PL154332B1 - Sposób wytwarzania środka do traktowania roślin - Google Patents

Description

OPIS PATENTOWY

Patent dodatkowy do patentu nr Zgłoszono: 86 08 08 /P. 260976,/

Pierwszeństwo: .........

Zgłoszeni ogłoszono: ^{88 07 21}

Opis patentowy opublikowano: 1991 10 31

154 332

Int. Cl.s A01N 25/00 A01N 25/02 A01N 25/10

CZYTEEUIA 0 G Ó L H A

Twórca wynalazku : Zoltan Ódor

Uprawniony z patentu: Innofinance Altalanos Innovaciós Penzintezet, Budapeszt /Węgry/

SPOSÓB WTnWAtRANIA ŚRODKA DO TRAKTOWANIA ROŚLIN

Przedmiotem wynalazku Jest sposób wytwarzania środka do traktowania roślin, w celu ich ochrony przed pasożytniczymi grzybami i owadami, zabezpieczającego rośliny przed chorobami powodowanymi przez te pasożyty 1 regulujący wzrost roślin.

Oak wiadomo, pewne fitopasożytnicze owady występują w z pasożytniczymi grzybami tkanki roślinnej. Przykładami takiej asocjacji są j En&rmonia formoson z grzybem Cytospora cincta, mole przeziernikowate z grzybami Croptospotioptis malicorticis lub Sphacropsis malorum, korniki /Scolitideae/ z grzybem Pacidiella Uisctltr, ryjkowce drewna Holobuis abietis/ i różne grzyby Cytospora, powodujące gnicie drewna, przeziernik jabłonkowiec /Sunantedon myoaefemis/ z grzybem Spheeropsis malorum oraz kornik /Sccytus/, powodujący niszczenie wiązu górskiego, z grzybem Graphium ulmi.

Składając jaja, owad może też wprowadzać do rośliny za pomocą nóg lub wraz z wydaHnami zarodniki lub żywe grzybnie pasożytniczych grzybów. Niektóre pasożytnicze grzyby zaczynają swe funkcje życiowe w miejscach wygryzionych przez owady w warstwach floemowych.

W przypadku drzew krzewiastych, grzyb fioopaoogenny przenika do ksylemu i floemu i ostatecznie do zdrewniałej cząści rośliny. Życiowe funkcje grzyba wystąpują już w temperaturze 0°C. Wyląg z jaj patogennych owadów, złożonych w miejscach wygryzionych lub w okaleczonej powierzchni rośliny, nastąpuje po upływie paru tygodni, robak:! przenikają do tkanek rośliny lub do kory i żyją tam aż do osiągniącia pełnego rozwoou. Warunki ich życia mogą być ułatwione obecnością pasożytniczych grzybów, wprowadzonych w okresie składania jaj, ponieważ dorosłe grzyby pokrywają zapotrzebowanie robaka na białko. W wyniku tego, w tkance rośliny rozpoczyna sią szkodliwy proces. Niszcząc tkanki przeznaczone do przesyłania cieczy, poczwarka powoduje powstawanie martwych tkanek, zakłócając w ten sposób proces dostarczania cieczy.

154 332

154 332

Owad żyje w korze w ciągu zimy w postaci robaka i na wiosnę lub w początku lata ulega przekształceniu w poczwarkę. Następnie, dolna część poczwarki zostaje wypchnnęta z luźnej tkanki i wykluwa się owad doskonnły. Po zapłodnieniu, owad powraca do tej samej uszkodzonej części rośliny lub innego, świeżo uszkodzonego miejsca powierzchni i składa nowe jaja, wprowaddajęc znów zarodniki i grzybnie, co powoduje kontynuację symbiozy z pasożytniczymi grzybami.

Uszkodzenia roślin mogę być powodowane przez różne czynniki, takie Jak mróz, etiolizacja pod działanimm słońca, złamania powodowane przez śnieg, lód, sprzęt uprawowy, wibratory, otwarte skaleczenia, ślady ugryzień przez zwierzęta,, uszkodzenia przez owady żyjące w tkankach rośliny,lub otwarte skaleczenia, spowodowane przy podkrzesywaniu. Trzeba tu też uwzggędnić uszkodzenia powodowane przez grzyby. -Wszystkie te uszkodzenia stanowię otwarte drzwi, umooliwiające łatwe przenikanie owadów i pasożytniczych grzybów w głąb rośliny i kontynuację wyżej opisanego cyklu.

S przypadku niektórych szczepów owadów, np. przeziernika porzeczkowca /Synanthedon tipuliformis/, zakażeniu może sprzyjać to, gdy owad nie odlatuje zaraz po opuszczeniu osłony poczwarki, lecz kopuluje i już po niewielu godzinach składa Jaja, zwykle na powierzchni szczeliny, z której wyfrunął. Robaki zaczsnβją wgryzać się w szczelinę i przenikaję w głęb pędu krzewu, niszczęc coraz większe i,e. Okres życia dorosłego owada na tej powierzchni Jest bardzo krótki, to też zabezpieczenie in vivo nie jest właściwie przydatne i właściwie Jedynym sposobem ochrony Jest usunięcie i spalenie całych pędów.

S przypadku górskiego więzu /brzostu/, kornik jest w ciągłm ruchu w tkance przewodzęcej drewna. Ponieważ zaś Graphium ulmi rośnie szybko, naczynia przenoszę^ ciecz ulegaję zablokowaniu, co powoduje częściowę lub całkowitę itiolizację drzewa i Jedynę obronę Jest Jego ścięcie i spalenie.

Opisane wyżej szkody, powodowane przez kompleks grzyb-owad, można zaobserwować i w uprawach ziemniaka, roślin oleistych, takich Jak słonecznik, zbóż i winorośli. Na przykład mmccnnak, rdza czarna i czerwona w^^^ępuję w uprawach zbóż razem ze szkodami powodowanymi przez chrzęszczę.

