PL220880B1 - Nowe pochodne melfalanu, sposób ich wytwarzania, zawierający je środek farmaceutyczny oraz zastosowanie medyczne - Google Patents

Description

Opis wynalazku

Przedmiotem wynalazku są nowe pochodne melfalanu, sposób ich wytwarzania, zawierający je środek farmaceutyczny oraz ich zastosowanie medyczne.

2 3

Nowe pochodne o wzorze ogólnym 1, w którym R¹ oznacza atom wodoru, metyl lub etyl, R² i R³ 23 oznaczają metyl lub etyl lub też R² i R³ wraz z atomem azotu tworzą grupę N,N-1',4'-tetrametylenową,

N,N-1',5'-pentametylenową, N,N-3'-oksa-1',5'-pentametylenową, 1',6'-heksametylenową, lub też N,N-3'-metyloaza-1',5'-pentametylenową, zaś X oznacza 0 lub cząsteczkę chlorowodoru są pochodnymi ₁ melfalanu czyli 4-bis-(2-chloroetylo)-L-fenyloalaniny o wzorze 2, w którym R¹ oznacza atom wodoru, zaś X oznacza 0, stosowanego w lecznictwie cytostatyku z grupy związków alkilujących. Lek ten podawany jest głównie w leczeniu szpiczaka mnogiego, czerwienicy prawdziwej, raka piersi oraz w przypadkach zaawansowanych stadiów gruczolaka jajników.

Ze znanego stanu techniki wiadomo, że ze względu na stosunkowo wąski zakres działania melfalanu próby rozszerzenia zakresu jego aktywności koncentrowały się głównie w dwóch kierunkach tj. poprzez otrzymywanie pochodnych lub też w wyniku stosowania kombinacji z innymi lekami.

Przy syntezie pochodnych melfalanu stosowano na ogół podstawienia grupy aminowej lub karboksylowej znajdujących się przy tym samym atomie węgla w położeniu 2 lub też podstawienia obu grup jednocześnie. Dla niektórych pochodnych uzyskiwano w stosunku do wyjściowego związku podwyższenie aktywności in vitro i/lub in vivo lub rozszerzenie działania na szereg odmiennych niż w przypadku macierzystego leku nowotworów lub też polepszenie innych właściwości biologicznych, przykładowo obniżenie toksyczności.

Do znanych pochodnych melfalanu odznaczających się w stosunku do melfalanu bardziej korzystnymi właściwościami biologicznymi zaliczamy:

- pochodne N-acylowe wykazujące nawet 100-krotne obniżenie toksyczności (US 5075108),

- estry i amidy alkilowe odznaczające się wyższą aktywnością od związku macierzystego (WO 2005/070457),

- połączenia melfalanu z pochodnymi fluoroprofenu wykazujące silne działanie na nowotwory płuc, trzustki szyi i głowy (US 2011/106721 A1),

- N-tlenki melfalanu (-N+- >O), będące inhibitorami czynnika indukującego hipoksję (WO 2004/043358 A2),

- pochodne melfalanu z nitroimidazolami, będące aktywatorami hipoksji i wykazujące szeroki zakres działania przeciwnowotworowego (WO 2004/087075 A2),

- dwu- i trójpeptydy- melfalanu wykazujące w porównaniu z macierzystym melfalanem wyższą aktywność wobec szpiczaka mnogiego, nowotworów płuc, piersi jajnika, białaczki i chłoniaków (WO 01/96367 oraz US 6992207 B2),

- pochodne melfalanu z miedzią o ogólnym wzorze Cu (melfalan)₂ lub Cu (melfalan)₂-H₂O, wykazujące znaczne rozszerzenie działania na szereg nowotworów, wobec których melfalan jest mało aktywny (US 2009/0105206 A1),

PL 220 880 B1

- proleki stanowiące połączenia grupy aminowej melfalanu lub jego pochodnych takich jak estry, amidy, dwu-lub trójpeptydy z cefalosporynami lub z ich pochodnymi takimi jak S-tlenki odznaczają się wyższą aktywnością, zwłaszcza wobec linii szpiczaka mnogiego (WO 2005/070457 A1),

- do pochodnych melfalanu powodujących wzrost aktywności zaliczamy także związki:

- z kwasami tłuszczowymi (J. Chemother. 6, 230-237, 1994),

- z kwasami takimi jak przykładowo z 1,2-dipalmitynowym lub 1,3-stearynowym (Eur. J. Med. Chem. 1997, 32, 343-349),

- z kwasem naftoesowym (J. Med. Chem., 47, 4710-4715, 2004),

- z pochodnymi hydroksy lub amino 4-hydroksylo-2,2,6,6-tetrametylo-1 -oksypiperydyny (Chem. Pharm. Bull. 58(3), 332-335, 2010),

- zawierające 2 cząsteczki melfalanu połączone z imidem kwasu N-(2-hydroksyetylo)-malonowego (Eur. J. Med. Chem. 46, 1604-1615, 2011).

W przypadku kompozycji melfalanu z i innymi związkami znane są ze stanu techniki:

- kompozycja z 3'-deamino-3'-morfolinodoksorubicyną lub z 3'-deamino-3'-morfolinoepirubicyną wykazująca silny synergizm i selektywne działanie na nowotwory wątroby i dróg żółciowych (WO 00/66093),

- kompozycja z idarubicyną odznaczająca się rozszerzeniem działania na nieziarnicze chłoniaki i ziarnicę złośliwą bez jednoczesnego wzrostu toksyczności (WO 00/27375),

- kompozycja melfalanu, doksorubicyny i cisplatyny z proteiną zawierającą 104 aminokwasy o nazwie ONCONASE, wykazująca bardzo wysoką aktywność wobec ludzkiej linii ludzkiego gruczolakoraka jajnika (WO 94/03197),

- kompozycje powodujące wzrost aktywności, główne wobec szpiczaka mnogiego: z kurkuminą (WO 2004/000229 A2),

- z karboksyamidami pochodnych akrydyny (WO 93/24096),

- z kwasem [(1R)-1-{[(2S,3R)-3-hydroksy-2-[6-fenylopirydyno-2-karbonylo)amino]-1-oksobutyloamino]-3-metylobutyloborowym (WO 2010/138101 A1),

- kompozycje melfalanu z cyklodekstryną (WO 2010/138920 A1) lub z koloidalnymi metalami takimi jak przykładowo złoto, srebro, platyna, pallad i inne wykazujące znaczne polepszenie parametrów farmakologicznych (WO 2009/039502),

- kompozycje z pochodnymi pirydylocyjanoguanidyny (WO 02/42265 A2) lub z pochodnymi pirazolomocznika (WO 2007/059202=US 2006/044322) lub też z oksydazą L-aminokwasów powodujące rozszerzenie działania na różne nowotwory w tym, w tym także na nowotwory głowy i mózgu np. glejak (US 5523084).

Celem wynalazku było otrzymanie nowych pochodnych melfalanu wykazujących w stosunku do macierzystego cytostatyku bardziej korzystne właściwości biologiczne lub fizykochemiczne, takie jak przykładowo podwyższoną aktywność przeciwnowotworową lub też zwiększoną trwałość.

W poszukiwaniu nowych pochodnych melfalanu zastosowano modyfikację grupy aminowej znajdującej się w położeniu 2 poprzez zastąpienie tego podstawnika ugrupowaniem amidynowym, zawierającym w większości przypadków reszty cyklicznych drugorzędowych amin. Ugrupowanie to jest silnie zasadowe co powoduje, że wprowadzenie grupy amidynowej do cząsteczki danego związku zwiększa jego zasadowość, a także przyczynia się do zmiany innych właściwości fizyko-chemicznych.

Ze znanego stanu techniki wiadomym jest, że szereg amidyn wykazuje silne działanie biologiczne, takie jak między innymi przeciwbakteryjne (zgłoszenia patentowe nr nr EP 741133 A2 oraz WO 200151456 A2), przeciwgrzybicze (zgłoszenie patentowe nr EP 741133 A2), przeciwwirusowe (zgłoszenie patentowe nr FR 2801053 A1), przeciwpierwotniakowe (patent nr US 6221872 B1). Amidyny są także użyteczne w terapii chorób krążenia (zgłoszenie patentowe nr DE 19653646 A1) i w kardiologii (zgłoszenie patentowe nr WO 09926932 A1).

Niektóre ze związków posiadających ugrupowanie amidynowe wykazują również działanie przeciwnowotworowe. Należą do nich pochodne zawierające pierścienie arylowe, aryloalkilowe lub heterocykliczne, niepodstawione lub podstawione takimi podstawnikami jak alkil, aryl, alkenyl, cykloalkil, chlorowiec, grupa NH2, CN, sulfonyl, alkoksyl, grupa hydroksylowa lub karboksylowa.

Przykładami amidyn o działaniu przeciwnowotworowym, skutecznych zwłaszcza przy leczeniu białaczek są:

- 6-{4-[(S)-2-(3-chlorofenylo)-2-hydroksyetyloamino]-2-oxo-1,2-dihydropirydynylo-3}-3,5-dihydro-1H-benzo[1,2-d;4,5-d]diimidazolon-2 (zgłoszenie patentowe nr WO 04063151 A2),

PL 220 880 B1

- 4-[4-(4-chlorofenylo)-tiazolilo-2]-5-metylotiofeno-2-karboksyamid (zgłoszenie patentowe

- nr WO 9940088 A1), ₅

- chlorowodorek 4,4-difluoro-N⁵-(1-iminoetyl)-L-ornityny (zgłoszenie patentowe

- nr WO 9946240 A2).

