PL128858B1 - Electrolyser electrode - Google Patents

Description

Przedmiotem wynalazku jest elektroda elektroli¬ zera. Znane sa elektrolizery, zawierajace wiele anod i katod, przy czym kazda z anod jest w nich od¬ dzielona wzgledem pobliskiej katody za pomoca separatora, który dzieli elektrolizer na wiele prze¬ strzeni anodowych i katodowych. Przestrzenie ano¬ dowe takiego elektrolizera sa wyposazone w. ele¬ menty doprowadzajace elektrolit do elektrolizera, korzystnie ze wspólnego przewodu rozgaleznego, oraz w elementy odprowadzajace produkty elek¬ trolizy z elektrolizera. Przestrzenie katodowe ele¬ ktrolizera sa wyposazone w elementy odprowadza¬ jace produkty elektrolizy z elektrolizera oraz w e- lementy doprowadzajace wode lub inny plyn do elektrolizera. N Elektrolizery, zwlaszcza zblokowane elektrolizery filtracyjne, moga zawierac wielka liczbe naprze¬ miennych anod i katod, np. piecdziesiat anod umie¬ szczonych przemiennie z piecdziesiecioma katoda¬ mi, przy czym taki elektrolizer moze zawierac je¬ szcze wiecej anod i katod, np. do stu piecdziesieciu naprzemiennych anod i katod.Elektrolizer moze zawierac przepone przepusz¬ czalna dla elektrolitu lub membrane przepuszczal¬ na tylko dla jonów. W przypadku elektrolizera przeponowego seperatory umieszczone pomiedzy przyleglymi anodami i katodami sa mikroporowate, dzieki czemu w trakcie eksploatacji elektrolit prze¬ nika z przestrzeni anodowych poprzez przepony do przestrzeni katodowych elektrolizera. W przypadku 10 15 20 30 elektrolizera membranowego przegrody sa zasad¬ niczo nieprzepuszczalne hydraulicznie, zatem w trakcie eksploatacji jony sa przemieszczane pomie¬ dzy przestrzeniami anodowymi i katodowymi po¬ przez membrany elektrolizera.Elektrolizery filtracyjne sa stosowane np. do ele¬ ktrolizy wodnych roztworów chlorków metali al¬ kalicznych. W przypadku, gdy roztwór taki jest poddawany elektrolizie w elektrolizerze przepono¬ wym, roztwór ten wprowadza sie do przestrzeni anodowych elektrolizera, chlor, który sie wydziela w trakcie elektrolizy, jest usuwany z przestrzeni anodowej elektrolizera, zas roztwór chlorku metalu alkalicznego przenika przez przepone, a wodór oraz wodorotlenek metalu alkalicznego, wytworzone na skutek elektrolizy, sa usuwane z przestrzeni kato¬ dowych, przy czym wodorotlenek metalu alkalicz¬ nego jest usuwany w postaci wodnego roztworu chlorku metalu alkalicznego oraz wodorotlenku me¬ talu alkalicznego.W przypadku gdy wodny roztwór chlorku meta¬ lu alkalicznego jest poddawany elektrolizie w ele¬ ktrolizerze membranowym, roztwór ten jest wpro¬ wadzany do anodowych przestrzeni elektrolizera i z anodowych przestrzeni elektrolizera jest odpro¬ wadzany chlor wydzielajacy sie w przebiegu elek¬ trolizy oraz zuzyty roztwór chlorku metalu alka¬ licznego, zas jony metalu alkalicznego sa przepu¬ szczane przez membrane do przestrzeni katodowych elektrolizera, do których mozna wprowadzac wode 128 8583 128 858 4 lub rozcienczony roztwór wodorotlenku metalu al¬ kalicznego, przy czym z przestrzeni katodowych elektrolizera usuwa sie wodór oraz roztwór wodo¬ rotlenku metalu alkalicznego, wytworzone na sku¬ tek reakcji Jonów--metalu alkalicznego z woda.Elektrolizery takie sa wykorzystywane do ot¬ rzymywania chloru oraz wodorotlenku sodu, przez elektrolize wodnego roztworu chlorku sodu.: Zblokowany elektrolizer filtracyjny zawiera elek¬ trody, to jest anody i/lub katody, zlozone z trzonu nosnego oraz wielu elementów podluznych wysta¬ jacych z trzonu nosnego, które zwykle sa umiesz¬ czone pionowo i równolegle wzgledem siebie. Na przyklad, moga to byc elektrody typu zaluzjowego, wytwarzane przez nadciecie w arkuszu blachy me¬ talowej wielu równoleglych szczelin oraz odciecie segmentów metalu na ^zewnatrz wzgledem plasz¬ czyzny arkusza, aby uksztaltowac wiele wystaja¬ cych równoleglych elementów podluznych, zwanych zaluzjami. Zaluzje moga byc usytuowane pod ka¬ tami prostymi wzgledem plaszczyzny arkusza, lub pod katami mniejszymi od 90° wzgledem plaszczy¬ zny arkusza, npTpod katem okolo 60°. Elektrolizer zawierajacy elektrody zaluzjowe jest opisany np. w belgijskim opisie patentowym nr 864 363 oraz 864 364.Elektrolizery filtracyjne sa eksploatowane najko¬ rzystniej przy zachowaniu mozliwie jak najmniej¬ szej szczeliny miedzy katoda a anoda w tym celu, aby rezystancja elektryczna w celach elektrolize¬ ra, a tym samym i napiecia robocze, pod którym sa one eksploatowane, byly mozliwie jak najnizsze.W celu uzyskania waskiej szczeliny miedzy ano¬ dami a katodami esperatory sa umiejscowione bli¬ sko anody i katody, a moga tez stykac sie z przy¬ legla anoda i katoda, w którym to przypadku gru¬ bosc szczeliny miedzy anoda a katoda jest doklad¬ nie taka sama jak grubosc separatora.Umieszczenie separatora w zetknieciu z anoda i katoda przylegajacych do niego, ma równiez te zalete, ze anoda i katoda umozliwiaja podparcie separatora.Moze jednak pojawic sie przy tym niedogodnosc widoczna zwlaszcza w przypadku zblokowanych elektrolizerów filtracyjnych, których elektrody za¬ wieraja wiele wystajacych elementów podluznych, na przyklad zaluzji. A zatem, gdy elektroda zawie¬ ra wiele wystajacych elementów podluznych, a w szczególnosci gdy separator styka sie z tymi wy¬ stajacymi elementami, to w przestrzeniach elektro¬ lizera moze byc oslabione krazenie roztworu, zwla¬ szcza w kierunku poprzecznym poniewaz jest za¬ klócane