PL229183B1 - Sposób otrzymywania oleju ze śliwki mirabelki - Google Patents

Description

Przedmiotem wynalazku jest sposób otrzymywania oleju ze śliwki mirabelki Prunus domestica L., w szczególności przeznaczonego do stosowania w przemyśle spożywczym do sałatek, smażenia, palenia kawy, powlekania suszonych owoców w celu ochrony przed sklejaniem, jak również w przemyśle kosmetycznym.

Znane są sposoby otrzymywania oleju z różnych surowców, takie jak tłoczenie na zimno, tłoczenie na gorąco, niekiedy z włączeniem procesu ekstruzji, oraz ekstrakcja. Oleje wydobywane w przemyśle i otrzymane na gorąco i po procesie ekstruzji oraz ekstrakcyjne muszą być poddawane rafinacji, w zależności od przeznaczenia - częściowej lub pełnej. Pestki różnych owoców należą do niekonwencjonalnych surowców tłuszczowych. Wydobywa się z nich frakcję olejową, zazwyczaj metodą tłoczenia na zimno z nasion np. dzikiej róży, jabłek, pachnotki, granatu, melona, truskawki, rzadziej m gorąco np. z pestek moreli.

Według klasycznej technologii głębokiego tłoczenia na gorąco surowiec podaje się typowemu kondycjonowaniu czyli działaniu podwyższonej temperatury i regulacji wilgotności poprzez dosuszanie lub nawilgocanie w zakresie temperatur pomiędzy od około 50 do ok. 120°C a temperatura tłoczenia wynosi ponad 100°C. Oleje tłoczone na gorąco muszą być poddane procesowi rafinacji.

Tłoczenie na zimno prowadzi się za pomocą procedur mechanicznych bez użycia ciepła i może być uzupełnione oczyszczeniem oleju tylko poprzez traktowanie wodą, filtrowanie lub sedymentację.

Obecnie oleje z pestek różnych owoców są stosowane na ogół na cele kosmetyczne, tak jak olej z pestek granatu, jabłek, truskawek, śliwki węgierki, moreli, z uwagi na ich wyjątkowe korzyści zdrowotne zapewniające utrzymywanie skóry we właściwej kondycji. Oleje z pestek różnych owoców generalnie nie są przeznaczone do stosowania w celach spożywczych.

Proces smażenia w cienkiej warstwie, jak i w głębokim tłuszczu prowadzi się przy użyciu takich olejów i tłuszczów jak; olej palmowy, oleina palmowa, wysokooleinowy olej słonecznikowy, wysokooleinowy olej słonecznikowy z ekstraktem przeciwutleniaczy z oleju z otrąb ryżowych lub owsa, smalec, łój, częściowo uwodorniony olej rzepakowy oraz ich mieszanin. Aktualnie prowadzone są prace nad nowymi odmianami roślin oleistych dających oleje wysokooleinowe. Podyktowane jest to wymaganiami co do właściwości fizykochemicznych tłuszczów smażalniczych. Najbardziej rygorystyczne wymagania, pod względem składu kwasów tłuszczowych, dotyczące tłuszczów smażalniczych przedstawiają się następująco: kwasów nasyconych poniżej 15%, C18:1 (ω-9) > 75%, C18:2 (ω-6) < 15%, C18:3 (ω-3) < 1.5%, suma trans izomerów = zero.

Często stosowany do smażenia olej palmowy, który ma formę stałą w temperaturze pokojowej, ma temperaturę topnienia ok. 39°C i zawiera ponad 40% niekorzystnego kwasu C16:0 i do 2% C14:0, które udokumentowane są w literaturze naukowej jako podnoszące poziom cholesterolu. Do smażenia przeznaczone są oleje tylko rafinowane. Nie zaleca się smażenia na olejach typu „virgin”, gdyż mogą one zawierać metale będące prooksydantami, oraz pestycydy. Tłuszcze zwierzęce, które również są stosowane do smażenia, w temperaturze pokojowej są stałe, posiadają wysoką zawartość kwasów nasyconych, a także cholesterol i charakteryzują się niską odpornością termoksydatywną. Oleje częściowo uwodornione z uwagi na to, że zawierają izomery trans nie powinny mieć zastosowania w żywności.

Jak widać wybór tłuszczów smażalniczych zapewniających odpowiednią jakość zdrowotną uzyskiwanych wyrobów żywnościowych jest bardzo ograniczony. Co więcej, spożywanie nieodpowiednich tłuszczów - tłuszcze nasycone i/lub niewłaściwe proporcje kwasów tłuszczowych - sugerowane jest jako jedna z przyczyn powstawania chorób cywilizacyjnych, wśród których w literaturze naukowej wymienia się otyłość oraz choroby metaboliczne, choroby układu krążenia i onkologiczne.

Powszechnie zalecana dieta śródziemnomorska bogata jest w olej oliwkowy, który zawiera ok. 70% kwasu oleinowego. Kwas ten zmniejsza stężenie frakcji cholesterolu LDL, co ogranicza tworzenie się płytek miażdżycowych. Wpływa też na obniżenie ekspresji genu odpowiedzialnego za agresywną postać raka piersi. Redukuje ryzyko syndromu metabolicznego przez co zmniejsza zagrożenie rozwoju cukrzycy, chorób serca, udarów mózgu i otyłości w związku z redukcją narastania tłuszczu otrzewnego. Uważa się, że olej oliwkowy również wspomaga odpowiedź immunologiczną związaną z eliminacją patogennych grzybów i bakterii.

Zarówno względy technologiczne, jak i zdrowotne powodują, że poszukiwane są nowe surowce oraz nowe technologie, które pozwoliłyby na opłacalne uzyskiwanie ulepszonych tłuszczów na skalę przemysłową. Jednym z takich znanych podejść jest wykorzystanie procesu ekstruzji w technologii wydobywania tłuszczów z materiału oleistego. Technologia zaliczana jest do najnowszych dających nie

PL 229 183 B1 tylko poprawę sprawności tłoczni - wysoki stopień wydobycia oleju, ale też pozwalająca wydobyć oleje o wysokiej jakości - niski stopień przemian oksydatywnych i niska zawartość fosforu, i bardzo dobry pod względem żywieniowym wytłok. W ekstruderach w procesie ekstruzji materiał o odpowiedniej wilgotności, w stosunkowo krótkim czasie, poddawany jest działaniu temperatury, sił mechanicznych i zwiększającego się ciśnienia. W trakcie procesu postać materiału ulega zmianie z sypkiej na plastyczną. Masa ta w ekstruzji wysokotemperaturowej po wyjściu z ekstrudera ulega ekspansji. Najistotniejszą z punktu widzenia technologii wydobywania tłuszczu zmianą fizyczną zachodzącą podczas ekstruzji jest efektywniejsze otwarcie komórek zawierających olej w porównaniu z takim klasycznym przygotowaniem surowca jak płatkowanie i kondycjonowanie, co prowadzi do lepszej wydajności tłoczenia. Oleje po włączeniu do ich wydobywania procesu ekstruzji są przeznaczone do rafinacji częściowej lub pełnej.

