Przedmiotem wzoru uzytkowego jest urzadzenie do bezprzewodowego wlaczania i wylaczania punktów oswietleniowych, przede wszystkim w mieszkaniach i innych zamknietych pomieszczeniach.Punkty oswietleniowe w mieszkaniach i pomieszczeniach wewnatrz budynków sa zazwyczaj kontrolowane przez wylaczniki z przyciskami, krótko nazywane „wylacznikami", które sa wlaczone do obwodów poszczególnych urzadzen swiecacych, niezaleznie od ich typu i przeznaczenia. Wedlug istniejacego stanu techniki wylaczniki oswietlenia, zazwyczaj typu przycisku lub sensora, sa usytuowane bezposrednio na scianach pomieszczenia w poblizu drzwi, a wiec w zasiegu wchodzacej do pomieszczenia osoby. Do oswietlania przechodnich pokoi majacych kilka drzwi wejsciowych problem jak wlaczyc/wylaczyc swiatlo potrzebne w pokoju bez koniecznosci powrotu uzytkownika do tego samego wylacznika przy pierwszych wejsciowych drzwiach zostal rozwiazany juz dawno. Obecnie uzywane rozwiazanie to tak zwane polaczenie krzyzowe przewodów do punktów oswietleniowych sluzace do zmiany konfiguracji obwodu bez pozycji OFF (wylaczenia). Uzytkownik po prostu wlacza i wylacza oswietlenie pomieszczenia przy pomocy wylacznika umieszczonego przy jakichkolwiek drzwiach jednych z kilku, których jednakze nie moze byc wiecej niz tylko trzy przy istniejacych rozwiazaniach. Stalym i ogólnym ograniczeniem-2- opisywanej instalacji jest praktycznie zmienna pozycja przycisków kolo drzwi, tak ze przede wszystkim w ciemnosciach, wchodzaca osoba jest zmuszona po omacku szukac na scianie wylacznika. Tojest bardzo niewygodne i niepraktyczne, zwlaszcza w pokojach nieznanych jeszcze wchodzacej osobie. Istnieja bez watpienia takie wylaczniki swiatla, które sa wyposazone w swiecace lampki o malej mocy i sygnalizujace bez przerwy pozycje wylacznika. Ten rodzaj wylaczników ze stalym swiatlem raczej przeszkadza w prywatnych pokojach mieszkalnych i zatem sa one uzywane raczej w publicznych lub wspólnych korytarzach i klatkach schodowych. Oprócz tej niewygody wystepuje ograniczenie dla tych wylaczników równiez w przypadku laczenia krzyzowego, tzn. moga one byc uzywane w pokojach w scianach, gdzie takie przewody zostaly juz zainstalowane. Jesli, jednakze potrzebny jest przemienny lub zbiorczy wylacznik dla wiekszej liczby urzadzen oswietlajacych np. olbrzymich zyrandoli i blyszczyków, sa potrzebne dodatkowe równolegle linie przewodzace wraz ze specjalnymi wylacznikami. Sa one uzywane na przyklad do wzmacniania intensywnosci oswietlenia w pokojach. Takie instalacje wymagaja montowania duzej liczby przewodników w scianach. Znane sa równiez wylaczniki do wyjatkowych punktów oswietleniowych wykonane na zasadzie kieszonkowych generatorów fali wysokiej czestotliwosci o ustalonym sygnale przekazywanym odbiornikom wysokiej czestotliwosci wbudowanym do urzadzenia oswietlajacego np. nocne lampki lub zarówki podswietlajace w pogotowiu. Te jednakze zdalne wylaczniki podobne do pilotów telewizyjnych itp. których funkcja nie moze zostac wlaczona do standardowej instalacji oswietlenia pokojów ogólnego uzytku stanowia wyjatkowe i indywidualne zastosowanie.Wspomniana niewygoda jest istotnie usunieta w przypadku urzadzenia do bezprzewodowego wlaczania/wylaczania punktów oswietleniowych, zwlaszcza w mieszkaniach i innych zamknietych pomieszczeniach, zawierajacego zainstalowany na drzwiach sterownik drzwiowy przesylajacy sygnal sterujacy i zawierajacy urzadzenie uruchamiajace, wyposazony