wystajacymi elementami. To oslabienie kra¬ zenia jest szczególnie widoczne, gdy elementy do¬ prowadzajace roztwór do celek oraz odprowadza¬ jace produkty elektrolizy z elektrolizatora sa usy¬ tuowane po bokach elektrolizera. Oslabione kra¬ zenie roztworu w przestrzeniach elektrolizera ob¬ jawia sie uposledzonym wydzielaniem gazowych produktów elektrolizy.z roztworu ,znajdujacego sie w elektrolizerze oraz takim gradientem stezenia w asoztworze dla którego napiecie robocze dla danej gestosci pradu jest wyzsze nizby nalezalo oczeki¬ wac.Celem wynalazku jest opracowanie elektrody przystosowanej do wykorzystywania w zblokowa¬ nym elektrolizerze filtracyjnym i umozliwiajacej znaczne usprawnienie krazenia roztworu w prze¬ strzeniach elektrolizera.Elektroda przystosowana do wykorzystywania w zblokowanym elektrolizerze filtracyjnym wedlug wynalazku charakteryzuje sie tym, ze zawiera pla¬ ski trzon nosny, na którego przynajmniej jednej czolowej powierzchni znajduje sie wiele elementów podluznych, umieszczonych równolegle wzgledem siebie, przy czym kazdy z nich jest przylaczony co najmniej jedna koncówka do trzonu nosnego.Ponadto zasadnicza czesc elementów podluznych lezy w innej plaszczyznie równoleglej wzgledem plaszczyzny trzonu nosnego. Powierzchnie czolowe elementów podluznych sa usytuowane w plaszczyz¬ nie równoleglej do plaszczyzny trzonu nosnego.Elementy podluzne korzystnie maja ksztalt ze¬ ber, które sa zasadniczo równolegle wzgledem sie¬ bie i przylaczone swymi koncówkami do trzonu nosnego, przy czym zasadnicza czesc zeber znajduje sie w plaszczyznie pozostajacej w odstepie i rów¬ noleglej wzgledem plaszczyzny trzonu nosnego.Korzystnie elektroda wedlug wynalazku jest e- lastyczna, a elementy podluzne sa umieszczone na obydwu powierzchniach czolowych trzonu nosnego i sa usytuowane pionowo.Kazdy element podluzny majacy ksztalt zebra na jednej powierzchni czolowej trzonu nosnego jest usytuowany naprzeciw przestrzeni pomiedzy dwo¬ ma sasiednimi zebrami na przeciwleglej powierz¬ chni czolowej tego trzonu nosnego.Korzystnym jest, jesli trzon nosny ma ksztalt pla¬ skiej ramki, a kazdy element podluzny jednym swym koncem jest przylaczony do ramki w poblizu jed¬ nego brzegu tej ramki, a drugim swym koncem kaz¬ dy z tych elementów podluznych jest przylaczony do ramki w poblizu przeciwleglego jej brzegu. Po¬ przeczne powierzchnie czolowe elementów podluz¬ nych sa zakrzywione.Elementy podluzne majace ksztalt zeber maja wypukle poprzeczne powierzchnie czolowe zwró¬ cone na zewnatrz wzgledem trzonu nosnego.Co najmniej 80% dlugosci elementów podluznych lezy w plaszczyznie równoleglej znajdujacej sie w odleglosci wzgledem plaszczyzny trzonu nosnego.Plaszczyzna elementów podluznych jest odsunieta od plaszczyzny trzonu nosnego na odleglosc od 1 do 20 mm. Wymiar elektrody w kierunku przeply¬ wu pradu miesci sie w granicach od 15 do 60 cm.Powierzchnie czolowe elementów podluznych w ksztalcie zeber maja szerokosc od 2 do 10 mm.Odleglosc pomiedzy sasiednimi elementami podluz¬ nymi na powierzchni czolowej elektrody wynosi od 2 do 10 mm.Elektroda stanowiaca anode jest wykonana z metalu lub stopu blonotwórczego, a elementy po¬ dluzne maja powloke z elektroprzewodzacego ele- ktrokatalitycznie czynnego materialu.Korzystnym jest, jesli do powierzchni czolowej elementów podluznych jest przylaczony w styku elektrycznym arkusz porowatego materialu meta¬ licznego.Elektroda wedlug wynalazku moze byc stosowa¬ na jako anoda i/lub katoda, a elektrolizer filtra- 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60128 858 5 6 cyjny zawiera wiele takich ano6^ i katod oraz se¬ paratorów umieszczonych pomiedzy sasiednimi ano¬ dami i katodami.Elektrody, a zwlaszcza trzony nosne elektrod, odznaczaja sie podatnoscia i sprezystoscia, co po¬ maga w uzyskaniu hermetycznego uszczelnienia w stanie zespolonym elektrod w elektrolizerze.W przypadku, gdy w elektrolizerze separator znajduje sie w zetknieciu z powierzchniami czo¬ lowymi zeber elektrod, krazenie roztworu w elek¬ trolizerze, a zwlaszcza w poprzek elektrolizera, nie jest zaklócane przez zebra, poniewaz zebra znaj¬ duja sie w odstepie od plaszczyzny trzonu nosnego i tym samym pomiedzy trzonem nosnym a zebra¬ mi znajduje sie kanal rozciagajacy sie w kierunku poprzecznym elektrolizera, co umozliwia krazenie roztworu.Zebra elektrody moga znajdowac sie tylko po jednej stronie powierzchni trzonu nosnego. Od¬ nosi sie to zwlaszcza do elektrody, która w elektro¬ lizerze ma byc stosowana jako elektroda bieguno¬ wa. Alternatywnie, zebra sa usytuowane korzyst¬ nie po obu stronach czolowych trzonu nosnego, co odnosi sie do przypadku, gdy elektroda ma byc stosowana w elektrolizerze, jako elektroda wewne¬ trzna.Elektroda jest tak instalowana w elektrolizerze, ze zebra sa umieszczone pionowo. Jednakze piono¬ we usytuowanie zeber nie jest istotne, i jezeli jest to pozadane, zebra, które sa usytuowane równo¬ legle wzgledem siebie, moga byc nachylone pod pewnym katem wzgledem pionu. Zebra elektrody przeznaczonej do wykorzystywania jako anoda moga byc nachylone w przeciwnym kierunku wzgledem pionu w porównaniu z zebrami na elektrodzie, przeznaczonej do wykorzystywania jako katoda. Za¬ pewnia to dodatkowe podparcie separatora.Rozwiazanie, w którym trzon nosny ma postac ramki stanowi najkorzystniejszy przyklad wyko¬ nania wynalazku, gdyz sprzyja krazeniu roztworu w