PL202250B1 - Zawór hydrauliczny, zwłaszcza zawór zwrotny i podpora hydrauliczna, zwłaszcza stojak obudowy górniczej - Google Patents

Abstract

Wynalazek dotyczy zaworu hydraulicznego, zwłaszcza zaworu zwrotnego i podpory hydraulicznej, zwłaszcza stojaka obudowy górniczej, znajdujących zastosowanie w szczególności w górniczych obudowach zmechanizowanych. Korpus (3) zaworu zwrotnego (1) w stanie jego zamocowania do podpory hydraulicznej (2) ma przyłącza (5, 6, 7, 8, 9) przebiegające w górę, równolegle do osi wzdłużnej (16) podpory hydraulicznej (2), przy czym korpus (3) ten zamocowany jest do podpory hydraulicznej (2) za pomocą elementu mocującego kształtowego i ewentualnie zabezpieczony w tej pozycji za pomocą śrub przechodzących przez odpowiednie otwory (29) w korpusie (3) zaworu (1). Przyłącza (5, 6, 7, 8, 9) zlokalizowane są korzystnie na co najmniej dwóch stopniach. Do korpusu zaworu zwrotnego mocowane są korzystnie, w sposób rozłączny, przystawki sterujące dodatkowych funkcjami sekcji obudowy. Podpora hydrauliczna ma zamocowany na stałe element mocujący, korzystnie o postaci płytki, na którą kształtowo zachodzi korpus (3) zaworu (1), wyposażonej w dodatkowe, ustalające otwory nagwintowane, a także wlot hydrauliczny do komory podtłokowej.

Description

Opis wynalazku

Przedmiotem wynalazku jest zawór hydrauliczny, zwłaszcza zawór zwrotny oraz podpora hydrauliczna, zwłaszcza obudowy górniczej, współpracująca z tym zaworem, znajdujące zastosowanie w szczególnoś ci w górniczych obudowach zmechanizowanych.

Znany jest, na przykład z niemieckiego opisu patentowego DE 198 13 909 A1 zawór wykorzystywany jako zawór zwrotny w górniczych obudowach zmechanizowanych. Jego zadaniem jest niedopuszczenie do wypływu medium hydraulicznego z komory podtłokowej stojaka hydraulicznego w trakcie jego pracy na ściskanie, co zapewnia uzyskiwanie wysokiej i stałej podporności stojaka. Otwarcie zaworu do komory podtłokowej stojaka hydraulicznego następuje wówczas, gdy wybrana zostanie funkcja rabowania tego stojaka i do jego komory nadtłokowej doprowadzone zostaje medium hydrauliczne pod ciśnieniem odpowiednim dla funkcji rabowania. W zawór tego typu wyposażony jest każdy stojak obudowy zmechanizowanej, przy czym zawór posiada szereg przyłączy, realizowanych poprzez przewody hydrauliczne, zazwyczaj giętkie. Do korpusu zaworu zawierającego włączany wkład zaworowy doprowadzone są przyłącza przewodów wysokociśnieniowych, połączonych z komorą podtłokową i/lub komorą nadtłokową stojaka, a także przewody dla zaworów ciśnieniowych ograniczających, czujników ciśnienia, wskaźników ciśnienia lub innego, dodatkowego oprzyrządowania. W znanych zaworach ich obudowa była wyposażona w boczne przyłącza, w wyniku czego długość przewodów wysokociśnieniowych była stosunkowo duża. Jednocześnie występujące po bokach obudowy zaworu przewody hydrauliczne zajmują dużo przestrzeni, co było szczególnie niekorzystne w ścianach niskich, zarówno dla pracującej tam załogi, jak i ze względu na potencjalnie znaczną możliwość uszkodzenia przewodów, mogącego doprowadzić do powstania wyjątkowo niebezpiecznych sytuacji.

Znany jest także, na przykład z niemieckiego opisu patentowego DE 35 04 533 C1 zawór ciśnieniowy włączający, wykorzystywany do sterowania w szczególności siłowników stropnicy zmechanizowanej obudowy górniczej. Również, na przykład z niemieckiego opisu patentowego DE 196 33 258 C1 znane jest rozwiązanie wzmacniacza ciśnienia wykorzystywanego w układach zasilania obudów górniczych.

Celem wynalazku jest opracowanie takiej konstrukcji zaworu hydraulicznego, zwłaszcza zaworu zwrotnego oraz podpory hydraulicznej sterowanej takim zaworem, która zapewni ograniczenie do minimum długości przewodów hydraulicznych, przy jednoczesnym takim ich usytuowaniu, które w zdecydowany sposób ograniczy możliwość ich uszkodzenia. Jednocześnie zawór taki winien zapewnić możliwość wykorzystania w szerokiej palecie stosowanych obudów zmechanizowanych.

Istota wynalazku polega na tym, że w stanie zamocowania korpusu zaworu zwrotnego do podpory hydraulicznej jego przyłącza przebiegają równolegle do osi wzdłużnej podpory hydraulicznej.

Korzystnym jest przy tym, gdy przyłącza te są zlokalizowane w górnej strefie korpusu zaworu zwrotnego.

W szczególnie korzystnym wykonaniu tylna ś ciana korpusu zaworu zwrotnego, zwrócona ku podporze hydraulicznej w stanie zamocowania, posiada powierzchnię dopasowaną kształtem do zewnętrznego konturu cylindra podpory hydraulicznej, tak, że zawór zwrotny może przylegać do podpory hydraulicznej praktycznie bez luzu.

Dla realizacji takiego wykonania najlepiej jest, jeżeli korpus zaworu zwrotnego na swej tylnej ścianie posiada kształtowe wybranie, które w stanie zamocowania na podporze hydraulicznej obejmuje element mocujący, zlokalizowany na stałe na tej podporze, umożliwiając szybkie i proste mocowanie kształtowe.

