Przedmiotem wynalazku jest wskaznik cyfrowy ulatwiajacy nastawianie ukladu strojenia odbiornika telewizyjnego zawierajacy pamiec do przechowywania sygnalów binarnych reprezentujacych informacje strojenia.Ostatnio opracowano elektroniczne uklady dla odbiorników telewizyjnych zawierajace pamiec do przechowywania sygnalów binarnych reprezentujacych napiecia strojenia do sterowania generatorem lokal¬ nym w celu wybrania róznych kanalów jakimi dysponuje uzytkownik np. z opisu patentowego Stanów Zjednoczonych nr 4 123 713 znany jest pamieciowy uklad sterowania ulatwiajacy strojenie. Jakkolwiek ten typ ukladu strojenia z pamiecia jest bardziej uniwersalny i mniej kosztowny nizinne rodzaje elektronicznych ukladów strojenia, takie jak na przyklad uklady wykorzystujace syntezatory czestotliwosci, ich niedogodnos¬ cia jest to, ze konieczne jest zaprogramowanie ukladu przez producenta, a w niektórych przypadkach takze przez uzytkownika, aby wprowadzic do pamieci ukladu potrzebna informacje strojenia.W niektórych znanych rodzajach pamieciowych ukladów strojenia, wielkosc pamieci to jest liczba elementów, w których moze byc przechowywana informacja, jest ograniczona ze wzgledu na koszt ukladu strojenia. W rezultacie, w tych ukladach strojenia mozna przechowywac informacje strojenia tylko dla ograniczonej liczby preferowanych kanalów, mniejszej od calkowitej liczby kanalóww pasmie telewizyjnym.W przypadku Stanów Zjednoczonych w pasmie telewizyjnym znajduja sie kanaly 2-83, zatwierdzone przez Federalna Komisje Komunikacji (FCC). Poniewaz kanaly preferowane przezdanego uzytkowania, zarówno ze wzgledu na swa zawartoscjak i warunki odbioru w miejscu zamieszkania uzytkownika znane sa tylko temu uzytkownikowi,to w przypadku ukladów sterowania z pamiecia zawierajacych pamiec z ograniczona liczba elementów pamieciowych programowanie musi byc przeprowadzone przez samego uzytkownika. Programo¬ wanie pamieciowego ukladu strojenia polega nie tylko na wybraniu odpowiednich kanalów, lecz równiez obejmuje wytworzenie sygnalów binarnych reprezentujacych napiecie strojenia i informacje obrazowania numeru kanalu dla poszczególnych kanalów. Dla uzytkownika, który przywykl do tradycyjnego mechani¬ cznego ukladu strojenia z mechanicznym, obrotowym przelacznikiem kanalów, procedura programowania pamieciowego ukladu strojenia moze stanowic duza trudnosc i powodowac niepotrzebnie wezwanie pomocy serwisowej. Dlatego pozadane jest, aby pamieciowy uklad strojenia upraszczal mozliwie maksymalnie procedure programowania.Jedna z trudnosci programowania ukladu strojenia z pamiecia jest koniecznosc korelowania obrazu na ekranie z numerem kanalu. Oznacza to, ze w czasie nastawiania napiecia strojenia dla otrzymania czytelnego obrazu, jesli nie jest przypadkowo wlasnie w chwili otrzymania obrazu nadawany sygnal identyfikacyjny stacji lub, gdy uzytkownik nie wie, na którym kanaje nadawanyjest program odbierany aktualnie na ekranie,2 118 258 to nie ma on mozliwosci sprawdzenia, na którym kanale odbiornik jest aktualnie nastrojony i nie moze zaprogramowac odpowiedniej informacji wskazania numeru kanalu.W celu usuniecia tej niedogodnosci mozna zastosowac elektromechaniczny miernik napiecia reagujacy analogowo na napiecie strojenia, który daje uzytkownikowi informacje o wzglednej pozycji strojenia (patrz, np. uklad strojenia opisany w Magnavox Service Manual — 703777 Dotykowe Zespoly Strojenia Video, Manual Nr 7353, Volume 12, opublikowane przez Magnavox Company, Fort Wayne, Indiana). Mierniki elektromagnetyczne sa nie tylko stosunkowo kosztowne i ze wzgledu na swoje rozmiary nie harmonizuja z odbiornikiem, lecz wskazania ich sa trudne do odczytania przez uzytkownika nie obeznanego ze sprzetem elektronicznym. Ponadto rozdzielczosc mierników elektromagnetycznych miedzy pozycjami strojenia, gdzie ciasno rozmieszczone sa preferowane kanaly moze byc niewystarczajaca. Takna przyklad uzytkownik moze nie rozróznic pozycji dla kanalów 4, 5 lub 6.Mozliwe jest równiez zbudowanie wskaznika, który na ekranie zobrazowalby skale oznaczona nume¬ rami kanalów (a nie napieciami strojenia) i mialby wskaznik w postaci preta zmieniajacego swa dlugosc wzdluz skali w czasie zmian napiecia strojenia (patrz np. wskaznik opisany w prospekcie f-my General Instrument „General Instrument AY-3-8330Elektroniczna Skala Strojeniowa na Ekranie TV). Jakkolwiek taki wskaznik na ekranie telewizora jest wolny od niektórych wad miernika elektromechanicznego, to jego uzytkowanie moze byc jednak dosc trudne, poniewaz podobnie jak miernik elektromechaniczny dostarcza on informacji w postaci analogowej. Ponadto uklad wskazywania na ekranie telewizora powieksza koszt ukladu strojenia i dlatego nie moze byc stosowany.Tak wiec korzystne jest, aby pamieciowy uklad strojenia zawieral zespól umozliwiajacy wskazanie napiecia strojenia w postaci czytelnej dla przecietnego uzytkowania i który korzystnie zawieralby srodki zmniejszajace mozliwosc pomylki uzytkownika.Zgodnie z wynalazkiem wskaznik cyfrowy ulatwiajacy nastawianie ukladu strojenia odbiornika telewi¬ zyjnegojest wyposazony w pamiecdo przechowywaniasygnalów binarnych dla róznych kanalów,jakie moze wybrac uzytkownik oraz urzadzenie sterujace wprowadzaniem sygnalów binarnych do pamieci w fazie programowania ukladu strojenia i pobieraniem sygnalów binarnych z pamieci w fazie pracy normalnej ukladu strojenia, zawierajacy selektor faz pracy polaczony z zespolem czasujaco-sterujacym, sluzacy do selektywnego wytwarzania sygnalu normalny wprowadzajacego uklad w faze pracy normalnej i sygnalu strojenia wprowadzajacego uklad w faze programowania. Polaczony z zespolem czasujaco-sterujacym rejestr numeru kanalu, wytwarzajacy na rozkaz uzytkownika sygnaly binarne, reprezentujace numery kanalów polaczony z zespolem czasujaco-sterujacym zawiera elementy napiecia strojenia wytwarzajace na rozkaz uzytkownika sygnaly binarne, odpowiadajace napieciom strojenia w róznych kanalach, elementy wskazni¬ kowe do obrazowania okreslonych symboli w odpowiedzi na odpowiednie kombinacje kodowe sygnalów binarnych. Wskaznik charakteryzuje sie tym, ze zawiera multiplekser do selektywnego wprowadzania sygnalów binarnych odpowiadajacych numerom kanalów do elementów wskaznikowych tak, ze numery kanalów sa zobrazowane w odpowiedzi na sygnal normalny oraz do selektywnego wprowadzania okreslo¬ nych sygnalów wybranych z sygnalówbinarnych reprezentujacych napiecia strojenia do elementów wskazni¬ kowych tak, aby liczby zobrazowania w odpowiedzi na sygnal strojenia, byly zalezne od wartosci napiec strojenia. Korzystnie, ze liczby zobrazowano wodpowiedzi na sygnal strojenia sa zalezne liniowo od wartosci napiec strojenia.Rejestr numerów kanalów zawiera licznik numerów kanalów do wytwarzania co najmniej czterech sygnalów binarnych reprezentujacych co najmniej jedna liczbe dziesietna zakodowana binarnie, elementy strojenia zawieraja licznik napiecia strojenia generujacy sygnaly binarne w prostym formacie formowania binarnego, a elementy zawierajace