przestrzeniach miedzyelektrodowych elektrolize¬ ra, w którym sa zainstalowane elektrody tego szcze¬ gólnego rodzaju.Elektroda wedlug wynalazku przewyzsza elektro¬ de typu zaluzjowego jeszcze inna zaleta. W elek¬ trodzie zaluzjowej krawedzie zaluzji, które w ele¬ ktrolizerze moga stykac sie z separatorem, czesto nie sa gladkie, a czesto, x:o wynika z technologii ich wytwarzania, krawedzie te sa nawet ostre, co moze byc przyczyna uszkodzenia separatora a na¬ wet powstania w nim dziur. Natomiast w elektro¬ dzie wedlug wynalazku powierzchnie czolowe ele¬ mentów podluznych o postaci np. zeber sa usytuo¬ wane w plaszczyznie zasadniczo równoleglej wzgle¬ dem plaszczyzny trzonu nosnego, a zatem w elek¬ trolizerze te powierzchnie czolowe elementów pod¬ luznych, np. zeber, a nie ich krawedzie stykaja sie z separatorem. Poniewaz te powierzchnie czo¬ lowe stykaja sie separatorem, jest znacznie mniej¬ sze niebezpieczenstwo uszkodzenia separatora przez te elementy podluzne.Powierzchnie elementów podluznych moga byc plaskie, lecz korzystnie, w celu jeszcze dalszego zmniejszenia ryzyka uszkodzenia seperatora, pop¬ rzeczne powierzchnie czolowe elementów podluz¬ nych sa nieco zakrzywione. Tak wiec, w przypadku gdy elementy podluzne maja postac zeber, poprze¬ czne powierzchnie czolowe zeber sa, po stronie przeciwleglej wzgledem trzonu nosnego, nieco wy- 5 pukle, tak ze w elektrolizerze wypukla powierzch¬ nia czolowa zebra jest zwrócona w strone sepa¬ ratora i moze sie z nim stykac.W elektrodzie wedlug wynalazku zasadnicza czesc kazdego z zeber znajduje sie w plaszczyznie znaj¬ dujacej sie w odstepie i równoleglej wzgledem pla¬ szczyzny trzonu nosnego. Pozadane jest, by moz¬ liwie jak najwieksza czesc kazdego z zeber znaj¬ dowala sie w plaszczyznie równoleglej wzgledem plaszczyzny trzonu nosnego. Skoro jednak zebra sa przylaczone swymi koncówkami do trzonu nos¬ nego, nie na calej dlugosci moga one znajdowac sie; w tej plaszczyznie. Korzystnie, zebra co najmniej na dlugosci 50% ,a korzystniej na dlugosci co naj¬ mniej 80% swej dlugosci znajduja sie w plaszczyz¬ nie znajdujacej sie w odstepie i równoleglej wzgledem plaszczyzny trzonu nosnego. W plasz¬ czyznie tej moze sie znajdowac nawet 95% dlugo¬ sci zeber.Korzystnie dlugosc elektrody w kierunku prze¬ plywu pradu wynosi 15 do 60 cm w tym celu, aby droga, po której plynie prad przez elektrode byla mozliwie krótka, a tym samym ote& spadek napie¬ cia na elektrodzie zainstalowanej w elektrolizerze byl mozliwie maly bez potrzeby stosowania skom¬ plikowanych urzadzen do przewodzenia pradu.Odleglosc, o która plaszczyzna zeber jest odda¬ lona wzgledem plaszczyzny trzonu nosnego jest wy¬ miarem kanalu utworzonego miedzy plaszczyzna trzonu nosnego a plaszczyzna zeber, w którym kra¬ zy roztwór znajdujacy sie w elektrolizerze. Wy¬ miar ten zalezy miedzy innymi od pozadanych ga¬ barytów elektrody, zwlaszcza pozadanej szerokosci elektrody, a takze od pozadanych gabarytów elek¬ trolizera, zwykle jednak wynosi co najmniej 1 mm, a korzystnie co najmniej 2 mm, moze jednak wy¬ nosic az 10 mm, a nawet wiecej, np. do 20 mm.Gdy odleglosc, o która plaszczyzna zeber jest odda¬ lona od plaszczyzny trzonu nosnego jest mala, u- walnianie sie gazu wytwarzanego podczas elektro¬ lizy moze nie byc dostatecznie szybkie i ujemnie odbijac sie na napieciu roboczym, pod którym pro¬ wadzi sie elektrolize. Pozadane jest równiez pro¬ wadzenie elektrolizy z duza wydajnoscia pradowa, w zwiazku z czym wyzej wymieniona odleglosc dobiera sie korzystnie tak, aby zoptymalizowac wydajnosc pradowa oraz napiecie robocze.Gdy elektrodyy z których zestawiony jest elek- trolizer, pelnia funkcje zarówno anod jak i katod, odleglosc o która plaszczyzna zeber jest oddalona wzgledem plaszczyzny trzonu nosnego, korzystnie jest taka sama w przypadku anody jak i katody, lecz odleglosc ta w przypadku anody moze byc rózna wzgledem odpowiedniej i odleglosci wystepu¬ jacej w przypadku katody.Powierzchnie czolowe zeber, korzystnie maja sze¬ rokosc co najmniej 1 mm, a korzystniej 2 mm, dzieki czemu w strone separatora sa zwrócone po¬ wierzchnie czolowe dosc pokaznej szerokosci, gdy elektroda jest zainstalowana w elektrolizerze. Ogól¬ nie szerokosc zeber jest nie wieksza niz * 10 mm, 15 20 25 30 35 40 45 50 55 607 12$ £58 8 choc mozna stosowac zebra o szerokosci wiekszej niz 10 mm. Pozadana odleglosc miedzy sasiednimi zebrami na powierzchni czolowej elektrody wynosi co najmniej 1 mm, a korzystnie co najmniej 2 mm. Ogólnie odleglosc ta jest wieksza niz 10 mm, choc moze byc, o ile jest to pozadane.Zebra sa na powierzchni elektrody oddzielone wzgledem siebie, przy czym szczeliny pomiedzy sasiednimi zebrami, stanowia przestrzenie umozli¬ wiajace pomieszczenie przepony lub membrany w przypadku, gdyby przepona lub mebrana ulegala pecznieniu w elektrolizerze. Membrany umozliwia¬ jace wymiane jonowa szczególnie latwo pecznieja, istotne jest wiec, ze elektrody wedlug wynalazku -umozliwiaja kontrolowana kompensacje takiego pe¬ cznienia.Elektroda wedlug wynalazku korzystnie jest wy¬ konana z metalu czystego lub stopu, i moze byc u- zytkowana jako anoda lub katoda. Wlasnosci uzy¬ tego metalu decyduja o tym, czy elektrode stosuje sie jako anode, czy jako katode, a takze o rodza¬ ju elektrolitu przeznaczonego do elektrolizy w ele¬ ktrolizerze.W przypadku gdy elektrolizie poddawany jest wodny roztwór chlorku metalu