PL191488B1 - Element zabezpieczenia do zabezpieczonego papieru - Google Patents

Abstract

1. Element zabezpieczenia do calkowitego lub cze- sciowego osadzenia w papierze zabezpieczonym, w posta- ci podluznego paska polimerowego podloza przepuszczaja- cego swiatlo, na podlozu wystepuje odblaskowa warstwa metaliczna przynajmniej na jednej jego powierzchni w postaci deseniu, znamienny tym, ze w deseniu wystepuje co naj- mniej jeden powtarzalny wzór w postaci przynajmniej jednej linii lub ksztaltu utworzonego przez przynajmniej jedna linie, którego co najmniej jedna czestotliwosc, chwilowa amplitu- da i maksimum amplitudy wzoru zmieniaja sie na dlugosci tego elementu, i przynajmniej jeden drugi wzór geome- tryczny równiez tworzacy ciagla sciezke metaliczna na dlugosci tego elementu, wspomniany desen posiada przy- najmniej jeden nieprostoliniowy brzeg. 11. Artykul zabezpieczenia obejmujacy zabezpieczony papier zawierajacy co najmniej jeden podluzny element zabezpieczenia calkowicie lub czesciowo osadzony w papie- rze zabezpieczonym, element zabezpieczenia w postaci podluznego paska polimerowego podloza przepuszczajacego swiatlo, na podlozu wystepuje odblaskowa warstwa metaliczna przynajmniej na jednej jego powierzchni w postaci deseniu, znamienny tym, ze w deseniu wystepuje co najmniej jeden powtarzalny wzór w postaci linii lub ksztaltów utworzonych przez linie, przynajmniej jedna czestotliwosc wzoru, chwilowa amplituda i maksimum amplitudy wzoru zmieniaja sie na dlugosci tego elementu,………………………………………. PL PL PL

Description

Opis wynalazku

Wynalazek dotyczy elementu zabezpieczenia przeznaczonego do zabezpieczonego papieru banknotowego itp., w elemencie tym występują cechy estetyczne i chroniące przed fałszerstwem.

Znane jest stosowanie w banknotach i innych zabezpieczonych dokumentach, na przykład nitek, które wykonuje się z przezroczystej folii zaopatrzonej w ciągłą odblaskową warstwę metaliczną, przykładowo aluminiową, nakładaną próżniowo na przykład na poliestrową folię. Banknoty wykonane z takiego papieru znajdują się w obiegu w wielu krajach od wielu lat. Gdy po osadzeniu nitek w zabezpieczonym papierze papier ten zostanie następnie zadrukowany dla wytworzenia dokumentów, nitki nie są łatwo widoczne w świetle odbitym, lecz będą natychmiast przenikać jako ciemny obraz, gdy dokument jest oglądany w świetle przechodzącym.

Ostatnio w celu zwiększenia zabezpieczenia dokumentów, zwłaszcza banknotów, przed nowoczesnymi technikami fałszerskimi wykorzystującymi bardzo wysoką rozdzielczość barw, drukowanie i technologię fotokopiowania, zaczę to powszechnie stosować nitki zabezpieczenia w postaci cienkiej warstwy podłoża aluminiowego lub plastikowego, występujące z jednej strony arkusza w odstępach na długości elementu, region występowania na długości jest tu zwany oknem. Banknoty zawierające okna ujawniono w angielskich opisach patentowych nr GB-A-1,552,853 i GB-A-1,604,463.

Papier do produkcji takich banknotów może być wytwarzany w sposób opisany w naszym europejskim opisie patentowym nr EP-A-0,059,056. Szeroko rozpowszechnione stosowanie banknotów posiadających nitki zabezpieczenia w oknach na długości elementu doprowadziło do poprawy zabezpieczenia. Banknoty tego typu dostarczają dodatkowe zabezpieczenie przed fałszerstwami, gdyż przy obserwacji w świetle przechodzącym pasek jest widoczny jako ciemna linia, a przy obserwacji w świetle odbitym łatwo widoczne są po odpowiedniej stronie jasno świecące części aluminiowe występujące w oknach.

Istnieje jednakże potrzeba dalszego zabezpieczenia przy użyciu bardziej wyszukanych urządzeń, dla dalszego utrudnienia pracy ewentualnego fałszerza, ponieważ wygląd w odbitym świetle odsłoniętych części aluminiowych zabezpieczenia może być symulowany za pomocą nowoczesnych materiałów i technologii, jak na przykład przez zastosowanie stemplowania folii na gorąco.

