PL183866B1

PL183866B1 - Window or door hinge

Info

Publication number: PL183866B1
Application number: PL97321475A
Authority: PL
Inventors: Hans D. Niemann; Stephan Krämer; Andreas Budich
Original assignee: Niemann Hans Dieter
Priority date: 1996-08-07
Filing date: 1997-08-05
Publication date: 2002-07-31
Also published as: EP0823526A3; DE59712663D1; EP0823526B1; EP0823526A2; DE29613665U1; PL321475A1; ATE328177T1; DK0823526T3

Abstract

The hinge has sections (12,14) for joining to the fixed frame (11) and to a leaf (13). It also has a hinge pin (15) whose ends engage in bushes (16,17). One bush has external positioning lugs engaging with recesses (20,20',20") contained in a recess (21) at right angles to the pin and formed in one of the hinge sections. The lugs on the bush are distributed over the bush periphery at intervals in more than two directions. The recess in the hinge-section has one or more smooth wall-sections (22), in which recesses are formed accommodating some of the lugs. The lugs can be of different lengths, typically altering by a few millimetres at a time. One or more lugs can be radiused at the end to match the bush curvature, being adjacent to a correspondingly radiused support on the bush.

Description

Przedmiotem wynalazku jest zawias drzwiowy lub okienny, z przybijaną do stałej ramy częścią ramową z przybijaną do skrzydła częścią skrzydłową oraz z trzpieniem osiowym, którego końce wchodzą w tuleje łożyskowe, z których co najmniej jedna ma na swym obwodzie zewnętrznym występy ustalające, współpracujące z wpustami ustalającymi, umieszczonymi w podłużnym, rozciągającym się poprzecznie do osi trzpienia, wybraniu ustalającym części zawiasu.The subject of the invention is a door or window hinge with a frame part nailed to a fixed frame with a wing part nailed to the leaf and an axial pin, the ends of which engage in bearing sleeves, at least one of which has locating projections cooperating with locating grooves on its outer periphery. placed in a longitudinal retaining recess of the hinge parts, extending transversely to the axis of the pin.

W zawiasie drzwiowym o podanych wyżej cechach, znanym z europejskiego zgłoszenia patentowego nr EP-B-0 223 186, występy ustalające i wpusty ustalające tworzą uzębienia, które znajdują się na płaskich, wzajemnie przeciwległych powierzchniach części zawiasu. Ich podłużne wybrania ustalające są wskutek tego prostokątne. Z uwagi na brak miejsca, uzębienie musi być płaskie. W związku z tym skuteczność połączenia jest niewielka, zaś tolerancje łatwo przekraczają dopuszczalne wartości, ponieważ narzędzia, jakie stosuje się do wykonania uzębień, podlegają zużyciu. Pociąga to za sobą konieczność częstszej wymiany narzędzi, co podwyższa koszty wytwarzania znanego zawiasu drzwiowego.In a door hinge with the above-mentioned features, known from European Patent Application No. EP-B-0 223 186, the retaining lugs and the retaining grooves form toothing which is provided on the flat, mutually opposite surfaces of the hinge parts. Their receiving longitudinal recesses are consequently rectangular. The toothing must be flat due to the lack of space. Consequently, the efficiency of the joint is low and the tolerances easily exceed the permissible values, as the tools used to make the toothing are subject to wear. This entails the need for more frequent tool changes, which increases the manufacturing costs of the known door hinge.

Celem wynalazku jest takie udoskonalenie zawiasu drzwiowego lub okiennego o podanych na wstępie cechach, aby skuteczność obsadzenia tulei łożyskowych w częściach zawiasu była większa, a koszty wytwarzania zawiasu niższe.The object of the invention is to improve a door or window hinge with the characteristics mentioned at the outset, so that the efficiency of mounting the bearing bushes in the hinge parts is higher and the production costs of the hinge are lower.

Zawias drzwiowy lub okienny według wynalazku ma tuleję łożyskową w kształcie pierścienia kołowego lub o kształcie kwadratowym, zaś występy ustalające ma rozmieszczone na obwodzie w więcej niż dwóch kierunkach, przy czym wybranie ustalające części zawiasu ma co najmniej jeden, dopasowany do kołowego względnie kwadratowego obwodu tulei łożyskowej, gładki odcinek ścianki, w którym umieszczone są wpusty ustalające dla co najmniej części występów ustalających.The door or window hinge according to the invention has a ring-shaped or square-shaped bearing bush, and the retaining lugs are circumferentially distributed in more than two directions, the recess for locating the hinge portions having at least one, matching the circular or square circumference of the bearing bush. a smooth wall section in which the retaining tongues for at least a part of the retaining lugs are provided.

Korzystnie, występy ustalające mają różną długość, odpowiednio do różnych ustawień tulei łożyskowej w podłużnym wybraniu ustalającym, przy czym różnicę w długości występów ustalających są rzędu milimetrów.Preferably, the locating projections have a different length according to different positions of the bearing bush in the longitudinal locating recess, the difference in length of the locating projections being in the order of millimeters.

Korzystnie, co najmniej jeden występ ustalający jest od strony zawiasu zaokrąglony odpowiednio do kołowego obwodu tulei łożyskowej, przy czym z występem ustalającym sąsiaduje ogranicznik, zaokrąglony odpowiedniego do kołowego obwodu tulei łożyskowej.Preferably, at the hinge side, at least one locating protrusion is rounded in relation to the circular circumference of the bearing bush, the locating protrusion being adjacent a stop, rounded corresponding to the circular circumference of the bearing bush.

Korzystnie, tuleją łożyskową mą na swym obwodzie występ stabilizujący, wchodzący we wpust ustalający.Preferably, the bearing bush has a stabilizing projection on its circumference, which is inserted into the locating groove.

Korzystnie, występy ustalające i/lub występ stabilizujący i/lub ogranicznik stanowią żebra, mające w przybliżeniu długość tulei, zaś wpusty ustalające stanowią rowki, mające w przybliżeniu długość tulei.Preferably, the locating projections and / or the stabilizing projection and / or the stop are ribs approximately the length of the sleeve and the locking tongues are grooves approximately the length of the sleeve.

