PL245050B1 - Pułapka do odławiania owadów - Google Patents

Abstract

Przedmiotem zgłoszenia jest pułapka do odławiania rybików szarych posiada korpus składający się z części spodniej, ścian bocznych i części wierzchniej, wyposażony we wlotowe otwory lub szczeliny, przy czym korpus (1) zawiera pochłaniający i oddający wodę element (6).

Description

Opis wynalazku

Przedmiotem wynalazku jest pułapka przeznaczona do odławiania owadów, w szczególności rybików szarych Ctenolepisma longicaudata.

Dziedzina techniki

Rybiki szare, a zwłaszcza ich osobniki dorosłe, są owadami o wysokiej aktywności ruchowej. W obiektach zainfekowanych przemieszczają się z dużą łatwością na większości powierzchni, zarówno w płaszczyźnie poziomej jak i pionowej, pozostając aktywne w porze dziennej i nocnej. W warunkach domowych czyni je to owadami uciążliwymi, a w miejscach obarczonych dodatkowymi wymogami czystości biologicznej np. w muzeach, w archiwach czyni z nich owady wysoce szkodliwe. W ostatnim 10-leciu okazało się, że aktywność rybika szarego jest zagrożeniem dla kolekcji w bibliotekach i archiwach Europy.

Stan techniki

Obecnie rybiki szare odławia się z użyciem pułapek klejowych oraz stosuje się metody zwalczania z użyciem preparatów chemicznych. W większości miejsc stosowanie preparatów chemicznych jest ograniczane, a w części, np. w obiektach ochrony dziedzictwa kulturowego, całkowicie zakazane co powoduje, że najbardziej pożądaną metodą wpływania na populację rybika szarego pozostaje jego odławianie z użyciem pułapek klejowych. Stosowane obecnie pułapki klejowe dzieli się na pułapki pozbawione środków wabiących i pułapki w nie zaopatrzone.

Pułapki klejowe bez środków wabiących, tzw. pułapki losowe, wykorzystują w swoim działaniu zjawisko wysokiej aktywności ruchowej, zwłaszcza dorosłych osobników rybików szarych. Owady napotykając na swojej drodze pułapki, przypadkowo do nich wchodzą. Rozwiązanie pozostaje w pewnym stopniu skuteczne, ale obarczone jest licznymi wadami. Po pierwsze pułapki muszą być rozstawione dokładnie w miejscu największej obecności owadów, co z reguły w danej chwili jest trudne do ustalenia. Po drugie pułapki należy rozmieszczać w znacznych ilościach wiedząc, że ich zwiększona liczba zwiększa prawdopodobieństwo odłowienia owadów.

Pułapki klejowe zaopatrzone w atraktanty w zależności od zastosowanego w nich atraktantu niejednokrotnie wykazują nieco wyższą skuteczność odławiania rybików szarych, ale nie jest to efekt który możemy porównać do różnicy skuteczności pułapek na inne owady szkodliwe bez/z atraktantem. Liczne testy, obserwacje własne i dane literaturowe wskazują na to, że nie zaobserwowano dotąd żadnego atraktantu, ani nie stwierdzono obecności żadnego feromonu owadziego, którego zastosowanie jednoznacznie i w istotny sposób zwiększa skuteczność przywabiania rybików szarych.

W obecnej chwili nie istnieją pułapki na rybiki szare, których skuteczność byłaby porównywalna ze skutecznością pułapek monitorujących obecność innych owadów szkodliwych żyjących w najbliższym otoczeniu człowieka, takich jak karaczany, mklik mączny, omacnica spichrzanka itd. Rybiki szare odławia się stosując pułapki klejowe nie zawierające substancji wabiących i odławiające owady w sposób losowy, bądź stosując pułapki zawierające atraktanty, których działanie i wyższa skuteczność w porównaniu do pułapek losowych nie jest udowodniona, a bywa nawet podważana z powodu przekonania entomologów o nie posiadaniu przez rybiki szare zmysłu węchu pozwalającego im odnaleźć źródło pożywienia.

Cel wynalazku

Celem wynalazku jest stworzenie pułapki do odławiania rybików szarych, zwłaszcza osobników dorosłych, o wysokiej skuteczności wabienia, co pozbawia ją wad rozwiązań dotychczas stosowanych.