Nowsze opracowania obejmują zabezpieczony papier z elementem zabezpieczenia opisanym w amerykań skim opisie patentowym nr US-A-4,652,015, gdzie zastosowano technologie maskowania i trawienia do selektywnie demetalizowanych regionów próżniowo nałożonej warstwy aluminium na poliestrowej folii, pozostawiając insygnia zabezpieczenia w postaci metalowych znaków na plastikowym pasku. Pasek ten zostaje całkowicie osadzony w papierze, a metalowe znaki pozostają niewykrywalne gołym okiem i w świetle odbitym, a czytelne są jedynie w świetle przechodzącym. Jednakże ten typ nitki nie jest odpowiedni dla zastosowań z oknami. Ponieważ są to znaki nieciągłe oraz rozsunięte, ich wygląd w okienkach będzie mylący i niejednolity.

Następne udoskonalenie przedstawione w naszym europejskim zgłoszeniu patentowym EP-A-0,319,157 opisuje zastosowanie częściowo metalizowanej folii zawierającej części wolne od metalu, od 10% do 50% powierzchni paska, części wolne od metalu na długości paska tworzą powtarzalny wzór, deseń lub insygnia. Natomiast warstwa metaliczna pozostaje tu ciągłą metalową ścieżką na jego długości. Banknoty z nitką zabezpieczenia stanowią bardzo dobre zabezpieczenie publiczne, w którym nitki są dobrze „czytelne przez społeczeń stwo przy obserwacji w ś wietle przechodzą cym, bez pomocy soczewek lub innego wyposażenia do obserwacji. W świetle przechodzącym nitki wglądają jak czarne paski, które bardzo wyraźnie odróżniają się od swego otoczenia. W wersji osadzonej nitki są prawie niewidoczne w świetle odbitym, choć oczywiście nitki te mogą być zastosowane także w papierze z oknami. W wersji z oknami nitka w ś wietle odbitym jest widoczna jako srebrne bloki w okienkach otaczają cych obszary wolne od metalu.

Choć nitka tego typu wytwarza łatwo rozpoznawalny efekt odpowiedni dla okien lub osadzenia, to jednak ostre krawędzie negatywu bloków mogą być imitowane metodami blokowania.

W europejskim opisie patentowym nr EP-A-0659936 opisano nitkę zabezpieczenia w postaci przepuszczającej światło plastikowej folii z pokryciem, które jest przynajmniej częściowo nieprzezroczyste, i w którym nitka zawiera informacje w postaci czytelnych wizualnie lub maszynowo znaków bądź wzoru, które przechodzą od regionu nieprzezroczystego do sąsiedniego regionu przepuszczającego światło. Ma to te zaletę, że wizualne wrażenie może być imitowane za pomocą tylko bardzo złożonych technologii.

PL 191 488 B1

Europejski opis patentowy nr EP-A-0659587 opisuje nitkę zabezpieczenia ponownie w postaci plastikowego podłoża przepuszczającego światło z pokryciem, przynajmniej częściowo nieprzezroczystego. W podłożu występują regiony przepuszczające światło w postaci znaków bądź wzorów czytelnych wizualnie albo maszynowo, które dają informację pierwszego typu. Informacja drugiego typu, lub informacja w postaci znaków bądź wzorów czytelnych wizualnie albo maszynowo jest dodatkowo umieszczona na plastikowej folii i różni się od informacji pierwszego typu rozmiarem oraz wrażeniem wizualnym. W opisanych tu przykładach występuje połączenie napisu w negatywie, który nie może być skopiowany ze względu na występujący efekt światła odbitego i światła przechodzącego, z następnym typem informacji, która jest szczególnie łatwa do odróżnienia w świetle odbitym. Alternatywnie, ochronny efekt zabezpieczenia ułatwia porównanie pomiędzy dużym, łatwo czytelnym napisem w negatywie i małym napisem w negatywie, który jest trudny wizualnie do rozróżnienia na przezroczystej plastikowej nitce.

Celem obecnego wynalazku jest dalsze zwiększenie pewności elementów zabezpieczenia, na przykład nitek.

