Przedmiotem wynalazku jest sposób i uklad do oceny stanu technicznego maszyn elektry¬ cznych i elementów indukcyjnych.Znane sa sposoby oceny stanu technicznego maszyn elektrycznych, które polegaja na wyzna¬ czeniu charakterystyki technicznej maszyny i porównaniu jej z charakterystyka wzorcowa.W przypadku elementów indukcyjnych dla celów diagnostycznych dokonuje sie pomiarów parame¬ trów elektrycznych np. rezystancji i indukcyjnosci. W znanych sposobach pomiarów indukcyjnosci doprowadza sie do powstawania drgan rezonansowych i w tym stanie wnioskuje sie o wartosci indukcyjnosci, a tym samym o stanie technicznym obiektu. Cecha charakterystyczna tych sposo¬ bówjest wystepowanie drgan rezonansowych ciaglych w czasie trwania pomiarów. Znane sposoby oceny maszyn elektrycznych sa pracochlonne i zlozone.Znane uklady do tego celu skladaja sie z urzadzen napedowych i aparatury pomiarowej zlozonej z mierników napiecia, pradu, predkosci obrotowej. Wchodza one w sklad stanowisk diagnostycznych i podaja rezultaty pomiarów. Znane uklady zawierajace równolegle polaczenie indukcyjnosci z pojemnoscia wymagaja stosowania generatora o regulowanej czestotliwosci oraz dodatkowego transformatora sprzegajacego. Umieszczony w tym ukladzie wskaznik sluzy do sygnalizowania stanu rezonansu, natomiast wartosc indukcyjnosci odczytywana jest ze skali odpowiadajacej nastawom czestotliwosci w generatorze. Znane uklady cechuje brak uniwersal¬ nosci, sa skomplikowane i maja ograniczony zakres stosowania. Charakteryzuja sie mala czuloscia ograniczajaca wiarygodnosc diagnozy.Sposób wedlug wynalazku polega na wyznaczaniu napiecia, jakie powstaje na wzorcowym kondensatorze w wyniku jego naladowania po rezonansowym przeksztalceniu energii pola magne¬ tycznego badanej maszyny elektrycznej lub elementu indukcyjnego na energie pola elektrycznego wzorcowego kondensatora i zapobiega wystepowaniu drgan wlasnych obwodu, a uzyskane napie¬ cie porównuje sie z'napieciem charakteryzujacym obiekt wzorcowy.2 144 719 Istota ukladu wedlug wynalazku polega na tym, ze indukcyjnosc ocenianej maszyny lub elementu polaczona jest równolegle z galezia, w sklad której wchodza szeregowo polaczone ze soba pojemnosc wzorcowego kondensatora i dioda, przy czym tak powstaly obwód polaczony jest ze zródlem napiecia stalego poprzez lacznik elektroniczny i stabilizator pradu, a wzorcowy kondensa¬ tor polaczony jest z miernikiem napiecia.Rozwiazanie wedlug wynalazku pozwala na obiektywna, niezawodna i szybka ocene stanu technicznego maszyn elektrycznych i elementów indukcyjnych, zwlaszcza w miejscu ich pracy, np. w urzadzeniach, maszynach, pojazdach. Cechuje je prostota i stosunkowo niewielki koszt eksplo¬ atacji. W rozwiazaniu wedlug wynalazku nosnikiem informacji jest wartosc napiecia, jakie pow¬ staje na wzorcowym kondensatorze. Wynalazek wykorzystuje zjawiska energetyczne i odpowiada¬ jacy temu sposób zapobiegania drganiom w obwodzie ograniczajac je do jednokrotnego przeksz¬ talcenia energii.Przedmiot wynalazku uwidoczniony jest w przykladzie wykonania na rysunku, który przed¬ stawia schemat ideowy ukladu do oceny stanu technicznego maszyn elektrycznych i elementów indukcyjnych.Uklad wedlug wynalazku ma obwód zlozony z indukcyjnosci L ocenianej maszyny lub elementu polaczonej równolegle z galezia, w sklad której wchodza szeregowo polaczone ze soba wzorcowy kondensator C i dioda D. Tak powstaly obwód zasilany jest z jednej strony poprzez lacznik elektroniczny K ze zródla napiecia stalego Z. Druga strona obwodu dolaczona jest do zródla napiecia stalego Z poprzez stabilizator pradu S i miernik natezenia pradu A. Wzorcowy kondensator C polaczony jest z miernikiem napiecia V. W ukladzie wedlug wynalazku przedsta¬ wionym na rysunku wlaczenie lacznika elektronicznego K powoduje przeplyw pradu w obwodzie zródlo napiecia stalego Z, indukcyjnosc L ocenianej maszyny lub elementu, stabilizator pradu S, którego zadaniem jest utrzymywanie stalej wartosci pradu plynacego przez badana indukcyjnosc L niezaleznie od jej stanu technicznego, miernik natezenia pradu A, zródlo napiecia Z. W indukcyj¬ nosci L ocenianej maszyny lub elementu indukcyjnego powstaje pole magnetyczne, którego energia okreslona jest zaleznoscia: LJ2 W= _ 2 Z chwila wylaczenia lacznika elektronicznego K zmagazynowana w obwodzie energia pola magnetycznego zostaje rezonansowo przeksztalcona w energie pola elektrycznego wzorcowego kondensatora C, która okresla sie nastepujaco: W = !/2 CU2 Wartosc wyznaczonego napiecia V,jakie powstalo na wzorcowym kondensatorze C porównuje sie z napieciem, charakteryzujacym obiekt wzorcowy.Zastrzezenia patentowe 1. Sposób oceny stanu technicznego maszyn elektrycznych i elementów indukcyjnych, polega¬ jacy na wyznaczeniu charakterystyki technicznej badanej maszyny elektrycznej i porównaniu jej z charakterystyka wzorcowa lub elementu indukcyjnego z charakterystyka elementu wzorcowego, znamienny tym, ze wyznacza sie napiecie, jakie powstaje na wzorcowym kondensatorze w wyniku jego naladowaniapo rezonansowym przeksztalceniu energii pola magnetycznego badanej maszyny lub elementu indukcyjnego na energie pola elektrycznego wzorcowego kondensatora i zapobiega wystepowaniu drgan wlasnych obwodu, a uzyskane napiecie porównuje z napieciem charakteryzu¬ jacym obiekt wzorcowy. 2. Uklad do oceny stanu technicznego maszyn elektrycznych i elementów indukcyjnych, zawierajacy równolegle polaczenie indukcyjnosci z pojemnoscia, znamienny tym, ze indukcyjnosc (L) ocenianej maszyny lub elementu polaczona jest równolegle z galezia, w sklad której wchodza144 719 3 szeregowo polaczone ze soba pojemnosc wzorcowego kondensatora (C) i dioda (D), przy czym tak powstaly obwód polaczony jest ze zródlem napiecia stalego (Z) poprzez lacznik elektroniczny (K) i stabilizator pradu (S), a wzorcowy kondensator (C) polaczony jest z miernikiem napiecia (V). + 0 PL