Przedmiotem wynalazku jest sposób i uklad do hamowania silnika asynchronicznego o wirniku polaczonym z duza masa, zwlaszcza silnika prze¬ znaczonego do napedu przenosników.Stan techniki.Z polskiego opisu patentowego nr 87362 znany jest uklad stycznikowo-przekaiznikowy do hamowa¬ nia przeciw-pradem silnika asynchronicznego na¬ pedzajacego obrabiarke. Uklad ten ma dwa stycz¬ niki do przelaczania kierunku wirowania silnika poprzez zmiane kolejnosci faz, miedzy którymi jest blokada eliminujaca mozliwosc ich jednoczesnego zalaczenia oraz jest wyposazony w uklad pamieci o kierunku wirowania w momencie poprzedzajacym hamowanie. Uklad pamieci zbudowany jest z dwóch przekazników elektromagnetycznych przyporzadko¬ wanych kazdy odrebnemu stycznikowi, polaczonych z przewodem zerowym i jednym z przewodów fa¬ zowych poprzez przycisk i zestyki odpowiadajacych im styczników. iPonadto w ukladzie znajduje sie przekaznik czasowy, sluzacy do ograniczania czasu * pracy silnika, po zahamowaniu przeciwpradem i samoczynnym nawrocie. < Uklad ten jest przydatny do silników napedzajacych niezbyt duze masy. Jest on oparty na sposobie ha¬ mowania przeciwpradem, co jest zwiazane z duzy¬ mi stratami cieplnymi. Przy mocach siliników uzy¬ wanych do napedu duzych mas stwarza to zagro¬ zenie dla trwalosci silnika, gdyz straty cieplne lt 15 25 30 maja wartosc trzykrotnie wyzsza niz straty pow¬ stajace podczas rozruchu silnika.Z polskiego opisu patentowego nr 64216 znany jest tyrystorowy uklad do dynamicznego hamowa¬ nia silników asynchronicznych, przeznaczonych gló¬ wnie do napedu maszyn wyciagowych. Uklad ten jest wyposazony w zestaw prostowniczy sprezony z elektronicznym sterownikiem regulujacym napie¬ cie wyprostowane poprzez zmiane kata zaplonu ty¬ rystorów. Wejscie sterownika polaczone jest z (róz¬ nicowym ukladem porównawczym, reagujacym na róznice predkosci rzeczywistej napedu odwzorowy¬ wanej przez tachopradnice i predkosci zadanej od¬ wzorowywanej przez indukcyjny dzielnik napiecia.Uklad porównawczy stanowiacy wejscie dla ele¬ ktronicznego przekaznika powoduje przelaczenie styczników, gdy napiecie z tachopradnicy przewyz¬ sza napiecie zadane.Uklad ten charakteryzuje sie stalym opóznieniem, co przy róznych masach, a w szczególnosci w du¬ zym rozrzucie ich wielkosci, nie zapewnia stalego czasu hamowania i z tego powodu nie nadaje sie do stosowania dla silników napedzajacych przeno¬ sniki tasmowe, charakteryzujace sie róznym stop¬ niem zaladowania. Ponadto w warunkach kopalni odkrywkowej uklad ten jest podatny na uszkodze¬ nia ze wzgledu na wibracje, zapylenie, wilgoc i duze wstrzasy.Istota wynalazku.Wynalazek dotyczy sposobu hamowania silnika 132 5163 132 51* 4 asyatt&romicznego o wirniku polaczonym z duza ma- :" sa *poprzez, odlaczanie uzwojen stojana od zródla / zasilania i zasilanie ich pradem stalym oraz jedno- i czesne dolaczanie/rezystorów, a nastepnie zalaczanie j hamillców^mechanicznych. Istota wynalazku polega *^*na tyn£ ze wartosc napiecia stalego do zasilania sto¬ jana uzaleznia sie od obciazenia silnika w ehwid przerwania zasilania napieciem przemiennym, ogra¬ niczajac natezenie pradu do podwójnej wartosci pradu znamionowego. IPodczas hamowania mierzy sie predkosc obrotowa wirnika i przetwarza na wielkosc elektryczna, w oparciu o która dobiera sie wartosc rezystorów dolaczonych do uzwojen wir¬ nika w granicach 0,3^1,2 stosunku napiecia zna¬ mionowego do pradu znamionowego oraz ustala sie moment zalaczenia hamulców mechanicznych i ewentualnie podaje sie sygnal informacyjny dla ze¬ spolu sterujacego urzadzen wspólpracujacych.Wynalazek dotyczy takze ukladu do hamowania "silnika" asynchronicznego o wirniku polaczonym i duza masa, zawierajacego rezystory podlaczone* do uzwojenia wirnika za posrednictwem wylacznika, wyposazonego w zródlo prau stalego z mozliwoscia regulacji, przylaczone poprzez wylacznik do toru zasiadajacego stojan. Istota tego wynalazku polega na tym, ze do zródla pradu stalego dolaczony jest zespól pomiarowo-regulacyjny, wejsciem przylaczo¬ ny do toru zasilajacego stojan silnika. Do wirnika dolaczony jest natomiast zespól