PL201947B1 - Biorozkładalny adiuwant-komponent olejowy do formulacji środków ochrony roślin - Google Patents

Abstract

Biorozkładalny adiuwant-komponent olejowy do formulacji środków ochrony roślin, zwłaszcza herbicydów, umożliwiający zwiększenie skuteczności biologicznej oraz stabilizację ich działania w zmiennych warunkach glebowo-klimatycznych, zawiera nisko przetworzone oleje roślinne lub estry metylowe, etylowe bądź butylowe kwasów tłuszczowych oraz wielofunkcyjny środek emulgująco- -zwilżający, optymalizujący homogenizację i stabilizację wszystkich komponentów adiuwanta w formulacji, zapewniający wysoką rozpuszczalność substancji aktywnych środków ochrony roślin, dobre ich przyleganie i wnikanie do opryskiwanych powierzchni, a przy tym silnie zwiększający skuteczność biologiczną środków ochrony roślin i biorozkładalnego w środowisku.

Description

Opis wynalazku

Przedmiotem wynalazku jest wielofunkcyjny, biorozkładalny adiuwant-komponent olejowy do formulacji środków ochrony roślin, zwłaszcza herbicydów, umożliwiający zwiększenie skuteczności biologicznej oraz stabilizację ich działania w zmiennych warunkach glebowo-klimatycznych.

Znane są między innymi z amerykańskich opisów patentowych 5,238,604 i 5,624,883 adiuwanty olejowe używane jako środki pomocnicze zwiększające skuteczność działania środków ochrony roślin w stosunku do chwastów, chorób i szkodników. Adiuwanty te, obok oleju lub estrów kwasów tłuszczowych, zawierają najczęściej pojedynczy surfaktant o charakterze niejonowym i właściwościach lipofilowych o wartości HLB (Hydroflilowo-Lipofilowy Balans) poniżej 10, których główną funkcją, poza obniżeniem napięcia powierzchniowego, jest umożliwienie tworzenia emulsji wodno-olejowej w cieczy opryskowej środków ochrony roślin. Adiuwanty tego typu mają kilka istotnych wad, a szczególnie:

- brak zawartości surfaktantów optymalizujących zatrzymywanie się kropel cieczy opryskowej na powierzchni liści,

- brak gwarancji maksymalnej rozpuszczalności substancji aktywnych, przez co substancje te pozostają w formie krystalicznej na powierzchni liści i w pełni nie wnikają do komórek roślinnych,

- brak możliwości wykorzystania mniej oczyszczonych, a jednocześnie tanich olejów roślinnych, bądź pochodzących z ich przetworzenia estrów kwasów tłuszczowych, do wytwarzania wysokiej jakości adiuwantów stosowanych w rolnictwie jako dodatków wzmagających efektywność działania środków ochrony roślin.

Ponad to znane dotychczas adiuwanty zawierają surfaktanty o słabej biodegradalności, charakteryzujące się często szkodliwym oddziaływaniem na środowisko.

Surowe oleje roślinne, niepoddane procesowi rafinacji, zawierają w swoim składzie domieszki wolnych kwasów tłuszczowych, substancji śluzowatych, chlorofilu i wody. Również estry kwasów tłuszczowych olejów roślinnych mogą zawierać pewne ilości nie zestryfikowanych kwasów tłuszczowych i wody. Domieszki te powodują mętnienie tych surowców oraz stopniową separację czyli rozwarstwianie się poszczególnych składników w czasie przechowywania. Z tego względu użycie tych tanich surowców do produkcji wysokiej jakości adiuwantów do środków ochrony roślin jest ograniczone.

Celem wynalazku jest opracowanie adiuwanta-komponenta do formulacji środków ochrony roślin, wolnego od wad, do wytwarzania którego mogły by być stosowane jako surowce olejowe nisko przetworzone oleje roślinne lub estry metylowe, etylowe bądź butylowe kwasów tłuszczowych, zawierające wieloflinkcyjny układ emulgująco-zwilżający, optymalizujący homogenizację i stabilizację wszystkich komponentów adiuwanta w formulacji, zapewniającego wysoką rozpuszczalność substancji aktywnych środków ochrony roślin, dobre ich przyleganie i wnikanie do opryskiwanych powierzchni, a przy tym silnie zwiększającego skuteczność biologiczną środków ochrony roślin i biorozkładalnego w środowisku.