S celu przeciwdziałania szkodom, wyrzędzanym przez pasożytnicze grzyby i owady żyjące w zymOiooii, stosowano Już liczne środki owadobójcze i grzybobójcze o szerokim zakresie działania. Znane iiisyztθmicyne insektycydy sę Jednak skuteczne tylko na powaeΓzchni, to znaczy, że działaję tylko na owady lub mooyle nie maaęce kontaktu z roślinę. Ich, działanie na pasożytnicze grzyby żyjące w symbiozie z owadem Jest również takie same. Pomimo szerokiego stosowania insektycydów i fungicydów, nie można zahamować rozprzestrzeniania się l-^^^ny^ch chorób roślin. Na przykład, owady iizycyące floem i korę spowodo^^ poważne szkody ekonomiczne w krajach Ammeyki i Europy, np. powodujęc zniszczenia pierwotnego więzu górskiego i innych drzew. O^^c^r^^e opracowano sposób wytwarzania środka do trakt owania roślin, marącego ^danę aktywność biologicznę.

Sposób według wynalazku polega na tym, że stozując zabieg przenoszenia energii, to Jest ogrzewanie, naprommenianE promieniami nadfioleowwymi lub iapromOθnirnii laserowe i korzystnie stosujęc przy tym mieszanie, Jednę lub większę liczbę substancji czynnych, wybranych z grupy obθJmujęcβj N-Zl-butylokaΓbrootEbennim0ldaztll/-2/karbaoliiai meeylu, N-/trójchlorommtylotio/tatrahydroftalimid, N-/l,l,2,2jyzietochEroetyEtio/-l,2,3,6,iθtrahydrόf tallmid, tiofosforan 0,0-dwuetylowo-0-jhiioksaliisloay-2, 4,4''’-chtotobeizslan izopropylu, /IR,

3R/2,2-dwjbromo/annSo/-2,2dawuoetylocskloptopaiokrrbokzslai /S//<Ć.csyri/ommiiinoksybenzylu,

N-/tróJchlorommiySotiooftalimid, dwujioi/ziorai S-/N-tommslo-N-mity/ok8ibamoilooetylowo/ daummiyloay, -sześciojhlorocyklonikzai, dwujioi/tiorai S-/2,3-dihydro-5-mitokzy-2-kito1,3,4-tiadiazoii lo-m-ee 1^^0^ uume tyłowy, /«-/cis , trans-3-/2,2-dwuchhorowannSo/-2 ,2-dwuoθiylojsklopr/priokarb/ksylai 3-fenoksybenzylu, /+/cis,trans-chryzantemim 3,4,5,6-tetrahydΓoftrlioldomeiylu , l-/4-chEroiino/8y/sl-/lH-i ,2,4-tirazynslo-i/-3,3adwmmet yEbutanon-2, kwas ^ErelEow^ Itwas ^O,-nafsyEoctow^s, kwas /³-iπdolilmmas^tow^s i ^loro^dorek Eb siarczan chininy kontaktuje się z mirkrs^^Γ^^m alkilu, korzystnie oeiakrylanem hydrochinonem, przy czym stosunek wagowy sut^^t^r^n:cczynnej meiakrylaiu alkilu i hydrochi154 332 nonu wynosi odpowiednio 1 : 0,4 - 10 s 0,08 - 10, po czym otrzymany produkt ewentualnie rozcieńcza się wodą.

Sposobem według wynalazku wytwarza się środki do zwalczania chorób roślin i/Uub do zapobiegania tym chorobom oraz do regulowania wzrostu roślin i/uub zwiększania zaopatrywania roślin w jony i/uub do odpędzania szkodników,

Oako substancję czynnę można stosować fungicydy, insektycydy, substancje nicieniobójcze, roztoczobójcze, bakteriobójcze i/uub zwięzki chemiczne o działaniu przeciwmiruaowym itp.

Owidd0bjczyyi substancjami czynnymi sę tiofosforan 0,0-dwuθtylowo-0-chinokkulioylowy-2, dwuuiofosforan S-/2,3-dihydro-5-matoksy-2-keto-1,3,4-tiadiazolilo-y-mθtylowo/Owuyetyłowy, /+/ cis, tranu-3-/2,2-Oruchlorowtnylo/2,dodwymetylocyklpprPa8nokarbokuylan 3-fernksybenzylu i /ł/cis, traou-chryzantθyiαo 3,4,5,(--tetrahydroftalmm limidomatylu.

Oako substancję roztoczobójczę stosuje się 4,4'-dwujhlorobaozylαo izopropylu i dwutiofosforan S-*/N-ftymylo-NyπetyloaaΓramoilyyetylowo/douoθtylowy_t korzystnie w stężeniu 0,015 - 0.2% w stosunku Wagowym.

Oako substancję rogulującę wzrost roślin można stosować np. Jednę lub wlększę 3-it^^tłę ^substancji z ^gru^py o^^u^cej kwas (3-indolilymaułow^y, kwas ^'naHylooctow^ ^kwas ²~chloro etylofosfonowy i N-fθnylyInotormid kwasu ftalowego.

□ako fungicydy można stosować syuteyiczoe lub niesystemiczne związki grzybobójcze, ich przenikanie w głęb roślin uzyskuje się za pomocę produktu otrzymanego przez wsppłdziałanie z mθtakrylaney alkilu i hydrochinonem jako inhibifoaym sieciowania. Hydrochinon nie tylko inhubituje nie pożądaną polimeryzację metakrylanu alkilu, ale też działa w pewnym stopniu bakteriostatycznie. Oako fungicyd korzystnie stosuje się N-tΓÓjchloroyetylotlo-tatr8hydroftallmid.

Oeżeli przenoszenie energii odbywa się przez ogrzewanie, to podstawowę substancję cz^ynoą^, yetakr^ylαo ai^itowy i. inhibitor miesza si^ i o^gtzeor w tempera turze 1⁰⁰ - 1³°°C korzystnie w ciągu 0,5 - 3 godzin.

W przypadku stluloatla oapromieniaoia promieniami nadfioletowymi, mieszaninę podstawowej substancci czynnee, metakrylanu alkilu i hydrochinonu napromieniowaje się w ciągu 5 - 0 minut w temperaturze 10 - ⁸0°^ korzystnie stosuj^ęc chłodzenie do temp. I⁰ - ²°°^C.

W tym celu, w reaktorze umieszcza się sondę kwarcowę z chłodnicę i z żarówkę kwarcową, pracującę w zakresie 300 - 500 oi. Miesza się za pomocę obojętnego gazu, korzystnie azotu lub dwutlenM węgla. Bez chodzenia temperatura reakcji wzrasta do około 8Ο^Ο<3.