Otrzymane przez nas uprzednio i przedstawione w polskim zgłoszeniu patentowym nr P 371378 formamidynowe pochodne antybiotyków antracyklinowych wykazały 0.2-5.0 krotny wzrost aktywności antyproliferacyjnej w porównaniu do macierzystych antybiotyków, znaczne obniżenie toksyczności, w tym także kardiotoksyczności, a także dla niektórych pochodnych wyraźne podwyższenie stabilności.

Wprowadzenie zatem grupy amidynowej do innych niż antybiotyki antracyklinowe cytostatyków zostało przez nas ocenione jako istotny problem, którego rozwiązanie mogłoby doprowadzić do uzyskania nowej grupy związków o działaniu przeciwnowotworowym.

Znana ze stanu techniki jedyna próba wprowadzenia grupy amidynowej do cząsteczki melfalanu polegała na zastosowaniu tej grupy jako podstawnika w pierścieniu fenylowym estru metylowego pochodnej melfalanu, uzyskanej w wyniku reakcji melfalanu z kwasem 4-amidynofenylofuranokarboksylowym-2. Otrzymane w ten sposób pochodne melfalanu wykazały jedynie nieznaczny wzrost aktywności wobec linii ludzkiego nowotworu piersi (MDA-MB-231 oraz MCF-7), (Biochem. Pharm. 72, 320-332, 2006 oraz Arch. Pharm. Chem.340, 251-257, 2007).

Według wymienionych powyżej prac jako podstawniki wprowadzano głównie pierwszo i drugorzędowe grupy amidynowe, w których występuje zjawisko tautomerii, skutkiem czego wszystkie oznaczenia zarówno fizykochemiczne jak i biologiczne mogą być niejednoznaczne. Ponadto niepodstawione i mono-podstawione amidyny mogą tworzyć poprzez wiązania wodorowe dimery, co jeszcze bardziej wskazuje na możliwość niejednoznaczności uzyskanych przez autorów wyników zarówno fizykochemicznych jak i biologicznych.

W celu otrzymania jednoznacznych wyników tj. uniknięcia występowania tautomerii oraz tworzenia dimerów, w rozwiązaniu według wynalazku w miejsce grupy aminowej znajdującej się w położeniu 2 melfalanu wprowadzono trzeciorzędową grupę amidynową. Według wynalazku zsyntetyzowano amidynowe pochodne melfalanu zawierające reszty cyklicznych amin drugorzędowych o różnej wielkości pierścienia (od 4 do 6 grup CH2-), a także zawierające heteroatom w pierścieniu aminy i przebadano wpływ budowy tych nowych pochodnych o wzorze ogólnym 1 na ich właściwości biologiczne.

Rozwiązanie problemu według wynalazku dokumentują nowe pochodne, sposób ich wytwarzania oraz zawierający je środek farmaceutyczny, a także wyniki badań ich właściwości, w tym właściwości biologicznych, stanowiących podstawę zastosowania tych związków w terapii.

Głównym aspektem wynalazku są nowe pochodne melfalanu o wzorze ogólnym 1, wykazujące działanie przeciwnowotworowe, przydatne do otrzymywania form farmaceutycznych, w którym:

₁

R¹ oznacza atom wodoru, metyl lub etyl,

3 2 3

R² i R³ oznaczają metyl lub etyl lub też R² i R³ wraz z atomem azotu tworzą układ cykliczny zawierający od 4 do 7 grup CH2-, taki jak grupa N,N-1',4'-tetrametylenowa, N,N-1',5'-pentametylenowa, N,N-3'-oksa-1',5'-pentametylenowa, N,N-1',6'-heksametylenowa, lub N,N-3'-metyloaza-1',5'-pentametylenowa, X oznacza cząsteczkę chlorowodoru lub X oznacza 0.

Otrzymano nowe pochodne melfalanu o wzorze ogólnym 1, według zastrz. 1, w którym znacze123 nie R¹, R², R³ oraz X przedstawiono uprzednio, wybrane z grupy zawierającej:

2-(N,N-1',4'-tetrametylenoformamidyno)-melfalan (1)

2-(N,N-1',5'-pentametylenoformamidyno)-melfalan (2)

2-(N,N-3'-oksa-1',5'-pentametylenoformamidyno)-melfalan (3)

2-(N,N-1',6'-heksametylenoformamidyno)-melfalan (4)

2-(N,N-3'-metyloaza-1',5'-pentametylenoformamidyno)-melfalan (5)

2-(N,N-dimetyloformamidyno)-melfalan (6) ester metylowy 2-(N,N-1',5'-pentametylenoformamidyno)-melfalanu (8) ester metylowy 2-(N,N-3'-oksa-1',5'-pentametylenoformamidyno)-melfalanu (9) ester metylowy 2-(N,N-3'-metyloaza-1',5'-pentametylenoformamidyno)-melfalanu (11) ester metylowy 2-(N,N-dimetyloformamidyno)-melfalanu (12) ester etylowy 2-(N,N-1',5'-pentametylenoformamidyno)-melfalanu (14) ester etylowy 2-(N,N-3'-oksa-1',5'-pentametylenoformamidyno)-melfalanu (15) ester etylowy 2-(N,N-3'-metyloaza-1',5'-pentametylenoformamidyno)-melfalanu (17) ester etylowy 2-(N,N-dimetyloformamidyno)-melfalanu (18)

PL 220 880 B1 chlorowodorek estru metylowego 2-(N,N-1',4'-tetrametylenoformamidyno)-melfalanu (19) chlorowodorek estru metylowego 2-(N,N-1',5-pentametylenoformamidyno)-melfalanu (20) chlorowodorek estru metylowego 2-(N,N-3'-oksa-1',5'-pentametylenoformamidyno)-melfalanu (21) chlorowodorek estru metylowego 2-(N,N-1',6'-heksametylenoformamidyno)-melfalanu (22) chlorowodorek estru metylowego 2-(N,N-3'-metyloaza-1',5'-pentametylenoformamidyno)-melfalanu (23) chlorowodorek estru metylowego 2-(N,N-dimetyloformamidyno)-melfalanu (24) chlorowodorek estru etylowego 2-(N,N-1',4'-tetrametylenoformamidyno)-melfalanu (25) chlorowodorek estru etylowego 2-(N,N-1',5'-pentametylenoformamidyno)-melfalanu (26) chlorowodorek estru etylowego 2-(N,N-3'-oksa-1',5'-pentametylenoformamidyno)-melfalanu (27) chlorowodorek estru etylowego 2-(N,N-1',6'-heksametylenoformamidyno)-melfalanu (28) chlorowodorek estru etylowego 2-(N,N-3'-metyloaza-1',5'-pentametylenoformamidyno)-melfalanu (29) chlorowodorek 2-(N,N-3'-oksa-1',5'-pentametylenoformamidyno)-melfalanu (30) chlorowodorek 2-(N,N-1',6'-heksametylenoformamidyno)-melfalanu (31)

Każda z wymienionych pochodnych o wzorze ogólnym 1, według wynalazku, stanowi produkt zasadniczo krystaliczny lub produkt zasadniczo amorficzny, wolny od substancji krystalicznej lub też stanowi mieszaninę tych postaci, natomiast każdy z wymienionych związków o wzorze ogólnym 2 stanowi produkt zasadniczo krystaliczny lub stanowi mieszaninę postaci krystalicznej i amorficznej.

Jako produkt zasadniczo krystaliczny uważany jest produkt o zawartości substancji amorficznej niewykrywalnej znanymi metodami oznaczania tej postaci, między innymi metodą widm w podczerwieni, zaś jako produkt zasadniczo amorficzny uważany jest produkt o zawartości substancji krystalicznej tak małej, że nie jest wykrywalna znanymi sposobami, przykładowo metodą rentgenograficzną.

Kolejnym aspektem wynalazku jest sposób otrzymywania pochodnych melfalanu o wzorze ogólnym 1, w którym:

₁

R¹ oznacza atom wodoru, metyl lub etyl,

3 2 3

R² i R³ oznaczają metyl lub etyl lub też R² i R³ wraz z atomem azotu tworzą układ cykliczny zawierający od 4 do 6 grup CH2-, taki jak grupa N,N-1',4'-tetrametylenowa, N,N-1',5'-pentametylenowa, N,N-3'-oksa-1',5'-pentametylenowa, N,N-1',6'-heksametylenowa lub N,N-3'-metyloaza-1',5'-pentametylenowa,

X oznacza cząsteczkę chlorowodoru lub X oznacza 0.

polegający na tym, że melfalan w postaci chlorowodorku o wzorze ogólnym 2, w którym X oznacza ₁ cząsteczkę chlorowodoru, zaś R¹ oznacza atom wodoru, metyl lub etyl lub też w postaci wolnej zasa₁ dy o wzorze ogólnym 2, w którym X oznacza 0, zaś znaczenie R¹ podano powyżej poddaje się reakcji 2 3 4 z acetalem o wzorze ogólnym 3, w którym R² i R³ określono uprzednio, zaś R⁴ oznacza metyl lub etyl, w alkoholu alifatycznym lub w mieszaninie tych alkoholi albo w chlorowcopochodnej węglowodoru alifatycznego lub w mieszaninie tych chlorowcopochodnych, w temperaturze od -10 do +40 następnie miesza się w podanej temperaturze, po czym przesącz zagęszcza się pod próżnią i docelowy produkt 123 o wzorze ogólnym 1, gdzie znaczenie R¹, R², R³ oraz X podano uprzednio, jako wolną zasadę,

