Wynalazek niniejszy dotyczy urzadze¬ nia do kontrolowania scislosci tytoniu w papierosach, a przedmiotem jego jest urza¬ dzenie, zastosowane w maszynie do wyra¬ biania papierosów, dzieki któremu obslugu¬ jacy maszyne moze upewnic sie, ozy ma¬ szyna, dozorowana przez niego, wyrabia papierosy o scislosci zadanej, oraz moze równiez otrzymywac na odpowiednim pa¬ pierze podzialkowym staly wykres scislo¬ sci papierosów, wazonych co pewien czas.Przy wyrobie papierosów scislosc tytoniu powinna byc równomierna, gdyz papierosy, nabite zbyt scisle, nie daja „ciagnac" sie latwo, a papierosy nabite zbyt luzno sa równiez niedobre. Z tego powodu obslugu¬ jacy masjzyne do wyrobu papierosów mu¬ sial w praktyce dotychczasowej odwazac jedna lub dwie uncje papierosów i przeli¬ czac ilosc ich, przypadajaca na jedna un¬ cje. Taki sposób sprawdzania dokladnosci dzialania maszyny zalezy calkowicie od stopnia uwagi pracownika i wymaga duzo czasu i pracy.Przedmiot niniejszego wynalazku pole¬ ga na urzadzeniu, kontrolujacem co pewien czas scislosc papierosów, wyrabianych przez maszyne, które to urzadzenie zawie¬ ra mechanizm, chwytajacy okreslona ilosc papierosów, wazacy je, oraz mechanizm,polaczony z poprzednim, sluzacy do stale¬ go zapisywania ycffii%u kazdego wazenia papierosów* Wynalazek opisany jest ponizej w zwiazku z zalaczonemi rysunkami, na któ- tych fig. 1 przedstawia widok zprzodu u- rzadzenia; fig. 2 — widok zboku urzadze¬ nia, podanego na fig. 1, widzianego w kie¬ runku strzalki „A"; fig. 3 — widok zboku tegoz urzadzenia, widzianego w kierunku sitrzalki „B"; fig. 4 — szczególowy widok zprzodu mechanizmu liczacego; fig. 5 — widok zgóry tegoz; fig. 6 — czesciowy wi¬ dok mechanizmu liczacego; fig. 7 — sche¬ mat mechanizmu zapisujacego i przesuwa¬ jacego papier wykresowy; fig. 8, 9 i 10 — szczególy mechanizmu, poruszajacego przyrzad zapisujacy; fig. 11 i 12 — szcze¬ gólowe widoki ramienia zapisujacego, two¬ rzacego czesc mechanizmu wazacego; fig. 13—czesciowy przekrój poprzeczny wzdluz linji C na fig. 5; fig. 14 — czesciowy widok mechanizmu kulaczkowego, który porusza ruchomy bok skrzynki wsypowej, a fig. 15 — czesc papieru wykresowego, na którym zapisywane sa samoczynnie rezultaty wa¬ zenia lub wielkosci równoznaczne.Urzadzenie niniejsze napedzane jest przez walek glówny 1, na którym zaklino¬ wane jest kolo pasowe 2, obracane za po¬ srednictwem pasa 3 -przez naped glówny maszyny do wyrobu papierosów. Walek 1 zaopatrzony jest w slimak 4, zazebiajacy sie ze slimacznica 5, osadzona na osi 6, skierowanej pod katem prostym do walka 1. Na jednym koncu osi 6 osadzone jest kólko lancuchowe 7, napedzajace kolo lan¬ cuchowe 8 za posrednictwem lancucha 9.Kólko lancuchowe 8 osadzone jest na osi 10 (fig. 13), dzwigajacej beben liczacy 11 (fig. 1). Na przedhizeniu osi 6 osadzony jest walec zabkowany 12, którego obwód znajduje sie tuz przy obwodzie bebna li¬ czacego //. Na koncu osi 6, oddalonym od bebna zabkowanego 12, znajduje sie slimak 13, pracujacy ze slimacznica 14, zaklino¬ wana na osi pionowej 15, obracajacej sie w lozyskach 16 i 17. Na szczycie osi 15 umie¬ szczony jest slimak 18, pracujacy ze sli¬ macznica 19, zamocowana na osi 20, skie¬ rowanej pod katem prostym do osi 15. Na wolnym koncu osi 20 umieszczony jest sli¬ mak 21, pracujacy ze slimacznica 22, zakli¬ nowana