Przedmiotem wynalazku jest przyrzad z elemen¬ tami wybieranymi sterowana wiazka elektronów, zwlaszcza plaska lacmpa elektropromieniowa.Istnieje szereg róznych przyrzadów, takich jak lampy obrazowe, pamieci, przetworniki obrazu, czujniki optyczne itp., które zawieraja elektrode bombardowana, której elementy wybierane sa przez odpowiednio sterowana wiazke elektronów.W lampach obrazowych, jak na przyklad w kine¬ skopach, role takiej elektrody -pelni ekran lumi- noforowy. W pamieciach moga to byc matryce pólprzewodnikowe, a w przetwornikach obrazu i czujnikach optycznych — powierzchnie fotoprze- wodzace.Plaski przyrzad z elementami wybieranymi ste¬ rowana wiazka elektronów, którego dotyczy wy¬ nalazek, moze byc dowolnym przyrzadem z elek¬ troda bombardowana przez strumien elektronów wedlug okreslonego kodu. Na przyklad moze to byc pamiec z elektroda bombardowana typu zna¬ nego z patentu nr 3 ©75 134 Stanów Zjednoczonych Ameryki, przetwornik obrazu znany z patentu nr 3 162 223 Stanów Zjednoczonych Ameryki, czuj¬ nik optyczny znany z patentu nr 2 967 254 Stanów Zjednoczonych Ameryki luib tez laimpa obrazowa znana z patentu nr 2 928 014 Stanów Zjednoczo¬ nych AmerjHki. Korzystnym rozwiazaniem jest lam¬ pa obrazowa, totez wynalazek opdsany jest szczególowo w odniesieniu do przykladu wykona¬ nia takiej wlasnie laimpy. Jednakze równiez inne przyrzady z elementami wybieranymi sterowana wiazka elektronów moga zostac skonstruowane podobnie do opisanej lampy obrazowej przez za¬ stapienie ekranu luminoforowego elektroda bom- 5 bardowana wlasciwa okreslonemu typowi przy¬ rzadu.Od dawna starano sie zmniejszyc wymiar gle¬ bokosci przyrzadów z elementami wybieranymi wiazka elektronów, zwlaszcza lamp obrazowych, 10 w celu uzyskania mozliwie plaskich przyrzadów.W odniesieniu do lamp obrazowych jedno ze zna¬ nych rozwiazan stanowi cienka banka w ksztalcie pudelka, którego jedna duza sciana stanowi czesc obrazowa, z nalozonym ekranem lumlinoforowym.Wyrzutnia elektronowa skierowuje wiazke elek¬ tronów w poprzek banki po torze zasadniczo rów¬ noleglym do ekranu. Zastosowane elementy od¬ chylajace powoduja wybiorcze odchylanie wiazki elektronów na kolejne punkty ekranu, powodujac wybieranie jego elementów. Lampa tego typu zna¬ na jest z patentu Stanów Zjednoczonych Amery¬ ki nr 2 928 014.Przy zastosowaniu tej techniki pojawia sie pro¬ blem wykonania takiej plaskiej lampy obrazowej z ekranem o duzej powierzchni, np. 75 X 100 cm.Przy tak duzych rozmiarach lampy konieczne jest bowiem zastosowanie wewnejtrznej konstrukcji wzmacniajacej dla zabezpieczeniia jej przed zgnie¬ ceniem po wypompowaniu .powietrza. Lampa z ta¬ ka wewnetrzna konstrukcja wzmacniajaca znana 16 20 119 308119 3 jest z patentu Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 2 858 464. W taikiej lampie bardzo trudno jed¬ nak uchronic sie przed zaklóceniami w przebiegu strumienia elektronów przez jej wewnetrzna kon¬ strukcje wzmacniajaca. 5 Po wyrzuceniu elektronów z ich zródla maja one tendencje do rozpraszania sie, co zwieksza przekrój ich strumienia. Jesli elektrony rozprosza sie tak, ze znaczna ich czesc zostanie wychwycona przez elementy konstrukcji wzmacniajacej, ta na- u laduje sie powodujac wadliwe dzialanie lampy.Przyrzad z elementami wybieranymi sterowana wiazka elektronów skonstruowany zgodnje z wy¬ nalazkiem obejmuje elementy rozmieszczone na calej dlugosci okreslonego toru dla skupiania elek- 15 tr-anów w wiazke oraz elementy dla odchylania * 4ej wiaaki w kierunku elektrody bombardowanej w wyibranych punktach dlugosci okreslonego toru.Elektrony sa wytwarzane i (kierowane wzdluz szeregu równoleglych torów rozciagajacych sie miedzy sciana czolowa i sciana tylna banki za¬ sadniczo równolegle do elektrody bombardowanej, przy czym na calej dlugosci kazdego z wymienio¬ nych torów ulozona jest prowadnica skupiajaca elektrony w wiazke i wyrzucajaca te wiazke w kierunku wymienionej elektrody bombardowa¬ nej w wyibranych punktach dlugosci toru jej przeplywu. Prowadnice zawieraja korzystnie ele¬ menty wytwarzajace pole elektrostatyczne skupia¬ jace elektrony w wiazke. Elektroda bombardowa¬ na moze byc ekranem luminoforowym nalozonym na wewnetrzna powierzchnie czolowej sciany banki.Przedmiot wynalazku przedstawiony zostal w przykladzie wykonania na rysunku, na którym |ig. 1 przedstawia plaska lampe elektropromienio- wa wedlug wynalazku w widoku perspektywicz¬ nym, z czesciowym wyrwaniem; fig. 2 — schema¬ tycznie zasade skupiania strumienia elektronów, fjitg. 