pomiaru obrotów polaczony z wejsciem przeksztaltnika o co najmniej dwóch wyjsciach, z których jedno polaczone jest z zestykami do zalaczania rezystorów a drugie po¬ laczone jest z wylacznikiem hamulców mechanicz¬ nych. Zespól' pomiarowo-regulacyjny utworzony jest z czlonu pomiaru obciazenia silnika z przetworni¬ kiem pradowym o wyjsciu dolaczonym do czlonu o .zadanej charakterystyce przejscia, którego wyjscie jest polaczone z przetwornikiem natezenia pradu na sygnaly sterujace zródlem pradu stalego, przy czym przetwornik ten jest wyposazony w czlon pamieci.Dzieki stosowaniu sposobu i ukladu wedlug wy¬ nalazku mozliwe staje sie zahamowanie silnika asynchronicznego wraz z calym urzadzeniem nape- daanym z zachowaniem stalego czasu hamowania, przy róznych stopniach obciazenia silnika, bez obaw o nadmierne przeciazenie cieplne silnika. Osiagnie¬ te to zostalo wskutek doprowadzenia do uzwojen stojana pradu stalego, którego wartosc jest uzalez¬ niona od obciazenia silnika w chwili przerwania za¬ silania pradem przemiennym wedlug dobranej dla danego uradzenia charakterystyki oraz dzieki mie¬ rzeniu predkosci obrotowej wirnika i dobranie w oparciu o nia wartosci rezystancji i momentu za¬ laczenia hamulców mechanicznych.Objasnienie rysunku Przedmiot wynalazku jest przedstawiony w przy¬ kladzie wykonania na rysunku, na którym jest po¬ kazany blokowy schemat ukladu.Przyklad realizacji ^Przykladowy uklad przeznaczony jest do hamo¬ wania silnika napedzajacego przenosnik tasmowy.Stojan 1 silnika o wirniku 2 pierscieniowym pola¬ czony jest zasilajacym torem 3 z siecia trójfazowa poprzez wylacznik. 4. Do zasilajacego toru 3 przy¬ laczony jest takze czlon 5 pomiaru obciazenia o wyjsciu pradowym polaczonym z wejsciem czlonu 6 ksztaltujacego charakterystyke, do wyjscia którego przylaczone jest wejscie przetwornika 7 natezenia pradu na sygnaly sterujace. Przetwornik 7 wyposa- 5 zony jest w pamiec, zas jego wyjscie polaczone jest z prostownikiem 8 który jest zasilany torem 9 na¬ pieciem sieciowym. Prostownik 8 polaczony jest swym wyjsciem z zasilajacym torem 3 poprzez wy¬ lacznik 10. Do uzwojen wirnika 2 dolaczone sa do- 10 datkowe rezystory 11, których wartosc jest regulo¬ wana skokowo za pomoca- zestyków styczników 12 sterowanych z wylacznika 10. Odrebny tor 13 za¬ sila z wirnika 2 zespól 14 pomiaru obrotów wypo¬ sazony w przetwornik o wyjsciu napieciowym po- lg laczonym z wejsciem przeksztaltnika 15, bedacym czlonem sterowniczym o dzialaniu progowym, gna¬ jacym trzy wyjscia. Pierwsze wyjscie 16 polaczone jest z wejsciami sterujacymi styczników 12, drugie wyjscie 17 polaczone jest z wejsciem sterujacym hamulców mechanicznych, a trzecie wyjscie 18 po¬ laczone jest z tablica informacyjna ukladu stero¬ wania przenosnika.Sposób wedlug wynalazku realizowany jest naste¬ pujaco. W momencie^ gdy zachodzi koniecznosc za¬ trzymania przenosnika tasmowego odlacza sie sto¬ jan 1 silnika od zasilania wylacznikiem 4 i zalacza sie wylacznikiem 10 prostownik 8, co powoduje za¬ dzialanie styczników 12 i zalaczenie rezystorów 11 w uzwojeniach wirnika 2. Równoczesnie dziala ze¬ spól pomiarowo-regulacyjny, w których czlon 5 po zmierzeniu wartosci obciazenia silnika w chwili przerwania zasilania napieciem przemiennym prze¬ twarza wartosc mocy na sygnal pradowy. Sygnal ten po przeksztalceniu w czlonach 6 i 7 na sygnal sterujacy wysterowuje prostownik 8 na wymagana wartosc natezenia pradu, niezbedna do zasilania uzwojen stojana 1, co powoduje hamowanie wir¬ nika 2. Jednoczesnie zespól 14 dokonuje pomiaru predkosci obrotowej wirnika 2 i zamienia na syg¬ nal napieciowy, który w przeksztaltniku 15 prze¬ twarzany jest na progowy sygnal sterujacy. Jezeli hamowanie wirnika 2 przebiega zbyt wolno, prze¬ ksztaltnik 15 powoduje przelaczenie styczników 12 i wylaczenie czesci dodatkowych rezystorów 11. Po uzyskaniu predkosci obrotowej w granicach 20— 10% predkosci znamionowej przeksztaltnik 15 po¬ woduje zalaczenie hamulców mechanicznych. Rów¬ noczesnie przeksztaltnik 15 wypracowuje sygnal dla ukladu sterowania przenosnika tasmowego, informu- 50 i&y tego obsluge o przebiegu