Zgodnie z wynalazkiem dostarczono element zabezpieczenia do całkowitego lub częściowego osadzenia w papierze, w postaci polimerowego paska podłoża przepuszczającego światło, na podłożu występuje odblaskowa warstwa metaliczna przynajmniej na jednej jego powierzchni, w postaci deseniu. Deseń składa się z przynajmniej jednego powtarzalnego wzoru geometrycznego, w którym przynajmniej jedna częstotliwość, chwilowa amplituda i maksimum amplitudy wzoru zmieniają się na długości tego elementu.

Według wynalazku deseń, posiada przynajmniej jeden zasadniczo prostoliniowy powtarzalny wzór w postaci przynajmniej jednej linii lub kształtu utworzonego przez przynajmniej jedną linię, przynajmniej jedna częstotliwość wzoru, chwilowa amplituda i maksimum amplitudy wzoru zmieniają się na długości tego elementu, ponadto posiada przynajmniej jeden drugi wzór, również tworzący ciągłą ścieżkę metaliczną. Deseń posiada także przynajmniej jeden nieprostoliniowy brzeg.

Powtarzalny wzór geometryczny mą tę zaletę w porównaniu z drukowanymi napisami, że jest łatwiejszy do rozpoznania na wąskiej nitce niż znaki alfanumeryczne, które przy zmniejszonym rozmiarze stają się coraz mniej czytelne.

Powtarzalny wzór geometryczny jest bardziej atrakcyjny estetycznie niż desenie z prostymi krawędziami, które są obecnie najczęściej stosowane i które opisano w europejskim opisie patentowym nr EP-A-0319157.

Szerokość przynajmniej jednego z powtarzalnych wzorów odblaskowej warstwy metalicznej, mierzona w kierunku poprzecznym, wynosi 0,8 mm, a korzystniej 0,5 mm.

W przykładzie wykonania wynalazku szerokość elementu zabezpieczenia wynosi co najmniej 2 mm, co umożliwia integrację złożonych wzorów powierzchniowych na papierze podłoża.

Deseń zawiera przynajmniej jedną ciągłą ścieżkę metaliczną. Ciągła ścieżka metaliczna tworzy ścieżkę przewodzącą elektrycznie, przechodzącą na długości elementu, dzięki czemu element można wykryć za pomocą konwencjonalnego urządzenia do wykrywania metalowej nitki, na przykład w maszynie sortującej. Możliwość wykrywania takich nitek konwencjonalnymi urządzeniami do wykrywania metalowej nitki jest cenną właściwością pomagającą wyeliminować fałszerstwo. Ponadto, poprzez zastosowanie detektora można ustalić rozmieszczenie metalu wewnątrz elementu zabezpieczenia środkami elektrycznymi lub innymi i porównać z wzorcem, co daje następny sposób autentyfikacji prawdziwości dokumentu zawierającego ten element.

W przykładzie wykonania wynalazku deseń powstaje z metalicznych linii, a szerokość przynajmniej niektórych linii leży w zakresie 0,05 mm do 0,15 mm włącznie. Element zabezpieczenia zaprojektowano w sposób wyjątkowo trudny, jeśli nie niemożliwy dla fałszerza do naśladowania obecności nitki przez blokowanie folii na papierze, jednego z tradycyjnych sposobów fałszowania nitek, bez konieczności uciekania się do wytworzenia nitki i osadzania jej, co nie jest komercjalnie dla niego wykonalne. A zatem wynalazek dostarcza lepsze zabezpieczenie przed fałszerstwem.

Szerokość przynajmniej niektórych linii leży w zakresie 0,05 mm do 0,10 mm.

Korzystnym przykładem elementu zabezpieczenia według wynalazku jest przynajmniej częściowe osadzenie w artykule. Części elementu zabezpieczenia występują na powierzchni tego artykułu, w odstępach na długości elementu zabezpieczenia, w oknach w tym artykule.

Wiele dotychczasowych nitek zabezpieczenia nie nadaje się do zastosowania w oknach, co dotyczy zwłaszcza tych nitek, w których insygnia na elemencie są oddzielne i rozdzielone. Daje to bardzo mylący i nierównomierny efekt w oknach i bardzo zły wygląd. Natomiast w przykładzie wykonania

PL 191 488 B1 wynalazku deseń w oknach wygląda estetycznie, jest łatwy do rozpoznania w świetle przechodzącym i w ś wietle odbitym oraz jest wyraźnie widoczny i rozróż nialny.