3 _ prowadnice strumienia wedlug wynalaz- ku, wykorzystujaca teahnike skupiania strumienia zilustrowana na fig. 2, w przekroju podluznym, .fig. 4 — prowadnice zfig. 3 w przekroju wzdluz linii 4-^4, fig. 5 — prowadnice z fig. 3 w prze¬ kroju wzdluz linii 5^5, fig. 6 — rozmontowana prowadnice z fig. 2, fig. 7 — schematycznie inna zasade skupiania strumienia elektronów, fig. 8 — prowadnice skonstruowana zgodnie z zasada zilu¬ strowana na fig. 7, fig. 9 — prowadnice z fig. 8 w przekroju poprzecznym Wzdluz linii 9—9, fig. 10 — czesc lampy, olbrazowej z fig. 1 zawierajacej wyrzutnie elektronowa w przekroju poprzecznym, fig. 11 — wyrzutnie elektronowa z fig. lti,„ wi¬ dziana w kierunku 'li—nil, fig. 12 — wyrzutnie elektronowa lampy obrazowej z fig. 1, w innym ... .55 rozwiazaniu.Na figurze 1 pokazano jedno z roizwiazan kon- strukcyijnych lampy obrazowej 10 wedlug wyna¬ lazku. Lampa 10 obejmuje banke prózniowa 12, z reguly szklana, skladajaca sie z czesci obrazo- 60 wej 14 i z czesci 16 zawierajacej wyrzutnie elek¬ tronowa. Czesc 14 obrazowa ma prostokatna scia¬ ne czolowa 18 i równiez prostokatna sciane tylna 20, zasadniczo równolegla do sciany czolowej i usytuowana w niewielkiej odleglosci od tej scia- „ 308 4 ny. Sciana czolowa 18 i sciana tylna 20 polaczone sa scianami bocznymi 22. Czesc obrazowa 14 jest tak zwyimiarowana, aby uzyskany ekran mial sto¬ sunkowo duze wymiary, np. 75 na 100 cm, przy czym jej sciany czolowa 18 i tylna 20 rozstawio¬ ne sa na odleglosc 2,5 do 7,5 om.Sciany czolowa 18 i tylna 20 czesci obrazowej 14 polaczone sa dodatkowo w pewnych odstepach przez szereg równoleglych wzgledem siebie seian nosnych 24, które rozciagaja sie wzdluz lampy od czesci 16 zawierajacej wyrzutnie elektronowa, az do przeciwleglej sciany bocznej 22 lampy. Sciany nosne 24 tworza wewnetrzna konstrukcje wzmac¬ niajaca banke prózniowa 12 dla przeciwdzialania zewnetrznemu cisnieniu atmosferycznemu i dziela czesc obrazowa 14 na szereg kanalów. Sciana czo¬ lowa 18 lampy ma nalozona na wewnetrznej po¬ wierzchni elektrode bombardowana w postaci ekranu luminoforowego 28. Ekran 28 moze byc ekranem dowolnego znanego typu sposród stoso¬ wanych dotad w lampach elektronopromieniowych, nip. w kineskopach czarno-bialych i kolorowych.Na warstwe luminoforu nalozona jest elektroda 29 z folii aluminiowej.Czesc 16 banki 12 zawierajaca wyrzutnie elek¬ tronowa stanowi przedluzenie czysci obrazowej 14, przy czym rozciaga sie ona w poprzek zespolu kanalów 26. Czesc 16 moze miec dowolny ksztalt, stosownie do budowy umieszczonej w niej wyrzut¬ ni elektronowej.W kazdym z kanalów umieszczona jest prowad¬ nica strumienia elektronów do skupiania go wzdluz kanalu w obszarze oddalonym nieco od jego scia¬ nek. Prowadnica ta zawiera tez elementy do od¬ chylania strumienia elektronów w kierunku ekra¬ nu luminoforowego 28 usytuowane w róznych punktach dlugosci kanalu 26.Na figurze 2 pokazano schematycznie jedno z rozwiazan konstrukcji prowadnicy sluzacej do skupiania elektronów w strumien, który przeply¬ wa wzdluz kanalu bez niepozadanego uderzania elektronów w sciany 24 kanalu. W rozwiazaniu tym prowadnica sklada sie z zewnetrznej rury 30 przewodzacej prad elektryczny z rozciagajacym sie w jej osi przewodzacym prad elektryczny pre¬ tem 32. Przy podaniu na ten pret 32 potencjalu dodatniego wzgledem rury 30 miedzy rura 30 i pretem 32 powstaja sily elektrostatyczne powo¬ dujace wciaganie elektronów do rury i wprawia¬ nie ich w ruch po torze okreznym wokól preta 32.Jesli elektrony sa wprowadzane do rury 30 pod takim katem, ze wektor predkosci ma skladowa równolegla do osi wzdluznej rury, to przemiesz¬ czaja sie