Opisane są również metody poprawy znanych sposobów wydobywania oleju wykorzystywane obecnie w celach naukowych, w tym poprzez mikrofalowanie i pieczenie materiału oleistego przed tłoczeniem. Natomiast nie jest znane wykorzystanie technologii mikrofalowania w produkcji oleju na skalę przemysłową. Prażenie nasion wykonywane jest głównie w przypadku otrzymywania oleju z pestek dyni i spożywczego oleju arganiowego.

Znany jest sposób kilkuminutowego mikrofalowania nasion rzepaku opisany w publikacji naukowej (Yang M, Zheng C, Zhou Q„ Liu C., Li W„ Huang F, Influence of microwaves treatment of rapeseed on phenolic compounds and canolol content, J. Agric. Food Chem., 62:1956-1963, 2014). Sposób ten prowadzi do wzrostu wydajności tłoczenia rzepaku i większej zawartości polifenoli w oleju z nasion poddanych działaniu mikrofal, i jego wyższej aktywności przeciwutleniającej w porównaniu z olejem tylko tłoczonym na zimno. Nie znane są technologiczne sposoby wykorzystania procesu mikrofalowania w procesie otrzymywaniu oleju, z wyłączeniem wykorzystaniem energii mikrofalowej do suszenia nasion, co opisano w zgłoszeniu patentowym US4785726 A. Według tego sposobu w temperaturze 71°C uzyskuje się zmniejszenie zawartości wody o 0,5 do 1%.

Znany jest również eksperymentalny sposób opisany w publikacji (Shrestha K,, De Meulenaer B, Effect of seed roasting on canoloi, tocopherol, and phospholipid contents, Maillard type reactions, and oxidative stability of mustard and rapeseed oils, J Agric. Food Chem., 62: 5412-5419, 2014), w którym pieczenie nasion rzepaku w temperaturze 165 °C poprzedza wydobycie oleju, Z pieczonych nasion olej był laboratoryjnie ekstrahowany za pomocą eteru naftowego. W stosunku do oleju wyekstrahowanego z niepieczonych nasion, sposób ten prowadzi do wzrostu zawartości fosfolipidów oraz zawartości tokoferoli w różnym stosunku w zależności od czasu ekstrakcji.

Z opisu patentowego EP0771531 B1, znany jest sposób otrzymywania oleju z grzanych nasion sezamu. Pierwszy etap przygotowania nasion polega na podgrzaniu ich w temperaturze 80-120°C przez 30 do 120 min. w celu podniesienia potencjału antyoksydacyjnego oleju przed procesem tłoczenia lub ekstrakcji, które powinny być tak prowadzone, żeby w surowym oleju uzyskać jak najwyższe stężenie lignanów (fitoestrogeny, izoflawonoidy), czyli pożądanych związków biologicznie czynnych.

Owoce mirabelki (Prunus domestica L.) należą do bardzo rzadko wykorzystywanych w przetwórstwie owoców. Stosowane są do otrzymywania dżemów, soków, syropów, a także jako dodatek do maseczek i szamponów. Nie jest znane wykorzystanie tych owoców do otrzymywania olejów na cele spożywcze.

Przedmiotem wynalazku jest sposób otrzymywania oleju ze śliwki mirabelki Prunus domestica L., który charakteryzuje się tym, że pestki suszy się na słońcu lub w przepływie powietrza w temperaturze od 20 do 35°C, korzystnie 25°C, do uzyskania wilgotności jąder do 7%, korzystnie do 5%. Następnie wysuszone pestki korzystnie poddaje się rozdrabnianiu i płatkowaniu, po czym wykonuje się tłoczenie na prasie ślimakowej nie przekraczając temperatury uzyskanego oleju 40°C. Uzyskany olej kieruje się do odstojnika na okres od 24 do 48 h pod poduszką azotową. Uzyskany olej z pierwszego tłoczenia filtruje się lub odwirowuje się.

Korzystnie, uzyskane po pierwszym tłoczeniu wytłoki najpierw poddaje się procesowi ekstruzji w znany sposób, pod zwiększonym ciśnieniem, a następnie poddaje się drogiemu tłoczeniu na prasie ślimakowej. Uzyskany olej kieruje się do odstojnika na okres od 24 do 48 h pod poduszką azotową, a następnie uzyskany olej z drogiego tłoczenia filtruje się lub odwirowuje się, po czym korzystnie rafinuje się w znany sposób.

Korzystnie, uzyskane po pierwszym tłoczeniu wytłoki poddaje się bezpośredniej ekstrakcji heksanem w temperaturze 18-25°C w znany sposób, a uzyskany olej z ekstrakcji korzystnie poddaje się rafinacji w znany sposób.

PL 229 183 B1

Korzystnie, uzyskane po pierwszym tłoczeniu wytłoki najpierw poddaje się procesowi ekstruzji w znany sposób pod zwiększonym ciśnieniem, a następnie poddaje się ekstrakcji heksanem w temperaturze 18-25°C w znany sposób, a uzyskany olej z ekstrakcji korzystnie poddaje się rafinacji w znany sposób. Uzyskany olej po ekstrakcji i po ewentualnej rafinacji korzystnie przemywa się wodą.

Przedmiotem wynalazku jest również sposób otrzymywania oleju ze śliwki mirabelki Prunus domestica L., który charakteryzuje się tym, pestki poddaje się mikrofalowaniu, które prowadzi się w promieniowaniu o częstotliwości 2200-2500 MHz, korzystnie 2450 MHz przez okres od 1 do 15 minut, korzystnie od 3 do 6 minut osiągając temperaturę pestek 100-140°C, korzystnie 115-125°C, do uzyskania wilgotności 1,0-2,5%, korzystnie 1,45-3,00%. Następnie pestki schładza się do temperatury pokojowej, po czym z pestek wydobywa się jądra i korzystnie poddaje się rozdrabnianiu i płatkowaniu. Następnie tłoczy się w prasie ślimakowej nie przekraczając temperatury uzyskanego oleju 40°C, po czym uzyskany olej kieruje się do odstojnika na okres od 24 do 48 h pod poduszką azotową, a uzyskany olej z pierwszego tłoczenia filtruje się lub odwirowuje się.

Korzystnie, wytłoki najpierw poddaje się procesowi ekstruzji w znany sposób pod zwiększonym ciśnieniem, a następnie poddaje się drugiemu tłoczeniu na prasie ślimakowej. Uzyskany olej kieruje się do odstojnika na okres od 24 do 48 h pod poduszką azotową, a następnie uzyskany olej z drugiego tłoczenia filtruje się lub odwirowuje się, po czym korzystnie rafinuje się w znany sposób.