Przenoszenie energii przez oaproιiyenlaoie laserowe prowadzi się zgodnie z wynalazkiem w ten sposób, że meesk^^n alkilu, podstawowę substancję czynnę i inhibitor traktuje się promieniowaniem laserowym. Do tego celu stosuje się np. reaktor fotochemiczny, silnie chłodzony wodą, miesza się za pomocę azotu i prowadzi proces utourjęc laser o linii jonów argonu 488 nm i o mocy IW, wówczas reakcja trwa 2-3 godziny. Oeżeei zaś stosuje się aparat o mocy 4W /6 linii laserowych łęcznie wchodzi na powierzchnię reakcj/, wówczas czas trwania reakcji nasje do 30 - 40 mnut. Ten proces umy0lioia uniknięcie stosowania energii cieplnej i przebieg reakcji można bezpiecznie regulować.

Na 1 część wagowę podstawowej uubstancji czynnej stosuje się korzystnie 0,9 - 10 części wagowych ciekłego monomeru yetakΓylaou slkl^wego i 0,8 - 10 części wagowych inhibitora .

Stosujęc przenoszenie energii oraz znany produkt wyjściowy, zgodnie z wynalazkiem wytwarza się nowy produkt, który może być skutecznie stosowany jako czynna substancja środków chemicznych do ochrony roślin.

Sposobem według wynalazku wytwarza się środek do trak o owania roślin, zawierajęcy jednę lub większę liczbę zwięzków czynnych, staoowiąjych podstawowę substancję jzyon^, yetakrylao alkilu, korzystnie yetakrylαo który może być częściowo lub całkowicie zwięzany ze zwięz^em lub ze zoiązkayi czynnymi. Jak również hydrochinon, składnik inhibituJęcy sieciowanie, to jest inhibitor, w ilości 0,01 - 10 części wagowych na 1 część wagowę estru kwasu metaktylooago<, środek wytworzony sposobem według wynalazku może także zawierać

154 332 odpowwednie dodatki, substancje pomocnicze 1 składniki zwykle stosowane w środkach ochrony roślin· środek do traktowania roślin, zawierający produkt wytworzony z podstawowej substancci czynnej, metakrylanu alkilu i hydrochinonu na drodze przenoszenia energii, może zawierać również 0,001 - 5% wagowych emuugatora, substancję zwilżającą i inne składniki pomyociczθ. Korzystnie stosuje sią emuugator w ilości 0,1 - 5% wagowych. Przykładami em^lgatorów są: tłuszcz z łoju, sulfonian polioksyjtylθnccztjroamino-alkohclu tuuszcoowego £ 25 EtoJ, tlkiCojenoCo-Hatθthox /sulfonian alkoholu tłuszczowego, 22 Eto/ i kazeina· Oako substancje zwilżające stosuje sią glikol propylenowy, poliglikol etylenowy lub Glycovet. Wystarczy stosować 0,001 - 0,01% wagowych substancci zwilżającej.

Mieszając opisany wyżej preparat z nośnikami lub rozcieńczalnikami, otrzymuje sią środek gotowy do użytku, środek ten można stosować w postaci wodnej emuuiji o stążeniu 0,2 10% wagowych.

środek otrzymany sposobem według wynalazku można stosować na rośliny uszkodzone, w celach leczniczych, albo na rośliny zdrowe, aby zapobiegać ich uszkodzeniom, środek ten można wytwarzać np. w postaci pasty, lepkiego roztworu albo roztworów wodnych, np. do rozpylania. Oeżeli potrzebne Jest znakowanie, to jako dodatek do środka można stosować również pigmenty lub substancje zawierające pigment, np. pochodne idatenu, które nastąpnie wystawione na działanie promieniowania nadfioletowego, ulegają rozkładowi..

Aktywność biologiczną środków otrzymanych sposobem według wynalazku badano i określono ich działanie przeciw chorobom roślin, powodowanym przez różne owady i grzyby. Takimi chorobami są np. nastąpujące: rak gałęzi, powodowany przez Enarmonia fo^oson i grzyb Cytospora clnota na drzewach miore^ 1 brzoskwini, rak,powodowany przez chrząszcza korowego /Schytus/ i grzyb Phaciodella disco^r na gruszach i jabłoniach, czarny rak, powodowany przez przezierali /Synanthedon myppajocis/ i Sphaeropsis malorum na jabłoniach i gruszach oraz rak, powodowany przez Nectria galligansa na jabłoniach i gruszach.

środek działa szczególnie skutecznie przeciwko grzybowi Entype, niszczącemu winorośl i przeciw różnym grzybom z rodzaju Cytosporina, co ma szczególne znaczenie, zwłaszcza w uprawach kordonowych.

W uprawach winorośli środek można stosować np. w nastąpujący sposób. Zasadniczym wymaganiem, które należy spełnić jest wyeliminowanie ośrodków zakażenia. Pądy zakażonych krzewów obcina sią, usuwa z winnicy i spala. Pnie krzewów w kordonie mają powierzchnie co najmniej cząścioiO uszkodzone, co ummol^wia wzrost grzybów. Dorosłe grzyby tworzą celulozowe puszki zarodnikowe, które pęcznieją pod wpływem deszczu i wypychają zarodniki. Zarodniki te są przenoszone przez wiatr, owady i deszcz. Gdy zabieg prowadzi sią w porze wiosennych deszczów, zarodniki opadają na mejsca po odciątych pądach i znajdują tam doskonałe warunki dla wzrostu grzybów. Z tych też powodów, zabiegi ochronne należy prowadzić nastąpująco:

1. Pnie krzewów należy zrosić wodną emuusją środka według wynalazku, korzystnie zawierającą krzem. Substancja czynna środka zabija wówczas grzybnie i zarodniki grzybów, podczas gdy krzem czyni pień hydrofobowym i zapobiega przenikaniu wody do zarodni, która nie może pęcznieć i wypychać zarodników.

2. Po prześwietleniu gałązi należy zrosić kordon środkiem według wynalazku, zawierającym substancją grzybobójczą i substancją owadoobjczą, działającą skutecznie przeciw Enarmonia forycson, zahamowując gutacją pnia.

