Przedmiotem wynalazku jest srodek chwastobój¬ czy, zwlaszcza do selektywnego zwalczania chwas¬ tów w uprawach kukurydzy, zbóz, bawelny, soi i rzepaku, zawierajacy znane nosniki iAub substan¬ cje pomocnicze oraz substancje czynne i sposób wytwarzania nowych fenylomoczników.Fenylomoczniki o wlasciwosciach chwastobój¬ czych znane sa z polskiego opisu patentowego nr 81041, jednakze wykazuja one albo niezbyt silne dzialanie chwastobójcze nawet przy wysokich daw¬ kach, albo niska selektywnosc wzgledem roslin uprawnych takze przy malych dawkach.Celem wynalazku jest opracowanie takiego se¬ lektywnego srodka chwastobójczego, który elimino¬ walby omówione niedogodnosci.Stwierdzono nieoczekiwanie, ze cel ten mozna osiagnac za pomoca nowych substancji czynnych o strukturze zblizonej do wspomnianych zwiazków znanych z polskiego opisu patentowego nr 31041.Pomimo niewielkiej róznicy w strukturze nowych zwiazków w porównaniu z budowa wspomnianych zwiazków znanych te nowe substancje czynne nie¬ spodziewanie wykazuja jednak wlasciwosci powaz¬ nie rózniace sie jakosciowo od wlasciwosci zwiaz¬ ków znanych (porównaj tablice 2 i 3) i wyraznie przewyzszajace te niedostateczne wlasciwosci zwiaz¬ ków znanych.Srodek chwastobójczy, zwlaszcza do selektywnego zwalczania chwastów w uprawach kukurydzy, zbóz, bawelny, soi i rzepaku, wedlug wynalazku zawiera 2 jako substancje czynna co najmniej jeden nowy m-cyjanc^koksyfenylomocznik o wzorze 1, w któ¬ rym X oznacza atom wodoru lub chlorowca, Y oz¬ nacza grupe cyjanoalkilowa o wzorze 4, n oznacza 5 liczbe 0, 1 lub 2, Ri oznacza atom 3wodoru lub niz¬ szy rodnik alkilowy, R2 oznacza atom wodoru, rod¬ nik alkilowy, alkenylowy, alkinylowy, lub grupe alkoksylowa, R3 oznacza atom wodoru, rodnik alki¬ lowy lub alkenylowy, albo R2 i R3 razem z atomem 10 azotu, z którym sa zwiazane, tworza 5—6-czlonowy pierscien heterocykliczny, ewentualnie jeszcze za¬ wierajacy atom tlenu lub siarki lub grupe iminowa, R4, R5 i R7 niezaleznie od siebie oznaczaja atom wodoru lub nizszy rodnik alkilowy, a Re oznacza 15 atom wodoru, nizszy rodnik alkilowy, nizsza grupe alkoksylowa lub nizsza grupe alkoksyalkilowa.Zwiazki o wzorze 1 wykazuja wyrazne selek¬ tywne dzialanie chwastobójcze i nadaja sie jako szczególnie korzystne do zwalczania chwastów w 20 uprawach roslin uzytkowych, zwlaszcza w upra¬ wach soi, bawelny, zbóz, kukurydzy i buraków cukrowych. Niektóre z tych zwiazków dzialaja se¬ lektywnie w uprawach rzepaku.Korzystnymi jako substancje czynne srodka 25 wedlug wynalazku sa np. nastepujace zwiazki: m-(3,3-dwumetyloureido)-fenoksyacetonitryl, m-(3- -metylo-3-metoksyureido)-fenoksyacetonitryl, a-[m- -(3,3-dwumetyloiureido)-fenoksy-propionitryl, a- [m < -(3,3 - dwumetyloureido) - fenoksy] - izobutyronitryl, 30 cc- [m-(3^metylo-3-metoksyureido) - fenoksy] -izobuty- 123 156/ 123 156 3 ronitryl lub a-[m-(3-metylo-3-metoksyureido)-feno- ksy]-butyronitryl.Przy dostatecznie duzych dawkach wystepuje tez totalne