PL 220 880 B1 gdy X oznacza 0 lub jej chlorowodorek, gdy X oznacza cząsteczkę chlorowodoru izoluje się przez dodanie do zagęszczonego przesączu eteru alifatycznego lub eteru naftowego lub ich mieszanin, co powoduje wydzielenie osadu, który następnie sączy się, przemywa i suszy albo związki o wzorze 1 2 3 ogólnym 1, w którym R¹ atom wodoru, zaś znaczenie R², R³ oraz X zostało określone uprzednio, poddaje się reakcji estryfikacji w alkoholu metylowym lub etylowym w obecności chlorowodoru lub kwasu siarkowego, w temperaturze 20-80°C, po czym uzyskaną mieszaninę poreakcyjną zagęszcza się, dodaje octan etylu, przemywa kolejno roztworem kwaśnego węglanu sodu, wodą oraz roztworem solanki, a następnie uzyskany roztwór suszy się i zagęszcza uzyskując estry pochodnych o wzorze 1 2 3 ogólnym 1, w którym R¹ oznacza metyl lub etyl, X oznacza 0, zaś znaczenie R² i R³ zostało określone uprzednio lub też poprzez mieszaninę poreakcyjną uzyskaną w obecności chlorowodoru przepuszcza się obojętny gaz, po czym zatęża się, dodaje alkohol metylowy lub etylowy i ponownie zatęża, dodaje eter alifatyczny, ochładza do temperatury około 5°C, po czym wydzielony osad sączy się przemywa ₁ i suszy otrzymując chlorowodorek estru pochodnej o wzorze ogólnym 1, w którym R¹ oznacza metyl lub etyl, X oznacza cząsteczkę chlorowodoru, zaś znaczenie R² i R³ zostało podane powyżej.

Sposobem według wynalazku jako alkohol alifatyczny stosuje się alkohol zawierający 1 lub 2 atomy węgla taki jak alkohol metylowy lub etylowy lub też ich mieszaniny, jako chlorowcopochodną węglowodoru alifatycznego stosuje się chloroform lub chlorek metylenu lub też ich mieszaniny, zaś jako eter alifatyczny stosuje się eter dietylowy, eter dipropylowy lub naftowy lub też ich mieszaniny.

Sposobem według wynalazku stosunek molowy melfalanu w postaci chlorowodorku o wzorze ₁ ogólnym 2, gdy X oznacza cząsteczkę chlorowodoru, zaś R¹ ma znaczenie przedstawione uprzednio ₁ lub w postaci wolnej zasady o wzorze ogólnym 2, w którym X oznacza 0, zaś R¹ ma znaczenie okre2 3 4 ślone uprzednio do acetalu o wzorze ogólnym 3, gdzie znaczenie R², R³ i R⁴ podano powyżej, wynosi od 1:1 do 1:2.

₁

Produktem izolacji może być amorficzna postać związku o wzorze 1, w którym znaczenie R¹,

R², R³ oraz X określono uprzednio, lub też postać krystaliczna, którą można przeprowadzić w postać amorficzną lub w mieszaninę postaci amorficznej i krystalicznej w znany sposób.

123

Nowe pochodne o wzorze ogólnym 1, w którym znaczenie R¹, R², R³ oraz X podano uprzednio odznaczają się szeregiem zalet. Jedną z nich jest znaczne zmniejszenie toksyczności przy jednoczesnym zachowaniu aktywności przeciwnowotworowej. Wartości LD50 po podaniu iniekcyjnym myszom wynoszą 55 mg/kg w przypadku 2-(N,N-1',5'-pentametylenoformamidyno)-melfalanu (związek 2), zaś w przypadku analogicznego podania 2-(N,N-3'-oksa-1',5-pentametylenoformamidyno)-melfalanu (związek 3) odpowiednio 49 mg/kg, podczas gdy dla melfalanu wartość ta wynosi 10 mg/kg.

Inną zaletą nowych pochodnych o wzorze ogólnym 1 jest wielokrotne zwiększenie rozpuszczalności w wodzie wynoszące dla wymienionych pochodnych odpowiednio 23 i 27%, zaś dla melfalanu jedynie 0,0047%. Znacznie lepsza rozpuszczalność danego związku w wodzie przyczynia się do polepszenia jego wchłaniania w przypadku podania per os, a także do łatwiejszego przygotowania formy iniekcyjnej bez konieczności stosowania dodatkowych substancji mających na celu zwiększenie rozpuszczalności w wodzie, co ma miejsce w przypadku przygotowywania formy iniekcyjnej melfalanu.

Do badań aktywności nowych pochodnych według wynalazku w porównaniu do macierzystego melfalanu zastosowano komórki następujących ludzkich linii nowotworowych: RPMI 8226 - szpiczak ludzki (Human myeloma), HL 60 - ostra białaczka promielocytowa, (Human promyeloid cell line), Daudi - chłoniak Burkitta (Human Negroid Burkitt's lymphoma), COLO 205 - gruczolakorak okrężnicy (Human Caucasian colon adenocarcinoma), ACHN - gruczolakorak nerkowy (Human renal adenocarcinoma).

Uzyskane dane wskazują że wszystkie nowe pochodne melfalanu według wynalazku na wszystkich badanych liniach komórkowych spełniają wymagane kryterium dla związków o działaniu przeciwnowotworowym, zgodnie z którym ich aktywność powinna wynosić < 4000 ng/ml. (Geran R. I, Greenberg N. H., Mac Donald M. M., Schimacher A. M. and Abbott B. J. Cancer Chemotherapy Reports 3, 59-61, 1972). Ponadto stwierdzono, że spośród formamidynowych pochodnych melfalanu (związki 1-6) najwyższą aktywnością odznacza się związek 3 tj. 2-(N,N-3'-oksa-1',5'-pentametylenoformamidyno)-melfalan, posiadający w grupie amidynowej resztę morfoliny tj. zawierający sześcioczłonowy pierścień z heteroatomem, zaś najmniejszą aktywność wykazuje pochodna 4, będąca 2-(N,N-1',6'-heksametylenoformamidyno)-melfalanem i zawierająca siedmioczłonowy pierścień heksametylenoiminy. Ponadto stwierdzono, że aktywność antyproliferacyjna nowych pochodnych melfa123 lanu o wzorze ogólnym 1, w którym znaczenie R¹, R², R³ oraz X podano uprzednio, w kompozycji z takimi antybiotykami antracyklinowymi jak np. idarubicyna, doksorubicyna, epidoksorubicyna, lub

PL 220 880 B1 z ich formamidynowymi pochodnymi wobec badanych linii nowotworowych, wyrażona w μg/ml jako ID50, okazała się wyższa niż analogicznych kompozycji macierzystego melfalanu. Przykładowo pochodna 3, będąca 2-(N,N-3'-oksa-1',5'-pentametyleno-formamidyno)-melfalanem w kompozycji z idarubicyną, otrzymaną zgodnie z przykładem 35c wobec linii ludzkiego szpiczaka RPMI 8226 wykazywała ID₅₀ wynoszące 4.2 μΜ, podczas gdy wartość ID₅₀ dla analogicznej kompozycji zawierającej melfalan zamiast pochodnej 3 wynosiła 7.1 μΜ. W przypadku linii ostrej białaczki promielocytarnej HL-60 wartości ID₅₀ dla kompozycji według przykładu 35e wynosiły odpowiednio 5.2 μΜ, zaś dla melfalanu 10 pM.

Dodatkowym aspektem wynalazku jest środek farmaceutyczny zawierający jako substancję biologicznie czynną jedną lub więcej niż jedną pochodną melfalanu o wzorze ogólnym 1, w którym:

₁

R¹ oznacza atom wodoru, metyl lub etyl,

3 2 3

R² i R³ oznaczają metyl lub etyl lub też R² i R³ wraz z atomem azotu tworzą układ cykliczny zawierający od 4 do 7 grup CH2-, taki jak grupa N,N-1',4'-tetrametylenowa, N,N-1',5'-pentametylenowa, N,N-3'-oksa-1',5'-pentametylenowa, N,N-1',6'-heksametylenowa, lub N,N-3'-metyloaza-1',5'-pentametylenowa, X oznacza cząsteczkę chlorowodoru lub X oznacza 0, oraz farmaceutycznie dopuszczalne nośniki i rozcieńczalniki. Środek farmaceutyczny może również zawierać jako substancję czynną biologicznie dodatkowo macierzysty melfalan, a także jeden lub więcej niż jeden antybiotyk antracyklinowy wybrany z grupy zawierającej idarubicynę, doksorubicynę, epidoksorubicynę i/lub jedną lub więcej niż jedną pochodną antybiotyku antracyklinowego z grupy formamidynoantracyklin i/lub lek innych grup cytostatyków, korzystnie cisplatynę lub cyklofosfamid. Środek ten przeznaczony do podawania zarówno parenteralnego jak i doustnego może być otrzymywany w znany ze stanu techniki sposób wytwarzania form leków.

W przypadku otrzymywania formy iniekcyjnej jako nośniki i/lub rozcieńczalniki stosuje się korzystnie poliwinylopirolidon, glikol propylenowy, kwas cytrynowy, cytrynian sodu, roztwór chlorowodoru, etanol i wodę do iniekcji, natomiast przy wytwarzaniu formy doustnej korzystnymi dodatkami okazały się: koloidalna krzemionka, crospoliwinylopirolidon, hydroksylopropylometyloceluloza, stearynian magnezu, mikrokrystaliczna celuloza, glikol polietylenowy 400 oraz dwutlenek tytanu.

