Przedmiotem wynalazku jest hamulec wciagarki, zwlaszcza do lodzi ratunkowej, majacy zastosowanie w okretownictwie. Znane sa dotychczas mimosrodowe hamulce szczekowe, w których jedna szczeka cierna obrotowo osadzona na mimosrodzie zalozyskowanym w osi obrotu wewnetrznej walcowej powierzchni ciernej, jest dociskana do tej powierzchni przez mimosród polaczony z dzwignia hamulcowa. Dzwignia hamulcowa jest luzowana recznie i zaciskana grawitacyjnie obciaznikiem.Szczeka hamulcowa wstanie zahamowanym jest pozio¬ ma, promieniowo oparta na mimosrodzie i powierzchni ciernej. Moment obrotowy szczeki mimosrodowej jest bezposrednio przenoszony z tej szczeki na sworzen podpierajacy, osadzony w nieruchomej pokrywie hamulca.Podniesienie dzwigni hamulcowej powoduje obrót mimosrodu, odsuniecie szczeki hamulca od biezni przy cia¬ glym podparciu szczeki na sworzniu podpierajacym. Zwolnienie hamulca wywoluje rozpoczecie ruchu bebna wciagarki lodziowej w kierunku grawitacyjnego opuszczania lodzi ratunkowej. Zwolnienie dzwigni hamulcowej wywoluje grawitacyjne opadniecie tej dzwigni pod wplywem dzialania obciaznika, obrót mimosrodu, docisnie¬ cie szczeki do biezni i przeniesienie momentu obrotowego przez sworzen podpierajacy szczeke bezposrednio na pokrywe hamulca. Podczas pracy silnika napedowego wciagarki w kierunku podnoszenia, bieznia hamulca wyko¬ nuje na czesci obwodu wspólny obrót ze szczeka i dzwignia hamulca do mementu oparcia sie dzwigni na ograniczniku w postaci sruby oporowej a nastepnie podczas dalszego obrotu, dzieki mimosrodowemu osadzeniu biezni i szczeki, nastepuje stopniowy zanik sily tarcia i ostatecznie trwaly poslizg szczeki po biezni, podczas którego hamulec mimosrodowy w kierunku podnoszenia pracuje jak sprzeglo jednokierunkowe.Wada znanych hamulców mimosrodowyeh jest przenoszenie niewielkich momentów wynikajacych z czes¬ ciowego wykorzystania obwodu biezni ciernej, dzialania sily promieniowej od mimosrodu tylko w jednym poziomym kierunku oraz wymogu grawitacyjnego opadania szczeki. W zwiazku z ograniczonymi naciskami na powierzchni roboczej okladziny ciernej szczeki, wiekszym momentom odpowiadaja zawsze wieksze srednice biezni i korpusu oraz wystepuje wzrost gabarytów i masy hamulca jako calosci.Znane sa równiez uklady hamulcowe dwukierunkowe symetryczne z dwoma szczekami rozpartymi na koncach wspólnym rozpieraczem hydraulicznym umozliwiajace rozwiniecie momentu na wiekszym kacie opasa¬ nia^w których dowolna szczeka, na która dziala rozpieracz opiera sie swym przeciwleglym koncem na tym samym promieniu o druga szczeke hamulcowa, ta zas opiera sie o nieruchomy sworzen zamocowany w tarczy hamulca i wchodzacy pomiedzy przeciete pólpiasty obydwu szczek zapewniajac wspólprace szczek w dowol¬ nym kierunku hamowania.2 142 119 Wada tych hamulców jest równiez niski moment hamowania, poniewaz koniec jednej szczeki jest na tym samym promieniu oparty na koncu drugiej szczeki, co umozliwia przeniesienie sily tarcia z jednej szczeki na druga w stosunku tylko 1:1. Hamulce tego typu stosowane w samochodach sa nieprzydatne do okretowych urzadzen ratunkowych, gdzie wymaga sie stosowania mechanicznych hamulców jednokierunkowych recznie zwalnianych w kierunku grawitacyjnego opuszczania lodzi i samoczynnie luzujacych sie przy odwrotnym kierun¬ ku ruchu wystepujacym przy silnikowym podnoszeniu lodzi ratunkowej.Celem wynalazku jest opracowanie hamulca wciagarki zwlaszcza do lodzi ratunkowej o zwiekszonym momencie hamowania w porównaniu do momentu rozwijanego przez hamulce opisane wstanie techniki i utrzy¬ mujacego cechy mechanicznego hamulca jednokierunkowego.Cel ten zostal osiagniety przez