przez te rure wzdluz preta 32 po torze srubowym. Przez usytuowanie w rurze 30 dodat¬ kowej elektrody 33, wykonanej z drutu lub paska nawinietego wokól i wadluz srubowego toru prze¬ plywu strumienia i odizolowanego od scian rury 30, i podanie na te elektrode potencjalu bardziej ujemnego od potencjalu rury 30 wytwarzaja sie dodatkowe sily elektrostatyczne oddzialujace na elektrony, które utrzymuja sie na wymuszonym, srubowym torze przeplywu. Jak wMac na fig. 2, uzyskuje sie w ten sposób strumien 34 elektronów przeplywajacy po wymuszonym torze srubowym,5 wokól i wzdluz preta 32. Srubowy tor przeplywu strumienia 34 uklada sie bifilarnie wzgledem zwi¬ nietej srubowo elektrody 33 i ma ten sam skok, jaki wykazuje linia srubowa tej elektrody. W ten sposób strumien 34 elektronów przeplywa wzdluz preta 32 na zasadniczo stalej w stosunku do niego odleglosci.Wykrytej ze taki strumien elektronów moze byc odchylany od jego srubowego' toru przeplywu w wybranych miejscach wzdluz preta 32, jesli pret 32 ten zestawiony zostanie z szeregu odcinków ustawionych w linii prostej. W wyniku przelacze¬ nia potencjalu podanego na którykolwiek z tych odcinków elektrony nie Obiegna wokól tego od¬ cinka, a tylko przeplyna od preta w kierunku sciany rury 30. Jesli rura 30 ta ma otwory, zala¬ many strumien elektronów przeplynie przez jeden z nich poza te rure. Otwory takie mnisza byc roz¬ mieszczone na linii równoleglej do osi rury w miejscach miedzy punktami skrzyzowania tej li¬ nii z elektroda 33. Przez dobór skoku srubowej elektrody 33, a stad liczby otworów, mozna zmie¬ niac liczbe miejsc, w których strumien elektronów moze byc wyrzucony z rury 30.Na figurach 3 do 6 pokazano przyklad wyko¬ nania prowadnicy 36, która dziala z wykorzysta¬ niem zilustrowanej na fig. 2 zasady skupiania i odchylania strumienia. Prowadnica 36 sklada sie z polowy tylnej 38a i wspólpracujacej z nia polo¬ wy przedniej 38b, ulozonych wzdluz kanalu 26.Tylna polowa 38a prowadnicy przylega do wew¬ netrznej powierzchni tylnej sciany 20 i jest utwo¬ rzona, jak widac na fig. 6, przez zespól naprze- mianleglych ksztaltek metalowych 40a i 41a.Jak widac na fig. 4 do 6, kazda z ksztaltek 40a jest wygiejta w korytko o przekroju w ksztalcie litery U, wpasowane w kanal 26, przy czym otwarta strona tego korytka jest odwrócona od tylnej sciany 20 banki 12. Odslonieta powierzchnia kazdej z ksztaltek 40a powleczona jest warstwa izolacyjna 43a, np. z tworzywa sztucznego, tlenku krzemu lub tlenku glinu. Na warstwie izolacyjnej 43a ulozona jest folia metalowa 44a.Na figurach 5 i 6 widac, ze kazda z ksztaltek 41a równiez jest wygieta w korytko, ale o przekroju w ksztalcie litery W, wpasowane w kanal 26, przy czym otwarta strona korytka jest odwrócona od tylnej sciany 20 banki 12. Odslonieta powierzchnia kazdej z ksztaltek 41a z wyjatkiem srodkowego grzbietu 42a, powleczona jest warstwa izolacyjna 46a. Na warstwie 46a ulozona jest folia metalowa 47a. Jak widac na fig. 6, na powierzchniach skie¬ rowanych ku (przodowi scian ksztaltek korytko¬ wych o przekroju litery W ulozone sa oddzielne paski 48a z materialu przewodzacego prad elek¬ tryczny odiizolowane od przewodzacej folii meta¬ lowej 47a druga warstwa 49a z materialu izola¬ cyjnego. Kazdy z tych pasków 48a przewodzacych prad elektryczny rozciaga sie wzdluz odcinka ciag¬ lego toru spiralnego. Ksztaltki korytkowe 40a o przekroju litery U i ksztaltki korytkowe 41a o przekroju litery W ulozone sa na przemian, jedna za druga, wzdluz calego kanalu 26, przy czym kazdy z konców ksztaltki 40a usytuowany jest na wprost odpowiedniego konca ksztaltki 41a. 9 308 6 Ksztaltki 40a sa odizolowane elektrycznie od ksztaltek 41a przez nieznaczne rozsuniecie ich kon¬ ców lub przez wstawienie miedzy ich konce ele¬ mentów izolacyjnycn. 