na osi 23 walca nadawczego 24.Os 23 dzwigana jest przez wspornik 25, przymocowany do sterczacego ku górze wspornika 26, umieszczonego na ramie, dzwigajacej mechanizm liczacy. We wspor¬ niku 25 osadzony jest drugi walec 27, pra¬ cujacy przez tarcie z walcem 24. Walce 24 i 27 obracane sa bez przerwy przez naped glówny maszyny za posrednictwem osi 15.Walce 24 i 27 podaja tasme papieru wykre¬ sowego, odwinieta ze zwoju 28, nawiniete¬ go na os 29, na plyte 93 (fig. 7), której kra¬ wedz przednia moze byc zabkowana, ce¬ lem ulatwienia oddzierania tasmy papie¬ ru. Tasma, posuwajac sie ku walcom 24 i 27, przechodzi po kierownicy 29a (fig. 7) i pomiedzy narzadami 30 i 31, pirzymoco- wanemi do dzwigni wahadlowej 32, osa¬ dzonej na osi 33. Os 33 polaczona jest z dzwignia 34 (fig. 2 i 3), polaczona za po¬ srednictwem lacznika 35 z ramieniem wa- hadlowem 36, obracajacem sie na czopie 37. Ramie wahadlowe 36 posiada na swym wolnym koncu krazek 38, wchodzacy po¬ miedzy powierzchnie mechanizmu steruja¬ cego cylindrycznego 39, osadzonego luzno na osi 15 i przytrzymywanego zapomoca sprezyny 43 w zetknieciu z podkladka fi¬ browa 40, umieszczona pomiedzy mecha¬ nizmem sterowniczym 39 i kolnierzem 45, zamocowanym na osi 15. Czesc górna me¬ chanizmu sterowniczego 39 przyciskana jest do podkladki fibrowej 41, umieszczo¬ nej pomiedzy nzeczona czescia górna ste¬ rownika 39 i kolnierzem 42, mogacym prze¬ suwac sie bez obracania na osi 15. Dolna polowa sterownika 39 zaopatrzona jest w czopek 46, potracajacy palec 47, osadzony na osi 48, umieszczonej obrotowo w lozy- — 2 —skach 49 i 50, utworzonych w ramie trój¬ katnej 26. Os 48 jest przesuwalna w lozy¬ skach 49 i 50.Na koncu osi 48, przeciwleglym do pal¬ ca 47, umieszczona jest dzwignia 51 (fig. 1), której koniec zapomoca lacznika 52 po¬ laczony jest z dzwignia 53, osadzona obro¬ towo na czopie 54 i zaopatrzona w ramie 55, skierowane ku dolowi (fig, 6), którego koniec dolny znajduje sie na drodze kraz¬ ka 56, umieszczonego na jednym koncu b^b- na U. Koniec dzwigni 63 laczy sie ize spre¬ zyna 57, która stara sie pociagnac rzeczo¬ na dzwignie ku dolowi i usunac palec 47 z drogi, przebieganej przez czopek 46 na ste¬ rowniku 39. Wolny koniec dzwigni 53 za¬ czepia o haczyk 58, osadzony obrotowo na czopku 59 i przyciagany do dzwigni 53 przez sprezyne 60 tak, izf normalnie biorac, haczyk 58 przytrzymuje dzwignie 53 w po¬ zycji, przedstawionej na fig. 1. Os 48 cia¬ gniona jest, normalnie biorac, w prawo przez sprezyne 61, umieszczona pomiedzy dzwignia 51 i lozyskiem 50. Gdy palec 47 nie zaczepia o czopek 46, a dzwignia 53 znajduje sie w pozycji, przedstawionej na fig. 1, to sprezyna 61 ciagnie os 48 w prawo az do chwili zetkniecia sie kolnierza 63 z lozyskiem 49 i wówczas czopek 64, umie¬ szczony na kolnierzu 63, znajduje sie nad powierzchnia lozyska 49. Os 48 nie moze obracac sie w tej pozycji i to az do chwili przesuniecia jej w kierunku podluznym przez czopek 46 za posrednictwem palca 47.Os 10 (fig. 2), dzwigajaca beben U, przysrubowana jest do ramy bocznej 65 (fig. 3). Na osi 10 osadzone jest kólko za¬ padkowe 66 (fig. 13), przymocowane do kólka lancuchowego 8, wymienionego po¬ przednio. Do bebna 11 przymocowana jest obrotowo zapadka 67, mogaca wspólpraco¬ wac z kólkiem zapadkowem 66. Beben 11 osadzony jest luzno na osi 10 i moze