W takim wykonaniu korzystnym jest, gdy korpus zaworu posiada przynajmniej jeden poprzeczny, przelotowy otwór do osadzenia śruby, wkręcanej w odpowiadający jej, nagwintowany otwór, wykonany w elemencie mocującym podpory hydraulicznej, co stabilizuje dodatkowo osadzenie zaworu zwrotnego na podporze hydraulicznej.

Ze względów ruchowych celowym jest takie rozmieszczenie przyłączy na zaworze, w którym przyłącza te zlokalizowane są na korpusie przynajmniej na dwóch jego stopniach, przy czym jeden, głębiej umiejscowiony, dolny stopień znajduje się w pobliżu tylnej ściany, a drugi, płycej umiejscowiony, górny stopień znajduje się w pobliżu przedniej ściany korpusu zaworu zwrotnego.

Wówczas korzystnie przyłącza dla przewodów wysokociśnieniowych i/lub wskaźnika ciśnienia zlokalizowane są na wyżej położonym, górnym stopniu, który jest bardzo łatwo dostępny.

Przyłącza dla zaworu przelewowego i/lub czujnika ciśnienia zlokalizowane sana głębiej położonym, dolnym stopniu, przez co uzyskują szczególną ochronę, będąc w miejscu dobrze osłoniętym.

PL 202 250 B1

W najprostszym wykonaniu dolny stopień ma postać wybrania wykonanego w górnej strefie korpusu zaworu zwrotnego, co jest bardzo prosto i w sposób małonakładowy realizowane przez wyfrezowanie w korpusie.

Ze względów praktycznych celowym jest również takie wykonanie korpusu zaworu zwrotnego, w którym poszczególnym przyłączom przyporządkowane są, skonfigurowane każdorazowo w pary, otwory poprzeczne, przeznaczone do osadzenia przetyczek ryglujących o kształcie zbliżonym do litery U, które sprawdziły się w praktyce górniczej jako zabezpieczenia połączeń hydraulicznych.

Korzystnym jest ponadto takie wykonanie korpusu zaworu zwrotnego, w którym w swej dolnej części czołowej posiada on skośne ścięcie, zmniejszające masę i gabaryty zaworu.

Dalsze zmniejszenie masy i gabarytów korpusu zaworu uzyskuje się poprzez wykonanie wycięcia również w górnej części czołowej korpusu.

W innym, celowym wykonaniu, jako zawór zwrotny odcinają cy dla obudowy zmechanizowanej, korpus zaworu ma na bocznych ścianach przynajmniej jeden element złączny do rozłącznego mocowania przystawki sterującej dodatkowymi funkcjami sekcji obudowy.

Najprostszym jest, gdy elementy mocujące składają się z gwintowanych otworów w jednej, bądź w obu ścianach bocznych korpusu zaworu, w których osadzane są śruby mocujące jedną, lub dwie przystawki.

Ponadto korzystnym jest, jeżeli korpus zaworu posiada na swej tylnej, bądź dolnej ścianie wlot hydrauliczny do komory podtłokowej podpory hydraulicznej, co umożliwia wyeliminowanie dodatkowego przewodu hydraulicznego.

W możliwym wykonaniu przystawka może posiadać przyłącze rurowe, oraz przyłącza dla elementów funkcyjnych do sterowania przykładowo siłownikiem stropnicy sekcji obudowy.

Wówczas korzystnym jest, gdy przystawka ta jest wyposażona w otwór ustalający dla wkładu zaworowego, będącego elementem funkcyjnym dla sterowania siłownikiem stropnicy.

Alternatywnie przystawka może być wyposażona w przyłącze dla elementów funkcyjnych do sterowania ruchem tylko jednej spągnicy sekcji obudowy zmechanizowanej.

Do tego celu przystawka posiada przyłącza zaworu przelewowego i sterowanego hydraulicznie zaworu odcinającego, lub też przykładowo ręcznie uruchamianego zaworu upustowego.

Dla hydraulicznego połączenia przystawki do zasterowania siłownika stropnicy, lub przystawki do podniesienia jednej ze spągnic z przewodami wysokociśnieniowymi, lub przyłączami korpusu, jedna boczna ściana korpusu wyposażona jest w odcinany otwór przyłączeniowy, połączony z przyłączem wysokociśnieniowym dla komory podtłokowej i/lub w odcinany otwór przyłączeniowy, połączony z przyłączem wysokociś nieniowym dla komory nadtłokowej, i/lub z odcinanym otworem przyłączeniowym połączonym z wylotem hydraulicznym, tak że wszystkie stany robocze zaworu zwrotnego w zależności od potrzebnej funkcji są również sprzężone w obudowie przystawki.

Celowym jest ponadto, gdy obudowa przystawki na swej ścianie zwróconej ku korpusowi zaworu zwrotnego wyposażona jest w kanał odpowiadający otworowi przyłączeniowemu dla komory nadtłokowej podpory hydraulicznej.

W zależności od sterowanej funkcji ścianka obudowy przystawki może dodatkowo posiadać skonfigurowany kanał łączący, przyporządkowany otworowi przyłączeniowemu komory podtłokowej podpory hydraulicznej i/lub otworowi przyłączeniowemu sensora ciśnienia.

Ponadto korzystnie do przeciwległej ściany bocznej korpusu zaworu zwrotnego zamocowana może być przystawka z przełącznikiem ciśnienia, zwłaszcza posiadającym ruchomy tłok wzmacniający.

Szczególnie korzystnym jest, gdy obudowa przystawki przełącznika ciśnienia posiada przyłącza przewidziane dla dławika włączanego przed wlotem niskiego ciśnienia do przełącznika ciśnienia i/lub dla zaworu ciśnieniowego redukcyjnego, co umożliwia utrzymanie na wejściu ciśnienia na możliwie stałym poziomie.