W korzystnym przykładzie wykonania wynalazku długość okna jest wię ksza lub mniejsza od 5 mm.

Powtarzalny wzór spasowano z oknami w podłużnym kierunku elementu zabezpieczenia, przez co w każdym oknie widoczna jest identyczna część deseniu. Utrudnia to fałszerstwo, ponieważ takie spasowanie jest bardzo trudne do naśladowania metodami blokowania folii.

Artykuł zabezpieczenia zaopatrzono w nadruk przynajmniej na jednej jego stronie dla oznaczenia tego artykułu, nadruk zawiera wzór odpowiadający przynajmniej jednemu z powtarzalnych metalicznych wzorów elementu zabezpieczenia.

Właściwość ta wydatnie zwiększa estetyczną atrakcyjność artykułu jako całości, a przy tym daje korzyść w postaci poprawy zabezpieczenia przed fałszerstwem.

W elemencie zabezpieczenia według obecnego wynalazku, przezroczysta bezbarwna folia, która jest elastyczna i nie przepuszcza wody, przynajmniej na jednej stronie posiada warstwę metaliczną. Jednym ze sposobów jest tu próżniowe nakładanie aluminium lub innego odpowiedniego metalu. Metalizowana folia jest częściowo demetalizowana w znany sposób, dla wytworzenia deseniu, co dokładniej opisano poniżej. Jednakże deseń można wytwarzać poprzez drukowanie metalicznych farb o wysokim współczynniku odbicia, lub nieprzezroczystych farb niemetalicznych. Dla utworzenia oddzielnych elementów zabezpieczenia, lub nitek, folię rozcina się do szerokości co najmniej 0,5 mm i korzystnie co najmniej 2 mm.

Element zabezpieczenia umieszcza się w papierze, na przykład na maszynie papierniczej z cylindrycznym sitem, przez co zostaje on całkowicie lub częściowo osadzony między włóknami papieru. Osadzenie elementu zabezpieczenia może być zgodne ze sposobem opisanym w opisach patentowych nr EP-A-0059056, EP-A-02296454, EP-A-0229654, EP-A-0070172, W094/20683, lub każdym innym odpowiednim sposobem. Jeśli zastosowano sposób według europejskiego opisu patentowego nr EP-A-0070172 należy uwzględnić, że dla elementu zabezpieczenia wymagane są miejsca przepuszczalne i nieprzepuszczalne.

Choć element zabezpieczenia może być użyty w postaci całkowicie osadzonej lub z oknami, okna są bardziej korzystne gdyż deseń jest wtedy łatwo rozpoznawalny w świetle odbitym i w świetle przechodzącym, a nie tylko w świetle przechodzącym jak w przypadku całkowitego osadzenia.

Szerokość okien na powierzchni papieru może być równa szerokości elementu zabezpieczenia, lub może być mniejsza, jak jest to wymagane w niektórych opisach wspomnianych powyżej.

Powtarzalny wzór może być spasowany z oknami w kierunku maszynowym, przez co w każdym oknie będą widoczne identyczne części deseniu. W tym celu w mokrej części maszyny papierniczej, w miejscu wprowadzania elementu, należy umieścić urządzenie do pasowania.

Wykonany na gotowo zabezpieczony papier drukuje się z jednej lub z obu stron, dla wytworzenia artykułu lub dokumentu. Drukowanie korzystnie obejmuje co najmniej jeden z powtarzalnych wzorów deseniu na samym elemencie zabezpieczenia, lub całości. Dla zwiększenia wizualnego efektu metalizowanego wzoru element zabezpieczenia może posiadać podbarwione pokrycie z dobraniem do koloru papieru lub nadruku.

Alternatywnie, poliestrowe podłoże, zamiast bezbarwnego i przezroczystego, może być zabarwione barwnikiem dobranym do nadruku.

Na fig. 1 do 10 przedstawiono kilka przykładów deseni do zastosowania w elementach zabezpieczenia według obecnego wynalazku, które dają poprawę zabezpieczenia. Desenie są utworzone z minimum jednego zmiennego wzoru geometrycznego, a cała kombinacja tworzy deseń . Każ dy deseń ma co najmniej jeden nieprostoliniowy brzeg, tj. jedną ze skrajnych krawędzi całego deseniu.