W przeznaczeniu do podawania drogą pozajelitową wytwarza się postacie dawek jednostkowych w formie roztworów z zawartością każdego ze związków według wynalazku lub mieszaniny związków według wynalazku lub ewentualnie związku według wynalazku i dodatkowo antybiotyku antracyklinowego z dodatkiem jałowego rozpuszczalnika, przy czym korzystnie stosuje się dodatek wyżej wymienionych rozcieńczalników. Przy sporządzaniu roztworu, związek aktywny można rozpuścić w roztworze do wstrzykiwań i wyjałowić przez sączenie. Tak otrzymanym jałowym roztworem napełnia się fiolki lub ampułki, które następnie są zamykane w warunkach jałowych. Roztwór w fiolkach można również zliofilizować uzyskując preparat w formie suchego proszku. W tych przypadkach do fiolki zawierającej liofilizat dołącza się drugą fiolkę zawierającą wodę lub roztwór do wstrzykiwań, w celu przygotowania iniekcyjnej formy leku. Przedstawione formy leku mogą zawierać jako składnik aktywny, nowy związek w postaci zarówno wolnej zasady jak i farmaceutycznie dopuszczalnej soli każdego ze związków według wynalazku.

Doustny środek farmaceutyczny może występować w formie tabletek, kapsułek lub proszków. Dla tych preparatów substancjami pomocniczymi może być jedna lub kilka znanych i podanych powyżej substancji działających przykładowo jako rozcieńczalniki.

Doustny środek farmaceutyczny może być przygotowany w znany ze stanu techniki sposób, taki jak na przykład wykorzystywany do wytwarzania doustnego preparatu melfalanu, pod nazwą Alkeran.

Środek farmaceutyczny według wynalazku zawiera jako substancję biologicznie czynną jedną

123 lub więcej niż jedną pochodną o wzorze ogólnym 1, w których znaczenie R¹, R², R³ oraz X podano uprzednio, w ilości 0.1-70%.

Kolejnym aspektem wynalazku jest zastosowanie nowych pochodnych melfalanu o wzorze

123 ogólnym 1, w których znaczenie R¹, R², R³ oraz X określono uprzednio, do wytwarzania środka farmaceutycznego przeznaczonego do leczenia chorób nowotworowych, który to środek farmaceutyczny zawiera terapeutycznie działającą ilość jednej lub więcej niż jednej pochodnej melfalanu ogólnym 1 w kompozycji z antybiotykiem antracyklinowym wybranym z grupy zawierającej idarubicynę, doksorubicynę lub epidoksorubicynę lub z jedną lub więcej niż jedną pochodną antybiotyku antracyklinowego wybranego z grupy formamidynoantracyklin lub też z cisplatyną lub cyklofosfamidem, w połączeniu ze znanymi i farmaceutycznie dopuszczalnymi substancjami pomocniczymi.

PL 220 880 B1

Aspektem wynalazku jest także sposób leczenia chorób nowotworowych obejmujący podawanie pacjentom efektywnie działającej ilości pochodnej melfalanu o wzorze ogólnym 1, w którym zna123 czenie R¹, R², R³ oraz X określono uprzednio.

W sposobie leczenia chorób nowotworowych może być także zastosowana efektywnie działająca ilość jednej lub więcej niż jednej nowej pochodnej melfalanu według wynalazku, ewentualnie w kompozycji zawierającej antybiotyk antracyklinowy i/lub pochodną antybiotyku antracyklinowego z grupy formamidynoantracyklin lub też lek z innych grup cytostatyków, przykładowo cisplatyna, cyklofosfamid.

Proponowane dawki lecznicze pochodnych według wynalazku są niższe niż przy stosowaniu melfalanu i w przeliczeniu na wolny melfalan wynoszą: przy podaniu doustnym 0.11-0.13 ₂ mg/kg/dzień, zaś przy podaniu iniekcyjnym odpowiednio 0.5-12 mg/m², podczas gdy w przypadku iniekcji melfalanu wynoszą one 0.6-16 mg/kg. Iniekcje powinny być stosowane średnio w 4 dawkach podawanych co 2-6 tygodni.

Przedstawione zalety nowych pochodnych, a zwłaszcza w stosunku do macierzystego melfalanu korzystne zmniejszenie ich toksyczności, przy zachowanej aktywności przeciwnowotworowej, a także zwiększenie rozpuszczalności oraz wyraźne zmniejszenie stosowanych przy leczeniu dawek dowodzą, że nowe pochodne o wzorze ogólnym 1 mogą okazać się lekami wykazującymi znacznie mniejsze objawy niepożądane i jednocześnie mogą być stosowane w przypadkach leczenia nowotworów opornych na stosowane obecnie w terapii antybiotyki antracyklinowe.

Obecny wynalazek ilustrują konkretne przykłady realizacji, które mają na celu przedstawienie opisanego w wynalazku rozwiązania, nie ograniczając jednak jego zakresu.

P r z y k ł a d 1. 305.2 mg (1 mmol) melfalanu dodano do 30 ml alkoholu metylowego i w atmosferze argonu wkroplono 219 mg (1.5 mmola) N-(dimetoksymetylo)-pirolidyny, a następnie uzyskany roztwór mieszano w ciągu 3 godzin, do prawie całkowitego zaniku substratu. Reakcję kontrolowano metodą chromatografii cienkowarstwowej na żelu krzemionkowym F254 firmy Merck, w układzie chlorek metylenu, metanol, kwas mrówkowy i woda, w stosunku objętościowym 82:15:2:1, a także metodą chromatografii wysokociśnieniowej HPLC, gdzie jako fazę ruchomą stosowano mieszaninę metanolu i buforu MPB w stosunku objętościowym 54:46. Bufor MPB stanowi roztwór 10 mM NaH2PO4xH2O i 2.3 mM siarczanu dodecylu. Jako fazę stacjonarną stosowano kolumnę Chromolith Performance RP18e 100-4.6 mm utrzymywaną w stałej temperaturze 30°C. Wyniki kontroli przebiegu reakcji zamieszczono w tabeli 1.

Mieszaninę poreakcyjną zatężono pod próżnią, dodano 2.5 ml alkoholu etylowego, następnie 40 ml eteru dietylowego i wydzielony osad odsączono, przemyto eterem dietylowym i wysuszono nad P2O5. Produkt rekrystalizowano z mieszaniny chlorek metylenu oraz eter dietylowy. Otrzymano 250 mg 2-(N,N-1',4'-tetrametylenoformamidyno)-melfalanu (związek 1), co stanowi 64.7% wydajności teoretycznej.

Czystość oznaczona metodą HPLC - 96.5%

Widmo IR (ATR german): 1693 cm^-1, pasmo grupy C=N

Analiza elementarna: obliczona zawartość C - 56.08%, H - 6.54%, N - 10.91% znaleziona zawartość C - 55.90%, H - 6.41%, N - 10.72%

Rf melfalanu - 0.22, Rf produktu - 0.32

RT melfalanu - około 5.2 minut, RT - produktu około 9.0 minut

T a b e l a 1

Przebieg reakcji melfalanu z N,N-(dimetoksymetylo)-pirolidyną

RT Czas reakcji	Zawartość (w %)
5.2-5.3 (melfalan)	9.0-9.4 (związek 1)	3.6-3.8 (zanieczyszczenie)
5 minut	35.4	49.4	14.2
40 minut	25.3	61.9	11.6
1 h 40 minut	5.6	84.9	7.7
2 h 30 minut	2.8	88.6	6.7
3 godziny	0.4	92.2	6.2

PL 220 880 B1

P r z y k ł a d 2. 610.4 mg (2 mmole) wolnego melfalanu dodano do 55 ml alkoholu metylowego i w atmosferze argonu wkroplono 576 mg (3.6 mmola) N-(dimetoksymetylo)-piperydyny, a następnie uzyskany roztwór mieszano w ciągu 0.5 godziny, do zaniku substratu (około 0,5 godziny). Przebieg reakcji kontrolowano analogicznie jak w przykładzie 1. Otrzymaną mieszaninę poreakcyjną zatężono pod próżnią do sucha, dodano 0.7 ml alkoholu metylowego, a osad otrzymanego produktu wytrącano za pomocą 50 ml eteru dietylowego, odsączono, przemyto eterem dietylowym i wysuszono pod próżnią nad P2O5. Produkt rekrystalizowano z mieszaniny chloroform oraz eter dietylowy. Otrzymano 330 mg 2-(N,N-1',5'-pentametylenoformamidyno)-melfalanu (związek 2), co stanowi 82,3% wydajności teoretycznej.

Czystość oznaczona metodą HPLC - 97.6%

Widmo IR (ATR german): 1693 cm^-1, pasmo grupy C=N

Analiza elementarna: obliczona zawartość C - 57.12%, H - 6.82%, N - 10.52%, znaleziona zawartość C - 57.01%, H - 6.98%, N - 10.39%

Rf melfalanu - 0.22, Rf produktu - 0.37

RT melfalanu - około 5.2 minuty, RT produktu - około 10 minut

Widmo ¹H NMR(300 MHz, d6-DMSO)

3-CH2 - HA-2.82 m; HB=3.17 dd, J=3.6 oraz J=13.8 Hz

2- CH - 4.05 m protony α z pierścienia piperydyny - 2.98 m;

protony β z pierścienia piperydyny - 1.66 m protony y z pierścienia piperydyny - 1.56 m

8.8'- CH2 i 9.9' - CH2 - 3.70 s

6.6' - CHaryl - 6.70 d, J=8.4

5.5' - CHaryl - 7.07 d, J=8.4

N=CH - 7.72 s

COOH - 8.9 s.