co najmniejjedno pole cyfrowe do zobrazowania liczb dziesietnych 0do 9, multiplekser wprowadza cztery sygnaly binarne w formacie dziesietnym zakodowanym binarnie do srodków wskaznikowych tak, ze w odpowiedzi na sygnal normalny jednocyfrowe pole wskaznika zobrazuje liczby dziesietne 0 do 9, a multiplekser wprowadza trzy najbardziej znaczace sygnaly binarne zapisu ósemkowego na elementy wskaznikowe tak, ze w odpowiedzi na sygnal strojenia wspomniane jednocyfrowe pole wska¬ znika zobrazuje cyfry w zakresie miedzy 0 a 7. Multiplekser zawiera elementy do selektywnego doprowadza¬ nia sygnalów binarnych reprezentujacych pierwszy symbol niecyfrowy oznaczajacy faze programowania dla urzadzenia wskaznikowego, gdzie symbol ten jest zobrazowany w odpowiedzi na sygnal strojenia.Rejestr numerów kanalów zawiera licznik numerów kanalów do generowania sygnalów binarnych reprezentujacych dwucyfrowe liczby dziesietne odpowiadajace numerom kanalów, a elementy wskaznikowe maja pierwsze i drugie pola wskaznikowe. Multiplekser doprowadza sygnaly binarne reprezentujace liczby dwucyfrowe, odpowiadajace numerom kanalów, do urzadzenia wskaznikowego, tak, ze cyfry dziesiatek liczb cyfrowych odpowiadajacych numerom kanalów sa zobrazowane w pierwszym polu a cyfry jednostek liczb dwucyfrowych sa zobrazowane w drugim polu wskaznika w odpowiedzi na sygnal normalny oraz doprowa¬ dza sygnaly binarne, reprezentujace pierwszy symbol oraz okreslone sygnaly binarne wybrane w sygnalów118 258 3 reprezentujacych napiecie strojenia do elementów wskaznikowych tak, ze pierwszy symboljest zobrazowany na jednym z pól wskaznika, a liczby zwiazane z napieciami strojenia sa zobrazowane na pozostalym polu.Pierwszym symbolem jest litera A. Multiplekser zawiera elementy do wprowadzenia okreslonej przerwy w zobrazowaniu litery A.Rejestr numerów kanalów zawiera elementy sterujace do wytwarzania sygnalu sterujacego „góra", w celu zwiekszenia stanu licznika napiecia strojenia i sterujacego „dól" w celu zmniejszenia stanu licznika napiecia strojenia. Multiplekser zawiera elementy do doprowadzania sygnalów binarnych reprezentujacych litere J do elementów wskaznikowych, przy czym multiplekserdoprowadza sygnaly binarne reprezentujace litery A i J do elementów wskaznikowych tak, ze litera A jest nieprzerwanie zobrazowana w pierwszym polu, a litera J jest nieprzerwanie zobrazowana w drugim polu w odpowiedzi na brak sygnalów „góra" i „dól* i obecnosci sygnalu strojenia. Multiplekser zawiera elementy do doprowadzania sygnalów binarnych repre¬ zentujacych litere C i sygnalów binarnych reprezentujacych litere H elementów wskaznikowych tak, ze litera C jest zobrazowana w pierwszym polu, a litera H jest zobrazowana w drugim polu w pierwszej czesci czasu trwania sygnalu zegarowego oraz elementy do doprowadzania sygnalów binarnych reprezentujacych liczby dwucyfrowe odpowiadajace numerom kanalów sa zobrazowane w pierwszym polu, a cyfry jednostek dwucyfrowych liczb dziesietnych sa zobrazowane w drugim polu w drugiej czesci czasu trwania sygnalu zegarowego w odpowiedzi na sygnal kanal.Przedmiot wynalazku jest uwidoczniony w przykladzie wykonania na rysunku, na którym fig. I przedstawia schemat blokowy odbiornika telewizyjnego z pamieciowym ukladem strojenia wedlug wyna¬ lazku ulatwiajacym jego nastawianie przez uzytkownika, fig. 2 — tabele pewnych kombinacji kodu binar¬ nego ulatwiajaca wyjasnienie dzialania ukladu strojenia wedlug fig. I, a fig. 3 i 4 przedstawiaja, w formie ukladu logicznego, odpowiednie czesci ukladu strojenia przedstawionego na fig. I.Jak przedstawiono na schemacie z fig. 1 sygnalwielkiej czestotliwosci RFodbieranyjest przez antene 12, polaczona z zespolem ksztaltowania, gdzie sygnal wielkiej czestotliwosci RF jest filtrowany, wzmacniany oraz w innyjeszcze sposób ksztaltowany. Uksztaltowany sygnal wielkiej czestotliwosci RF zostaje doprowa¬ dzony do mieszacza li gdzie jest mieszany z sygnalem generowanym przez generator lokalny 18 w celu wytworzenia sygnalu IF o czestotliwosci posredniej.Czestotliwosc generatora lokalnego ustalona jest przez napiecie wytworzone w ukladzie strojenia 28 zgodnie z kanalem wybranym przez uzytkownika tak, ze sygnal tej czestotliwosci zostanie zmieszany z sygnalem wielkiej czestotliwosci,to sygnal posredniej czestotliwosci IF ma czestotliwosci nosne wizji i fonii o okreslonych z góry czestotliwosciach. Sygnal posredniej czestotliwosci IF zostaje doprowadzony do zespolu 22, gdzie jest filtrowany, wzmacniany i w inny jeszcze sposób ksztaltowany. Czesc sygnalu posredniej czestotliwosci zostaje doprowadzona do dyskryminatora automatycznego dokladnego dostrojenia, który wytwarza sygnal automatycznego dokladnego dostrojenia AFT reprezentujacy odchylenia czestotliwosci nosnej obrazu od wartosci znamionowej (wynoszacej w Stanach Zjednoczonych 45 75 MHz), bedace nastep¬ stwem starzenia sie elementów lub zmiany warunków pracy. Napiecie AFTdoprowadzone jest do generatora lokalnego 18 w celu takiej zmiany napiecia strojenia, która zmniejszy odchylenia czestotliwosci nosnej wizji od wartosci nominalnej. Sygnal wyjsciowy zespolu ksztaltowania 22 doprowadzonyjest do zespolu przetwa¬ rzania sygnalu 26, przetwarza poszczególne elementy sygnalu posredniej czestotliwosci tak, ze obraz pow¬ staje na ekranie kineskopu 28, a dzwiek zostaje odtworzony za pomoca glosnika 38.Uklad strojenia 28jest pamieciowym ukladem przystosowanym do przechowywania informacji wystar¬ czajacej do dostrojenia do kilku wybranych kanalów, jednak nie wszystkich kanalów mieszczacych sie w pasmie telewizyjnym. Uklad strojenia 28, moze byc zaprogramowany na strojenie tylko 16 kanalów, tych które sa preferowane przez odbiorców ze wzgledu na nadawany program lub na wlasciwosci odbioru w miejscu zamieszania uzytkownika.Uklad strojenia 28 zawiera pamiec napiecia strojenia do przechowywania sygnalów binarnych reprezen¬ tujacych napiecia strojenia kazdego z 16-tu kanalów preferowanych przez odbiorce. Kazdy element pamieci ma 12 komórek pamieciowych do przechowywania 12-tu sygnalów binarnych lub bitów (cyfr binarnych), które maja albo wartosc logiczna „1M odpowiadajacy stosunkowo wysokiemu napieciu +V lub wartosc logiczna „O44 odpowiadajacy sygnalowi ziemi. Sygnaly binarne przechowywane w kazdym elemencie pamieci maja prosty format binarny. Oznacza to, ze kazdy z 12-tu sygnalów binarnych reprezentuje potege 2 od Odo 11 i sa uporzadkowane rosnaco od prawej do lewej.Kazdy element pamieci 112 napiecia strojenia ma swój adres. Informacja o napieciu strojenia wybranych kanalów jest przechowywana w adresowanych kolejno elementach pamieci w porzadku wzrastajacych numerów kanalów. Rejestr adresowy 114 czterostopniowy, sprzezony z pamiecia napiecia strojenia 112 generuje cztery sygnaly dwójkowe reprezentujace w postaci binarnej liczby dziesietne (M5 do adresowania dowolnefo z U elementów pamieci 112 napiecia strojenia. Rejestr adresowy 114jest licznikiem zliczajacym4 111251 w góre i w dól z mozliwoscia wprowadzenia sygnalów binarnych na wejscia