Korzystnie, trzy występy ustalające są rozmieszczone co 90 stopni na obwodzie tulei łożyskowej, a oba zewnętrzne występy są przesunięte równolegle względem siebie, przy czym zwłaszcza wybranie ustalające ma trzy, rozmieszczone co 90 stopni na jego obwodzie, wpusty ustalające.Preferably, the three locating projections are 90 degrees apart around the circumference of the bearing bush, and the two outer projections are offset parallel to each other, the recess in particular having three 90 degree perimeter locating tongues.

Korzystnie, oba zewnętrzne wpusty są przesunięte równolegle względem siebie, odpowiednio do równoległego przesunięcia dwóch zewnętrznych występów ustalających, przy czym co najmniej oba zewnętrzne wpusty ustalające mają głębokość odpowiadającą długości najdłuższego z występów ustalających.Preferably, the two outer locating tongues are offset parallel to each other, corresponding to the parallel displacement of the two outer locating tongues, at least both outer locating tongues having a depth corresponding to the length of the longest of the locating tongues.

Korzystnie, wybranie ustalające w części zawiasu jest ukształtowane na zasadzie podwójnej symetrii lustrzanej.Preferably, the locating recess in the hinge part is formed by a double mirror symmetry.

Korzystnie, każde z wybrań ustalających obu części zawiasu jest ukształtowane na zasadzie podwójnej symetrii lustrzanej.Preferably, each of the locating recesses of the two hinge parts is formed on the principle of double mirror symmetry.

Dla wynalazku istotne jest to, że tuleja łożyskowa ma kształt pierścienia kołowego lub kształt kołowy. Rozmieszczone na obwodzie występy ustalające mogą wówczas mieć stosunkowo dużą długość ze względu na znane uzębienie, co poprawia skuteczność mocowania. Poza tym przedziały tolerancji występów ustalających i wpustów ustalających mogą być większe, w związku z czym zużycie narzędzia nie może powodować przekroczenia tolerancji już po krótkim okresie użytkowania. Zawias ma tę zaletę, że kątowe przestawienie tulei łożyskowej powoduje przestawienie tylko w jednym kierunku. Eliminuje to niekorzystne zjawisko, występujące w mimośrodowych tulejach łożyskowych, które polega na tym, że każde kątowe przestawienie takiej tulei łożyskowej prowadzi do jednoczesnych zmian położeniaIt is essential for the invention that the bearing bush is circular or circular in shape. The circumferentially spaced locating lugs can then be relatively long due to the known toothing, which improves the fastening efficiency. In addition, the tolerance ranges of the locating lugs and locating grooves can be larger, so that wear on the tool cannot result in exceeding the tolerances after a short period of use. The hinge has the advantage that the angular displacement of the bearing bush causes an adjustment in one direction only. This eliminates the disadvantageous phenomenon occurring in eccentric bearing bushings, which consists in the fact that each angular displacement of such a bearing bush leads to simultaneous changes in the position

183 866 w dwóch kierunkach, w związku z czym nie można zrealizować wzajemnie niezależnych przemieszczeń w dwóch kierunkach, mianowicie w kierunku poziomym, równoległym do skrzydła, i w kierunku docisku skrzydła.183 866 in two directions, so that mutually independent movements in two directions cannot be realized, namely in the horizontal direction, parallel to the wing, and in the pressing direction of the wing.

Aby w wyniku przemieszczenia tulei łożyskowej w kilka pozycji kątowych uzyskać różne ustawienia wewnątrz podłużnego wybrania ustalającego części zawiasu, korzystne jest, jeżeli występy ustalające mają różną długość, odpowiednio do różnych ustawień tulei łożyskowej w podłużnym wybraniu ustalającym. Występy o zróżnicowanej długości przyczyniają się do tego, że tuleja łożyskowa może zajmować wyłącznie określone położenia, różniące się wzajemnie. Wykorzystuje się tu fakt, że dłuższy występ nie może zmieścić się tam, gdzie przewidziany jest występ krótszy.In order to obtain different orientations within the longitudinal locating recess of the hinge by displacement of the bearing bush into several angular positions, it is advantageous if the locating projections have a different length according to different positions of the bearing bush in the longitudinal locating recess. The protrusions of different lengths contribute to the fact that the bearing bush can only occupy certain positions that are different from one another. It takes advantage of the fact that a longer projection cannot fit where a shorter projection is intended.

Zawias można tak ukształtować, że różnice w długości występów ustalających są rzędu milimetrów. Milimetrowe stopniowanie jest wystarczające, aby na przykład regulować parametry docisku skrzydła do ramy lub ustawienie skrzydła równolegle do ramy.The hinge can be shaped such that the differences in the length of the holding lugs are in the order of millimeters. Millimeter gradation is sufficient to, for example, regulate the parameters of pressing the sash against the frame or setting the sash parallel to the frame.

Jeżeli co najmniej jeden występ ustalający jest od strony zawiasu zaokrąglony odpowiednio do kołowego obwodu tulei łożyskowej, wówczas występ ten może być usytuowany wewnątrz kołowego obwodu tulei łożyskowej, mianowicie tak, że przylega on do tego obwodu kołowego. Służy on wtedy do podparcia tulei łożyskowej na zawiasie, co zwiększa wytrzymałość zawiasu na obciążenia, na przykład w postaci momentów przechyłowych.If the at least one locating projection is rounded on the hinge side to correspond to the circular circumference of the bearing bush, the projection may be arranged inside the circular circumference of the bearing bush, namely that it abuts this circular circumference. It then serves to support the bearing bush on the hinge, which increases the resistance of the hinge to loads, for example in the form of heeling moments.