P r z y k ł a d 3. 305.2 mg (1 mmol) melfalanu dodano do 30 ml alkoholu metylowego i w atmosferze argonu wkroplono 195 mg (1.2 mmola) N-(dimetoksymetylo)-morfoliny, a następnie uzyskany roztwór mieszano w ciągu 30 minut aż do zaniku substratu. Reakcję kontrolowano analogicznie jak w przykładzie 1. Otrzymaną mieszaninę poreakcyjną zatężono pod próżnią do sucha, dodano 4.0 ml alkoholu metylowego, a osad otrzymanego produktu wydzielano przy użyciu 35 ml eteru dietylowego, następnie przesączono, przemyto eterem dietylowym i wysuszono pod próżnią nad P2O5. Produkt rekrystalizowano z mieszaniny alkohol metylowy - eter dietylowy.

Otrzymano 310 mg 2-(N,N-3'-oksa-1',5'-pentametylenoformamidyno)-melfalanu (związek 3), co stanowi 77.3% wydajności teoretycznej.

Czystość według oznaczeń metodą HPLC - 97.0%

Widmo IR (ATR german): 1697 cm^-1 - pasmo grupy C=N

Analiza elementarna: obliczona zawartość C - 53.85%, H - 6.28%, N - 10.47% znaleziona zawartość C - 53.65%, H - 6.16%, N - 10.27%

Rf melfalanu - 0.22, Rf produktu - 0.27

RT melfalanu - około 5.2 minut, RT produktu - około 6.0 minut

Widmo ¹H NMR (300 MHz, d6-DMSO)

3- CH2 - HA-2.78 dd, J= 10.8 Hz; HB=3.15 dd, J=3.9 oraz J=13.2 Hz

2-CH - 3.90 m protony α z pierścienia morfoliny - 3.28 m protony β z pierścienia morfoliny - 3.77 m 8.8'- CH2 i 9.9' - CH2 - 3.70 s 6.6' - CHaryl - 6.71 d, J=8.4

5.5' - CHaryl - 7.06 d, J=8.4

N=CH - 7.74 s

COOH -9.30.

P r z y k ł a d 4. 305,2 mg (1 mmol) melfalanu dodano do 30 ml alkoholu metylowego i w atmosferze argonu wkroplono 260 mg (1,5 mmola) N-(dimetoksymetylo)-heksametylenoiminy, a następnie uzyskany roztwór mieszano w ciągu 1.5 godziny, aż do zaniku substratu. Postępowano analogicznie jak w przykładzie 1. Otrzymano 315 mg 2-(N,N-1',6'-heksametylenoformamidyno)-melfalanu (związek 4), co stanowi 76.2% wydajności teoretycznej.

PL 220 880 B1

Czystość według oznaczeń metodą HPLC - 96.9%

Widmo IR (ATR german): 1696 cm^-1 - pasmo grupy C=N

Analiza elementarna: obliczona zawartość C - 58.09%, H - 7.07%, N - 10.17% znaleziona zawartość C - 58.22%, H - 6.95%, N - 10.02%

Rf melfalanu - 0.22, Rf produktu - 0.35

RT melfalanu - około 5.2 minuty, RT produktu - około 11 minut

Widmo ¹H NMR(300 MHz, d6-DMSO)

3-CH2 - HA -2.80 m; HB = 3.18 dd, J=3.3 oraz J=13.5 Hz

2-CH - 3.96 m protony α z pierścienia heksametylenoiminy - 3.05 m;

protony β z pierścienia heksametylenoiminy - 1.75 m;

protony γ z pierścienia heksametylenoiminy - 1.59 m

8.8' - CH2 i 9.9' - CH2 - 3.69 s

6.6' - CHaryl - 6.67 d, J=8.4

5.5' - CHaryl - 7.06 d, J=8.4

N=CH - 7.75 s

COOH - 9.14.

P r z y k ł a d 5. 0.915 g (3 mmole) melfalanu dodano do 90 ml alkoholu etylowego i w atmosferze argonu wkroplono 0.988 mg (5.7 mmola) N'-(dietoksymetylo)-N-metylopiperazyny, a następnie uzyskany roztwór mieszano ciągu 12 godzin. Dalej postępowano analogicznie jak w przykładzie 1. Otrzymano 0.82 g 2-(N,N-3'-metyloaza-1',5'-pentametylenoformamidyno)-melfalanu (związek 5), co stanowi 66.0% wydajności teoretycznej.

Czystość według oznaczeń metodą HPLC - 96.7%

Widmo IR (ATR german): 1698 cm^-1 - pasmo grupy C=N

Analiza elementarna: obliczona zawartość C - 55.05%, H - 6.81%, N - 13.52% znaleziona zawartość C - 54.86%, H - 6.59%, N - 13.33%

Rf melfalanu - 0.22, Rf produktu - 0.49

RT melfalanu - około 5.2 minuty, RT produktu - około 15.8 minut

P r z y k ł a d 6. Do roztworu 152.6 mg (0.5 mmola) dodano w atmosferze argonu 0.52 mmola N-(dimetoksymetylo)-formamidu i mieszano w ciągu 40 minut. Dalej postępowano jak w przykładzie 1 i uzyskano 148 mg 2-(N,N-dimetyloformamidyno)-melfalanu (związek 6), co stanowi 82.4% wydajności teoretycznej.

Czystość według oznaczeń metodą HPLC - 98.0%

Widmo IR (ATR german): 1697 cm^-1 pasmo grupy C=N.

Analiza elementarna: obliczona zawartość C - 53.46%, H - 6.45%, N - 11.70%, znaleziona zawartość C - 53.24%, H - 6.29%, N - 11.51%

Rf melfalanu - 0.22, Rf produktu - 0.52

P r z y k ł a d 7. 248 mg (0.618 mmola) 2-(N,N-3'-oksa-1',5'-penta-metylenoformamidyno)melfalanu dodano do 5 ml metanolowego roztworu chlorowodoru zawierającego 90 mg (2.46 mmola) HCl. Reakcję prowadzono 2 godziny w układzie zamkniętym pod chłodnicą zwrotną w temperaturze wrzenia alkoholu metylowego, po czym w ciągu 30 minut przez mieszaninę poreakcyjną przepuszczano argon i następnie odparowano rozpuszczalnik. Reakcję kontrolowano metodą chromatografii cienkowarstwowej na żelu krzemionkowym oraz metodą HPLC jak w przykładzie 1.

Uzyskany olej rozpuszczono w 6 ml alkoholu metylowego, dodano 30 ml octanu etylu. Uzyskany roztwór przemywano kolejno 2x10 ml 2,5% roztworu NaHCO3, 10 ml wody i 10 ml roztworu NaCl. Fazę organiczną osuszono przy użyciu MgSO4, zatężono do sucha i wysuszono pod próżnią.

Otrzymano 229 mg estru metylowego 2-(N,N-3'-oksa-1',5'-pentametylenoformamidyno)-melfalanu (związek 9), co stanowi 89.3% wydajności teoretycznej.

Czystość według oznaczeń metodą HPLC - 95.9%

Widmo IR (ATR german): 1735 cm^-1 pasmo grupy C=O z ugrupowania estrowego

Analiza elementarna: obliczona zawartość N - 10.12%, znaleziona zawartość N - 9.91%,

Rf substratu - 0.27, Rf produktu - 0.49

RT substratu - około 6.0 minut, RT produktu - około 6.9 minut

Widmo ¹H NMR(300 MHz, d6-DMSO)

Cl - 16.85% Cl - 16.68%

PL 220 880 B1

3-CH2 - Ha -2.63 dd, J= 7.5 Hz; Hb=2.94 dd, J=6.3 oraz J=13.2 Hz

2- CH - 3.84 m protony α z pierścienia morfoliny - 3.11 - 3.27 m; protony β z pierścienia morfoliny - 3.45 - 3.52 m CH3-O ester - 3.53 s

8.8' - CH2 i 9.9' - CH2 - 3.69 s

6.6' - CHaryl - 6.64 d, J=8.4

5.5' - CHaryl - 6.98 d, J=8.4

N=CH - 7.21 s.

P r z y k ł a d 8. 173 mg (0.431 mmola) 2-(N,N-3,-oksa-1',5'-pentametyleno-formamidyno)melfalanu dodano do etanolowego roztworu chlorowodoru zawierającego 60 mg (1.64 mmola) HCl. Reakcję prowadzono 2.5 godziny w układzie zamkniętym pod chłodnicą zwrotną w temperaturze wrzenia alkoholu etylowego. Dalej postępowano jak w przykładzie 7.

Otrzymano 161 mg estru etylowego 2-(N,N-3,-oksa-1',5'-pentametylenoformamidyno)-melfalanu (związek 15), co stanowi 87.1% wydajności teoretycznej.

Czystość według oznaczeń metodą HPLC - 96.8%

Widmo IR (ATR german): 1732 cm^-1 pasmo grupy C=O z ugrupowania estrowego

Analiza elementarna: obliczona zawartość N - 9.79%, Cl - 16.30% znaleziona zawartość N - 9.59%, Cl - 16.19%

Rf substratu - 0.27, Rf produktu - 0.50

RT substratu - około 6.0 minuty, RT produktu - około 9.7 minuty

Widmo ¹H NMR(300 MHz, d6-DMSO)

3- CH2 - HA -2.63 dd, J= 7.8 Hz; HB=2.94 dd, J=6.3 oraz J=13.2 Hz

2-CH - 3.82 m protony α z pierścienia morfoliny - 3.12 - 3.37 m; protony β z pierścienia morfoliny - 3.42 - 3.52 m CH3CH2O ester - 1.121, 4.01 q

8.8' - CH2 i 9.9' - CH2 - 3.68 s

6.6'-CHaryl - 6.64d, J=8.7

5.5'-CH aryl - 6.98 d, J=8.7

N=CH - 7.23 s.