Istota wynalazku

Pułapka do odławiania rybików szarych według wynalazku posiada korpus składający się z części spodniej, ścian bocznych i części wierzchniej, przy czym korpus wyposażony jest we wlotowe otwory lub szczeliny i charakteryzuje się tym, że zawiera element pochłaniający i oddający wodę, wybrany z grupy obejmującej karton albo tekturę, korzystnie tekturę falistą, korzystnie tekturę falistą bezkwasową, jaka stosowana jest między innymi do ochrony archiwaliów.

Element pochłaniający i oddający wodę korzystnie zwilżony jest niewielką ilością wody.

Korpus pułapki według wynalazku korzystnie wykonany jest z transparentnego plastiku, korzystnie polistyrenu, PET lub PCV.

Korzystnie wlotowe otwory uformowane są w spodniej części korpusu, w kształcie kanalików lub szczelin.

Element pochłaniający i oddający wodę korzystnie rozmieszczony jest wokół cokołu, na którego szczycie może być umieszczony atraktant pokarmowy, korzystnie w postaci tabletki.

Element pochłaniający i oddający wodę może być wykonany w formie kształtek nałożonych na cokół usadowiony centralnie na spodniej części korpusu pułapki.

Na spodniej części pułapki korzystnie jest rozłożona warstwa klejąca, korzystnie wykonana z kleju o strukturze półpłynnej, korzystnie przystosowana do pochłaniania kurzu. Warstwa klejąca jest korzystnie rozłożona wokół elementu pochłaniającego i oddającego wodę.

Pułapkę stosuje się na powierzchniach płaskich, poziomych albo pionowych, korzystnie pionowych, takich jak ściany pomieszczeń.

Korpus pułapki ogranicza odizolowaną od otoczenia zewnętrznego przestrzeń, lecz nie jest to przestrzeń odizolowana szczelnie od otoczenia, gdyż jest połączona z zewnętrznym otoczeniem niewielkimi otworami w kształcie kanalików lub szczelin.

Kanaliki lub szczeliny w pułapce są wielkości umożliwiającej wejście do niej dorosłych osobników rybików szarych. Wewnątrz korpusu pułapki znajduje się materiał chłonący w sposób odwracalny wodę oraz korzystnie powierzchnia klejąca służąca do odławiania owadów.

Liczne obserwacje zachowania rybików szarych pozwoliły dostrzec tendencję do gromadzenia się owadów w miejscach o zwiększonym, w porównaniu do najbliższego otoczenia, poziomie wilgotności względnej. Zaobserwowano, że owady chętnie gromadzą się i długotrwale pozostają w takich miejscach jak wnętrza przeszklonych ramek z odbitkami zdjęć wykonanych na podłożu kartonowym, ściany tektury falistej z której wykonane są osłony/pudełka służące do przechowywania archiwaliów, zwłaszcza te wykonane z tektury alkalicznej, a zwłaszcza składowane w miejscach dodatkowo izolowanych od swojego otoczenia i ułatwiających akumulowanie wilgoci. Badaniu poddano szereg przeszklonych ramek, przypominających ramki do zdjęć, zawierających wewnątrz arkusze tektury pokryte żelem aktywnie pochłaniającym wilgoć. Ramki umieszczone były w pomieszczeniach na ścianach obiektu o kontrolowanych warunkach temperatury i wilgotności, równocześnie z pułapkami klejowymi zarówno działającymi w sposób losowy, jak i zaopatrzonymi w atraktant pokarmowy. W obiekcie stwierdzono obecność rybików szarych. Wewnątrz opisanych ramek stwierdzono bardzo dużą ilość osobników dorosłych rybików szarych, wielokrotnie więcej niż wewnątrz rozmieszczonych w innych miejscach obiektu pułapkach losowych i klejowych zaopatrzonych w atraktant pokarmowy. Każdorazowo podczas powtarzania testu uzyskiwano podobny wynik - wielokrotnie większą ilość owadów wewnątrz szklanych ramek, nawet tych umieszczonych w trudno dostępnych dla owadów miejscach, jak wysoko położone miejsca na gładkich ścianach korytarzy, niż w pułapkach losowych umieszczonych w łatwo dostępnych miejscach. Test ten dowodził atrakcyjnego charakteru tak skonstruowanych ramek dla owadów. Owady, podobnie do wszystkich znanych organizmów żywych kierują się w stronę wody więc uznano, że czynnikiem odpowiedzialnym za przywabianie owadów ze strony ramek jest proces akumulowania wody, dający w efekcie wyższy poziom wilgotności względnej. Na bazie tej hipotezy skonstruowano wysoce zhermetyzowane pułapki zawierające w swoim wnętrzu kartonowe elementy pochłaniające wilgoć. Pułapki umieszczano w różnych miejscach obiektów, w których stwierdzono obecność rybików szarych. Każdorazowo, razem z tak skonstruowanymi pułapkami umieszczano zhermetyzowane pułapki plastikowe zawierające wewnątrz atraktant pokarmowy w postaci tabletki w niewielkim stopniu pochłaniającej wilgoć, ale nie zawierające wewnątrz elementów kartonowych, oraz losowe pułapki klejowe. Wewnątrz wszystkich pułapek testowych dokonywano przy pomocy specjalnych sond cyklicznego poziomu wilgotności względnej. Poziom wilgotności względnej uzyskiwanej wewnątrz pułapek z elementami z kartonu bezkwasowego lub tektury bezkwasowej zawsze był najwyższy, w pułapkach hermetyzowanych bez elementów kartonowych niższy, a wewnątrz pułapek losowych najniższy. Po czasie 1-3 miesięcy od rozstawienia pułapek sprawdzano wewnątrz obecność owadów i każdorazowo stwierdzano najwięcej owadów kolejno w pułapkach z kartonem bezkwasowym, potem w pułapkach z tabletką atraktanta i na końcu w pułapkach losowych. Za czynnik odpowiedzialny za wabienie rybików uznano stale podniesiony i wyższy od otoczenia poziom wilgotności względnej, uzyskany dzięki zastosowaniu elementu pochłaniającego i oddającego wilgoć, umieszczonego w przestrzeni częściowo odizolowanej od otoczenia.