Poprawę podparcia tulei łożyskowej na zawiasie możną osiągnąć również tak, że z występem ustalającym sąsiaduję ogranicznik, zaokrąglony odpowiedniego do kołowego obwodu tulei łożyskowej. Ogranicznik, podobnie jak zaokrąglony występ ustalający, powoduje zwiększenie powierzchni tulei łożyskowej, podlegających działaniu sił, wskutek czego występy ustalające, które generalnie biorą udział w przenoszeniu obciążeń z tulei łożyskowej na część zawiasu, zostają odciążone, zwłaszcza przy obciążeniach przechyłowych, spowodowanych przez skrzydło, na przykład przy otwieraniu drzwi.An improvement in the support of the bearing bush on the hinge can also be achieved by adjacent the locating projection a stop, rounded corresponding to the circular circumference of the bearing bush. The stop, like the rounded locating protrusion, increases the area of the bearing bush subject to force, so that the locating protrusions, which generally contribute to the load transmission from the bearing bush to the hinge part, are relieved, especially with sway loads caused by the sash, on example when opening the door.

Szczególnie korzystne jest jednak, jeżeli tuleja łożyskowa ma na swym obwodzie występ stabilizujący, wchodzący we wpust ustalający. Ten występ ustalający może jednocześnie służyć do ustalenia pozycji tulei łożyskowej, jeżeli występy ustalające są tak usytuowane, że we wszystkich przewidzianych położeniach obrotowych tulei łożyskowej nie wszystkie współpracują z nią kształtowo, zatem nie wszystkie przyczyniają się do zabezpieczenia jej położenia w zawiasie. W tym przypadku występ stabilizujący przejmuje rolę występu ustalającego.However, it is particularly advantageous if the bearing bush has a stabilizing projection on its circumference, which fits into the locating groove. This retaining protrusion may simultaneously serve to fix the position of the bearing bush, if the retaining protrusions are so positioned that not all of the intended pivoting positions of the bearing bush engage with it, and thus not all contribute to securing its hinge position. In this case, the stabilizing lip takes on the role of the retaining lip.

Możliwe jest także takie ukształtowanie występów i wpustów ustalających, że rozciągają się one tylko na części długości tulei. Elementy, zaopatrzone w takie występy i wpusty, można wykonać na przykład techniką wtryskową.It is also possible to design the projections and the locating grooves in such a way that they only extend over a part of the length of the sleeve. Elements provided with such protrusions and grooves can be made, for example, by injection molding.

Stabilizację położenia tulei łożyskowej wewnątrz wybrania ustalającego części zawiasu można osiągnąć przez to, że trzy występy ustalające są rozmieszczone co 90 stopni na obwodzie tulei łożyskowej, a oba zewnętrzne występy są przesunięte równolegle względem siebie. Trzy występy ustalające pozwalają zrealizować trzy różne ustawienia tulei łożyskowej wewnątrz podłużnego wybrania ustalającego części zawiasu. Powstałe w ten sposób potrójne stopniowanie umożliwia realizację wystarczająco wielu pozycji tulei łożyskowej, jednocześnie zapewnia wystarczającą masywność względnie wystarczające długości w obszarze występów i wpustów. W tym przypadku cała długość uczestniczących elementów jest wykorzystana do przenoszenia sił, występujących podczas użytkowania zawiasu, co zmniejsza zużycie łożyska i ułatwia wytwarzanie, ponieważ odnośne elementy można wytwarzać techniką wyciskania współbieżnego.A stabilization of the position of the bearing bush within the locating recess of the hinge portion can be achieved by having the three locating projections 90 degrees apart around the circumference of the bearing bush and the two outer projections being offset parallel to each other. The three locating lugs allow three different orientations of the bearing bush within the longitudinal locating recess of the hinge parts. The resulting triple gradation enables a sufficiently large number of positions for the bearing bush to be achieved, while at the same time ensuring sufficient solidity or sufficient lengths in the area of the projections and grooves. In this case, the entire length of the components involved is used to transmit the forces that occur during use of the hinge, which reduces bearing wear and facilitates manufacture, since the relevant components can be produced by a coextrusion technique.

Odpowiednio do wykonania tulei łożyskowej z trzema występami ustalającymi zawias można tak ukształtować, że wybranie ustalające ma trzy, rozmieszczone co 90 stopni na jego obwodzie, wpusty ustalające. Rozmieszczenie wpustów odpowiada zatem rozmieszczeniu występów.Correspondingly to the design of the bearing bush with three positioning projections, the hinge can be designed such that the positioning recess has three positioning slots at 90 degrees on its circumference. The arrangement of the grooves thus corresponds to the arrangement of the projections.

Zwłaszcza z uwagi ’ na wspomniane wyżej dopasowanie zawias może być ukształtowany tak, że oba zewnętrzne wpusty są przesunięte równolegle względem siebie, odpowiednio do równoległego przesunięcia dwóch zewnętrznych występów ustalających.Especially in view of the aforementioned fit, the hinge may be shaped such that the two outer grooves are offset parallel to each other corresponding to the parallel movement of the two outer locating projections.

Jeżeli zawias jest ukształtowany tak, że co najmniej oba zewnętrzne wpusty ustalające mają głębokość odpowiadającą długości najdłuższego z występów ustalających, w obu poło183 866 żeniach tulei łożyskowej, odpowiadających tym wpustom, najdłuższy występ ustalający może odpowiednio wchodzić w każdy z tych wpustów, co zwiększa skuteczność zmontowania tulei łożyskowej z częścią zawiasu, dzięki czemu dużą długość najdłuższego występu ustalającego można wykorzystać do dwóch lub trzech możliwych ustawień tulei łożyskowej w części zawiasu, powodując tym samym zwiększenie stabilności.If the hinge is shaped such that at least both outer locating tongues have a depth corresponding to the length of the longest of the locating projections in both positions of the bearing sleeve corresponding to these grooves, the longest locating tongue may suitably engage each of these keys, which increases the efficiency of assembly. a bearing bush with a hinge portion so that the long length of the longest locating projection can be used for two or three possible positions of the bearing bush in the hinge portion, thereby increasing the stability.