opracowanie hamul¬ ca jednokierunkowego posiadajacego szczeke mimosrodowa umieszczona wewnatrz obrotowej tarczy z wew¬ netrzna bieznia, w którym, szczeka mimosrodowa jest zalozyskowana na centrycznie umieszczonej tulei mimo- srodowej polaczonej z dzwignia i obciaznikiem, zawierajacego wewnatrz biezni wewnetrznej szczeke wspomaga¬ jaca, przy czym szczeka mimosrodowa jest podparta na ruchomym koncu szczeki wspomagajacej, zas szczeka wspomagajaca zalozyskowana jest przez sworzen w pokrywie hamulca i w którym swobodny koniec wspomagaja¬ cej szczeki jest umieszczony pomiedzy powierzchnia cierna szczeki mimosrodowej a centralna tuleja mimosrodo¬ wa, przy czym ruchomy koniec szczeki wspomagajacej posiada zaczep oparty na precie sprezystym osadzonym w pokrywie hamulca.Rozwiazanie wedlug wynalazku zwieksza moment przenoszony przez hamulec w stosunku do momentu przenoszonego przez znane hamulce mimosrodowe o tych samych gabarytach. Przedmiot wynalazku jest uwi¬ doczniony w przykladzie wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia hamulec w przekroju poprzecz¬ nym, zas fig. 2 — hamulec w przekroju poziomym. Hamulec 1 wraz z kolnierzem 2 posiada wal 3 napedowy, na którym przez polaczenie wpustowe jest osadzona tarcza 4 hamulca, która przez sworzen 5 polaczona jest ze szczekami 6 regulatora odsrodkowego. Tarcza 4 zawiera bieznie 7 wewnetrzna, wewnatrz której umieszczona jest szczeka 8 mimosrodowa oraz za pomoca lozyska 10, zamocowana jest szczeka 9 wspomagajaca tworzaca uklad hamulca zatrzymujacego. Szczeka 8 mimosrodowa jest oparta promieniowo na tueli 11 mimosrodowej oraz przez okladzine cierna oparta na biezni 7 wewnetrznej. Szczeka 8 mimosrodowa od dolu oparta jest stykowo na ruchomym koncu 12 szczeki 9 wspomagajacej. Szczeka 9 wspomagajaca umieszczona jest wewnatrz biezni 7 i lozyskowana jest obrotowo na sworzniu 13, przez który polaczona jest z nieruchoma pokrywa 14 hamulca.Ruchomy koniec 12 szczeki 9 wspomagajacej posiada zaczep 15 oparty na precie 16 sprezystym wcisnietym mimosrodowo w pokrywe 17 przykrecona do pokrywy 14 hamulca. Tuleja 11 mimosrodowa przez lozyska 18 i 19 wewnetrznie jest wsparta na wale 3 napedowym i zewnetrznie wsparta na lozysku 20 w pokrywie hamulca.Tuleja 11 mimosrodowa zakonczona jest wieIowypustem, przez który polaczona jest z dzwignia 21 hamulca, na której jest osadzony obciaznik 22 dzwigni. Pod dzwignia 21 hamulca znajduje sie ogranicznik 23 ruchu dzwigni zamocowany do pokrywy 14 hamulca, do której zamocowany jest równiez ogranicznik 24 ruchu obrotowego szczeki 8 mimosrodowej. Podczas grawitacyjnego opuszczania lodzi ratunkowej dzwignia 21 hamulca zostaje recznie podniesiona ku górze co wywoluje obrót tulei 11 mimosrodowej, styczne przemieszczenie szczeki 8 mimosrodowej po ruchomym koncu 12 szczeki 9 wspomagajacej i odsuniecie szczeki 8 mimosrodowej od biezni 7 wewnetrznej. Pret 16 sprezysty przez zaczep 15 podnosi szczeke 9 wspomagajaca i szczeke 8 mimosrodowa ku górze, odsuwajac je od biezni 7 wewnetrznej. Po odsunieciu szczeki 8 i 9 od biezni 7 wewnetrznej rozpoczyna sie ruch tarczy 4 w kierunku opuszczania. Podczas grawitacyjnego opuszczania moment obrotowy z walu 3 przenosi sie przez tarcze 4 i sworzen 5 na szczeki 6 regulatora predkosci, który utrzymuje stala predkosc zjazdu lodzi ratunkowej na wode.W celu zatrzymania wciagarki dzwignia 21 hamulca zostaje zwolniona, co wywoluje grawitacyjne opadnie¬ cie obciaznika 22, obrót tulei 11 mimosrodowej i docisniecie szczeki 8 mimosrodowej do biezni 7 wewnetrznej, przeniesienie sil tarcia szczeki 8 mimosrodowej na ruchomy koniec 12 szczeki 9 wspomagajacej, rozwiniecie dodatkowej sily tarcia na