Opis patentowy opublikowano: 15.06.1982 i14988 rCZYlttNlAl i)**ó* Patentowego Int. Clf.E21F 7/00 Twórcy wynalazku: Edward Kacorzyk^ Zdzislaw Adamaszek, Wlady¬ slaw Wojtylak Uprawniony z patentu: Kopalnia Wegla Kamiennego „Silesia", Cze- chowiee-Dziedzice (Polska) Sposób i urzadzenie do odmetanowania wyrobisk górniczych Przedmiotem wynalaizku jest sposób odmetanowa' nia wyrobisk górniczych zwlaszcza w podziemnych kopalniach wegla, oraz urzadzenie do realizacji tego sposobu.Gazy znajdujace sie w zlozu wegla, w starym wyrobisku wzglednie w zrobach w kopalniach wegla, sa w rzeczywistosci mieszanina gazów, któ¬ rej niebezpiecznym skladnikiem jest przede wszy¬ stkim metan. Mieszaniny te zawieraja rózne ilosci metanu. Przepisy górnicze zezwalaja na prowa¬ dzenie robót górniczych w mieszance metanu w powietrzu do 2%. Nie caly jednak metan zawarty ^v zlozu da sie usunac za pomoca znanych metod odsysania. Praktycznie, procent odessanego meta¬ nu zawartego w zlozu wynosi okolo 30%. Reszta metanu wydziela sie do wyrobisk eksploatacyjnych i korytarzowych. Wydzielajaca' sie czesc metanu jest z kolei w pewnym procencie unoszona z prze¬ plywajacym strumieniem powietrza, reszta w mniejszych lub wiekszych koncentracjach powy¬ zej 2% gromadzi sie tam gdzie przewieszanie jest malo intensywne. Szczególnie niebezipiecznyimi re¬ jonami sa skrzyzowania wyrobisk eksploatacyjnych, z chodnikami przyscianowymi na przyklad wenty¬ lacyjnymi. W narozu chodnika wentylacyjnego przy eksploatacji systemem na zawal od pola grcmadizi sie mieszanka gazów (metanu) o zawartosci pro¬ centowej powyzej 2%. Strumien swiezego powietrza przewietrzajacego wyrobisko, w którym prowadzi sie eksploatacje zawsze plynie najkrótsza droga to 10 15 20 30 znaczy po ociosie eksploatacyjnym. Przestrzen, z której zostal wybrany wegiel, a zwlaszcza ta w poblizu miejsca gdzie likwiduje sie obudowe jest znacznie slabiej przewietrzana i tam najczesciej gromadzi sie metan.Dotychczas odmetanowanie majace na celu liilewi- dacje niebezpiecznych stezen metanu wykonuje sie przez odpowiednie intensywne przewietrzanie wy¬ robisk górniczych. Pomimo duzych nakladów ko¬ sztów na instalacje urzadzen do odmetanowania istnieja trudnosci w odmetanowaniu nadsciano- wych chodników, zwlaszcza jego czola usytuowa¬ nego w linii zawalowej. Sa to tak zwane martwe przestrzenie, gdzie nie mozna wymusic skutecznego przeplywu powietrza do rozrzedzenia koncentru¬ jacego sie tam metanu. Gromadzenie sie metanu w tym rejonie wyrobiska stanowi dla pracujacych górników bardzo niebezpieczne zagrozenie cd wy¬ buchu lub pozaru.Celem wynalazku jest usuniecie tego zagrozenia w miejscach gdzie koncentracja metanu nie byla dotychczas likwidowana znanymi sposobami.Cel ten udalo sie osiagnac dzieki zastosowaniu sposobu i urzadzenia wedlug wynalaziku. Sposób polega na tym, ze wentylacyjne powietrze prowa¬ dzone wyrobiskiem scianowym do nadscianowego chodnika rozdziela sie na dwa strumienie. Jeden ze strumieni jest kierowany przy czole chodnika usytuowanym w linii zawalowej, a drugi pod cisnieniem dodatkowo zadanym jest