Mbtokadau, np. ukladem scalonym CD 4029 RCA Corporation. Zawartosc rejestru adresowego 114 (reprezentowana przez cztery sygnaly binarne) moze byc zwiekszona o dziesietna cyfre 1 lub zmniejszona o dziesietna cyfre I przez odpowiedni sygnal sterujacy, co zostanie wyjasnione ponizej.Gdy element pamieci 12 napiecia strojenia jest zaadresowany, wówczas zawartosc zaadresowanego elementu zostaje „odczytana" i wprowadzona do przetwornika 116 cyfrowo-analogowego D/A, który przetwarza J4 na odpowiednie napiecie strojenia dla generatora lokalnego 18.Rejestr 118 napiecia strojenia zawierajacy 12 stopni rozwiazany jako licznik zliczajacy w góre i w dól w prostym formacie binarnym, sprzezony z pamiecia napiecia strojenia 112 generuje w czasie ustawiania ukladu strojenia 2t dwanascie sygnalów binarnych przechowywania w kazdym elemencie pamieci 112 napiecia strojenia reprezentujacych napiecia strojenia kazdego z wybranych kanalów. W czasie ustawienia ukladu strojenia 2t, zawartosc rejestru 118napiecia strojenia zwieksza sie lub zmniejsza o kolejnejedynki w odpow iedzi na sygnaly generowane pod kontrola uzytkownika i zostaje przetworzona przez przetwornik 116 na odpowiadajace jej napiecia strojenia, co trwa dopóty, dopóki obraz na kineskopie nie bedzie obrazem oczekiwanym przez uzytkownika. Wybrane sygnaly binarne wytworzone przez rejestr 118 napiecia strojenia zostaja przeslane do monitora 121 numeru kanalu, gdzie obrazowane sa cyfry odpowiadajace napieciu strojenia, dzieki czemu uzytkownik moze sprawdzic, ze obraz na kineskopie odpowiada kanalowi, który chcial wybrac. Na rozkaz uzytkownika zawartosc rejestru 118 napiecia strojenia zostaje „wpisana*4 do aktualnie adresowanego elementu napiecia 112 napiecia strojenia.Numer kanalu odpowiadajacy numerowi wybranemu przez uzytkownika zostaje wyswietlony na wska¬ zniku litw odpowiedzi na sygnaly binarne wytworzone przez rejestr 122numeru kanalu. Rejestr 122numeru kanalu zawiera dwa 4-stopniowe zliczajace w góre i w dól liczniki, z mozliwoscia wprowadzenia sygnalów binarnych na wejscia blokujace, na przyklad uklady scalone CD 4029 RCA Corporation. Kazdy z liczników wytwarza cztery sygnaly binarne w formacie dziesietnego kodowania binarnego BCD (patrz zapis zakodo¬ wany liczb 0-9 w tabeli na fig. 2 w kolumnie oznaczonej dwójkowy reprezentujace liczby dziesietne 0-9).Sygnaly binarne wytworzone przez pierwszy licznik reprezentuja najmniej znaczaca cyfre LSD liczby dziesietnej, a sygnaly binerne wytwarzane przez drugi licznik reprezentuja najbardziej znaczaca MSD cyfre numeru kanalu. Oba liczniki sa sprzezone kaskadowo i zliczaja miedzy liczbami 02 i 83 w porzadku wzratajacym lub malejacym w odpowiedzi na sygnal wysylany przez uzytkownika.W celu zmniejszenia ilosci elementów elektronicznych we wskazniku cyfrowym 128, sygnaly binarne reprezentujace LSD i MSD numeru kanalu sa multipleksowane i przetwarzane sekwencyjnie we wskazniku 128 numeru kanalu. Sygnaly binarne reprezentujace LSD sa doprowadzane do dekodera 124monitora przez multiplekser 126 wskaznika w czasie sygnalu zegarowegojednostki a sygnaly binarne reprezentujace MSD sa doprowadzone do dekodera 124 wskaznika przez multiplekser 126 w czasie sygnalu zegarowego dziesiatki.Dekoder 124 monitora przetwarza cztery sygnaly binarne wprowadzane na jego zaciski wejsciowe na siedem sygnalów binarnych, z których kazdy odpowiada segmentowi siedmiocyfrowego wskaznika. Siedem binar¬ nych sygnalów wyjsciowych dekodera 124 wchodzi na multiplekser 126, który z kolei wprowadza je na pozycje jednostek siedmiosegmentowego wskaznika 138A w czasie sygnalu zegarowegojednoski i na pozycje dziesiatek w czasie sygnalu zegarowego dziesiatki. Siedmiosegmentowy wskaznik 138A i 138B, który moze byc wskaznikiem opartym na diodach emisyjnych lub cieklych krysztalach, zawiera siedem segmentów a-g, które moga byc selektywnie wyswietlane w odpowiedni na wartosci logiczne (JT lub Ja) wprowadzonych sygnalów binarnych dajacy cyfry dziesietne 0 do 9. W celu utworzenia cyfry 9 na przyklad, nalezy wyswietlic segmenty a, b, c, f i g. Czestotliwosc i okres trwania sygnalu zegarowego wskaznika ustalone sa tak, ze uzytkownik nie obserwuje migotania na wskazniku numeru kanalu.Sygnaly binarne LSD i MSD wytworzone przez rejestr 122 numeru kanalu doprowadzone sa do pamieci 132. Pamiec 132 jest pamiecia zawierajaca 82 elementy pamieciowe z których kazdy ma komórke do przechowywania jednego bita. Adresy 82-u elementów pamieci 132 odpowiadaja numerom 82-u kanalów miedzy 02 i 83. Takwiec, na przyklad, gdy rejestr 122numeru kanalu zawiera sygnaly binarne reprezentujace kanal numeru 13, to zostaje zaadresowany odpowiedni element pamieci przeskoku 132. Zadaniem pamieci 132 jest wyslanie np. wartosci logicznej „1" wówczas gdy dany kanal ma byc pominiety poniewaz nie jest kanalem preferowanym przez uzytkownika. W odpowiedzi na obecnosc sygnalu M1M w pamieci 132 detektor 134 wytwarza sygnal .przeskok".Sygnaly binarne LSD i MSD wytworzone przezrejestr 122 numeru kanalu sa równiez doprowadzone do selektora 136 pasma, który na przyklad moze zawierac uklad pamieciowy (ROM) tylko do odczytu informa¬ cji, który wyznacza na podstawie numeru kanalu pasmo czestotliwosci w którym lezy wybrany kanal i wytwarza sygnal wybrania pasma. Tak wiec w Stanach Zjednoczonych, selektor 136 pasma wytwarza111251 5 odpowiednie sygnaly wybierania pasma dla kanalów 2-6, 7-13 i 14-83. Sygnaly wybierania pasma sa doprowadzane do generatora 18, gdzie steruja zzakresem czestotliwoscijego oscylacji. Generator lokalny 18 zawiera uklad diod waraktorowych, które sa wlaczone w obwód generatora w odpowiedzi na sygnal wybierania pasma i wyznaczaja zakres czestotliwosci, w którym oscyluje generator 18. Dokladna wartosc drgan generatora 18 wyznaczona jest przez wielkosc napiecia strojenia.Sygnaly zegarowe sterujace sekwencja pracy ukladu strojenia 20 wytwarzane sa przez zespól sterujaco- czasujacy 138 droga podzialu sygnalu zegarowego jaki wytwarza oscylator czasujacy na rózne okresy czasowe. Sygnaly sterujace przesylaniem informacji do i od pamieci 112 napiecia strojenia oraz pamieci 132 przeskoku i sterujace operacjami zliczania rejestru adresowego 114, rejestru napiecia strojenia 118 i rejestru numeru kanalu 122 w sposób ponizej opisany sa wytwarzane w odpowiedzi na sygnaly czasujace orazsygnaly rozkazowe wytwarzane przez detektor 142, klawiature 144, selektor rodzaju pracy 146 i detektor przeskoku 134. Detektor 142 przepiecia wykrywa chwile gdy napiecie zasilania ukladu strojenia 20 wzrasta ponad okreslony poziom, wówczas, gdy po wylaczeniu, napiecie zasilania zostaje ponownie doprowadzone do odbiornika i w odpowiedzi wytwarza sygnal przepiecia PUP.Klawiatura 144 zawiera przyciski oznaczone góra G, dól D. Pamiec i Kasowac, które po przycisnieciu przez uzytkownika powoduja wytworzenie i doprowadzenie do zespolu sterujaco-czasujacego 138 odpowiednich sygnalów rozkazowych. Te sygnaly rozkazowe powoduja podwyzszenie lub obnizenie zawartosci rejestru adresowego 114, rejestru 