W przypadku kordonów zakażonych, zabieg zraszania należy prowadzić na wiosną lub na jesieni, stosując środek w postaci preparatu wodnego, korzystnie o rozcieńczeniu 20%. Stosując zraszanie po prześwietleniu gałęzi, unika sią gutacci i tym samym zapobiega wtórnemu zakażeniu grzybem.

Do traktowania skaleczeń po^ssiałych w zimie lub wczesną wiosną zaleca sią zraszanie wodnymi preparatami środka według wynalazku. Korzystnie jest stosować zraszanie, gdy średnia temperatura otoczenia wynosi tylko 5 C. Stwierdzono, że skaleczenia zostają zaleczone i nie powssają szkody.

środek otrzymany sposobem według wynalazku można stosować na okaleczone powierzchnie

154 332 przy użyciu dowolnych urządzeń do zraszania. środek noże taż zawierać składnik wytwarzający kalus oraz środek owadobójczy o przedłużonym działaniu.

Zraszanie 5% roztworem środka daje skuteczną ochronę. W przypadku roztworów wodnych stosuje sią 500 - 800 łitrów/ha. Zabieg można prowadzić za pomocą rozpylacza wyposażonego w pistolet do natryskiwania lub inny znany przyrząd. Strumień należy kierować na powierzchnią przecięcia. W niektórych przypadkach, np. przy silnym zakażeniu winorośli grzybem Eutypa, można rozpylać samą substancją czynną, nie rozcieńczając Jej wodą.

środek można też stosować w postaci preparatów do zaprawiania. W tym celu korzystnie stosuje sią środek zawierający czynną substancją w 5 - 10% roztworze wodnym z kazeiną, która Jest korzystnym składnikiem pomocniczym w przypadku zbóż, kukurydzy i cebuui, ale stosowanie kazeiny nie Jest konieczne.

W uprawach roślin bulwiastych zaprawianie trwa 1-10 Rośliny zbożowe można traktować przy użyciu zwykłych urządzeń do zaprawiania. Do tego celu można też stosować emuusje o wyższym stążeniu, np. 40 - 60% Wagowych. Korzystnym dodatkiem do emuuljl do zaprawiania jest wskaźnik /czerwony/.

Najskuteczniejszą ochroną osiąga sią stosując tak zwane zraszanie bezpośrednie. Do tego celu można stosować sami jezdne urządzenia rozpylające lub ciągnione.

W okresie stanu spoczynku po regenseacji, środek powinien być rozcieńczony do 5% i ^w tempera turze 5°C natryskiwany ^sto^eem na ^wierzcl^n^ odci^ącie lub spieczenia. Prz^y takich zabiegach, na 1 ha stosuje sią 400 - 600 li^ów rozpylanego roztworu.

Na zakażone Jabłonie stosuje sią wodny środek o rozcieńczeniu 15%, a przy ^^ąkszych zakażeniach 20%. Można przy tym stosować dowolne odpowiednie urządzenia rozpylające, stosując 500 - 800 ml wodnego roztworu. Jeżeli pnie lub kwiaty krzewów winorośli w kordonowej cząści winnicy były natryskwwane na jesieni lub w początku zimy /Hsoppad, grudzień/, to można pominąć regularne natryskiwanie wiosenna.

Stwierdzono, że środek otrzymany sposobem według wynalazku przenika w żywe tkanki na głębokość 20 - 30 mm i zabija nimfy i poczwarki owadów niszczących korą i floem, Jak również zarodniki i grzybnie pasożytniczych grzybów, nie czyniąc roślinie żadnej szkody.

W próbach porównawczych stwierdzono, że żaden ze składników środka, a ιπιθιον^^ zestaw podstawowej subst8ncji czynnej z hydrochinonem, zestaw meiakrylalu metylu z hydrochinonem lub zestaw podstawowej subssancc i czynnej z me^kry^i^r^f^m stosowane same, nie wykazują działania dającego sią porównać z dzi^Bnem środka otrzymanego sposobem według wynalazku.

Jeżeli pcrmnie sią hydrochinon, to podstawową substancją czynną należy utrzymać w zawiesinie w ciekłym monomyΓZi stosując ciągłe mieszanie, aby uniknąć po^stai^r^i.c osadu i zmiany barwy. Cieplną obróbką podstawowej substancci czynnej z hydrochinonem należy prowadzić tylko w środowisku rozpuszczalnika. Natomiast cieplna obróbka np. preparatu Benomyl z hydrochinonem w obecności toluenu daje mieszaniną, której aktywność biologiczna nie przekracza aktywności podstawowej s^etaneci czynnej

Wynnlazek ilustrują poniższe przykłady. Stosowane w nich preparaty handlowe określono poniżej podając nazwą chemiczną ich jubstancji czynnej Benomyl=N-butyZokactaayilobbiZimydazolίio-2/kcrbayilial meeylu,

Captan b N-/trόjchlorometylotio/tetrahzdrofsaliyίd,

Captafol « N-/1,l,2,2-czterojhloΓoeiyZotio/-l,2,3,6-tetrahzdΓoftaliyid,

Chilalphoj o siofosforan 0,0-ditetzloio-0-j^iloksalilzlowy-2,

Chlo^propy^te = 4,4'jhhlorobenzzlal izopropylu,

Deltamettil = /IR, 3R/-/2,2-iwubΓoyowiπylo/-2,2-iwyyitylocyklpprppanokcrbokjzlal /S/- O-cyjano-m-filoksybennylu,

Folpes = N—/1rójch1oromeeyzo oto/fsc1imid, a

FoΓyothiol = dwut^fosforan S-/N-foimy^loNNymetyloCtΓaimoilymetyliwo/iwuyetzloiy,

Lindan = ^-sześciochlorccykloneksan,

Methidashion = dwutiofojfoΓal S-/2,3-dihydro-5-yeiokβj-2-kkiOol,3,4-tCadCazolilo-3-metyloio/ diumyiylowy,

154 332

Permetrin /+/cis, trens-3^-/2,-^'^dwuch)lorowi^r^ylo/-,2,2-dwmet^yfloc'^\i0opropar^okar^boksyl.en 3-fenoksybenzylu,

Tetrametrin = /+/cis,trans-chryzantemian 3,4,5,5-tatrayydroflaiimidomttylu ,

Triadimephon * l-/4-chloroftrtoOsy/- 1-/1H-1,2,4-triazynylo-l/-3,3-dwumtty lobu tanon-2.