Deseń na fig. 1 ma pojedynczy powtarzalny wzór geometryczny, którego powtarzalny element pokazano na fig. 1a, wzór powstaje z pojedynczej linii metalicznej tworzącej ciągłą ścieżkę metaliczną. Częstotliwość tego wzoru zmienia się na długości nitki.

Deseń na fig. 2 ma pojedynczy powtarzalny wzór utworzony z pojedynczego powtarzalnego elementu pokazanego na fig. 2a.

Każdy element tego wzoru dotyka sąsiednich elementów, przez co tworzy ciągłą ścieżkę metaliczną na długości deseni. W deseniu tym maksimum amplitudy wzoru zmienia się na długości nitki zabezpieczenia, to jest maksymalna poprzeczna szerokość każdego elementu wzoru zmienia się od jednego do drugiego elementu.

W deseniu na fig. 3 wystę pują dwa powtarzalne wzory geometryczne, każ dy utworzony z pojedynczej cienkiej linii posiadającej powtarzalne elementy odpowiadające fig. 3a, wzory są odsunięte od

PL 191 488 B1 siebie i każdy tworzy ciągłą ścieżkę metalową. Maksimum amplitudy każdego wzoru zmienia się na długości nitki.

W deseniu na fig. 4 wystę pują dwa róż ne powtarzalne wzory geometryczne, z których krzywa okresowa według fig. 4b dostarcza pierwszy powtarzalny wzór geometryczny utworzony z cienkiej linii metalicznej, której chwilowa amplituda, tj. prostopadła odległość każdego punktu na krzywej od osi symetrii zmienia się na długości nitki. W deseniu występuje drugi powtarzalny wzór geometryczny, którego powtarzalne elementy przedstawiono na fig. 4a, każdy element jest oddzielony. Poprzeczna szerokość każdego oddzielonego elementu korzystnie wynosi 0,8 mm lub poniżej, i najkorzystniej wynosi 0,5 mm. Ciągła ścieżka metaliczna jest utworzona na długości nitki przez pierwszy wzór.

W deseniu na fig. 5 wystę pują cztery powtarzalne wzory geometryczne, z który każ dy tworzy ciągłą, cienką linię metaliczną. Dwa z tych wzorów utworzono z powtarzalnego elementu według fig. 5a i dwa z powtarzalnego elementu według fig. 5b. Dwa identyczne wzory odwrócono wzglę dem każ dego z nich, wokół osi symetrii. Chwilowe amplitudy każ dego wzoru zmieniają się na długoś ci nitki.

W deseniu na fig. 6 wystę puje sze ść powtarzalnych wzorów geometrycznych, każ dy tworzy cią głą ścieżkę metaliczną. Co najmniej cztery z tych wzorów są krzywymi okresowymi, których chwilowa amplituda zmienia się na długości nitki. Dwa środkowe wzory mogą być liniami prostymi, lub mogą być również krzywymi okresowymi.

W deseniu na fig. 7 wystę pują cztery powtarzalne wzory geometryczne, każ dy jest utworzony przez krzywą okresową, której chwilowa amplituda zmienia się na długości nitki.

W deseniu na fig. 8 wystę pują cztery powtarzalne wzory, ka ż dy jest utworzony przez krzywe okresowe, których maksymalna amplituda zmienia się na długości nitki. Każdy z wzorów jest identyczny, lecz jest przesunięty względem każdego sąsiedniego wzoru wzdłuż podłużnej osi.

W deseniu na fig. 9 występują cztery powtarzalne wzory, których maksymalna amplituda jest stała, lecz chwilowa amplituda każdego wzoru zmienia się na długości nitki.

W deseniu na fig. 10 powtarzalny wzór składa się z cią gu są siednich, lecz nie stykają cych się oddzielnych elementów, w których każdy element jest narastająco różny od elementu, który go poprzedza oraz elementu, który po nim następuje. Powtarzalny element każdego wzoru ma formę w pełni progresywną , w tym przykładzie są to piki przechodzą ce w kiery, kiery przechodz ą ce w trefle, trefle przechodzące w kara i kara znowu przechodzące w piki.