w wylacznik drzwiowy, 2-3- przyn aj mniej jeden punkt oswietleniowy, przy czym urzadzenie uruchamiajace jest usytuowane w zasiegu wierzchniej strony przynajmniej jednego palca reki czlowieka chwytajacego za klamke charakteryzujacego sie tym, ze sterownik drzwiowy i urzadzenie uruchamiajace sa usytuowane na obydwu stronach skrzydla drzwi bezposrednio ponizej klamki drzwiowej obok zamka drzwi, przy czym sterownik drzwiowy zawiera modulator wysokiej czestotliwosci z antena nadawcza i selektorem kodu do wybierania punktu oswietleniowego, ponadto na skrzydle drzwi umieszczony jest wylacznik drzwiowy polaczony szeregowo z elementem blokujacym, który sklada sie ze styków przekaznika stykowego umieszczonych w skrzydle drzwi oraz stalego magnesu usytuowanego na zewnatrz drzwi w miejscu, które w stanie gdy drzwi sa zamkniete znajduje sie naprzeciwko styków przekaznika stykowego, zas przy kazdym punkcie oswietleniowym znajduje sie czlon wykonawczy z demodulatorem wysokiej czestotliwosci zaopatrzonym w antene odbiorcza.Urzadzenie wedlug wzoru uzytkowego umozliwia - na podstawie odpowiedniego doboru zakodowanego modulowanego sygnalu, dla którego analizator fali wysokiej czestotliwosci w pracujacym urzadzeniu wykonawczym zostal z góry ustawiony - wlaczanie (ON) i wylaczanie (OFF) punktów oswietleniowych, przy pomocy urzadzenia uruchamiajacego, niezaleznie jak równiez równolegle w jednym lub kilku pokojach. Urzadzenie uruchamiajace, które moze byc obslugiwane przez dotkniecie zewnetrzna strona palców jednej reki jest umieszczone calkiem blisko zamka drzwi i nie potrzeba szukac po omacku w ciemnosci wokól drzwi pomieszczenia. Osoba zamierzajaca wejsc do pokoju ma mozliwosc wlaczania oswietlenia pokoju podczas otwierania drzwi, jeszcze przed wejsciem do pomieszczenia.By jeszcze ulepszyc skutecznosc urzadzenia, korzystnie jest umiescic sterownik drzwiowy wraz z urzadzeniem uruchamiajacym po obydwu stronach skrzydla drzwi, zwlaszcza ponizej klamki zamka drzwi. Obwód wylacznika urzadzenia uruchamiajacego moze byc polaczony z obwodem elementu-4- blokujacego, skladajacego sie z kontaktowego przekaznika i stalego magnesu.Wylacznik moze byc zaprojektowany jako konwencjonalny przycisk lub sensor kontaktowy z analogiczna funkcja. W obwodzie analizatora urzadzenia pracujacego moze byc wbudowany czujnik swietlny na zblizanie sie, uniemozliwiajac dzialanie urzadzenia, jesli intensywnosc swiatla dziennego w pomieszczeniu jest wystarczajaca. W przypadku gdy zamontowane jest w scianie standardowe okablowanie punktu oswietleniowego sterownego przez konwencjonalny przycisk, mozliwe jest podlaczenie zamiast konwencjonalnego sciennego przycisku, urzadzenia wykonawczego, przy zachowaniu zarówno funkcji elektromechanicznej wylacznika jak i funkcji urzadzenia wykonawczego.Zaleznie od istniejacych specyficznych warunków, modulatorem wysokiej czestotliwosci zamontowanym w sterowniku drzwiowym moze byc przekaznik fal RF (radio frequency - fal radiowych), IR (infra red - podczerwieni) lub UHF (wysokiej czestotliwosci).Wzór uzytkowy blizej objasniono przy pomocy rysunków, na których: Fig. 1 przedstawia zewnetrzny widok sterownika drzwiowego z urzadzeniem uruchamiajacym ponizej klamki zamka drzwi w pozycji uruchomienia ludzka reka.Fig. 2 przedstawia schemat zespolu sterownika drzwiowego.Fig. 3 przedstawia schemat drzwi ze sterownikiem drzwiowym i urzadzeniem uruchamiajacym dolaczonym do elementu blokujacego.Fig. 