P r z y k ł a d 9. Do zawiesiny 130 mg (0.324 mmola) 2-(N,N-3'-oksa-1',5'-penta-metylenoformamidyno)-melfalanu w 10 ml bezwodnego etanolu dodano 0.25 ml stężonego H2SO4 ogrzano do wrzenia alkoholu i w tej temperaturze reakcję prowadzono w ciągu 1.5 godziny. Mieszaninę poreakcyjną zatężono do sucha, dodano 50 ml octanu etylu i warstwę organiczną przemywano kolejno 2x20 ml 2.5% NaHCO3, 20 ml wody i 20 ml roztworu NaCl. Warstwę organiczną osuszono przy użyciu MgSO4, zatężono do sucha i wysuszono pod próżnią.

Otrzymano 101 mg, estru etylowego 2-(N,N-3'-oksa-1',5'-pentametylenoformamidyno)-melfalanu (związek 15), co stanowi 71.9% wydajności teoretycznej.

Czystość według oznaczeń metodą HPLC - 96.9%

Widmo IR (ATR German): 1733 cm^-1 pasmo grupy C=O z ugrupowania estrowego

Analiza elementarna: obliczona zawartość N - 9.79%, Cl - 16.30% znaleziona zawartość N - 9.98%, Cl - 16.17%

Rf substratu - 0.27, Rf produktu - 0.49

RT substratu - około 6 minut, RT produktu około - 9.7 minuty

P r z y k ł a d 10. Do 93.1 mg (0.292 mmola) estru metylowego melfalanu dodano 10 ml alkoholu metylowego i wkroplono 94.7 μl (0.58 mmola) N,N-(dimetoksymetylo)-morfoliny. Reakcję kontrolowano metodą TLC i prowadzono 1 godzinę aż do zaniku substratu. Mieszaninę poreakcyjną oczyszczano jak w przykładzie 9, a następnie dodano węgla aktywnego, mieszano, przesączono, węgiel na sączku przemyto, przesącz zatężono i pozostałość wysuszono pod próżnią nad P2O5.

Otrzymano 65.1 mg estru metylowego 2-(N,N-3'-oksa-1',5'-pentametyleno-formamidyno)-melfalanu (związek 9), w postaci oleju, co stanowi 55.3% wydajności teoretycznej.

Czystość według oznaczeń metodą HPLC - 96.7%

Rf substratu - 0.53, Rf produktu - 0.49

Widmo IR (ATR German): 1733 cm^-1 pasmo grupy C=O z ugrupowania estrowego

PL 220 880 B1

P r z y k ł a d y 11-20. Sposób otrzymywania estrów pochodnych formamidynowych melfalanu, zrealizowanych w niniejszych przykładach, wraz z danymi identyfikacyjnymi zamieszczono w Tabeli 2.

P r z y k ł a d 21. 82.7 mg (0.205 mmola) 2-(N,N-3'-oksa-1',5'-pentametylenoformamidyno)melfalanu dodano do metanolowego roztworu chlorowodoru zawierającego 30 mg (0.822 mmola) HCl. Reakcję prowadzono 2 godziny pod chłodnicą zwrotną w temperaturze wrzenia alkoholu metylowego. W ciągu następnych 30 minut przez mieszaninę poreakcyjną przepuszczano argon, następnie odparowano rozpuszczalnik. Uzyskany olej rozpuszczono w 3 ml alkoholu metylowego, dodano stopniowo 20 ml octanu etylu i 30 ml eteru dietylowego. Po 2 godzinach przechowywania w temperaturze około 5°C wydzielony osad odsączono i następnie wysuszono pod próżnią nad P2O5. Produkt rekrystalizowano z mieszaniny octan etylu - eter dietylowy.

Otrzymano 72 mg chlorowodorku estru metylowego 2-(N,N-3,-oksa-1',5'-pentametylenoformamidyno)-melfalanu (związek 21), co stanowi 78.8% wydajności teoretycznej.

Czystość według oznaczeń metodą HPLC - 95.9%

Widmo IR (ATR German): 1744 cm^-1, pasmo grupy C=O z ugrupowania estrowego Analiza elementarna: obliczono N - 9.31%, Cl - 23.25%, znaleziono N - 9.19%, Cl - 23.11%

Rf substratu - 0.27, Rf produktu - 0.52

RT substratu - około 6 minut, RT produktu - około 4.9 minut

Widmo ¹H NMR(300 MHz, d6-DMSO)

3-CH2 - HA-2.95 m, HB=3.15 2-CH - 4.44 m protony α z pierścienia morfoliny - 3.34-3.51 m; protony β z pierścienia morfoliny - 4.50-4.79 m CH3CH2O ester - 1.121,4.01 q

8.8' - CH2 i 9.9' - CH2 -3.71 s

T a b e l a 2

Przykład Nr	Nr związku	Synteza wg przykładu	Wydajność (w %)	Obliczona zawartość (w %)	Znaleziona zawartość (w %)	Pasmo grupy estrowej (w cm-1) IR	Pasma grupy estrowej (w ppm) Ή NMR
N	Cl	N	Cl
11	7	7	88.7	10.52	17.52	10.40	17.41	1735	3.58 s
12	8	7	87.5	10.17	16.93	9.98	1.71	1737	3.57 s
13	10	9	79.2	9.83	16.37	9.66	16.19	1736	3.56 s
14	11	9	80.1	13.08	16.33	12.95	16.18	1735	3.56 s
15	12	10	90.1	11.26	18.74	11.11	18.53	1735	3.58 s
16	13	8	79.8	10.17	16.93	9.98	16.78	1736	1.12 t, 4.01 q
17	14	8	82.8	9.83	16.37	9.59	16.19	1735	1.13 t, 4.00 q
18	16	9	88.9	9.52	15.85	9.38	15.69	1734	1.12 t, 3.99 q
19	17	9	89.7	12.67	15.82	12.97	15.69	1735	1.121, 4.02 q
20	18	10	81.5	10.85	18.06	10.62	17.93	1735	1.11 t, 4.01 q

6.6' - CHaryl - 6.73 d, J=8.7 Hz 5.5' - CHaryl - 7.10 d, J=8.7 Hz N=CH - 8.01 d.

P r z y k ł a d 22. 168 mg (0.419 mmola) 2-(N,N-3'-oksa-1',5'-pentametylenoformamidyno)melfalanu dodano do etanolowego roztworu chlorowodoru zawierającego 60 mg (1.64 mmola) HCl.

PL 220 880 B1

Reakcję prowadzono w ciągu 2.5 godziny pod chłodnicą zwrotną w temperaturze wrzenia alkoholu etylowego, po czym w ciągu 30 minut przez mieszaninę poreakcyjną przepuszczano argon i następnie odparowano rozpuszczalnik. Izolację i oczyszczanie produktu prowadzono według przykładu 21. Produkt krystalizowano z mieszaniny octan etylu oraz eter dipropylowy. Otrzymano 143 mg chlorowodorku estru etylowego 2-(N,N-3'-oksa-1',5'-pentametylenoformamidyno)-melfalanu (związek 27), co stanowi 73.1% wydajności teoretycznej.

Czystość według oznaczeń metodą HPLC - 97.3%

Widmo IR (ATR German): 1744 cm^-1, pasmo grupy C=O z ugrupowania estrowego

Analiza elementarna: obliczono N - 9.03%, Cl - 22.55%, znaleziono N - 8.91%, Cl - 22.33%

Rf substratu - 0.27, Rf produktu - 0.49

Widmo ¹H NMR (300 MHz, d6-DMSO)

3-CH2 - HA-2.957 m, HB=3.12 m

2-CH - 4.41 m protony α z pierścienia morfoliny - 3.44-3.57 m; protony β z pierścienia morfoliny - 4.23-4.38 m CH3CH2O ester - 1.121, 4.18 q

8.8' - CH2 i 9.9' - CH2 - 3.71 s

6.6' - CHaryl - 6.73 d, J=8.4 Hz

5.5' - CHaryl - 7.10 d, J=8.4 Hz

N=CH - 8.0 d.

P r z y k ł a d 23. Do 355.7 mg (1 mmol) chlorowodorku estru metylowego melfalanu dodano 25 ml alkoholu metylowego i wkroplono 326 μl (1.5 mmola) N,N-(dimetoksymetylo)-morfoliny. Reakcję kontrolowano metodą TLC i prowadzono 1 godzinę aż do zaniku substratu. Mieszaninę poreakcyjną oczyszczano jak w przykładzie 21, wraz z dodatkowym oczyszczaniem produktu przy użyciu węgla aktywnego.

Otrzymano 251 mg chlorowodorku estru metylowego 2-(N,N-3'-oksa-1',5'-pentametylenoformamidyno)-melfalanu (związek 21), co stanowi 53.9% wydajności teoretycznej.

Czystość według oznaczeń metodą HPLC - 96.1%

Rf substratu - 0.40, Rf produktu - 0.50

Widmo IR (ATR German): 1743 cm^-1 pasmo grupy C=O z ugrupowania estrowego

P r z y k ł a d y 24-32. Sposób otrzymywania chlorowodorków estrów pochodnych formamidynowych melfalanu, zrealizowanych w niniejszych przykładach wraz z danymi identyfikacyjnymi zamieszczono w Tabeli 3.

