PL194367B1 - Rdzeń promieniotwórczy aplikatora oftalmicznego jodu-125 i sposób jego wytwarzania - Google Patents

Abstract

1. Rdzeń promieniotwórczy aplikatora oftalmicznego jodu-125, zawierający izotop jodu-125 osadzony na powierzchni srebrnej oraz spolimeryzowane tworzywo w kształcie półkolistej czaszy, znamienny tym, że stanowi go wkładka (1) z płytki srebrnej uformowanej w kształt półkolistej czaszy, z równomiernie osadzoną na jej wklęsłej powierzchni warstwą (2) izotopu jodu-125, gdzie wkładka srebrna (1) z promieniotwórczą warstwą izotopową (2) jest hermetycznie zamknięta w spolimeryzowanej masie termoutwardzalnego tworzywa (3), uformowanego w kształt półkolistej czaszy o gładkich powierzchniach.

Description

Opis wynalazku

Przedmiotem wynalazku jest rdzeń promieniotwórczy aplikatora oftalmicznego jodu-125 oraz sposób jego wytwarzania. Rdzeń taki, jako źródło promieniowania, jest najistotniejszym elementem aplikatorów oftalmicznych, stosowanych w medycynie przy radioterapii nowotworów gałki ocznej.

W publikacji zawartej w International Journal of Radiation in Oncology, Biology, Physics, Nr18 z 1990r., str. 1209 -1213 opisany jest rdzeń promieniotwórczy stosowany w aplikatorach oftalmicznych jodu-125. Rdzeń taki stanowi wkładka akrylowa w kształcie półkolistej czaszy, mająca na swej wypukłej powierzchni wyfrezowane wzdłużne kanaliki, w których umieszczone są ziarna jodowe będące zamkniętymi źródłami promieniotwórczymi. Ziarno takie stanowi obustronnie zaspawana rurka tytanowa, zawierająca wewnątrz srebrny pręcik z zaadsorbowanym na jego powierzchni izotopem jodu-125.

Sposób wytwarzania opisanego rdzenia aplikatora oftalmicznego polega na oddzielnym wykonaniu jego poszczególnych elementów składowych i połączeniu ich w jedną całość. Tak więc najpierw wytwarza się wkładkę akrylową w kształcie półkolistej czaszy, następnie na jej wypukłej powierzchni wyfrezowuje się małe wzdłużne kanaliki, w których umieszcza się, oddzielnie wytworzone, promieniotwórcze ziarna jodowe. Ziarno jodowe wykonuje się w ten sposób, że na pręcik srebrny nanosi się odpowiednią ilość promieniotwórczego izotopu jodu-125, pręcik umieszcza się wewnątrz rurki tytanowej, którą następnie hermetyzuje się przez obustronne jej zaspawanie. Nie jest bliżej znany sposób nanoszenia czy też adsorbowania izotopu jodu-125 na powierzchni srebra. Tak wykonany rdzeń umieszcza się w znanej metalowej obudowie aplikatora oftalmicznego.

Opisany rdzeń aplikatora posiada kilka wad i niedogodności. Przede wszystkim wymaga stosowania drogich i trudno dostępnych ziaren jodowych oraz częstej ich wymiany. Załadunek nowych ziaren jest czynnością czasochłonną, co wiąże się ze zwiększonym narażeniem operatora na promieniowanie. Podczas wymiany ziaren łatwo jest też uszkodzić delikatną wkładkę akrylową. Również strefowe rozmieszczenie ziaren na powierzchni wkładki jest niekorzystne, ponieważ daje to efekt nierównomiernego napromieniowywania gałki ocznej. Ponadto znany rdzeń jest też mniej wydajny, ponieważ część emitowanego promieniowania pochłaniana jest przez tytanową obudowę źródła.

Rdzeń promieniotwórczy aplikatora oftalmicznego jodu-125 według wynalazku nie posiada wymienionych wad i niedogodności.

Istotą rdzenia według wynalazku jest to, że stanowi go wkładka z płytki srebrnej uformowanej w kształt półkolistej czaszy, z równomiernie osadzoną na jej wklęsłej powierzchni warstwą izotopu jodu-125, która to wkładka jest hermetycznie zamknięta w spolimeryzowanej masie termoutwardzalnego tworzywa, uformowanego w kształt półkolistej czaszy o gładkich powierzchniach.

Korzystnie jest, gdy wkładka srebrna jest wytłoczona z cienkiej blachy srebrnej, a tworzywem jest spolimeryzowana masa akrylowa, sporządzona na bazie metakrylanu metylu.