118 napiecia strojenia i rejestru 122 numeru kanalu i decyduja czy informacja zawarta w pamieci 112 napiecia strojenia i pamieci 132 przeskoku ma byc przechowana, czy skasowana. Selektor 146 rodzaju pracy ma polozenie Normabe, Kanal i Strojeaie do wytwarzania odpowiednich sygnalów które sluza do sterowania rodzajem pracy ukladu strojenia 20. Ponizej zostanie opisane dzialanie zespolu czasujaco-ste rojacego 138 w czasie sterowania praca ukladu strojenia 20. Zespól czasujaco-sterujacy 138 zawiera uklad logiczny realizujacy opisane ponizej operacje. Alternatywnie zespól czasujaco-sterujacy 138 moze miec postac mikroprocesora sterowanego wedlugprogramu realizujacego opisane ponizej operacje przechowywanego w sprzezonej w nim pamieci. Polaczenia miedzy zespolem czasujaco-sterujacyra 138 i róznymi czesciami ukladu strojenia 20 zostaly pominiete z uwagi na zachowanie przejrzystosci rysunku. Dzialanie tych polaczen sterujacych zostanie wyjasnione w ponizszym opisie ukladu sterujacego 20.W czasie dzialania urzadzenia, zakladajac ze selektor 146 rodzaju pracy ustawiony jest w polozeniu Non—hr, po wlaczeniu odbiornika, sygnaly binarne reprezentujace najnizszy numer kanalu tj. numer 02 (zobrazowany na wskazniku 120) zostaja wprowadzone do rejestru 122 numeru z zespolu 123, a sygnaly binarne reprezentujace liczbe 15 zostaja wprowadzane do rejestru 114 z zespolu 115, przy czym wprowadze¬ nie do rejestrównastepuje w odpowiedzi na sygnal przepiecia PUP.W tym momencie detektor 134przeskoku sprawdza zawartosc elementu pamieci 132 przeskoku odpowiadajacego kanalowi numeru 02. Jezeli wykryta zostanie wartosc logiczna „P, to detektor wytwarza sygnal SKIP oznaczajacy, ze kanal 2, jako nieprefero- wany zostaje opuszczony. Jezeli wykryte zostanie „0*4 to detektor wytwarza i doprowadza do zespolu czasujaco-sterojacego 138 sygnal SKIP (logicznie komplementarny wzgledem sygnalu SKIP) oznaczajacy, ze kanal 2 jest kanalem preferowanym i nie bedzie opuszczony.W odpowiedzi na sygnal SKIP zostaje powiekszona zawartosc rejestru 122 numeru kanalu o 1 oraz zostaje przebadana zawartosc elementu pamieci 132 przeskoku odpowiadajacego nastepnemu kanalowi.Proces ten powtarza sie do chwili wytworzenia sygnalu SKIP. W odpowiedzi na sygnal SKIPpodwyzszona zostaje o 1 zawartosc rejestru adresowego 114, natomiast nie nastepuje dalszy wzrost stanu rejestru 122 numeru kanalu. W tym momencie zawartosc rejestru 122 numeru kanalu (która jest pierwszym adresem pamieci 132 przeskoku, przy którym detektor odczytal „0") zostaje wyswietlona na wskazniku numeru kanalu oraz zostaje odczytana i przetworzona na wartosc analogowa zawartosc pierwszego elementu pamieci 112 napiecia strojenia.Jezeli uzytkownik chce zmienic kanal, to moze to zrobic przez nacisniecie przycisku dól D lubgóra G na klawiaturze 144. Gdy zostanie wcisniety przycisk dól D, to zawartosc rejestru 12 numeru kanalu zostaje kolejno zwiekszana o 1 az do wytworzenia sygnalu SKIP przezdetektor 134. Po wytworzeniu sygnalu SKIP zawartosc rejestru 114adresowego zostaje zwiekszona o 1, natomiast zatrzymane zostaje dalsze zwiekszenie zawartosci rejestru 122 numeru kanalu. W tym czasie zostaje wyswietlony numer drugiego preferowanego kanalu oraz wytworzone odpowiednie napiecie strojenia. Dzialanie ukladu strojenia 20 po nacisnieciu przycisku dól D w celu zmiany kanalujest takie samo jak dzialanie ukladu strojenia 20 wówczas, gdy zostal wcisniety przycisk góra G w celu zmiany kanalu, za wyjatkiem tego, ze zawartosc rejestru 122numeru kanalu i rejestru 114 adresowego zostaja zwiekszone o 1, a nie zmniejszone o 1.Jak wspomniano juz powyzej, zada sie, aby informacje o napieciu strojenia kanalów preferowanych przez uzytkownika byly przechowywane w kolejnych elementach pamieci 112 napiecia strojenia w tym samym porzadku co numery kanalów. Aby to spelnic, uzytkownik ustawia wpierw przelacznik 146selektora6 118 258 rodzaju pracy w polozenie kanal. W odpowiedzi na wytworzenie sygnalu kanal, zawartosc rejestru 122 numeru kanalu i zawartosc rejestru 114 adresów zostaja zwiekszone az do czasu, gdy numer pierwszego kanalu, który ma wartosc logiczna „O44 w sprzezony w nim elemencie pamieci 132 przeskoku zostanie wyswietlony a sprzezony z nim element pamieci 112 napiecia zaadresowany w taki sam sposób, jak przy sygnale przepiecia PUP, gdy do odbiornika zostanie po raz pierwszy doprowadzane napiecie zasilania. Jezeli zaden i kanalów nie zostal zaprogramowany, to numer 02 pojawi sie na wskazniku 120, a na ekranie kineskopu 28 powstanie nieczytelny obraz, poniewaz do pamieci 132 przeskoku nie zostanie wprowadzony bit przeskoku, tj. „T, a pamiec 112 napiecia strojenia nie zawiera zadnej znaczacej informacji. Wówczas uzytkownik powinien zaprogramowac uklad strojenia 20 tak, aby wytworzyl on w sposób opisany ponizej odpowiednie napiecie strojenia poprawiajace jakosc obrazu, lub moze przez nacisniecie przycisku góra G klawiatury 144 wybrac nastepny kanal do zaprogramowania, jezeli uzyskany obraz jest niedostatecznej jakosci, lub do przeprogramowania, jezeli uzyskany obraz jest czytelny lecz uzytkownik chce poprawicjego jakosc.Po nacisnieciu przez uzytkownika przycisku góra G, zawartosc rejestru 122 numeru kanalu jest powiek¬ szona o I do czasu wytworzenia nastepnego sygnalu SKIP.Wówczas zostaje wyswietlony numer nastepnego juz zaprogramowanego lub niezaprogramowanego kanalu oraz zaadresowany sprzezony z nim element napiecia 112 napiecia strojenia. W celu zaprogramowania lub przeprogramowania napiecia strojenia, uzytkownik powinien ustawic wylacznik 146 selektora rodzaju pracy w polozenie strojenie, a nastepnie nacisnac przycisk góra G i dól D klawiatury 144 w celu zmiany napiecia strojenia przez taka zmiane zawartosci rejestru 118 napiecia strojenia, która pozwoli uzyskac dobry obraz na ekranie kineskopu 28.W tej fazie programowania uzytkownik musi sie upewnic, ze obrazodpowida wybranemu kanalowi,dla którego przeznaczona jest informacja o napieciu strojenia, zanim ta informacja zostanie wpisana do pamieci 112. Jest to konieczne, poniewaz obraz moze odpowiadac innemu numerowi kanalu niz numer zobrazowany na wskazniku 120 numeru kanalu, wówczas gdy przelacznik 146 selektora rodzaju pracy znajdowal sie w polozeniu kanal. Taka sytuacja moze powstac na przyklad wówczas, gdy uzytkownik „przejdzie" przez wlasciwe napiecie strojenia dla wybranego kanalu, w którym nosnik wielkiej czestotliwosci RFjest niedosta¬ tecznie silny, aby wytworzyc dobry obraz na ekranie do napiecia strojenia nastepnego kanalu. Oczywiscie uzytkownik moze sprawdzic czy obraz odpowiada wybranemu kanalowi czekajac na emisje sygnalu rozpo¬ znawczego danej stacji. Poniewaz jednak taka procedura musialaby byc powtórzona dla kazdego z prefero¬ wanych kanalów, które nalezy zaprogramowac, bylaby to niepozadana, duza strata czasu.W ukladzie strojenia wedlug wynalazku uzytkownik moze sprawdzic czy obraz odpowiada wybranemu kanalowi przez sprawdzenie na wskazniku 120 numeru kanalu po przestawieniu wylacznika 146 selektora