dzialanie chwastobójcze. Stosowanie to mozna podejmowac zarówno przed wzejsciem jak i po wzejsciu roslin. Przy tym dawki moga zmie¬ niac sie w szerokim zakresie, np. 0,1—10 kg sub¬ stancji czynnej na 1 ha, korzystnie 0,5—5 kg sub¬ stancji czynnej na 1 ha.Odpowiednimi nosnikami i substancjami pomoc¬ niczymi moga byc substancje stale lub ciekle, od¬ powiadajace substancjom praktykowanym w tech¬ nice sporzadzania preparatów, takim jak naturalne lub regenerowane substancje mineralne, rozpusz¬ czalniki, rozcienczalniki, dyspergatory, emulgatory, zwil^acze, srodki polepszajace przyczepnosc, za¬ geszczacze i/lub nawozy.Dla zastosowania* w srodkach chwastobójczych mozna zwiazek, o wzorze 1 w postaci srodka do opylania,- koncentratu emulsyjnego, granulatu, dys¬ persji, roztworu lub tez zawiesiny przetwarzac w kompozycje uzytkowa.Wytwarzanie zwiazków o wzorze 1, w których wszystkie symbole maja wyzej podane znaczenie, nastepuje sposobem wedlug wynalazku na drodze reakcji m-hydroksyfenylomocznika o wzorze 2 z halogenkiem cyjanoalkilu o wzorze 3 w obecnosci srodka wiazacego kwas, przy czym we wzorach 2 i 3 symbole X, n, Ri, R2, R3, R4, R5, Re i R7 maja znaczenie podane przy omawianiu wzoru 1, a Hal oznacza atom chlorowca.Reakcje te prowadzi sie korzystnie w rozpusz¬ czalnikach organicznych, mieszajacych sie z woda, takich jak aceton, butanon, sulfotlenek dwumetylo- wy; dwumetyloformamid itp. Postepowanie prowa¬ dzi sie w temperaturze reakcji 0—150°C, praktycz¬ nie?w teanperatuirze od pokojowej do temperatury wrzenia mieszaniny reakcyjnej. Na ogól sposób prowadzi sie pod cisnieniem normalnym, przy czym wieksze ilosci mozna korzystnie wytwarzac w na¬ czyniach cisnieniowych.Zwiazki o wzorze 1 sa dla stalocieplnych malo trujace, totez manipulacja nimi nie wymaga spec¬ jalnych srodków ostroznosci. Sa one dosc latwo rozpuszczalne w zwyklych rozpuszczalnikach orga¬ nicznych i slabo rozpuszczalne w wodzie. Mozna je latwo wytracac z roztworów reakcyjnych dodat¬ kiem wody. Sporzadzanie ich preparatów w postaci cieklych srodków chwastobójczych udaje sie tylko przy uzycioi specjalnych wspólrozpuszczalników i/hub dyspergentów.Nowe substancje czyne o wzorze 1 sa zwiazkami trwalymi, rozpuszczalnymi w znanych rozpuszczal- nik&ca organicznych, takich jak alkohole, etery, ketoiy, Awumetyloformamid, sulfotlenek dwume- tylowy it$. 10 15 20 25 40 45 50 55 Sporzadzanie srodków wedlug wynalazku naste¬ puje na znanej drodze zmieszania i zmielenia sub¬ stancji czynnych o ogólnym wzorze 1 z odpowied¬ nimi nosnikami i/lub dyspergatorami, ewentualnie wobec dodatku obojetnych wzgledem substancji czynnej srodków przeciwpieniacych, zwilzaczy, srodków rozpraszajacych i/lub rozpuszczalników, Substancje czynne moga wystepowac i byc stoso¬ wane w nastepujacych postaciach preparatów: pre¬ paraty stale, takie jak srodki do opylania, srodki do rozsiewania, granulaty powlekane, granulaty impregnowane i granulaty jednorodne; dyspergo- walne