Adiuwant-komponent olejowy według wynalazku, jest płynnym homogenicznym koncentratem złożonym z oleju pochodzenia roślinnego rzepakowego, sojowego, słonecznikowego, lnianego i/lub estru metylowego, etylowego bądź butylowego kwasów tłuszczowych olejów pochodzenia roślinnego oraz z dwuskładnikowego środka emulgującego, który dodany do cieczy opryskowej zwiększa biologiczne działanie substancji aktywnych środków ochrony roślin, przez co umożliwia zachowanie lub zwiększenie ich efektywności działania przy stosowaniu w dawkach obniżonych.

Adiuwant-komponent olejowy według wynalazku składa się z mieszaniny 75 - 85%, korzystnie 80% wagowych oleju roślinnego i/lub estru metylowego, etylowego bądź butylowego kwasów tłuszczowych pochodzenia roślinnego oraz 15 - 25%, korzystnie 20% wagowych środka emulgującego, zawierającego 40 - 60 części surfaktanta niejonowego z grupy jednorzędowych lub drugorzędowych alkoholi oksyetylowanych o liczbie HLB od 10 - 15 oraz 40-60 części surfaktanta kationowego, którym jest wodorotlenek alkilodimetylopolioksyetylenoamoniowy o średnim ciężarze cząsteczkowym 350 w postaci 40 - 50% roztworu wodnego.

Nieoczekiwanie okazało się, że zastosowanie w składzie adiuwanta, obok surowego oleju roślinnego rzepakowego, sojowego, słonecznikowego, lnianego lub estru metylowego, etylowego lub butylowego kwasów tłuszczowych pochodzących z tych olejów roślinnych, zanieczyszczonego wodą do 2000 mg/kg oraz niezestryfikowanymi kwasami tłuszczowymi poniżej 50 mg/kg, dwuskładnikowego środka emulgująco-zwilżającego, zawierającego mieszaninę jednorzędowego lub dwurzędowego alkoholu oksyetylowanego o liczbie HLB od 10-15 i surfaktanta kationowego - wodorotlenku alkilodimetylopolioksyetylenoamonioniowego o średnim ciężarze cząsteczkowym 350 w postaci 40 - 50% roztworu wodnego, umożliwiło sporządzenie klarownej, jednorodnej i trwałej w przechowywaniu formulacji

PL 201 947 B1 adiuwanta, tworzącego w cieczy opryskowej, stabilną emulsję, bardzo dobrze przylegającą do powierzchni liści, silnie wzmagającą rozpuszczalność i wnikanie substancji aktywnych środków ochrony roślin do komórek roślinnych oraz efektywnie współdziałającego z tymi substancjami w podnoszeniu ich efektywności biologicznej.

Adiuwant-komponent olejowy według niniejszego wynalazku jest przydatny do zwiększenia skuteczności biologicznej oraz stabilizacji ich działania w zmiennych warunkach glebowo-klimatycznych.

Adiuwant-komponent olejowy według niniejszego wynalazku odznacza się biostatycznością czyli brakiem rozwoju mikroorganizmów oraz stabilnością w zakresie temperatur od -10°C do +55°C w trakcie przechowywania przez okres co najmniej 12 miesięcy. Dodane do cieczy opryskowej w stężeniu 1% tworzą trwałą emulsję wodno-olejową utrzymującą się przez co najmniej 12 godz.

Ciecz opryskowa, do której dodano adiuwant-komponent olejowy według niniejszego wynalazku charakteryzuje się bardzo dobrą zwilżalnością powierzchni liści takich chwastów, jak: komosa biała, powój polny, chwastnica jednostronna i perz właściwy.

Adiuwant-komponent olejowy według niniejszego wynalazku, dodany do cieczy opryskowych w dawce 1,5 l/ha, umożliwia uzyskanie pełnej skuteczności chwastobójczej herbicydów Titus 25 WG + Gesaprim 500 SC, Milagro 040 SC + Mikado 300 SC + Gesaprim 500 SC stosowanych do odchwaszczania kukurydzy w dawkach zmniejszonych o 20 - 50% w stosunku do dawek zalecanych.

Ważną zaletą adiuwanta według wynalazku jest to, że może być nie tylko dodany do cieczy opryskowej w trakcie jej przygotowania ale także włączany w skład komercjalnych płynnych formulacji środków ochrony roślin na etapie ich formułowania.