Dla zabudowy przystawki z przełącznikiem ciśnienia szczególnie pożądanym jest również, gdy w bocznej ścianie korpusu zaworu zwrotnego znajduje się pierwszy, odcinający zawór przyłączeniowy, połączony z wylotem hydraulicznym i drugi, także odcinany otwór przyłączeniowy, połączony z przyłączem przewodu wysokociśnieniowego dla komory podtłokowej komory hydraulicznej.

Niezależnie od konfiguracji zaworu zwrotnego odcinającego istotnym jest, aby przyłącza rurowe i przyłącza przewodów przebiegał y równolegle do osi wzdłu żnej podpory hydraulicznej.

Również korzystnym jest, gdy przyłącza przewodów oraz przyłącza korpusu zaworu zwrotnego zlokalizowane są od góry korpusu w jego ustalonej pozycji na podporze hydraulicznej.

PL 202 250 B1

Także tylna ściana korpusu zaworu zwrotnego zwrócona w stanie zamocowania ku podporze hydraulicznej posiada celowo dopasowaną kształtem powierzchnię do zewnętrznej powierzchni tej podpory i/lub korpus zaworu na swej tylnej ścianie zwróconej ku podporze posiada kształtowe wybranie zachodzące w stanie zamocowania zaworu na element mocujący zlokalizowany na stałe na podporze hydraulicznej.

Szczególnie korzystnym jest, gdy element mocujący ma postać kształtowej płytki, wyposażonej we wlot hydrauliczny do komory podtłokowej podpory hydraulicznej.

Przyłącza przewodów do korpusu zaworu winny być wówczas skonfigurowane na przynajmniej dwóch stopniach korpusu, pierwszym, zlokalizowanym głębiej w pobliżu tylnej ściany, oraz drugim, położonym wyżej, zlokalizowanym w pobliżu czołowej ściany korpusu zaworu.

Najlepiej jest przy tym, gdy przyłącza do przewodów wysokociśnieniowych zlokalizowane są na stopniu położonym wyżej ze względu na szczególnie dobry dostęp.

Ze względu na ograniczenie gabarytów i masy zaworu zwrotnego jego korpus w dolnej części może posiadać ścięcie.

Istota podpory hydraulicznej, zwłaszcza pełniącej rolę stojaka sekcji obudowy zmechanizowanej polega na tym, że ma ona zamocowany na stałe element mocujący, na którym kształtowo, rozłącznie osadzany jest korpus zaworu zwrotnego o konstrukcji zgodnej z wynalazkiem.

Korzystnie element mocujący ma postać płytki w widoku czołowym zbliżonej do trapezu o powierzchniach bocznych rozbieżnych ku dołowi, przy czym powierzchnie boczne tej płytki mają ukształtowanie odpowiednie dla połączenia na jaskółczy ogon.

Celowym jest przy tym, dla dodatkowego zamocowania zaworu w ustalonej pozycji do podpory hydraulicznej, gdy element mocujący, na przykład płytka, posiada przynajmniej jeden nagwintowany otwór dla odpowiadającej mu śruby, przechodzącej na wskroś przez korpus zaworu zwrotnego.

W szczególnie korzystnym wykonaniu element mocują cy wyposaż ony jest w kanał do komory podtłokowej stojaka hydraulicznego obudowy zmechanizowanej, co eliminuje konieczność stosowania dodatkowego przewodu hydraulicznego.

Zasadniczą zaletą zaworu zwrotnego według wynalazku jest skrócenie długości przewodów hydraulicznych między korpusem zaworu a sterowana podporą hydrauliczną. Pozycja oraz umiejscowienie przyłączy przewodów powoduje, że skierowane są one ku górze, a nie do przestrzeni, w której poruszają się pracownicy, przez co nie ograniczają przestrzeni wolnych w sekcji obudowy, a jednocześnie zmniejszają możliwość uszkodzenia przewodów. Mechanizm mocowania zaworu zwrotnego do sterowanego stojaka jest przy tym bardzo prosty i skuteczny, co zasadniczo upraszcza ewentualną wymianę zaworu przy procesach naprawczych. Dalszą zaletą jest uniwersalność technologiczna zaworu zwrotnego według wynalazku, będąca wynikiem możliwości doposażania zaworu w dodatkowe elementy funkcyjne do sterowania wybranymi funkcjami obudowy zmechanizowanej. Boczne usytuowanie przystawek służących temu celowi zapewnia im wystarczająco dużo miejsca i dowolne konfigurowanie przystawek, w zależności od konkretnych potrzeb. Sama zaś konstrukcja podpory hydraulicznej według wynalazku, przy bardzo prostej konstrukcji elementu mocującego, pozwala na pełne wykorzystanie zalet wynikających z budowy zaworu zwrotnego.

Wynalazek został bliżej opisany w przykładzie wykonania na rysunku, gdzie fig. 1 przedstawia zawór zwrotny w stanie zabudowania na stojaku hydraulicznym w widoku od czoła, fig. 2 - zawór zwrotny w widoku z góry z pominięciem przewodów hydraulicznych i dodatkowego oprzyrządowania, fig. 3 - zawór zwrotny w widoku bocznym, fig. 4 - sekcję obudowy ścianowej w uproszczeniu w widoku bocznym, fig. 5 - poglądowy widok od czoła za zawór zwrotny odcinający z zamontowaną przystawką do sterowania siłownika stropnicy obudowy ścianowej, fig. 6 - zawór zwrotny odcinający w widoku z góry, fig. 7 - schemat układu połączeń zaworu zwrotnego z przyłączoną przystawką do sterowania siłownika stropnicy, a fig. 8 - schemat połączeń hydraulicznych zaworu zwrotnego z zabudowaną po lewej stronie przystawką dla sterowania spągnicą oraz zabudowaną po prawej stronie przystawką na multiplikator ciśnienia.