w wodzie koncentraty substancji czynnej, takie jak proszki zwilzalne (wettable powder), pasty, emulsje, koncentraty emulsyjne; oraz prepa¬ raty ciekle, takie jak roztwory.Stezenia substancji czynnej w srodku wedlug wy¬ nalazku wynosza przykladowo 1—80% wagowych i moga ewentualnie podczas stosowania wystepo¬ wac tez jako nizsze stezenia, takie jak 0,05—1% wagowych^ Do srodków wedlug wynalazku mozina wprowa¬ dzac domieszki innych hiobójczych substancji czyn¬ nych lub srodków. I tak nowe srodki oprócz omó¬ wionych zwiazków o ogólnym wzorze 1 moga za¬ wierac np. srodki owadobójcze, grzybobójcze, bak¬ teriobójcze, fungistatyczne, bakteriostatyczne, nicie- niobójcze lub dalsze srodki chwastobójcze w celu rozszerzenia zakresu dzialania.Podany nizej przyklad I objasnia blizej wytwa¬ rzanie nowych substancji czynnych o wzorze 1.Dalsze, w analogiczny sposób wytworzone zwiazki zestawiono w podanej nizej tabiicy 1, w której skrót tt. oznacza temperature topnienia, zas skrót nD oznacza wspólczynnik zalamania swiatla. Tem¬ perature podano w stopniach Celsjusza, zas czesci i dane procentowe dotycza wartosci wagowych.W dalszych przykladach omówiono przetwarzanie substancji czynnej do postaci technicznie uzytecz¬ nych preparatów oraz przedstawiono próby dla wykazania chwastobójczego dzialania srodków wedlug wynalazku.Przyklad I. a-[n-<3,3-dwumetyloureido)-feno- ksy]-propionitryl.Mieszanine 9 g N-(m-hydroksyfenylo)-N,,N,-dwu- metylomoczmka, 7,5 g bezwodnego weglanu pota¬ sowego, 6,7 g a-bromopropkmitrylu i 100 ml mety- loetyloketonu mieszajac ogrzewa sie w ciagu 48 godzin w temperaturze wrzenia pod chlodnica zwrotna. Po ochlodzeniu mieszanine reakcyjna saczy sie i przemywa metyloetyloketonem. Po od¬ parowaniu pod próznia otrzymuje sie 7,6 g tytulo¬ wego produktu o temperaturze topnienia 144— —145°.Tablica 1 Zwiazki o wzorze 1, w którym symbole maja znaczenie podane w rubrykach tablicy Nr 1 l | 1 2 A -O-Y . 2 .¦,,-..OHC2CN OCH(CH,)CN X 3 H H | 1 Ri 4 H H N R2Rj .:.:.¦:& N(CH,), N(CH,), Dane fizyczne 6 | tt. 119—121° 1 tt. 144—145° A123 156 LU 3 4 5 6 7 8 9 1 10 1 U 12 13 14 15 2 | OCH(CH3)CN OCH2CN i OCH2CH(CH3)CN OCH(C2H5)CN OC(CH3)2CN OC(CH3)2CN OCH(CH3)CN OCH(CH3)CN OCH(C2H5)CN OCH(CH3)CN OCH(CN)C8H7n OCH(CN)C3H7n OCH(CN) CH2OCH3 3 H H H H H H H H H H H H H I 4 H H J H 1 H 1 H H H H H H H H H 5 N(CH3)OCH3 N(CH3)OCH3 N(CH3)2 N(CH3)2 N(CH3)2 N(CH3)OCH3 N(CH3)n C4H9 4-metylopiperydyno N(CH3)OCH3 N(CH3)2 N(CH3)OCHs N(CH3)2 N(CH3)OCH3 c.d. tabeli 1 < « 1 tt. 65° n30 1,5562 tt. 142° tt. 149—150° tt. 110° n^6 1,5240 tt. 93—94° tt. 119—120° tt. 95—96° tt. 146—147° tt. 83^85° tt. 138—140° n£° 1,5323 | Przyklad II. Proszek zwilzalny.W celu sporzadzenia a) 70% i b) 10% proszku zwdlzalnego stosuje sie nastepujace skladniki: a) 70 czesci a-[n-(3,3-dwumetylaureido)-fenoksy]- -propiomitrylu, 5 czesci dwubutyloniaftylosulfoniainu sodowego, 3 czesci prodiiktu kondensacji: kwasy naftaleno- sulfonowe-kwasy fenylosulfonowe-for- maldehyd 