Przedmiotem wynalazku jest cierny tlumik drgan pojazdu, zwlaszcza wagonu towarowego o usprezynowaniu przyosiowym, który rozpraszajac energie drgan wagonu umozliwia promieniowe nastawianie sie zestawu kól na krzywiznach toru.Znane cierne tlumiki drgan pojazdów, rozpraszajace energie podczas pionowych i poprze¬ cznych ruchów ramy wózka lub nadwozia wzgledem zestawu kól, nie pozwalaja zestawowi kól przemieszczac sie wzgledem ramy w kierunku wzdluz pojazdu — patent francuski Nr 2163880 oraz patent RFN nr 211072 (fig. 1, 2), co umozliwia promieniowe nastawianie sie zestawu kól na krzywiznach toru.W patencie RFN 2110072 usilowano zapewnic mozliwosc promieniowego nastawiania sie zestawu kól na krzywiznach toru dzieki odksztalcalnosci dodatkowej sprezyny, takjak pokazuje to fig.l, lub elementu gumowego przedstawionego na fig.2. Taka konstrukcje charakteryzuje jednak duza sztywnosc ukladu prowadzenia zestawu w ramie wózka lub pojazdu, poniewaz korpus lozyska jest dociskany do ramy wózka, a przesuwnosc zestawu kól wynika jedynie z podatnosci dodatkowych elementów odksztalcalnych w postaci sprezyny lub wkladki gumowej.Wadyznanych rozwiazan wynikaja ze sztywnego prowadzenia zestawu kól w ramie pojazdu w kierunku wzdluz pojazdu. Skrepowanie to uniemozliwia lub utrudnia promieniowe nastawianie sie zestawu kól na krzywiznach toru w wyniku czego kola zestawu tocza sie z duzymi poslizgami i oddzialywuja duzymi silami na szyny, co powoduje szybkie zuzywanie sie szyn i obreczy kól.Dodatkowa wada znanych rozwiazan jest duzy opór jazdy zestawu kól, wynikajacy z tarcia kól toczacych sie z poslizgami oraz niespokojny bieg pojazdu.Celem wynalazku jest wyeliminowanie wad znanych rozwiazan ciernych tlumików drgan pojazdów przez tlumik cierny nowej konstrukcji, który pozwala na promieniowe nastawianie sie zestawu kól na krzywiznach toru.2 146 471 Cierny tlumik drgan wedlug wynalazku posiada dociskacz i wstawke cierna, którajest prowa¬ dzona w ramie wózka lub pojazdu w kierunku wzdluz pojazdu. Wstawka ta jest dociskana do korpusu lozyska osi przez dociskacz, który opiera sie na skosnym wystepie korpusu lozyska i jest dociskany do niego sila pionowa wywierana przez element sprezysty zawieszenia pojazdu. Podczas pionowych i poprzecznych ruchów zestawu kól wzgledem ramy wózka lub pojazdu na powierzch¬ niach wstawki ciernej, stykajacej sie z jednej strony z korpusem lozyska osi, a z drugiej z dociska- czem, powstaja sily tarcia tlumiace drgania pojazdu. Podczas przemieszczania sie zestawu kgl wzgledem ramy wzdluz pojazdu wstawka cierna i dociskacz przemieszczaja sie wraz z korpusem lozyska osi.Tlumik cierny wedlug wynalazku umozliwia promieniowe nastawianie sie zestawu kól na krzywiznach toru. Dzieki temu zmniejszaja sie poslizgi kól i sily ich poprzecznego oddzialywania na szyny co zapewnia zwiekszenie zywotnosci szyn i obreczy kól, zmniejsza oporyjazdy i poprawia spokojnosc biegu pojazdu. Dodatkowa zaleta tlumika ciernego wedlug wynalazkujest powieksza¬ nie sie sily tlumiacej pionowe i poprzeczne drgania pojazdu wraz ze wzrostem obciazenia pojazdu ladunkiem, co zapewnia dobre tlumienie drgan pojazdu w róznych stanach jego zaladowania.Przedmiot wynalazku zostanie blizej przedstawiony w przykladzie wykonania pokazanym na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia przekrój przez rame wózka pojazdu, korpus lozyska osi, usprezynowanie i tlumik cierny a fig. 2 szczegól fig. 1 ukazujacy w powiekszeniu skosna powierzch¬ nie dociskacza wspólpracujaca ze skosna powierzchnia korpusu.Wstawka cierna 1 jest prowadzona w kierunku wzdluz pojazdu w otworze wspornika ramy lub pojazdu 2. Wstawka cierna 1 jest dociskana do bocznej powierzchni korpusu lozyska osi 3 przez dociskacz 4 wyposazony w skosna powierzchie 7. Dociskacz 4 jest oparty na skosnej powierzchni 8 wystepu 5 korpusu lozyska osi 3 i jest dociskany do niego sila wywierana przez element sprezysty zawieszenia 6. Sily tarcia tlumiace drgania pojazdu, powstaja na obu powierzchniach wstawki ciernej 1, która styka sie jedna strona z korpusem lozyska osi 3, a druga z dociskaczem 4. Wstawka cierna 1 i dociskacz 4 przemieszczaja sie wraz z korpusem lozyska osi 3 podczas przemieszczen tego korpusu wzgledem ramy 2 w kierunku wzdluz pojazdu. Przemieszczenia te odbywaja sie granicach luzów A miedzy korpusem lozyska osi 3 i rama 2.Zastrzezenie patentowe Cierny tlumik drgan pojazdu, zwlaszcza w wagonach towarowych o usprezynowaniu przyo- siowym, posiadajacy wstawke cierna prowadzona w kierunku wzdluz pojazdu w otworze ramy pojazdu lub w otworze ramy wózka pojazdu i dociskana do korpusu lozyska osi za pomoca dociskacza, znamienny tym, ze korpus lozyska osi (3) ma skosna powierzchnie (8), korzystnie ustytuowana na wstepie (5) korpusu (3), nachylona pod katem mniejszym od 90°, wzgledem pionowej plaszczyzny przechodzacej przez os kól, a dociskacz (4) ma skosna powierzchnie (7) usytuowana po przeciwnej stronie niz powierzchnia dociskana do wstawki ciernej (1), przy czym skosna powierzchnia (7) dociskacza (4) oparta jest o skosna powierzchnie (8) korpusu (3).146 471 6 4 FIG.2 PLThe subject of the invention is a frictional damper for vehicle vibrations, especially a freight wagon with paraxial impregnation, which by dissipating the