Przedmiotem wynalazku jest elektrolizer o charakterze prasy filtracyjnej. Znane sa elektrolizeryf które zawieraja wiele anod i katod, przy czym kazda anoda jest oddzielona od sasiedniej katody przez separator, który dzieli elektrolizer na wiele anodowych i ka¬ todowych przedzialów. Przedzialy anodowe takiego ogniwa sa wyposazone w elementy do za¬ silania ogniwa elektrolizera, korzystnie za pomoca wspólnego rozgaleznika oraz w eleme¬ nty do odprowadzania z ogniwa produktów elektrolizy. Podobnie, przedzialy katodowe w ogni¬ wie sa wyposazone w elementy do odprowadzania z ogniwa produktów elektrolizy oraz w ele¬ menty do doprowadzania do ogniwa wody lub innych cieczy, korzystnie za pomoca rozgalezni¬ ka. W takich elektrolizerach separator moze byc hydraulicznie nieprzepuszczalna przepona przepuszczajaca wybiórczo jony, na przyklad przepona przepuszczajaca wybiórczo kationy.Elektrolizery o charakterze prasy filtracyjnej moga zawierac wiele naprzemiennych anod i katod, na przyklad piecdziesiat anod umieszczonych na przemian z piecdziesiecioma katodami, przy czym ogniwo moze zawierac wiecej anod i katod, na przyklad do stu piec¬ dziesieciu naprzemiennych anod i katod. Anody i katody moga stanowic konstrukcje plytowa i moga byc elektrycznie izolowane jedna od drugiej za pomoca uszczelek z elektrycznie izo¬ lujacego materialu. Mimo, ze elektrolizery o charakterze prasy filtracyjnej sa wykorzy¬ stywane do elektrolizy szerokiej gamy elektrolitów, to w ostatnich latach byly one glów¬ nie wykorzystywane do produkcji chloru i wodnego roztworu wodorotlenku metalu alkalicz¬ nego na drodze elektrolizy wodnego roztworu chlorku metalu alkalicznego.Jezeli wodny roztwór chlorku metalu alkalicznego jest poddawany elektrolizie w elek- trolizerze przeponowym, to roztwór jest doprowadzany do przedzialów anodowych ogniwa, a chlor wytworzony w czasie elektrolizy oraz zubozony roztwór chlorku metalu alkalicznego, sa usuwane z przedzialów anodowych. Jony metalu alkalicznego sa przekazywane przez prze- 148 6262 148 626 pony do przedzialów katodowych ogniwa, do którego jest doprowadzana woda lub rozcienczony roztwór wodorotlenku metalu alkalicznego, a wodór i roztwór wodorotlenku metalu alkalicz¬ nego wytworzone w drodze reakcji jonów metalu alkalicznego z jonami hydroksylowymi sa usu¬ wane z przedzialów katodowych ogniwa, W takich elektrolizach o charakterze prasy filtracy¬ jnej elektrolit jest doprowadzany ze wspólnego rozgaleznika do poszczególnych przedzialów anodowych ogniwa, a woda lub rozcienczony roztwór wodorotlenku metalu alkalicznego jest doprowadzany z rozgaleznika do poszczególnych przedzialów katodowych ogniwa, przy czym pro¬ dukty elektrolizy sa usuwane z poszczególnych przedzialów anodowych i katodowych ogniwa przez odprowadzanie tych produktów do oddzielnych rozgalezników. Elementy dla doprowadza¬ nia elektrolitu i wody lub rozcienczonego roztworu wodorotlenku metalu alkalicznego oraz elementy dla usuwania produktów elektrolizy sa oddzielnymi rurami prowadzacymi od poszcze¬ gólnych rozgalezników i kazdego przedzialu anodowego i katodowego elektrolizera. Alterna¬ tywnie, elektrolizer moze byc utworzony z wielu plyt anodowych, plyt katodowych i uszcze¬ lek z elektrycznie izolujacego materialu, z uszczelkami umieszczonymi pomiedzy sasiednimi plytami anodowymi i plytami katodowymi izolujacymi przez to kazda plyte anodowa od sasie¬ dniej