3:2:1, 10 czesci kaolinu, 12 czesci kredy Champagne; b) 10 czesci substancji czynnej, 3 czesci mieszaniny soli sodowych siarczanów nasyconych alkoholi tluszczowych, 5 czesci produktu kondensacji kwasów naftale- nosulfonowych z formaldehydem, 82 czesci kaolinu.Podana iloscia substancji czynnej nasyca sie od¬ powiedni nosnik (kaolin i kreda), przy czym miesza sie i miele z pozostalymi skladnikami. Otrzymuje sie proszek zwilzalny o korzystnej zwilzalnosci i sypnosci. Z takich proszków zwilzalnych przez rozcienczenie woda mozna otrzymywac zawiesiny 0 stezeniu 0,1—8% substancji czynnej, nadajace sie do zwalczania chwastów w uprawach roslin.Przyklad III. Pasta.W celu sporzadzenia 45% pasty stosuje sie naste¬ pujace skladniki: 45 czesci a-[m-(3,3-dwumetyloureido)-fenoksy]-izo- butyronitrylu, 5 czesci glinokrzemianu, 14 czesci cetylowego eteru glikolu polietylenowego o 8 jednostkach tlenku etylenu, 1 czesc oleilowego eteru glikolu polietylenowego o 5 jednostkach tlenku etylenu, 2 czesci oleju wrzecionowego, 10 czesci glikolu polietylenowego, 23 czesci wody.Substancje czynna z substancjami pomocniczymi starannie miesza sie i miele w przewidzianych do tego urzadzeniach. Otrzymuje sie paste, z której przez rozcienczenie woda mozna sporzadzac zawie¬ siny o zadanym stezeniu.Przyklad IV. Koncentrat emulsyjny.W celu sporzadzenia 25% koncentratu emulsyj¬ nego miesza sie razem nastepujace skladniki: 25 czesci a-[m-(3,3-dwumetyloureido)-fenoksy]-pro- pionitrylu, 20 25 30 35 40 45 50 55 60 10 czesci mieszaniny nonylofenolopolioksyetylenu lub dwudecylobenzenosulfonianu wapnio¬ wego, 10 czesci cytkloheksanonu, 55 czesci ksylenu.Koncentrat ten mozna woda rozcienczac do emul¬ sji o odpowiednich stezeniach, np. 0,1%. Emulsje takie nadaja sie do zwalczania chwastów w rosli¬ nach uprawnych.Przyklad V. Pasta ciekla.W celu sporzadzenia 45% pasty cieklej stosuje sie nastepujace skladniki: 45 czesci substancji czynnej, 5 czesci glikolu etylenowego, 3 czesci glikolu oktylofenoksypolietylenowego 6 8— —10 jednostkach tlenku etylenu na jed¬ nostke oktylofenolu, 3 ozesci mieszaniny aromatycznych kwasów sulfo¬ nowych, kandepsowanych z formaldehyi dem, w postaci soli amonowej, 1 czesc oleju silikonowego w postaci 75% emulsji, 0,1 czesc mieszaniny chlorku l-(3-chloroallilo)-3,5,7- -triazoazonio-adamantanu z weglanem so¬ dowym, o liczbie chlorkowej co najmniej 11,5%, 0,2 czesci biopolimerycznego zageszczacza o co naj¬ mniej 100 zarodnikach na 1 g, 42,7 ozesci wody.Substancje czynna z substancjami pomocniczymi starannie miesza sie i miele w przewidzianych do tego urzadzeniach. Otrzymuje sie paste, z której przez rozcienczenie woda mozna sporzadzac zawie¬ sine o zadanym stezeniu.Przyklad VI. Dla stwierdzenia uzytecznosci nowych zwiazków jako substancji chwastobójczych (przed wzejsciem i po wzejsoiu roslin stosowano, omówione nizej, dwie metody doswiadczalne.Dzialanie chwastobójcze przed wzejsciem (zaha¬ mowanie kielkowania).W