Wspomnianą korzyść osiąga się zwłaszcza wówczas, gdy wybranie ustalające w części zawiasu jest ukształtowane na zasadzie podwójnej symetrii lustrzanej. Ukształtowanie wybrania ustalającego w części zawiasu na zasadzie podwójnej symetrii lustrzanej ma przede wszystkim tę zaletę, że liczba możliwych pozycji tulei łożyskowej w części zawiasu ulega podwojeniu. Zamiast na przykład trzech możliwych ustawień tulei łożyskowej w części zawiasu można zrealizować sześć różnych ustawień, tak że bazując na centralnym położeniu zerowym w każdym kierunku można uzyskać trzy kolejne ustawienia tulei łożyskowej wewnątrz podłużnego wybrania ustalającego części zawiasu.The aforementioned advantage is achieved in particular when the receiving recess in the hinge part is designed with a double mirror symmetry. The design of the retaining recess in the hinge part according to the principle of double mirror symmetry has the advantage above all that the number of possible positions of the bearing bush in the hinge part is doubled. Instead of, for example, three possible bearing bush positions in the hinge part, six different positions can be realized so that based on a central zero position in each direction, three consecutive bearing bush positions can be obtained within the longitudinal locating recess of the hinge part.

Jeżeli każde z wybrań ustalających obu części zawiasu jest ukształtowane na zasadzie podwójnej symetrii lustrzanej, wówczas, począwszy od centralnego ustawienia zerowego, skrzydło można przestawiać zarówno na przykład w kierunku prostopadłym do płaszczyzny skrzydła w sześć różnych pozycji dociskowych, jak też w kierunku poziomym, równolegle do skrzydła, również w sześć różnych pozycji. W żadnym ze wspomnianych przypadków, regulacja tulei łożyskowej wewnątrz podłużnego wybrania ustalającego nie przeszkadza w przestawianiu skrzydła w kierunku pionowym, równolegle do skrzydła, jeżeli wybranie to znajduje się na przykład w jednej ze skrzydłowych części zawiasu.If each of the locating recesses of both hinge parts is formed on the principle of double mirror symmetry, then, starting from the central zero position, the sash can be adjusted both, for example, in the direction perpendicular to the plane of the sash into six different pressing positions, as well as in a horizontal direction parallel to it. wings, also in six different positions. In either case, the adjustment of the bearing bush inside the longitudinal locating recess does not prevent the displacement of the leaf in a vertical direction, parallel to the leaf, if the recess is e.g. in one of the hinge wing portions.

Przedmiot wynalazku jest uwidoczniony w przykładach wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia zawias drzwiowy w pionowym przekroju wzdłużnym w osi Z, fig. 2 przekrój A-A z fig. 1, fig. 3 - przekrój B-B z fig. 1, fig. 4 - tuleję łożyskową w powiększonym przekroju, fig. 5a do 5g - ukazane schematycznie różne położenia montażowe tulei łożyskowej w części zawiasu, fig. 6 - przekrój odpowiadający fig. 3 z kwadratową tuleją łożyskową.The subject of the invention is illustrated in the drawing in which fig. 1 shows a door hinge in a vertical longitudinal section along the Z axis, fig. 2, section AA in fig. 1, fig. 3 - section BB from fig. 1, fig. 4. - the bearing bush in an enlarged section, Figures 5a to 5g - schematically shown the different mounting positions of the bearing bush in the hinge part, Figure 6 - a section corresponding to Figure 3 with a square bearing bush.

Zawias drzwiowy 10, przedstawiony na fig. 1 w widoku bocznym i częściowym przekroju, składa się w zasadzie z części ramowej 12 i części skrzydłowej 14. Część ramowa 12 jest przybita do stałej ramy 11, przedstawionej schematycznie na fig. 2. Trzpień stabilizujący 25 wchodzi w tę ramę 12, zaś zamocowanie jest zrealizowane za pomocą, nie przedstawionych, śrub mocujących, wkręcanych przez otwory mocujące 26 części ramowej 12 w stałą ramę 11. Część skrzydłowa 14 jest zaopatrzona w płytkę mocującą 27, zmontowaną ze sworzniem stabilizującym 28, który wchodzi w ukazane schematycznie skrzydło 13. Zamocowanie do, nie przedstawionego bliżej, skrzydła 13 jest zrealizowane za pomocą, nie przedstawionych, śrub mocujących, które przechodzą przez otwory mocujące 29. Otwory mocujące 29 są osłonięte płytą osłaniającą 30, przytwierdzoną za pomocą śruby regulacyjnej 31.The door hinge 10, shown in a side view and a partial section view of Fig. 1, consists essentially of a frame part 12 and a sash part 14. The frame part 12 is nailed to a fixed frame 11 shown schematically in Fig. 2. The stabilizing pin 25 enters. into this frame 12, and the fastening is realized by fastening bolts, not shown, screwed through the fastening holes 26 of the frame part 12 into the fixed frame 11. The wing part 14 is provided with a fastening plate 27, assembled with a stabilizing pin 28 that engages in the schematically shown leaf 13. The fastening to the leaf 13, not shown in detail, is effected by means of fastening screws, not shown, which pass through the fastening holes 29. The fastening holes 29 are covered by a cover plate 30 fixed by an adjusting screw 31.

Montaż obu części 12, 14 zawiasu odbywa się za pomocą trzpienia osiowego 15 i dwóch tulei łożyskowych 16, 17, z których każda jest osadzona w wybraniu ustalającym 21 części 12, 14 zawiasu. Tuleje łożyskowe 16, 17 są nieprzelotowe, to znaczy ich odwrotne względem siebie końce są w zasadzie zamknięte, zaś na końcach zwróconych ku sobie obie tuleje są zaopatrzone w pierścieniowe kołnierze, którymi opierają się na obwodowym pierścieniu trzpienia osiowego 15, po jednym z każdej strony pierścienia 15'. Z drugiej strony każdy z pierścieniowych kołnierzy tulei łożyskowych 16, 17 przylega do czoła części 12, 14 zawiasu. Tuleje łożyskowe 16, 17 są wykonane z materiału o dobrych własnościach ślizgowych, dzięki czemu w obszarze względnego ruchu zawiasu drzwiowego 10 pomiędzy częściami 12, 14 zawiasu, tulejami łożyskowymi 16, 17 i trzpieniem osiowym 15 lub jego osiowym pierścieniem 15' powstają pary materiałowe, charakteryzujące się niewielkim tarciem. W celu regulacji sił przylegania w tym obszarze nad tuleją łożyskową 17 w wybraniu 21 umieszczona jest zaślepka 32.The assembly of both hinge parts 12, 14 takes place by means of an axle pin 15 and two bearing sleeves 16, 17, each of which is seated in a retaining recess 21 of the hinge parts 12, 14. The bearing sleeves 16, 17 are blind, i.e. their ends opposite to each other are substantially closed, and at the ends facing each other both sleeves are provided with annular flanges, which rest on the circumferential ring of the axle pin 15, one on each side of the ring 15 '. On the other hand, each of the annular flanges of the bearing sleeves 16, 17 abuts the face of the hinge parts 12, 14. The bearing bushings 16, 17 are made of a material with good sliding properties, so that in the area of the relative movement of the door hinge 10 between the hinge parts 12, 14, the bearing bushings 16, 17 and the axial pin 15 or its axial ring 15 ', material pairs are formed, characterizing with little friction. In order to adjust the contact forces in this area, a plug 32 is arranged above the bearing bush 17 in the recess 21.

