Przedmiotem wynalazku jest sposób wytwarzania wodnych past pigmentowych stosowanych do barwienia roztworu przedzalniczego w trakcie otrzymywania wlókien wiskozowych.Barwienie wlókien wiskozowych w trakcie ich wytwarzania polega na dodawaniu wodnej zawiesiny pigmentu do substancji wlóknotwórczej przed uformowaniem wlókna, w zwiazku z czym wymagane jest, aby wprowadzana barwna substancja nie powodowala pogorszenia filtracyjnosci wiskozy, nie powodowala zarastania otworów filier przedzalniczych natomiast pozwalala uzyskac maksymalne zabarwienie przy uzyciu minimalnej ilosci pigmentu w stosunku do masy wlókna,' nie powodowala krwawienia w kapielach: koagulacyjnej, desulfuracyjnej i wykonczeniowych oraz zapewniala wysokie trwalosci i odpornosci zabarwionego wlókna przy niezmienionych parametrach wytrzymalosciowych.Powyzsze efekty mozna jedynie uzyskac przez wprowadzenie do roztworu przedzalniczego srodka barwiacego — pigmentu o jednolitym wysokim stopniu rozdrobnienia i równomierne rozlozenie niezaglomerowanych czasteczek pigmentu w przekroju wlókna- Sposób dozowania past pigmentowych w trakcie procesu wytwarzania wlókna jest automatyczny i bardzo czuly w zwiazku z czym zawiesiny pigmentów szczególnie stanowiacych mieszaniny pigmentów o róznych kolorach dla uzyskania zaprogramowanego koloru, musza charakteryzowac sie wybitna stabilnoscia ( brakiem sedymentacji ) co jest szczególnie istotnym przy produkcji jedwabiu wiskozowego. Dodatkowym warunkiem stawianym tego typu srodkom barwiacym jest najnizszy stopien spieniania zawiesin pigmentu, albowiem pienienie utrudnia odpowietrzenie wiskozy.Znane do barwienia wiskozy w masie preparaty pigmentowe otrzymane sposobem wedlug opisu patentowego nr 43 176 zawieraja dyspergatory niejonowe z grupy alkiloarylopoliglikoloeterów oraz estry kwasów tluszczowych zawierajacych co najmniej 7 czasteczek tlenku etylenu, charakteryzuja sie tak wysoka zdolnoscia pienienia, ze uniemozliwia ona zarówno dodatkowe rozdrobnienie pigmentu w urzadzeniach rozdrabniajacych jak i powoduje trudnosci w odpowietrzeniu wiskozy. Podobnym mankamentem charakteryzuja sie preparaty otrzymane wedlug opisu patentowego nr 76 740 zalecajacym uzycie do dyspergowania pigmentów mieszanine srodków anionowych i niejonowych uzytych w odpowiednich proporcjach. Uzyskiwany stopien rozdrobnienia pigmentu Wedlug powyzej przedstawionych metod nie zapewnia prawidlowj filtracji wiskozy (zatykanie filtrów), bowiem wystepuje duza polidyspersja, a wielkosc ziaren pigmentu wynosi od 1 do 20/tm. Podobna poiidyspersja i2 136 490 wystepuje równiez przy pastach pigmentowych otrzymanych wedlug opisu patentowego nr 44 841, które sporzadza sie z odsaczonego swiezo wytraconego pigmentu zmieszanego z produktem kondensacji kwasu |3-naftalenosulfonowego z aldehydem mrówkowym, w srodowisku o wartosci pH 8—9 i zagestnikiem bedacym skondensowana zywica melaminowa.Sposobem wedlug wynalazku pigment organiczny i/lub nieorganiczny i/iub sadze miesza sie i uciera z wodnym roztworem o stezeniu 0,03—35% soli sodowej produktu kondensacji sulfonaftalenu z aldehydem mrówkowym w obecnosci lugu sodowego i/lub potasowego w srodowisku o wartosci pH V 10 z ewentualnym dodatkiem innych substancji pomocniczych jak: zageszczajacych, bakteriobójczych.Postepujac sposobem wedlug wynalazku otrzymuje sie wodne pasty pigmentowe o wielkosci ziarna do 5/im, przy zasadniczej ich ilosci w granicach 0,5—1 #m. Pozwala to uzyskac zawiesiny o wybitnej stabilnosci, dajace sie mieszac miedzy soba w dowolnych stosunkach przy otrzymywaniu kolorów wypadkowych z mieszanek past pigmentowych i pozbawione praktycznie pienienia.Zastosowany znany srodek anionowy bedacy produktem kondensacji sulfonaftalenu z aldehydem mrówkowym wykazuje reakcje alkaliczna nie przekraczajaca