Istotą sposobu wytwarzania rdzenia według wynalazku jest to, że promieniotwórczy jod nanosi się na wklęsłą powierzchnię wkładki srebrnej w kształcie półkolistej czaszy, a wymaganą ilość izotopu jodu-125 nanosi się na srebro w sposób elektrochemiczny, tworząc ogniwo galwaniczne składające się z przedmiotowej wkładki srebrnej jako anody oraz z płytki platynowej jako katody, które to ogniwo zanurza się na pewien czas w roztworze elektrolitu zawierającego jony izotopu jodu-125, w celu utrwalenia tego radionuklidu na srebrze. Następnie tak przygotowaną wkładkę srebrną z utrwaloną na jej powierzchni promieniotwórczą warstwą izotopu jodu-125, hermetyzuje się w masie termoutwardzalnego tworzywa, poprzez jego polimeryzację w przystosowanej do tego celu formie w kształcie półkolistej czaszy o gładkich powierzchniach.

Korzystnie jest, gdy w opisanym sposobie roztwór elektrolitu stanowi mieszanina składająca się z wodnego roztworu jodku sodowego Nal oraz z wodnego roztworu wodorotlenku sodowego NaOH, 125 a izotop jodu-125 jest wprowadzany do roztworu w postaci promieniotwórczego jodku sodowego Na¹²⁵l.

Korzystnie jest również, gdy stężenie jodku sodowego Nal w roztworze elektrolitu jest w granicach od

0,0001 do 0,01 mola na litr, a stężenie wodorotlenku sodowego w granicach od 0,01 do 0,1 mola na 125 litr, natomiast promieniotwórczy jodek sodowy Na¹²⁵l jest w ilości odpowiadającej aktywności promieniotwórczej, wymaganej dla danego rodzaju prowadzonej radioterapii gałki ocznej. Korzystne jest też, gdy termoutwardzalnym tworzywem, hermetyzującym promieniotwórczą wkładkę srebrną jest masa akrylowa sporządzona na bazie metakrylanu metylu.

Zaletą przedstawionego rozwiązania według wynalazku jest to, że źródło promieniowania jest umieszczone w masie spolimeryzowanego tworzywa w sposób trwały i nieusuwalny, co w istotnym stopniu ułatwia posługiwanie się takim rdzeniem i nie stwarza tak dużego narażenia operatora na

PL 194 367 B1 działanie promieniowania jak w rdzeniach dotychczasowych. Ponadto istotną zaletą rdzenia według wynalazku jest również to, że promieniotwórczy izotop jodu-125 jest rozłożony równomiernie na całej powierzchni wkładki srebrnej, co zapewnia równomierny rozkład mocy dawki promieniowania i korzystnie wpływa na spełnianie leczniczej funkcji aplikatora podczas terapii gałki ocznej.

Rdzeń według wynalazku, w przykładzie wykonania został przedstawiony na załączonym rysunku, na którym fig. 1 przedstawia rdzeń aplikatora w widoku z góry, natomiast fig. 2 jest schematycznym obrazem rdzenia w przekroju poprzecznym.

Rdzeń składa się z wkładki srebrnej 1 w kształcie półkolistej czaszy, która jest wytłoczona z cienkiej blachy srebrnej. Na wewnętrznej, czyli wklęsłej powierzchni czaszy wkładki srebrnej 1naniesiona jest równomierna warstwa 2 izotopu jodu-125, który jest źródłem radioaktywnego promieniowania, wykorzystywanego w radioterapii gałki ocznej. Wkładka 1 z naniesioną na niej warstwą izotopu jodu-125 jest hermetycznie zamknięta w spolimeryzowanej masie akrylowej 3. Wkładka jest pokryta tworzywem akrylowym w sposób równomierny na obydwu jej powierzchniach, tak że masa akrylowa 3 tworzy dwie jednakowe warstwy o kształcie półkolistych czasz o gładkich powierzchniach.

Przykład wytwarzania rdzenia według wynalazku.