rodzaju pracy w polozenie strojenie. Gdy wylacznik 146 selektora rodzaju pracyjest ustawiony w polozeniu strojenie, wówczas multiplekser 126 wejscia wskaznika odlacza sygnaly binarne wytwarzane przez rejestr 122 numeru kanalu, reprezentujacego LSD i NSD numeru kanalu z wejscia wskaznika 120 numeru kanalu i zalacza sygnaly binarne wytwarzane przez rejestr 118 napiecia strojenia reprezentujace aktualne napiecie strojenia na wejscie wskaznika 120 numeru kanalu. W rezultacie wskaznik 120 numeru kanalu wyswietla liczba dziesietna równa w przyblizeniu napieciu strojenia, co daje uzytkownikowipewna orientacjaw pozycji strojenia. Wygenerowane przez rejestr 118 napiecia strojenia, sygnaly doprowadzane do multipleksera 126 wejscia wskaznika i na wejscie wskaznika numeru kanalu sa tak dobrane, ze liczba odpowiadajaca napieciu strojenia obrazowana w fazie strojenia zwiazana jest liniowo z napieciem strojenia z pominieciem wartosci ulamkowych w zakresie, który jak to zostanie wyjasnione ponizej, jest nieczytelny lub mylacy dla przeciet¬ nego uzytkownika. Poslugujac sie tabela napiec strojenia, która wiaze liczby napiecia strojenia obrazowane przez wskaznik 120 numeru kanalu wówczas gdy uklad strojenia 20przelaczanyjest na rodzaj pracy strojenie z odpowiadajacymi im rzeczywistymi napieciami strojenia, uzytkownik moze sprawdzic czy obraz otrzy¬ many w pozycji strojenie przelacznika i odpowiadajace temu napiecie strojenia odpowiadaja programowa¬ nemu kanalowi.W celu wprowadzenia sygnalów binarnych reprezentujacych napiecie strojenia uzytkownik naciska przycisk pamiec na klawiaturze 144. W odpowiedzi na sygnal pamiec zawartosc rejestru 118 napiecia strojenia zostaje przeniesione i „wpisana" do aktualnie adresowanego elementu pamieci 112 napiecia strojenia. Jednoczesnie w odpowiedzi na sygnal pamiec, zawartosc rejestru 118 napiecia strojenia zostaje przeniesiona i „wpisana"do aktualnie adresowanego elementu pamieci 112 napiecia strojenia. Jednoczesnie w odpowiedzi na sygnal pamiec zostaje doprowadzone i wpisane do adresowanego aktualnie elementu pamieci 132 przeskoku „(T logiczne (przez doprowadzenie sygnalu ziemi).Jezeli obraz kanalu, który ma byc zaprogramowanyjest nieodpowiedni dla uzytkownika lub odpowiada innemu kanalowi okreslonemu przez napiecie strojenia wyswietlane w pozycji strojenie, uzytkownik powi¬ nien nacisnac przycisk kasowanie. W odpowiedzi na wytworzenie sygnalu kasowanie zostaje wprowadzona i wpisana do aktualnie adresowanego elementu pamieci 132 przeskoku „1" (przez polaczenie ze zródlem napiecia zasilajacego +V).118258 7 Po zaprogramowaniu kanalu, uzytkownik powinien przelaczyc selektor rodzaju pracy 146 w polozenie kanal, tak aby mógl byc zaprogramowany lub przeprogramowany nastepny kanal.W ukladzie strojenia 20, w celu utworzenia cyfrowego wskazania zwiazanego zaleznoscia liniowa / napieciem strojenia generowanym w pozycji strojenie, trzy najbardziej znaczace bity odpowiadajace 2"-2'\ oznaczone na fig. I przez B11-B9, wytworzone przez rejestr 118 napiecia strojenia zostaja doprowadzone przez multiplekser 126 wejsciowy wskaznika cyfrowego do dekodera 124 wskaznika zamiast sygnalów binarnych reprezentujacych najbardziej znaczaca cyfre MSD numeru kanalu w czasie sygnalu zegarowego dziesiatki oraz nastepne trzy najbardziej znaczace bity, odpowiadajace 2*-2*. oznaczone B8-B6 na fig. 1, wytworzone przez rejestr 118 napiecia strojenia sa doprowadzane przez multiplekser 128 wejsciowy wska¬ znika cyfrowego do dekodera 124 wskaznika zamiast sygnalów binarnych reprezentujacych LSD numeru * kanalu w czasie sygnalu zegarujacego Jednostki. W takim ukladzie, gdzie zawartosc rejestru 118 napiecia strojenia zmienia sie od pierwszej wartosci granicznej odpowiadajacej najmniejszej wartosci napiecia stroje¬ nia do drugiej, najwiekszej wartosci granicznej napiecia strojenia, cyfry na pozycjach dziesiatek i jednosci wskaznika zmieniaja sie miedzy 0 i 7 zgodnie z kodem ósemkowym opisanym w kolumnie oznaczonej ósemkowy tabeli na fig. 2 Nalezy pamietac, ze w zapiesie ósemkowym trzybitowym nie ma wyzszej ponad 7 kombinacji znaków kodowych. Tak wiec dla zapisu ósemkowego nic ma kombinacji znaków, dla której nie byloby znaczacego wskazania cyfrowego, jak w przypadku prostego zapisu binarnego i zapisu szesnastko- wego omówionych powyzej. Oznacza to, ze gdy stosuje sie zapis ósemkowy, to wskaznik 128numeru kanalu zmienia wskazanie w zaleznosci liniowej wzgledem napiecia strojenia miedzy cyframi 00 i 77 bez zadnej przerwy w której wskazanie cyfrowe nie jest /wiazane liniowo z napieciem strojenia.Niejest tak gdy stosuje sie prosty binarny lub szesnastkowy zapis kodowy.Analiza kolumny oznaczonej „dwójkowy" tabeli na fig. 2 wskazuje, ze jakkolwiek kazde pole wskaznika 129 numeru kanalu moze zobrazowac tylko dziesiec cyfr dziesietnych tj. 8-9, jesli stosuje sie czterobitowy prostv kod binarny na przyklad przez doprowadzenie do wskaznika 128 sygnalów binarnych BU-BS to poniewaz cztery bity na kazdym z pól wskaznika moga przyjmowac kombinacje odpowiadajace liczbom wiekszym od 9, tj. liczbom 18-15, po wyswietleniu cyfry 9 na kazdym z pól wskaznika wytworzonych zostaniejeszcze szesc kombinacji kodowych, których symbole obrazowe nie wiaza sie znaczaco z wielkoscia napiecia strojenia, i nastapi przerwa, w czasie której wskazania nie beda uzaleznione liniowo od napiecia strojenia. Gdy stosuje sie czterobitowy kod szesnastkowy opisany w kolumnie oznaczonej heksadecymalny tabeli na fig. 2, tojakkol¬ wiek mozna dla dalszych po cyfrze 9 szesciu kombinacji kodowych wyswietlic na wskazniku litery A-F, bedzie to mylace dla uzytkownika.Fig. 3 przedstawia uklad logiczny multiplesera 126 wejsciowego wskaznika cyfrowego do wprowadzania szesciu najbardziej znaczacych bitów B11-B6 na wejsciu wskaznika 128 numeru kanalu w zapisie ósemko¬ wym w celu zobrazowania dwu cyfrdziesietnych zwiazanych liniowo z napieciem strojenia w pozycji strojenie selektora rodzaju pracy ukladu 28. Multiplekser wejsciowy 126 wskaznika cyfrowegoprzedstawiony na fig. 3 zawiera kwadratowa matryce 4X4 bramki przepustowe T 312*4, 314a4, 316*4 i 318*4. Kazda bramka przepustowa T ma zacisk wejsciowy 381, zacisk wyjsciowy 382 i zacisk 383 sterujacy przeplywem informacji miedzy zaciskiem wejsciowym 381 i wyjsciowym 382. Jak dlugo „O44 jest na zacisku sterujacym 383 bramki, tak dlugo zacisk 381 jest odciety od zacisku wyjsciowego 382, przez co zaden sygnal wprowadzony na zacisk wejsciowy 381 nie dziala na poziom sygnalu na zacisku wyjsciowym 382. Gdy na zacisku sterujacym 383 pojawi sie „1", kazdy sygnal doprowadzony do zacisku wejsciowego 381 jest przekazywany na zacisk wyjsciowy. Zacisk wyjsciowy 382 kazdej bramki przepustowej jednej kolumny matrycy jest polaczony z jednym z czterech wspólnych przewodów wyjsciowych 328*4. Przewody wyjsciowe 328a4multipleksera 126 wejsciowego wskaznika cyfrowego wedlug fig. 3 sa czterema przewodami wejsciowymi dekodera 124 wskaznika wedlug fig. 1. Zacisk sterujacy kazdej bramki przepustowej w jednym rzedzie