Zawór zwrotny 1 służy do uruchamiania stojaka hydraulicznego 2 obudowy zmechanizowanej i składa się ogólnie z korpusu 3 i zlokalizowanego w nim we właściwym poziomym otworze włączanego wkładu zaworowego o osi wzdłużnej 4. Korpus 3 (fig. 1) wyposażony jest w przyłącza 5, 6, 7, 8, 9 dla przewodów wysokociśnieniowych 10, 11 oraz dodatkowego oprzyrządowania, takiego, jak dla opisywanego przykładu zaworu przelewowego 12, czujnika ciśnienia 13 oraz manometru 14, przy czym ich konfiguracja jest tak dobrana, że przyłącza 5, 6, 7, 8, 9 znajdują się w górnej strefie 15 korpusu 3 i przebiegają równolegle do osi 16 stojaka hydraulicznego 2. Różne przyłącza są przy tym

PL 202 250 B1 zlokalizowane na korpusie 3 na różniących się wysokością dwóch stopniach, przy czym na pierwszym, głębiej położonym dolnym stopniu 17, w pobliżu tylnej ściany 18 korpusu 3 zwróconej ku stojakowi hydraulicznemu 2 zlokalizowane jest przyłącze 8 dla zaworu przelewowego 12 oraz przyłącze 9 dla czujnika ciśnienia 13. Z kolei przy przedniej ścianie 19 korpusu 3, na górnym stopniu 20, w jednym rządzie jeden obok drugiego znajdują się trzy przyłącza 5, 6, Z obu przewodów wysokociśnieniowych 10, 11 dla komory podtłokowej i komory nadtłokowej stojaka hydraulicznego 2, oraz dla manometru

14. Dolny stopień 1Z nie przechodzi całkowicie przez całą szerokość korpusu 3, lecz utworzony jest przez wybrania 21 wykonane od obu boków korpusu 3 w głąb i pozwalające na osadzenie wtyczek przyłączanego oprzyrządowania.

Dla zabezpieczenia przewodów wysokociśnieniowych 10, 11 oraz dodatkowego oprzyrządowania 12, 13, 14 wraz z ich wtyczkami 10', 111, 12¹, 13', 141, (fig. 1, fig. 2) w przyłączach 5, 6, Z, 8, 9, przyporządkowane są im każdorazowo skonfigurowane parami otwory poprzeczne 22 dla osadzenia przetyczek ryglujących 23 o kształcie zbliżonym do litery U, które obydwoma swoimi ramionami kształtowo wchodzą we wpusty wykonane we wtyczkach 101, 11¹, 121, 131, 141, i zaryglowują je, co jest rozwiązaniem znanym w hydraulice górniczej.

Korpus 3 zaworu zwrotnego 1 zamocowany jest na stojaku hydraulicznym 2 (fig. 2). Dla wykonania tego zamocowania korpus 3 posiada na tylnej ścianie 18, dopasowanej do zewnętrznego konturu stojaka hydraulicznego 2 kształtowe wybranie 24 obejmujące płytkę mocującą 25 zamocowaną na sztywno na stojaku hydraulicznym 2. Płytka mocująca 25 wykonana jest na kształt zwężającego się trapezowato ku górze jaskółczego ogona, a kształtowe wybranie 24 w korpusie 3 dopasowane jest do kształtu płytki mocującej 25. Korpus 3 swym kształtowym wybraniem 24 nasuwany jest od góry na płytkę mocującą 25 do momentu, gdy trapezowato rozszerzające się ku dołowi powierzchnie boczne 26 kształtowego wybrania 24, względnie powierzchnie boczne 27 płytki mocującej 25 w procesie nasuwania zetkną się ze sobą, blokując dalsze przesuwanie. Wystające po bokach na kształt jaskółczego ogona krawędzie 28 płytki mocującej 25 zabezpieczają jednocześnie korpus 3 zaworu zwrotnego 1 przed możliwością odciągnięcia go w kierunku poprzecznym do osi 16 stojaka hydraulicznego 2. Dla dodatkowego zabezpieczenia korpusu 3 na stojaku hydraulicznym 2, jest on wyposażony w cztery poprzeczne, przelotowe otwory 29 zbieżne z nagwintowanymi otworami w płytce mocującej 25 w sytuacji, gdy korpus 3 jest dokładnie nasunięty na płytkę mocującą 25. Przez przelotowe otwory 29 przechodzą na wskroś nie narysowane śruby mocujące, wkręcane w nagwintowane otwory w płytce mocującej 25.

Dla zredukowania masy korpusu 3, w dolnej części przedniej ściany 19 wykonane jest skośne ścięcie 30 (fig. 3). Z tych samych powodów w górnej części przedniej ściany 19 wykonane jest wycięcie 31, które wraz ze skośnym ścięciem 30 sprawia, że konstrukcja zaworu zwrotnego 1 jest szczególnie lekka i zwarta, a także niewiele wystaje ponad powierzchnię stojaka hydraulicznego 2.

Zlokalizowanie wszystkich przyłączy 5, 6, Z, 8, 9 w górnej strefie korpusu 3 sprawia, że przyporządkowane im przewodu wysokociśnieniowe 10, 11 oraz pozostałe oprzyrządowanie 12, 13, 14 odchodzą z zaworu zwrotnego 1 równolegle względem osi stojaka hydraulicznego 2, a co za tym idzie długość przewodów dla komory podtłokowej i nadtłokowej jest znacznie mniejsza niż w wykonaniach dotychczasowych. Ponadto przewody nie wystają do przestrzeni, w której przebywa pracująca załoga, przez co minimalizuje się zagrożenia dla załogi i liczbę uszkodzeń samych przewodów hydraulicznych.

