PL213441B1 - Sposób zakładania plantacji wierzby - Google Patents

Description

Opis wynalazku

Przedmiotem wynalazku jest sposób zakładania plantacji wierzby przeznaczanej na cele energetyczne i przemysłowe. Plantacje wierzby pozwalają na pozyskanie w szybkim czasie pełnowartościowego drewna.

Obecnie plantacje wierzby na cele energetyczne są zakładane przy użyciu sadzonek - zrzezów i sztobrów o długości od 18 do 25 cm wytwarzanych z jednorocznych pędów wierzby krzewiastej. Tak przygotowany materiał sadzeniowy jest wysadzany w całości w konfiguracji dwurzędowej, przy gęstości od 10 000 do 20 000 roślin na ha do wcześniej uprawionej gleby. Do uprawy wykorzystuje się zarówno zabiegi mechaniczne jak i chemiczne środki ochrony roślin. Sadzenie zrzezów może być wykonywane w okresie jesiennym, tuż przed zamarznięciem gleby oraz w okresie wiosennym. Stanowisko pod tego typu nasadzenia powinno być przygotowane rok wcześniej. W pierwszym roku uprawy po wysadzeniu zrzezów do starannie przygotowanej gleby należy intensywnie i skutecznie zwalczać chwasty metodami mechanicznymi oraz chemicznymi aby umożliwić rozwój młodym roślinom wierzby.

Po pierwszym roku wegetacji młode rośliny są koszone w okresie zimowym. Zabieg ten pobudza je do silniejszego rozkrzewiania się w następnych latach uprawy. W kolejnych latach rośliny mogą być koszone w rotacjach jedno, dwu lub trzyletnich przez okres 20-25 lat. Plantacje tego typu powinny być prowadzone jak inne rośliny rolnicze, to znaczy należy stosować zabiegi związane z nawożeniem roślin, zwalczaniem chwastów, ewentualnym zwalczaniem szkodników oraz chorób.

Według wynalazku sposób zakładania plantacji wierzby polega na tym, że plantację zakłada się na glebach marginalnych bez wcześniejszej uprawy płużnej gleby a materiałem sadzeniowym są nieukorzenione, zdrewniałe sadzonki - żywokoły o długości 200 - 250 cm wykonane z dwuletnich lub trzyletnich pędów wierzby. Sadzonki sadzi się na głębokość 40 - 60 cm, a nasadzenia dokonuje się w rozstawie międzyrzędzi od 200 do 250 cm, natomiast odległość roślin w rzędzie wynosi od 100 do 150 cm. Ewentualnie w pierwszym roku wegetacji roślin wierzby, wykasza się chwasty w międzyrzędziach.

Zwiększające się zapotrzebowanie na energię odnawialną oraz na produkty biodegradowalne oraz konieczność rewitalizacji gospodarki wiejskiej sprawiła, że opracowanie ekologicznej uprawy i produkcji biomasy jako wsadu dla wytwarzania bioenergii i bioproduktów stało się waż nym priorytetem w Polsce i UE.

Sposób według wynalazku daje możliwość wykorzystania gleb marginalnych, które nie są obecnie wykorzystywane rolniczo ze względu na trudne warunki siedliskowe, uniemożliwiające coroczną tradycyjną uprawę gleby.

Zabiegi agrotechniczne stosowane w tradycyjnej metodzie uprawy wierzby ograniczone zostały do wykoszenia zbędnej roślinności (chwastów) a wysadzenie długich sadzonek do 60 cm w głąb gleby oraz około 180 cm ponad jej powierzchnię w efektywny sposób ogranicza konkurencję ze strony chwastów dając szansę roślinom wierzby na wzrost i rozwój.

Nowy sposób zakładania plantacji pozwoli na pozyskiwanie drewna wierzbowego poza lasem na terenach, które są często mało efektywnie wykorzystywane rolniczo bądź stanowią aktualnie nieużytki. Nasadzenia te, oprócz tego, że spełniałyby rolę użytków ekologicznych dawałyby dodatkowo wymierne efekty ekonomiczne.

Zinwentaryzowanie gleb pod uprawę wierzb szybko rosnących i założenie w przyszłości na tych terenach plantacji energetycznych proponowanym sposobem według wynalazku - „Eko-Salix-System” dałoby duże ilości surowca lignocelulozowego pozyskiwanego w cyklach 5-letnich. Na przykład z powierzchni 10 tys. hektarów upraw wierzbowych, co roku pozyskiwanoby 2 tys. hektarów wierzby z których możnaby pozyskać 100 tys. ton drewna wierzbowego.

Przyrosty drewna wierzbowego pozyskiwanego z tych plantacji byłyby prawie pięciokrotnie większe i ośmiokrotnie szybsze niż przyrosty drzew rosnących w lesie naturalnym na analogicznej powierzchni. Na drewno nie trzeba byłoby czekać co najmniej 40 lat co ma miejsce w uprawach leśnych, lecz po 5-ciu latach możnaby rozpocząć dostawy drewna mało wymiarowego wierzby.

Wdrożenie systemu na znacznym areale gruntów marginalnych mogłoby w przyszłości w wydatny sposób przyczynić się do ograniczenia wyrębu lasów z przeznaczeniem drewna na cele energetyczne i przemysłowe. Nowa metoda nasadzeń wierzby „Eko-Salix-System” na glebach marginalnych przy użyciu sadzonek długich - żywokołów ogranicza nakłady energii na uproszczony, bez orki, sposób przygotowania stanowiska oraz zabiegi pielęgnacyjne w porównaniu do tradycyjnego sposobu zakładania plantacji na gruntach rolniczych przy użyciu sadzonek krótkich - zrzezów.

Sposób według wynalazku zostanie przedstawiony w przykładzie wykonania.

PL 213 441 B1

Plantację założono na glebach marginalnych: organicznej mułowo-murszowej i mineralnej bardzo ciężkiej na powierzchni 1 hektara. Materiałem sadzeniowym są nieukorzenione, zdrewniałe sadzonki - żywokoły wierzby EKOTOUR o długości 240 cm wykonane z dwuletnich pędów wierzbowych. Sadzonki umieszcza się w otworach o głębokości 60 cm a nasadzenia dokonuje się w rozstawie międzyrzędzi 250 cm, natomiast odległość roślin w rzędzie wynosi 150 cm. Tak wysadzone żywokoły pozostawia się na danym stanowisku bez dalszej uprawy gleby.

Rośliny w kolejnych latach formują się do postaci drzew. Zbiory biomasy mogą się odbywać po 5 - 10 latach od momentu wysadzenia roślin w zależności od stanowiska glebowego i intensywnoś ci wzrostu roślin. Przewiduje się, że optymalnie byłoby pozyskiwać rośliny po piątym okresie wegetacji, po czym rośliny odrastałyby z karp i systemu korzeniowego. Dzięki czemu można byłoby w ciągu 20 lat uzyskać 4 cykle zbioru.

Claims (1)

1. Sposób zakładania plantacji wierzby, znamienny tym, że plantację zakłada się na glebach marginalnych bez wcześniejszej uprawy płużnej gleby a materiałem sadzeniowym są nieukorzenione, zdrewniałe sadzonki - żywokoły o długości 200 - 250 cm wykonane z dwuletnich lub trzyletnich pędów wierzbowych, które umieszcza się w otworach o głębokości 40 - 60 cm a nasadzenia dokonuje się w rozstawie międzyrzędzi od 200 do 250 cm, natomiast odległość roślin w rzędzie wynosi od 100 do 150 cm.