cieplarni bezposrednio po wysianiu roslin doswiadczalnych powierzchnie gleby traktowano wodna dyspersja substancji czynnych, otrzymana z 25% koncentratu emulsyjnego wzglednie z 25% proszku zwilzanego zawierajacego takie substancje czynne, które z powodu niedostatecznej rozpusz¬ czalnosci nie mogly byc sporzadzone w postaci koncentratu emulsyjnego. Stosowano rózne serie stezen odpowiadajace 2 ii kg substancji czynnej na 1 ha. Plytki z nasionami utrzymywano w ciep-123 156 8 larni w temperaturze 22—25° przy 50—70% wilgot¬ nosci wzglednej powietrza, a próbe oceniano po uplywie 3 tygodni, podajac wyniki wedlug naste¬ pujacej skali ocen: 1 = rosliny nie wykielkowaly lub totalnie wyginely, 2—3 = bardzo silne dzialanie, 4—6 = srednie dzialanie, 7—8 = slabe dzialanie, 9 = brak dzialania (jak u nietraktowanej próby sprawdzianowej).Dzialanie chwastobójcze po wzejsciu (chwastobój¬ czy srodek kontaktowy).Wieksza ilosc chwastów i roslin uprawnych, za¬ równo jednolisciennych jak i dwulisciennych po wzejsciu (w stadium 4—6 lisci) opryskiwano wod¬ nymi zawiesinami substancji czynnej w dawkach 0,5, 1, 2 i 4 kg substancji czynnej na 1 ha i utrzy¬ mywano te rosliny w temperaturze 24—26° przy 45—60% wilgotnosci wzglednej powietrza. Co naj¬ mniej po uplywie 15 dni od traktowania oceniano próbe a wyniki podano wedlug takiej samej skali ocen jak w powyzszym postepowaniu przed wzej¬ sciem.Równiez w tej próbie zwiazki o wzorze 1 wyka¬ zaly wyrazne dzialanie przeciwko szerokolistnym 10 15 20 i wiekszosci z trawiastych chwastów, przy czym uprawne rosliny kukurydzy, gatunków zbóz: jecz¬ mien, proso i ryz, a takze bawelny i soi nie zos¬ taly uszkodzone lub dopiero przy wysokich dawkach substancji czynnej ulegaly uszkodzeniu.Wyniki z tak prowadzonych prób zestawiono w tablicach 2—5.W próbie wstepnej nowe zwiazki o wzorze 1 ba¬ dano przy dawkach 4 i 2 kg/hektar. Substancje po¬ równawcze badano przy nieco wyzszych dawkach 5 i 2,5 kg/hektar. Badanie to prowadzono przed wzejsciem i po wzejsciu roslin z mala grupa roslin doswiadczalnych. Wyniki tej porównawczej próby wstepnej zestawiono w tablicach 2 i 3. Z tablic 2 i 3 wynika wyrazna wyzszosc nowych zwiazków o wzorze 1 pod wzgledem dzialania chwastobój¬ czego w porównaniu z dzialaniem znanych z pol¬ skiego opisu patentowego nr 81041 zwiazków B, C i D, oznaczajacych: B = N-(3-chloro-4-cyjanometoksyfenylo)-N,-metylo- -N'-meitoksymocziiik; C = N-(4 - cyjianometoksyfenylo) - N',N'- dwiumetylo- mocznik; oraz D = N-(3-chloro-4-cyjanometoksyferTylo)-N,,N'-dwu- metylomocznik.Tablica 2.Próba wstepna przed wzejsciem roslin i Zwiazek nr | Dawka kg/ha Avena' fatura 1 Setaria italicai Digitaria sanguinalis I Sinapis 1 alba Lepidium Solanum nigrum 1 2 1 4 1 1 I 1 1 | 2 2 1 1 1 | 7 | 8 4 1 1 1 1 | 2 1 1 1 1 | 4 1 % 1 1 | 2 1 4 1 1 | 1 U 4 | 2 1 1 1 1 | 1 3. 