Sekcja obudowy 101 (fig. 4) posiada dwie spągnice 102, w pozycji podstawowej równoległe do siebie, na których spoczywa swym dolnym końcem teleskopowy, dwustronnie zasilany stojak hydrauliczny 103, podpierający stropnicę 104. Od strony zrobów ze stropnicą połączona jest przegubowo osłona odzawałową 105, połączona ze spągnicami 102 za pomocą belek 106 układu lemniskatowego, co pozwala na prowadzenie stropnicy 104 w stosunku do spągnic 102 ze zróżnicowaniem wychylności w pionie. Pomiędzy osłoną odzawałowa 105 a stropnicą 104 zlokalizowany jest obustronnie zasilany siłownik stropnicy 107, za pomocą którego dokonuje się zmian ustawienia kątowego stropnicy 104. Dla sterowania różnymi funkcjami sekcji obudowy 101, pod stropnicą 104 zlokalizowany jest rozdzielacz 108 ze sterownikiem elektrohydraulicznym 109. Na przedniej, zwróconej ku ociosowi stronie cylindra stojaka hydraulicznego 103 znajduje się zawór zwrotny 110, w którego korpusie 111 umieszczony jest poziomo usytuowany wkład zaworowy i którego przyłącza przebiegają równolegle do osi A stojaka hydraulicznego 103, w związku z czym przewód wysokociśnieniowy komory podtłokowej KP, czy przewód wysokociśnieniowy 113 komory nadtłokowej KN mogą być doprowadzone do zaworu zwrotnego 110 tak samo równolegle do osi A stojaka hydraulicznego 103. Zawór zwrotny 110 posiada ponadto na tylnej stronie przylegającej do stojaka hydraulicznego 103 wlot hydrauliczny 114,

PL 202 250 B1 prowadzący poprzez kanały doprowadzające 115, wykonane w ściankach stojaka hydraulicznego 103 do schematycznie przedstawionego przyłącza 116 komory podtłokowej KP. Przyłącze 117 komory nadtłokowej KN zlokalizowane jest na zewnątrz, z boku stojaka hydraulicznego 103. Zasilanie komory nadtłokowej KN medium hydraulicznym pod ciśnieniem dla czynności rabowania stojaka hydraulicznego 103 następuje poprzez osobno włączany zawór w rozdzielaczu 108 oraz przez przewód wysokociśnieniowy 118, prowadzący do zaworu zwrotnego 110 i tam wewnętrznie przechodzący w przewód wysokociśnieniowy 113. Na ścianie bocznej korpusu 111 zaworu zwrotnego 110 zamocowana jest rozłącznie przystawka 140, w której zlokalizowany jest hydrauliczny wzmacniacz ciśnienia z ruchomym tłokiem. Zasterowanie określonych funkcji siłownika stropnicy 107 następuje poprzez zlokalizowaną na tylnej ścianie bocznej korpusu 111 zaworu zwrotnego 110 inną przystawkę, niewidoczną na tym rysunku, obejmującą dalsze hydrauliczne elementy funkcyjne oraz przewód 119.

Zawór zwrotny 110 w stanie zabudowania na stojaku hydraulicznym 103 (fig. 5, fig. 6) ma korpus 111 z przednim, wyżej położonym górnym stopniem 120 oraz tylnym, niżej położonym dolnym stopniem 121. Przyłącze 122 przewodu wysokociśnieniowego dla komory podtłokowej KP zlokalizowane jest centralnie na górnym stopniu 120, a obok niego znajdują się dwa przyłącza 123 i 124 przewodu wysokociśnieniowego i doprowadzającego do komory nadtłokowej KN stojaka hydraulicznego 103. Ponadto korpus 111 zaworu zwrotnego 110 ma położone na górnym stopniu 120 przyłącze 125 dla manometru, dalsze przyłącze 126 dla zaworu ręcznego sterowania, a na tylnym, dolnym stopniu 121 posiada przyłącze 127 zaworu przelewowego i przyłącze 128 dla sensora ciśnieniowego. Na przejściu ściany przedniej w ścianę dolną korpus 111 posiada ścięcie.

Wszystkie przyłącza 122, 123, 124, 125, 126 prowadzą do centralnego otworu ustalającego, w którym zlokalizowany jest zgodnie z osią poziomą 129 oznaczony schematycznie układ zaworowy 130 zaworu zwrotnego 110, poniżej którego wykonany jest otwór przyłączeniowy 131 prowadzący do zewnętrznego, względnie wewnętrznego wylotu hydraulicznego 114 zaworu zwrotnego 110. Otwór przyłączeniowy 131 na ścianie bocznej 111A zablokowany jest czopem zamykającym 132. Korpus 111 zaworu zwrotnego 110 zamocowany jest na nie narysowanej, zlokalizowanej na stojaku hydraulicznym 103 płytce mocującej, wchodzącej w wybranie 133 na tylnej ściance korpusu 111, a dla usztywnienia zamocowania śruby mocujące wkręca się przez otwory poprzeczne 134 w płytkę mocującą na stojaku hydraulicznym 103. Tylna ściana korpusu 111 dopasowana jest do cylindrycznego kształtu stojaka 103.