Korzystnie, uzyskane po pierwszym tłoczeniu wytłoki poddaje się bezpośredniej ekstrakcji heksanem w temperaturze 18-25°C w znany sposób, a uzyskany olej z ekstrakcji korzystnie poddaje się rafinacji w znany sposób.

Korzystnie, uzyskane po pierwszym tłoczeniu wytłoki najpierw poddaje się procesowi ekstruzji w znany sposób pod zwiększonym ciśnieniem, a następnie poddaje się ekstrakcji heksanem w temperaturze 18-25°C w znany sposób, a uzyskany olej z ekstrakcji korzystnie poddaje rafinacji w znany sposób.

Korzystnie uzyskany olej po ekstrakcji i po ewentualnej rafinacji przemywa się wodą.

Kolejnym przedmiotem wynalazku jest sposób otrzymywania oleju ze śliwki mirabelki Prunus domestica L., który charakteryzuje się tym, że pestki poddaje się ogrzewaniu przez 20-60 minut, korzystnie 25-45 minut w temperaturze 80°C, do wilgotności 6%-3,5%, korzystnie do wilgotności 4%, a następnie pestki schładza się do temperatury pokojowej, po czym wydobyte jądra, korzystnie poddaje się płatkowaniu i następnie tłoczy się w prasie ślimakowej nie przekraczając temperatury uzyskanego oleju 40°C. Uzyskany olej kieruje się do odstojnika na okres od 24 do 48 h pod poduszką azotową, a następnie uzyskany olej z pierwszego tłoczenia filtruje się lub odwirowuje się.

Korzystnie, wytłoki najpierw poddaje się procesowi ekstruzji w znany sposób pod zwiększonym ciśnieniem, a następnie poddaje się drugiemu tłoczeniu na prasie ślimakowej, po czym uzyskany olej kieruje się do odstojnika na okres od 24 do 48 h pod poduszką azotową. Uzyskany olej z drugiego tłoczenia filtruje się lub odwirowuje się, po czym korzystnie rafinuje się w znany sposób.

Korzystnie, uzyskane po pierwszym tłoczeniu wytłoki poddaje się bezpośredniej ekstrakcji heksanem w temperaturze 18-25°C w znany sposób, a uzyskany olej z ekstrakcji korzystnie poddaje się rafinacji w znany sposób.

Korzystnie, uzyskane po pierwszym tłoczeniu wytłoki najpierw poddaje się procesowi ekstruzji w znany sposób pod zwiększonym ciśnieniem, a następnie poddaje się ekstrakcji heksanem w temperaturze 18-25°C w znany sposób, a uzyskany olej z ekstrakcji korzystnie poddaje rafinacji w znany sposób.

Korzystnie, uzyskany olej po ekstrakcji i po ewentualnej rafinacji przemywa się wodą.

Przedmiotem wynalazku jest również sposób otrzymywania oleju ze śliwki mirabelki Prunus domestica L., który charakteryzuje się tym, że suszy się pestki do zawartości wody nie większej niż 5%, korzystnie poprzez mikrofalowanie, które prowadzi się w promieniowaniu o częstotliwości 2200-2500 MHz, korzystnie 2450 MHz przez okres od 1 do 15 minut. Pestki rozdrabnia się do cząstek o wielkości ziaren 1-4 mm, korzystnie do 2 mm, a następnie płatkuje najkorzystniej do grubości 0,1 mm i prowadzi się proces ekstrakcji w temperaturze 18-25°C ciekłym heksanem w znany sposób do osiągnięcia zawartości tłuszczu w surowcu ekstrahowanym poniżej 1%, korzystnie 0,08% i korzystnie przemywa wodą.

Olej wydobywany z jąder pestek mirabelki z uwagi na skład kwasów tłuszczowych i wysoką zawartość tokoferoli, może być uznany za olej prozdrowotny charakteryzujący się bardzo wysoką stabilnością termooksydatywną. Zawartość tłuszczu w pestkach mirabelek jest duża i wynosi 34-50% w przeliczeniu na suchą masę. Ponadto jest to olej ciekły o bardzo przyjemnym zapachu. Wysoka stabilność

PL 229 183 B1 termooksydatywną wynika z wysokiej zawartości kwasów C18:1 i obecności tokoferoli, szczególnie bardzo wysokiego stężenia gamma-tokoferolu stanowiącego ok, 75% sumy tokoferoli. Powszechnie w praktyce przemysłowej tokoferole są dodawane do frytur. Związki te pełnią rolę silnych przeciwutleniaczy i są witaminą E. Wysoka stabilność termooksydatywną oznacza, że olej z mirabelki wykazuje dużą odporność na utlenianie i polimeryzację. Wprowadzenie mikrofalowania pestek zmienia smak i zapach wydobytego oleju na orzechowy i podnosi jego stabilność. Ponadto, olej poddany mikrofalowaniu i otrzymywany według wynalazku zawiera zwiększoną ilość polifenoli i tokoferoli.

Badania toksyczności przeprowadzone w modelu komórek eukariotycznych nie wykazały zagrożeń wynikających z obecności związków cyjanogennych w olejach z pierwszego tłoczenia z jąder pestek mirabelki wydobywanych wg przedstawionego wynalazku, w którym pestki są poddawane lub niepoddawane procesowi grzania, gotowania lub mikrofalowania przed wytłoczeniem oleju. Skład chemiczny i brak niekorzystnych działań biologicznych in vitro oraz odporność na działanie czynników zewnętrznych, takich jak tlen i wysoka temperatura, a także światło oleju wydobytego z pestek poddanych lub niepoddanych ogrzewaniu, gotowaniu oraz mikrofalowanych, powodują, że takie oleje mogą być stosowane jako tłuszcz smażalniczy, również do sałatek, do zabezpieczenia przez powlekanie suszonych owoców zapobiegające ich sklejaniu, do palenia kawy, mogą być także przeznaczone na cele techniczne, w tym w przemyśle kosmetycznym.

Olej z mirabelki P. domestica L., otrzymywany według wynalazku, charakteryzuje się bardzo dobrym smakiem i wysoką zawartością związków biologicznie aktywnych. Dzięki wysokiej zawartości kwasu oleinowego - C18:1 i tokoferoli, olej z jąder pestek mirabelek nadaje się do celów spożywczych, w tym również do sałatek.

Wynalazek opisano bliżej w przykładach wykonania, zaś uzyskane parametry oleju przedstawiono w wynikach badań oraz na rysunku przedstawiającym krzywą utleniania próbki oleju i wyznaczanie okresu indukcji IP.

P r z y k ł a d 1

A) Przygotowanie surowca do uzyskania oleju

Stosowanym surowcem do otrzymania oleju są pestki uzyskane z owoców zepsutych nie nadających się do wykorzystania miąższu do jakichkolwiek przetworów. Zepsuty miąższ usuwa się za pomocą urządzenia Karcher w wyniku działania wody pod ciśnieniem. Po oddzieleniu miąższu pestki rozsypuje się na metalowym sicie i suszy w temperaturze otoczenia 20°C w przepływie powietrza przez okres 8 godz. okresowo przesypując.