byc obracany przez kólko zapadkowe 66 za po¬ srednictwem zapadki 67, naciskanej spre¬ zyna 68. Na zapadce 67 (fig. 6) umieszczo¬ na jest srubka 69, mogaca zaczepiac o wy¬ mieniona dzwignie 53 tak, aby zapadka 67 rozlaczala sie z kólkiem 66 po przesunieciu sie bebna 11 o okreslony kat. Beben U po¬ siada szereg zlobków 70, przesuwajacych sie pod otworem wylotowym skrzynki zasi¬ lajacej, mieszczacej papierosy, Skrzynka ta posiada nieruchoma plyte boczna 7/, obrotowa plyte spodnia 72 i ruchoma plyte boczna 73. Obrotowa plyta spodnia 72 mo¬ ze obracac sie na czopku 74 i jej koniec wolny zaczepia o czopek 75 (fig. 4), przy mocowany do dzwigni 76, osadzonej obro¬ towo na osi 77, przyczem koniec wolny tej dzwigni 76 znajduje sie na drodze, prze¬ bieganej przez wzmiankowany krazek 56.Ruchoma plyta boczna 73 omawianej skrzynki osadzona jest na osi 78 i przy¬ trzymywana przez sprezyne 79. Plyta 73 posiada po jednej stronie krazek 80 (fig. 14), który moze toczyc sie po jednej stro¬ nie powierzchni koncowej bebna zlobkowa¬ nego i zaczepiac co pewien czas o wypu¬ klosc 81, utworzona na rzeczonej po¬ wierzchni bebna, odsuwajac przez to plyte boczna 73 skrzynki wsypowej wbok wbrew sprezynie 79, poczem sprezyna ta zwraca, plyte 73 do jej pozycji normalnej.Beben zlobkowany 11 wyjmuje papiero¬ sy z wymienionej skrzynki i podaje je po- kolei do korytka 82, które posiada przy¬ trzymywacz 82a, osadzony obrotowo na osi 82° tak, iz moze przytrzymywac kazdy papieros w korytku az do chwili wprowa¬ dzenia don przez beben wszystkich papie¬ rosów. Przytrzymywacz 82 n moze wypu¬ szczac samoczynnie papierosy z korytka przy pomocy ramienia 82d zamocowanego na osi 82c które odchylane jest przez kra¬ zek 56 (fig. 4), po wprowadzeniu wszyst¬ kich papierosów do korytka, co ma na celu odciagniecie przytrzymywacza 82a ku gó¬ rze. Przytrzymywacz ten mozna, w razie potrzeby, poruszac recznie zapomoca racz¬ ki 82c polaczonej z osia S2C.Szala 83 polaczona jest zapomoca ra- — 3 —mion &4 z belka 85. Ramiona 84 moga obra¬ cac sie na ostrzu noza 86, a belka 85 — na ostrzu noza 87, lecz jest przytrzymywana w pozycji zrównowazonej praez przeciw¬ wage 88. Posrodku belki 85 umieszczone jest ramie wagowe 89, zaopatrzone w igle 90, osadzona podatnie tuz przy dzwigni wahadlowej 32 tak, iz moze wspierac sie o swa powierzchnie oporowa 91, wskutek czego z chwila, gdy dzwignia wahadlowa 32 przysuwa papier do igly 90, to wówczas ostrze noza ramienia wagowego nie podle¬ ga naciskowi bocznemu, który móglby byc spowodowany przez papier, Z belka 85 po¬ laczona jest wskazówka 94, poruszajaca sie po podzialce 95, celem wskazania obslugu¬ jacemu maszyne stopnia scislosci bada¬ nych papierosów. Beben 11 zaopatrzony jest zazwyczaj w hamulec 92, cisnacy na powierzchnie cylindryczna bebna celem za¬ hamowania go po wykonaniu kazdego ob¬ rotu.Papier wykresowy, przedstawiony na fig. 15, posiada os odcietych, oznaczona li- nja przerywana, wskazujaca pozycje zero¬ wa igly 90. Aby uniknac potrzeby takiego ustawiania tasmy, by igla znajdowala sie zawsze naprzeciw linji odcietych, bedac w pozycji zerowej, urzadzona jest igla nieru¬ choma 90 ay która przy prawidlowem dzia¬ laniu urzadzenia przebija tasme stale wzdluz linij odcietych i wskazuje wszelkie zmiany w drodze przebieganej przez tasme, gdyby ta ostatnia poruszyla sie