Tuleje łożyskowe 16, 17, zastosowane w częściach 12, 14 zawiasu, są identycznie ukształtowane. Każda z tulei łożyskowych 16 lub 17 ma średnicę wewnętrzną, dopasowaną do średnicy zewnętrznej trzpienia osiowego 15. Zewnętrzny obwód tulei łożyskowych 16, 17 jest w zasadzie kołowy, co widać zwłaszcza na fig. 4. Na zewnętrznym obwodzie 18 tulei łożyskowej 16 rozmieszczone są występy ustalające 19 do 19. Te występy ustalające sąThe bearing bushings 16, 17 used in the hinge parts 12, 14 are identically shaped. Each of the bearing sleeves 16 or 17 has an inside diameter that is matched to the outside diameter of the axle pin 15. The outer circumference of the bearing sleeves 16, 17 is substantially circular, as can be seen especially in Fig. 4. The outer circumference 18 of the bearing bush 16 has locating lugs. 19 to 19. These locating appearances are

183 866 usytuowane względem siebie pod kątem prostym lub przesunięte względem siebie osiowo. Występ ustalający 19 leży jako jedyny na wysokości środka 33 względnie wzdłużnej osi tulei łożyskowej 16. Jest on najdłuższy i przesunięty o około 90 stopni względem obu pozostałych występów ustalających 19', 19, tak że te ostatnie umieszczone są po obu stronach występu ustalającego 19. Występ ustalający 19' nie leży na wysokości środka 33 tulei łożyskowej, lecz jest przesunięty o około połowę swej szerokości, równolegle do siebie, w kierunku występu183 866 at right angles to each other or axially offset from each other. The locating projection 19 is the only one at the height of the center 33 or the longitudinal axis of the bearing bush 16. It is the longest and is displaced by about 90 degrees from the two other locating projections 19 ', 19, so that the latter are located on both sides of the fixing projection 19. The projection the retainer 19 'does not lie at the height of the center 33 of the bearing bush, but is offset by about half of its width, parallel to each other, towards the projection

19. Odpowiednio przesunięty jest także występ 19, przy czym jego przesunięcie jest praktycznie równe szerokości. Wszystkie trzy występy 19 do 19 mająjednakową szerokość.19. The projection 19 is also displaced correspondingly, its displacement being practically equal to the width. All three protrusions 19 to 19 are of equal width.

Występ 19 nie jest zaokrąglony, natomiast oba pozostałe występy 19', 19 mają zaokrąglone końce. Jest to zaokrąglenie o promieniu R, równym promieniowi R zewnętrznego obwodu tulei łożyskowej 16. Środki 34 promieni występu 19' i 35, występu 19’ ¹ leżą na wysokości środka 33 tulei 16 w kierunku poprzecznym do występu 19. Środek 34 promienia jest przesunięty względem środka 33 o l mm, natomiast środek 35 jest przesunięty względem środka 33 w drugą stronę o 2 mm. Mniejsze przesunięcie środka 4 w połączeniu z mniejszą długością występu 19' sprawia, że przy odpowiednim ustawieniu kątowym tulei 16 występ 19' może przylegać do kołowego odcinka 22 podłużnego wybrania ustalającego 21 części 12, zawiasu. To samo dotyczy przesunięcia o 2 mm, a zatem większego przesunięcia środka 35 promienia zaokrąglenia występu 19 dla innego ustawienia kątowego tulei łożyskowych 16, 17.The protrusion 19 is not rounded and the two other protrusions 19 ', 19 have rounded ends. It is a rounding with a radius R equal to the radius R of the outer circumference of the bearing sleeve 16. The centers 34 of the radii of the projection 19 'and 35 of the projection 19' ¹ lie at the height of the center 33 of the sleeve 16 in a direction transverse to the projection 19. The center 34 of the radius is offset from the center 33 ol mm, while center 35 is offset from center 33 to the other side by 2 mm. The smaller misalignment of the center 4 in combination with the shorter length of the projection 19 'means that with the appropriate angular orientation of the sleeve 16, the projection 19' can abut the circular section 22 of the longitudinal retaining recess 21 of the hinge portion 12. The same applies to a shift of 2 mm and thus a larger shift of the center 35 of the radius of the shoulder 19 for a different angular positioning of the bearing sleeves 16, 17.

Ponadto tuleja łożyskowa 16, 17 jest zaopatrzona w występ stabilizujący 24, który leży naprzeciwko występu ustalającego 19, ale jest przesunięty względem niego równolegle o szerokość występu 19 w kierunku dłuższego z występów 19', 19. Współdziałanie występu stabilizującego 24 z występami ustalającymi 19 do 19 jest objaśnione w odniesieniu do fig. 5a do 5g.Moreover, the bearing bush 16, 17 is provided with a stabilizing projection 24, which lies opposite to the retaining projection 19 but is displaced parallel to it by the width of the projection 19 in the direction of the longer of the projections 19 ', 19. The interaction of the stabilizing projection 24 with the holding projection 19 to 19 is explained with reference to Figs. 5a to 5g.