alkalicznego, a e- lektroda taka jak anoda, elektrode korzystnie wy¬ konuje sie z metalu lub stopu powloko-twórczego, np. cyrkonu, niobu, wolframu lub tantalu, lecz naj¬ korzystniej tytanu, przy czym na powierzchnie ta¬ kiej anody korzystnie nanosi sie powloke z mate¬ rialu elektrokatalicznie czynnego, przewodzacego prad elektryczny. Powloka taka moze byc utwo¬ rzona z jednego lufo wiecej metali z grupy platy¬ nowców, to jest z platyny, rodu, irydu, rutenu, osmu lub palladu i/lub tlenku jednego lub wiecej z tych metali. Powloka z metalu z grupy platy¬ nowców i/lub jego tlenków moze tez zawierac do¬ mieszke jednego lub wiecej z tlenków metali nie¬ szlachetnych, zwlaszcza jednego lub wiecej tlenków metali blonotwórczych, np. dwutlenku tytanu. Ma¬ terialy elektroprzewodzace, elektrokatalitycznie czynne, stosowane na powloki anod do elektroli- zerów do elektrolizy wodnego roztworu chlorku metalu alkalicznego oraz sposoby nanoszenia takich powlok sa znane ze stanu techniki. Korzystnie powloke taka nanosi sie co najmniej na zebra na anodzie, zwlaszcza na powierzchnie czolowe tych zeber. Powloke taka mozna nakladac takze na odwrotna powierzchnie zeber, to jest na powierz¬ chnie czolowa, zwrócona w strone trzonu nosnego, a takze na brzegi zeber.Gdy elektrolizie ma byc poddawany wodny roz¬ twór chlorku metalu alkalicznego, a elektroda ma byc stosowana Jako katoda, elektrode taka korzy¬ stnie wykonuje sie z zelaza lub stali albo innego odpowiedniego metalu, np. niklu. Katoda, zwlasz¬ cza jej zebra moga byc tez powleczone materialem zmniejszajacym nadnapiecie • wodoru elektrolizy.Elektroda wedlug wynalazku moze byc elektroda dwubiegunowa^ W takim przypadku elektroda ko¬ rzystnie zawiera pierwsza warstwe metalu oraz dru¬ ga warstwe metalu przylaczona do niej w sposób umozliwiajacy przewodzenie pradu, przy czym co najmniej jedna z tych warstw, a korzystnie obie te warstwy sa zaopatrzone w wiele elementów po¬ dluznych, np. zebe#r przylaczonych do nich. Na przy¬ klad, gdy elektroda dwubiegunowa ma byc stoso¬ wana w elektrolizerze, w którym ma byc poddawa¬ ny elektrolizie wodny roztwór chlorku metalu al¬ kalicznego, pierwsza warstwa oraz zebra przyla¬ czone do niej moga byc wykonane z metalu lub stopu blonotwórczego, i w takim przypadku elek¬ troda taka moze dzialac jako anoda, natomiast druga warstwa oraz zebra przylaczone do niej mo¬ ga byc wykonane z zelaza lub stali albo innego odpowiedniego metalu, np. niklu, i w takim przy¬ padku elektroda taka moze dzialac jako katoda.Mozliwe jest wykonanie elektrody wedlug wy¬ nalazku, w której przepuszczalna warstwa z ma¬ terialu metalicznego jest przylaczona do powierz¬ chni czolowej elementów podluznych elektrody, z jednej lub z obu ich stron. Warstwa materialu przepuszczalnego, która pozostanie w kontakcie e- lektrycznym z elementami podluznymi, np. przez przyspawanie do nich, moze miec postac np. war¬ stwy utkanej, perforowanej lub tez warstwy z ek¬ spandowanego metalu.Elektrode wedlug wynalazku wykonuje sie przez przylaczenie podluznych elementów, korzystnie ze¬ ber, do trzonu nosnego, np. przez przyspawanie lub przylutowania zeber do trzonu nosnego, albo tez przy zastosowaniu innego, sposobu zapewnia¬ jacego elektroprzewodzace zespojenie zeber z trzo¬ nem nosnym. Korzystny ze wzgledu na prostote technologii, sposób wykonania takiej elektrody po¬ lega na wykonaniu wielu równoleglych szczelin w plaskim trzonie nosnym, a to przy zastosowaniu odpowiedniego narzedzia nacinajacego, oraz na od¬ giecie czesci pasków wyodrebnionych w trzonie nosnym przez ponacinanie go, az do plaszczyzny znajdujacej sie w odstepie wzgledem plaszczyzny trzonu nosnego usytuowanej równolegle wzgledem niej.Korzystnie, szczeliny te przebiegaja w poprzek trzonu nosnego, od miejsca znajdujacego sie w po¬ blizu jednego jego brzegu do miejsca znajdujacego sie w poblizu przeciwleglego brzegu tego trzonu nosnego, przy czym operacja odginania czesci zeber do plaszczyzny odsunietej od plaszczyzny trzonu nosnego nie powinna oczywiscie spowodowac oder¬ wania zeber od trzonu nosnego. W przypadku, gdy zebra maja sie znajdowac z obu stron trzonu nos¬ nego, niektóre paski wyodrebnione w trakcie nos¬ nym poprzez ponacinanie go, korzystnie odgina sie w jedna strone trzonu nosnego, zas pozostale paski odgina sie w przeciwna strone trzonu nosnego. Pa¬ ski wyodrebnione w trzonie, nosnym poprzez pona¬ cinanie go moga byc odginane naprzemianlegle w jedna strone trzonu nosnego oraz w przeciwna je¬ go strone, w którym to przypadku zebra utworzo*- ne z jednej strony elektrody beda usytuowane po przeciwnej stronie przestrzeni znajdujacych sie miedzy dwoma przyleglymi zebrami po przeciwnej stronie trzonu nosnego.Elektrolizer, w którym jest zainstalowana elek¬ troda wedlug wynalazku, moze zawierac przepone przepuszczalna dla elektrolitu lub membrane prze¬ puszczalna tylko dla jonów. W elektrolizerze typu przeponowego separatory umieszczone pomiedzy ano¬ dami a katodami, sasiadujacymi ze soba, stanowia 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60128 858 10 o utworzeniu oddzielnych -przestrzeni anodowych oraz przestrzeni katodowych. Separatory te sa mi¬ kroporowate i w trakcie eskploatacji elektrolit przechodzi przez przepony z przestrzeni anodowych do przestrzeni katodowych. A zatem w przypadku, gdy elektrolizie jest poddawany wodny roztwór chlorku metalu alkalicznego, elektrolit jaki