Przykład I. Do rtaStora wyposażonego w mieszadło wprowadzono 1 część wagową preparatu Chinalphos, 1 część wagowę preparatu Deltamearin i 1 część wagowę mtakrylanu metylu, a następnie 3 części wagowę hydrochinonu i 3 części wagowę preparatu Benomyl i ^ogrzano mieszanⁱn^{ę 3}o'tsmperatur^y 110^OC, a nast^ępnie ochło^ono. Do otrzymanej mieszaniny dodano emuugator Lutazol AT 25 /ester alkoholu tuuszczowego z łoju, /5 Eto/ i następnie środek zwilżający, zawierający 0,01% kwasu fluorokarboksyoowego /Likovet firny Hoeccht/, po czym wymmeszano, otrzymując 9 Sg ciekłego produktu o barwie ciemnobrązowej Ciecz tę można w razie potrzeby przesączać.

Otrzymany produkt rozcieńczono wodą do stężenia 0,5 - 1% i roztworem natryskiwano drzewa owocowe, głównie Jabłonie, środek ten można również stosować skutecznie przeciwko chorobom wθ^getatiwnyu lub powodowanym przez pasożytnicze grzyby i owady, środek ten zwalcza męczniaka zbożowego, męczniaka rzekomego winorośli, grzyby pniakowe, mole przeziernikowate, mszyce i roztocze. Taki sam roztwór stosowano bez rozcieńczania go w kordonowej hodowwi winorośli wiosną lub jesienią, za pomocą specjalnego urządzenia rozpylającego lub szczotki i stwierdzono, że krzewy zakażone przez Eutypa i Cytospora cincta wykazywały po tym zabiegu wyraźny rozrost i rozwój ulistnienia, co oznacza, że pasożyty zostały zniszczone. Gdy próbkę tkanki pobraną z winorośli zabitej przez Eutypa umieszczono w środowisku wzrostowym, nie stwierdzono żadnego wzrostu Eutypa i Cytospora cincta po upływie 7-8 dni.. W wyniku opisanego wyżej traktowania, zabite zostały larwy i Jaja mola przeziernikowatego, mola winorośli i roztocze znajdujące się pod korą. Tkanki, które pozostały nienaruszone przed zabiegiem, zgrubiały w połowie lata i liście krzewów tworzących kordon były również normaane.

Przykład II. Postępując w sposób analogiczny do opisanego w przykładzie I, 1,2 części meeakrylanu me^^llu, 2 części preparatu Benornml, 2 części hydrochinonu i 0,5 części preparatu Chinalphos ogrzano, mieszając^do temperatury 110°C, ^po czym ³o mieszanin·/ ^do^dano 2-3% maślanu poliwinylu, zabarwionego 0,5% czerwieni sudańńtSet· Po ochłodzeniu, do mieszaniny dodano substancję zwilżającą, wyrnmenioną w przykładzie I i rozcieńczono produkt terpentyną w ilości 5% w stosunku do całkowitej ilości roztworu i przez dodawanie metakrylanu metylowego doprowadzono lepkość roztworu do 60 - 70 m Pa.s.

Otrzymany roztwór podawano za pomocą specjalnego rozpylacza na powierzchnię jabłoni silnie zakażonych przezlernikemm i grzybami Cytospora cincta i Eutypa lub Sphaeropsis m^orum, a także na korę drzew o owocach pestkowych. Po upływie 20 minut od dokonania zabiegu otwarto powierzchnie skaleczeń i znaleziono martwe larwy i nimfy.

Z tkanek zniszczonych przez pasożytnicze grzyby pobrano próbki, umieszczono je na powierzchni pożywki, poddano hodowwi i po upływie 8 dni nie stwierdzono wzrostu grzybów w pożywce. Kokony bawełnicy ko^wkow^ , czerwa winoroślowca i much minujących liście zostały zabite, a Jaja wysuszone. Należy stwierdzić, że szkodniki te są odporne na działanie znanych środków ochrony roślin, gdyż woskowa powłoka na powwerzchni Jaj zabezpiecza je przed stykaniem się z tymi środkami. Stwierdzono także, że przy użyciu środka według wynalazku rozpuszczona zostaje przylegająca warstwa, więżąca fibrynowe włókna, które tworzą kokon, dzięki czemu cała struktura ulega zniszczeniu.

Przykład III. Produkt otrzymany sposobem podanym w przykładzie I uzupełniono przez dodanie 4% wagowych chlorowodorku lub siarczanu chininy i otrymmanym roztworem opryskiwano korę młodych drzew w końcu października lub na początku lisoopada. Stwierdzono, że kora tych drzew nie została uszkodzona w ciągu zimy przez dzikie zwierzęta, a zwłaszcza króliki. Stosowanie tego środka na’ kordonową winorośl dawało skutki opisane w przykładzie I, jak również zapobiegało uszkodzeniom przez mróz.

Przykład IV. Po 1 części preparatów Benommy, Chinalphos i Deltametrine i 1,5 części hydrochinonu oraz 3 części uetakrrlanu mfylu Meszano w reaktorze w temperaturze

154 332

105°C w ciągu 1 godziny, po czym ochłodzono do temperatury pokojowej i zmieszano z emjl.getorem Lutazol AT 25 i 0,01% substancji zwilżającej Likovet. Otrzymany roztwór o barwie ciemnobrązowej przesączono i rozpuszczono w nim 1 - % chlorowodorku chininy.

0.5 - 1% roztwory wodne tego produktu stosowano na rośliny kukurydzy, młode sosny i pączkującą winorośl. Nie zaobserwowano żadnych szkód,wyrządzanych tym roślnnom przez dzikie zwierzęta, a poza tym zniszczono jaja owadów, znajdujące się pod korą.

Przykład V. Mieszaniną 75 g preparatu Triadimephon, 100 g preparatu Folpet, 100 g hydrochinonu, 3000 g metakrylanu mt>^l.u, 80 g preparatu Chloropropylate, 100 g preparatu Chinalphos i 100 ^{g p}re^paratu Deltametrine utrzymywano w temperaturze U.0°^C w ciągu 1/2 godziny, po czym ochłodzono i dodano 1-5% emulgatora Lutazol lub siarczanu lau^owNego i środka zwilżającego Likavet. Do otrzymanego roztworu o barwie brązowej dodano 0,4% preparatu pierwiastków śladowych, np. Wuual, w postaci 1% roztworu.