Na lewej ścianie bocznej 111B korpusu 111 znajduje się obudowa przystawki 150 do zasterowania siłownika stropnicy 107 sekcji obudowy 101, zamocowana rozłącznie za pomocą śrub mocujących 135 wkręcanych w otwory gwintowane 136 w ścianie bocznej 111B korpusu 111. Odpowiednie otwory gwintowane wykonane są również w ścianie bocznej 111A dla zamocowania na przykład przystawki 140 ze wzmacniaczem ciśnienia. Przystawka 150 posiada przedni stopień 151 i tylny stopień 152 z przyłączami 153 i 154 dla różnych elementów funkcyjnych sterowania siłownikiem stropnicy 107. Przyłącza 153, 154 przebiegają osiowo, równolegle do przyłączy 122, 123, 124, 125, 126 zaworu zwrotnego 110, a przez to również równolegle do osi A stojaka hydraulicznego 103. W przyłączach 153, zlokalizowanych w górnej i dolnej ściance przystawki 150 i w zbieżnym z nimi wzdłużnym otworze posadowiony jest rozdzielacz uruchamiający sekcję obudowy 101, gdy uaktywnią się siły przesuwu sekcji obudowy 101 działające na siłownik stropnicy 107 i wyregulowujący ciśnienie w funkcji zaworu przelewowego do niższej wartości, na przykład 100 bar. Rozdzielacz utrzymuje stropnicę 104 w przyjętej pozycji i umożliwia jednocześnie stosowną korektę, jeżeli podczas konwergencji ustawienie kątowe stropnicy 104 w stosunku do spągnicy 102 ulegnie zmianie. Budowa takiego rozdzielacza do sterowania siłownikiem stropnicy 107 znana jest powszechnie i nie wymaga dokładnego objaśnienia.

Na schemacie blokowym (fig. 7) przedstawiony jest zawór zwrotny 110 z przystawką 150 z ich wewnętrzną budową, z przyłączami 123 i 124 dla komory nadtłokowej KN i przyłączem 122 głównego przewodu wysokociśnieniowego dla komory podtłokowej KP stojaka hydraulicznego 103. Wylot hydrauliczny 114 do komory podtłokowej KP znajduje się na tylnej ścianie korpusu 111. Na przyłączu 126 znajduje się zawór odcinający 170, na przyłączu 127 - manometr 171, na przyłączu 125 - zawór przelewowy 172, a na przyłączu 128 - sensor ciśnieniowy 173. Na prawej przeciwnej ścianie bocznej 111A zarówno otwór przyłączeniowy 131 połączony z wylotem hydraulicznym 114, jak i otwór przyłączeniowy 137 połączony z przyłączem 122 zamknięte są czopami zamykającymi 132, które tu nie zostały narysowane. Pomiędzy otworami przyłączeniowymi 131 i 137, a zatem pomiędzy wlotem wysokiego ciśnienia w przyłączu 122, a wylotem hydraulicznym 114, zlokalizowany jest wkład zaworowy odblokowywany wyłącznie przez medium hydrauliczne pod ciśnieniem rabowania dla komory nadtłokowej KN.

PL 202 250 B1

Otwór przyłączeniowy 137, otwór przyłączeniowy 138 połączony z przyłączem 124 wysokociśnieniowym, oraz połączony z wylotem hydraulicznym 114 i otworem przyłączeniowym 131 kanał sterujący 139 prowadzą do ściany bocznej 111B korpusu 111 zaworu zwrotnego 110, na której zlokalizowana jest przystawka 150 z hydraulicznie sterowanym rozdzielaczem 174. W przystawce 150 znajdują się kanały łączące 155 do zasterowania rozdzielacza 174, prowadzące zbieżnie przez kanał 157 z otworem przyłączeniowym 138 i kanałem sterującym 139 do ściany obudowy 156 przystawki 150 i ściany bocznej 111B korpusu 111, co pozwala na sterowanie siłownikiem stropnicy 107 w żądany sposób. Połączenie przystawki 150 z otworem przyłączeniowym 137 nie jest potrzebne i jest odcięte.

W innym wykonaniu (fig. 8) zaworu zwrotnego 110, jego korpus 111 na ścianie bocznej 111A posiada przystawkę 140 ze wzmacniaczem ciśnienia, a na ścianie bocznej 111B posiada przystawkę 180 z elementami funkcyjnymi dla uzyskania podnoszenia spągnicy 102. Zawór zwrotny 110 ma takie same przyłącza i elementy funkcyjne, jak opisane uprzednio, przy omawianiu innego wykonania (fig. 7).

W przystawce 140 mocowanej na ścianie bocznej 111A korpusu 111 zaworu zwrotnego 110 śrubami mocującymi, w ściance obudowy 141 zwróconej ku korpusowi 111 znajduje się kanał łączący 142 przebiegający zbieżnie z otworem przyłączeniowym 137 prowadzącym do przyłącza 122 wysokociśnieniowego dla komory podtłokowej KP stojaka hydraulicznego 103, oraz drugi kanał łączący 143, przebiegający zbieżnie z otworem przyłączeniowym 131 wiodącym do wylotu hydraulicznego 114. Kanał łączący 142 tworzy wlot, a kanał łączący 143 wylot dla wzmacniacza ciśnienia 144 z nie narysowanym tłokiem wzmacniającym, którego konstrukcja jest powszechnie znana i nie wymaga objaśnienia. Przed wzmacniaczem ciśnienia 144 uruchamiane są hydraulicznie zawór przelewowy 145 i dławik 146, przy czym są one zawsze lokalizowane w przystawce 140. Ciśnienie medium hydraulicznego może być wzmacniane do dowolnej wysokości przy pomocy wzmacniacza ciśnienia 144, proporcjonalnie do poziomu ciśnienia na wlocie kanału łączącego 142.

Na drugiej ścianie bocznej 111B zamocowana jest za pomocą odpowiednich śrub przystawka 180, mieszcząca hydraulicznie odcinany zawór zwrotny 181, który może być odblokowany, gdy przez kanał łączący 182, uchodzący na ściance obudowy 183 do otworu przyłączeniowego 137 popłynie medium hydrauliczne pod ciśnieniem do komory podtłokowej KP stojaka hydraulicznego 103. W pozycji zamknięcia zwór zwrotny 181 odcina kanał łączący 184, zbieżny z otworem przyłączeniowym 138 doprowadzającym do przyłącza 124 dla komory nadtłokowej KN. Zaworowi zwrotnemu 181 przyporządkowane są w odpowiednich przyłączach na przystawce 180 zawór odcinający 185 i zawór przelewowy 186, a przystawka 180 posiada przyłącze 187 do komory nadtłokowej KN stojaka hydraulicznego 103. Za pomocą elementów funkcyjnych zlokalizowanych w przystawce 180 spągnica 102 może być uniesiona.