4 przedstawia schemat zespolu pracujacego urzadzenia z sensorem otaczajacego oswietlenia.Fig. 5 przedstawia schemat zespolu z Fig. 4 podlaczonego do konwencjonalnych przewodów ze standardowym wylacznikiem punktu oswietleniowego, a Fig. 6 przedstawia schemat instalacji po obydwu stronach zestawu blizniaczego sterownika drzwiowego w dwu polaczonych pokojach majacych kilkoro drzwi.Przedstawione na fig. 1 urzadzenie sklada sie ze sterownika drzwiowego 1 zamontowanego na skrzydle drzwi 2 obok zamka 3. Do górnej czesci sterownika drzwiowego 1 jest dolaczone urzadzenie uruchamiajace 4 usytuowane-5- bezposrednio ponizej klamki 5 zamka 3 drzwi 2. Urzadzenie uruchamiajace 4 jest albo wylacznikiem typu prostego przycisku z powracajaca sprezyna (nie pokazano), lub sensorem kontaktowym o konwencjonalnym wykonaniu, spelniajacym analogiczne funkcje. Fig. 2 przedstawia sterownik drzwiowy 1 tworzacy zamkniety zespól. Sklada sie on przede wszystkim z modulatora wysokiej czestotliwosci 6 typu elektronicznego, wyposazonego w antene nadawcza 7 i selektora kodu 8, którego funkcja jest dostarczenie z góry ustalonego sygnalu kodowanego. Modulator wysokiej czestotliwosci 6 jest to konkretny nadajnik fali o lokalnym zasiegu. Do selektora kodu 8 podlaczony jest wylacznik 9 urzadzenia uruchamiajacego 4, pelniacy analogiczna funkcje jak konwencjonalny wylacznik typu przycisku. Mozna zastosowac równiez sensor kontaktowy (nie pokazano). Do selektora kodu 8 podlaczone jest zródlo zasilania 10, przedstawione w pokazanym przypadku w postaci elektrochemicznej baterii, zasilajacej caly sterownik drzwiowy 1. Na fig. 3 obwód urzadzenia uruchamiajacego 4 jest polaczony z elementem blokujacym 1J_ skladajacym sie z styków 12, na przyklad przekaznika stykowego, usytuowanego w skrzydle drzwi 2, oraz stalego magnesu 13 usytuowanego w na przeciwko na zewnatrz skrzydla drzwi 2. Funkcja elementu blokujacego H jako calosci, jest wylaczenie obwodu urzadzenia uruchamiajacego 4 gdy drzwi 2 sa zamkniete. Zapobiega to uruchomieniu sterownika drzwiowego 1 drzwi 2 przez intruza z zewnatrz nawet, gdy drzwi 2 sa zamkniete. Element blokujacy H moze byc dowolnie zaprojektowany np. moze posiadac bezposrednie polaczenie (nie pokazane) z mechanizmem zamka 3 u drzwi 2. Na fig. 4 pokazano inna istotna czesc urzadzenia wedlug wzoru uzytkowego, która jest czlon wykonawczy 14 umieszczony w dowolnym polozeniu w oswietlanym pomieszczeniu, jednakze w zasiegu modulatora wysokiej czestotliwosci 6 usytuowanego w sterowniku drzwiowym 1 Wymieniony czlon wykonawczy 14 sklada sie z demodulatora wysokiej czestotliwosci 1_5 ,który razem z antena odbiorcza 16, stanowi z grubsza odbiornik wysokiej czestotliwosci. Inna istotna czescia czlonu wykonawczego 14-6- jest analizator 17 sluzacy do dekodowania sygnalów z modulatora wysokiej czestotliwosci 6, którego funkcja jest przetwarzanie sygnalu kodowanego w impuls elektryczny do wylacznika 18. Ten ostatni tworzy koncowa czesc czlonu wykonawczego T4 i jest dolaczony do przewodu 19 punktu oswietleniowego 20, umozliwiajac wlaczanie pradu zasilania przy pomocy elementu triak, pelniacego funkcje dwukierunkowego tyrystora lub innego komutujacego elementu znanego w technologii elektrycznej. Wedlug Fig. 5 czlon wykonawczy 14 jest wlaczony w konwencjonalny obwód z przewodem 19 prowadzacym do punktu oswietleniowego 20. Uzycie konwencjonalnego wylacznika przyciskowego 21 usytuowanego na scianie pokoju jest mozliwe