polaczony jest z jednym z czterech przewodów sterujacych 322*328. Sygnal sterujacy w kazdym z przewodów sterujacych 322-328 jest generowany przez jedna z czterech elementów 338-336.Zwraca sie uwage, ze sa cztery bity wskazania numeru kanalu, zwiazane z polami dziesiatek i jednosci, podczas gdy tylko trzy bity wskazania napiecia strojenia zwiazane z polami dziesiatek i jednosci. Dlatego na zaciski wejsciowe 381 bramek 316a i 318a przepustowych rzedu zwiazanego z polami dziesiatek i jednosci wskazania napiecia strojenia podawany jest nieprzerwanie sygnal „masy".Sygnal wyjsciowy elementu I 338 przejmie wartosc „Tisygnaly binarne reprezentujace dziesietne pole numeru kanalu, to jest sygnaly MSD3-MSDO odpowiadajace bitom 23-2°, zostana przeslane do dekodera 124 wskaznika wówczas gdy sygnal czasujacy Dziesiatki przyjmie wartosc M1M i sygnal normalny lub kanal wprowadzony do elementu LUB 338 przyjmie wartosc „1**. Sygnal wyjsciowy elementu I 332 przyjmie wartosc Ju i sygnaly binarne reprezentujace jednostkowe pole numeru kanalu, tj. sygnaly LSD3-LSIH3 odpowiadajace bitom 23-2° zostana przeslane do dekodera 124, wówczas gdy sygnal czasujacy Jednostki8 na 2st przyjmie wartosc „1\ a takze sygnal normalny lub kanal przyjmie wartosc „1". Sygnal wyjsciowy elementu I 384przyjmie wartosc „P. Sygnal wyjsciowy elementu I 334 przyjmie wartosc „Ti sygnaly binarne B11-B9 reprezentujace pole dziesiatek w zapisie ósemkowym liczby odpowiadajacej napieciu strojenia zostana przeslane do dekodera 124 wskaznika wówczas, gdy sygnal czasujacy Dziesiatkii sygnalstrojenia beda mialy wartosci J". Sygnal wyjsciowy elementu 1336 przyjmie wartosc „Tisygnaly binarne BS-B4 reprezentujace pola jakosci wartosci liczbowej napiecia strojenia zostana przeslane do dekodera 124 wówczas, gdy sygnal czasujacy Jtfeaptki i sygnal strojenia przyjma wartosci w 1u. Sygnaly binarne doprowadzanedo dekodera 124 sa dekodowane zgodnie z kolumna oznaczona .DEKODER" w tablicy wedlug fig. 2.W ukladzie logicznym multipleksera 124 wejsciowego wskaznika cyfrowego wedlug fig. 3 w miare zmieniania zawartosci rejestru Ut napiecia strojenia w celu zmiany napiecia strojenia od jednej wartosci krancowej do drugiej, liczba odpowiadajaca napieciu strojenia bedzie sie zmieniala w sposób liniowy miedzy dwucyfrowa liczba dziesiatna 00 i dwucyfrowa liczba dziesietna 77. Poniewaz numer kanalu jest równiez dwucyfrowa liczba dziesiatna, to uzytkownik moze nie byc pewien czy selektor rodzaju pracy, ukladu 20 znajduje sie w pozycji normalnej pracy czy w pozycji wybierania kanalu, czy tez pozycji korekcji napiecia strojenia. Aby uniknac tej niepewnosci, pozadane jest aby w pozycji strojenie byla wyswietlana tylko jedna cyfra dziesietna wskazujaca wartosc napiecia strojenia, a nie dwie. Aby calkowicie wykluczyc pomylke celowe jest wyswietlenie jednego symbolu wskazujacego uzytkownikowi, ze uklad strojenia 24znajduje siew pozycji kanal a innego symbolu wskazujacego, ze uklad jest w pozycji strojenie.W celu wyswietleniajednej a nie dwu cyfr dziesietnych reprezentujacych napieciestrojenia, do multiple¬ ksera 124 doprowadza sie tylko trzy najbardziej znaczace sygnaly binarne B11-B9 (zamiast dwu grup sygnalów B11-B9i BS-B4). Multiplekser 124wprowadza sygnaly BU-B9 na dekoder 124a utworzony tam siedmiobitowy symbol obrazowy wprowadzony zostaje na pozycje jednostek w zespole 134 wskaznika w czasie trwania sygnalu czasujacego Jednostki. Poniewaz sygnaly binarne zmieniaja sie od symbolu odpowia¬ dajacego dziesietnej cyfrze 0 do symbolu odpowiadajacego dziesiatnej cyfrze 7 w czasie gdy zmienia sie napiecie strojenia, to nie bedzie symbolu kodowego, który by nie mógl byc czytelnie zobrazowany za pomoca zespolu 134A wskaznika i w rezultacie cyfra napiecia strojenia bedzie sie zmieniac liniowo wraz z napieciem strojenia w calym zakresie jego zmian.Aby uzytkownik mógl lepiej rozróznic pozycje selektora: wybieranie kanalu i korekcja napiecia stroje¬ nia, w polozeniu strojenie selektora 144, tak dlugo jak uzytkownik nie zmienia wartosci napiecia strojenia za pomoca przycisków góra G i dól D na klawiaturze 144, na pozycji 134B dziesiatek wskaznika obrazowego jest litera A odpowiadajaca symbolowi kodowemu wprowadzonemu na multiplekser 124 z zespolu 14S, a na pozycji jednostek litera J odpowiadajaca symbolowi kodowemu wprowadzonemu na multiplekser 124 z zespolu 194, ie widoczny jest symbol literowy AJ oznaczajacy regulacje. W czasie gdy uzytkownik zmienia napiecie strojenia za pomoca przyciskówgóra G i dól D i obrazowanejest w polu 134Ajednostek zmieniajaca *;e jednocyfrowa liczba odpowiadajaca napieciu strojenia, w polu dziesiatek 134B wyswietlanajest litera A.Poniewaz tylko trzy najbardziej znaczace sygnaly B11-B9 doprowadzone sa do zespolu 124 wskaznika numeru kanalu, to napiecie strojenia bedzie sie zmieniac bardzo wolno, co moze stwarzac wrazenie, ze napiecie strojenia nie zmienia sie wogóle. Dla unikniecia tej niedogodnosci sygnaly binarne dostarczone przez zespól 154 za pomoca odpowiednich polaczen pomiedzy zródlem napiecia +V a sygnalem masy reprezentujacym symbol — (kreska) sa wprowadzane na multiplekser 124 i naprzemiennie obrazowane w miejsce litery A w polu 130A dziesiatek, w czasie zmiany napiecia strojenia w pozycji strojenie ukladu.Korzystnejest uzycie sygnalu czasujacego dla naprzemiennego obrazowania litery A i symbolu — (kreska) z czestotliwoscia odpowiadajaca szybkosci zmian napiecia strojenia. Poniewaz sygnal BC z rejestru 118 zmienia sie z szybkoscia równa polowie szybkosci z która zmienia sie najmniej znaczacy sygnal binarny wprowadzony na wskaznik 124 numeru kanalu, tj. B9, to ma szybkosc zmiany równa polowie szybkosci, z która zmienia sie liczba napiecia strojenia, co jest dla tego celu szybkoscia korzystna.Dla rozróznienia rodzajów pracy kanal i strojenie wprowadza sie na multiplekser 124 sygnaly binarne reprezentujace litere C z zespolu 152 i sygnaly reprezentujace litere R z zespolu 154. Sygnaly te sa obrazowane w polu dziesiatek 134B i jednosci 134A jako symbol CH (kanal) na zmiane z dwucyfrowym numerem kanalu, wówczas gdy przelacznik 144 selektora znajduje sie w polozeniu kanal. W celu zmiany obrazu symbolu CH na dwucyfrowy numer kanalu i odwrotnie, sygnal czasujacy Zmkmy majacy na przyklad okres okolo 3 sek. zostaje wytworzony przez zespól sterujacy 138 i doprowadzony do multipleksera 124 wejsciowego wskaznika.Fig. 4 przedstawia matryce 4X7 bramek T, której zadaniem jest: 1) ciagle obrazowanie dwucyfrowego numeru kanalu w pozycji normalnej selektora rodzaju pracy i 2) alternatywne obrazowanie dwucyfrowego numeru kanalu i symbolu CH w pozycji selektora kanal i 3a) ciagle zobrazowanie symbolu AJ gdy nie koryguje sie napiecia strojenia za pomoca przycisków góra G i dól Dw pozycji strojenie oraz 3b) zobrazowa-118 258 9 nie jednocyfrowej liczby napiecia strojenia na pozycji jednostek 130A wskaznika oraz alternatywne zobrazo¬ wanie symboli A i —w pozycji dziesiatek 130B wskaznika wówczas, gdy koryguje sie napiecie strojenia za pomoca