Przykład opisuje sposób wykonania rdzenia promieniotwórczego aplikatora oftalmicznego jodu-125 o promieniu krzywizny 12 mm i średnicy zewnętrznej 18 mm. W tym celu z cienkiej blachy srebrnej wytłacza się półkolistą czaszę o promieniu krzywizny 12 mm i średnicy zewnętrznej 16 mm. Następnie wypukłą powierzchnię srebrnej czaszy pokrywa się maską ciekłą w postaci lakieru, np. kreolakiem czy orexem, który pełni rolę elektrycznego izolatora tej powierzchni. Tak przygotowaną kształtkę srebrną zwiera się z płytką platynową, tworząc w ten sposób ogniwo galwaniczne. Ogniwo to zanurza się następnie w roztworze elektrolitu, zawierającego jodek sodowy Nal o stężeniu 0,0002 mola na litr w wodnym roztworze wodorotlenku sodowego o stężeniu 0,01 mola na litr oraz promieniotwórczy jo125 dek sodowy Na¹²⁵l o wymaganym dla danego rodzaju radioterapii, stężeniu promieniotwórczym, po czym prowadzi się proces elektrolizy, który przerywa się z chwilą uzyskania wymaganej aktywności promieniotwórczej wkładki srebrnej. Tak wytworzoną wkładkę srebrną z naniesioną warstwą izotopu jodu-125 hermetyzuje się w masie tworzywa akrylowego, poprzez jego polimeryzację, posługując się w tym celu formą o kształcie półkolistej czaszy o gładkiej powierzchni, o średnicy 18 mm, posiadającą centralnie usytuowane gniazdo o średnicy 16 mm i głębokości 0,1 mm, przeznaczone na umieszczenie w nim przedmiotowej wkładki srebrnej z utrwalonym radionuklidem. Polimeryzację masy akrylowej prowadzi się w znany sposób, zwykle podawany przez producenta tworzywa.

Wytworzony w opisany powyżej sposób rdzeń promieniotwórczy umieszcza się w znanej stalowej kapsule aplikatora oftalmicznego i w ten sposób uzyskuje się gotowy promieniotwórczy aplikator oftalmiczny jodu-125, przeznaczony do bezpośredniego medycznego zastosowania w radioterapii nowotworów gałki ocznej.

Claims (7)

1. Rdzeń promieniotwórczy aplikatora oftalmicznego jodu-125, zawierający izotop jodu-125 osadzony na powierzchni srebrnej oraz spolimeryzowane tworzywo w kształcie półkolistej czaszy, znamienny tym, że stanowi go wkładka (1) z płytki srebrnej uformowanej w kształt półkolistej czaszy, z równomiernie osadzoną na jej wklęsłej powierzchni warstwą (2) izotopu jodu-125, gdzie wkładka srebrna (1) z promieniotwórczą warstwą izotopową (2) jest hermetycznie zamknięta w spolimeryzowanej masie termoutwardzalnego tworzywa (3), uformowanego w kształt półkolistej czaszy o gładkich powierzchniach.

2. Rdzeń według zastrz.1, znamienny tym, że wkładka srebrna (1) jest wytłoczona z cienkiej blachy srebrnej.

3. Rdzeń według zastrz.1, znamienny tym, że termoutwardzalnym tworzywem (3) jest masa akrylowa, sporządzona na bazie metakrylanu metylu.

4. Sposób wytwarzania rdzenia promieniotwórczego aplikatora oftalmicznego jodu-125, w którym warstwę izotopu jodu-125 osadza się na powierzchni srebra, znamienny tym, że promieniotwórczy jod nanosi się na wklęsłą powierzchnię wkładki srebrnej w kształcie półkolistej czaszy, a wymaganą ilość izotopu jodu-125 nanosi się na srebro w sposób elektrochemiczny, tworząc ogniwo galwaniczne składające się z przedmiotowej wkładki srebrnej jako anody oraz z płytki platynowej jako katody, które następnie zanurza się na pewien czas w roztworze elektrolitu zawierającego jony izotopu

PL 194 367 B1 jodu-125, po czym tak przygotowaną wkładkę srebrną z utrwaloną na jej powierzchni promieniotwórczą warstwą izotopu jodu-125 hermetyzuje się w masie termoutwardzalnego tworzywa, poprzez jego polimeryzację w przystosowanej do tego celu formie w kształcie półkolistej czaszy o gładkich powierzchniach.

5. Sposób według zastrz. 4, znamienny tym, że roztwór elektrolitu stanowi mieszanina składająca się z wodnego roztworu jodku sodowego Nal oraz z wodnego roztworu wodorotlenku sodowego NaOH, a izotop jodu-125 jest wprowadzany do roztworu w postaci promieniotwórczego jodku sodowego Na¹²⁵l.

6. Sposób według zastrz. 5, znamienny tym, że stężenie jodku sodowego NaI w roztworze elektrolitu jest w granicach od 0,0001 do 0,01 mola na litr, a stężenie wodorotlenku sodowego w granicach od 0,01 do 0,1 mola na litr, natomiast promieniotwórczy jodek sodowy Na¹²⁵l jest w ilości odpowiadającej aktywności promieniotwórczej, wymaganej dla rodzaju prowadzonej radioterapii.

7. Sposób według zastrz. 4 albo 6, znamienny tym, że tworzywem, hermetyzującym promieniotwórczą wkładkę srebrną jest masa akrylowa, sporządzona na bazie metakrylanu metylu.