Z ntrzyylnego produktu wytworzono roztwór wodny o stężeniu 0,4 - 0,E% i roztwór ten podawano zwykłymi metodami na powierzchnię zakażonej winoroośi. Po upływie kilku dni stwierdzono zlokalizowanie mączniaka zwykłego i mączniaka rzekomego winorośli na powierzchni liści.

W przypadku gdy zabiegowi temu poddaje się rośliny nie zakażone, zostają one w pełni zabezpieczone przed zakażeniem. Takie same wyniki zaobserwowano w odniesieniu do pleśni powoodjącej gnicie roślin oraz szkodliwych owadów.

Przykład VI. Przygotowano substancję czynną opisano w przykładzie V i po ochłodzeniu dodano 20 mg witaminy Bj i 1 mg kwasu C. -naftynnocnowego, a następnie 0,01% preparatu pierwiastków śladowych /np. Mkion^mt/, po czym rozcieńczono wodą.

Otrzymany środek rozpylono na listwie w uprawie kordonowej i stwierdzono, że liście nabierały barwy ciβmnoniθlonet. Analiza liści wykazzła, że dzięki zwiększeniu zawartości pierwiastków śladowych, zwłaszcza żelaza i manganu, wzrosła zdolność asyR^lac^i i mikroelementy przenikają w głębsze warstwy tkanki. Zaobserwowano także zwiększony pobór Jonów.

Wiadomo, że 80-60% wirioroóśi ma tkanki uszkodzone mechhaicznie lub biologicznie. W wyniku działania enzymów powodyących rozkład celulozy, a których obecności w tkankach sprzyjają uszkodzeniu tkanek, wzrasta lepkość soków i nie mogą one utrzymać w roztworze Jonów Meali, to taż Jony te, niezbędne dla weggetaci, nie mogą być dostarczane przez pobór ich z podłoża. Traktowanie środkami według tego przykładu zapewnia doprowadzenie cieczy i Jonów do głębszych warstw tkanek.

Przykład VII. Składniki substancji czynnej przygotowano Jak w przykładzie VI i po ochłodzeniu i dodaniu emugatora i substancci zwilżającej , do roztworu dodano 5 mg kwasu gibereUrnowego, 5 mg kwasu /l-iidolilymasniwego i 10 mg wodorowęglanu potasowego, środek ten stosowano w postaci 0,5% roztworu wodnego, z dodatkiem 0,4% mieszaniny pierwiastków śladowych.

Traktowanie tym środkiem winorośli na 10 - 14 dni przed twitiientym powodowało zwiększenie liczby kwiatów o 30 - 40%, a traktowanie tymże roztworem po okresie kwitnienia zwiększyło liczbę zawiązków o 70 - 80%.

Podobny zabieg, przeprowadzony po upływie 14 dni od kwitnienia skracał okres dojrzewania o 20 dni, zwiększał zawartość cukru o 3 - 4%, a liczba pojedyńczych owoców w gronie miała o 25%.

Stosowanie tego środka zabezpieczy trwale przed mącznikiem rzekomym winorooii, mączniakiem zwykłym, pleśnią pnioduJącą gnicie oraz molami winorośli i priędziorkoiltyyi.

Przykład VIII. 100 części yetakrylaiu met^l-u, 20 części hydrochinonu, 1 część preparatu Chinalphos, 1 część preparatu Fnrmonhioi, 1 część preparatu Deltametrine i 1 część preparatu Chloropropylate utrzyιywann w temperaturze 105 C w ciągu 1 godziny, po czym dodano 40 części zmielonego łupka oleistego /cząstki o wielkości 10 mikromeerów/, a następnie ochłodzono i zmieszano z 5-6% emuugaton /24 EtO/ i 0,01% środka zwilżającego /Likavet/. Otrzymany roztwór rozcieńczono do stężenia 1% i rozpylono za pomocą zwykłego urządzenia na jabłonie w okresie od lipca do września, powwarzając ten zabieg co najmniej 3 razy. Stwierdzono, że zawartość wapnia i magnezu w jabłkach wzrosła, struktura owoców była twardsza i okres ich przechowywania można było przedłużyć o 3 - 4 miesiące. Owoce były wolne od owadów i grzybów.

154 332

Przykład IX. 10 części metakrylanu metylu, 2 części preparatu Triadimephon, 2 części hydrochinonu, 4 części preparatu Permmerine, 1 część preparatu Tetrameerine, części preparatu Benomml, 1 część preparatu Chloropropylate i 10 części preparatu Chinal^phos ogrzewano w temperaturze 110°^C, po czym oc^hło^dzono i do^dano ⁵% znanego emul.(^i^t:ora /Lutazol AT 25 lub siarczan aluryny/ i 0,01¾ substancji zwilżającej Likovet.

Mieszaninę tę rozcieńczono wodę do stężenia 1 - 1,5% i stosowano na Uście ziemniaka, rozpylając 200 litrów/ha. Zabieg ten zwalcza zakażenie przez Phytosphora, co Jest faktem zaskakującym, ponieważ Benonm^ stosowany sam, nie wykazuje takiego działania. Traktowane liście ziemniaczane nabierały intensywnej barwy zielonej .

Przykład X. Oo substancci czynnej opisanej w przykładzie IX dodano krzemowego emut^i^tora Baysilon PL i mieszaninę rozcieńczono wodę do stężenia 1-2%. środkiem tym traktowano rośliny ziemniaka, powodujęc powstawanie błony krzemowej na powierzchni liści.

Dzięki temu, stonka ziemniaczana, która często atakuje rośliny ziemniaka i przebija powierzchnię liści, powoduuęc ich zniszczenie, nie mogła osadzać wirusa na liściach.

Przykład XI. /porrwnawizy/. Przygotowano mieszaninę o składzie podanym w przykładzie I, ale nie poddano jej ogrzewaniu. Mieszaninę tę uzupełniono przez dodanie emulgatora i środka zwilżającego, po czym przygotowano w niej wodne roztwory o stężeniu 0,5 i 1%. środkiem tym opryskiwano drzewa owocowe, w celu zwalczenia wegetatywnych schorzeń, powodowanych przez grzyby i owady. Stwierdzono jednak rozwój mączniaka zwykłego i rzekomego mączniaka winorośli oraz objawy chorobowe na powierzchni liści. Gdy skrawki z pni i gałęzi umieszczono w pożywce i trasowano Jak w poprzednich przykładach, po upływie 3 dni stwierdzono rarost pasożytniczych grzybów.