kierowany 114 988114188 3 lutniociagiem bezposrednio pod strop tego chod¬ nika^ skad po zmieszainiu z metanem laczy sie z Jp^rwszvm s^i^SSlieim aiby razeim wyplynac z za- jgrozonego miejsca. ITaki rozdzial powietrza na dwa jniezaleizne strumieifiie z któirych jeden jest kiero- fwany *ped dodatfeojwyni cisnieniem bezposrednio 1|od jstrop^_ chodnika nadscianowego pozwala na skuteczne ciagle ^rozrzedzanie skoncentrowanego metanu i wyprowadzenie go razem z drugim stru¬ mieniem do centralnego ciagu powietrza wentyla¬ cyjnego.Urzadzenie potrzebne do stosowania tego sposo¬ bu w swej istocie sklada sie z pionowej przegrody usytuowanej na czesci? dlugosci chodnika nadscia¬ nowego,' dzielacej teri chodniik na dwie komory wewnetrzna i ze/wnetyzna, oraz z lutniociagu z wentylatorem, którego?; doplywowa koncówka jest umieszczona w wewnetrznej komorze a odplywowa perforowana czesc w, zewnetrznej komorze bez¬ posrednio pod stropem.' Nadto czolo chodnika nad¬ scianowego usytuowane w linii zawalowej jest zaopatrzone w wentylacyjna tame odgradzajaca zawalowa czesc chodnika, do której jest wprowa¬ dzona dodatkowo perforowana koncówka rurocia¬ gu odprowadzajacego metan. Urzadzenie wedlug wynalaziku ma te ceche i jednoczesnie zalete, ze jest proste w wykonaniu, niezawodne w dzialaniu i nie wymaga oddzielnej obslugi.Przedmiot wynalazku jest uwidoczniony na ry¬ sunku, na którym fig. 1 przedstawia schematycz¬ nie przyklad realizacji sposobu i tfcrza&zenia we^ dlug poziomego przekroju wyrobiska górniczego, fig. 2 — przekrój lutniociagu w linii A—A zazna¬ czonej na fig. 1, a fig. 3 — przekrój nadsciamowy chodnika wzdluz linii B—B zaznaczonej na fig. 1.Nadscianowy wentylacyjny chodniik 1 ma na czesci swej dlugosci pionowa przegrode 2 dzielaca ten chodnik na dwie przeplywowe komory, we¬ wnetrzna 3 i zewnetrzna 4 oraz lutniociag 5 z wentylatorem 6. Doplywowa koncówka 7 lutnio¬ ciagu 5 jest umieszczona w wewnetrznej komorze 3 a odplywowa czesc tego lutniociagu umieszczona w zewnetrznej komorze 4 bezposrednio pod stro¬ pem 8.na górna perforowana scianke 9 i zamknie¬ ty wylot 10. Czolo chodnika usytuowane w zawa¬ lowej linii 11 jest zaopatrzone w wentylacyjna tame 12 odgradzajaca zawalowa czesc 13 chodnika, do której jest wprowadeona perforowana konców¬ ka 14 rurociagu 15 odprowadzajacego metan do stacji odmetanowania.Dla spowodowania rozdzielenia glównego wenty¬ lacyjnego strumienia 16 na dwa strumienie 17 i li, jeden koniec przegrody 2 jest odsuniety od wenty¬ lacyjnej tamy 12 o okolo 1 metra tworzac normal¬ ny kanal przeplywowy dla strumienia 17 powietrza, a drugi jej kondec dochodzi do sciany 19 chodni- 5 ka tworzac zamkniecie i jednoczesnie drugi kanal przeplywowy dla strumienia 18, który pod dodatko¬ wym cisnieniem wywolanym wentylatorem jest tloczony poprzez' perforowana scianke 9 lutniocia¬ gu pod strop 8 przyscianowego chodnika 1« 1C Po wyplynieciu, pod strop, powietrze, rozrzedza koncentrujacy sie tam metan, a nastepnie laczy sie z normalnym strumieniem 17 powietrza i jako wspólny strumien 20 jest wyprowadzony na po¬ wierzchnie kopalni. 15 PL