plyty katodowej, ewentualnie plyty anodowe i plyty katodowe moga byc umieszczone w uszczelkach, to jest we wglebieniach w ramowych uszczelkach, a ponadto uszczelki i ko¬ rzystnie anodowe i katodowe plyty moga zawierac wiele otworów, które w ogniwie tworza ra¬ zem wiele kanalów wzdluz ogniwa, które sluza jako rozgalezniki. W takim ogniwie elementy dostarczajace elektrolit i usuwajace produkty elektrolizy sa przepustami, na przyklad szczelinami, w sciankach uszczelek i/lub plyt anodowych lub plyt katodowych, które to prze¬ pusty lacza rozgalezniki z anodowymi i katodowymi przedzialami elektrolizera. Elektrolize- ry tego typu sa opisane na przyklad w brytyjskim opisie patentowym nr 1595183 i europej¬ skim zgloszeniu patentowym nr 0064608-A.W elektrolizerach, a zwlaszcza w elektrolizerach o charakterze prasy filtracyjnej zawierajacych wiele oddzielnych przedzialów anodowych i katodowych, niezbedne jest, aby szybkosc przeplywu elektrolitu byla taka sama dla kazdego z przedzialów anodowych, przy czym powinna byc zachowana równomierna dystrybucja elektrolitu z rozgaleznika do prze - dzialów anodowych. Jesli wystepuja rózne szybkosci przeplywu elektrolitu z rozgaleznika do przedzialów anodowych, to srednie stezenie elektrolitu i temperatura elektrolitu mo¬ ga byc rózne w poszczególnych przedzialach anodowych dajac w konsekwencji niekorzystny efekt w spadku wydajnosci elektrolizera. Ponadto, a zwlaszcza wtedy gdy elektrolizer pra¬ cuje przy podwyzszonym cisnieniu, bardzo istotne jest, aby cisnienie w kazdym anodowym przedziale elektrolizera bylo takie samo. Podobnie wskazane jest, aby zachowana byla rów¬ nomierna dystrybucja cieczy w katodowych przedzialach ogniwa, a ponadto nie powinny wy¬ stepowac róznice w stezeniu cieczy i ich temperaturze w katodowych przedzialach ogniwa, a gdy elektrolizer pracuje przy podwyzszonym cisnieniu, to cisnienie w kazdym katodowym przedziale elektrolizera powinno byc takie samo.Wynalazek dotyczy elektrolizera, który jest wyposazony w elementy pomagajace w utrzy¬ mywaniu równomiernej dystrybucji cieczy do anodowych przedzialów i/lub katodowych prze¬ dzialów elektrolizera, które pomagaja w utrzymywaniu podobnego cisnienia w kazdym z anodo¬ wych przedzialów i/lub podobnego cisnienia w kazdym z katodowych przedzialów.Elektrolizer o charakterze prasy filtracyjnej, który zawiera wiele plytowych anod, katod i uszczelek z elektrycznie izolujacego materialu, przy czym pomiedzy kazda anoda a sasiednia katoda znajduje sie przepona umozliwiajaca wymiane jonów dla utworzenia w og¬ niwie wielu anodowych przedzialów i katodowych przedzialów, ponadto przynajmniej kazda z uszczelek ma wiele otworów, które w elektrolizerze tworza rozgaleznikowe przedzialy148 626 3 wzdluzne ogniwa, które to ogniwo zawiera elementy laczace wspomniane rozgalezniki z ano¬ dowymi i katodowymi przedzialami, wedlug wynalazku charakteryzuje sie tym, ze kazda usz¬ czelka ma przynajmniej jeden dodatkowy otwór, które to otwory razem tworza kompensacyjny rozgaleznik wzdluzny ogniwa, który jest polaczony tylko z anodowymi przedzialami ogniwa, ewentualnie jest polaczony tylko z katodowymi przedzialami ogniwa. Kazda z uszczelek ma korzystnie dwa otwory, które tworza dwa wzdluzne rozgalezniki kompensacyjne ogniwa, z któ¬ rych jeden rozgaleznik kompensacyjny jest polaczony z anodowymi przedzialami, a drugi roz¬ galeznik kompensacyjny jest polaczony