tworzy sie w elektrolizerze, zawiera wodny roztwór chlor¬ ku metalu alkalicznego oraz wodorotlenek metalu alkalicznego. W membranowym typie elektrolize- ra separatory sa zasadniczo nieprzepuszczalne hy¬ draulicznie, w zwiazku z czym w trakcie eksploa¬ tacji, przez przepone pomiedzy przestrzeniami ele¬ ktrodowymi elektrolizera sa przemieszczane tylko jony.I tak, w przypadku membrany kationitowej przez membrane przenikaja kationy, natomiast w przy¬ padku poddawania elektrolizie wodnego roztworu chlorku metalu alkalicznego, elektrolit zawiera wo¬ dny roztwór "wodorotlenku metalu alkalicznego.W przypadku, gdy separator zastosowany w ele¬ ktrolizerze stanowi mikroporowata przepona, wlas¬ nosci przepony sa uzaleznione od wlasnosci elek¬ trolitu, który ma byc poddawany elektrolizie w elektrolizerze. Przepona taka powinna byc odpor¬ na na degradacje ze strony elektrolitu i ze strony produktów elektrolizy, a w przypadku gdy elektro¬ lizie ma byc poddawany wodny roztwór chlorku metalu alkalicznego, przepona jest wykonana ko¬ rzystnie z materialu polimerycznego zawierajace¬ go fluor, gdy materialy takie zwykle sa odporne na degradacje ze strony chloru oraz wodorotlenku metalu alkalicznego, bedacych produktami elektro¬ lizy. Korzystnie, przepona mikroporowata jest wy¬ konana z policzterofluoroetylenu, choc mozna sto¬ sowac i inne materialy, np. kopolimery czteroflu- oroetyleno-szesciofluoropropylenu, polimery i ko¬ polimery winylidenu oraz fluorowane kopolimery etylenowo-propylenowe.Przepony mikroporowate nadajace sie do tego ce¬ lu sa opisane np. w opisie patentowym brytyjskim nr 1503 915, w którym mikroporowata przepona z policzterofluoroetylenu ma mikrostrukture wezlów polaczonych ze soba za pomoca wlókien, zas w o- pisie patentowym brytyjskim nr 1081948 jest przedstawiona mikroporowata przepona wytwarza¬ na przez lugowanie czasteczkowego wypelniacza z arkusza policzterofluoroetylenu. Znane sa rów¬ niez i inne przepony mikroporowate, zadajace sie do tego celu.W przypadku, gdy separator, jaki ma byc zasto¬ sowany w elektrolizerze stanowi membrana katio- nitowa, wlasnosci membrany tej równiez sa uzalez¬ nione od rodzaju elektrolitu, który ma byc pod¬ dawany elektrolizie w elektrolizerze. Membrana ta¬ ka powinna byc odporna na degradacje ze strony elektrolitu oraz ze strony produktów elektrolizy.I tak, w przypadku gdy elektrolizie ma byc pod¬ dany wodny roztwór chlorku metalu alkalicznego, membrana korzystnie jest wykonana z materialu polimarycznego zawierajacego fluor oraz grupy u- umozliwiajace wymiane kationów1 np. grupy kwaso¬ we lub pochodne kwasu sulfonowego, kwasu karbo- ksylowego lub kwasu fosfoniowego albo tez mie¬ szaniny dwóch lub wiecej z tych grup.Odpowiednimi membranami kationitpwymi beda opisane np. w opisach patentowych brytyjskich nr nr 1184 321 1 402 920, 1 406 673, 1 455 070, 1 489 748, 1497 749, 1 518 387 i 1 531 068. 5 W elektrolizerze, w którym jest zainstalowana elektroda wedlug wynalazku, poszczególne prze¬ strzenie katodowe elektrolizera sa zaopatrzone w elementy doprowadzajace elektrolit do przestrzeni elektrolizera, korzystnie przewodu rozgaleznego, 10 a takze elementy odprowadzajace produkty elektro¬ lizy z elektrolizera. Podobnie poszczególne prze¬ strzenie katodowe elektrolizera sa zaopatrzone w elementy odprowadzajace produkty elektrolizy z tych przestrzeni, a takze w zaleznosci od wyboru 15 sa zaopatrzone w elementy doprowadzajace wode do tych przestrzeni, korzystnie ze wspólnego prze¬ wodu rozgaleznego.Na przyklad, gdy elektrolizer ma byc wykorzy¬ stywany do elektrolizy wodnego roztworu chlorku 20 metalu alkalicznego, anodowe przestrzenie elektro¬ lizera sa zaopatrzone w elementy doprowadzajace wodny roztwór chlorku metalu alkalicznego do przestrzeni anodowych oraz w elementy odprowa¬ dzajace chlor, a takze w zaleznosci od wyboru w 25 elementy odprowadzajace zuzyty wodny roztwór chlorku metalu alkalicznego z przestrzeni anodo¬ wych elektrolizera. Natomiast przestrzenie katodo¬ we elektrolizera sa zaopatrzone w elementy odpro¬ wadzajace wodór -oraz elektrolit, zawierajacy wo- 30 dorotlenek metalu alkalicznego, z przestrzeni kato¬ dowych oraz w zaleznosci od potrzeby i wyboru w elementy doprowadzajace wode lub rozcienczo¬ ny roztwór wodorotlenku metalu alkalicznego do przestrzeni katodowych. Korzystny wariant elektro- 35 lizera fest zestawiony z elektrod wedlug wynalazku jako anod zaopatrzonych w czynna metaliczna czesc anodowa, z elektrod wedlug wynalazki jako katod zaopatrzonych w czynna metaliczna czesc katodo¬ wa, z separatorów zamocowanych korzystnie na 40 plytach z materialu elektrycznie izolacyjnego, oraz korzystni© z przekladek dystansowych lub uszczel¬ niajacych, wykonanych z materialu elektrycznie izolacyjnego,*a umieszczonych pomiedzy anoda a przyleglym separatorem oraz pomiedzy anoda a 45 przyleglym separatorem, przy czym anody, kato¬ dy, plyty i przekladki dystansowe lub uszczelki, je¬ zeli zostaly uzyte, maja wiele otworów, które po¬ woduja utworzenie oddzielnych przestrzeni wzdluz elektrolizera i poprzez które moze byc wprowadza- 50 ny elektrolit do elektrolizera, np. do anodowych przestrzeni elektrolizera i moga byc odprowadzane produkty elektrolizy z elektrolizera, np. z anodo¬ wych i katodowych przestrzeni elektrolizera. Te wzdluzne przestrzenie elektrolizera korzystnie sa 55 polaczone z przestrzeniami anodowymi i przestrze¬ niami katodowymi elektrolizera za pomoca kana¬ lów w elektrodach, np. w czolowych powierzch¬ niach elektrod, lub za pomoca kanalów w plytach lub w elementach dystansowych, albo w uszczel- 60 kach, np. w czolowych powierzchniach tych ele¬ mentów dystansowych lub uszczelek.Przestrzenie, które rozciagaja sie wzdluz elektro¬ lizera i które sa polaczone z anodowymi przestrze¬ niami elektrolizera powinny byc izolowane elek- 65 trycznie wzgledem przestrzeni, które rozciagaja sie11 128 858 12 wzdluz elektrolizera i które sa polaczone z ka¬ todami przestrzeniami elektrolizera.Odizolowanie elektryczne tych przestrzeni uzysku¬ je sie róznymi sposobami. Na przyklad kazda z anod i katod elektrolizera moze byc umieszczona i podparta przez ramke z materialu elektroizola- cyjnego z otworami, które w elektrolizerze tworza czesc przestrzeni rozciagajacych sie wzdluz elek¬ trolizera.O ile jest to pozadane, funkcje elementów dy¬ stansowych lub uszczelek i podpór anod lub katod moze pelnic pojedyncza ramka o odpowiednim ksztalcie.Anody i katody elektrolizera wykonuje sie ko¬ rzystnie w czesci z materialu elektroizolacyjnego, a w czesci z metalu. Otwory w elektrodzie, które tworza czesc przestrzeni rozciagajacych sie wzdluz elektrolizera, korzystnie sa uformowane w metalo¬ wej czesci anody lub katody oraz w czesci anody lub katody, która jest wykonana z materialu ele¬ ktroizolacyjnego, dzieki czemu uzyskuje sie poza¬ dane odizolowanie elektryczne tych przestrzeni wzdluznych.Elementy dystansowe lub uszczelki korzystnie sa wykonane z materialu elektroizolacyjnego. Korzy¬ stnie ten material elektroizolacyjny jest odporny na dzialanie elektrolitów stosowanych w elektro¬ lizerze. Najlepiej, jesli jest to material polimery- czny zawierajacy fluor, np. policzterofluoroetylen, fluorek winylidenu lub kopolimer etylenowo-pro¬ pylenowy z wszczepionym fluorem. Innym mate¬ rialem, który nadaje sie do tego celu jest guma EPDM.Przedmiot wynalazku jest blizej objasniony w przykladach wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia elektrode wedlug wynalazku w rzucie bocznym, fig. 2 — elektrode wedlug fig. 1 w rzucie perspektywicznym w wykroju, fig. 3 — czesc elektrolizera w rzucie perspektywicznym w rozlozeniu z ukazaniem elektrod, fig. 4 — czesc elektrolizera wedlug fig. 3 w widoku z góry, a fig. 5 i 6 przedstawiaja uszczelki w wykroju, umiesz¬ czone w czesciach elektrolizera wedlug fig. 3 i 4.Elektroda wedlug fig. 112 zawiera plaski trzon nosny 1 o ksztalcie ramki otaczajacej srodkowa przestrzen 2, przy czym w bocznych czesciach ram¬ ki znajduja sie otwory 3, 4, 5 i 6 usytuowane w parach 3, 4 oraz 5, 6 w poblizu przeciwleglej kra¬ wedzi ramki. Otwory 3, 4, 5, 6 gdy elektroda znaj¬ duje sie w zmontowanym elektrolizerze, okreslaja przestrzenie rozciagajace sie wzdluz elektrolizera, przez które elektrolit lub inny plyn, np. woda mo¬ ze byc wprowadzana do elektrolizera oraz przez które produkty elektrolizy moga byc usuwane i elektrolizera. Trzon nosny 1 jest w zasadniczej swej czesci wykonany z metalu, jedynie czesc 7 trzonu nosnego ~1 jest wykonana z materialu ele¬ ktroizolacyjnego w celu elektrycznego odizolowa¬ nia otworu 3 wzgledem otworu 4, a ponadto z po¬ dobnego materialu elektroizolacyjnego, np. poli- czterofluoroetylenu, jest wykonana czesc % trzonu nosnego 1, a to w celu elektrycznego odizolowa¬ nia otworu 5 wzgledem otworu 6.Srodkowy otwór 2 jest przykryty mostkowo wie¬ loma zebrami 9 z jednej strony ramki oraz wielo¬ ma zebrami 10 z drugiej strony ramki. Zebra sa po obu stronach trzonu nosnego 1 usytuowane pio¬ nowo, w równych odstepach i równolegle wzgle¬ dem siebie. Zebra te sa przedstawione wzgledem 5 siebie, na skutek czego zebra 10 znajdujace sie po jednej stronie trzonu nosnego 1 sa usytuowane naprzeciw przestrzeni pomiedzy dwoma sasiednimi zebrami 9 znajdujacymi sie po drugiej stronie trzo¬ nu nosnego 1. Powierzchnie czolowe zeber 9 sa u- io sytuowane w plaszczyznie równoleglej i znajduja¬ cej sie w odstepie wzgledem plaszczyzny trzonu nosnego 1, i podobnie powierzchnie czolowe zeber 10 sa usytuowane w plaszczyznie równoleglej i znajdujacej sie w odstepie wzgledem plaszczyzny 15 trzonu nosnego 1.Korzystnie, zebra sa przylaczone swymi konca¬ mi do ramki trzonu nosnego 1 za pomoca odpo¬ wiednich srodków technicznych (np. za pomoca spawania lub lutowania. Alternatywnie, zebra sa 20 wykonane przez naciecie wielu równoleglych szczelin w trzonie nosnym 1 oraz odgiecie czesci kazdego z tak powstalych pasków na przemian w jedna a nastepnie w druga strone trzonu nocnego.Wybór metalu na metaliczna czesc elektrody za- 25 lezy od przeznaczenia elektrody, to jest od tego, czy elektroda bedzie stosowana jafco anoda czy ka¬ toda. Gdy elektroda ma byc uzytkowana jako ano¬ da, np. w elektrolizerze do elektrolizy wodnego roztworu halidku metalu alkalicznego, to najko- 30 rzystniej jest, jesli metalowa czesc elektrody jest wykonana z tytanu. Gdy elektroda ma byc uzytko¬ wana jako katoda w elektrolizerze do elektrolizy wodnego roztworu halidku metalu alkalicznego, to najlepiej jest, jesli elektroda jest wykonana z ze- 35 laza w postaci np. miekkiej stali.Na fig. 3 i 4 czesc elektrolizera, jaka jest przed¬ stawiona na nich, zawiera anode 11, jaka zostala opisana w odniesieniu do fig. 1, oraz katode 12.Katoda 12 ma podobna konstrukcje co anoda 11, 40 gdyz zawiera pionowo usytuowane zebra 13 po jed¬ nej stronie katody oraz pionowo usytuowane zebra 14 po drugiej stronie katody, przykrywajace mo¬ stkowo srodkowa przestrzen w katodzie, majaca te same wymiary co srodkowa przestrzen 1 w ano- 45 dzie 11. Katoda ta równiez zawiera cztery otwory 15, 16 oraz dwa nie zaznaczone, rozmieszczone w parach w poblizu przeciwleglych krawedzi kato¬ dy, majace te same wymiary i umiejscowienie co otwory 3, 4, 5, 6 w anodzie 11. Katoda 12 tym sie 50 rózni od anody 11, ze czesc 17 oraz przeciwlegla po przekatnej, nie przedstawiona na rysunku, czesc katody sa wykonane z materialu elektroizolacyj¬ nego, np, policzterofluoroetylenu.Elektrolizer zawiera ponadto uszczelki 18, 19 wy- 55 konane z materialu elektroizolacyjnego, pn. z gu¬ my EPDM, a takze membrane kationitowa 20 Umie¬ szczona pomiedzy uszczelkami 18, 19. Membrana 20 ma cztery otwory 21, 22 i dwa nie przedstawio¬ ne na rysunku, odpowiadajace swym polozeniem i 60 wymiarami otworom 3, 4, 5, 6 w anodzie 11.Uszczelka 18 wedlug fig. 5 zawiera cztery otwory 23, 24, 25, 26 oraz srodkowa przestrzen 27 o tym samym umiejscowieniu i tych samych wymiarach co odpowiednie otwory 3, 4, 5, 6 oraz przestrzen 65 srodkowa 2 w anodzie 11. Uszczelka 18 ma takze128 858 15 16 la wykonana z fluorowanego polimeru i po stronie zwróconej ku anodzie zawierala sulfonowe grupy kwasowej a po stronie zwróconej ku katodzie za¬ wierala karboksylowe grupy kwasowe, przy czym elektroliza byla przeprowadzana przy gestosci pra¬ du wynoszacej 3 kA m~K Po 26 dniach trwania operacji napiecie wynosilo 3,70 V, wydajnosc pra¬ dowa wynosila 92%, zas otrzymany wodny roztwór wodorotlenku sodu mial stezenie 32,3% wagowych i zawieral 28 czesci na milion jonów chlorkowych.Zastrzezenia patentowe 1. Elektroda elektrolizera, zwlaszcza zblokowa¬ nego elektrolizera filtracyjnego, znamienna tym, ze zawiera plaski trzon nosny (1) na którego przy¬ najmniej jednej czolowej powierzchni znajduje sie wiele elementów podluznych (9, 10) usytuowanych równolegle wzgledem siebie i przylaczonych swy¬ mi koncami do trzonu nosnego (1), przy czym za¬ sadnicza czesc tych elementów podluznych (9, 10) lezy w plaszczyznie równoleglej do plaszczyzny trzonu nosnego (1), a ponadto powierzchnie czolo¬ we elementów podluznych (9, 10) sa usytuowane w plaszczyznie równoleglej wzgledem plaszczyzny trzonu nosnego (1). 2. Elektroda wedlug zastrz. 1, znamienna tym, ze elementy podluzne (9, 10) sa uksztaltowane jak zebra równolegle wzgledem. siebie i przylaczone swymi koncami do trzonu nosnego (1), przy czym zasadnicza czesc zeber jest usytuowana w plaszczy¬ znie znajdujace} sie w odstepie i równoleglej wzgledem plaszczyzny trzonu nosnego. 3. Elektroda wedlug zastrz. 1 albo 2, znamienna tym, ze jest zawieszona elastycznie. 4. Elektroda wedlug zastrz. 2, znamienna tym, ze elementy podluzne (9, 10) sa umieszczone na obu powierzchniach czolowych trzonu nosnego (1). 5. Elektroda wedlug zastrz. 4, znamienna tym, ze elementy podluzne (9, 10) sa usytuowane pionowo. 6. Elektroda wedlug zastrz. 5, znamienna tym, ze kazdy element podluzny (9, 10) majacy ksztalt zebra na jednej powierzchni czolowej trzonu nos¬ nego (1) jest usytuowany naprzeciw przestrzeni pomiedzy dwoma sasiednimi zebrami na przeciw¬ leglej powierzchni czolowej tego trzonu nosnego U). 7. Elektroda wedlug zastrz. 6, znamienna tym, ze trzon nosny (1) ma ksztalt plaskiej ramki, a kaz¬ dy element podluzny (9, 10) jednym swym koncem jest przylaczony do ramki w poblizu jednego 5 brzegu tej ramki, a drugim swym koncem kazdy z tych elementów podluznych (9, 10) jest przyla¬ czony clo ramki w poblizu przeciwleglego jej brze¬ gu. 8. Elektroda wedlug zastrz. 7, znamienna tym, ze poprzeczne powierzchnie czolowe elementów podluznych (9, 10) sa zakrzywione. 9. Elektroda wedlug zastrz. 8, znamienna tym, ze elementy podluzne (9, 10) majace ksztalt zeber maja wypukle poprzeczne powierzchnie czolowe zwrócone na zewnatrz wzgledem trzonu nosnego (1). 10. Elektroda wedlug zastrz. 9, znamienna tym, ze co najmniej 80% dlugosci elementów podluz¬ nych (9, 10) lezy w plaszczyznie równoleglej znaj¬ dujacej sie w odleglosci wzgledem plaszczyzny trzonu nosniego (1). 11. Elektroda wedlug zastrz. 10, znamienna tym, ze plaszczyzna elementów podluznych (9, 10) jest odsunieta od plaszczyzny trzonu nosnego (1) na od¬ leglosc od 1 do 20 mm. 12. Elektroda wedlug zastrz. 11, znamienna tym, ze wymiar elektrody w kierunku przeplywu pradu miesci sie w granicach od 15 do 60 cm. 13. Elektroda wedlug zastrz. 10, znamienna tym, ze powierzchnie czolowe elementów podluznych (9, 10) w ksztalcie zeber maja szerokosc od 2 do 10 mm. 14. Elektroda wedlug zastrz. 13, znamienna tym, ze odleglosc pomiedzy sasiednimi elementami pod¬ luznymi (9, 10) na powierzchni czolowej elektrody miesci sie w zakresie 2 do 10 mm. 15. Elektroda wedlug zastrz. 14, znamienna tym, ze stanowi anode i jest wykonana z metalu lub stopu blonotwórczego, a ponadto elementy podluz¬ ne (9, 10) maja powloke z elektroprzewódzacego elektrokatalitycznie czynnego materialu. 16. Elektroda wedlug zastrz. 14, znamienna tym, ze do powierzchni czolowej elementów podluznych (9, 10) jest przylaczony w styku elektrycznym ar¬ kusz porowatego materialu metalicznego. 15 20 25 30 35 40128 858 10- k-9 20 19 / /18 12- Bi^ 14- ^10 -u Fig. 1 FigA128 858 29 23 24 27 Fig.5 18 25 t- 26 i 28 35 30 2LJT 34 Fig.6 36 T 19 32 33 DN-8 z. 912/85 Cena 100 zl PL PL