Przedmiot wynalazku w korzystnych przykładach wykonania został przedstawiony na figurach rysunku, gdzie fig. 1 przedstawia widok perspektywiczny pułapki według wynalazku wykonanej z transpa- rentnego plastiku, fig. 2 przedstawia pułapkę według wynalazku z fig. 1, w widoku od strony wierzchniej, fig. 3 przedstawia pułapkę według wynalazku z fig. 1, w widoku z boku, fig. 4 przedstawia widok perspektywiczny pułapki według wynalazku w postaci drewnianej ramki zamkniętej płytką szklaną oraz warstwą tektury, fig. 5 przedstawia pułapkę według wynalazku z fig. 4, w widoku od strony wierzchniej, fig. 6 przedstawia pułapkę według wynalazku z fig. 4, w widoku od strony spodniej, fig. 7 przedstawia pułapkę według wynalazku z fig. 4, w przekroju poprzecznym wzdłuż linii

A-A na fig. 5, na wysokości spinki zespalającej część spodnią i wierzchnią z wytworzeniem szczeliny wlotowej oraz powiększenie miejsca zamontowania spinki.

Przedstawiona na fig. 1, fig. 2 i fig. 3 pułapka do odławiania rybików szarych posiada korpus 1 w postaci zamkniętego pojemnika posiadającego część spodnią 2, ściany boczne 3 i część wierzchnią 4, wyposażony w otwory wlotowe 5 i umieszczony wewnątrz korpusu 1 pochłaniający i oddający wodę element 6. Element 6 pochłaniający i oddający wodę stanowi tektura falista bezkwasowa, taka jaką stosuje się do ochrony archiwaliów. Tektura może być pokryta dodatkowo cienką warstwą żelu pochłaniającego i oddającego wodę i/lub zwilżona niewielką ilością wody.

Korpus 1 wykonany jest z transparentnego plastiku, w którym znajdują się niewielkie wlotowe otwory 5 w kształcie kanalików, umożliwiające przedostanie się do wnętrza korpusu 1 dorosłych osobników rybików szarych. Wewnątrz korpusu 1 znajduje się odpowiedzialna za akumulowanie wilgoci kształtka z tektury falistej bezkwasowej stanowiąca element 6 pochłaniający i oddający wodę. Kształtka w tym przykładzie wykonania ma formę koła z wyciętym okrągłym otworem umożliwiającym nałożenie go na walcowaty cokół 7 celem stabilizacji. Cokół 7 jest równocześnie miejscem usadowienia tabletki atraktantu.