1 1 | B 5 7 9 9 9 2,5 7 9 9 9 i C 5 9 9 9 9 2,5 9 9 9 9 D | ¦ 5 9 9 9 9 2,5 9 9 9 9 1 Tablica 3 Próba wstepna po wzejsciu roslin 1 Zwiazek nr: Dawka kg/ha Avena fatua Setaria italicai Digitaria sang.Sinapis alba Lepi- dium sp Solanum 1 nigrum 3 4 1 1 1 1 * UJ 2 2 1 1 1 1 J ' ! II 6 4 1 1 1 1 2 1 1 1 1 7 4 1 1 1 1 2 1 2 1 1 8 4 1 1 1 1 2 1 1 1 1 11 4 1 1 1 1 2 1 2 1 1 B 5 9 9 6 8 i 2,5 9 9 7 9 C 5 8 8 9 j 7 2,5 8 8 9 7 D 5 9 9 4 6 2,5 9 9 7 79 123 156 10 W dalszej próbie badano nowe zwiazki przy mniejszych dawkach, stosowanych wobec liczniej¬ szej grupy rozmaitych roslin. Porównawczy zwia¬ zek A stanowil N-(3-chloro-4-metoksyfen)ylo)-N,,N'- -dwumetylcimoicz-rik znany jako produkt handlowy o nazwie Dosanex, wykazujacy selektywne dziala¬ nie chwastobójcze. Wyniki te zestawiono w tabli¬ cach 4 i 5.Tablica 4.Próba przed wzejsciern roslin 1 Zwiazek nr: Dawka kg/ha Rosliny: Jeczmien Pszenica Kukurydza Owies Ryz avena fatua lolium perenne alopecurus myos. bromus tectorum cyperus rotun- dus rotboellia exaltata digitaria sang. echinochloa crus g.Soja Bawelna Burak cukrowy sida spinosa 1 sesbania exaltata amarantus 1 retroflexus , sinapis alba impomoea purpurea galium aparine chrysanthemum leucum abutilon sp. solanum nigrum 2 ' 2 2 2 2 7 2 2 2 2 1 8 2 1 2 2 8 2 1 1 1 1 1 3 1 1 1 1 6 4 2 7 4 2 4 2 1 8 3 1 5 2 8 2 1 1 1 2 2 4 1 1 1 2 1 2 4 5 4 1 2 1 1 7 4 1 2 2 9 1 1 1 1 1 1. 3 1 1 1 7 1 4 3 9 7 5 1 2 2 2 8 8 2 4 5 9 1 1 1. , 2 1 1 0 1 1 1 8 2 3 2 9 4 5 1 1 1 1 8 5 4 1 4 8 1 1 1 1 1 1 2 6 1 1 1 1 4 7 9 6 5 3 1 6 2 9 8 5 3 8 9 1 11 Z^T 1 1 6 4 2 \ 1 1 1 7 9. 3 1 9 3 1 (1 1 1 1 ^ 2 1 1 1 1 2 2 9 7 2 1 1 2 1 9 9 9 1 9 9 1 1 2 . i i 2 3 1 1 1 A | 2 2 2, 3 1 1 1 1 2 — — ir ^ — 3 —i i i 4 - 3 4 - 2 2 2 1 2 _ —• 2 1 l' 2 6 X —j 1 1 1 1 1 2 — 1 Tablica 5.Próba po wzejsciu roslin I Zwiazek nr: Dawka kg/ha Rosliny: Jeczmien Pszenica Kukurydza Owies Ryz avena fatua lolium perenne alopecurus myos. bromus tectorum cyperus rotundus rottboellia exaltata digitaria sang. echinochloa crus g.Soja Bawelna j 3 2 2 2 7 4 2 2 1 2 2 4 1 1 2 3 1 | 1 5 7 9 6 3 4 4 6 3 4 1 1 2 , ' 4 1 1 6 1 2 1 1 1 6 7 1 1 1 1 2 3 6 1 1 7 4 | 1 1 3 2 9 9 2 1 2 1 , 4 4 9 2 3 8 7 1 2 2 1 2 9 4 3 1 6 3 1 3 6 3 2 3 1 6 ( 7 | 1 1 3 2 9 1 7 4 2 7 3 3 7 7 3 3 1 7 | 1 I 2 2 2 9 2 ' 2 1 1 a 2 i 8 1 1 2 1 1 8 | 1 1 ll 1 2 1 1 2 2 4 2 9 8 [29 3 1 1 2 4 2 8 1 1 2 1 1 1 1 2 4 9 2 2 18 2 1 1 1 | 1 7 3 9 9 2 2 8 2 7 6 9 3 6 9 2 1 A 1 1 2 5 9 5 1 4 2 2 2 4 — 3 2 3 1 2 2 1 * 7 9 6 9 2 6 2 4 — 4 8 4 2 4 3123 156 11 l£ Cd tabeli 5 1 Burak cukrowy sida spinosa sesfbaoia exaltata amarantus retroilexus sinapis alba iponioea puinpurea galium aparine chrysmthemruin leucum abutilon sp. solarium nigrum 2 1 1 1 1 1 2 1 1 1 1 3 1 1 1 1 1 2 3 1 1 1 4 1 2 1 1 1 1 7 1 1 1 5 2 2 2 2 1 2 8 2 ,1 1 | 6 1 1 1 1 1 1 7 2 1 1 | 7 | 6 Z 2 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 | 9 1 1 1 1 1 1 2 2 1 1 | 10 1 1 1 2 1 2 1 1 1 1 | 11 1 1 1 2 1 2 4 1 1 1 12 1 — 1 6 1 1 6 — — — 1 13 , 2 — 3 6 2 1 6 — — — Zastrzezenia patentowe 1. Srodek chwastobójczy, zwlaszcza do selektyw¬ nego zwalczania chwastów w uprawach