procesu hamowania.Zastrzezenia patentowe 1. Sposób hamowania silnika asynchronicznego o 5S wirniku polaczonym z duza masa poprzez odlacze¬ nie uzwojen stojana od zródla zasilania i zasilanie ich pradem stalym oraz jednoczesnie dolaczanie re¬ zystorów, a nastepnie zalaczanie mechanicznych ha¬ mulców, znamienny tym, ze wartosc napiecia stale¬ go go do zasilania stojana uzaleznia sie od obciazenia silnika w chwili przerwania zasilania napieciem przemiennym, ograniczajac natezenie pradu do pod¬ wójnej wartosci pradu znamionowego, przy czym podczas hamowania mierzy sie predkosc obrotowa a. wirnika i przetwarza na wielkosc elektryczna, *w * 30 35 401*2316 6 oparciu o która dobiera sie wartosc rezystorów do¬ laczanych do uzwojen wirnika w granicach 0,3—1,2 stosunku napiecia znamionowego do pradu znamio¬ nowego oraz ustala sie moment zalaczenia hamul¬ ców mechanicznych. 2. Uklad hamowania silnika asynchronicznego o wirniku polaczonym z duza masa, zawierajacy re¬ zystory podlaczone do uzwojenia wirnika za po¬ srednictwem wylacznika, wyposazony w zródlo pra¬ du stalego z mozliwoscia regulacji przylaczone po¬ przez wylacznik do toru zasilajacego stojan, zna¬ mienny tym, ze do zródla 1(8) pradu starego dola¬ czony jest pomiarowo-regulacyjny zespól (5, 6, 7) wejsciem przylaczony do toru <3) zasilajacego stor- jan (1) silnika, natomiast do wirnika <2) dolaczony 10 15 jest zespól (14) pomiaru obrotów polaczony z wej¬ sciem przeksztaltnika (15) o co najmniej dwóch wyjsciach, z których jedno polaczone jest z zestyka¬ mi (12) do zalaczania rezystorów (11), a drugie po¬ laczone jest wylacznikiem hamulców mechanicz¬ nych. 3. Uklad wedlug zastrz. 2, znamienny tym, ze po¬ miarowo-regulacyjny zespól <5, 6, 7) jest utworzony z czlonu (5) pomiaru obciazenia silnika z przetwor¬ nikiem pradowym, którego wyjscie polaczone jest z czlonem (6) o zadanej charakterystyce przejscia, o wyjsciu polaczonym z przetwornikiem <7) nate¬ zenia pradu na sygnaly sterujace zródlem (8) pra¬ du stalego, który to przetwornik (7) wyposazony jest w czlon pamieci. 6LV qQ*r .,, aeoy sohx D *- PLThe subject of the invention is a method and a system for braking an asynchronous motor with a rotor connected to a large mass, especially a motor designed for the drive of conveyors. State of the art. From the Polish patent description No. 87362, a contactor-relay system for counter-current braking of an asynchronous motor is known. driving machine tool. This system has two contactors for switching the direction of rotation of the motor by changing the sequence of phases, between which there is a blockade eliminating the possibility of their simultaneous activation, and it is equipped with a memory system with the direction of rotation at the moment preceding braking. The memory system consists of two electromagnetic relays assigned to each separate contactor, connected to the neutral conductor and one of the phase conductors through a button and contacts of the corresponding contactors. In addition, there is a time relay in the system to limit the time * of the engine's operation, after braking with a counter-current and automatic reversal. <This system is useful for motors that drive not too much mass. It is based on a method of counter-current braking, which is associated with large heat losses. With the power of silicones used to drive large masses, it poses a threat to the durability of the engine, as the thermal losses lt 15 25 have a value three times higher than the losses occurring during the engine start-up. Polish patent description No. 64216 describes a thyristor system for dynamic braking of asynchronous motors intended mainly for the drive of hoisting machines. This system is equipped with a rectifier set, compressed with an electronic controller that regulates the voltage rectified by changing the ignition angle of the thyristors. The input of the controller is connected with a differential comparator, which reacts to the difference in the actual speed of the drive mapped by the tachogenerators and the set speed mapped by the inductive voltage divider. The