Wewnątrz korpusu 1, na jego podstawie wokół kształtki z tektury falistej rozprowadzona jest klejąca warstwa 8 półpłynnego kleju do odławiania owadów, przystosowanego do pochłaniania kurzu.

Pułapkę wystawia się na powierzchniach płaskich poziomych, jak podłogi, ale przede wszystkim pionowych, takich jak ściany pomieszczeń, w których prowadzi się odławianie rybików szarych.

Pułapka przedstawiona na fig. 4, fig. 5, fig. 6 i fig. 7 ilustruje odmianę pułapki, w której ściany boczne 3 korpusu 1 stanowi drewniana ramka, a część wierzchnią 4 pułapki stanowi transparentna płytka szklana. Część spodnią 2 pułapki stanowi tektura falista bezkwasowa, od strony wnętrza pułapki pokryta dodatkowo cienką warstwą żelu pochłaniającego i oddającego wodę, stanowiąca element 6 pochłaniający i oddający wodę. Elementem łączącym ramkę boczną z częścią spodnią 2 są zespalające spinki 9, zapewniające równocześnie wytworzenie wlotowych szczelin 5 o wielkości umożliwiającej przejście dorosłych osobników rybików szarych do przestrzeni wewnątrz korpusu ograniczonego szklaną szybką, elementami drewnianymi ramki i częścią spodnią.

Pułapkę umieszcza się na powierzchniach płaskich poziomych, takich jak podłogi, ale korzystniej pionowych, takich jak ściany pomieszczeń, w których prowadzi się odławianie rybików szarych.

Pułapka według wynalazku posiada zwielokrotnioną (nawet o rząd wielkości) skuteczność odławiania rybików szarych w porównaniu do znanych i stosowanych dotychczas metod ich odławiania.

Claims (9)

1. Pułapka do odławiania rybików szarych posiadająca korpus składający się z części spodniej, ścian bocznych i części wierzchniej, wyposażony we wlotowe otwory lub szczeliny, znamienna tym, że korpus (1) zawiera pochłaniający i oddający wodę element (6) wybrany z grupy obejmującej karton albo tekturę, korzystnie tekturę falistą, korzystnie tekturę falistą bezkwasową.

2. Pułapka według zastrz. 1, znamienna tym, że pochłaniający i oddający wodę element (6) zwilżony jest niewielką ilością wody.

3. Pułapka według dowolnego z zastrz. 1 albo 2, znamienna tym, że korpus (1) wykonany jest z transparentnego plastiku, korzystnie polistyrenu, PET lub PCV.

4. Pułapka według dowolnego z zastrz. 1 do 3, znamienna tym, że wlotowe otwory (5) uformowane są w spodniej części (2) korpusu (1) albo ścianach bocznych (3), korzystnie w kształcie kanalików lub szczelin.

5. Pułapka według dowolnego z zastrz. 1 do 4, znamienna tym, że pochłaniający i oddający wodę element (6) rozmieszczony jest wewnątrz pułapki wokół cokołu (7), na którego szczycie korzystnie umieszczony jest atraktant pokarmowy, korzystnie w postaci tabletki.

6. Pułapka według dowolnego z zastrz. 1 do 5, znamienna tym, że pochłaniający i oddający wodę element (6) wykonany jest w formie kształtek nałożonych na cokół (7) umiejscowiony centralnie na spodniej części (2) korpusu pułapki.

PL 245050 Β1

7. Pułapka według dowolnego z zastrz. 1 do 6, znamienna tym, że na spodniej części pułapki nałożona jest klejąca warstwa (8), korzystnie wykonana z kleju o strukturze półpłynnej, korzystnie przystosowanego do pochłaniania kurzu.

8. Pułapka według zastrz. 7, znamienna tym, że klejąca warstwa (8) jest rozłożona wokół pochłaniającego i oddającego wodę elementu (6).

9. Pułapka według dowolnego z zastrz. 1 do 8 do stosowania powierzchniach płaskich, poziomych albo pionowych, korzystnie pionowych, takich jak ściany pomieszczeń.