5 Przednia polowa 38b prowadnicy utworzona jest przez szereg naprzemianleglych ksztaltek metalo¬ wych 40b i 41b. Jak widac na fig. 5, kazda z ksztaltek 40b wygieta jest w korytko o prze¬ kroju litery U, podobnie jak ksztaltki 40a w tyl- 10 nej polowie 38a prowadnicy. Kazda z tych ksztal¬ tek 40b osadzona jest w kanale 26, przy czym otwarta strona ksztaltki zwrócona jest w kierun¬ ku tylnej sciany 20 banki 12. W dennej scianie kazdej z ksztaltek 40b wykonany jest otwór 50, 15 Wewnetrzna powierzchnia kazdej z ksztaltek 40b jest powleczona warstwa 43b materialu izolacyj¬ nego, która z kolei pokryta jest folia 43b z ma¬ terialu przewodzacego prad elektryczny. Ksztalt¬ ki 40a i 40b ulozone sa w kanale odwrotnie tak, 20 ze zwrócone sa otwartymi stronami do siebie.Jak widac na fig. 4 kazda z ksztaltek 41b przed¬ niej polowy 38b prowadnicy jest wygieta w ko¬ rytko o przekroju w ksztalcie litery W i osadzona w kanale 26 tak, ze otwarta strona korytka zwró- M eona. jest w kierunku tylnej sciany 20 banki 12.Wewnetrzne .powierzchnie tych ksztaltek z wy¬ jatkiem srodkowych grzbietów 42b, powleczone sa warstwa 46b z izolatora elektrycznego, na która nalozona jest folia 47b z materialu przewodzacego 30 prad elektryczny na skierowanych ku tylowi po¬ wierzchniach ksztaltek korytkowych o przekroju litery W ulozone sa oddzielne paski 48b z mate¬ rialu przewodzacego prad elektryczny, odizolowane od przewodzacej folii 47b druga warstwa 49b ma- 35 terialu izolacyjnego. Kazdy z tych pasków 48b przewodzacych prad elektryczny rozciaga sie wzdluz odcinka ciaglego toru spiralnego. Tak wiec ksztaltki 41b o przekroju litery W przedniej polo¬ wy 38b prowadnicy sa wykonane podobnie jak ^ ksztaltki 41a tylnej jej polowy 38a. Ksztaltki 41a i 41b sa ulozone w kanale tak, ze zwrócone sa do siebie stronami otwartymi.Ksztaltki 40b o przekroju litery U i ksztaltki 41b o przekroju litery W skladajace sie na przednia 45 polowe 38b prowadnicy ulozone sa na przemian, jedna za druga, wzdluz calego kanalu 26, z kon¬ cami usytuowanymi na wprost siebie. Ksztaltki 40a i 40b sa odizolowane od siebie elektrycznie przez nieznaczne rozsuniecie ich konców lub przez 50 wstawienie miedzy ich konce elementów izolacyj¬ nych. Kazda z ksztaltek 40b o przekroju litery U w przedniej polowie 38b prowadnicy jest ustawio¬ na otwarta strona dokladnie naprzeciw oddzielnej ksztaltki 41a o przekroju litery W tylnej polowy 55 38a tak, ze tworzy z nia przepust. W ten sposób folia metalowa 44b na plytce 40b styka sie z folia metalowa 47a na plytce 41a. Z kolei kazda ksztalt¬ ka 41b o przekroju litery W w przedniej polowie 38b prowadnicy ustawiona jest otwarta strona do- it fcladnie naprzeciw oddzielnej plytki 40a o prze¬ kroju litery U w tylnej polowie 38a prowadnicy tak, ze tworzy sie przepust. A wiec znów folia metalowa 47b na plytce 41b o przekroju litery W styka sie z metalowa folia 44a na ksztaltce 40a €5 o przekroju litery U.119 368 W kazdym kanale 26 lampy przepust utworzony przez odpowiadajace sobie zespoly zestawionych szeregowo ksztaltek korytkowych formuje falisty tor wzdluz kanalu. Przylegajace do siebie odpo¬ wiednie ksztaltki prowadnicy w sasiednich kana¬ lach 26 moga byc polaczone ze soba mechanicznie i/luib elektrycznie. Dla przykladu odpowiednie plytki we wszystkich kanalach moga byc wyko- mane w postaci pojedynczej metalowej tasmy wy¬ gietej w szereg kolejnych fal w ksztalcie litery U luib W.Podczas pracy prowadnicy 36 elementy z folii 44a* #7a, 44b * 47b metalowej dzialaga jak zew- nftrzfta rura 30 zespolu ognitekujacego zobrazowa* nego na fig. 2. Wystajace srodkowe grzbiety 42a i 42b korytkowych ksztaltek 41a i 41b o przekroju litery W, jakie pokazane sa na fig. 3, wyrównane wzdluz kanalu 26, pelnia funkcje podzielonego na odcinki centralnego preta 32 z fig. 2. Tasmy me¬ talowe 48a i 48b rozciagajace sie wzdluz spiralne¬ go toru pelnia funkcje elektrody 33. W ten spo¬ sób, przez podanie odpowiednich potencjalów na ksztaltki 41* i 41 b oraz na metalowe paski 48a i 48b, wiazka elektronów skierowana do wlotu przepustu utworzonego przez odpowiadajace sobie ksztaltki zostaje skupiona w odpowiedni strumien. który przeplywa po torze srubowym wzdluz prze¬ pustu prowadnicy. €hociaz przepust ma ksztalt falisty, jest on odpowiedni do przeplywu strumie¬ nia po torze srubowym, gdyz tor taki powstaje z toru falistego, jesli tylko ten