pH 7—9 i jest stosowany jako srodek dyspergujacy i zwilzajacy przy barwieniu barwnikami zasadowymi, zawiesinowymi, kwasowymi w kapielach farbiarskich przy pH 3—6. Nieoczekiwanie okazalo sie ze ucierajac pigment w obecnosci soli sodowej produktu kondensacji sulfonaftalenu z aldehydem mrówkowym i lugu sodowego i/lub potasowego w srodowisku o wartosci pH 10, otrzymuje sie doskonale rozdrobnienie pigmentu o wielkosci ziarna w granicach 0,5—5 /im.Otrzymane wedlug wynalazku pasty pigmentowe zastosowane do barwienia wiskozy w masie (w trakcie jej wytwarzania), nie utrudniaja filtracji — gdyz nie zaklejaja ziarnami pigmentu filtrów, nie pienia sie,wiec nie powoduja trudnosci przy odpowietrzaniu wiskozy, dzieki wysokiemu stopniu rozdrobnienia zabarwiaja równomiernie i jednolicie roztwór przedzalniczy, przy dodaniu niewielkich ilosci pasty pigmentowej, a ponadto nie powoduja zanieczyszczania scieków poprodukcyjnych srodkami nieodbudowywalnymi. Otrzymane barwne wlókna wiskozowe charakteryzuja sie wysokimi trwalosciami uzytkowymi przy niezmienionych parametrach wytrzymalosciowych wlókna. Ponizej podane przyklady ilustruja sposób wykonania wynalazku.Przyklad I. 80 kg soli sodowej produktu kondensacji sulfonaftalenu z aldehydem mrówkowym rozpuszcza sie w 720 kg wody dodaje sie lug sodowy w ilosci niezbednej do uzyskania wartosci pH 11, po czym podnosi sie temperature roztworu do 60—80°C i przy mieszaniu dodaje porcjami 200 kg sadzy aktywnej. Po uzyskaniu jednolitej mieszaniny, ochladza do temperatury pokojowej i dwukrotnie przepuszcza przez mlyn koloidalny udarowy. Otrzymuje sie czarna paste pigmentowa o rozdrobnieniu 0,5—1,0 /im, która dodana w ilosci 2% w stosunku do masy wlóknotwórczej wiskozy celulozowej nie powoduje utrudnienia filtracji i odpowietrzenia w trakcie procesu wytwarzania wlókna i daje po wyprzedzeniu wlókno o glebokim szarym kolorze.Przykladu. Do 800 kg 20% pasty pofiltracyjnej czerwieni pigmentowej 2R (Cl. Pigment Red 2) dodaje sie 20 kg soli sodowej produktu kondensacji sulfonaftalenu z aldehydem mrówkowym i lug sodowy w ilosci niezbednej do uzyskania pH o wartosci 11, po czym rozciera w mlynie perelkowym. Do masy reakcyjnej dodaje nastepnie 10 kg soli sodowej produktu kondensacji sulfonaftalenu z formaldehydem i uciera do uzyskania rozdrobnienia ziaren pigmentu w granicach 0,5—1,0/im. Otrzymana czerwona paste dodaje sie w ilosci 2% w stosunku do masy wlóknotwórczej wiskozy celulozowej i otrzymuje zabarwione równomiernie w kolorze czerwonym wlókno o wysokich parametrach uzytkowych. W trakcie procesu wytwarzania wlókna nie zauwazono trudnosci w jego filtracji i odpowietrzaniu.Przyklad III. 10 kg czerwieni zelazowej (Fe203) zapastowuje sie z 20 kg 30% roztworu wodnej soli sodowej produktu kondensacji sulfonaftalenu i aldehydu mrówkowego nastawionym na pHT0 przy uzyciu lugu potasowego i uciera w mlynie perelkowym o kulkach szklanych. Po uzyskaniu rozdrobnienia pigmentu w granicach 0,1—0,5 jiim paste pigmentowa dodaje sie do roztworu przedzalniczego w ilosci 4% w stosunku do masy wlóknotwórczej i po wymieszaniu, odpowietrzeniu i filtracji poddaje procesowi przedzenia. Uzyskuje sie wlókno zabarwione na kolor cielisty o wysokich odpornosciach uzytkowych.Zastrzezeniepatentowe Sposób wytwarzania wodnej pasty pigmentowej przeznaczonej do barwienia wiskozy w masie, na drodze mieszania i ucierania pigmentu z pomocniczym srodkiem anionowym, znamienny tym, ze pigment organiczny i/lub nieorganiczny i/lub sadze miesza sie i uciera z wodnym roztworem o stezeniu 0,03—35% soli sodowej produktu kondensacji sulfonaftalenu z aldehydem mrówkowym w obecnosci lugu sodowego i/lub potasowego w srodowisku o wartosci pH 10 z ewentualnym dodatkiem innych substancji pomocniczych.Pracownia Poligraficzna UP PRL. Naklad 