tylko z katodowymi przedzialami. Rozgaleznik kompen¬ sacyjny polaczony jest z anodowymi lub katodowymi przedzialami korzystnie poprzez kanal w plaszczyznie uszczelek. W korzystnym rozwiazaniu kazda uszczelka, anoda i katoda ma przynajmniej jeden otwór, który razem z innymi tworzy wzdluzny rozgaleznik kompensacyjny ogniwa, który jest polaczony z anodowymi przedzialami ogniwa, ewentualnie który jest po¬ laczony z katodowymi przedzialami ogniwa. W takim rozwiazaniu elektrolizera kazda uszcze¬ lka, anoda i katoda ma dwa otwory, które tworza dwa wzdluzne rozgalezniki kompensacyjne ogniwa, przy czym jeden ze wzdluznych rozgalezników kompensacyjnych jest polaczony tylko z anodowymi przedzialami, a drugi wzdluzny rozgaleznik kompensacyjny jest polaczony tyl¬ ko z katodowymi przedzialami. Polaczenie pomiedzy rozgaleznikami kompensacyjnymi i anodo¬ wymi lub katodowymi przedzialami jest wówczas zapewnione przez kanal w plaszczyznie usz¬ czelek lub anod lub katod. W elektrolizerze wedlug wynalazku anody i katody sa umieszczo¬ ne we wglebieniach w ramowej uszczelce i w tym przypadku rozgalezniki sa utworzone przez otwory w kazdej z uszczelek, które razem tworza rozgalezniki w elektrolizerze. W tego ro¬ dzaju ogniwie elementami laczacymi rozgalezniki z anodowymi i katodowymi rozgaleznikami ogniwa sa odpowiednio umieszczone kanaly w plaszczyznie uszczelek, a wiec kanaly w scian¬ ce uszczelki lub kanaly na powierzchniach uszczelek.W alternatywnym drugim rodzaju uszczelek elektrolizera, które sa ramowa konstrukcja, moga byó one umieszczone pomiedzy kazda anoda a sasiednia katoda, zapewniajac przez to izolacje kazdej anody od sasiedniej katody, przy czym w tym przypadku rozgalezniki tworza otwory w kazdej z uszczelek, kazdej z anod i kazdej z katod, które to otwory razem tworza rozgalezniki w elektrolizerze. W tego typu ogniwie elementy laczace rozgalezniki z anodo¬ wymi i katodowymi przedzialami ogniwa stanowia odpowiednio umieszczone kanaly w plaszczy¬ znie uszczelek, lub kanaly w plaszczyznie anod i w plaszczyznie katod, takie jak kanaly w sciankach lub kanaly w powierzchniach uszczelek, anod 1 katod.W elektrolizerze anody, katody i uszczelki sa plytowe, przez co rozumie sie, ze sa one planarna konstrukcja.Elektrolizer moze byc jednobiegunowy lub moze byc dwubiegunowy. W jednobiegunowym elektrolizerze przepona umozliwiajaca wymiane jonów jest umieszczona pomiedzy kazda anoda a sasiednia katoda. W dwubiegunowym elektrolizerze przepona umozliwiajaca wymiane jonów jest umieszczona pomiedzy kazda anoda dwubiegunowej elektrody, a katoda sasiedniej dwubie¬ gunowej elektrody. W elektrolizerze kompensacyjny rozgaleznik jest polaczony z kazdym ano¬ dowym przedzialem lub z kazdym katodowym przedzialem ogniwa. W korzystnym przykladzie wy¬ konania elektrolizer zawiera kompensacyjny rozgaleznik polaczony z kazdym katodowym prze¬ dzialem. Kompensacyjny rozgaleznik w elektrolizerze powinien byc umieszczony ponizej po¬ ziomu, na którym ciecz jest doprowadzana do anodowego przedzialu lub do katodowego prze - dzialu, w czasie pracy ogniwa. Hydraulicznie nieprzepuszczalne przepony umozliwiajace wy¬ miane jonów sa znane i korzystnie sa polimerami zawierajacymi fluor, zawierajacymi grupy anionowe. Polimery korzystnie sa weglowodorami fluoropochodnymi zawierajacymi powtarzaja¬ ce sie grupy /-V2B-/M ± /-CF2-CP-/K X4 148 626 gdzie m ma wartosc 2 do 10f