Claims (16)

1. Zastrzezenia patentowe 1. Elektroda elektrolizera, zwlaszcza zblokowa¬ nego elektrolizera filtracyjnego, znamienna tym, ze zawiera plaski trzon nosny (1) na którego przy¬ najmniej jednej czolowej powierzchni znajduje sie wiele elementów podluznych (9, 10) usytuowanych równolegle wzgledem siebie i przylaczonych swy¬ mi koncami do trzonu nosnego (1), przy czym za¬ sadnicza czesc tych elementów podluznych (9, 10) lezy w plaszczyznie równoleglej do plaszczyzny trzonu nosnego (1), a ponadto powierzchnie czolo¬ we elementów podluznych (9, 10) sa usytuowane w plaszczyznie równoleglej wzgledem plaszczyzny trzonu nosnego (1).

2. Elektroda wedlug zastrz. 1, znamienna tym, ze elementy podluzne (9, 10) sa uksztaltowane jak zebra równolegle wzgledem. siebie i przylaczone swymi koncami do trzonu nosnego (1), przy czym zasadnicza czesc zeber jest usytuowana w plaszczy¬ znie znajdujace} sie w odstepie i równoleglej wzgledem plaszczyzny trzonu nosnego.

3. Elektroda wedlug zastrz. 1 albo 2, znamienna tym, ze jest zawieszona elastycznie.

4. Elektroda wedlug zastrz. 2, znamienna tym, ze elementy podluzne (9, 10) sa umieszczone na obu powierzchniach czolowych trzonu nosnego (1).

5. Elektroda wedlug zastrz. 4, znamienna tym, ze elementy podluzne (9, 10) sa usytuowane pionowo.

6. Elektroda wedlug zastrz. 5, znamienna tym, ze kazdy element podluzny (9, 10) majacy ksztalt zebra na jednej powierzchni czolowej trzonu nos¬ nego (1) jest usytuowany naprzeciw przestrzeni pomiedzy dwoma sasiednimi zebrami na przeciw¬ leglej powierzchni czolowej tego trzonu nosnego U).

7. Elektroda wedlug zastrz. 6, znamienna tym, ze trzon nosny (1) ma ksztalt plaskiej ramki, a kaz¬ dy element podluzny (9, 10) jednym swym koncem jest przylaczony do ramki w poblizu jednego 5 brzegu tej ramki, a drugim swym koncem kazdy z tych elementów podluznych (9, 10) jest przyla¬ czony clo ramki w poblizu przeciwleglego jej brze¬ gu.

8. Elektroda wedlug zastrz. 7, znamienna tym, ze poprzeczne powierzchnie czolowe elementów podluznych (9, 10) sa zakrzywione.

9. Elektroda wedlug zastrz. 8, znamienna tym, ze elementy podluzne (9, 10) majace ksztalt zeber maja wypukle poprzeczne powierzchnie czolowe zwrócone na zewnatrz wzgledem trzonu nosnego (1).

10. Elektroda wedlug zastrz. 9, znamienna tym, ze co najmniej 80% dlugosci elementów podluz¬ nych (9, 10) lezy w plaszczyznie równoleglej znaj¬ dujacej sie w odleglosci wzgledem plaszczyzny trzonu nosniego (1).

11. Elektroda wedlug zastrz. 10, znamienna tym, ze plaszczyzna elementów podluznych (9, 10) jest odsunieta od plaszczyzny trzonu nosnego (1) na od¬ leglosc od 1 do 20 mm.

12. Elektroda wedlug zastrz. 11, znamienna tym, ze wymiar elektrody w kierunku przeplywu pradu miesci sie w granicach od 15 do 60 cm.

13. Elektroda wedlug zastrz. 10, znamienna tym, ze powierzchnie czolowe elementów podluznych (9, 10) w ksztalcie zeber maja szerokosc od 2 do 10 mm.

14. Elektroda wedlug zastrz. 13, znamienna tym, ze odleglosc pomiedzy sasiednimi elementami pod¬ luznymi (9, 10) na powierzchni czolowej elektrody miesci sie w zakresie 2 do 10 mm.

15. Elektroda wedlug zastrz. 14, znamienna tym, ze stanowi anode i jest wykonana z metalu lub stopu blonotwórczego, a ponadto elementy podluz¬ ne (9, 10) maja powloke z elektroprzewódzacego elektrokatalitycznie czynnego materialu.

16. Elektroda wedlug zastrz. 14, znamienna tym, ze do powierzchni czolowej elementów podluznych (9, 10) jest przylaczony w styku elektrycznym ar¬ kusz porowatego materialu metalicznego. 15 20 25 30 35 40128 858 10- k-9 20 19 / /18 12- Bi^ 14- ^10 -u Fig. 1 FigA128 858 29 23 24 27 Fig.5 18 25 t- 26 i 28 35 30 2LJT 34 Fig.6 36 T 19 32 33 DN-8 z. 912/85 Cena 100 zl PL PL