Przedmiotem wynalazku jest slimak do wytlaczania rurowych profili z mes plastycznych, stosowany zwlaszcza w przetwórstwie tworzyw sztucznych 1 gumy. slimaki przeznaczone do przetlaczania masy doprowadzanej przez lej zasypowy do cylin¬ dra wytlaczarki, jej przesuwu w kierunku glowicy przy zwiekszajacym sie cisnieniu pod wplywem obrotów, wykonywane ee najczesciej w postaci cieglsj sruby o zwojach uformowanych spiralnie lub pseudospiralnie. Zwykle slimak zakonczony Jest stozkiem wypelniajecym tzw. martwe przestrzen, ulatwiajacym lagodny oplyw strugi tworzywa. Formowany w procesie wytla¬ czania profil osiega swój ostateczny ksztalt w urzedzeniu zwanym glowice. Wade tych roz- wiezen jest orientacja wzdluzna masy tworzecej profil a takze koniecznosc rozdzialu stru¬ gi plynecego tworzywa celem utwierdzenia trzpienia formujecego wewnetrzne sciany profilu rurowego.Znana Jest z opisu patentowego RFN nr 1 140 336 glowica wytlaczarska wytlaczarki sli¬ makowej do produkcji rur z tworzyw sztucznych, które zaopatrzona Jest w obrotowy pusty wewnetrz slimak. Wewnetrz cylindrycznego otworu w slimaku, na przednim jego koncu znajdu¬ je sie osiowo polozony i wchodzecy w dysze glowicy trzpien stozkowy przymocowany do walu przechodzecego osiowo wzdluz pustego slimaka i niezaleznie od slimaka obracalnago. Trzpien ten ma ksztalt scietego stozka, rozszerzajacego sie w kierunku dyszy glowicy, zaopatrzone¬ go w szereg srubowo ulozonych na jego powierzchni garbów, których skok jest identyczny jak slimaka a wysokosc zmniejsza sie w kierunku dyszy. Trzpien ten lozyskowany jest na nieru¬ chomym rdzeniu eluzecym do formowania wewnetrznego profilu rury.W rozwiezaniu tym znacznie komplikujecym konstrukcje glowicy uzyskuje sie znikomy wplyw garbów na zmniejszenie stopnia orientacji w kierunku zgodnym z kierunkiem wytlacza¬ nia i na zwiekszenie stopnia orientacji w kierunku prostopadlym do kierunku wytlaczania.Struga plynecego tworzywa ulega mieszaniu jednak oplywajec garby znajdujece sie w ruchu nie zmienia w sposób istotny swojego kierunku plyniecia w strefie formowania profilu ruro¬ wego.2 129 337 Istota wynalazku polega na tym, ze slijnalc zakonczony Jest tuleje zaopatrzone w kanal doprowadzajecy mase do komory formujecej profil rurowy, przy czym srednica zewnetrzna tulei odpowiada srednicy slimaka a srednica wewnetrzna tulei odpowiada srednicy zewnetrz¬ nej trzpienia. Trzpien sluzy do formowania wewnetrznej powierzchni elementu rurowego zas do formowania jego zewnetrznej scianki sluzy wewnetrzna scianka komory odpowiadajeca wew¬ netrznej sciance cylindra wytlaczarki. Zmiane wymiarów poprzecznych elementów rurowych uzyskuje sie poprzez wymiane zakonczenia cylindra, nieruchomego trzpienia oraz tulei sta¬ nowiacej konstrukcje slimaka.W rozwiazaniu wedlug wynalazku uzyskuje sie zmniejszenie .stopnia orientacji w kierunku zgodnym z kierunkiem wytlaczania przy Jednoczesnym zwiekszeniu stopnia orientacji w kie¬ runku prostopadlym do kierunku wytlaczania, co zapewnia zmniejszenie anizotropii struktu¬ ralnej i anizotropii wlasnosci mechanicznych, a wiec wyrównanie wytrzymalosci na cisnienie wewnetrzne otrzymywanych profili dla obu tych kierunków. Uzyskane profile o takich samych grubosciach scianek charakteryzuje sie duza odpornoscia, na wyzsze cisnienie wewnetrzne.Rozwiezanie to charakteryzuje prostota konstrukcji jak i znaczne uproszczenie systemu uszczelniajacego. Dodatkowe bardzo znaczece jego zalete jest wyeliminowanie koniecznosci stosowania dodatkowych urzedzen ksztaltujecych, takich jak glowica, gdyz zewnetrzne powie¬ rzchnie profilu formuje wewnetrzna scianka cylindra wytlaczarki. Przedmiot wynalazku uwi¬ doczniony jest w przykladzie wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia przekrój podluzny slimaka poprzez tuleje i nieruchomy trzpien a fig. 2 - jego przekrój poprzeczny* W slimaku 1 wykonany jeat otwór 2, przez który przesuniety Jest poosiowo trzpien 3, korzystnie unieruchomiony poza slimakiem. Na koncu slimaka 1 znajduje sie tuleja 4, o sre¬ dnicy zewnetrznej odpowiadajecej srednicy slimaka. Desf ona zaopatrzona w kanal 5 doprowa¬ dzaj ecy mase do komory 6 formujecej profil rurowy. Trzpien 3 jest dodatkowo wyposazony w centryczny otwór 7 sluzacy do doprowadzania powietrza. Wewnetrzna srednica tulei 4 sta- nowiecej zakonczenie slimaka 1 odpowiada srednicy zewnetrznej trzpienia 3 zmieniajecej sie skokowo poza slimakiem* Jednoczesnie trzpien 3 sluzecy do formowania wewnetrznej po¬ wierzchni elementów rurowych, których zewnetrzna powierzchnia formowana jest przez wewne¬ trzne scianke komory 6, odpowiadajece wewnetrznej sciance cylindra wytlaczarki. Poprzecz¬ ny przekrój kanalu 5 ograniczony jest dwoma powierzchniami cylindrycznymi, zewnetrzne 1 wewnetrzne, stenowiecymi swoiste powierzchnie obtaczania dla przeplywajecego strumienie stopu masy plastycznej. Wywolany róznice dlugosci obwodów tych powierzchni efekt obtacza¬ nia strumienia stopu wzgledem Jego osi podluznej i wzgledem tworzecych powierzchni cylin¬ drycznych jako chwilowych osi obrotu dla profilu poprzecznego et rumienia stopu powoduje jego obrót przez co ulega on dodatkowemu skreceniu wokól podluznej osi kanalu 5.Zastrzezenie patentowe Slimak do wytlaczanie rurowych profili z mas plastycznych zaopatrzony w przesuniety poosiowo przez wykonany w nim otwór, nieruchomy trzpien, korzystnie wyposazony w otwór centryczny dla doprowadzenia powietrza, sluzecy do formowania wewnetrznego profilu rury, znamienny tym, ze wyposazony Jeet na swoim przednim koncu w tuleje /A/ zaopa¬ trzone w kanal /5/ doprowadzajeey mase do komory /6/ formujecej profil rurowy, przy czym srednica zewnetrzna tulei /A/ odpowiada srednicy slimaka /l/ a srednica wewnetrzna tulei /A/ odpowiada srednicy zewnetrznej trzpienia /3/.P7 FIG.1 10 vO OJ W FIG. 2 PL