przez podlaczenie go do analizatora 17. Do tego samego elementu mozna tez dolaczyc sensor 22 otaczajacego oswietlenia reagujacy na ustawiona intensywnosc oswietlenia w danym pokoju i pozostawiac analizator X7_ odlaczony, a swiatlo wylaczone, jesli naturalne oswietlenie pokoju jest wystarczajace.Funkcjonowanie urzadzenia przedstawione jest na Fig. 6. Osoba wchodzaca do pokoju 23 np. przez drzwi 2 uruchamia, wierzchnia strona reki przy otwieraniu drzwi 2, jedno z blizniaczych urzadzen uruchamiajacych 4 nastrojonych na modulowane sygnaly kodu A1-A2, dzieki czemu urzadzenie uruchamiajace 4 spelnia role glównego urzadzenia uruchamiajacego, a sygnal powoduje powstanie pola elektromagnetycznego w odpowiadajacym sterowniku drzwiowym 1.Kodowany sygnal jest odbierany przez antene odbiorcza 1_6 o czestotliwosci modulatora 1_5 w czlonie wykonawczym 14 i jest przekazywany do analizatora, z którego impuls jest dalej przesylany do wylacznika 18, który wylacza obwód punktu oswietleniowego 20, usytuowanego w pokoju 23. Przy opuszczaniu pokoju przez te same drzwi uzyje sie do wylaczenia punktu oswietleniowego 20 to samo urzadzenie uruchamiajace 4 z blizniaczego zestawu po zewnetrznej stronie drzwi, zatem okreslone jako glówne urzadzenie uruchamiajace.Urzadzenie uruchamiajace 4 zdefiniowane jako podrzedne, przedstawialoby w danej sytuacji jedna czesc blizniaczych urzadzen uruchamiajacych dla sygnalów-7- kodowanych B1-B2, a ta osoba w pokoju 23 uzywalaby go alternatywnie, jesliby chciala wylaczyc punkt oswietleniowy 20 bez wychodzenia z pokoju 23 i bez otwierania drzwi 2. Przez takie alternatywne uzycie ukladu, mozna wytworzyc pole sygnalów B1 i B2, a analizator X7_ przekazuje w sposób opisany powyzej impuls dla wylacznika 18, rozlaczajacego obwód punktu oswietleniowego 20. Ten sam skutek mozna uzyskac przy wchodzeniu do pokoju 23 przez inne drzwi 2a, 2b lub 2c, a równiez przy wychodzeniu z pokoju przy pomocy sygnalów kodowanych C1- C2, D1-D2, E1-E2, F1-F2, G1-G2, H1-H2, 11-12, J1-J2, które takze obejmuja wchodzenie lub wychodzenie przez drzwi 2d do innego pokoju 24 z punktami oswietleniowymi 20a, 20b i 20c przylaczonymi do czlonów wykonawczych 14a, 14b, i 14c. Odnosi sie to równiez do drzwi 2c. Dublowanie sterowników drzwiowych 1 i urzadzenia uruchamiajacego 4 w blizniaczych zespolach nie jest ograniczone, a nawet wiecej takich sterowników drzwiowych 1 i urzadzen uruchamiajacych 4 mozna zainstalowac po obydwu stronach drzwi 2, 2a, 2b,2c i 2d. Mozliwe jest przelaczanie za ich pomoca nawet wiekszej liczby punktów oswietleniowych i nawet docelowo wiekszej liczby pokoi, co zalezy od odpowiedniego doboru sygnalu kodowanego. Uklad moze byc uzywany do czasowego oswietlenia polaczonych pokoi przez wbudowanie czasomierza do obwodu elementu analizatora X7_ lub do wylacznika 1_8, co jest celowe tylko przy przechodzeniu przez pokoje.Urzadzenie wedlug wzoru uzytkowego moze byc uzywane praktycznie we wszystkich zamknietych pomieszczeniach i przestrzeniach, nie tylko w mieszkaniach, hotelach, domach akademickich, schroniskach, ale równiez z ta sama skutecznoscia w urzedach i budynkach uzytecznosci publicznej, obiektach przemyslowych, szpitalach i szkolach. Moga one byc adoptowane do stosowania na drzwiach z zamocowanymi róznymi typami zamków, wlacznie z tymi kontrolowanymi przy pomocy kart kodowanych lub podobnym elementów.Pelnomocnik: mgr im. Eleonora Rozbicka RZECZNIK PATENTOWY-8- W-115096C# PL PL