PL200625B1 - Zawór do szyb - Google Patents

Abstract

1. Zawór do szyb z obrotow a klapk a, po- laczon a kszta ltowo z obustronnym wa lkiem prze laczaj acym lub trzpieniem i prowadzon a w obszarze tulei lo zyskowych korpusu, zna- mienny tym, ze co najmniej jedna ko ncówka wa lka i/lub trzpie n (5) klapki i/lub otwór lo zy- skowy (4) s a zaopatrzone w biegn acy co naj- mniej cz esciowo wzd lu z obwodu, wyst ep (8), wchodz acy w przyporz adkowany mu p laszcz drugiej cz esci. PL PL PL PL

Description

Z niemieckiego opisu patentowego nr DE 2 027 775 znany jest przykładowo zawór do szyb, zaopatrzony w obrotową klapkę, połączoną kształtowo z obustronnym wałkiem przełączającym lub trzpieniem i prowadzoną w obszarze tulei łożyskowych korpusu. W zaworze tym klapka ma umieszczone po przeciwnych stronach czopy obrotowe, które wchodzą w otwory łożyskowe zaworu. Do uszczelnienia od zewnątrz służą pierścienie dylatacyjne lub dociskowe, które otaczają szczelnie czopy obrotowe w miejscu ich wejścia w korpus zaworu. Gdy w tym obszarze czopów obrotowych wystąpią nieszczelności, wówczas czynnik roboczy może wydostawać się pomiędzy elementem uszczelniającym i tulejami łożyskowymi korpusu.

W podobnych konstrukcjach uszczelniających, w których uszczelnienie znajduje się od strony klapki, osadzonej za pomocą wałka przełączającego względnie trzpienia klapki w tulei łożyskowej z tworzywa sztucznego, nieszczelności są w zasadzie wyeliminowane.

W tego typu zaworach do szyb, zwł aszcza w pozycji zamknię tej, wytwarzane w przewodzie ciś nienie czynnika roboczego oddziałuje jednostronnie na boczną powierzchnię klapki. To rosnące ciśnienie wciska klapkę wraz z jej czopami obrotowymi w łożysko, które z kolei jest wciskane z jednej strony w połówkę korpusu, co wraz z upływem czasu prowadzi do wygięcia klapki, a co za tym idzie, do przekoszenia trzpieni klapki w łożyskach. W ten sposób poza składową promieniową na właściwe tuleje łożyskowe oddziałuje również osiowa składowa siły, powodująca ich wypychanie z otworów łożyskowych na zewnątrz.

Zazwyczaj tuleje łożyskowe są zamontowane pomiędzy połówkami korpusu z pewnym naprężeniem wstępnym, aby zapobiec ich przemieszczaniu. Różne współczynniki rozszerzalności cieplnej polimerowych tulei łożyskowych i stali stopowej, z których wykonane są połówki korpusu oraz trzpienie klapki, powodują jednak zanik tego naprężenia wstępnego w czasie pracy zaworu wskutek osiadania tulei łożyskowych. W rezultacie następuje obluzowanie tulei łożyskowych, które wychodzą na zewnątrz z połówek korpusu.

Aby zapobiec niekorzystnym skutkom przemieszczania się tulei, zwrócone na zewnątrz końce otworów łożyskowych obrabia się w dodatkowej operacji, na przykład poprzez spęczanie na końcu lub zwiększanie chropowatości otworu łożyskowego, powodujące zmniejszenie jego średnicy. Niekorzystna jest przy tym bezpośrednia ingerencja w materiał oraz dodatkowe koszty obróbki.

Celem wynalazku jest wyeliminowanie powyższych wad z zaworów do szyb opisanego na wstępie rodzaju i zapewnienie skutecznego zamocowania przyporządkowanych sobie wzajemnie elementów łożyskowych.

Zawór do szyb z obrotową klapką, połączoną kształtowo z obustronnym wałkiem przełączającym lub trzpieniem i prowadzoną w obszarze tulei łożyskowych korpusu, według wynalazku charakteryzuje się tym, że co najmniej jedna końcówka wałka i/lub trzpień klapki i/lub otwór łożyskowy są zaopatrzone w biegnący co najmniej częściowo wzdłuż obwodu, występ, wchodzący w przyporządkowany mu płaszcz drugiej części.

Korzystnie występ co najmniej jednej końcówki obustronnego wałka lub trzpienia klapki jest większy niż średnica tulei łożyskowej korpusu i wchodzi w jej powierzchnię boczną.