zacznie wykony¬ wac ruchy poprzecz&a do kierunku fali. Jesli tyl¬ ko do jednej z korytkowych ksztaltek 41» o prze¬ kroju litery W w ferlnej polowie 38a prowadnicy przylozony zostanie potencjal dodatni o mniejszej wartosci, kiedy strumien elektronów przeplywa nttd srodkowym grzbietem 42a ksztaltki 41a o przekroju litery W, nie zostanie on oprowadzo¬ ny na tor srubowy lecz zostanie wyrzucony z pro¬ wadnicy przez otwór 9# w sasiedniej ksztaltce llb o przekroju litery U stanowiacej czesc przedniej polowy 38b prowadnicy. S(trumieA ten, po przej¬ sciu przez Otwór 50 w ksztaltce 41b zoisltaje przy¬ ciagniety przez ekran iummoforowy 28 tak, ze uderza w niego wskutek róznicy potencjalów pa- mrjajcej miejdzy elektroda 29 i elementami wytwa¬ rzajacyimi strumien elektronów. W razie potrzeby moga byc zastopowane dodatkowe elektrody ogni¬ skujace 1 przyspieszajace strumien elektronów usytuowane w kanale 26-.miedzy prowadnica 36 i ekranem lutfmnoforowyim 28 do regulacji szero¬ kosci strumienia. Tak wice przez przykladanie odpowiednich napiec do róznych ksztaltek 41a o przekroju litery W, strumien elektronów moze byc wyrzucamy na ekran luiminoforowy 28 z róz¬ nych punktów wzdluz kanalów 26.Na figurze 7 zihistrowa.no schematycznie inna zasade sikupiania elektronów w strumien przy ich rtrchu wzdluz okreslonego toru. Technika ta zna¬ na Jest pod nazwa ogntekowaonia slalomowego •i atffjfirttfu pt.: „Ogniskowanie slalomowe" J. & C&fta I mnych w „Pioceeding o* the IRE", zeszyt 45 z IktopOda UW5 r., str. 1517-il&22. Przy ogni«ftowaniu sMofriowyin wykorzystuje sie uklad szeregu równoleglych, dodatnio naladowanych pre¬ tów 56 rozmieszczonych w okreslonych odstepach w plaszczyznie srodkowej miedzy dwiema równo¬ leglymi, uziemionymi lub ujemnie naladowanymi plytami 58 i 60. Ladunek dodatni na pretach 56 5 wywoluje takie pole elektrostatyczne, ze strumien elektronów skierowany zostaje do przestrzeni mie¬ dzy plytami 56 i 60 i przeplywa wzdluz plaszczyz¬ ny wyznaczonej pretami 56 po torze falistym wo¬ kól tych pretów 56, jak zaznaczono linia 62. 19 Na fig. fig. 8 i 9 pokazana jest prowadnica 64 skonstruowana przy wykorzystaniu zasady ogni¬ skowania slalomowego, która mozna wykorzystac w lampie obrazowej 10 wedlug wynalazku. Pro¬ wadnica 64 zawiera szereg pretów 66 rozciagnie- 15 tych równolegle w pewnym odstepie wzajemnym w poprzek kanalów 26 banki 12, przy czym prety 66 przechodza przez scianki nosne 24 i opieraja sie na n:'ch. Prety 66 usytuowane sa w jednej plaszczyznie, w sasiedztwie i równolegle do tyl- 3Q nej sciany 20 banki 12. Sciana 20 ma w kazdym kanale 26 trzy lukowate rowki 67 przebiegajace równolegle, w pewnym odstepie od siebie, wzdluz kanaiu. Na wewnetrznej powierzchni sciany 20 tyl¬ nej ulozony jest szereg równoleglych, rozmiesz- M czonych w pewnych 'odstepach wzgledem siebie przewodzacych prad elektryczny pasków metalo¬ wych 68a i 68b. Paski 68a i 68b przebiegaja w poprzek wiszystkich kanalów 26 i w poprzek powierzchni rowków 67. Sa one tak ulozone, ze za M kazdym z pretów 66 rozciaga sie równolegle pa¬ sek 68a, a w przerwach pomiedzy pretami 66 i równoletgle do nich rozciagaja sie paski 68b.Miejdzy pretami 66 i sciana czolowa 18 banki 12 usytuowana jest poprzecznie plyta metalowa 70 jg rozciagajaca sie wzdluz kanalu 26. Plyta 70 jest oddalona od pretów 66 na odleglosc w zasadzie równa odleglosci miedzy tymi pretami i metalo¬ wymi paskami 68a i 68b. W plycie 78 wykonanych jest wiele otworów 72 rozmieszczonych w trzech ^ równoleglych rzedach rozciagajacych sie wzdluz kanalów 28, przy czym kazdy z tych rzedów roz¬ ciaga sie naprzeciw i równolegle do rowka 67 w tylnej scianie 20 banki 12. Jak pokazano na fig. 8, otwory 72 w kazdym rzejdzie wypadaja 45 miedzy pretami 66. liczba rowków 67 w scianie 20 tylnej i liczba rzedów rowków w kazdym ka¬ nale 26 zaleza od liczby strumieni kierowanych wzdluz kanalu, W wykonaniu pokazanym na fig. 9 wystepuja trzy rowki i trzy szeregi otworów na M trzy strumienie elektronów.W czasie pracy prowadnicy slalomowej 64 do kazdego z pretów 66 przylozony jest potencjal do¬ datni. Paski 68a i 68b oraz plyta 70 sa uziemione.Poszczególne strumienie elektronów kierowane sa 55 do kanalu 26 wzdluz rowków $7. Kazdy ze stru¬ mieni elektronów przeplywa przez ufklad pretów 66 po torze falistym, jak to opisano poprzednio przy omówieniu slalomowej zasady ogniskowania, zilustrowanej na fig. 7. Wygiety lukowato ksztalt m ulozonych w kazdym rowku 67 tasm; stwarzaja* cych uziemiona powierzchnie, wywoluje sily elek¬ trostatyczne oddzialujace na strumien elektronów i zmuszajace go do przebiegu wzdluz rowków po lorze falistym. Przez przylozenie do jednego z pas¬ je ków §8* potencjalu ujemnego pojawiaja sie sily3 9 elektrostatyczne oddzialujace na strumien elektro¬ nów przeplywajacy miedzy paskiem i sasiednim pretem 66, zmuszajace go do odchylenia z faliste¬ go toru przeplywu w kierunku czolowej sciany 18 lampy. Strumien przechodzi przez otwór 72 w plycie 70, po czym zostaje przyciagniety przez ekran luminoforowy 28 na czolowej scianie 18 pod wplywem potencjalu elektrody 29. Miedzy plyta 70 i ekranem luminaforowym 28 moga byc umiesz¬ czone dodatkowe elektrody ogniskujace i przy¬ spieszajace strumien elektronów. Przez przelacza- rae potencjalu panujacego na poszczególnych pa¬ skach metalowych 68a powoduje sie wyrzucanie strumienia elektronów z prowadnicy w kierunku ekranu luminoforowego 28 z róznych punktów dlugosci kanalu 26.Czesc 16 lampy obrazowej 10 zawiera wyrzut¬ nie elektronowa zdolna do wyrzucania elektronów i kierowania ich do prowadnic w kanalach 26.Na fig. 10 i Ul pokazany jest przyklad wykona¬ nia wyrzutni elektronowej, odpowiedniej do takie¬ go wykorzystania. Wyrzutnia 74 ma podstawe 76 utrzymywana przez pare wsporników 80 w pewnej odleglosci równolegle do czolowej sciany 78 tej czesci 16 zawierajacej wyrzutnie, stanowiacej prze¬ dluzenie czolowej sciany 18 czesci obrazowej 14.Podstawa 76 wyrzutni jest wiec zaanocowana wzdluz krawedzi ekranu luminoforowego i jest do niego równolegla, a przy tym przebiega w poprzek otwartych konców kanalów 2fi Podstawa 78 wy¬ konana jest z cienkiej blachy z dobrego przewod¬ nika elektrycznego, o duzej wytrzymalosci mecha¬ nicznej i malej przewodnosci cieplnej, takiego jak Stal lub stop ferniko. Podstawa 76 dzieli sie na szereg zasadniczo prostokatnych sekcji siatkowych 82 zamocowanych jedna za druga miedzy dwiema tasmami mocujacymi 84 za posrednictwem most¬ ków 86; Taka konstrukcja podstawy 76 wyrzutni pozwala na rozszerzanie sie i kurczenie sekcji siatkowych 82 w czasie pracy wyrzutni 74. W kaz¬ dej z sekcji siatkowych 82 wykonanych jest wiele równoleglych szczelin 88, prostopadlych do jej krawedzi podluznych.Th sekcji siatkowych 82 podstawy 76 wyrzutni po stronie tylnej sciany 92 tej czesci 16 lampy przymocowane sa katody 00. Sa one rozmieszczone miedzy sasiednimi parami sa odizolowane elektrycznie od podstawy 76 przez warstwe 01 z izolatora elektrycznego, jak to po¬ kazano na fig. 10. Katody 90 moga byc wykona¬ ne z dowolnego materialu charakteryzujacego sie duza emiisyjnoscia, njp. z tlenku baru. Z .powodów omówionych dalej, mocuje sie po dwie rozsuniete katody 90 na przemian, miedzy kazda para szcze¬ lin 88, przy czym takie pary katod 90 rozmiesz¬ czone sa w grapach, po trzy pary. Do kazdej z elektrod 90 doprowadzony jest przewód 93, co umozliwia zmiany potencjalów na poszczególnych lratodach.Miedzy podstawa 76 wyrzutni i sciana czolowa 78 lampy rozciajgniety jest grzejnik 94, wykonany np. z drutu tungistenowego. Grzejnik 94 umiesz¬ czony jest w sasiedztwie katod 90. Oslona 96 .o przekroju lukowatym umieszczona miedzy grzej¬ nikiem 94 i czolowa sciana 78 lampy chroni te 9 308 10 sciane przed oddzialywaniem ciepla, oaoijajac je w kierunku katod 90.Miedzy wyrzutnia 74 i tylna sciana 92 lampy 16. wstawiona jest metalowa plyta 98, spelniajaca i role siatki. Plyta 98 ma otwory 100 wykonane na¬ przeciw kazdej z katod 90. Wyrzutnia 74 nadaje sie do wykorzystania z prowadnica promienia elektronów technika slalomowa w rozwiazaniu po¬ kazanym na fig. 8 i 9. Tak wiec miedzy plyta 10 siatkowa 98 i czolowa sciana 92 lampy rozmiesz¬ czony jest szereg rozstawionych równolegle pre¬ tów 102, które,usytuowane sa w tej samej plasz¬ czyznie co prety 66 prowadnicy 64 z fig. 8. Na wewnetrznej powierzchni tylnej sciany 92 czesci 15 16 zawierajacej wyrzutnie elektronowa nalozona jest uziemiona metalowa folia 104. Wyrzutnia 74 rozciaga sie wzdluz calej czesci 16 w poprzek wszystkich kanalów 26 obrazowej czesci 14 lampy.W czasie pracy wyrzutni 74 grzejnik 94 jest do- M laczony do zródla pradu i nagrzewa katody 90 do stanu termoemisji elektronów. Sekcje siatkowe 82 podstawy ,76, na których spoczywaja katody 90, maja potencjal ujemny w stosunku do plyty 98 z otworami 100. Przez podanie na katody 90 na- 25 piecia nieco bardziej dodatniego w stosunku do potencjalu sekcji siatkowych 8fc, ale nie tak do¬ datniego, jak potencjal plyty 98, elektrony emi¬ towane z katody 90 przeplywaja w kierunku tej plyty 98 przechodzac przez odpowiedni otwór 100. 30 Wiazki .elektronów przechodzace przez otwory 100 w plycie 98 dostaja sie w obszar pola elektrosta¬ tycznego wywolanego przez potencjal na zespole pretów 102. Jak to omówiono wyzej w odniesieniu do prowadnicy 64 pokazanej na fig. 8 i 9, pole 3g to powoduje przeplyw strumienia elektronów przez uklad pretów po torze falistym wzdluz prowadni¬ cy usytuowanej na wprost odpowiedniej katody.Wiazka elektronów z poszczególnych katod 90 mo¬ ze byc regulowana przez zmiane napiecia na tych 40 katodach. Jesli napiecie katody podwyzszy sie tak, ze stanie sie ono bardziej dodatnie od potencjalu plyty siatkowej 98, to strumien elektronów zmniejsza sie az do zupelnego zaniku.Przy pracy laimpy obrazowej 10, wszystkie ka- 45 tody 90 na calej dlugosci wyrzutni 74 sa pod na¬ pieciem wytwarzajac jeden lub wiecej strumieni elektronów wzdluz kazdej prowadnicy 84. Przy przeplywie strumienia elektronów do poczatku prowadnicy 64 ulega on odchyleniiu i wyrzuceniu 50 z prowadnicy przy zalaczeniu ujemnego potencjalu na odpowiedni pasek metalowy 68«, przedstawiony na fig. 8. Strumien elektronów pada wtedy na ekran luminoforowy 28 wybierajac na nim pierw- sza linie. Przez zalaczenie potencjalu na- kolejne 55 paski 68a powoduje sie ) odchylanie strumienia elektronów w róznych punktach dlugosci prowad¬ nicy, a wiec realizuje sie wybieranie kolejnych linii obrazu. Strumien elektronów moze byc mo¬ dulowany przez zmiane napiecia przylozonego do ao elektrod 90. W ten sposób, przez kolejno^liniówe wyibieranie ekranu 28 z odpowiednia predkoscia modulowanym strumieniem elektronów uzyskuje sie obraz, który moze byc obserwowany przez czo¬ lowa sciane 18 lampy. 65 W wyrzutni 74 w wykonaniu pokazanym na119 308 11 12 fig. 10 i 11 katody 90 sa rozmieszczone parami.Na fig. 10 katoda usytuowana z lewej strony wy¬ twarza .strumien elektronów przeplywajacy po fa¬ listym torze zaznaczonym przerywana linia 106, podczas gdy katoda z prawej strony wytwarza strumien elektronów przeplywajacy równiez po falistym torze, ale zaznaczonym linia ciagla 108, przy czym pierwszy tor falisty 106 jest odwrócony w stosunku do drugiego toru falistego 108. Poz¬ wala to na odchylanie kazdego ze strumieni elek¬ tronów w punktach posrednich w stosunku do punktów odchylania drugiego strumienia, dzieki czemu poszczególne strumienie elektronów moga wybierac na ekranie rózne linie. Przez zalaczanie napiecia na jedna 'lub obie katody 90 doszczegól¬ nych par uzyskuje sie poszczególne linie w pro¬ cesie wybierania. Jak pokazano na fig. 10, kato¬ dy 90 zgrupowane sa po trzy pary. Daje to trzy pary strumieni elektronów, jakie moga byc kie¬ rowane do poszczególnych kanalów 26 lampy.W przypadku kineskopu kolorowego kazda z tych par strumieni moze byc wykorzylstana do odtwa¬ rzania na ekranie luminóforowyim 28 innej barwy.Na figurze 12 pokazano inne wykonanie wyrzut¬ ni 110 elektronowej, jaka moze byc uzyta w lam¬ pie obrazowej 10 wedlug wynalazku. Wyrzutnia 110 zawiera wzdluzny pret grzejny 1-12 z nalozona warstwa tworzaca katode 114. Katoda 114 moze byc wykonana z dowolnego materialu emitujacego elektrony pod wplywem nagrzania, np. z* tlenku baru. Miedzy materialem