tachogenerator exceeds the set voltage. This system is characterized by a constant delay, which with different masses, and in particular with a large dispersion of their sizes, does not provide a constant braking time and therefore is not suitable for use with engines driving belt conveyors, In addition, in open-pit mine conditions, this system is susceptible to damage due to vibration, dust, moisture and high shocks. SUMMARY OF THE INVENTION The invention relates to a method of braking a motor 132 5163 132 51 * 4 asyatt & romic with a rotor connected with big ma-: "sa * through, disconnecting the stator windings from the source / power supply and supplying them with direct current as well as simultaneous and simultaneous connection / connection of resistors, and then connection of mechanical brakes. The essence of the invention is based on the fact that the value of the direct voltage to supply the stator depends on the load of the motor in ehv and the interruption of the AC voltage, limiting the current intensity to twice the value of the rated current. During braking, the rotational speed of the rotor is measured and converted into an electric quantity, on the basis of which the value of the resistors connected to the rotor windings is selected within 0.3-1.2 of the ratio of the rated voltage to the rated current, and the moment of applying the brakes is determined. The invention also concerns an asynchronous "motor" braking system with a combined rotor and a large mass, containing resistors connected * to the rotor winding via a switch, equipped with a source of constant current with the possibility of regulation, connected via a switch to the trajectory of the stator. The essence of this invention consists in the fact that a measuring and control unit is connected to the source of direct current, with an input connected to the path supplying the stator of the motor. On the other hand, the rotor is connected to a rotation measuring unit connected to the input of the converter with at least two outputs, one of which is connected to the contacts for switching on the resistors and the other is connected to the switch of mechanical brakes. The measurement and control unit is made of a motor load measuring unit with a current converter with an output connected to a unit with a given transition characteristic, the output of which is connected to a converter of current intensity into signals controlling a DC source, and this converter is equipped with Due to the use of the method and system according to the invention, it becomes possible to brake the asynchronous motor along with the entire driven device, maintaining a constant braking time, at various levels of motor load, without fear of excessive thermal overload of the motor. This was achieved by supplying the stator windings with a direct current, the value of which depends on the motor load at the time of interruption of the AC supply, according to the characteristic selected for a given device, and by measuring the rotational speed of the rotor and selecting based on them values of resistance and actuation torque of mechanical brakes. Explanation of the drawing The subject matter of the invention is shown in an example of an embodiment in the drawing, which shows a block diagram of the system. An exemplary system is intended for braking the motor driving the belt conveyor. The stator 1 of the 2-ring rotor motor is connected by a supply line 3 with a three-phase network through a switch. 