Stosowany środek zabijał tylko 20% owadów i 5% przędziołukowatych. Gdy zabieg traktowania tym środkiem powtórzono po upływie 2 tygodni, to mączniak zwykły został opanowany, ale rozwój mącznika rzekomego winorośli i grzybów pasożytniczych nie uległ zmianie, a tylko 10-15% owadów zostało zabitych.

Przykład HI. /porównaN^y^ Postępowano Jak w przykładzie IV, ale pominięto zabieg przenoszenia energii. Z otrzymanej mieszaniny sporzędzono roztwór 0,4 - 5% i rozpylono go na powierzchnię liści winorośli. Rozwój mączniaka zwykłego został zahamowany, lecz szkodliwe działanie mączniaka rzekomego winorośli i pleśni powod^ącej gnicie nie uległo zm^r^ie.

- 40% roztoczy uległo porażeniu, które jednak minęło po upływie kilku godzin. Szkodnik winorośli /Polychrosis viteana/ został zniszczony tylko w 20%.

Przykład XIII. /porównawczy/. Postępowano w sposób podobny Jak w przykładzie I, ale nie ogrzewano roztworu. Produkt rozpylono na powieΓzchni kordonu przed pęczkowaniem, pobrano próbki z martwych tkanek, zarażonych przez Eutypa i umieszczono je w poży^t^^. Po upływie 48 godzin zaobserwowano silny rozwój Eutypa i Cytospora cyncta. Stwierdzono także formowanie się źle ukształtiwanyzh liści, nie iβjąz/ch dostatecznej ilości chlorofilu i nie ulegających regense^c!. Nie zauważono żadnego wpływu na Eutypa.

Przykład XIV. Zaprawianie. Do mieszaniny przygotowanej w sposób podany w przykładzie VI dodano 3% kazeiny lub octanu etylu, rozcieńczono produkt do stężenia 15%, po czym pokrywano nim rrwnomiernie powierzchnię ziarn pszenicy lub kukurydzy w urzędzeniu do zaprawiania nasion. Po upływie 1-2 dni od zasiania nasiona zaczęły kiekkować i w ciągu 2-3 ^dni ^kie^łki ^πιιγζχΙ¹ si^ę z ^e^. Temppeatura ^gle^by wynooiU 5 - 6°C ⁱ IdełU rozwijaj si^ę w ciągu kilku dni. Gdy postępowano w analogiczny sposób, stosujęc zaprawianie takę sarnę mieszaninę, lecz nie poddanę zabiegowi przenoszenia energU, to kiełkowanie i wynurzanie się kiekków było opóźnione o co najmniej 8-10 dni.

Przykład XV. Postępowano Jak w przykładzie XIV, lecz nie dodano kazeiny ani octanów, natom.ast dodano 0,!% lnndanu / Τ -heksachlotoz/kloheksanu/. Otrz marnym roztworem zaprawiono ziarno siewne w mieszalniku fluidyzacyjnym. Zaprawione nasiona zbóż kiełkowały po upływie 1-2 dni i kiełki wynurzały się po upływie 3-4 dni. Po upływie 1 miesięca wyjęto rośliny z gleby 1 stwierdzono, że w odróżnieniu od roślin z nasion zaprawianych znanymi sposobami mały obfite korzenie. Zboża z nasion zaprawionych środkiem według wynalazku rosnę szybciej i sę bardziej odporne na suszę.

154 332

Przykład XVI. Mieszaninę 15 części oetakrylanu metylu, 2 części hydrochinonu, 5 części chlorowodorku chininy, 1 część preparatu Chinalphoe, 1 część preparatu Dalt^anetrl.n . ² części ^pre^para^tu Benomyl u^^ywano w temperaturze 11O^OC i naet^ępnie wymieszano. uzytkujęc homogeniczna mieszaninę. Mieszaninę tę rozcieńczono wodę do stężenia 2% i roztworem opryskiwano sosny, osiki i dęby. Stwierdzono, ie Jelenie nie odgryzały wierzchołków sosen, a grzyby znajdujęce się na zarażonych powierzchniach drzew osiki i dębu zostały z^kal^owone, a owady, w zależności od ilości naniesionego środka, zostały zabita w niektórych przypadkach na głębokości nawet 2-3 mm.

Przykład XVII. Mieszaninę 20 części ^^m^l^ryl^^nu meeylu, 2 części hydrochinonu, 5 części preparatu Benornml, 1 części preparatu Captan, 1 część preparatu Deltametriia i 0,² cz^ęści kwasu β-Edolilmmastowego utrz^^ano w temperaturze 105°^C w cią^gu 1 godziny i po dodaniu znanych emulgatorów i środków zwilżających mieszano aż do uzyskania homogeeicziθj mieszaniny. Mieszaninę tę, rozcieńczonę wodę do stężenia 0,3 - 2%, opryskiwano lucernę i'słonecznik, chroniąc w ten sposób lucernę przed pleśnię liści, a słonecznik przed wylęganiem. Stosujęc opryskiwanie regularnie, można zapobiegać gniciu wierzchołków roślin słonecznika. Uszkodzenia spowodowane przez mszyce ustępuję bez dalszego zakażania, a sama mszyce ginę.

Przykład XVIII. Mieszaninę 18 części metakrylanu ι^γΕ, 6 części preparatu Benomyl, 2 części preparatu Thiadlmephon, 2 części hydrochinonu, 1 część kwasu Ot-naftytooctooago 1 0,5 części kwasu β -nndoli tomas^Nego utrzmywano w temperaturze 110°C, w ciągu 1 godziny, po czym ochłodzono, zmieszano dokładnie z emulgatorami i środkami zwilżającymi i homogeniczny produkt rozcieńczono do stężenia 0,4 - 1%.