P r z y k ł a d 33. Do roztworu 401 mg (1 mmola) 2-(N,N-3'-oksa-1',5'-pentametylenoformamidyno)-melfalanu w 15 ml wody dodano roztwór wodny zawierający 40.2 mg chlorowodoru (0.11 mmola) w 5 ml wody, po czym mieszano w ciągu 0.5 godziny. Otrzymany roztwór mieszano w ciągu 15 minut z 40 mg węgla aktywnego, odsączono i węgiel przemyto wodą. Przesącz odparowano do sucha dodano trzykrotnie po 10 ml benzenu i każdorazowo odparowano. Uzyskaną pozostałość przemyto eterem dietylowym i wysuszono nad P2O5. Otrzymano 391 mg chlorowodorku 2-(N,N-3'-oksa-1',5'-pentametylenoformamidyno)-melfalanu (związek 30), co stanowi 89.4% wydajności teoretycznej.

Czystość według oznaczeń metodą HPLC - 97.5%

Analiza elementarna: obliczono N - 9.61%, Cl - 24.00%, znaleziono N - 9.48%, Cl - 23.81%

Rf substratu - 0.27, Rf produktu - 0.29

PL 220 880 B1

T a b e l a 3

Przykład Nr	Nr związku	Synteza wg przykładu	Wydajność (w %)	Obliczona zawartość (w %)	Znaleziona zawartość (w %)	Pasmo grupy estrowej (w cm1) IR	Pasma grupy estrowej (w ppm) Ή NMR
N	Cl	N	Cl
24	19	21	79,8	9,65	24,11	9,52	23,98	1744	-
25	20	21	82,2	9,35	23,36	9,19	23,25	1745	3,72 s
26	22	23	87,5	9,07	22,60	8,98	22,42	1745	3,73 s
27	23	23	90,2	12,07	22,60	12,19	22,49	1744	3,74 s
28	24	24	63,4	10,27	25,64	10,11	25,49	1745	1,11 t 4,01 q
29	25	22	89,3	9,29	23,20	9,17	23,09	1744	1,11 t 4,02 q
30	26	22	90,4	9,07	22,65	8,95	22,49	1743	-
31	28	22	91,2	8,80	21,99	8,69	22,22	1744	1,12 t 4,02 q
32	29	24	66,8	12,04	22,55	11,90	22,36	1743	-

P r z y k ł a d 34. Do roztworu 401 mg (1 mmol) 2-(N,N-3'-oksa-1',5'-pentametylenoformamidyno)-melfalanu w 10 ml alkoholu metylowego dodano w temperaturze 2-5°C roztwór zawierający 40.2 mg (0.11 mmola) chlorowodoru w 4 ml metanolu, po czym mieszano w podanej temperaturze w ciągu 15 minut. Otrzymany roztwór mieszano następnie w ciągu 15 minut z 30 mg węgla aktywnego, odsączono i węgiel przemyto metanolem. Przesącz odparowano do sucha dodano trzykrotnie po 10 ml metanolu i każdorazowo odparowano. Uzyskaną pozostałość przemyto eterem dietylowym i wysuszono nad P2O5 Otrzymano 398 mg chlorowodorku 2-(N,N-3'-oksa-1',5'-pentametylenoformamidyno)-melfalanu (związek 31), co stanowi 89.3% wydajności teoretycznej.

Czystość według oznaczeń metodą HPLC - 97.9%

Analiza elementarna: obliczono N - 9.35%, Cl - 23.36%, znaleziono: N - 9.22%, Cl - 23.19%

Rf substratu - 0.35, Rf produktu - 0.38

P r z y k ł a d 35

Jako doustną formę stosuje się tabletki białe lub prawie białe zawierające:

35a chlorowodorek 2-(N,N-3'-oksa-1',5'-pentametylenoformamidyno)-melfalanu -2.5 mg (co w przeliczeniu daje 1,74 mg wolnego melfalanu)

35b. 2-(N,N-3'-oksa-1',5'-pentametylenoformamidyno)-melfalan -1.3 mg chlorowodorek 2-(N,N-1',6'-heksametylenoformamidyno)-melfalanu - 0.9 mg (co w przeliczeniu daje 1,61 mg wolnego melfalanu)

35c. chlorowodorek melfalanu - 0.6 mg

2-(N,N-3'-oksa-1',5'-pentametylenoformamidyno)-melfalan - 0.9 mg chlorowodorek idarubicyny - 0.5 mg (co w przeliczeniu daje 1,22 mg wolnego melfalanu)

35d. chlorowodorek 2-(N,N-3'-oksa-1',5'-pentametylenoformamidyno)-melfalanu -1.8 mg cyklofosfamid - 0.5 mg cisplatyna -1.0 mg (co w przeliczeniu daje 1,22 mg wolnego melfalanu)

35e. chlorowodorek 2-(N,N-1',6 -heksametylenoformamidyno)-melfalanu -1.6 mg chlorowodorek idarubicyny - 0.6 mg (co w przeliczeniu daje 1,09 mg wolnego melfalanu)

W tabletce Alkeranu zawartość melfalanu wynosi 2 mg.

Jako pozostałe składniki rdzenia wymienionych tabletek zastosowano koloidalną krzemionkę, crospoliwinylopirolidon, stearynian magnezu, mikrokrystaliczną celulozę, polipropylenowy glikol 400.

PL 220 880 B1

Skład powłoczki tabletek: dwutlenek tytanu, hydroksypropylometyloceluloza.

Przechowywanie: Szklane, szczelne opakowania, bez dostępu światła, temperatura w zakresie

2-10°C. Trwałość tabletek - 2.5 roku.

P r z y k ł a d 36. Forma iniekcyjna pochodnych melfalanu składa się z dwóch szklanych fiolek, których zawartość jest przygotowywana następująco:

Fiolka A: 2-(N,N-3'-oksa-1',5'-pentametylenoformamidyno)-melfalan - 47.0 mg chlorowodorek doksorubicyny - 14.0 mg poliwinylopirolidon - 20.0 mg woda do iniekcji - 2.0 ml

Wyjałowiony roztwór poddaje się liofilizacji i jako sterylny, apyrogenny liofilizat szczelnie zamyka i przechowuje bez dostępu światła w temperaturze 2-10°C.

Fiolka B: cytrynian sodu - 0.1 mg glikol propylenowy - 6.0 ml etanol - 0.5 ml woda do iniekcji - do obj. 10 ml

Szczelnie zamknięte fiolki z jałową i apyrogenną zawartością przechowuje się w temperaturze pokojowej.

W celu przygotowania roztworu do iniekcji zawartość fiolki B dodaje się do fiolki A i po mieszaniu w ciągu około 15 minut uzyskuje się roztwór o stężeniu 4.7 mg/ml. Następnie uzyskany roztwór rozcieńcza się 0.9%-owym roztworem NaCl do stężenia < 0.47 mg/ml. Tak przygotowany roztwór o pH=6.1, w ilości około 110 ml, powinien być zużyty w czasie nie dłuższym niż 50 minut.

Roztwór jest trwały w ciągu 3 godzin w temperaturze pokojowej, natomiast jego trwałość zmniejsza się wraz ze wzrostem temperatury i w 30°C wynosi tylko 50 minut.

P r z y k ł a d 37.

Zawartość fiolki A:

- chlorowodorek 2-(N,N-1',5'-pentametylenoformamidyno)-melfalanu - 20.0 mg

- chlorowodorek 2-(N,N-3'-oksa-1',5'-pentametylenoformamidyno)-melfalanu - 22.0 mg

- chlorowodorek idarubicyny - 15.0 mg

- poliwinylopirolidon - 20.0 mg

- woda do iniekcji - 2.0 ml

Zawartość fiolki B:

- cytrynian sodu

- glikol propylenowy

- etanol

- woda do iniekcji

Roztwór do iniekcji przygotowano analogicznie jak w przykładzie 36.

- 0.2 mg

- 6.0 ml

- 0.5 ml - do obj. 10 ml

Claims (13)

1. Zastrzeżenia patentowe

   1. Nowe pochodne melfalanu o wzorze ogólnym 1, w którym:

   ₁

   R¹ oznacza atom wodoru, metyl lub etyl,

   2 3 2 3

   R² i R³ oznaczają metyl lub etyl lub też R² i R³ wraz z atomem azotu tworzą układ cykliczny zawierający 4-7 grup CH2-, taki jak grupa N,N-1',4'-tetrametylenowa, N,N-1',5'-pentametylenowa, N,N-3'-oksa-1',5'-pentametylenowa, N,N-1',6'-heksametylenowa, lub N,N-3'-metyloaza-1',5'-pentametylenowa,

   X oznacza cząsteczkę chlorowodoru lub X oznacza 0.

