Przedmiotem wynalazku jest hydrauliczny stojak kopalniany pracujacy w uk¬ ladzie centralnego zewnetrznego zasilania w pod¬ ziemiach kopaln, stosowany do zabezpieczenia stro¬ pu przy urabianiu kopaliny uzytecznej. Praca sto¬ jaka polega na wysunieciu rdzennika stojaka na wymagana wysokosc i rozparciu z pewna podpor- noscia wstepna, zalezna od wielkosci cisnienia czynnika hydraulicznego w centralnym ukladzie zasilania, nastepnie na przejmowaniu ustalonego zaworem przelewowym nacisku stropu.Stan techniki. Znany jest z polskiego opisu pa¬ tentowego nr 70887 klasa E21d, 15/44 hydraulicz¬ ny stojak kopalniany, który sklada sie z cylindra osadzonego na stopie, wewnatrz którego przesuwa sie rdzennik z tlolkiem. Rdzennik polaczony jest z ikorpusem zaworów, w 'którym osadzona jest ba¬ teria zaworowa. Na korpusie zaworów umiesz¬ czony jest przedluzacz zakonczony koronka zabez¬ pieczona kolkami ^sprezystymi. Konstrulkcja stojaka pozwala równiez na polaczenie koronki bezposred¬ nio z korpusem zaworów. W dotychczasowych roz¬ wiazaniach konstrukcyjnych stojaków jest stosun¬ kowo dluga czesc stojaka nie biorac udzialu w jego wysuwie.Równiez niebezpieczny przekrój oslabiony otwo- • rem przez baterie zaworowa znajduje sie w pob¬ lizu srodka stojaka, to jest w miejscu, gdzie wy¬ stepuja naprezenia zlozone, powstale od wybocze- nia i sciskania o najwiekszej wartosci.Na podstawie dotychczasowych doiswiadczen w eksploatacji znanych stojaków hydraulicznych jednoteleskoipowych zasilanych centralnie okazalo sie, ze wysuw roboczy wszystkich znanych typów stojaków jednoteleskoipowych jest za maly w sto¬ sunku do potrzeb. W stojakach dwutelesikopowych wysuw jest wystarczajacy, jednak ich ciezar jest zbyt duzy, zwazywszy wairuniki pracy górników w pokladach niskich, wymagajace od nich po¬ zycji lezacej lub kleczacej.Wyrobisko górnicze w miare postepu przodka 16 eksploatacyjnego zmienia swa wysokosc, co zmu¬ sza kierownictwo kopalni .do czestego przezbraja¬ nia stojaków na pewnym odcinku sciany lub ca¬ lej jej dlugosci, a czasem nawet zmiany typu sto¬ jaków. Odpowiednio duzy wysuw roboczy elimi- 20 nuje te koniecznosc. .Znane stojaki hydrauliczne jednoteleskopowe nie zapewniaja zadanego wysu¬ wu, natomiast stojaki dwuteleslkopowe sa zbyt ciezkie. Stosowanie w konstrukcji stojaków ma¬ terialów lekkich ogranicza zastosowanie tych sto- * 25 jaków jedynie do pokladów niegazowych, a takich pokladów jest stosunkowo niewiele.Istota wynalazku. Hydrauliczny stojak kopalnia¬ ny wedlug wynalazku posiada glowice laczaca w sobie funkcje korpusu zaworów i koronki. Glo- 30 wica wykonana jest z jednolitego materialu i osa- 111 585dzona w rdzenniku na glebokosc co najmniej dwie trzecie wysokosci glowicy. Bateria zaworowa prze- - chodzi przez dwa przelotowe otwory w rdzenniku.Otwory wej srednicy i sluza dla zabezpieczenia glowicy przed wypadnieciem i obrotem w rdzenniku.Glowica posiada osiowy przelotowy otwór za¬ slepiony od strony baterii zaworowej korkiem z uszczelka oraz od zewnatrz wlkladka z materialu elastycznego. Os otworu najkorzystniej jest wspól¬ na z osia rury doprowadzeniowej, przez która przechodzi sprezyna. rabujaca. Odleglosc osi ba¬ terii zaworowej ' od plaskiej powierzchni glowicy nie jest wiejksza od srednicy wewnetrznej rdzen¬ nika.W stojaku wedlug wynalazku, usytuowanie ba¬ terii izaworowej w -glowicy eliminuje korpus bloku zaworowego oraz skraca -tak zwan^~ezesc „mart¬ wa" stojaka nie bioraca udzialu w jego wysuwie.Rozwiazanie stójalka pozwolilo na przesuniecie nie¬ bezpiecznego /przekroju oslabionego otworem pod baterie zaworowa, znajdujacego sie w poblizu srodka stojaka, gdzie wystepuja maksymalne na¬ prezenia zlozone, powstale od wyboozenia i scis¬ kania, na jeden z jego konców, gdzie te napre¬ zenia sa mniejsze. Przez wyeliminowanie kolków sprezystych zabezpieczajacych koronke, które, nie¬ jednokrotnie wypadaly i ginely wraz z