Pomiędzy występem ustalającym 19 i sąsiadującymi z nim, przesuniętymi o 90 stopni, występami ustalającymi 19', 19 umieszczone są ograniczniki 23. Ogranicznikami tymi są występy, których zewnętrzny obwód 23' ma promień R, przy czym środki promieni pokrywają się ze środkami promieni dla występów 19', 19. Wskutek tęgo, powierzchnie zewnętrznych obwodów 23' ograniczników 23 tworzą wraz z powierzchniami zewnętrznych obwodów, zaokrąglonych na końcu, występów 19', 19, leżące na jednym promieniu obszary oporowe, z których jeden może za każdym razem, w różnych położeniach kątowych tulei łożyskowych 16, 17, opierać się na kołowym odcinku 22 wybrania ustalającego 21.Between the locating protrusion 19 and the adjacent 90 degrees offset protrusions 19 ', 19 there are stops 23. These stops are projections, the outer circumference 23' of which has a radius R, with the centers of the rays coinciding with the centers of the radii for the protrusions 19 ', 19. As a result, the surfaces of the outer perimeters 23' of the stops 23 together with the surfaces of the outer perimeters of the end-rounded projections 19 ', 19 lie on one radius of abutment regions, one of which may be in different positions at each time. of the angular bearing bushings 16, 17, rest on the circular section 22 of the retaining recess 21.

Podłużne wybrania ustalające 21 części 12, 14 zawiasu są jednakowe, jednak ich wzdłużne osie są różnie ustawione. Podczas gdy wybranie 21 części 12 zawiasu jest usytuowane prostopadle względem płaszczyzny skrzydła, wzdłużna oś wybrania 21 części skrzydłowej 14 zawiasu przebiega równolegle do płaszczyzny skrzydła. Przy zamkniętym skrzydle, wybrania 21 są obrócone względem siebie o 90°.The longitudinal recesses 21 of the hinge parts 12, 14 are identical, but their longitudinal axes are differently oriented. While the recess 21 of the hinge portion 12 is perpendicular to the plane of the sash, the longitudinal axis of the recess 21 of the hinge sash portion 14 runs parallel to the plane of the sash. With the sash closed, the recesses 21 are rotated relative to each other by 90 °.

Każde z wybrań 21 składa się z dwóch odcinków kołowych 22, których środki promieni leżą na prostej, przechodzącej przez wzdłużną oś 15 zawiasu względnie trzpienia osiowegoEach of the recesses 21 consists of two circular sections 22, the radius centers of which lie on a straight line passing through the longitudinal axis 15 of the hinge or axle pin.

15. Każdy ze środków promieni kołowego odcinka 22 jest oddalony o 3 mm od tej osi 15. Poza tym każde z wybrań 21 względnie każdy z kołowych odcinków 22 jest zaopatrzony we wpusty ustalające 20 do 20, tak że wybranie 21 ma w ogólności sześć wpustów ustalających 20 do 20. Te wpusty 20 do 20 są ukazane na fig. 3. Wpusty 20', 20 są na tyle długie, że mieści się w nich występ 19. Wpust 20 jest na tyle długi, że mieści się w nim występ stabilizujący 24, natomiast nie mieści się żaden inny występ. Poza tym wpusty ustalające 20', 20 są również przesunięte względem osi 15, podobnie jak występy 19', 19 względem środka 33.15. Each of the radius centers of the circular section 22 is spaced 3 mm from this axis 15. Moreover, each of the recesses 21 or each of the circular sections 22 is provided with a keyway 20 to 20, so that the recess 21 has a generally six locating keys. 20 to 20. These keys 20 to 20 are shown in Fig. 3. The keys 20 ', 20 are long enough to accommodate the projection 19. The key 20 is long enough to accommodate the stabilizing projection 24. but no other performance fits. In addition, the locating tongues 20 ', 20 are also offset with respect to the axis 15, as are the projections 19', 19 with respect to the center 33.

Dotyczy to także wpustów ustalających 20 do 20 drugiego odcinka kołowego 22 przy założeniu, że są one usytuowane w układzie podwójnej symetrii lustrzanej. Wpusty ustalające 20 leżą zatem po obu stronach dłuższej poprzecznej osi wybrania 21. Wpusty ustalające 22' leżą po obu stronach krótszej poprzecznej osi wybrania 21, podobnie jak wpusty ustalające 20, są jednak odpowiednio przesunięte od tej osi w kierunku odpowiednich wpustów 20. Pomiędzy występem 19' względnie 19 i ogranicznikiem 23 znajdują się wybrania 23, o które opiera się końcówka żebra pośredniego, tworzącego wpust 20 względnie 20.This also applies to the retaining keys 20 to 20 of the second circular section 22, provided that they are arranged in a mirror double symmetry pattern. The retaining keys 20 therefore lie on both sides of the long transverse axis of the recess 21. The retaining keys 22 'lie on both sides of the short transverse axis of the recess 21, like the retaining keys 20, but are suitably offset from this axis in the direction of the respective keys 20. Between the projection 19 'or 19 and the stop 23 are recesses 23 against which the end of the intermediate rib that forms a groove 20 or 20 rests.

Dzięki opisanemu ukształtowaniu każda z tulei łożyskowych 16, 17 może być umieszczona w odpowiedniej części 12, 14 zawiasu w siedmiu położeniach, przedstawionych na fig. 5a do 5g. Środkowe położenie jest przedstawione na fig. 5d, na której widoczne są takżeDue to the described configuration, each of the bearing sleeves 16, 17 can be placed in the respective hinge part 12, 14 in seven positions as shown in Figures 5a to 5g. The middle position is shown in Fig. 5d where they are also shown

183 866 odpowiednie usytuowania wzdłużnych osi Z, X części ramowej 12 i części skrzydłowej 14 zawiasu. Względny obrót tulei łożyskowej 17 względnie również tulei łożyskowej 16 symbolizuje podwójna strzałka 36. W tym przypadku, co widać z usytuowania części ramowej 12 względem części skrzydłowej 14, środki podłużnych wybrań ustalających 21 obu tych części 12, 14 zawiasu leżą na jednej wysokości.The respective locations of the longitudinal Z, X axes of the frame portion 12 and the hinge wing portion 14. The relative rotation of the bearing bush 17 and also the bearing bush 16 is symbolized by a double arrow 36. In this case, as can be seen from the position of the frame portion 12 with respect to the wing portion 14, the centers of the longitudinal retaining recesses 21 of the two hinge parts 12, 14 lie at the same height.