   ₁
2. 2. Nowe pochodne melfalanu o wzorze ogólnym 1, według zastrz. 1, w którym znaczenie R¹,

   R², R³ oraz X podano uprzednio, wybrane z grupy zawierającej:

   2-(N,N-1',4'-tetrametylenoformamidyno)-melfalan (1)

   2-(N,N-1',5'-pentametylenoformamidyno)-melfalan (2)

   2-(N,N-3'-oksa-1',5'-pentametylenoformamidyno)-melfalan (3)

   2-(N,N-1',6'-heksametylenoformamidyno)-melfalan (4)

   2-(N,N-3'-metyloaza-1',5'-pentametylenoformamidyno)-melfalan (5)

   2-(N,N-dimetyloformamidyno)-melfalan (6) ester metylowy 2-(N,N-1',5'-pentametylenoformamidyno)-melfalanu (8) ester metylowy 2-(N,N-3'-oksa-1',5'-pentametylenoformamidyno)-melfalanu (9) ester metylowy 2-(N,N-3'-metyloaza-1',5'-pentametylenoformamidyno)-melfalanu (11) ester metylowy 2-(N,N-dimetyloformamidyno)-melfalanu (12) ester etylowy 2-(N,N-1',5'-pentametylenoformamidyno)-melfalanu (14) ester etylowy 2-(N,N-3'-oksa-1',5'-pentametylenoformamidyno)-melfalanu (15) ester etylowy 2-(N,N-3'-metyloaza-1',5'-pentametylenoformamidyno)-melfalanu (17) ester etylowy 2-(N,N-dimetyloformamidyno)-melfalanu (18) chlorowodorek estru metylowego 2-(N,N-1',4'-tetrametylenoformamidyno)-melfalanu (19) chlorowodorek estru metylowego 2-(N,N-1',5-pentametylenoformamidyno)-melfalanu (20) chlorowodorek estru metylowego 2-(N,N-3'-oksa-1',5'-pentametylenoformamidyno)-melfalanu (21) chlorowodorek estru metylowego 2-(N,N-1',6'-heksametylenoformamidyno)-melfalanu (22) chlorowodorek estru metylowego 2-(N,N-3'-metyloaza-1',5'-pentametylenoformamidyno)-melfalanu (23) chlorowodorek estru metylowego 2-(N,N-dimetyloformamidyno)-melfalanu (24) chlorowodorek estru etylowego 2-(N,N-1',4'-tetrametylenoformamidyno)-melfalanu (25) chlorowodorek estru etylowego 2-(N,N-1',5'-pentametylenoformamidyno)-melfalanu (26) chlorowodorek estru etylowego 2-(N,N-3'-oksa-1',5'-pentametylenoformamidyno)-melfalanu (27) chlorowodorek estru etylowego 2-(N,N-1',6'-heksametylenoformamidyno)-melfalanu (28)

   PL 220 880 B1 chlorowodorek estru etylowego 2-(N,N-3'-metyloaza-1',5'-pentametylenoformamidyno)-melfalanu (29) chlorowodorek 2-(N,N-3'-oksa-1',5'-pentametylenoformamidyno)-melfalanu (30) chlorowodorek 2-(N,N-1',6'-heksametylenoformamidyno)-melfalanu (31) ₁
3. 3. Sposób otrzymywanie nowych pochodnych melfalanu o wzorze ogólnym 1, w którym R¹

   2 3 2 3 oznacza atom wodoru, metyl lub etyl, R² i R³ oznaczają metyl lub R² i R³ wraz z atomem azotu tworzą układ cykliczny zawierający od 4 do 7 grup CH2-, taki jak grupa N,N-1',4'-tetrametylenowa, N,N-1',5'pentametylenowa, N,N-3'-oksa-1',5'-pentametylenowa, N,N-1',6'-heksametylenowa lub N,N-3'-metyloaza-1',5'-pentametylenowa, X oznacza cząsteczkę chlorowodoru lub X oznacza 0, znamienny tym, że melfalan w postaci chlorowodorku o wzorze ogólnym 2, w którym X oznacza cząsteczkę chlorowo₁ doru, zaś R¹ oznacza atom wodoru, metyl lub etyl lub też w postaci wolnej zasady o wzorze ogólnym 2, ₁ w którym X oznacza 0, zaś znaczenie R¹ podano powyżej poddaje się reakcji z acetalem o wzorze

   2 3 4 ogólnym 3, w którym R² i R³ określono uprzednio, zaś R⁴ oznacza metyl lub etyl, w alkoholu alifatycznym lub w mieszaninie tych alkoholi albo w chlorowcopochodnej węglowodoru alifatycznego lub mieszaninie tych chlorowcopochodnych, w temperaturze od -10 do +40, następnie miesza się w podanej temperaturze, po czym przesącz zagęszcza się pod próżnią i docelowy produkt o wzorze ogólnym 1,

   123 gdzie znaczenie R¹, R², R³ oraz X podano uprzednio, jako wolną zasadę, gdy X oznacza 0 lub jej chlorowodorek, gdy X oznacza cząsteczkę chlorowodoru izoluje się przez dodanie do zagęszczonego przesączu eteru alifatycznego lub eteru naftowego lub ich mieszanin, co powoduje wydzielenie osadu, który następnie sączy się, przemywa i suszy

   1 2 3 albo związki o wzorze ogólnym 1, w którym R¹ atom wodoru, zaś znaczenie R², R³ oraz X zostało określone uprzednio, poddaje się reakcji estryfikacji w alkoholu metylowym lub etylowym w obecności chlorowodoru lub kwasu siarkowego, w temperaturze 20-80°C, po czym uzyskaną mieszaninę poreakcyjną zagęszcza się, dodaje octan etylu, przemywa kolejno roztworem kwaśnego węglanu sodu, wodą oraz roztworem solanki, a następnie uzyskany roztwór suszy się i zagęszcza uzyskując estry ₁ pochodnych o wzorze ogólnym 1, w którym R¹ oznacza metyl lub etyl, X oznacza 0, zaś znaczenie

   R² i R³ zostało określone uprzednio lub też poprzez mieszaninę poreakcyjną uzyskaną w obecności chlorowodoru przepuszcza się obojętny gaz, po czym zatęża się, dodaje alkohol metylowy lub etylowy i ponownie zatęża, dodaje eter alifatyczny, ochładza do temperatury około 5°C otrzymując osad chlo₁ rowodorku estru pochodnej o wzorze ogólnym 1, w którym R¹ oznacza metyl lub etyl, X oznacza czą23 steczkę chlorowodoru, zaś znaczenie R² i R³ zostało podane powyżej.
4. 4. Sposób według zastrz. 3, znamienny tym, że jako alkohol alifatyczny stosuje się alkohol zawierający 1 lub 2 atomy węgla taki jak alkohol metylowy lub etylowy lub też ich mieszaniny.
5. 5. Sposób według zastrz. 3, znamienny tym, że jako chlorowcopochodne węglowodorów alifatycznych stosuje się chloroform lub chlorek metylenu lub też ich mieszaniny.
6. 6. Sposób według zastrz. 3, znamienny tym, że jako etery alkilowe stosuje się eter dietylowy, di-n-propylowy lub naftowy lub też ich mieszaniny.

   PL 220 880 B1
7. 7. Sposób według zastrz. 3, znamienny tym, że stosunek molowy melfalanu lub estru melfa₁ lanu w postaci chlorowodorku o wzorze ogólnym 2, w którym R¹ oznacza atom wodoru, metyl albo etyl, zaś X oznacza cząsteczkę chlorowodoru lub w postaci wolnej zasady o wzorze ogólnym 2, ₁ w którym znaczenie R¹ podano powyżej, zaś X oznacza 0 do acetalu o wzorze ogólnym 3, gdzie zna2 3 4 czenie R², R³ i R⁴ określono uprzednio wynosi od 1:1 do 1:2.
8. 8. Środek farmaceutyczny zawierający jako substancję biologicznie czynną jedną lub więcej ₁ niż jedną pochodną melfalanu o wzorze ogólnym 1, w którym R¹ oznacza atom wodoru, metyl lub etyl,

   2 3 2 3

   R² i R³ oznaczają metyl lub etyl lub też R² i R³ wraz z atomem azotu tworzą układ cykliczny zawierający 4-7 grup CH2-, taki jak grupa N,N-1',4'-tetrametylenowa, N,N-1',5'-pentametylenowa, N,N-3'-oksa-1',5'-pentametylenowa, N,N-1',6'-heksametylenowa, lub N,N-3'-metyloaza-1',5'-pentametylenowa, X oznacza cząsteczkę chlorowodoru lub X oznacza 0 oraz farmaceutycznie dopuszczalne nośniki i rozcieńczalniki.
9. 9. Środek farmaceutyczny według zastrz. 8, zawierający jako substancję biologicznie czynną jedną lub więcej niż jedną pochodną melfalanu o wzorze ogólnym 1 w ilości od 0.1 do 70%.
10. 10. Środek farmaceutyczny według zastrz. 9, zawierający jako substancję biologicznie czynną jedną lub więcej niż jedną pochodną melfalanu o wzorze ogólnym 1, w kompozycji antybiotykiem antracyklinowym wybranym z grupy zawierającej idarubicynę, doksorubicynę, epidoksorubicynę lub z jedną lub więcej niż jedną pochodną antybiotyku antracyklinowego z grupy formamidynoantracyklin lub też z cisplatyną lub z cyklofosfamidem oraz farmaceutycznie dopuszczalne nośniki i rozcieńczalniki.

    123
11. 11. Zastosowanie nowych pochodnych melfalanu o wzorze ogólnym 1, w którym R¹, R², R³ oraz X określono uprzednio, do wytwarzania środka farmaceutycznego, przeznaczonego do leczenia chorób nowotworowych.
12. 12. Zastosowanie nowych pochodnych melfalanu o wzorze ogólnym 1, według zastrz. 11 do wytwarzania środka farmaceutycznego, przeznaczonego do leczenia chorób nowotworowych, zawierającego działającą terapeutycznie ilość jednej lub więcej niż jednej pochodnej o wzorze ogólnym 1, uzupełnioną znanymi i farmaceutycznie dopuszczalnymi substancjami pomocniczymi.
13. 13. Zastosowanie nowych pochodnych melfalanu o wzorze ogólnym 1, według zastrz. 11 do wytwarzania środka farmaceutycznego, przeznaczonego do leczenia chorób nowotworowych, zawierającego działającą terapeutycznie ilość jednej lub więcej niż jednej pochodnej o wzorze ogólnym 1, w kompozycji z antybiotykiem antracyklinowym wybranym z grupy zawierającej idarubicynę, doksorubicynę lub epidoksorubicynę lub z jedną lub więcej niż jedną pochodną antybiotyku antracyklinowego wybranego z grupy formamidynoantracyklin lub też z cisplatyną lub cyklofosfamidem, w połączeniu ze znanymi i farmaceutycznie dopuszczalnymi substancjami pomocniczymi.