przycisków góra G i dól D w pozycji strojenie selektora. Uklad logiczny przedstawiony na fig. 4jest analogiczny do przedstawionego na fig. 3. Element LUB 412, element NIE-I 414, elementy NIE 416i I 418, 420, 422 i 424sterujac przeplywem informacji do dekodera 124 realizuja wymienione wyzej funkcje I) i 2).Element NIE—LUB 434 i element I 436 i 438 sterujac przeplywem informacji do dekokdera 124 realizuja wymieniona wyzej funkcja 3a). Element NIE—LUB 440, element NIE 426 i elementy 1428,430i 432sterujac przeplywem informacji do dekodera 124 realizuja funkcja 3b). Dekoder 124 wskaznika cyfrowego dekoduje zgodnie ze schematem umieszczonym w kolumnie oznaczonej „DEKODER" tabeli na fig. 2 grupy czterech sygnalów binarnych tworzac odpowiednie cyfry i symbole.Dla ulatwienia procesu nastawiania ukladu strojenia 20 moze byc korzystne zobrazowanie symboli reprezentujacych pasmo strojenia na pozycji 130B dziesiatek obok liczby napiecia strojenia zobrazowanej na pozycji jednostek 130A. Dla zrealizowania tego, przy zalozeniu ze sa trzy pasma strojenia, doprowadza sie na wejscie multipleksera 126 wskaznika sygnaly binarne reprezentujace litery A, B i C odpowiadajace pasmom strojenia, pierwszemu drugiemu i trzeciemu. Po wygenerowaniu napiecia strojenia kanalu w pierwszym pasmie, sygnaly binarne reprezentujace litere A zostaja zobrazowane w polu dziesiatek 130B a odpowiednia jednocyfrowa liczba napiecia strojenia jest obrazowana w polu jednostek 130A. Analogicznie jest w przy¬ padku pozostalych dwu pasm. Dla oznaczenia pasma mozna zastosowac licznik modulo 3zliczajacy w góre i w dól (tj. licznik majacy trzy stany wyjsciowe), którego zawartosc zwieksza sie o 1 za kazdym razem gdy zawartosc rejestru 118napiecia strojenia odpowiada maksymalnej wartosci napiecia strojenia, np. za kazdym razem gdy zawartosci rejestru napiecia strojenia 118 zmienia sie od wszystkich „ P na wszystkie „(T i którego zawartosc zmniejsza sie o 1 za kazdym razem gdy zawartosc rejestru 118 odpowiada minimalnemu napieciu strojenia, np. za kazdym razem gdy zawartosc rejestru napiecia strojenia 118 zmienia sie od wszystkich „0" na wszystkie „1". Te i inne modyfikacje wynalazku mieszcza sie w zakresie jego istoty.Zastrzezenia patentowe 1. Wskaznik cyfrowy ulatawiajacy nastawienie ukladu strojenia odbiornika telewizyjnego wyposazony w pamiec do przechowywania sygnalów binarnych dla róznych kanalówjakie moze wybrac uzytkownik, oraz urzadzenie sterujace wprowadzaniem sygnalów binarnych do pamieci w fazie programowania ukladu strojenia i pobieraniem sygnalów binarnych z pamieci w fazie pracy normalnej ukladu strojenia, zawierajacy selektor faz pracy polaczony z zespolem czasujaco-sterujacym sluzacydo selektywnego wytwarzania sygnalu normalny wprowadzajacego uklad w faze pracynormalnej i sygnalu strojenia wprowadzajacego uklad w faze programowania, polaczony z zespolem czasujaco-sterujacym rejestr numeru kanalu wytwarzajacy na rozkaz uzytkownika sygnaly binarne reprezentujace numery kanalów polaczony z zespolem czasujaco-sterujacym elementy napiecia strojenia wytwarzajace na rozkaz uzytkownika sygnaly binarne odpowiadajace napieciom strojenia w róznych kanalach, elementy wskaznikowe do zobrazowania okreslonych symboli w odpowiedzi na odpowiednie kombinacje kodowe sygnalów binarnych, znamienny tym, ze zawiera multiplekser (126) do selektywnego wprowadzania sygnalów binarnych reprezentujacych numerów kanalów do elementów wska¬ znikowych tak, ze numery kanalów byly zobrazowane w odpowiedzi na sygnaly normalny, oraz do selektyw¬ nego wprowadzania okreslonych sygnalów wybranych z sygnalów binarnych reprezentujacych napiecie strojenia do elementów wskaznikowych tak, aby liczby zobrazowania w odpowiedzi na sygnalstrojenia byly zalezne od wartosci napiec strojenia. 2. Wskaznik wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze zawiera multiplekser (126) sluzacy do wysylania okreslonych sygnalów wybranych z sygnalów binarnych reprezentujacych napiecie strojenia do elementów (124,128,130A, 130B) wskaznikowych tak, ze liczby obrazowane w odpowiedzi na sygnal strojenie sa zalezne liniowo od wartosci napiec strojenia. 3. Wskaznik wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze rejestr (122) numerów kanalów zawiera licznik numerów kanalu do wytwarzania co najmniej czterech sygnalów binarnych reprezentujacych co najmniej jedna liczba dziesietna zakodowana binarnie, a elementy (112, 116, 118) strojenia zawieraja licznik (118) napiecia strojenia generujacy sygnaly binarne w prostym formacie formowania binarnego, a elementy (124, 128, 130A, 130B) zawieraja co najmniej jedno pole cyfrowe do obrazowania liczb dziesietnych 0 do 9, multiplekser (126) wprowadza cztery sygnaly binarne w formacie dziesietnych zakodowanym binarnie do srodków wskaznikowych tak, ze w odpowiedzi na sygnal normalny jednocyfrowe pole wskaznika obrazuje liczby dziesietne 0 do 9 a multiplekser wprowadza trzy najbardziej znaczace sygnaly binarne zapisu ósemko¬ wego na elementy wskaznikowe tak, ze w odpowiedzi na sygnal strojenie wspomniane jednocyfrowe pole wskaznika obrazuje cyfry w zakresie miedzy 0 i 7.10 118258 4. Wskaznik wedlug zastrz. 1, albo 2albo 3, znamienny tym, ze multiplekser (126) zawiera elementy (428) do selektywnego doprowadzania sygnalów binarnych reprezentujacych pierwszy symbol niecyfrowy ozna¬ czajacy faze programowania do urzadzenia wskaznikowego, gdzie symbol ten jest obrazowany w odpowiedzi aa svgnal strojenie. 5. Wskaznik wedlug zastrz. 4, znamienny tym, ze rejestr (122) numerów kanalów zawiera licznik numerów kanalów do generowania sygnalów binarnych reprezentujacych dwucyfrowe liczby dziesietne odpowiadajace numerów kanalów, a elementy (124, 128, 130A, 130B) wskaznikowe maja pierwsze pole wskaznikowe i drugie pole wskaznikowe, a multiplekser (126) doprowadza sygnaly binarne reprezentujace liczby dwucyfrowe odpowiadajace numerom kanalów do urzadzenia wskaznikowego tak, ze cyfry dziesiatek liczb cyfrowych odpowiadajacych numerom kanalów sa zobrazowane w pierwszym polu a cyfry jednostek liczb dwucyfrowych odpowiadajacych numerom kanalów sa zobrazowane w drugim polu wskaznika w odpowiedzi na sygnal normalny, oraz doprowadza sygnaly binarne, reprezentujace pierwszy symbol oraz okreslone sygnaly binarne wybrane z sygnalów reprezentujacych napiecie strojenia do elementów wskazni¬ kowych tak, ze pierwszy symbol zobrazowanyjest najednym z pól wskaznika, a liczby zwiazane z napieciami strojenia sa zobrazowane na pozostalym polu w odpowiedzi na sygnal strojenia. 6. Wskaznik wedlug zastrz. 5, znamienny tym, ze ma pierwsze pole wskaznikowe, na którym jest zobrazowany pierwszy symbol i drugie pole wskaznikowe na którym sa zobrazowane liczby zwiazane z napieciem strojenia. 7. Wskaznik wedlug zastrz. 3 albo 6, znamienny tym, ze pierwszy symbol jest litera (A). 8. Wskaznik wedlug zastrz. 7, zumiemy tym, ze multiplekser zawiera elementy (426,428,436,440) do wprowadzania okreslonej przerwy w obrazowaniu litery (A). 9. Wskaznik wedlug zastrz. 