katody 114 a pretem grzejnym 112 usytuowana jest warstwa- izolacyjna 115. Pokryty materialem katody pret grzejny 112 rozciagniety jest w czesci 16 obejmujacej wyrzut¬ nie elektronowa w poprzek konców kanalów obra¬ zowej czejsci lampy. Piret grzejny 112 usytuowany jest w oslaniajacej go rurze metalowej 116. Rura 116 ma szereg otworów 118 wykonanych w pew¬ nych odstepach na calej jej dlugosci. Otwory 118 znajduja sie w poblizu konców prowadnic 36. Na tylnej scianie 20 lam(py w poblizu otworów 118 rury oslaniajacej katode ulozona jest plyta me¬ talowa 120.W czasie praicy wyrzutni 110, przez pret grzejny 112 przeplywa prad elektryczny powodujac na¬ grzewanie katody 114. Wytwarza to chmure elek¬ tronów wewnatrz rury oslaniajacej 116. Pod wply¬ wem napiecia podanego na te rure 116, równego lub nieco bandziej dodatniego od potencjalu ka¬ tody 114 oraz na plyte 120, której potencjal jefst dodatni w stosunku do potencjalu rury oslaniaja¬ cej 116 i katody 114, elektrony przeplywaja przez otwory 118. Elektrony wyplywajace przez otwory 118 skierowane zostaja w postaci strumienia mie¬ dzy równolegle plyty 122 i 124, które doprowadza¬ ja strumien do konca prowadnicy w czejsci 14 obrazowej lampy. Prowadnica ta moze byc typu pokazanego na fig. 3 do 6 lub na fig. 8 i 9. Przez odpowiednie rozmieszczenie otworów strumienie elektronów doprowadzane sa do prowadnicy pod takim katem., ze wymusza to przeplyw elektro¬ nów strumieniem wzdluz prowadnicy w opisany wyzej sposób. Strumienie elektronowe moga byc" tez w opisany sposób poprzednio odchylane i wy¬ rzucane z prowadnicy w róznych punktach na jej dlugosci pozwalajac na kolejno-liniowe wybieranie ekranu luminciforowego na czolowej scianie lampy obrazowej.Strumienie elektronów moga byc przy tyan mo¬ dulowane za pomoca odpowiedniej siatki modulu¬ jacej umieszczonej przy otworach 118 rury 116 wyrzutni elektronowej. Siatke taka moga tworzyc wkladki metalowe na lub przy rurze 116 wyrzutni w poblizu kazdego z otworów 118, z tym, ze wy¬ mienione wkladki musza miec otwory wyrówna¬ ne z otworami 118 w rurze wyrzutni. Przez wy¬ bieranie ekranu luminoforowego lampy i modulo¬ wanie strumieni elektronów uzyskuje sie obraz, jaki mozna obserwowac przez czolowa sciane* lampy obrazowej.Zastrzezenia patentowe 1. Przyrzad z elementami wybieranymi sterowa¬ na wiazka elektronów, ziwlaszcza plaska lampa elektroproimieniowa, obejmujaca banke prózniowa z rozstawionymi równolegle w niewielkim odste¬ pie scianami, czolowa i tylna, elektrode bomlbair- dowana usytuowana w sasiedztwie i zasadniczo równolegla do sciany czolowej oraz elementy wy¬ twarzajace i kierujace wiazka elektronów po to¬ rze przebiegajacym miedzy scianami czolowa i tyl¬ na banki, zasadniczo równolegle do elektrody bombardowanej, znamienny tym, ze zaiwiera ele¬ menty (36, 64) rozmieszczone na calej dlugosci okreslonego toru dla skupiania elektronów w wiazke oraz elementy (41a, 68a) dla odchyla¬ nia tej wiazki w kierunku elektrody bombardo¬ wanej w wybranych punktach dlugosci okreslo¬ nego toru. 2. Przyrzad wedlug zastrz. 1, znamienny tymv ze elektrony sa wytwarzane i kierowane wzdluz szeregu równoleglych torów rozciagajacych sie mie¬ dzy sciana czolowa (18) i sciana tylna (20) banki (12) zasadniczo równolegle do elektrody bombar¬ dowanej, przy czym na calej dlugosci kazdego z wymienionych torów ulozona jest prowadnica skupiajaca elektrony w wiazke i wyrzucajaca te wiazke w kierunku wymienionej elektrody bom¬ bardowanej w wybranych punktach dlugosci toru jej przeplywu. 3. Przyrzad wedlug zastrz, 1 albo 2, znamienny tym, ze prowadnice zawieraja elementy (42a, 42b, 44a, 44b, 47a, 47b, 48a, 48b, 66, 68a, 68b, 70) wy¬ twarzajace pole elektrostatyczne skupiajace elek¬ trony w wiazke. 4. Przyrzad wedlug zastrz. 1 albo 2, znamienny tym, ze elektroda bombardowana stanowi ekran luminoforowy (28) nalozony na wewnetrzna po¬ wierzchnie czolowej sciany (18) banki. 10 15 20 25 30 35 40 45 58 55110 308 Fic.2. 50 40 m 50 Fif.4. Fig.5./////)VS)////////////// Fi9.10.-M'W'<'iW£A ^Z^.^ \( s^ /Z/// M-f ^^S" 2fc =0 (O- ffl ^d Fi§. IZ. PL