wbok, a prócz tego wskazuje dalej, czy papierosy wyrabiane posiadaja zadana scislosc, wy¬ razajaca sie waga.Urzadzenie dziala w sposób nastepuja¬ cy; po puszczeniu w ruch maszyny do wy-' robu papierosów, w której zastosowano u- rzadzenie niniejsze, kólko pasowe 2 obra¬ ca os 15, która ze swej strony obraca os 20, wskutek czego tasma papieru wykreso- wego odwijana jest bez przerwy ze zwoju 28 przez walce 24 i 27. Szybkosc obrotów tych walców zalezy od szybkosci dzialania maszyny, wyrabiajacej papierosy, a wobec tego dlugosc tasmy papieru, odwinietej przez walce w ciagu jednego dnia, okresla w przyblizeniu ilosc papierosów, wykona¬ nych w tym czasie przez maszyne. Nadzor¬ ca moze wiec po przyjrzeniu sie wykreso¬ wi przekonac sie, czy maszyna dziala pra¬ widlowo, oraz okreslic wydajnosc maszyn bedacych pod jego nadzorem, bez brania jakichkolwiek danych od obslugujacych maszyny. Chcac sprawdzic scislosc wytwo¬ rzonych papierosów, obslugujacy maszyne bierze co pewen czas garsc papierosów z pasów podawczych i wklada je do skrzynki zasilajacej omawianego urzadzenia, po¬ czern odciaga haczyk 58, celem rozlaczenia go z koncem dzwigni 53. Po zwolnieniu dzwigni 53 sprezyna 57 pociaga ja ku górze i obraca os 48 za posrednictwem drazka 52 i dzwigni 51. Wskutek ruchu ku górze dzwi¬ gnia 53 rozlacza sie z czopkiem 69, umie¬ szczonym na zapadce 67, wskutek czego za¬ padka ta zaczepia sie o kólko zapadkowe 66, obracajace sie bez przerwy. Potem be¬ ben 11 zaczyna obracac sie okolo swej osi, wskutek czego guzik 81, utworzony na po¬ wierzchni koncowej tego bebna, odchyla na chwile ruchomy bok skrzynki zasilajacej, który to bok, powracajac do swej pozycji pierwotnej, przyciska koniec papierosów do nieruchomego boku rzeczonej skrzynki.Wskutek ciaglego obrotu bebna 11 zlob¬ ki jego podsuwaja sie pod otwór wylotowy skrzynki zasilajacej, a jednoczesnie walec zabkowany 12 wprowadza je po jednym papierosie do kazdego zlobka rzeczonego bebna. W miare obracania sie bebna 11 u- mieszczony na nim krazek 56 zaczepia o wolny koniec ramienia 55, odchylajac dzwi¬ gnie 53 ku dolowi celem ponownego nasta¬ wienia haczyka 58 i celem ponownego obró¬ cenia za posrednictwem drazków 52 i 51 osi 48 i wprowadzenia jej zpowrotem do po¬ zycji pierwotnej. W miare posuwania sie papierosów w zlobkach bebna 11 naprzód rozwidlony koniec korytka 82 zdejmuje te — 4 —papierosy z bebna, a przytrzymywacz 82 przytrzymuje je w korytku. Po wprowadze¬ niu przez beben do korytka 82a okreslonej ilosci papierosów, krazek 56 zaczepia o ra¬ mie 82d i zwalnia przytrzymywacz 82a. wskutek czego papierosy spadaja na szale 83, a czopek 69 na zapadce 67 zaczepia, o dzwignie 53 i odciaga zapadke 67 od kólka zapadkowego 66, rozlaczajac przez to be¬ ben U z napedem glównym, poczem hamu- letc 92 unieruchomia rzeczony beben.Po spadnieciu papierosów na szale 83 belka wagowa 85 zaczyna poruszac sie o- kolo ostrza noza 87, a ramie wagowe 89 odchyla sie nieco. Haczyk 58 zwalnia na¬ tychmiast dzwignie 53, wskutek czego os 48 obraca sie i usuwa palec 47 z drogi, prze¬ bieganej przez czopek 46, osadzony na ste¬ rowniku 39. Os 15 obraca sterownik 39, a po zwazeniu okreslonej ilosci papierosów i przemieszczeniu sie ramienia wagowego sterownik 39 odchyla ramie 36 tak, aby wprowadzic tasme papieru wykresowego, poddawana przez ramie