Jeżeli tuleja łożyskowa 17 zostanie obrócona o 90 stopni w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara, wówczas występ ustalający 19 i występ stabilizujący 24 wchodzą odpowiednio we wpust 20' względnie 20, co uniemożliwia przemieszczenie tulei łożyskowej 17 w podłużnym wybraniu 21. Położenie tulei łożyskowej 17 jest stabilizowane poprzez oparcie zaokrąglonego końca występu 19 wraz z odpowiednim ogranicznikiem 23 na kołowym odcinku 22.If the bearing bush 17 is rotated 90 degrees counterclockwise, the locating protrusion 19 and the stabilizing protrusion 24 engage the key 20 'or 20 respectively, which prevents the bearing bush 17 from being displaced in the longitudinal recess 21. The position of the bearing bush 17 is stabilized by abutting the rounded end of the projection 19 together with a corresponding stop 23 on the circular section 22.

Dalszy obrót tulei łożyskowej 17 o następne 90 stopni, w stosunku do położenia przedstawionego na fig. 5c, nie jest możliwy, ponieważ występ 9 jest zbyt długi dla wpustu 20. Wskutek tego tuleja łożyskowa 17 jest przestawiana o kolejne 90 stopni, tak że może wejść we wpust 20, porównaj fig. 5b. W tym położeniu występ 19' opiera się stabilizująco swym zaokrągleniem i przyporządkowanym mu ogranicznikiem 23 na odcinku kołowym 22, przy czym tuleja łożyskowa jest jednak przesunięta w stosunku do położenia na fig. 5d. Dalsze przestawienie o 3 mm w kierunku dodatnim jest uwidocznione na fig. 5a, przy czym oba występy 19', 19 wchodzą we wpusty 20', 20, zaś występ stabilizujący 24 wchodzi we wpust 20.A further rotation of the bearing bushing 17 by a further 90 degrees with respect to the position shown in Fig. 5c is not possible because the protrusion 9 is too long for the key 20. The bearing bushing 17 is thus displaced a further 90 degrees so that it can enter. key 20, compare Fig. 5b. In this position, the projection 19 'supports stabilizingly with its rounding and the associated stop 23 on the circular section 22, the bearing bushing, however, being offset with respect to the position in FIG. 5d. A further displacement of 3 mm in the positive direction is shown in Fig. 5a, with the two projections 19 ', 19 engaging in the grooves 20', 20 and the stabilizing projection 24 engaging the groove 20.

Ponieważ wybranie 21 jest ukształtowane na zasadzie podwójnej symetrii lustrzanej, przy odpowiednim przekręcaniu tulei łożyskowej 17 z położenia ukazanego na fig. 5d w kierunku ruchu wskazówek zegara uzyskuje się odpowiednie ustawienia wewnątrz drugiego odcinka kołowego 22 wybrania 21 o minus 1 mm, patrz fig. 5g, o minus 2 mm, patrz fig. 5f, oraz o minus 3 mm, patrz fig. 5g. Taka siedmiostopniowa regulacja jest zazwyczaj wystarczająca do kompensacji tolerancji montażowych.Since the recess 21 is formed on the principle of double mirror symmetry, by appropriately rotating the bearing bushing 17 from the position shown in Fig. 5d in a clockwise direction, corresponding alignment within the second circular segment 22 of the recess 21 by minus 1 mm is obtained, see Fig. 5g. by minus 2mm, see Fig. 5f, and by minus 3mm, see Fig. 5g. Such a seven-step adjustment is usually sufficient to compensate for assembly tolerances.

Przy skrajnych przestawieniach tulei łożyskowej 16, 17 w odniesieniu do normalnego położenia na fig. 5d trzy występy 19', 19 i 24 wchodzą w trzy wpusty 20 do 20. W ten sposób osiąga się skuteczne zablokowanie danego ustawienia. W obu pozostałych pozycjach, różniących się od położenia zerowego na fig. 5d, długi występ ustalający 19 w połączeniu z występem stabilizującym 24 wchodzi we wpusty 20', 20, zaś wolny w danym położeniu wpust opiera się swym zaokrągleniem i sąsiadującym z nim ogranicznikiem 23 na odcinku kołowym 22, tak że również w tych ustawieniach tulei łożyskowych 16, 17 zapewniona jest dobra stabilizacja.At the extreme positions of the bearing bush 16, 17 in relation to the normal position in Fig. 5d, the three projections 19 ', 19 and 24 engage in the three recesses 20 to 20. In this way, an effective locking of a given position is achieved. In both other positions, differing from the zero position in Fig. 5d, the long retaining projection 19 in combination with the stabilizing projection 24 engages in the grooves 20 ', 20, and the groove free in a given position rests with its rounding and the adjacent stop 23 on it. circular section 22, so that also in these arrangements of the bearing sleeves 16, 17 a good stabilization is ensured.

Na figurze 6 te części, które odpowiadają częściom z fig. 3, są oznaczone takimi samymi odnośnikami. Widoczna jest tuleja łożyskowa 16, mająca w zasadzie kwadratowy przekrój względnie obszar obwodu zewnętrznego. Również ta tuleja łożyskowa 16 ma występy ustalające 19 do 19, podobnie jak tuleja łożyskowa przedstawiona na fig. 4. W stosunku do środka 33 względnie wzdłużnej osi 15 trzpienia osiowego 15 występy 19 do 19 są usytuowane w taki sam sposób. Dotyczy to również występu stabilizującego 24. Różnica polega jedynie na tym, że występy 19 do 19 i 24 wystają z płaskich powierzchni zewnętrznych, a ich końce nie są zaokrąglone, ponieważ nie są przeznaczone do dodatkowego podparcia.In figure 6, those parts corresponding to those in figure 3 are designated with the same reference numerals. Visible is the bearing bush 16 which has an essentially square cross section or the area of the outer circumference. This bearing bush 16 also has locating projections 19 to 19, similar to the bearing bush shown in FIG. 4. With respect to the center 33 or the longitudinal axis 15 of the axial pin 15, the projections 19 to 19 are arranged in the same way. This also applies to the stabilizing projection 24. The only difference is that the projections 19 to 19 and 24 protrude from the flat outer surfaces and their ends are not rounded as they are not intended for additional support.

