Przedmiotem wynalazku jest sposób wytwarza¬ nia N-trifenylometyloimidazoli o wzorze, w któ¬ rym R oznacza wodór lub chlorowiec. Zwiazki te maja dzialanie grzybobójcze i bakteriobójcze, znaj¬ duja zastosowanie w lecznictwie oraz jako srodki ochrony roslin.Znane sa sposoby otrzymywania N-trifenylome- tyloimidazoli w wyniku reakcji odpowiednich po¬ chodnych trifenylochlorometanu z imidazolem lub jego solami. Reakcje prowadzi sie najczesciej w rozpuszczalnikach polarnych, takich jak na przy¬ klad acetonitryl lub dimetyloformamid, z zacho¬ waniem scisle bezwodnych warunków reakcji (pol¬ ski opis patentowy nr 76 033( opis patentowy St.Zjedn. Ameryki nr 3 711 502) ewentualnie bez roz¬ puszczalnika w temperaturze powyzej 100°C we¬ gierski opis patentowy nr 8 037). Znany jest rów¬ niez sposób prowadzenia reakcji w bezwodnym benzenie, ale w tym przypadku do reakcji uzywa sie imidazol w formie soli srebrowej lub soli metali alkalicznych (opis patentowy W. Brytanii nr 1 170 188), wzglednie w polaczeniu z tributylocyna (japonski opis patentowy nr 55 130 964), lub w obec¬ nosci chlorku glinowego (japonski opis patentowy nr 8 062 069). W znany sposób wyodrebnianie N-tri- fenylometyloimidazoli przeprowadza sie usuwajac rozpuszczalnik organiczny przez destylacje, potem rozpuszczenie pozostalosci w benzenie lub chloro¬ formie, odmycie woda i oddestylowanie rozpusz- 10 30 czalnika (np opisy patentowe japonskie nr 55 066 563 i 54151970).Wada tego sposobu jest niecalkowite usuniecie za¬ nieczyszczen podczas odmywania woda roztworów; benzenowych czy chloroformowych i wytracanie sie* ich podczas oddestylowywania rozpuszczalnika ra¬ zem z wlasciwymi produktem. Niekorzystne jest równiez wydzielanie produktu przez oddestylowa¬ nie rozpuszczalnika, gdyz nastepuje wówczas czes¬ ciowy rozklad produktu (zesmolenie) zwlaszcza przy pracach w skali technicznej.Okazalo sie, ze reakcje otrzymywania N-trifeny- lometyloimidazoli mozna przeprowadzic bez zacho¬ wywania bezwodnych warunków reakcji, mimo iz jeden z reagentów, a mianowicie trifenylochloro- metan jest substancja nietrwala, latwo ulegajaca rozkladowi pod wplywem wilgoci. Drugi reagent tej reakcji tj. imidazol uzyty w nadmiarze spelnia równiez role wiazacej wydzielajacy sie w reakcji chlorowodór.Sposobem wedlug wynalazku reakcje trifenylo¬ chlorometanu z imidazolem uzytym w nadmiarze, w rozpuszczalniku organicznym, w temperaturze 50—80°C, przeprowadza sie uzywajac zawodniony poreakcyjny benzenowy roztwór trifenylochlorome¬ tanu. Mieszanine poreakcyjna po wymyciu woda od rozpuszczalnych zanieczyszczen zadaje sie kwa¬ sami mineralnymi w celu wydzielenia produktu w postaci soli. Stosuje sie zwlaszcza kwas solny, kry¬ staliczna sól wydziela w znany sposób. Sól te mo- 141 684i 141 684 4 zna ewentualnie przeprowadzic w wolna zasade, postepujac w sposób typowy.Chlorowodorki N-trifenylometyloimidazoli nie rozpuszczaja sie w wodzie ani w benzenie, w pro¬ cesie ich wydzielania sposobem wedlug wynalazku, nastepuje wiec selektywne oddzielenie ich od za¬ nieczyszczen, które nie reaguja z kwasami i po¬ zostaja w roztworze benzenowym (glównie trifeny- lometanol).Sposób wedlug wynalazku pozwala na wytwarza¬ nie N-trifenylometyloimidazoli o wysokiej czystosci.Zastosowanie do reakcji surowych roztworów ben¬ zenowych Jrifenylojchlorometanu bezposrednio po jfcgo * syntezie * bezjosuiszania i wyodrebniania tego nietrwalego zwiazku wplywa na znaczne uprosz¬ czenie procesu i to larówno pod wzgledem apara¬ turowym x jak i" ilosci stosowanych rozpuszczalni- Hp&Ji icjj„.re^neiacie.Przyklad I. o-Chlorofenylodifenylochlorome- tan Do zawiesiny 55 g chlorku, glinowego w 200 ml benzenu, ogrzanej do 60°C z zachowaniem bezwod¬ nych warunków reakcji wkrapia sie roztwór 78,3 g o-chlorofenylotrichlorometanu w 370 ml benzenu.Calosc miesza sie 12 godzin utrzymujac tempera¬ ture 60—80°C, a nastepnie schladza sie do okolo 20°C i wylewa do mieszaniny 240 g lodu i 70 ml stezonego kwasu solnego. Po oddzieleniu warstwy wodnej, otrzymuje sie 525 ml benzenowego roz¬ tworu o^hlorofenylodifenylochlorometanu o za¬ wartosci okolo 17 g/100 ml, co stanowi 85% wy¬ dajnosci.Przyklad II. Chlorowodorek N-[(o-chlorofe- nyiO)-difenylametylo]-imidazolu Do 50 ml benzenu dodaje sie 42,5 g imidazolu, nastepnie wkrapia sie w temperaturze 50°C 525 ml bezwodnego roztworu o-chlorofenylodifenylochloro- 10 15 20 35 metanu i ogrzewa 3 godziny, utrzymujac temperature okolo 80°C. Po schlodzeniu mieszaniny do temperatu¬ ry pokojowej odmywa sie ja woda, oczyszcza weglem aktywnym i zadaje kwasem solnym rozcienczonym (1:2), uzywajac 14 ml roztworu benzenowego. Ca¬ losc miesza sie 1/2 godziny, odsacza osad chloro¬ wodorku, przemywa benzenem i suszy. Otrzymu¬ je sie 99 g (90% wydajnosci) produktu.Przyklad III. N-[(o-chlorofenylo)-difenylome- tylo]-imidazol 99 ml chlorowodorku N-[(o-chlorofe- nylo)^difenylometylo]-im;daizolu rozpuszcza sie w 150 ml metanolu i zobojetnia do pH 7 roztworem metanolowo-wodnym wodorotlenku sodowego (35 ml 40% wodnego roztworu wodorotlenku sodowego i 20(^ ml metanolu). Po odsaczeniu, wydzielonego podczas zobojetnienia, chlorku sodowego, wkrapia sie 50 ml wody i calosc miesza kilka godzin. Na¬ stepnie osad saczy, przemywa 80°/o metanolem i suszy. Otrzymuje sie 72 g produktu, co stanowi Bifi/o wydajnosci, t.t. 141—3°C. Produkt odpowiada wymaganiom farmakologicznym. Widmo IR iden¬ tyczne z widmem wzorca.Zastrzezenie patentowe Sposób wytwarzania N-trifenylametyloimidazoli o wzorze, w którym R oznacza wodór lub chloro¬ wiec, na drodze reakcji trifenylochlorometanu z imidazolem uzytym w nadmiarze, prowadzonej w srodowisku rozpuszczalnika organicznego, w tem¬ peraturze 50—80°C, przy czym mieszanine poreak¬ cyjna wymywa sie woda, znamienny tym, ze uzy¬ wa sie zawodniony poreakcyjny benzenowy roz¬ twór trifenylochlorometanu, a wymyta woda mie¬ szanine poreakcyjna zadaje kwasami mineralnymi, zwlaszcza kwasem solnym i w znany sposób wy¬ dziela osad soli, który ewentualnie w typowy spo¬ sób przeprowadza sie w wolna zasade.OZGraf. Z.P. Dz-wo, z. 776 (90+15) 88.02 Cena 130 zl PLThe present invention relates to a process for the preparation of N-triphenylmethylimidazoles of formula wherein R is hydrogen or halogen. These compounds have a fungicidal and bactericidal effect, are used in medicine and as plant protection products. There are known methods of obtaining N-triphenylmethylimidazoles by reacting appropriate derivatives of triphenylchloromethane with imidazole or its salts. The reactions are usually carried out in polar solvents, such as, for example, acetonitrile or dimethylformamide, under strictly anhydrous reaction conditions (Polish Patent No. 76,033 (US Patent No. 3,711,502), or without solvent at a temperature above 100 ° C. Hungarian Patent No. 8,037). It is also known to carry out the reaction in anhydrous benzene, but in this case imidazole is used in the form of a silver salt or an alkali metal salt (British Patent No. 1,170,188) or in combination with tributyltin (Japanese Patent Specification No. 5,5 130,964) or in the presence of aluminum chloride (Japanese Patent No. 8,062,069). In the known manner, isolation of N-triphenylmethylimidazoles is carried out by removing the organic solvent by distillation, then dissolving the residue in benzene or chloroform, washing with water and distilling off the solvent (e.g. Japanese Patent Nos. 55,066,563 and 54151970). this method is the incomplete removal of contaminants by washing away water from the solutions; of benzene or chloroform and their precipitation during the distillation of the solvent together with the product itself. The separation of the product by distillation of the solvent is also unfavorable, as a partial decomposition of the product (salting) takes place, especially when working on a technical scale. It turned out that the reactions for the preparation of N-triphenylmethylimidazoles could be carried out without the need for anhydrous reaction conditions, despite the fact that one of the reactants, namely triphenylchloromethane, is an unstable substance