Korzystnie tuleja łożyskowa ma występ, wchodzący w boczną powierzchnię co najmniej jednej końcówki współpracującego z tuleją, obustronnego wałka lub trzpienia klapki.

Korzystnie płaszcz tulei łożyskowej i/lub trzpień klapki mają obwodowe wybrania do umieszczenia przyporządkowanego im występu.

Korzystnie występy mają postać występów zatrzaskowych, mocowanych zatrzaskowo w przyporządkowanych im wybraniach.

Korzystnie występy, umieszczone w przyporządkowanych im, bocznych powierzchniach współpracujących z nimi elementów, znajdują się w stanie wstępnego naprężenia.

Zawór do szyb według wynalazku eliminuje opisane powyżej problemy i niedogodności, wynikające ze stanu techniki. Pozwala on na skuteczne zamocowanie tulei łożyskowych nawet w warunkach niekorzystnego obciążenia, bez konieczności dokonywania ingerencji w materiał.

Przedmiot wynalazku jest uwidoczniony w przykładzie wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia zawór do szyb w częściowym przekroju, zaś fig. 2 - zawór do szyb w powiększeniu.

W przykładzie wykonania przedstawionym na fig. 1 zawór do szyb składa się z właś ciwego korpusu 1 z połówkami 2 i 3, w których znajdują się otwory łożyskowe 4 dla końcówek wałka przełączająPL 200 625 B1 cego względnie trzpieni 5 klapki 5'. W otworach łożyskowych 4 umieszczona jest właściwa tuleja łożyskowa 6. W płaszczyźnie rysunku powyżej tulei łożyskowej 6 usytuowana jest uszczelka 7, która uszczelnia korpus 1 od zewnątrz.

W przykładzie wykonania, przedstawionym w powiększeniu na fig. 2, końcówka wałka wzglę dnie trzpień 5 klapki mają, korzystnie obwodowy, występ 8, który wchodzi w przyporządkowany mu płaszcz 9 tulei łożyskowej 6 względnie odpowiednie wgłębienie 10 i zapobiega przemieszczaniu się tulei łożyskowej 6 nawet przy znacznym obciążeniu osiowym. Możliwa jest również konstrukcja odwrotna, w której występ 8 znajduje się na cylindrycznym płaszczu 9 tulei łożyskowej 6, zaś odpowiednie wybranie, rowek lub wgłębienie 10 na bocznej powierzchni jednego lub więcej trzpieni 5 klapki. Oba współpracujące ze sobą elementy mogą być rozmieszczone zamiast na obwodzie, również tylko wzdłuż części obwodu lub w kilku rzędach obok siebie. Mogą one mieć postać występów lub wgłębień zatrzaskowych, ukształtowanych na odpowiednich powierzchniach. Korzystnie występ 8 trzpieni 5 klapki wciska się przy montażu zaworu w tuleję łożyskową 6, która może być wykonana z tworzywa sztucznego, co zapewnia jej skuteczne obsadzenie.

Claims (6)

1. Zawór do szyb z obrotową klapką, połączoną kształtowo z obustronnym wałkiem przełączającym lub trzpieniem i prowadzoną w obszarze tulei łożyskowych korpusu, znamienny tym, że co najmniej jedna końcówka wałka i/lub trzpień (5) klapki i/lub otwór łożyskowy (4) są zaopatrzone w biegnący co najmniej częściowo wzdł u ż obwodu, wystę p (8), wchodzą cy w przyporzą dkowany mu płaszcz drugiej części.

2. Zawór według zastrz, 1, znamienny tym, że występ (8) co najmniej jednej końcówki obustronnego wałka lub trzpienia (5) klapki jest większy niż średnica tulei łożyskowej (6) korpusu (1) i wchodzi w jej powierzchnię boczną.

3. Zawór według zastrz, 1, znamienny tym, że tuleja łożyskowa (6) ma występ (8), wchodzący w boczną powierzchnię co najmniej jednej końcówki współpracującego z tuleją, obustronnego wałka lub trzpienia (5) klapki.

4. Zawór według zastrz, 1 albo 2, albo 3, znamienny tym, że płaszcz (9) tulei łożyskowej i/lub trzpień (5) klapki mają obwodowe wybrania do umieszczenia przyporządkowanego im występu.

5. Zawór według zastrz. 4, znamienny tym, że występy mają postać występów zatrzaskowych, mocowanych zatrzaskowo w przyporządkowanych im wybraniach.

6. Zawór według zastrz, 1 albo 2, albo 3, znamienny tym, że występy, umieszczone w przyporządkowanych im, bocznych powierzchniach współpracujących z nimi elementów, znajdują się w stanie wstępnego naprężenia.