Z tak przygotowanych pestek wyłuskano jądra, które miały wilgotność 4,39%.

B) Otrzymanie oleju pierwszego tłoczenia

Wyłuskane jądra tłoczono w prasie ślimakowej Hybren H6 o wydajności 5-6 kg/godz. Nierozdrobniony surowiec bezpośrednio podawano do leja zsypowego włączonej prasy i uzyskano wypływający olej o maksymalnej temperaturze 37°C, Uzyskany olej zbierano do odstojnika i przetrzymywano przez okres 28 godz. pod poduszką azotową, po czym olej odwirowywano przez 15 min przy obrotach 4696 x g.

W wyniku przeprowadzonej procedury uzyskano w przeliczeniu na suchą masę z 1 kg wyłuskanych pestek 192 g oleju o następujących parametrach:

- liczba nadtlenkowa - 0,04 mEq aktywnego tlenu /kg oleju;

- liczba kwasowa - 0,17 mg KOH/g oleju;

- skład głównych kwasów tłuszczowych: C 16:0-4,6%; C 18:0-1,4%; C 18:1-72,7%; C 18:2-20,0%; C18:3-0,11%;

- zawartość tokoferoli - 691 mg/kg oleju;

- zawartość fosforu - 5,6 mg/kg oleju,

W uzyskanym oleju nie stwierdzono obecności związków cyjanogennych (LOD <0,005 mg/mL w przeliczeniu na amygdalinę). Zawartość związków cyjanogennych w oleju wyizolowanym z jąder pestek mirabelki oznaczana była z użyciem techniki HPLC-MS. Wykrywalność (LOD) ustalona dla amygdaliny zastosowaną metodą wynosiła 0,005 mg/mL.

Badania toksyczności przeprowadzone w modelu komórek eukariotycznych (linia komórek

HT29 - ludzki gruczolak jelita grubego) wykazały, że olej wydobywany wg przedstawionego wynalazku nie powoduje zjawiska toksyczności w stosunku do badanych komórek, co wskazuje, że jest on nietoksyczny dla komórek ludzkich.

P r z y k ł a d 2

A) Przygotowanie surowca do uzyskania oleju

PL 229 183 B1

Surowcem do otrzymania oleju były pestki uzyskane z owoców świeżych suszonych na sicie na słońcu przez 7 dni w warstwie o grubości 6 cm i okresowo przesypywanych i przesiewanych do usunięcia wyschłego miąższu. Pestki były przechowywane 2 łata w temperaturze pokojowej.

Z tak przygotowanych pestek wyłuskano jądra, które miały wilgotność 5,65%. Stanowiły one surowiec do wydobywania oleju poprzez tłoczenie na zimno w prasie

Hybren H6 tak jak w przykładzie 1.

B) Otrzymanie oleju pierwszego tłoczenia

Proces wydobywania oleju przeprowadza się jak opisano w przykładzie 1.

W wyniku przeprowadzonej procedury uzyskano w przeliczeniu na suchą masę z 1 kg wyłuskanych pestek 190 g/oleju o następujących parametrach:

- liczba nadtlenkowa - 0,78 mEq aktywnego tlenu /kg oleju;

- liczba kwasowa - 0,2 mg KOH/g oleju;

- skład głównych kwasów tłuszczowych: C 16:0-4,9%; C 18:0-1,7%; C 18:1-69,0%; C 18:2-23,1%; C 18:3-0,13%;

- zawartość tokoferoli - 787 mg/kg oleju;

- zawartość fosforu - 5,8 mg/kg oleju.

W uzyskanym oleju nie stwierdzono obecności związków cyjanogennych (LOD <0,005 mg/mL w przeliczeniu na amygdalinę). Zawartość związków cyjanogennych w oleju wyizolowanym z jąder pestek mirabelki oznaczana była z użyciem techniki HPLC-MS. Wykrywalność (LOD) ustalona dla amygdaliny zastosowaną metodą wynosiła 0,005 mg/mL.

Badania toksyczności przeprowadzone w modelu komórek eukariotycznych (linia komórek HT29 - ludzki graczolak jelita grubego) wykazały, że olej wydobywany wg przedstawionego wynalazku nie powoduje zjawiska toksyczności w stosunku do badanych komórek, co wskazuje, że jest on nietoksyczny dla komórek ludzkich.

P r z y k ł a d 3

Olej uzyskano jak opisano w przykładzie 1 z tym, że stosowanym surowcem do otrzymania oleju były pestki uzyskane z owoców świeżych poddanych gotowaniu w temperaturze 100°C w wodzie w ilości 10% w stosunku do masy owoców przez 35 min/l kg owoców. Po procesie gotowania pestki oddzielono od masy na sicie. Po oddzieleniu miąższu, pestki zostały rozsypane na metalowym sicie i suszone w temperaturze otoczenia (ok. 20°C) w przepływie powietrza przez okres 8 godz., z okresowym przesypywaniem. Z tak przygotowanych pestek wyłuskano jądra, które miały wilgotność 6,50%. Stanowiły one surowiec do wydobywania oleju poprzez tłoczenie na zimno w prasie Hybren H6 tak jak w przykładzie 1.

Uzyskano w przeliczeniu na suchą masę z 1 kg wyłuskanych pestek 201 g oleju o następujących parametrach:

- liczba nadtlenkowa - 0,02 mEq aktywnego tlenu /kg oleju;

- liczba kwasowa - 0,10 mg KOH/g oleju;

- skład głównych kwasów tłuszczowych: C 16:0-5,1%; C 18:0-1,9%; C 18:1-71,1%; C 18:2-20,8%; C 18:3-0,13%;

- zawartość tokoferoli - 740 mg/kg oleju;

- zawartość fosforu - 6,1 mg/kg oleju.

W uzyskanym oleju nie stwierdzono obecności związków cyjanogennych (LOD <0,005 mg/mL w przeliczeniu na amygdalinę). Zawartość związków cyjanogennych w oleju wyizolowanym z jąder pestek mirabelki oznaczana była z użyciem techniki HPLC-MS. Wykrywalność (LOD) ustalona dla amygdaliny zastosowaną metodą wynosiła 0,005 mg/mL.

Badania toksyczności przeprowadzone w modelu komórek eukariotycznych (linia komórek HT29 - ludzki gruczolak jelita grubego) wykazały, że olej wydobywany według przedstawionego wynalazku nie powoduje zjawiska toksyczności w stosunku do badanych komórek, co wskazuje, że jest on nietoksyczny dla komórek ludzkich.