W końcu wrześnie lub w październiku produktem tym potraktowano wierzchołki roślin pszenicy, ozimego jęczmienia 1 ryżu. Stwierdzono, że masa korzeniowe roślin potraktowanych była większa o co najmniej 50% od masy korzeniowej roślin poddanych próbie porównawozθt, a liczba liści i zawartość chlorofilu w liściach była również większa. W próbie porównawczej rośliny poddano działaniu samych podstawowych substancji czynnych.

Przykład XIX. W reaktorze z mieszadłem umiaszjztnt 15 części ιnβtβkrzlanu metylu, 2 części hydrochinonu, 3 części preparatu Benon^y, 1 część preparatu Captan, 1'część preparatu Folpat, 2 części preparatu Mathidathion i 1 część preparatu D^ltaMtr^iβ. Mieszano gazowym azotem 1 w reaktorze umieszczono również dwuściankowę sondę kwarcową, zawierającę 340 - 390 nm żarówkę kwarcową. Po wlęczeniu kwarcowej żarówki roztwór mieszano strumiθnaem azotu i chłodzono w ciągu 1/2 godziny. Otrzymany środek może być stosowany do zaprawianie nasion kukurydzy, pszenicy i lucerny. Po zaprawieniu należy nasiona wysuszyć i stosowane zwykle pokrywanie kazeinę pornmnąć. Skrobia w ziarnach więżę się z środkiem według wynalazku przez grupy OH, co daje zabezpiaczenia przed zakażeniami w glebie.

Przykład XX. Mieszaninę 20 części metakrzlaiu mey^^u, 5 części preparatu

Captofol, 3 części preparatu Benommy, 1 część preparatu Thiadimephon, 1 część preparatu Dθlńamθtrina, 5 części preparatu Chlnalphos i 2 części hydrochinonu mieszano gazowym wodorem, reaktor ochłodzono i wystawiono na działanie promieni laserowych 4 MHz w ciągu 30 minut. Następnie przerwano iapΓoιnienianie, mieszaninę ochłodzono 1 rozcieńczono do stężenia 0,1-1%. Przez rozpylanie tego środka zapobiega się doskonale chorobom jabłoni., chorobom ziemniaka powodowanym przez grzyby, brunatnieniu liści i gniciu ziemniaków.

Przykład XXI. Mieszaninę 15 części maiekrzlail mej^l.u, 1 części kwasu β indolltmιnastowago, 1 części kwasu eiberelitooegt, 2 części hydrochinonu, 3 części preparatu Chinalphos, 1 część preparatu Deltametrine i 5 części łupka olejowego ogrzewano w temperaturze 1O⁵°^C w ciąc^ 1/2 godziny po czy^m tch^ło^dzono do ńeⁿ^θr^tlr^z 70°C i zmieszano ze ^o^o^ w temperaturze ⁷°°^C mieszai^^ z para^finę i/albo wy^orzono ²0% mieszanin^ę z wultanizowanym kauczukiem stilonowym, a następnie szczelnie zαmnn^tt. Preparat ten można stosować przy oczkowaniu winorośli 1 szczepieniu drzew owocowych, do zakrywania okaleczonych powierzchni lub miejsc szczepienia, gdyż zapobiega on zakażeniom przez grzyby reprodukowanego maatriału.

154 332

Claims (4)

1. Zastrzeżenia patentowe

   1. Sposób wytwarzania środka dt traktowania roślin, znamienny tym, że stosujęc zabieg przenoszenia energii, to jest ogrzewanie, napromienianie promieniami nadfioeeowwymi lub napromienianie laserowe i korzystnie stosujęc przy tym mieszanie, jednę lub większę liczbę substancci czynnych, wybranych z grupy obejmuuęcej N^^lbbutyooł^i^rt^am^iilobenzlmiddaolilo-2/ karbaminian metylu, N-/trójchlorometylotio/tetrahydroftalimid, N-/l,l,2,2czterochhooootylotio/-l ,2,3,6-tetrahydroftalimid, tiofosforan 0,0-dwuetylowo-O-chhnokkaainylowy-2, 4,4*-chlofobenzylan izopropylu, /1R.3R/-/2₁d-dwubtim/winylo/22,2-dwumetylocyklopropanokarboksylan /S/- oć -cyjano-m-fenoksybenzylu, N-/trójchl/Γometytotio/ftαlimid, dwubi/f/aforan S-/N-toimyt--^|mltetylorarbi!toilmmθtytdwo/dwumetyl/Wy, T -sześciochlotocyklohekaan, dwut iofosforan S-/2,3-dihydro-5-itt/ksy-2-ket/-1,3,4-tirdiazolilo-3imetyldwo/dwumettlc>wy, /+/cis, trans-3-/2,d-dwchhtordwitylo2-2,2dUwimetylotykloptppanokrrboksylan 3-fenoksybenzylu, /t/-cis , tranechryzantemian 3,4,5,6-18^81’^™talmrnidomatylu, l-/4chh0ototen/kay/-1-/lH-1,2,4-triazynylo-l/33,d-dwimetylobutanon-2, kwas gibarelinowy, kwasCX. -naftytooctody, kwas /i-indolilomasłowy i chlorowodorek lub siarczan chininy, kontaktuje się z metakryaanem alkilu, korzystnie ^^takry^i^r^i^m meeylu i hydrochinonem, przy czym stosunek wagowy substancci czynnae , metakrylanu alkilu i hydrochinonu wynosi odpowiednio 1 : 0,4-10 : 0,08-10, po czym otrzymany produk ewennualnie rozcieńcza się wodę.
2. 2. Sposób według zastrz.l, znamien.ny tym, że substancję czynnę, mθtakrylrn al^kilu ⁱ h^ydt/chinon miesza s^{ię i} utrzymuje w tempetaturza 100 - 130°C, ^korz^ystnie w cię^gu

   0,5 - 3 godzin.
3. 3. Sposób według zastrz.l, znamienny tym, że mieszaninę subssancci czynnej metakrylaiu alkilu i hydrochinonu poddaje się działaniu promieniowania iadfioletdwθgo w cięgu 5-40 minut, w temperaturze 10 - 80 C.
4. 4. Sposób według zastrz.l albo 3, znamienny tym, że mieszaninę miesza się przepuszczejęc przez nię gazowy azot lub dwutlenek węgla.

   Zakład Wydawnictw UP RP. Nakład 100 egz.

   Cena 3000 zł