Claims (17)

1. Element zabezpieczenia do całkowitego lub częściowego osadzenia w papierze zabezpieczonym, w postaci podłużnego paska polimerowego podłoża przepuszczającego światło, na podłożu występuje odblaskowa warstwa metaliczna przynajmniej na jednej jego powierzchni w postaci deseniu, znamienny tym, że w deseniu występuje co najmniej jeden powtarzalny wzór w postaci przynajmniej jednej linii lub kształtu utworzonego przez przynajmniej jedną linię, którego co najmniej jedna częstotliwość, chwilowa amplituda i maksimum amplitudy wzoru zmieniają się na długości tego elementu, i przynajmniej jeden drugi wzór geometryczny również tworzący ciągłą ścieżkę metaliczną na długości tego elementu, wspomniany deseń posiada przynajmniej jeden nieprostoliniowy brzeg.

2. Element zabezpieczenia według zastrz. 1, znamienny tym, że maksymalna szerokość powtarzalnego wzoru w kierunku poprzecznym wynosi 0,8 mm.

3. Element zabezpieczenia według zastrz. 2, znamienny tym, że maksymalna szerokość powtarzalnego wzoru w kierunku poprzecznym wynosi 0,5 mm.

4. Element zabezpieczenia według zastrz. 1, znamienny tym, że maksymalna szerokość powtarzalnego wzoru w kierunku poprzecznym wynosi co najmniej 2,0 mm.

5. Element zabezpieczenia według zastrz. 1, znamienny tym, że deseń zawiera przynajmniej jedną ciągłą ścieżkę metaliczną.

6. Element zabezpieczenia według zastrz. 1, znamienny tym, że deseń jest utworzony z metalicznych linii, a szerokość co najmniej niektórych linii leży w zakresie od 0,05 mm do 0,15 mm włącznie.

7. Element zabezpieczenia według zastrz. 6, znamienny tym, że szerokość co najmniej niektórych linii leży w zakresie od 0,05 mm do 0,10 mm.

8. Element zabezpieczenia według zastrz.4, znamienny tym, że posiada podłoże, które jest bezbarwne.

PL 191 488 B1

9. Element zabezpieczenia według zastrz. 5 albo 6, albo 7, znamienny tym, że zawiera podłoże, które jest barwne.

10. Element zabezpieczenia według zastrz. 9, znamienny tym, że element zawiera półprzezroczyste barwne pokrycie.

11. Artykuł zabezpieczenia obejmujący zabezpieczony papier zawierający co najmniej jeden podłużny element zabezpieczenia całkowicie lub częściowo osadzony w papierze zabezpieczonym, element zabezpieczenia w postaci podłużnego paska polimerowego podłoża przepuszczającego światło, na podłożu występuje odblaskowa warstwa metaliczna przynajmniej na jednej jego powierzchni w postaci deseniu, znamienny tym, ż e w deseniu wystę puje co najmniej jeden powtarzalny wzór w postaci linii lub kształtów utworzonych przez linie, przynajmniej jedna czę stotliwość wzoru, chwilowa amplituda i maksimum amplitudy wzoru zmieniają się na długości tego elementu, i przynajmniej jeden drugi wzór geometryczny również tworzący ciągłą ścieżkę metaliczną na długości tego elementu, wspomniany deseń posiada przynajmniej jeden nieprostoliniowy brzeg.

12. Artykuł zabezpieczenia według zastrz. 11, znamienny tym, że części elementu zabezpieczenia występują na powierzchni artykułu w odstępach na długości elementu zabezpieczenia w oknach artykułu.

13. Artykuł zabezpieczenia według zastrz. 12, znamienny tym, że długość okna wynosi co najmniej 5,0 mm

14. Artykuł zabezpieczenia według zastrz. 12 albo 13, znamienny tym, że powtarzalny wzór jest spasowany z oknami w podłużnym kierunku zabezpieczonego elementu, w wyniku czego przez każde okno widoczna jest identyczna części deseniu.

15. Artykuł zabezpieczenia według zastrz. 12 albo 13, znamienny tym, że zawiera podłoże lub element, które są barwne lub mają barwne pokrycie dobrane z kolorem papieru, w którym je osadzono.

16. Artykuł zabezpieczenia, zwłaszcza banknot, według zastrz. 12 albo 13, znamienny tym, że jest zaopatrzony w nadruk przynajmniej na jednej jego stronie dla oznaczenia artykułu, przy czym nadruk zawiera wzór odpowiadający co najmniej jednemu z powtarzalnych metalicznych wzorów elementu zabezpieczenia.

17. Artykuł zabezpieczenia według zastrz. 16, znamienny tym, że zawiera podłoże lub element, które są barwne lub pokryte barwnym pokryciem dobranym do koloru nadruku.