vibration energy of the wagon enables the radial alignment of a set of wheels on the curves of the track. set of wheels, do not allow the wheel set to move in the direction of the vehicle's frame - French patent No. 2163880 and German patent No. 211072 (fig. 1, 2), which allows the wheel set to adjust radially on the track curves. German patent 2110072 attempts to provide the possibility of radial alignment of the wheel set on the track curves due to the deformability of the additional spring, as shown in figure 1, or of the rubber element shown in figure 2. Such a structure, however, is characterized by a high stiffness of the guiding system of the set in the frame of the trolley or vehicle, because the bearing body is pressed against the trolley frame, and the displacement of the set of wheels results only from the flexibility of additional deformable elements in the form of a spring or a rubber insert. The known solutions result from the rigid guiding of the set of wheels. in the vehicle frame in the longitudinal direction of the vehicle. This constraint prevents or hinders the radial adjustment of the set of wheels on the track curves, as a result of which the wheels of the set roll with high skidding and exert great forces on the rails, which causes the rails and rims to wear quickly. An additional disadvantage of known solutions is the high driving resistance of the set of wheels The aim of the invention is to eliminate the disadvantages of the known frictional solutions of vehicle vibration dampers by a new design friction damper, which allows for radial adjustment of the set of wheels on the track curves. 2 146 471 A frictional vibration damper according to The invention has a hold-down device and a friction insert which is guided in the frame of the cart or vehicle in a direction along the vehicle. This insert is pressed against the axle bearing body by a presser which rests on the oblique projection of the bearing body and is pressed against it by the vertical force exerted by the spring of the vehicle suspension. During the vertical and transverse movements of the wheel set with respect to the bogie or vehicle frame, the surfaces of the friction insert in contact with the axle bearing body on one side and the pressure plate on the other generate frictional forces that dampen vehicle vibrations. During the movement of the wheel set with respect to the frame along the vehicle, the friction insert and the presser move together with the axle bearing body. The friction damper according to the invention enables the wheel set to be adjusted radially along the track curves. As a result, the skidding of the wheels and the forces of their transverse impact on the rails are reduced, which increases the service life of rails and rims, reduces drag and improves the smoothness of the vehicle running. An additional advantage of the friction damper according to the invention is the increase in the damping force of vertical and transverse vibrations of the vehicle along with the increase in the load on the vehicle, which ensures good damping of vehicle vibrations in various loading states. The subject of the invention will be presented in more detail in the example of the embodiment shown in the drawing, in which Fig. 1 shows a cross section through the frame of the vehicle bogie, axle bearing body, gearing and friction damper, and Fig. 2, detail of Fig. 1, showing an enlarged view of the bevelled surface of the pressing device cooperating with the oblique surface of the body. The friction insert 1 is guided along the length of the vehicle in in the hole of the frame or vehicle support 2. The friction insert 1 is pressed against the side surface of the bearing body of the axle 3 by the clamp 4 provided with an oblique surface 7. The clamp 4 rests on the inclined surface 8 of the projection 5 of the bearing body 3 and is pressed against it by the force exerted by suspension spring element 6. Damping friction forces vehicle vibrations arise on both surfaces of the friction insert 1, which is in contact with one side with the bearing body of the axle 3, and the other with the follower 4. The friction piece 1 and the follower 4 move with the bearing body of the axle 3 during the displacement of this body with respect to the frame 2 in along the vehicle. These displacements take place within the limits of clearance A between the bearing body of the axle 3 and the frame 2. Patent claim Friction damper of the vehicle, especially in freight wagons with impregnation, having a friction insert guided along the vehicle in the opening of the vehicle frame or in the opening of the bogie frame of the vehicle and pressed against the axle bearing body by means of a hold-down device, characterized in that the axle bearing body (3) has an oblique surface (8), preferably located on the shoulder (5) of the body (3), inclined at an angle less than 90 ° with respect to the vertical the plane passing through the wheel axle, and the clamp (4) has an oblique surface (7) located on the opposite side than the surface pressed against the friction insert (1), and the oblique surface (7) of the clamp (4) rests against the inclined surface (8) body (3) 146 471 6 4 FIG. 2 EN