szczece 9 wspomagajacej i przeniesienie sumarycznych sil tarcia obydwu szczek 8 i 9 na sworzen 13 zamocowany do pokrywy 14. Podczas silnikowego podnoszenia lodzi ratunkowej, bieznia 7 wew¬ netrzna wykonuje na czesci obwodu wspólny obrót ze szczeka 8 mimosrodowa i dzwignia 21 hamulca. Ten wspólny obrót trwa do momentu oparcia sie dzwigni 21 na ograniczniku 23. Podczas dalszego obrotu biezni 7 wewnetrznej, dzieki mimosrodowemu zalozyskowaniu biezni 7 wewnetrznej i szczeki 8 mimosrodowej nastepu¬ je stopniowy zanik sily tarcia. Pomiedzy szczeka 8 a bieznia 7 wewnetrzna nastepuje dalszy obrót szczeki 8 mimosrodowej, za która podaza szczeka 9 wspomagajaca,podnoszona przez pret 16 sprezysty.Nastepuje trwaly poslizg szczeki 8 mimosrodowej po biezni 7 wewnetrznej, podczas którego hamulec pracuje jak sprzeglo jedno¬ kierunkowe. Silnik napedowy wciagarki nie posiada zwalniaka elektromagnetycznego. Wstrzymanie pracy silni¬ ka powoduje obrót biezni 7 wewnetrznej w kierunku opuszczania i samoczynne zakleszczenie szczeki 8 mimo-' srodowej i szczeki 9 wspomagajacej na biezni 7 wewnetrznej i zatrzymanie wciagarki.142 119 3 Zastrzezenie patentowe Hamulec wciagarki zwlaszcza do lodzi ratunkowej, jednokierunkowy posiadajacy szczeke mimosrodowa i umieszczona wewnatrz obrotowej tarczy z wewnetrzna bieznia, w którym szczeka mimosrodowa jest zalozys- kowana na centrycznie umieszczonej tulei mimosrodowej polaczonej z dzwignia i obciaznikiem, zawierajacy wewnatrz biezni wewnetrznej szczeke wspomagajaca, przy czym szczeka mimosrodowa jest podparta na rucho¬ mym koncu szczeki wspomagajacej, zas szczeka wspomagajaca zalozyskowana jest przez sworzen w pokrywie hamulca, znamienny tym, ze swobodny koniec (12) wspomagajacej szczeki (9) jest umieszczony pomie¬ dzy powierzchnia cierna szczeki (8), a centralna tuleja mimosrodowa (11) przy czym ruchomy koniec (12) szczeki (9) wspomagajacej posiada zaczep (15) oparty na precie (16) sprezystym osadzonym mimosrodowo w pokrywie (17).142119 } «8 12 16 \Z 2\ l4 Q ii 19 &OlO 17 Pracowni* Poligraficzni UP PRL. Naklad 100 egz Cena 130 zl PLThe subject of the invention is a winch brake, especially for a rescue boat, which is used in shipbuilding. Until now, eccentric rim brakes are known, in which one friction jaw rotatably mounted on the eccentric mounted on the axis of rotation of the internal cylindrical friction surface, is pressed against this surface by an eccentric connected to the brake lever. The brake lever is manually released and clamped by gravity with a weight. The brake shoe is horizontal in the braked state, radially resting on the eccentric and friction surface. The torque of the eccentric jaw is directly transmitted from this jaw to the support pin, which is embedded in the stationary brake cover. Lifting the brake lever causes the eccentric to rotate, moving the brake shoe away from the raceway with the jaw permanently supported on the support pin. Releasing the brake causes the boat's winch drum to begin moving in the direction of gravity lowering of the lifeboat. Releasing the brake lever causes the gravitational fall of this lever under the influence of the weight, rotation of the eccentric, pressing the jaw against the raceway and transmission of the torque by the pin supporting the jaw directly to the brake cover. During the operation of the winch drive motor in the lifting direction, the brake gear makes a joint rotation on a part of the circuit with the jaw and the brake lever until the lever rests on the stop in the form of a stop screw, and then during further rotation, thanks to the eccentric mounting of the tread and the jaw, there is a