P r z y k ł a d 4

A) Przygotowanie surowca do uzyskania oleju

Stosowanym surowcem do otrzymania oleju były pestki uzyskane z owoców zepsutych nie nadających się do wykorzystania miąższu do jakichkolwiek przetworów. Zepsuty miąższ został usunięty za pomocą urządzenia Karcher w wyniku działania wody pod ciśnieniem. Po oddzieleniu miąższu pestki zostały rozsypane na metalowym sicie i suszone w temperaturze otoczenia (20°C) w przepłyPL 229 183 B1 wie powietrza przez okres 8 godz., z okresowym przesypywaniem. Następnie pestki poddano procesowi mikrofalowania. Pestki świeże poddano mikrofalowaniu w promieniowaniu o częstotliwości 2450 MHz przez 6 min, a osiągnięta temperatura pestek po procesie mikrofalowania wynosiła 120°C. Następnie pestki schładzono do temperatury pokojowej. Z pestek wydobyto jądra. Ich wilgotność wynosiła 1,49%. Jądra pestek rozdrobniono i poddano płatkowaniu w znany sposób.

B) Otrzymanie oleju pierwszego tłoczenia

Z rozdrobnionego surowca olej tłoczono w prasie ślimakowej Hybren H6 nie przekraczając temperatury uzyskanego oleju 45°C. Uzyskany olej został zebrany do odstojnika na okres 48 h pod poduszką azotową, po czym został odwirowany przy obrotach 4696 x g przez 15 min,

W wyniku zastosowanej procedury uzyskano w przeliczeniu na suchą masę z 1 kg wyłuskanych pestek 215 g oleju o następujących parametrach:

- liczba nadtlenkowa - 0,08 mEq aktywnego tlenu /kg oleju;

- liczba kwasowa - 0,05 mg KOH/g oleju;

- skład głównych kwasów tłuszczowych: C 16:0-4,7%; C 18:0-1,4%; C 18:1-71,3%; C 18:2-20,0%; C 18:3-0,13%;

- zawartość tokoferoli - 700 mg/kg oleju;

- zawartość fosforu - 52,8 mg/kg oleju.

Zawartość polifenoli wzrosła o 9% w stosunku do oleju otrzymanego w przykładzie 1, co wskazuje na wzrost wartości prozdrowotnych uzyskanego oleju, W uzyskanym oleju nie stwierdzono obecności związków cyjanogennych (LOD <0,005 mg/mL w przeliczeniu na amygdalinę). Zawartość związków cyjanogennych w oleju wyizolowanym z jąder pestek mirabelki oznaczana była z użyciem techniki HPLC-MS. Wykrywalność (LOD) ustalona dla amygdaliny zastosowaną metodą wynosiła 0,005 mg/mL.

Badania toksyczności przeprowadzone w modelu komórek eukariotycznych (linia komórek HT29 - ludzki gruczolak jelita grubego) wykazały, że olej wydobywany według przedstawionego wynalazku nie powoduje zjawiska toksyczności w stosunku do badanych komórek, co wskazuje, że jest on nietoksyczny dla komórek ludzkich.

P r z y k ł a d 5

A) Przygotowanie surowca do uzyskania oleju

Pestki z owoców mirabelki uzyskano jak opisano w przykładzie 1 z tym, że pestki po wysuszeniu poddano ogrzaniu w 80°C przez 30 min. Proces ogrzewania spowodował, że wilgotność jąder pestek zmalała do 3,72%.

B) Otrzymanie oleju pierwszego tłoczenia

Tłoczenie oleju prowadzono jak opisano dla przykładu 4.

W wyniku zastosowanej procedury otrzymano w przeliczeniu na suchą masę z 1 kg wyłuskanych pestek 210,5 g oleju o następujących parametrach:

- liczba nadtlenkowa - 0,05 mEq aktywnego tlenu /kg oleju

- liczba kwasowa - 0,13 mg KOH/g oleju

- skład głównych kwasów tłuszczowych: C 16:0-4,7%; C 18:0-1,5%; C 18:1-71,7%; C 18:2-20,4%; C 18:3-0,14%;

- zawartość tokoferoli - 650 mg/kg oleju;

- zawartość fosforu - 5,83 mg/kg oleju.

W uzyskanym oleju nie stwierdzono obecności związków cyjanogennych (LOD <0,005 mg/mL w przeliczeniu na amygdalinę). Zawartość związków cyjanogennych w oleju wyizolowanym z jąder pestek mirabelki oznaczana była z użyciem techniki HPLC-MS.

Wykrywalność (LOD) ustalona dla amygdaliny wynosiła 0,005 mg/mL.

Badania toksyczności przeprowadzone w modelu komórek eukariotycznych (linia komórek HT29 - ludzki gruczolak jelita grubego) wykazały, że olej wydobywany według przedstawionego wynalazku nie powoduje zjawiska toksyczności w stosunku do badanych komórek, co wskazuje, że jest on nietoksyczny dla komórek ludzkich.

P r z y k ł a d 6

Uzyskiwanie oleju z wytłoków uzyskanych po pierwszym tłoczeniu poprzez ekstrakcję za pomocą heksanu

Wytłoki rozdrobniono w moździeżu.

a) Wytłoki uzyskane po pierwszym tłoczeniu, które opisano w przykładzie 1 poddano bezpośredniej ekstrakcji skroplonym heksanem o temperaturze 18°C.

PL229 183 Β1

Proces ekstrakcji prowadzono w aparacie soxhleta przez 6 godz. przy przepływie skroplonego heksanu wynoszącym 5 kropli/min. Proporcja heksanu do próbki wynosiła 20 cz. heksanu ; 1 cz. wytłoku. Po zakończeniu ekstrakcji, heksan odparowano pod próżnią na odparowywaczu obrotowym, a resztki heksanu usunięto w przepływie azotu. Charakterystykę uzyskanego oleju pokazano w tabeli 1.

b) Wytłoki uzyskane po pierwszym tłoczeniu które opisano w przykładzie 4 poddano bezpośredniej ekstrakcji heksanem. Proces ekstrakcji prowadzono w aparacie soxhleta przez 6 godz. przy przepływie 5 kropli/min. Proporcja heksanu do próbki wynosiła 20 cz. heksanu :1 cz. wytłoku. Po zakończeniu ekstrakcji, heksan odparowano pod próżnią na odparowywaczu obrotowym, a resztki heksanu usunięto w przepływie azotu.

Charakterystykę uzyskanego oleju pokazano w tabeli 1.

c) Wytłoki uzyskane po pierwszym tłoczeniu, które opisano w przykładzie 5 poddano bezpośredniej ekstrakcji heksanem. Proces ekstrakcji prowadzono w aparacie soxhleta przez 6 godz. przy przepływie skroplonego heksanu 5 kropli/min. Proporcja heksanu do próbki wynosiła 20 cz. heksanu : ł cz. wytłoku. Po zakończeniu ekstrakcji, heksan odparowano pod próżnią na odparowywaczu obrotowym, a resztki heksanu usunięto w przepływie azotu.

Charakterystykę uzyskanego oleju pokazano w tabeli 1.