wahadlowe 32, w zetkniecie chwilowe z iglami 90 i 90', wskutek czego na rzeczonym papierze wy- kresowym zapisana zostaje waga spraw¬ dzanych papierosów.Zaraz po wyjsciu przez beben 11 zada¬ nej ilosci papierosów ze skrzynki krazek 56 zaczepia o dzwignie dzwonkowa 76 i zwalnia ruchoma plyte spodnia 72 rzeczo¬ nej skrzynki, wskutek czego nadmiar w niej zawartych papierosów wypada, poczem ob¬ slugujacy zwraca rzeczona plyte 72 do jej pozycji poczatkowej tak, aby skrzynka by¬ la gotowa do nastepnego wazenia papiero¬ sów.Poniewaz tasma papieru przesuwa sie bardzo wolno pomiedzy walcami 24 i 27, wiec konieczne jest, aby dwa kolejne waze¬ nia nie zapisywane byly zbyt szybko jedno po drugiem. Gdyby bowiem obslugujacy chcial zwazyc druga porcje papierosów za¬ raz po zapisaniu na tasmie wagi porcji po¬ przedniej, to wówczas tasma posunelaby sie naprzód zbyt malo, aby mogla dac dwa oddzielne wykresy. Aby dwa kolejne waze¬ nia mógl oddzielac minimalny odstep czasu, os 48 jest osadzona tak, aby mogla prze¬ sunac sie podluznie wbrew sprezynie 61, przytrzymujacej ja, normalnie biorac, w po¬ zycji prawej. Jezeli wiec po puszczeniu w ruch bebna 11 dzwignia 53 przechyli sie ku dolowi, to os 48 obraca sie, wprowadzajac ponownie palec 47 na droge czopka 46.Zaraz po rozlaczeniu sie czopka 64 z bo¬ kiem lozyska 49 sprezyna 61 przesuwa os 48 w prawo tak, iz czopek 64 wspiera sie na boku lozyska 49. Z powyzszego wynika, ze dopóki czopek 46 sterownika 39 nie prze¬ sunie osi 48 w lewo, dopóty dzwignia 53 nie moze odchylic sie ku górze i zwolnic za¬ padke 67 celem puszczenia w ruch bebna U. Jak widzimy wiec, jeszcze przed rozpo¬ czeciem nastepnego wazenia sterownik 39 musi wykonac jeden kompletny obrót. Po obróceniu sie sterownika 39 czopek 46 po¬ ciaga os 48 w lewo, a czopek 64 rozlacza sie z lozyskiem 49, wskutek czego dzwignia 53 odchyla sie ku górze, a zapadka 67 zaczy¬ na popychac kólko zapadkowe 66.Majac maszyny do papierosów, dziala¬ jace z szybkoscia, której obslugujacy zmienic nie moze, otrzymany wykres wska¬ zuje nietylko ilosc zrobionych papierosów i ich stopien scislosci, lecz równiez infor¬ muje nadzorce o wielkosci produkcji cale¬ go danego dnia roboczego. Majac jednak maszyne, której szybkosc dzialania moze byc zmieniana przez obslugujacego, nie¬ mozliwe jest przy urzadzeniu powyzszem sprawdzenie, czy maszyna dziala bez prze¬ rwy, czy tez nie, poniewaz obslugujacy mo¬ ze puscic maszyne szybciej celem nadrobie¬ nia okresu straconego. Celem skontrolowa¬ nia maszyny tego rodzaju nalezy ja zaopa¬ trzyc 'w urzadzenie znaczace, powiedzmy, kazdy kwadrans na tasmie papieru wykre¬ sowego w miare jej posuwania sie. Poloze¬ nie tych znaków czasowych na tasmie po¬ równane ze znakami, wskazujacemi ilosc — 5 —Wytworzonych papierosów, okresla szyb¬ kosc, z jaka maszyna puszczona byla od czasu do czasu. Taki mechanizm czasowy mozna polaczyc z ramieniem wahadlowem 32 i urzadzic go tak, aby odbijal na wykre¬ sie czas, podczas którego maszyna byla w ruchu, i czas jej zatrzymania oraz aby od¬ bijal znaki w pewnych okreslonych odste¬ pach czasu na wykresie podczas dnia ro¬ boczego. Otrzymane wykresy zbiera sie z koncem dnia i uzytkuje jako materjal in¬ formacyjny dla kierownictwa fabryki w sprawie wydajnosci pracy poszczególnych robotników oraz wydajnosci sumarycznej calej fabryki. PL