PL174754B1

PL174754B1 - Allilobisfenolowe hydroksyetery

Info

Publication number: PL174754B1
Application number: PL93322323A
Authority: PL
Inventors: Zbigniew Brzozowski; Irmina Zadrożna; Jolanta Krupa
Original assignee: Politechnika Warszawska
Priority date: 1993-12-31
Filing date: 1993-12-31
Publication date: 1998-09-30

Abstract

Allilobisfenolowe hydroksyetery o wzorze ogólnym 1, w którym Z oznacza grupe =C(CH3 )2 Iub grupe -CH2-, R ozna- cza H, Br lub grupe -CH2-CH=CH 2, R1 oznacza grupe -CH2-CH= CH2 Iub Br, przy czym co najmniej jeden z podstawników R i R1 jest grupa -CH2-C H = CH2, Y oznacza H, Cl, -C(CH3 )3. W Z Ó R 1 P L 174754 B 1 PL

Description

Przedmiotem wynalazku są nowe allilobisfenolowe hydroksyetery, które mają w makrocząsteczce dwa rodzaje grup funkcyjnych: allilowe i wodorotlenowe.

Hydroksyetery są produktami reakcji oksiranów z odczynnikami nukleofilowymi (P.Mastalerz, Chemia Organiczna PWW Warszawa, 1984). Z powodu dużych naprężeń wewnętrznych, występujących w pierścieniu trójczłonowym, oksirany wykazują dużą, nietypową dla eterów, reaktywność wiązania C-O. W rekcjach z odczynnikami nukleofilowymi następuje otwarcie pierścienia oksiranowego. Otrzymuje się w ten sposób różnorodne hydroksyetery, zależne od użytego nukleofila.

Nowe allilobisfenolowe hydroksyetery według wynalazku mają budowę przedstawioną wzorem ogólnym 1, w którym Z oznacza grupę =C(CH3)2 Iub grupę -CH2-, R oznacza H, Br lub grupę -CH2-CH=CH2, R1 oznacza grupę -CH2-CH=CH2 Iub Br, przy czym co najmniej jeden z podstawników R i R1 jest grupą -CH2-CH=CH2, Y oznacza H, Cl, -C(CH₃)₃.

Budowę otrzymanych nowych alliłobisfenolowych hydroksyeterów ustala się na podstawie analizy elementarnej oraz spektroskopowej.

Dzięki wprowadzeniu grup allilowych jako nowych grup funkcyjnych nowe allilowe hydroksyetery są zdolne do sieciowania zarówno termicznego, jak i fotochemicznego. Stosowane w kompozycjach z rozcieńczalnikami aktywnymi tworzą łatwo powłoki lakiernicze o nowych właściwościach ochronnych i przewodzących. Po wprowadzeniu atomu bromu lub chloru do pierścienia aromatycznego uzyskuje się tworzywa samogasnące. Duże grupy alkilowe (np. tert-butylowe) mają wpływ na masę, własności chemiczne (rozpuszczalność) i mechaniczne otrzymanych polimerów.

Allilobisfenolowe hydroksyetery otrzymuje się w reakcji substytucji nukleofilowej eteru fenylowoglicydylowego z monoallilo- i diallilofenolami oraz di- i tetraallilo-bisfenolami w środowisku zasadowym, w rozpuszczalniku aprotonowym - acetonie lub innym ketonie alifatycznym C3-C5, zapewniającym przebieg reakcji w układzie jednofazowym. Reakcję prowadzi się w temperaturze wrzenia mieszaniny reakcyjnej, w atmosferze gazu obojętnego, w czasie 4-6 godzin. Produkty, nierozpuszczalne w acetonie, ławo oddziela się jako warstwę organiczną. Przebieg reakcji kontroluje się za pomocą chromatografii cienkowarstwowej, stosując płytki Silica gel 254 i układ rozwijający heksan: octan etylu: chloroform w stosunku 1:1:5. Reakcję prowadzi się do zaniku C-allilopochodnych fenoli lub bisfenoli.

Nowe allibisfenolowe oligohydroksyetery zostały bliżej przedstawione w przykładach wykonania.

Przykład 1.W reaktorze o pojemności 1000 cm³ zaopatrzonego w mieszadło mechaniczne, chłodnicę zwrotną, wkraplacz, termometr oraz doprowadzenie gazu obojętnego rozpuszcza się 22,8 g (0,1 mola) 2,2-bis(3-allilo-4-hydroksyfenylo)propanu i 30,0 g (0,2 mola) eteru fenylowoglicydylowego w 200 cm3 acetonu. Zawartość reaktora ogrzewa się w atmosferze gazu obojętnego do temperatury wrzenia, a następnie, przy intensywnym mieszaniu, dodaje się katalizator, którym jest

174 754 wodorotlenek litu w ilości 2,0 g (0,088 mola). Przebieg reakcji kontroluje się przy pomocy chromatografii cienkowarstwowej. Reakcję prowadzi się do całkowitego zaniku 2-allilofenolu. Po zakończeniu reakcji mieszaninę chłodzi się, a produkt przemywa się wodą do uzyskania odczynu obojętnego i suszy bezwodnym siarczanem magnezu. Następnie oddestylowuje się rozpuszczalnik i destyluje produkt. Otrzymuje się produkt o wzorze ogólnym 1, w którym R=H, R¹ jest grupą allilową, a Y=H. Wydajność reakcji: 85%.

Analiza elementarna:
obliczono: 76,97% C	7,24% H
otrzymano: 77,20% C *H NMR (COCl₃), δ (ppm):	7,30% H 16^7 (s, 6H, CH₃) 2,70 (s, OH) 0,00-0,40 (db, 4H, CH₂) 4,16-4,19 (m, 8H, CH2-CH) 4,06-4,50 (m, 2H, CH-CH2)
IR (film), γ cm⁴	4.90- 5,10 (m, 4H, CH2=C) 5.90- 6,10 (m, 2H, CH) 6,80-7,40 (m, 16H, Ar). 1244 (Ar-O-alk) 163 8 (C=C) 0092 (OH-Ar).

174 754

Ra

OH

WZÓR 1

Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 90 egz. Cena 2,00 zł

Claims

Zastrzeżenie patentowe

Allilobisfenolowe hydroksyetery o wzorze ogólnym 1, w którym Z oznacza grupę =C(CH3)2 lub grupę -CH2-, R oznacza H, Br lub grupę -CH2-CH=CH2, R1 oznacza grupę -CH2-CH=CH2 lub Br, przy czym co najmniej jeden z podstawników R i R1 jest grupą -CH2-CH=CH2, Y oznacza H, Cl, -C(CH3)3.