Tabela 1, Charakterystyka oleju wydobytego za pomocą, heksanu z wytłoków uzyskanych po tłoczeniu jąder zawartych w pestkach świeżych, mikrofalowanych lub grzanych

Olej z wytłoków jąder pestek	Zawartość oleju w przeliczeniu na suchą masę 1¾]	LOO [&iO2/kg]	LK [mgKOH/g]	Zawartość
P [mg/kgj	Toko- feroli [mgAg]	Związków cyjano- gennych [mg/mL]	<5> 4» c	q U	5	Γ4 óe U	όβ 5
Świeżych Przykład 6 a	26	0,069	0,17	50,4	686	LOD (<0,005)	4,8	1,4	72,0	19,8	0,14
Mikrofalowanych Przykład 6 b	23	0,109	0,14	207,8	703	0,16	4,9	1,4	73,1	17,3	0,10
Grzanych Przykład 6 c	22	0,089	0,15	49,8	675	LOD (<0,005 )	4,8	1,4	71,9	19,7	0,14

Zawartość polifenoli w oleju wyekstrahowanym z wytłoków pestek podawanych przed pierwszym tłoczeniem mikrofalowaniu (przykład 6b) była 5-krotnie wyższa niż w oleju uzyskanym w przykładzie 6a, co świadczy o wyższej wartości prozdrowotnej oleju. Badania toksyczności przeprowadzone w modelu komórek eukariotycznych (linia komórek HT29 - ludzki gruczolak jelita grubego) wykazały, że olej wydobywany wg przedstawionego wynalazku (przykłady 6a+6c) nie powodują zjawiska toksyczności w stosunku do badanych komórek, co wskazuje, że jest on nietoksyczny dla komórek ludzkich.

Przykład 7

Bezpośrednia ekstrakcja oleju z pestek śliwki mirabelki

A) Przygotowanie surowca do uzyskania oleju

Stosowanym surowcem do otrzymania oleju były pestki uzyskane z owoców zepsutych, nie nadających się do wykorzystania miąższu do jakichkolwiek przetworów, przygotowane jak w przykładzie 1.

Pestki podzielono na 3 części:

a) pierwszą część stanowiły pestki świeże, z których wydobyto jądra. Miały one wilgotność 4,39%. Poddano je procesowi rozdrabniania do wielkości ziaren poniżej 0,5 mm;

b) drugą część stanowiły pestki uzyskane z pestek świeżych, które następnie poddano mikrofalowaniu przy częstotliwości 2450 MHz przez 6 min. i wydobywaniu jąder według procedury opisanej w przykładzie 4, wilgotność jąder wynosiła 1,49%, zostały one rozdrobnione do wielkości ziaren poniżej 0,5 mm,

c) trzecią część stanowiły jądra uzyskane z pestek świeżych, które następnie poddano ogrzewaniu w 80°C/30 min, wydobywaniu jąder według procedury opisanej w przykładzie 5, wilgotność jąder wynosiła 3,72%, następnie zostały one rozdrobnione do wielkości ziaren poniżej 0,5 mm.

B) Uzyskiwanie oleju

PL229 183 Β1

Jądra pestek uzyskane według sposobu a), b), c) poddano bezpośredniej ekstrakcji ciekłym heksanem w temperaturze 20°C, do zawartości tłuszczu 0,08%. Po zakończeniu ekstrakcji, heksan odparowano pod próżnią na odparowywaczu obrotowym, a resztki heksanu usunięto w przepływie azotu.

Charakterystykę uzyskanego oleju przedstawiono w tabeli 2.

Tabela 2 . Charakterystyka oleju wydobytego z jąder pestek świeżych, mikrofalowanych lub ogrzewanych

Olej z wytłoków jąder pestek	Zawartość oleju w przeliczeniu ns suchą masę	LOO [EgOj/kg]	LK [mgKOH/g]	Zawartość
P	Toko- feroli [mg/kg]	Związków cyjano- gennych) [mg/mLJ	O kC U	O U	ΟΦ O	« O
Swieiych - przykład 7a	4ó,82±0,70	0,03	0,09	45,03	623	0,058	4,8	1,4	70,9	21,4	0,16
MikrofaSowanycb - przykład 7b	5O,5±O,73	0,06	0,13	293,7	680	0,694	4,9	1,4	70,9	21,1	0,11
Grzanych -przykład 7c	49,9±O,04	0,03	0,11	45,8	633	0,059	4,9	1,5	73,2	17,8	0,12

Badania toksyczności przeprowadzone w modelu komórek eukariotycznych (linia komórek HT29 - ludzki gruczolak jelita grubego) wykazały, że oleje wydobywane wg przedstawionego wynalazku w sposób podany w przykładzie 7a i 7c nie powodują zjawiska toksyczności w stosunku do badanych komórek, co wskazuje, że jest on nietoksyczny dla komórek ludzkich. W przypadku oleju wyekstrahowanego z jąder pestek poddanych działaniu mikrofal (przykład 7b) wyniki oznaczeń analitycznych wskazują na zawartość związków cyjanogennych (amigdaliny, purynazyny i związku o budowie nieustalonej) będących źródłem HCN odpowiedzialnego za cytotoksyczność tego oleju. Stwierdzono znaczące zahamowanie wzrostu komórek linii HT29 (30% dla 72-godzinnej inkubacji) co oznacza, że wydobyty olej zawiera substancje zdolne do hamowania wzrostu komórek eukariotycznych i w związku z tym musi być poddany procesowi usuwania tych związków przed zastosowaniem do celów spożywczych.

Badanie właściwości stabilności termooksydatywnej oleju otrzymanego z pestek śliwki mirabelki Prunus domestica L.

1. Test OSET - Badanie zdolności polimeryzacji triacylogliceroli w wyniku działania tlenu i wysokiej temperatury.

Oleje przeznaczone na medium smażalnicze muszą charakteryzować się wysoką stabilnością termooksydatywną. Stabilność termooksydatywną można ocenić na podstawie testu OSET (Oxidative Stability at Elevated Temperatureś). Zasada tej metody polega na podgrzewaniu oleju w temperaturze 170°C zawierającego dodatek specjalnie przygotowanego żelu krzemionkowego, który przyspiesza polimeryzację triacylogliceroli. Powstałe polimery triacylogliceroli (TPG) łącznie z dimerami (PTG) ilościowo oznacza się za pomocą wysokosprawnej chromatografii wykluczania (HPSEC). Na tej podstawie ocenia się stabilność tłuszczu w podwyższonej temperaturze wykorzystując wzór:

Wskaźnik OSET =

100 % wagowy PTG

Im wyższa wartość wskaźnika OSET, tym mniej wytworzonych polimerów i dimerów TAG, co świadczy o większej stabilności termicznej oleju. Metoda ta nadaje się do badania olejów roślinnych zarówno rafinowanych, jak i nierafinowanych.