gradual loss of friction force and finally permanent sliding of the jaw on the track, during which the eccentric brake in the lifting direction works like a one-way clutch. The disadvantage of known eccentric brakes is the transfer of small moments resulting from the partial use of the friction track circuit, the action of radial force from the eccentric in only one horizontal the direction and requirement of gravitational jaw drop. Due to the limited pressures on the working surface of the friction lining of the jaw, larger torques always correspond to the larger diameters of the raceway and the body, and there is an increase in overall dimensions and weight of the brake. There are also known symmetrical two-way brake systems with two jaws spread at the ends with a joint spreader enabling the torque on a larger angle of contact, in which any jaw, on which the expander acts, rests with its opposite end on the same radius against the other brake shoe, this one rests on a stationary pin fixed in the brake disc and entering between the cut half-hubs of both jaws, ensuring cooperation the jaws in any braking direction.2 142 119 The disadvantage of these brakes is also the low braking torque, since the end of one jaw is on the same radius on the end of the other jaw, which allows the friction force from one jaw to be transferred to the other in a ratio of only 1: 1. Brakes of this type used in cars are unsuitable for marine rescue devices, where it is required to use mechanical one-way brakes that are manually released in the direction of gravity lowering of the boat and self-releasing in the opposite direction of movement occurring in the motor lifting of the rescue boat. The purpose of the invention is to develop a winch brake. Especially in a lifeboat with an increased braking torque compared to the braking torque described in the prior art and retaining the characteristics of a mechanical one-way brake, this goal was achieved by developing an unidirectional brake having an eccentric jaw placed inside a rotating disc with an internal raceway, in which, the eccentric jaw is mounted on a centrally located eccentric sleeve connected to the lever and the weight, containing a supporting jaw inside the inner race, the eccentric jaw being is supported on the movable end of the support jaw, and the support jaw is supported by a pin in the brake cover and in which the free end of the support jaw is positioned between the friction surface of the eccentric jaw and the central eccentric bushing, the movable end of the support jaw having a catch abutting The solution according to the invention increases the torque transmitted by the brake in relation to the torque transmitted by known eccentric brakes with the same dimensions. The subject matter of the invention is illustrated in an exemplary embodiment in the drawing, in which Fig. 1 shows the brake in cross section, and Fig. 2 shows the brake in horizontal section. The brake 1 with the flange 2 has a drive shaft 3 on which the brake disc 4 is mounted through a keyway connection, which is connected through a pin 5 with the jaws 6 of the centrifugal regulator. The disc 4 includes an internal race 7, inside which an eccentric jaw 8 is placed, and by means of a bearing 10, a supporting jaw 9 is mounted, forming a stop brake system. The 8 eccentric jaw is supported radially on the 11 eccentric sleeve and by the friction lining based on the internal 7 race. The eccentric jaw 8 from below is contacted on the movable end 12 of the supporting jaw 9. The supporting jaw 9 is placed inside the raceway 7 and is rotatably mounted on the pin 13, through