a korzystnie 2, stosunek M do N jest korzystnie takit aby cie¬ zar równowaznikowy grup X wynosil w zakresie 500 do 2000, a X jest wybrane z A lub /- 0CF? - CP -/pA I Z gdzie P ma wartosc na przyklad 1 do 3, Z jest fluorem lub grupa perfluoroalkilowa majaca od 1 do 10 atomów wegla, a A jest grupa wybrana z grup: - S0~H, -CFpSO^H, - CClpSO^H, -X1S0-H, - P0JC2, -P02H?, - C00H i - X10H, lub pochodnych wspomnianych grup, gdzie X1 jest grupa arylowa. Korzystnie A reprezentuje grupe -SO^H lub - COOH. Przepony umozliwia¬ jace wymiane jonów zawierajace grupe SO^H sa sprzedawane pod nazwa "Nafion" przez El Du Pont de Nemours and Co Inc., a przepony umozliwiajace wymiane jonów zawierajace grupe -COOH pod nazwa "Plemion" przez Asahi Glass Co Ltd.Elektrolizer zawiera wiele uszczelek z elektrycznie izolujacego materialu. Uszczel¬ ki sa korzystnie gietkie i sprezynujace, aby zapewnic wytworzenie szczelnych dla przecie¬ ków uszczelnien w elektrolizerze i powinny byc one odporne na dzialanie elektrolitu, jak równiez produktów elektrolizy. Uszczelka moze byc wykonana z polimeru organicznego, na przyklad poliolefinu# to jest polietylenu lub polipropylenu; elastomeru weglowodorowego, to jest elastomeru bazujacego na kopolimerach etyleno-propylenowych lub kopolimerach etyleno-propylenodienowychf naturalnym kauczuku, lub kauczuku styreno-butadienowym; lub weglowodorze chlorowanym, to jest polichlorku winylu lub polichlorku winylidemu W ele¬ ktrolizerze dla przeprowadzenia elektrolizy wodnego roztworu chlorku metalu alkaliczne - go material uszczelki moze byc polimerem fluorowanym, na przyklad politetrafluoroetyle- nem, polifluorkiem winylu, polifluorkiera winylidenu lub kopolimerem tetrafluoroetyleno- hexafluoropropylenowymt lub podlozem majacym zewnetrzna warstwe z takiego polimeru fluo¬ rowanego lub wypelnionym takim materialem.W elektrolizerze uszczelka moze miec centralny otwór okreslony przez profil w kszta¬ lcie ramki, który w ogniwie ogranicza czesc przedzialu anodowego lub katodowego przedzia¬ lu i w którym korzystnie moga byc umieszczone anody lub katody. Otwory w uszczelce, które w elektrolizerze tworza razem czesc rozgalezników, z których doprowadzany jest elektrolit do anodowych przedzialów ogniwa i z których doprowadzane sa ciecze do katodowych przedzia¬ lów ogniwa oraz do których usuwane sa produkty elektrolizy z anodowych przedzialów i ka¬ todowych przedzialów ogniwa, moga byc umieszczone w parach blisko przeciwleglych brzegów uszczelki, to jest w profilu uszczelki, w ksztalcie ramki. Otwory, które w elektrolizerze tworza razem kompensacyjny rozgaleznik lub rozgalezniki, moga byc podobnie rozmieszczone w profilu uszczelki, w ksztalcie ramki. Anoda moze byc metalowa, a rodzaj metalu bedzie zalezal od rodzaju elektrolitu poddawanego elektrolizie w elektrolizerze. Korzystnie me¬ tal jest w postaci folii, zwlaszcza gdy w elektrolizerze poddany jest elektrolizie wodny roztwór chlorku metalu alkalicznego.Metalem w postaci folii moze byc jeden z grupy metali: tytan, cyrkon, niob, tantal lub tungsten, lub stop zawierajacy glównie jeden, lub kilka z tych metali, a majacy wla¬ snosci polaryzacji anodowej, które sa porównywalne z wlasnosciami czystego metalu. Korzy¬ stnym jest stosowanie samego tytanu, lub stopu na bazie tytanu, a majacego wlasnosci po¬ laryzacji porównywalne z wlasnosciami tytanu. Anoda musi miec przynajmniej centralna