W ramach wynalazku istnieje wiele możliwych wykonań zaworu zwrotnego. Opisane przystawki 140, 150, 180 mogą być montowane do korpusu 111 zaworu zwrotnego 110 według wynalazku w dowolnej kombinacji, bądź też mogą być wykorzystane przystawki do realizacji innych funkcji obudowy zmechanizowanej. Jednocześnie zawór zwrotny 110 może posiadać mniejszą bądź większą ilość otworów przyłączeniowych, w zależności od konkretnych potrzeb.

Claims (36)

1. Zawór hydrauliczny, zwłaszcza zawór zwrotny, służący do sterowania podpory hydraulicznej, w szczególności stojaka obudowy górniczej, w którego korpusie osadzony jest włączany wkład zaworowy i którego korpus wyposażony jest w przyłącza dla przewodów wysokociśnieniowych połączonych z komorą podtłokową i/lub komorą nadtłokową podpory, jak również w przyłącza dla dodatkowego oprzyrządowania w postaci zaworów przelewowych, czujników ciśnienia i/lub wskaźników ciśnienia, przy czym korpus zaworu mocowany jest do cylindra podpory hydraulicznej, znamienny tym, że w stanie zamocowania korpusu (3) do podpory hydraulicznej (2) jego przyłącza (5, 6, 7, 8, 9) przebiegają równolegle do osi wzdłużnej (16) podpory hydraulicznej (2).

2. Zawór według zastrz. 1, znamienny tym, że przyłącza (5, 6, 7, 8, 9) korpusu (3) w stanie jego zamocowania do podpory hydraulicznej (2) zlokalizowane są w górnej strefie korpusu (3).

3. Zawór według zastrz. 1 albo 2, znamienny tym, że tylna ściana (18) korpusu (3), zwrócona w stanie zamocowania ku podporze hydraulicznej (2) posiada powierzchnię dopasowaną kształtem do tej podpory hydraulicznej (2).

PL 202 250 B1

4. Zawór według zastrz. 3, znamienny tym, że korpus (3) na swej tylnej ścianie (18) posiada kształtowe wybranie (24), które w stanie zamocowania zaworu (1) obejmuje element mocujący (25), zlokalizowany na podporze hydraulicznej (2).

5. Zawór według zastrz. 4, znamienny tym, że korpus (3) zaworu (1) posiada przynajmniej jeden poprzeczny, przelotowy otwór (2) do osadzania śruby wkręcanej w odpowiadający jej, nagwintowany otwór, wykonany w elemencie mocującym (25) podpory hydraulicznej (2).

6. Zawór według zastrz. 1 albo 2, znamienny tym, że przyłącza (5, 6, 7, 8, 9) zlokalizowane są na korpusie (3) zaworu (1) przynajmniej na dwóch jego stopniach, z których jeden, głębiej umiejscowiony, dolny stopień (17) znajduje się w pobliżu tylnej ściany (18), a drugi, płycej umiejscowiony, górny stopień (20) znajduje się w pobliżu przedniej ściany (19) korpusu (3).

7. Zawór według zastrz. 6, znamienny tym, że przyłącza (5, 6, 7) dla przewodów wysokociśnieniowych (10, 11) i/lub wskaźnika ciśnienia (14) zlokalizowane są na wyżej położonym, górnym stopniu (20) korpusu (3).

8. Zawór według zastrz. 6 albo 7, znamienny tym, że przyłącza (8, 9) dla zaworu przelewowego (12) i/lub czujnika ciśnienia (13) zlokalizowane są na głębiej położonym, dolnym stopniu (17).

9. Zawór według zastrz. 6, znamienny tym, że głębiej położony, dolny stopień (17) ma postać wybrania (21) wykonanego w górnej strefie (15) korpusu (3) zaworu (1).

10. Zawór według zastrz. 1 albo 2, znamienny tym, że przyłączom (5, 6, 7, 8, 9) przyporządkowane są, skonfigurowane każdorazowo w pary, otwory poprzeczne (22), przeznaczone dla przetyczek ryglujących (23).

11. Zawór według zastrz. 1, znamienny tym, że korpus (3) zaworu (1) w dolnej swej części czołowej posiada skośne ścięcie (30).

12. Zawór według zastrz. 1 albo 11, znamienny tym, że korpus (3) zaworu (1) w swej górnej części czołowej posiada wycięcie (31).

13. Zawór według zastrz. 1, znamienny tym, że korpus (111) ma na bocznych ścianach (111A, 111B) przynajmniej jeden element złączny do rozłącznego mocowania przystawki (140, 150, 180) sterującej dodatkowymi funkcjami sekcji obudowy (101).

14. Zawór według zastrz. 13, znamienny tym, że elementy mocujące składają się z otworów gwintowanych (136) w jednej, korzystnie w obu ścianach bocznych (111A, 111B) korpusu (111) zaworu zwrotnego (110).

15. Zawór według zastrz. 13 albo 14, znamienny tym, że korpus (111) na swej tylnej ścianie bądź dolnej ścianie posiada wylot hydrauliczny (114) do komory podtłokowej (KP) podpory hydraulicznej (103).

16. Zawór według zastrz. 13, znamienny tym, że przystawka (150) posiada przyłącza (153, 154) dla elementów funkcyjnych do sterowania siłownikiem stropnicy (107) sekcji obudowy (101).