4. Also connected to the supply line 3 is the load measuring element 5 with a current output connected to the input of the characteristic-shaping element 6, to the output of which is connected the input of the converter 7 of the current intensity to control signals. The converter 7 is equipped with a memory, and its output is connected to a rectifier 8 which is supplied by line 9 with mains voltage. The rectifier 8 is connected with its output to the supply line 3 through the switch 10. Additional resistors 11 are connected to the rotor windings 2, the value of which is adjustable in steps by means of contactors 12 controlled by the switch 10. A separate line 13 power from the rotor 2, the rotation measuring unit 14 is equipped with a transducer with a voltage output connected to the input of the converter 15, being a control element with a threshold action, driving three outputs. The first output 16 is connected to the control inputs of the contactors 12, the second output 17 is connected to the control input of the mechanical brakes, and the third output 18 is connected to the information board of the conveyor control system. The method according to the invention is implemented as follows. When it is necessary to stop the conveyor belt, the motor's stator 1 is disconnected from the power supply by the switch 4 and the rectifier 8 is switched on by the switch 10, which causes the contactors 12 to operate and the resistors 11 in the rotor windings to switch on 2. At the same time it works a measuring and control unit in which the element 5 converts the power value into a current signal after measuring the value of the motor load at the moment of interrupting the AC voltage supply. This signal, after conversion in the elements 6 and 7 into a control signal, drives the rectifier 8 to the required value of the current intensity, necessary to supply the stator windings 1, which causes the braking of the rotor 2. At the same time, the unit 14 measures the rotational speed of the rotor 2 and converts it into a signal. voltage, which is converted in the converter 15 into a threshold control signal. If the deceleration of the rotor 2 is too slow, the converter 15 causes the switching of the contactors 12 and the switching off of some of the additional resistors 11. After reaching the rotational speed in the range of 20-10% of the rated speed, the converter 15 activates the mechanical brakes. At the same time, the converter 15 generates a signal for the control system of the belt conveyor, informing the operator about the course of the braking process. Patent claims 1. Method of braking an asynchronous motor with a 5S rotor connected to a large mass by disconnecting the stator windings from the power supply and power supply their direct current and, at the same time, switching on the resistors, and then switching on the mechanical brakes, characterized by the fact that the value of the continuous voltage to supply the stator depends on the motor load at the moment of interrupting the AC supply, limiting the current intensity to double values of the rated current, while during braking, the rotational speed of the rotor is measured and converted into an electric value, * w * 30 35 401 * 2316 6, on the basis of which the value of resistors connected to the rotor windings is selected within the range 0.3-1 , 2 the ratio of the rated voltage to the rated current and the moment of applying the brakes is determined chanicals. 2. Braking system of an asynchronous motor with a rotor connected to a large mass, containing resistors connected to the rotor winding via a switch, equipped with a DC source with adjustable control, connected via a switch to the feed path of the stator, significant the fact that the old current source 1 (8) is connected to the measuring and control unit (5, 6, 7) with an input connected to the circuit <3) supplying the engine stator (1), while the rotor <2) is connected to 10 15 is a speed measuring unit (14) connected to the input of a converter (15) having at least two outputs, one of which is connected to the contacts (12) for switching the resistors (11), and the other is connected to the brake switch. mechanical. 3. System according to claim 2. A method according to claim 2, characterized in that the measurement and control unit <5, 6, 7) is made of a motor load measuring element (5) with a current converter, the output of which is connected to a member (6) with a given transition characteristic, the output connected to the converter <7) of the current to the signals controlling the DC source (8), which converter (7) is equipped with a memory element. 6LV qQ * r. ,, aeoy sohx D * - PL