czesc anodowa, gdzie ma ona otwory, które w ogniwie tworza czesc rozgalezników, z któ¬ rych elektrolit jest doprowadzany do anodowych przedzialów ogniwa i z których ciecze do¬ prowadzane sa do katodowych przedzialów ogniwa oraz do których produkty elektrolizy sa usuwane z anodowych przedzialów i katodowych przedzialów ogniwa, które to otwory moga6 148 626 dukty elektrolizy sa doprowadzane, niezbednym jest zapewnienie, zeby rozgalezniki, które lacza sie z anodowymi przedzialami ogniwa byly elektrycznie odizolowane od rozgalezników, które sa polaczone z katodowymi przedzialami ogniwa. Ta elektryczna izolacja moze byc osia¬ gnieta za pomoca czlonów uksztaltowanych jak ramki z elektrycznie izolujacego materialu wprowadzonego w otwory w anodach i katodach, które stanowia czesc rozgalezników. Czlony uksztaltowane jak ramki tworza czesc uszczelek, to jest wystajaca czesc uksztaltowana jak remka na powierzchni uszczelki.Slektrolizer wedlug wynalazku jest pokazany na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia anode w rzucie pionowym, fig. 2 - katode w rzucie pionowym, fig. 3 - uszczelke w rzucie pionowym, a fig. 4 przedstawia czesc elektrolizera obejmujaca anody, katody i uszczelki z fig. 1, 2 i 3, w rozlozeniu, w rzucie aksonometrycznym. Jak przedstawiono na fig. 1, anoda zawiera plyte 1 majaca centralny otwór 2, który jest mostkowany przez wiele pionowo rozmieszczo¬ nych listew 3, które tworza powierzchnie czynna anody. Listwy 3 sa rozsuniete wzgledem siebie i leza w plaszczyznie równoleglej do plaszczyzny plyty 1. Grupa listew jest umiesz- czona z kazdej strony plyty 1. Plyta 1 ma cztery otwory 4, 5, 6, 7, które w ogniwie tworza czesc oddzielnych wzdluznych rozgalezników dla elektrolitu dostarczonego do przedzialów anodowych, produktów elektrolizy usuwanych z przedzialów anodowych, cieczy doprowadzonej do przedzialów katodowych i produktów elektrolizy usuwanych z przedzialów katodowych.Plyta anodowa 1 ma równiez dwa dalsze otwory 8, 9, które w elektrolizerze tworza czesc przedzialów wzdluznych ogniwa, a które stanowia rozgalezniki kompensacyjne. Otwór 8 jest polaczony poprzez przepust 10 w scianie plyty anodowej 1 z centralnym otworem 2, a wiec z anodowymi przedzialami ogniwa. Otwór 9 nie jest dolaczony do podobnego przepustu, tak wiec on nie jest polaczony z centralnym otworem 2 i z przedzialem anodowym ogniwa. Plyta anodowa 1 jest równiez zaopatrzona w przepust 11 laczacy otwór 4 z centralnym otworem 2 oraz w przepust 12 laczacy centralny otwór 2 z otworem 5. Plyta anodowa 1 ma ponadto wy - step 13, który jest polaczony z wyprowadzeniem- 14 dla dolaczenia do szyny zbiorczej.Jak przedstawiono na fig. 2 katoda zawiera plyte 20 majaca centralny otwór 21, który je¬ st mostkowany przez wiele pionowo rozmieszczonych listew 22, które tworza powierzchnie czynna katody. Listwy 22 sa rozsuniete wzgledem siebie i leza w plaszczyznie równoleglej do plaszczyzny plyty 20. Grupa listew jest umieszczona z obydwu stron plyty 20. Plyta 20 ma cztery otwory 23, 24, 25, 26, które w ogniwie tworza czesc oddzielnych wzdluznych roz¬ galezników, dla cieczy doprowadzanej do przedzialów katodowych, produktów elektrolizy usu¬ wanych z przedzialów katodowych, elektrolitu doprowadzanego do przedzialów anodowych i pro¬ duktów elektrolizy usuwanych z przedzialów anodowych. Plyta katodowa 20 ma równiez dwa dalsze otwory 27, 28, które w elektrolizerze