17. Zawór według zastrz. 16, znamienny tym, że przystawka (150) jest wyposażona w otwór ustalający dla wkładu zaworowego (174) będącego elementem funkcyjnym dla sterowania siłownikiem stropnicy (107).

18. Zawór według zastrz. 16, znamienny tym, że przystawka (180) posiada przyłącze dla elementów funkcyjnych do sterowania ruchem tylko jednej spągnicy (102) sekcji obudowy (101).

19. Zawór według zastrz. 18, znamienny tym, że przystawka (180) wyposażona jest w przyłącza dla zaworu przelewowego (186) i sterowanego hydraulicznie zaworu odcinającego (181).

20. Zawór według zastrz. 13, znamienny tym, że jedna boczna, ściana (111B) korpusu (111) wyposażona jest w odcinany otwór przyłączeniowy (137) połączony z przyłączem wysokociśnieniowym (122) dla komory podtłokowej (KP) i/lub w odcinany otwór przyłączeniowy (138) połączony z przyłączem wysokociśnieniowym (124) dla komory nadtłokowej (KN) i/lub otwór przyłączeniowy (139) połączony z wylotem hydraulicznym (114).

21. Zawór według zastrz. 16, albo 17, albo 18, albo 19, znamienny tym, że przystawka (150, 180) na ściance swej obudowy (156, 183) zwróconej w kierunku korpusu (111) wyposażona jest w kanał (157, 184) odpowiadający otworowi przyłączeniowemu (138) dla komory nadtłokowej (KN) podpory hydraulicznej (103).

22. Zawór według zastrz. 21, znamienny tym, że ścianka obudowy (156, 183) przystawki (150, 180) posiada również skonfigurowany kanał łączący (182, 155) przyporządkowany otworowi przyłączeniowemu (137) komory podtłokowej (KP) podpory hydraulicznej (103) i/lub otworowi przyłączeniowemu (139).

PL 202 250 B1

23. Zawór według zastrz. 13, znamienny tym, że do bocznej ściany (111A) korpusu (111) zamocowana jest przystawka (140) z przełącznikiem ciśnienia (144), korzystnie posiadającym ruchomy tłok wzmacniający.

24. Zawór według zastrz. 23, znamienny tym, że przystawka (140) posiada przyłącza przewidziane dla dławika (146) włączanego przed wlotem przełącznika ciśnienia (144) i/lub dla zaworu ciśnieniowego redukcyjnego (145).

25. Zawór według zastrz. 13 albo 20, znamienny tym, że w bocznej ścianie (111A) korpusu (111) znajduje się pierwszy odcinany otwór przyłączeniowy (131) połączony z wylotem hydraulicznym (114) i drugi, również odcinany otwór przyłączeniowy (137) połączony z przyłączem przewodu wysokociśnieniowego (122).

26. Zawór według zastrz. 16, znamienny tym, że przyłącze (153) oraz przyłącze (154) przebiegają równolegle do osi (A) podpory hydraulicznej (103).

27. Zawór według zastrz. 13, znamienny tym, że przyłącza przewodów (122, 123, 124) i przyłącza (125, 126, 127, 128) zlokalizowane są od góry korpusu (111) w stanie jego zamocowania w ustalonej pozycji na podporze hydraulicznej (103).

28. Zawór według zastrz. 13 albo 17, znamienny tym, że tylna ściana korpusu (111) zwrócona w stanie zamocowania ku podporze hydraulicznej (103) posiada powierzchnię dopasowaną kształtem do zewnętrznej powierzchni tej podpory hydraulicznej (103) i/lub korpus (111) zaworu (110) na swej tylnej ścianie zwróconej ku podporze hydraulicznej (103) posiada wybranie (133), które w stanie zamocowania zaworu (110) zachodzi na element mocujący zlokalizowany na podporze hydraulicznej (103).

29. Zawór według zastrz. 28, znamienny tym, że element mocujący mający postać kształtowej płytki posiada wlot hydrauliczny (114) do komory podtłokowej (KP) podpory hydraulicznej (103).

30. Zawór według zastrz. 27, znamienny tym, że przyłącza (122, 123, 124, 125, 126, 127, 128) korpusu (111) zaworu (110) skonfigurowane są przynajmniej na dwóch stopniach (120, 121).

31. Zawór według zastrz. 30, znamienny tym, przyłącza (122, 123, 124) dla przewodów wysokociśnieniowych (112, 113, 118) zlokalizowane są na stopniu (120) położonym wyżej.

32. Zawór według zastrz. 28, znamienny tym, że korpus (111) zaworu (110) w swej dolnej części posiada skośne ścięcie.

33. Podpora hydrauliczna, zwłaszcza stojak obudowy górniczej, stanowiąca rozparcie stropnicy zlokalizowanej nad spągnicą sekcji obudowy, posiadająca komorę podtłokową oraz nadtłokową i sterowana zamocowanym do niej zaworem zwrotnym, znamienna tym, że posiada zamocowany na stałe element mocujący (25), na którym kształtowo, rozłącznie osadzany jest korpus (3, 111) zaworu (1, 110) o konstrukcji wynikającej z wynalazku.

34. Podpora według zastrz. 33, znamienna tym, że element mocujący (25) ma postać płytki w widoku czołowym zbliżonej do trapezu o powierzchniach bocznych (27) rozbieżnych ku dołowi, przy czym powierzchnie boczne (27) mają ukształtowanie odpowiednie dla połączenia na jaskółczy ogon.

35. Podpora według zastrz. 33 albo 34, znamienna tym, że element mocujący (25) posiada przynajmniej jeden nagwintowany otwór dla odpowiadającej mu śruby ustalającej położenie korpusu (3, 111) zaworu zwrotnego (1, 110).

36. Podpora według zastrz. 35, znamienna tym, że element mocujący (25) wyposażony jest w kanał (114) do komory podtłokowej (KP) stojaka hydraulicznego (2, 103).