koronka, uzyskuje sie poprawe warunków bezpieczenstwa pracy. Równiez wykonanie stojaka uleglo uprosz- - czeniu.Rozwiazanie konstrukcji stojaka wedlug wyna¬ lazku ukierunkowano glównie pod katem maksy¬ malnego -zwiekszenia wysuwu roboczego z jedno¬ czesnym maksymalnym ograniczeniem- jego cie¬ zaru. Celowi tym sluzy skrócenie „czesci martwej" stojaka zrealizowane poprzez maksymalne zwiek¬ szenie odleglosci pomiedzy bateria zaworowa a stopa stojaka, jak równiez przesuniecie pierscie¬ nia slizgowego na samt koniec tloka. . ^ Zniniejszenie ciezaru osiagnieto poprzez zasto¬ sowanie wysokostopowych stali na cylinder r rdzennik a takze zespolenia w jedna funkcjonalna calosc korpusu zaworów i koronki. W celu zmniejiszenia prawdopodobienstwa wystepowania przecieków w polaczeniu rura doprowadzajaca — glowica, zastosowano polaczenie nierozlaczne tych elementów, w naszym przypadku spawane.Objasnienie figur rysunku. Przedmiot wynalaz¬ ku jest przedstawiony w przykladzie wylkonania na rysunku w" przekroju osiowym.Przyklad wykonania wynalazku. Hydrauliczny stojak kopalniany wedlug -wynailaizku sklada sie z cylindra 1 polaczonego w dolnej czejsci ze sto¬ pa 2, spoina lub izgirzeina 3.Wewnatrz cylindra 1 suwliwie osadzony jest wy¬ drazany rdzennik 4 zakonczony u dolu tlokiem 5 z zespolem uszczeUniajacoHprowadzacym 6. Glowi- 1585 4 ce 7 osadzono w górnej czesci rdzennika 4, na glebokosc co najmniej dwie 'trzecie wysokosci -glo¬ wicy 7. zabezpieczajac ja przed wysuwem i obro¬ tem za pomoca dwóch tulejek 8 skreconych w ca- B losc bateria zaworowa 9.Górna czesc glowicy 7 wyksztalcono w formie koronki, w specjalnie uksztaltowana powierzchnie nosna, ograniczajaca wielkosc mimosrodu — dzia¬ lania obciazenia zewnetrznego. 10 Odleglosc osi baterii zaworowej 9 od plaskiej powierzchni glowicy 7 nie jest wieksza od sred¬ nicy ^wewnetrznej rdzennika 4. Na rdzenniku 4 znajduje sie pierscien oporowy 10 ograniczajacy wysuw rdzennika 4 iz cylindra 1 do zalozonej wiel- w kosai. Dla przyspieszenia zsuwu rdzennika 4 w czasie zwalniania cisnienia w stojaku umieszczo¬ no w specjalnej rurze 11 sprezyna 12 umocowana jednym koncem do zaczepu 13 przyspawanego do stopy 2, drugim koncem do krazka zaczepowego 20 14 opartego o czolo rury 11. Rure 11 osadzono w tloku 5 i uszczelniono, a drugi koniec przyspawa- no do glowicy 7.Dla umozliwienia montowania sprezyny 12 w osi glowicy 7 wykonano otwór 15, który zamknie- 25 to od strony baterii zaworowej 9 korkiem 16 z uszczelka 17. Aby zapobiec przedostawaniu sie mia¬ lu weglowego do wnetrza stojaka pod uszczelke 17, otwór 15 zamknieto dodatkowo wkladka 18 wykonana z materialu elastycznego. Os otworu 15 30 jest wspólna z osia rury 11.W celu umozliwienia zamontowania plyty spa¬ gowej zwiekszajacej powierzchnie oporowa stoja¬ ka lub odpowiedniego przedluzacza w stopie 2 wykonano cztery otwory sluzace do polaczenia ply- 36 ty spagowej ze stopa za pomoca kolków sprezy¬ stych.Zastrzezenia patentowe 40 1. Hydrauliczny stojak kopalniany wyposazony w cylinder, rdzennik z tlokiem, baterie zaworo¬ wa i glowice, znamienny tym, ze glowica (7) la¬ czaca w sobie funkcje korpusu zaworów i koron¬ ki, wykonana z jednolitego materialu, osadzona 46 jest w rdzenniku (4) na glebokosc co najmniej dwie trzecie wysokosci glowicy (7), natomiast ba¬ teria zaworowa (9) przechodzi przez dwa przelo¬ towe otwory w rdzenniku (4), najkorzystniej o jed¬ nakowej srednicy, dla zabezpieczenia glowicy (7) 50 przed wypadnieciem i obro-tem w rdzenniku (4) przy ozym glowica (7) posiada osiowy przeloto¬ wy otwór i(15) zaslepiony od zewnatrz wlkladka (18) z materialu elastycznego, ponadto os otworu (15) jest najkorzystniej wspólna z osia rury (11). 55 2. Hydrauliczny stojak wedlug zastrz. 1, zna¬ mienny tym, ze odleglosc osi, baterii zaworowej (9) od plaskiej powierzchni glowicy (7) nie jest wieksza od srednicy wewnetrznej rdzennika (4).111 585 W ^ JL i JL X PL