Przedmiot wynalazku pokazano w przykładach wykonania

P r z y k ł a d I

W pojemniku zaopatrzonym w mieszadł o umieszczono:

1) 800 cz. wag. nieklarownego estru metylowego kwasów tłuszczowych oleju rzepakowego, o gęstości 0,87 g/cm³, zawierającego 1400 mg/kg wody, 0,25% niezestryfikowanych kwasów tłuszczowych oleju rzepakowego, o liczbie kwasowej <0,5,

2) 100 cz. wag. drugorzędowego alkoholu oksyetylowanego o liczbie HLB 13,2 oraz

3) 100 cz. wag. wodorotlenku alkilodimetylopolioksyetylenoamoniowego o średnim ciężarze cząsteczkowym 350 w postaci 50% roztworu wodnego. Całość mieszano w temperaturze 20°C przez okres około 5 min do całkowitego zhomogenizowania mieszaniny. Uzyskano klarowny, jednorodny roztwór o barwie jasno brązowej o pH 8,5 i gęstości 0,90 g/cm³, zawierający 80% wagowych estru metylowego kwasów tłuszczowych oleju rzepakowego, 10% wagowych drugorzędowego alkoholu etoksylowanego, 5% wodorotlenku alkilodimetylopolioksyetylenoamoniowego oraz 5% wody.

P r z y k ł a d II

W pojemniku zaopatrzonym w mieszadł o umieszczono:

1) 750 cz. wag. nieklarownego estru metylowego kwasów tłuszczowych oleju rzepakowego, o gę stoś ci 0,87 g/cm³, zawierają cego 1400 mg/kg wody, 0,25% niezestryfikowanych kwasów tł uszczowych oleju rzepakowego, o liczbie kwasowej <0,5,

2) 120 cz. wag. drugorzędowego alkoholu oksyetylowanego o liczbie HLB 13,2 oraz

3) 130 cz. wag. wodorotlenku alkilodimetylopolioksyetylenoamoniowego o średnim ciężarze cząsteczkowym 350 w postaci 50% roztworu wodnego. Całość mieszano w temperaturze 20°C przez okres około 5 min do całkowitego zhomogenizowania mieszaniny. Uzyskano klarowny, jednorodny roztwór o barwie jasno brązowej o pH 8,5 i gęstości 0,91 g/cm³, zawierający 75% wagowych estru metylowego kwasów tłuszczowych oleju rzepakowego, 12% wagowych drugorzędowego alkoholu etoksylowanego, 6,5% wodorotlenku alkilodimetylopolioksyetylenoamoniowego oraz 6,5% wody.

P r z y k ł a d III

W pojemniku zaopatrzonym w mieszadł o umieszczono:

1) 850 cz. wag. nieklarownego estru metylowego kwasów tłuszczowych oleju rzepakowego, o gę stoś ci 0,87 g/cm³, zawierają cego 1400 mg/kg wody, 0,25% niezestryfikowanych kwasów tł uszczowych oleju rzepakowego, o liczbie kwasowej <0,5,

2) 80 cz. wag. drugorzędowego alkoholu oksyetylowanego o liczbie HLB 13,2 oraz

3) 70 cz. wag. wodorotlenku alkilodimetylopolioksyetylenoamoniowego o średnim ciężarze cząsteczkowym 350 w postaci 50% roztworu wodnego. Całość mieszano w temperaturze 20°C przez okres około 5 min do całkowitego zhomogenizowania mieszaniny. Uzyskano klarowny, jednorodny roztwór o barwie jasno brą zowej o pH 8,5 i gę stoś ci 0,89, zawierają cy 85% wagowych estru metylowego kwa4

PL 201 947 B1 sów tłuszczowych oleju rzepakowego, 8% wagowych drugorzędowego alkoholu etoksylowanego, 3,5% wodorotlenku alkilodimetylopolioksyetylenoamoniowego oraz 3,5% wody.

Claims (4)

1. Biorozkładalny adiuwant-komponent olejowy do formulacji środków ochrony roślin, zawierający olej pochodzenia roślinnego i/lub ester alkilowy kwasów tłuszczowych pochodzenia roślinnego oraz środek emulgująco-zwilżający, znamienny tym, że środkiem emulgująco-zwilżającym jest dwuskładnikowa mieszanina alkoholu oksyetylowanego i wodorotlenku alkilodimetylopolioksyetylenoamonioniowego.

2. Biorozkładalny adiuwant-komponent olejowy według zastrz. 1, znamienny tym, że zawiera 75 - 85%, wagowych oleju roślinnego i/lub estru alkilowego kwasów tłuszczowych pochodzenia roślinnego oraz 15 - 25% wagowych środka emulgująco-zwilżającego.

3. Biorozkładalny adiuwant-komponent olejowy według zastrz. 1, znamienny tym, że wodorotlenek alkilodimetylopolioksyetylenoamonioniowy posiada średni ciężar cząsteczkowy w granicach 300-500.

4. Biorozkładalny adiuwant-komponent olejowy według zastrz. 1, znamienny tym, że alkohol oksyetylowany jest alkoholem pierwszo lub drugorzędowym.