tworza czesc wzdluznych przedzialów ogniwa, a które stanowia rozgalezniki kompensacyjne. Otwór 28 jest polaczony poprzez przepust 29 w scianie plyty katodowej 20 z centralnym otworem 21 i przez to z przedzialem katodowym ogniwa. Otwór 27 nie jest polaczony z podobnym przepustem, tak wiec nie jest równiez pola¬ czony z centralnym otworem 21 i z katodowymi przedzialami ogniwa. Plyta katodowa 20 jest ponadto wyposazona w przepust 30 laczacy otwór 23 z centralnym otworem 21 i w przepust 31 laczacy centralny otwór 21 z otworem 24. Plyta katodowa 20 jest ponadto zaopatrzona w wy¬ step 32, który jest polaczony z wyprowadzeniem 33 dla dolaczenia do szyny zbiorczej.Na fig. 3 przedstawiona jest uszczelka 40 z elektrycznie izolujacego materialu, korzystnie elastomeru, która ma centralny otwór 41 odpowiadajacy centralnemu otworowi 2 w plycie ano¬ dowej 1, otwory 42, 43, 44, 45, 46, 47 odpowiadajace otworom 4, 5, 6, 7, 8, 9 w plycie ano¬ dowej 1, ale majace nieco mniejsze wymiary niz te wymienione otwory w plycie anodowej 1.Otwory 42, 43, 44, 45, 46, 47 w uszczelce 40 maja odstajace zewnetrzne brzegi /nie przed¬ stawione/, które w zlozonym ogniwie pasuja do otworów 4, 5, 6, 7, 8, 9 w plycie anodowej 1,H8 626 5 byc umieszczone w parach, blisko przeciwleglych brzegów anody, to jest po obydwu stro - nach centralnej czesci anodowej. Jesli anody maja otwory, które w elektrolizerze tworza razem czesc kompensacyjnego rozgaleznika lub rozgalezników, otwory moga byc umieszczone blisko brzegu anody, z boku centralnej czesci anodowej.Czesc anodowa moze miec powierzchnie otworowana , na przyklad moze zawierac wiele wydluzonych czlonów, które sa korzystnie umieszczone pionowo, na przyklad w postaci za¬ luzji lub listew, ewentualnie moze miec powierzchnie otworowana jako sito, siatka jedno¬ lita lub perforowana powierzchnia. Czesc anodowa moze miec pare otworowanych powierzch¬ ni umieszczonych równolegle wzgledem siebie.Czesc anodowa plyty anodowej moze miec powloke z elektrokatalitycznie aktywnego ma¬ terialu przewodzacego prad elektryczny. Szczególnie w przypadku, gdy elektrolizie jest poddawany wodny roztwór chlorku metalu alkalicznego, ta powloka moze na przyklad zawierac jeden z wielu metali grupy platynowców, np. platyne, rod, iryd, ruten, osm i pallad, lub stopy wspomnianych metali i/lub ich tlenek lub tlenki. Powloka moze zawierac jeden lub kilku metali z grupy platynowców i/lub ich tlenków z domieszkami tlenków jednego lub kil¬ ku metali nieszlachetnych, zwlaszcza tlenku metali w postaci folii. Szczególnie korzyst¬ ne powloki elektrokatalityczne aktywne zawieraja sama platyne, a równiez sa nimi powloki bazujace na dwutlenku rutenu/dwutlenku tytanu, dwutlenku rutenu/dwutlenku cyny oraz dwu¬ tlenku rutenu/ dwutlenku cyny/dwutlenku tytanu. Takie powloki i metody ich stosowania sa znane*.Katoda moze byc metalowa, a rodzaj metalu bedzie równiez zalezal od rodzaju elektro¬ litu poddawanego elektrolizie w elektrolizerze. Jesli elektrolizie ma byc poddany wodny roztwór chlorku netalu alkalicznego, to katoda moze byc wykonana na przyklad ze stali, miedzi, niklu lub stali pokrytej miedzia lub niklem. Katoda ma przynajmniej centralna czesc katodowa, a jesli zawiera otwory stanowiace w ogniwie czesc rozgalezników,z których elektrolit jest doprowadzany do anodowych przedzialów ogniwa i z których ciecze sa dopro¬ wadzane do katodowych przedzialów