Wyniki:

Wykonano test OSET dla olejów tłoczonych z jąder świeżych pestek mirabelek i z pestek mirabelek, które poddano mikrofalowaniu lub ogrzewaniu w warunkach wyżej podanych. Badano oleje tylko ekstrahowane heksanem, oleje pierwszego tłoczenia i wyekstrahowane z wytłoków. Wyniki porównano z wynikami otrzymanymi dla handlowych olejów. Wyniki testu pokazały, że oleje z jąder pestek surowych, pestek mikrofalowanych i ogrzewanych otrzymane z pierwszego tłoczenia (przykłady 1N5) lub z wytłoków po pierwszym tłoczeniu (przykład 6a-H5c) oraz tylko poddane procesowi ekstrakcji (przykład 7a<7c) charakteryzowały się podobnymi wartościami wskaźnika OSET. Oleje te po wykonaniu testu

PL 229 183 B1 zawierały po około 0,9 % TPG. W handlowych olejach rzepakowych rafinowanych po wykonaniu testu powstało TPG średnio 2,9%, a w surowych średnio 2,4% TPG, Wskaźniki OSET wyznaczone dla olejów z pestek mirabelek miały około 3 razy większą wartość niż wyznaczone dla różnych handlowych olejów rzepakowych rafinowanych. Wskaźniki OSET w przypadku olejów z pestek mirabelek posiadały znacznie wyższe wartości niż oleje oliwkowe „virgin” i „pomace”, które w zależności od producenta zawierały od 3,2 do 9% TPG.

2. Test DSC - Badanie odporności olejów na wysoką temperaturę i tlen

Innym przykładem wyznaczania stabilności oleju w wysokich temperaturach czyli odporności olejów na wysoką temperaturę i tlen są wyniki testu wykonanego metodą skaningowej kalorymetrii różnicową (DSC). Utlenienie tłuszczu jest procesem egzotermicznym, więc metoda polega na rejestracji wszystkich efektów cieplnych zachodzących w badanej próbce w wyniku przyłączania tlenu do podwójnych wiązań w kwasach tłuszczowych w postaci wykresu krzywej kinetycznej, W badaniach, na które tutaj się powołujemy stosowane są następujące warunki analizy; badam próbka utrzymywana jest w stałej temperaturze 150°C i przepływie powietrza 100 mL/min, a na rejestratorze zapisywane są zmiany termiczne w niej zachodzące. Otrzymuje się jako wynik zapis w postaci krzywej kinetycznej. Z krzywej wyznaczana jest długość okresu indukcji (IP), który wyraża stabilność oleju. Okres Indukcji (IP) jest okresem, w którym nie obserwuje się zmian termicznych (linia prosta pozioma), które indukowane są w wyniku przyłączenia tlenu obecnego w przepływającym powietrzu, leżeli tlen jest przyłączany, obserwowana linia przechodzi w linię wznoszącą, co przedstawiono na rysunku.

Podsumowanie wyników uzyskanych dla olejów z jąder pestek mirabelek:

- Okres indukcji oleju wydobytego w 40°C w przykładzie 4 z jąder pestek mirabelek poddanych procesowi mikrofalowania przy 2450 MHz przez 6 min jest o około 9% dłuższy (62 min) niż oleju otrzymanego w przykładzie 1 z jąder świeżych pestek mirabelek (57 min) lub w przykładzie 5 (58 min) z pestek ogrzewanych przez 30 min w temp. 80°C.

- Okresy indukcji oznaczone dla olejów wydobytych z wytłoków (przykład 6a, 6b, 6c) za pomocą ekstrakcji heksanem są krótsze średnio o ok, 10% niż okresy indukcji oznaczone dla odpowiadających im olejów otrzymanych z pierwszego tłoczenia w przykładzie 1,4,5.

- Okres indukcji oznaczony dla oleju wydobytego (w przykładzie 7b) za pomocą ekstrakcji heksanem z jąder pestek mirabelek poddanych procesowi mikrofalowania (6 min, 2450 MHz) jest o 100% dłuższy (76 min) niż oleju otrzymanego w przykładzie 7a ze świeżych pestek mirabelek (38 min).

- Okres indukcji oznaczony dla oleju wydobytego w przykładzie 7b za pomocą ekstrakcji heksanem z jąder pestek mirabelek poddanych procesowi ogrzewania (80°C, 30 min) jest o ok. 40% dłuższy (54 min) niż w przypadku oleju otrzymanego w przykładzie 7a z jąder świeżych pestek mirabelek (38 min).

- Okresy indukcji oznaczone dla olejów ekstrakcyjnych i olejów z pierwszego tłoczenia wydobytych z jąder pestek mirabelek świeżych, mikrofalowanych i ogrzewanych oraz olejów ekstrakcyjnych z wytłoków mają okresy indukcji co najmniej o 100% dłuższe w porównaniu do okresów indukcji oznaczonych dla losowo wybranych handlowych olejów rzepakowych rafinowanych, surowych, oliwkowych „virgin” i „pomace”.

Claims (16)

1. Sposób otrzymywania oleju ze śliwki mirabelki polegający na tym, że w pierwszej kolejności uzyskuje się pestki z owoców świeżych lub zepsutych i/łub owoców uzyskanych z innych spożywczych procesów przetwórczych, które następnie poddaje się obróbce wstępnej poprzez suszenie, po czym wydobywa się jądra z pestek, a następnie z wydobytych jąder poprzez tłoczenie na zimno uzyskuje się olej pierwszego tłoczenia, a wytłoki korzystnie poddaje się dalszej obróbce, znamienny tym, że pestki suszy się na słońcu lub w przepływie powietrza w temperaturze od 20 do 35°C, korzystnie 25°C, do uzyskania wilgotności jąder do 7%, korzystnie do 5%, a następnie wysuszone pestki korzystnie poddaje się rozdrabnianiu i płatkowaniu, po czym wykonuje się tłoczenie na prasie ślimakowej nie przekraczając temperatury uzyskanego oleju 40°C, zaś uzyskany olej kieruje się do odstojnika na okres od 24 do 48 h pod poduszką azotową, po czym uzyskany olej z pierwszego tłoczenia filtruje się lub odwirowuje się.

PL 229 183 B1

2. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że uzyskane po pierwszym tłoczeniu wytłoki najpierw poddaje się procesowi ekstruzji w znany sposób pod zwiększonym ciśnieniem, a następnie poddaje się drugiemu tłoczeniu na prasie ślimakowej, po czym uzyskany olej kieruje się do odstojnika na okres od 24 do 48 h pod poduszką azotową, a następnie uzyskany olej z drugiego tłoczenia filtruje się lub odwirowuje się, po czym korzystnie rafinuje się w znany sposób.

3. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że uzyskane po pierwszym tłoczeniu wytłoki poddaje się bezpośredniej ekstrakcji heksanem w temperaturze 18-25°C w znany sposób, a uzyskany olej z ekstrakcji, korzystnie poddaje się rafinacji w znany sposób,

4. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że uzyskane po pierwszym tłoczeniu wytłoki najpierw poddaje się procesowi ekstruzji w znany sposób pod zwiększonym ciśnieniem, a następnie poddaje się ekstrakcji heksanem w temperaturze 18-25°C w znany sposób, a uzyskany olej z ekstrakcji korzystnie poddaje się rafinacji w znany sposób.

5. Sposób według zastrz. 1-4, znamienny tym, że uzyskany olej przemywa się wodą.

6. Sposób otrzymywania oleju ze śliwki mirabelki polegający na tym, że w pierwszej kolejności uzyskuje się pestki z owoców świeżych lub zepsutych i/lub owoców uzyskanych z innych spożywczych procesów przetwórczych, które następnie poddaje się obróbce wstępnej poprzez mikrofalowanie, następnie z wydobytych jąder poprzez tłoczenie na zimno uzyskuje się olej pierwszego tłoczenia, a wytłoki korzystnie poddaje się dalszej obróbce, znamienny tym, że pestki poddaje się mikrofalowaniu, które prowadzi się w promieniowaniu o częstotliwości 2200-2500 MHz, korzystnie 2450 MHz przez okres od 1 do 15 minut, korzystnie od 3 do 6 minut osiągając temperaturę pestek 100-140°C, korzystnie 115-125°C, do uzyskania wilgotności 1,0-2,5%, korzystnie 1,45-3,00%, a następnie pestki schładza się do temperatury pokojowej, po czym z pestek wydobywa się jądra i korzystnie poddaje się rozdrabnianiu i płatkowaniu, a następnie tłoczy się w prasie ślimakowej nie przekraczając temperatury uzyskanego oleju 40°C, po czym uzyskany olej kieruje się do odstojnika na okres od 24 do 48 h pod poduszką azotową, a uzyskany olej z pierwszego tłoczenia filtruje się lub odwirowuje się.

7. Sposób według zastrz. 6, znamienny tym, że wytłoki najpierw poddaje się procesowi ekstruzji w znany sposób pod zwiększonym ciśnieniem, a następnie poddaje się drugiemu tłoczeniu na prasie ślimakowej, po czym uzyskany olej kieruje się do odstojnika na okres od 24 do 48 h pod poduszką azotową, a następnie uzyskany olej z drugiego tłoczenia filtruje się lub odwirowuje się, po czym korzystnie rafinuje się w znany sposób.

8. Sposób według zastrz. 6, znamienny tym, że uzyskane po pierwszym tłoczeniu wytłoki poddaje się bezpośredniej ekstrakcji heksanem w temperaturze 18-25°C w znany sposób, a uzyskany olej z ekstrakcji korzystnie poddaje się rafinacji w znany sposób.

9. Sposób według zastrz. 7, znamienny tym, że uzyskane po pierwszym tłoczeniu wytłoki najpierw poddaje się procesowi ekstruzji w znany sposób pod zwiększonym ciśnieniem, a następnie poddaje się ekstrakcji heksanem w temperaturze 18-25°C w znany sposób, a uzyskany olej z ekstrakcji korzystnie poddaje rafinacji w znany sposób.

10. Sposób według zastrz. 6-9, znamienny tym, że uzyskany olej przemywa się wodą.

11. Sposób otrzymywania oleju ze śliwki mirabelki polegający na tym, że w pierwszej kolejności uzyskuje się pestki z owoców świeżych lub zepsutych i/łub owoców uzyskanych z innych spożywczych procesów przetwórczych, które następnie poddaje się obróbce wstępnej poprzez suszenie w podwyższonej temperaturze, po czym wydobywa się jądra z pestek, a następnie z wydobytych jąder poprzez tłoczenie na zimno uzyskuje się olej pierwszego tłoczenia, a wytłoki korzystnie poddaje się dalszej obróbce, znamienny tym, że pestki poddaje się ogrzewaniu przez 20-60 minut, korzystnie 25-45 minut w temperaturze 80°C, do wilgotności 6%-3,5%, korzystnie do wilgotności 4%, a następnie pestki schładza się do temperatury pokojowej, po czym wydobyte jądra, korzystnie poddaje się płatkowaniu i następnie tłoczy się w prasie ślimakowej nie przekraczając temperatury uzyskanego oleju 40°C, przy czym uzyskany olej kieruje się do odstojnika na okres od 24 do 48 h pod poduszką azotową, a następnie uzyskany olej z pierwszego tłoczenia filtruje się lub odwirowuje się.

12. Sposób według zastrz. 11, znamienny tym, że wytłoki najpierw poddaje się procesowi ekstruzji w znany sposób pod zwiększonym ciśnieniem, a następnie poddaje się drugiemu tłoczeniu na prasie ślimakowej, po czym uzyskany olej kieruje się do odstojnika na okres od 24 do

PL229 183 Β1

48 h pod poduszką azotową, a następnie uzyskany olej z drugiego tłoczenia filtruje się lub odwirowuje się, po czym, korzystnie rafinuje się w znany sposób.

13. Sposób według zastrz. 11, znamienny tym, że uzyskane po pierwszym tłoczeniu wytłoki poddaje się bezpośredniej ekstrakcji heksanem w temperaturze 18-25°C w znany sposób, a uzyskany olej z ekstrakcji korzystnie poddaje się rafinacji w znany sposób.

14. Sposób według zastrz. 11, znamienny tym, że uzyskane po pierwszym tłoczeniu wytłoki najpierw poddaje się procesowi ekstruzji w znany sposób pod zwiększonym ciśnieniem, a następnie poddaje się ekstrakcji heksanem w temperaturze 18-25°C w znany sposób, a uzyskany olej z ekstrakcji korzystnie poddaje rafinacji w znany sposób.

15. Sposób według zastrz. 11-14, znamienny tym, że uzyskany przemywa się wodą.

16. Sposób otrzymywania oleju ze śliwki mirabelki polegający na tym, że w pierwszej kolejności uzyskuje się pestki z owoców świeżych lub zepsutych i/lub owoców uzyskanych z innych spożywczych procesów przetwórczych, które następnie poddaje się obróbce wstępnej mającej na celu usunięcie nadmiaru wody, znamienny tym, że suszy się pestki do zawartości wody nie większej niż 5%, korzystnie poprzez mikrofalowanie, które prowadzi się w promieniowaniu o częstotliwości 2200-2500 MHz, korzystnie 2450 MHz przez okres od 1 do 15 minut, po czym pestki rozdrabnia się do cząstek o wielkości ziaren 1-4 mm, korzystnie do 2 mm, a następnie płatkuje najkorzystniej do grubości 0,1 mm i prowadzi się proces ekstrakcji w temperaturze 18-25°C ciekłym heksanem w znany sposób do osiągnięcia zawartości tłuszczu w surowcu ekstrahowanym poniżej 1%, korzystnie 0,08% i korzystnie przemywa wodą.