8, znamienny tym, ze rejestr (122) numerów kanalów zawiera elementy sterujace do wytwarzania sygnalu sterujacego góra (G) w celu zwiekszenia stanu licznika napiecia strojenia i sygnalu sterujacego dól(D) w celu zmniejszenia stanu licznika napiecia strojenia, a multiplekser (126) zawiera elementy (434, 436, 438) do doprowadzania sygnalów binarnych reprezentujacych litere (J) do elementów wskaznikowych, przy czym multiplekser doprowadza sygnaly binarne reprezentujace litere (A) i sygnaly binarne reprezentujace litere (J) do elementów wskaznikowych tak, ze litera (A) jest nieprzerwanie zobrazo¬ wana w pierwszym polu a litera (J)jest nieprzerwanie zobrazowana w drugim polu w odpowiedzi na brak obu sygnalów góra (G) i dól (D) i obecnosc sygnalu strojenie. 10. Wskaznik wedlug zastrz. 8 albo 9, znamienny tym, ze elementy (426,428,436,440) do wprowadzania okresowej przerwy w obrazowaniu litery (A) zawieraja elementy (426,428,43i)do wprowadzania okresowej przerwy w podawaniu sygnalów binarnych reprezentujacych litere (A) do elementów wskaznikowych i wprowadzania w ich miejsce sygnalów binarnych reprezentujacych drugi symbol.U. Wskaznik wedlug zastrz. 8, znamienny tym, ze elementy (426, 428, 430, 440) do wprowadzania okresowej przerwy w obrazowaniu litery (A) zawieraja elementy (440) do odlaczania sygnalów reprezentuja¬ cych litere (A) od elementów wskaznikowych w odpowiedzi na okreslony z góry poziom logiczny okreslonego jednego z sygnalów binarnych reprezentujacych napiecia strojenia, który ma szybkosc zmian równa polowie szybkosci zmian najmniej znaczacego z trzech najbardziej znaczacych sygnalów reprezentujacych napiecie strojenia. 12. Wskaznik wedlug zastrz. 6, znamienny tym, ze elementy (112,116,118) napiecia strojenia zawieraja licznik napiecia strojenia do generowania sygnalów binarnych reprezentujacych w prostym formacie binar¬ nym napiecie strojenia, a multiplekser (126) doprowadza trzy najbardziej znaczace z sygnalów binarnych reprezentujacych w formacie ósemkowym napiecia strojenia do elementów wskaznikowych, tak, ze w drugim polu wskaznikowym zobrazowane sa cyfry od 0 do 7 w odpowiedzi na sygnal strojenie. 13. Wskaznik wedlug zastrz. 4, znamienny tym, ze selektor faz pracy w celu wprowadzania urzadzenia w faze programowania generuje sygnal kanal, a multiplekser (126) zawiera elementy (152,154) do doprowadza¬ nia sygnalów binarnych reprezentujacych drugi symbol, odmienny od pierwszego, do elementów wskazniko¬ wych, gdzie sa obrazowane w odpowiedzi na sygnal kanal. 14. Wskaznik wedlug zastrz. 13, znamienny tym, ze elementy (124,128,130A, 130B) strojenia wskazni¬ kowe zawieraja licznik strojenia do wytwarzania sygnalów binarnych reprezentujacych dwucyfrowe liczby dziesietne odpowiadajace numerom kanalów, a elementy wskaznikowe strojenia zawieraja elementy steru¬ jace wytwarzajace sygnal sterowania góra (G) zwiekszajacy stan licznika napiecia strojenia oraz sygnal sterowania dól (D) zmniejszajacy stan licznika napiecia strojenia, a elementy wskaznikowe strojenia zawie¬ raja pierwsze i drugie pole obrazowania, a multiplekser (126) doprowadza sygnaly binarne reprezentujace dwucyfrowe liczby dziesietne odpowiadajace numerom kanalów do elementów wskaznikowych tak, ze cyfry dziesiatek tych liczb dwucyfrowych odpowiadajace pozycjom strojenia sa zobrazowane w pierwszym polu118 258 11 cyfrowym, a cyfry jednostek liczb dwucyfrowych odpowiadajace pozycjom strojenia, zobrazowane sa w drugim polu cyfrowym w odpowiedzi na sygnal normalny, przy czym multiplekser (126) zawiera elementy (148) do doprowadzania sygnalów binarnych reprezentujacych litere (A), sygnalów binarnych reprezentuja- cych litere (J) i okreslonych z góry sygnalówbinarnych reprezentujacych napiecie strojenia do wskaznika tak, ze w pierwszym polu zobrazowana jest litera (A), a liczby zwiazane z napieciami strojenia sa zobrazowane w drugim polu w odpowiedzi na obecnosc jednego z sygnalów góra (G) lub dól (D) i sygnalu strojenie tak. ze litera (A)jest zobrazowana w pierwszym polu a litera (J) w drugim polu wodpowiedzi na brak obu sygnalów góra (G) i dól (D) i obecnosc sygnalu strojenia, a multiplekser (126) zawiera elementy (.152) do doprowadza¬ nia sygnalów binarnych reprezentujacych litere (C) i sygnalów binarnych reprezentujacych litere (H) do elementów wskaznikowych tak, ze litera (C)jest obrazowana w pierwszym polu,a litera (H)jest zobrazowana w drugim polu w pierwszej czesci czasu trwania sygnalu zegarowego, oraz elementy do doprowadzania sygnalów binarnych reprezentujacych liczby dwucyfrowe odpowiadajace numerom kanalów do elementów wskaznikowych tak, ze cyfry dziesiatek tych dwucyfrowych liczb dziesietnych odpowiadajacych numerom kanalów zobrazowane sa w pierwszym polu, a cyfry jednostek dwucyfrowych liczb dziesietnych odpowiada¬ jacych numerom kanalów zobrazowane sa w drugim polu w drugiej czesci czasu trwania sygnalu zegarowego w odpowiedzi na sygnal kanal. 15. Wskaznik wedlug zastrz. 14, znamienny tyra, ze elementy (112,116,118) napiecia strojenia zawieraja licznik napiecia strojenia wytwarzajacy sygnaly binarne w prostym kodzie binarnym reprezentujace napiecie strojenia, a multiplekser (126) doprowadza trzy najbardziej znaczace sygnaly binarne reprezentujace napiecie strojenia w kodzie ósemkowym do srodków wskaznikowych, tak, ze w odpowiedzi na sygnal strojenie w drugim polu wskaznika zobrazowane sa cyfry miedzy Oi 7.118 258 *l r Figi ..O •th I30B \ I I U A «- 4 7kW^ iblM ort T ^H *xi :^Ekz 62X1 L 7777 ^ Zmienny '¦-» 124 126 \ ^lrii 7bitói *bitj ^ I 414--•-•.—i :kzk c—^-'23 en/"* Et JL Hixfr|4Afr/| F"' k-~--^ J ¦ 150 I r"i • ii Si SES. 1 rH2 *o nr < . o |3frkl3 frfrUhtalsfrcJ-^ .116 Wskaznik numeru kanalu [ Sj-jtu k* 0 0 0 1° jo 0 0 0 1 1 1 1 11 1 1 Lu W .2° 0 10 0 0 . 1 1 1 0 0 0 0 1 1 1 1 lo 0 1 1 0 1 0 I' i' o lo 0 " 1 i jo 1 1 1 0 0 1 1 o ! 0 1 1 ij 0 1 0 1 c 1 0 1 0 1 1 2 3 « 3 6 7 8 9 10 II | 1? 13 1 14 1 15 1 [ Ssc$'~JS:* f'-'-'^ o|ojojc| o I o | o j o 1 i ! i 1 0 ! 0 i i i 0 i 2 1 i I i » ! o i o l i i i i ¦ 3 0 i ! | 0 ! C i 4 0 • 1 o! i c i i i i i i i i i 0 0 0 0 1 1 l 1 0 1 1 0 0 1 1 0 0 1 1 1 0 1 0 1 0 1 0 1 0 1 3 6 7 8 i 9 A i B I C 1 0 1 E 1 F 1 [ ^.Jz^kSnU 1 2 r i * ~' 2 7 '2 " ; 0 0 0 0 oio o! : .jo 1 i 1 f ' 0 ' 0 1 ! 0 ! 1 1 1 i jo 1 11' 0 1 2 3 4 5 6 j 7 ] [ rasie'- l \2iW\zo o Jo ! o ' ! i 0 | 0 ! 0 ojoj i ojej . 0 1 0 1 I 1 • 0|i ! 0 i 0 0 i l i 0 i ! 0|. 0 1 0 0 0 0 1 1 1 ! i 1 0 0 1 ! 1 0 1 0 I 1 1 0 1 0 1 0 1 0 1 0 i ' i i ° ! i 1 2 ] 3 i 4 | 5 ! 6 i 7 j 8 1 9 i A 1 C i H 1 J ) Fig. 2118 258 V Normalny 33| MS0 3j MS02I MSOI I M50CJ rai^ 1 iw LS0 3J hfedrttS^ TQSL*< 324 stroiente .fi Jednostki , . 330 toiisirO! 47t«. t» j-h«. 314^j" • n S»kT" n T LSD I | •7I W L920t 320* & dekodera nskojniza 1*4 Fig.3 Nomglne —?2 I I ' 'ISO 3 1 ptM mmc i • i_/^ Zmienne) |_M »v~l , , 422 (-H T L !¦• 4* H T 440 •U teiesua^,M 5 pLfOjtnie-rH-, «• tv~l DziesifltfJt4?0 rL ~V-1 ^ 5irojcckL|_J—* Fig.4 a m •u n^ a. m rU ra ra u.J-y u r^ *3 ra n T £^ U r^ 1*4 ¦Do dekodera wskaznika \24 PL PL PL