ogniwa oraz do których produkty elektrolizy sa usuwane z anodowych przedzialów i katodowych przedzialów ogniwa, to otwory te moga byc rozmiesz¬ czone parami blisko przeciwleglych brzegów katod, to jest po obu stronach centralnej cze¬ sci katodowej. Jesli katoda ma otwory, które w elektrolizerze tworza razem rozgaleznik lub rozgalezniki, to otwory moga byc umieszczone blisko brzegu katody i z boku central¬ nej czesci katodowej.Czesc katodowa moze miec powierzchnie otworowana, na przyklad moze zawierac wiele wydluzonych czlonów, które sa korzystnie umieszczone pionowo, na przyklad w postaci zalu¬ zji lub listew, ewentualnie moze miec powierzchnie otworowana jak sito, siatka jednolita lub perforowana powierzchnia. Czesc katodowa moze miec pare otwofctowanych powierzchni umie¬ szczonych równolegle wzgledem siebie. Czesc katodowa plyty katodowej moze miec powloke z materialu, który redukuje nadnapiecie wodoru na katodzie, jesli elektrolizer jest uzywa¬ ny do elektrolizy wodnego roztworu chlorku metalu alkalicznego. Takie powloki sa znane.W jednobiegunowym ogniwie kazda z anod i katod zaopatrzona jest w elementy dla dola¬ czenia do zródla energii. Na przyklad moga byc przewidziane wydluzenia, które sa odpowie¬ dnie do przylaczania do odpowiednich szyn zbiorczych. W dwubiegunowym ogniwie zacisk ano¬ dowy i zacisk katodowy bedzie zaopatrzony w elementy dla dolaczania do zródla energii.Niezbednym jest, aby zarówno anody jak i katody byly gietkie, a zwlaszcza sprezyste, po¬ niewaz gietkosc i sprezystosc pomagaja w wytwarzaniu uszczelnien przeciw wyciekom pod¬ czas montazu anod i katod w elektrolizerze.Grubosc anod i katod wynosi korzystnie 0,5 mm do 3 mm. Jesli anody i katody maja otwory, które w elektrolizerze stanowia czesc rozgalezników, z których i do których ciecze i pro-148626 7 lub do otworów 23, 24, 25, 26f 27, 28 w plycie katodowej 20, przez co zabezpiecza sie po¬ wierzchnie elektrycznie izolujacego materialu we wspomnianych otworach w plycie anodowej 1 i plycie katodowej 20.Na fig. 4 przedstawiono czesc elektrolizera zawierajaca dwie katody 51, 52,z których kaz¬ da ma pare uszczelek z elastomeru 53, 54 i 55, 56 umieszczonych po obydwu ich stronach.Przedstawiona czesc ogniwa zawiera równiez dwie anody 57, 58, z których kazda me pare usz¬ czelek z elastomeru 59, 60 i 61, 62 umieszczone po obydwu ich stronach. Przedstawione sa równiez trzy przepony 63, 64, 65 umozliwiajace wymiane jonów. Kazda przepona jest umiesz¬ czona pomiedzy kazda anoda a sasiednia katoda. Granice przedzialu anodowego stanowia prze¬ pony 63 i 64, a granice przedzialu katodowego stanowia przepony 64 i 65» Blektrolizer je¬ st równiez zaopatrzony w plyty koncowe /nie przedstawiona/ i w elementy /nie przedstawione/ dla doprowadzania cieczy do rozgalezników i dla usuwania produktów elektrolizy z rozgalez¬ ników.Dzialanie elektrolizera zostanie objasnione w nawiazaniu do anod i katod przedstawionych na fig. 1 i 2. Nawiazujac do fig. 1, elektrolit, to jest wodny roztwór chlorku metalu al¬ kalicznego, doprowadzany jest do rozgaleznika, którego czesc stanowi otwór 4 w plycie ano¬ dowej 1 i elektrolit przechodzi przez przepust 11 do przedzialu anodowego ogniwa, którego czesc stanowi otwór 2 w plycie anodowej 1. Gazowe i ciekle produkty elektrolizy wyplywaja z przedzialu anodowego przez przepust 12 i do rozgaleznika, którego czesc stanowi otwór 5 i nastepnie