Również występy ustalające 20 do 20 z przykładu wykonania części 12 zawiasu z fig. 6 są usytuowane analogicznie do wpustów ustalających 20 do 20 z fig. 3. Wybranie ustalające 21 części 12 zawiasu jest prostokątne z uwagi na kwadratowy kształt tulei łożyskowej 16. Wszystkie cztery powierzchnie prostokątnego wybrania są płaskie. Odpowiednio do tego uzyskuję się pozbawione luzu połączenie kwadratowej tulei łożyskowej z częścią 12 zawiasu w każdej z siedmiu możliwych pozycji tej tulei łożyskowej 17 wewnątrz wybrania ustalającego 21.Also the retaining protrusions 20 to 20 of the hinge part 12 embodiment 12 of Fig. 6 are arranged analogously to the retaining grooves 20 to 20 of Fig. 3. The retaining recess 21 of the hinge portions 12 is rectangular due to the square shape of the bearing bush 16. All four surfaces rectangular recesses are flat. Accordingly, a play-free connection of the square bearing bush with the hinge portion 12 is achieved at each of the seven possible positions of the bearing bush 17 within the retaining recess 21.

Rozumie się, że również tuleja łożyskowa 17 mogłaby mieć odpowiedni kształt prostokątny. Ogólnie rzecz biorąc, tuleja łożyskowa 17, a zatem tuleja zwrócona w stronę części 14 zawiasu, może mieć także przekrój w kształcie pierścienia kołowego lub odwrotnie. Taka tuleja łożyskowa o przekroju w kształcie pierścienia kołowego mogłaby być również osadzona w prostokątnym wybraniu ustalającym 21 z fig. 6, konstrukcja taka nie jest jednak dobrze stabilizowanaIt is understood that also the bearing bush 17 could have a corresponding rectangular shape. In general, the bearing bushing 17, and thus the bushing facing the hinge portion 14, may also have an O-ring cross section or vice versa. Such an O-ring bearing bush could also be seated in the rectangular locating recess 21 of Fig. 6, but the structure is not well stabilized.

183 866183 866

A-AA-A

FIG. 5bFIG. 5b

183 866183 866

183 866 £G3l£ 183,866 G3l

183 866183 866

A-AA-A

³⁰ ® ³⁰ ®

FIGFLFIGFL

Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 60 egz.Publishing Department of the UP RP. Circulation of 60 copies

Cena 4,00 zł.Price PLN 4.00.

Claims

Patent claims

1. A door or window hinge with a frame part nailed to a fixed frame, a wing part nailed to the leaf and an axial pin, the ends of which enter into bearing sleeves, at least one of which has locating projections cooperating with locating grooves on its external circumference, located in a longitudinal locating recess transversely to the axis of the spindle, characterized in that the bearing bush (16, 17) is circular or square-shaped, and the locating lugs (19 to 19) are circumferentially distributed in more in more than two directions, the retaining recess (21) of the hinge parts (12, 14) having at least one smooth wall section (22) in which the retaining grooves are fitted to the circular or square circumference of the bearing bush (16, 17) (20, 20 ', 20) for at least some of the locating projections (19 to 19 ").

2. A door or window hinge according to claim 1. The device of claim 1, characterized in that the locating protrusions (19 to 19 ") have a different length according to different positions of the bearing bush (16, 17) in the longitudinal retaining recess (21).

3. A door or window hinge according to claim 1. The method of claim 2, characterized in that the differences in the length of the locating projections (19 to 19) are in the order of millimeters.

4. A door or window hinge according to claim 1. A device according to claim 1, characterized in that at least one locating projection (19 ', 19) is rounded on the hinge side to correspond to the circular circumference of the bearing bush (1, 17).

5. A door or window hinge according to claim 1. A stop (23) rounded corresponding to the circular circumference of the bearing bush (16, 17) is adjacent to the retaining projection (19).

6. A door or window hinge according to claim 1. A device as claimed in claim 1, characterized in that the bearing bush (16, 17) has a stabilizing projection (24) on its circumference for engaging the retaining groove (20).

7. A door or window hinge according to claim 1. 4. A method according to any of the preceding claims, characterized in that the retaining protrusions (19 to 19 ") and / or the stabilizing protrusion (24) and / or the stop (23) are ribs approximately the length of the sleeve and the retaining tongues (20 to 20). ) are grooves approximately the length of the sleeve.

8. A door or window hinge according to claim 1. The method of claim 1, characterized in that the three locating projections (19 to 19) are spaced 90 degrees apart on the circumference of the bearing bush (1, 17), and that the two outer projections (19 ', 19) are offset parallel to each other.

9. A door or window hinge according to claim 1. The device as claimed in claim 1, characterized in that the retaining recess (21) has three retaining grooves (20 to 20) spaced at 90 degrees along its circumference.

10. A door or window hinge according to claim 1. The method of claim 9, characterized in that the two outer tongues (20 ', 20) are offset parallel to each other corresponding to the parallel offset of the two outer locating projections (19, 19).

11. A door or window hinge according to claim 1. The method of claim 1, characterized in that at least both outer locating tongues (20 ', 20) have a depth corresponding to the length of the longest of the locating tongues (19 to 19).

12. A door or window hinge according to claim 1. The method of claim 1, characterized in that the receiving recess (21) in the hinge portion (12, 14) is formed by a double mirror symmetry.

13. A door or window hinge according to claim 1. The method of claim 12, characterized in that each of the locating recesses (21) of the two hinge parts (12) is formed by a double mirror symmetry.

183 866