100 egz.Cena 100 zl PLThe subject of the invention is a method for the production of aqueous pigment pastes used for dyeing a pre-quenched solution during the preparation of viscose fibers. Dyeing of viscose fibers during their production consists in adding an aqueous pigment suspension to the fiber-forming substance before forming the fiber, therefore it is required that the color substance be incorporated. it did not deteriorate the filterability of the viscose, did not cause fouling of the holes of the pre-sagging pillars, but it allowed to obtain the maximum color using the minimum amount of pigment in relation to the fiber weight, 'did not cause bleeding in the coagulation, desulfurization and finishing baths and ensured high durability and resistance to discolored tinted The above effects can only be obtained by introducing a coloring agent into the pre-partitioning solution - a pigment with a uniformly high degree of fragmentation and even distribution Non-agglomerated pigment particles in the fiber cross-section - The method of dosing pigment pastes during the fiber production process is automatic and very sensitive, therefore, pigment suspensions, especially those constituting mixtures of pigments of various colors, must be characterized by outstanding stability (no sedimentation) in order to obtain a programmed color. it is particularly important in the production of viscose silk. An additional condition for this type of coloring agents is the lowest degree of foaming of pigment suspensions, because foaming hinders the de-aeration of viscose. Pigment preparations known for dyeing viscose in mass, obtained according to patent description No. 43 176 contain non-ionic dispersants from the group of alkylaryl polyglycol ethers and esters containing at least 7 fatty acids. of ethylene oxide particles, are characterized by such a high foaming capacity that it prevents both additional fragmentation of the pigment in grinding devices and causes difficulties in venting the viscose. A similar drawback is characteristic of the preparations obtained according to the patent description No. 76 740, which recommends the use of a mixture of anionic and nonionic agents in appropriate proportions for dispersing pigments. The obtained degree of pigment fragmentation According to the methods presented above, it does not ensure proper viscose filtration (clogging of filters), because there is a large polydispersion and the size of the pigment grains is from 1 to 20 / tm. A similar i2136,490 polyidispersion also occurs with pigment pastes prepared according to Patent No. 44,841, which are made of a drained freshly precipitated pigment mixed with a condensation product of β-naphthalenesulfonic acid with formaldehyde, in an environment with a pH value of 8-9 and a thickener. condensed melamine resin. According to the invention, the organic and / or inorganic pigment and / or carbon black are mixed and rubbed with an aqueous solution of 0.03-35% sodium salt of the sulfonaphthalene-formaldehyde condensation product in the presence of sodium and / or potassium liquor in the environment with a pH value of V 10 with the possible addition of other auxiliary substances, such as: thickening, bactericidal. By following the method according to the invention, aqueous pigment pastes are obtained with a grain size of up to 5 µm, with a substantial amount ranging from 0.5 to 1 m. This allows to obtain suspensions of outstanding stability, which can be mixed with each other in any ratio to obtain the resultant colors from pigment paste mixtures and practically free from foaming. The known anionic agent, which is a product of sulfonaphthalene condensation with formaldehyde, shows an alkaline reaction not exceeding pH 7-9 