na zewnatrz ogniwa. Nawiazujac do fig. 2, ciecz, to jest woda lub rozcienczony roztwór wodorotlenku metalu alkalicznego, jest doprowadzany do rozgaleznika, którego czesc stanowi otwór 23 w plycie katodowej 20, ciecz przechodzi przez przepust 29 do przedzialu katodowego ogniwa, którego czesc stanowi otwór 21 w katodowej plycie 20. Gazowe i ciekle produkty elektrolizy wyplywaja z przedzialu katodowego przez przepust 30 i do rozgalezni¬ ka, którego czesc stanowi otwór 24, a nastepnie na zewnatrz ogniwa.W czasie dzialania elektrolizera, rozgaleznik kompensacyjny, którego czesc stanowi otwór 8 w plycie anodowej 1, jest polaczony z kazdym przedzialem anodowym ogniwa przez przepusty 10 w plytach anodowych 1, co pozwala na przeplyw elektrolitu pomiedzy anodowymi przedzia¬ lami przy stalym cisnieniu w kazdym anodowym przedziale ogniwa. Kompensacyjny rozgaleznik którego czesc stanowi otwór 28 w plycie katodowej 20 jest polaczony z kazdym katodowym przedzialem ogniwa przez przepusty 29 w katodowych plytach 20, co pozwala na przeplyw cie¬ czy pomiedzy katodowymi przedzialami z zapewnieniem jednakowego rozdzialu cieczy i stale¬ go cisnienia w kazdym katodowym przedziale ogniwa.Zastrzezenia patentowe 1. Elektrolizer,zwlaszcza o charakterze prasy filtracyjnej, który zawiera wiele ply¬ towych anod, katod i uszczelek wykonanych z elektrycznie izolujacego materialu, przy czym pomiedzy kazda anoda i sasiednia katoda znajduje sie przepona umozliwiajaca wymiane jonów, dla utworzenia w ogniwie wielu anodowych przedzialów i katodowych przedzialów, ponadto przynajmniej kazda z uszczelek ma wiele otworów, które w elektrolizerze tworza rozgalezni¬ kówe przedzialy wzdluzne ogniwa, przy czym ogniwo zawiera elementy laczace wspomniane roz¬ galezniki z anodowymi i katodowymi przedzialami, znamienny tym, ze kazda usz¬ czelka ma przynajmniej jeden dodatkowy otwór, które to otwory razem tworza kompensacyjny rozgaleznik wzdluzny ogniwa, który jest polaczony tylko z anodowymi przadzialami ogniwa, ewentualnie jest polaczony tylko z katodowymi przedzialami ogniwa. 2. Elektrolizer wedlug zastrz. 1, znamienny t ym,ze kazda uszczelka ma dwa otwory, które tworza dwa wzdluzne rozgalezniki kompensacyjne ogniwa, z których Je¬ den rozgaleznik kompensacyjny jest polaczony tylko z anodowymi przedzialami,a drugi rozgale-8 148 626 znik Kompensacyjny Jest polaczony tylko z katodowi Prz.toi.l.n.1. rozgaMnik kompen- 3. Elektrolizer wedlug zastrz. 2, z n a m i e n n y t y o . ze rozgalezni P sacyjny polaczony jest z anodowi lub katodowi przedzialami poprzez kanal w plaszczy znieuszczelek. uszczelka, 4. Elektrolizer wedlug zastrz. 1,znamienny tym, anoda i katoda ma przynajmniej Jeden otwór, który razem z innymi tworzy wzdluzny rózga - alnie, który Jest polaczony z katodowymi P""-""* ogniwa 5 Elektrolizer wedlug zastrz. 4, znamienny tym, anoda i ka o a ma d„ otwory, które tworza dwa wzdluzne rozgalezniki kompensacie 0gn a, pr y c ym Jeden ze wzdluznych rozgalezników kompensacyjnych Jest polaczony ty ko z no¬ wymi przedzialami, a drugi wzdluzny rozgaleznik kompensacyjny Jest polaczony tylko z kato¬ dowymi przedzialami. rozgalezniki 6. Elektrolizer wedlug zastrz. 4 albo 5. z n a m i e n y ty , * kompensacyjne z anodowymi lut, katodowymi przedzialami polaczone Sa poprzez kanal w plasz czyznie uszczelek lub anod lub katod.Fig. 2148 626 Fig. 3.Fig. U. PL PL PL PL PL PL PL PL PL