kukurydzy, zbóz, bawelny, soi i rzepaku, zawierajacy znane nosniki i/lub substancje pomocnicze oraz substancje czynna, znamienny tym, ze zawiera jako substancje czynna co najmniej jeden nowy m-cyjanoalkoksy- fenylomocznik o wzorze 1, w którym X oznacza atom wodoru lub chlorowca, Y oznacza grupe cy- janoalkilowa o wzorze 4, n oznacza liczbe 0,1 lub 2, Ri oznacza atom wodoru lub nizszy rodnik alkilo¬ wy, R2 oznacza atom wodoru, rodnik alkilowy, al¬ kenylowy, alkinylowy lub grupe alkoksylowa, R3 oznacza atom wodoru, rodnik alkilowy lub alke- nylowy, albo R2 i R3 razem z atomem azotu, z któ¬ rym sa zwiazane, tworza 5—6-czlonowy pierscien heterocykliczny, ewentualnie jeszcze zawierajacy atom tlenu lub siarki lub grupe iminowa, R4, R5 i R7 niezaleznie od siebie oznaczaja atom wodoru lub nizszy rodnik alkilowy, a Re oznacza atom wo¬ doru, nizszy rodnik alkilowy, nizsza grupe alkoksy¬ lowa lub nizsza grupe alkoksyalkilowa. 2. Srodek wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze jak substancje czynna zawiera m-(3,3-dwumetylo- ureido)-fenoksyacetonitryl. 3. Srodek wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze jak substancje czynna zawiera m-(3-metylo-3-meto- ksyureido)-fenoksyacetonitryl. 4. Srodek wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze jako substancje czynna zawiera a-[m-(3,3-dwume- tyloureido)-fenoksy]-propionitryl. 20 25 35 40 5. Srodek wedlug zastrz, 1, znamienny tym, ze jako substancje czynna zawiera a-[m-(3,3-dwume- tyloureido)-fenoksy]-izobutyronitryl. 6. Srodek wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze jako substancje czynna zawiera a-[m-(3-metylo-3- -metoksyureido)-fenoksy] -izobutyronitryl. 7. Srodek wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze jako substancje czynna zawiera a-[m-(3-metylo-3- -metoksyureido)-fenoksy]-butyromitryl. 8. Sposób wytwarzania nowych fenylomoczników o wzorze 1, w którym X oznacza atom wodoru lub chlorowca, Y oznacza grupe cyjanoalkoksylowa o wzorze 4, n oznacza liczbe 0, 1 lub 2, Ri oznacza atom wodoru lub nizszy rodnik alkilowy, R2 ozna¬ cza atom wodoru, rodnik alkilowy, alkenylowy, alkinylowy lub grupe alkoksylowa, R3 oznacza atom wodoru, rodnik alkilowy lub alkenylowy, albo R2 i R3 razem z atomem azotu, z którym sa zwiazane, tworza 5—6-czlonowy pierscien hetero¬ cykliczny, ewentualnie jeszcze zawierajacy atom tlenu lub siarki lub grupe iminowa, R4, R5 i R7 niezaleznie od siebie oznaczaja atom wodoru lub nizszy rodnik alkilowy, a R6 oznacza atom wodoru, nizszy rodnik alkilowy, nizsza grupe alkoksylowa lub nizsza grupe alkoksyalkilowa, znamienny tym, ze m-hydroksyfenylomocznik o wzorze 2, w którym X, Bi, R2 i Ra maja wyzej podane znaczenie, w obecnosci srodka wiazacego kwas poddaje sie re¬ akcji z halogenkiem cyjanoalkilu o wzorze 3, w któ¬ rym R4, R5, Re, R7 i n maja wyzej podane znacze¬ nie, a Hal oznacza atom chlorowca.123 156 O-N-CO-N-R.Y-CT '.?:?r / H-0 * VN_C0_N_R Wzór 2 Hal —C- C-CN 1 / i wzór 4 PL