and It is used as a dispersing and wetting agent for dyeing with basic, disperse, acid dyes in dyeing baths at pH 3-6. Unexpectedly, it turned out that by grinding the pigment in the presence of the sodium salt of the condensation product of sulfonaphthalene with formaldehyde and sodium and / or potassium liquor in an environment with a pH value of 10, an excellent pigment fragmentation with a grain size of 0.5-5 µm is obtained. the invention, pigment pastes used to dye viscose in the mass (during its production), do not hinder filtration - because they do not clog the filters with pigment grains, do not foam, so they do not cause difficulties in venting viscose, thanks to the high degree of fragmentation they color the pre-chamber solution evenly and uniformly with the addition of small amounts of pigment paste, and moreover, they do not pollute the production wastewater with non-reconstructable substances. The obtained colored viscose fibers are characterized by high usable durability with unchanged strength parameters of the fiber. The following examples illustrate the method of carrying out the invention: Example 1 80 kg of sodium salt of the sulfonaphthalene condensation product with formaldehyde are dissolved in 720 kg of water, sodium lye is added in an amount necessary to obtain a pH value of 11, and the temperature of the solution is raised to 60-80 ° C and 200 kg of activated carbon are added in portions while stirring. Once the mixture is homogeneous, it is cooled to room temperature and passed through an impact colloid mill twice. A black pigment paste with a fragmentation of 0.5-1.0 µm is obtained, which, when added in the amount of 2% in relation to the fiber-forming mass of cellulose viscose, does not impede filtration and deaeration during the fiber production process and gives, after advance, a fiber with a deep gray color .Example. 20 kg of the sodium salt of the sulfonaphthalene condensation product with formaldehyde and the amount of sodium liquor necessary to obtain a pH of 11 are added to 800 kg of 20% filter paste 2R (C.I. Pigment Red 2) and then rubbed in a bead mill. Then, 10 kg of sodium salt of the condensation product of sulfonaphthalene with formaldehyde are added to the reaction mass and ground until the pigment grains are finely divided in the range of 0.5-1.0 µm. The obtained red paste is added in the amount of 2% in relation to the fiber-forming mass of cellulose viscose and the fiber is uniformly dyed in red with high utility parameters. No difficulties in filtration and deaeration were noticed during the fiber manufacturing process. Example III. 10 kg of iron red (Fe 2 O 3) is inoculated with 20 kg of a 30% aqueous solution of the sodium salt of the sulfonaphthalene-formaldehyde condensation product, adjusted to pHT0 with potassium liquor, and grated in a glass bead mill. After the pigment fragmentation is within 0.1-0.5 µm, the pigment paste is added to the pre-partitioning solution in the amount of 4% in relation to the fiber-forming mass and, after mixing, deaerating and filtering, it is subjected to the separation process. A flesh-colored fiber with high wear resistance is obtained. Patent claim A method of producing an aqueous pigment paste intended for mass dyeing of viscose by mixing and grinding the pigment with an anionic auxiliary, characterized in that an organic and / or inorganic pigment and / or carbon black mixed and rubbed with an aqueous solution of 0.03-35% sodium salt of the sulfonaphthalene condensation product with formaldehyde in the presence of sodium and / or potassium liquor in an environment with a pH value of 10 with possible addition of other auxiliary substances. Pracownia Poligraficzna UP PRL. Mintage 100 copies Price PLN 100 PL