which it is connected to the fixed brake cover 14. The movable end 12 of the supporting jaw 9 has a catch 15 based on a spring rod 16 pressed eccentrically into the cover 17 screwed to the brake cover 14 . The eccentric bushing 11 through the bearings 18 and 19 is internally supported on the drive shaft 3 and externally supported on the bearing 20 in the brake cover. The eccentric bushing 11 is ended with a spline through which the brake lever 21 is connected to which the weight 22 of the lever is mounted. Under the brake lever 21 there is a limiter 23 of the lever movement attached to the brake cover 14, to which the limiter 24 of the eccentric jaw 8 rotation is also attached. During the gravity lowering of the lifeboat, the brake lever 21 is manually lifted upwards, which causes the rotation of the eccentric sleeve 11, tangential displacement of the eccentric jaw 8 along the movable end 12 of the supporting jaw 9 and moving the eccentric jaw 8 away from the inner raceway 7. The spring choke 16 raises the support jaw 9 through the catch 15 and the eccentric jaw 8 upwards, moving them away from the inner race 7. After moving the jaws 8 and 9 away from the inner race 7, the disc 4 starts moving in the lowering direction. During gravity lowering, the torque from the shaft 3 is transmitted through the discs 4 and pin 5 to the jaws 6 of the speed controller, which maintains a constant speed when the lifeboat descends into the water. In order to stop the winch, the brake lever 21 is released, which causes the weight 22 to drop by gravity. , rotating the eccentric sleeve 11 and pressing the eccentric jaw 8 against the inner race 7, transferring the friction force of the eccentric jaw 8 to the movable end 12 of the supporting jaw 9, developing additional friction force on the supporting jaw 9 and transferring the total friction forces of both jaws 8 and 9 to the pin 13 attached to the cover 14. During the motorized lifting of the lifeboat, the inner race 7 makes a joint rotation on a part of the perimeter with the eccentric jaw 8 and the brake lever 21. This joint rotation continues until the lever 21 rests on the stop 23. During further rotation of the inner race 7, due to the eccentric bearing of the inner race 7 and the eccentric jaw 8, a gradual loss of the friction force occurs. Between the jaw 8 and the inner race 7, there is a further rotation of the eccentric jaw 8, followed by the supporting jaw 9, lifted by the spring rod 16. There is a permanent slide of the eccentric jaw 8 along the inner race 7, during which the brake operates as a one-way clutch. The winch drive motor does not have an electromagnetic release. Pausing of the engine operation causes rotation of the inner race 7 in the lowering direction and automatic jamming of the eccentric jaw 8 and the supporting jaw 9 on the inner race 7 and stopping the winch. and placed inside the rotating disc with an inner race, in which the eccentric jaw is mounted on a centrally located eccentric sleeve connected to the lever and the weight, containing inside the inner race of the inner tread, the support jaw, with the eccentric jaw supporting the movement of the jaw the supporting jaw is mounted by a pin in the brake cover, characterized in that the free end (12) of the supporting jaw (9) is placed between the friction surface of the jaw (8) and the central eccentric bushing (11), the movable end (12) the supporting jaw (9) has a catch (15) based on an elastic pre-rod (16) mounted eccentrically in the cover (17) .142119} «8 12 16 \ Z 2 \ l4 Q ii 19 & OO 17 Pracownia * Poligraficzni UP PRL. Mintage 100 copies Price PLN 130 PL