that is easily decomposed by moisture. The second reactant of this reaction, i.e. imidazole used in excess, also acts as a binding agent for the hydrogen chloride released in the reaction. According to the invention, the reaction of triphenylchloromethane with excess imidazole in an organic solvent at a temperature of 50-80 ° C is carried out with the use of an aqueous post-reaction reaction vessel. benzene solution of triphenylchloromethane. After washing the reaction mixture with water, it is mixed with mineral acids to separate the product in the form of a salt. In particular, hydrochloric acid is used, the crystalline salt is isolated in a known manner. These salts can be converted into a free base, proceeding in a conventional manner. The hydrochlorides of N-triphenylmethylimidazoles are not soluble in water or benzene, and in the process of isolating them according to the method according to the invention, they are separated selectively from impurities that do not react with acids and remain in the benzene solution (mainly triphenylmethanol). The process according to the invention allows for the production of high purity N-triphenylmethylimidazoles. The synthesis * of silica-free and the isolation of this unstable compound significantly simplifies the process, both in terms of the apparatus x and the amount of solvents used. Example I. o-Chlorophenyl diphenylchloromethane For suspension 55 g of aluminum chloride in 200 ml of benzene, heated to 60 ° C under anhydrous reaction conditions, a solution of 78.3 g of o-chlorophenyl trichloromethane in 370 ml of benzene. Stir the mixture for 12 hours, maintaining the temperature of 60-80 ° C, then cool to about 20 ° C and pour it into a mixture of 240 g of ice and 70 ml of concentrated hydrochloric acid. . After the separation of the aqueous layer, 525 ml of a benzene solution of chlorophenyl diphenylchloromethane were obtained at a content of about 17 g / 100 ml, representing an 85% yield. Example II. N - [(o-chlorophenyiO) -diphenylmethyl] -imidazole hydrochloride To 50 ml of benzene, 42.5 g of imidazole are added, then 525 ml of an anhydrous solution of o-chlorophenyldiphenylchloro-methane is dripped at 50 ° C and heats for 3 hours, keeping the temperature around 80 ° C. After the mixture has cooled to room temperature, it is washed off with water, cleaned with activated carbon and treated with dilute hydrochloric acid (1: 2), using 14 ml of benzene solution. The mixture is stirred for 1/2 hour, the precipitate of the hydrochloride is filtered off, washed with benzene and dried. 99 g (90% yield) of the product are obtained. Example III. N - [(o-chlorophenyl) -diphenylmethyl] -imidazole 99 ml of N - [(o-chlorophenyl) 4-diphenylmethyl] -im hydrochloride; daisole is dissolved in 150 ml of methanol and neutralized to pH 7 with a methanol-aqueous solution sodium hydroxide (35 ml of a 40% aqueous solution of sodium hydroxide and 20 ml of methanol). After the sodium chloride produced during the neutralization has been filtered off, 50 ml of water are dripped and the mixture is stirred for several hours. The precipitate is then dried, washed with 80 ° C. with methanol and dried. 72 g of the product are obtained, which is B < yield, mp 141-3 ° C. The product meets the pharmacological requirements. IR spectrum identical to that of the standard. Patent claim The method of preparation of N-triphenylmethylimidazoles of formula where R is hydrogen or halogen by reaction of triphenylchloromethane with excess imidazole in an organic solvent at a temperature of 50-80 ° C., the reaction mixture being washed with water, characterized by the fact that May was disappointed after The reaction solution is benzene triphenylchloromethane, and the washed water is added to the reaction mixture with mineral acids, in particular hydrochloric acid, and in a known manner produces a salt precipitate, which, if appropriate, is converted into a free base in the usual manner. Z.P. Dz-wo, z. 776 (90 + 15) 88.02 Price PLN 130 PL