PL110297B1 - Insecticide and an acaricide - Google Patents

Description

Przedmiotem wynalazku jest srodek owadobójczy i roz¬ toczobójczy zawierajacy nowe estry lub amidy estrów pylopirymidynylowych-4 kwasów (tiono) (tiolo)- -fosforowych(fosfonowych) jako substancje czynna.Wiadomo, ze estry 0,0-dwualkilowe kwasu O-pirymidy- mylotionofosforowego, na przyklad ester 0,0-dwumetylo- -0- (2-etylo-4-etoksypirymidynylowy-6) wzglednie 0,0-dwu- • etylo-0- (2-izopropylo-4-metylo-pirymidynylowy-6) kwasu tionofosforowego, maja wlasciwosci owadobójcze i roz- toczobójcze (opisy patentowe Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 2 754 243 i 3 862 188).Stwierdzono, ze doskonale dzialanie owadobójcze i roz- toczobójcze wykazuja nowe estry lub amidy estrów cyklo- propylopirymidynylowych-4 kwasu (tiono) (tiolo)-fosfo- rowego (fosfonowego) o wzorze 1, w którym R oznacza rodnik alkilowy, R1 oznacza grupe alkilowa, alkoksylowa, alkilotio, monoalkiloaminowa lub fenylowa, R2 ozna¬ cza rodnik alkilowy, R3 oznacza atom wodoru, chlorowca lub rodnik alkilowy, a X oznacza atom tlenu lub siarki.Nowe estry lub amidy estrów cyklopropylopirymidyny- lowych-4 kwasów (tiono)(tiok)-fosforowych(fosfonowych) o wzorze 1 otrzymuje sie w ten sposób, ze halogenki estrów wzglednie amidów estrów kwasów (tiono) (tiolo)-fosforo- wych (fosfonowych) o wzorze 2, w którym R, R1 i X maja znaczenie wyzej podane, a Hal oznacza atom chlorowca, korzystnie chloru, poddaje sie reakcji z 2-cyklopropylo~4- -hydroksypirymidynami o wzorze 3, w którym R2 i R3 .maja znaczenie wyzej podane, ewentualnie w obecnosci srodka wiazacego kwas albo ewentualnie w postaci soli metali alkalicznych, metali ziem alkalicznych lub soli 10 15 20 30 anionowych i ewentualnie w obecnosci rozpuszczalnika lub rozcienczalnika.Niespodziewanie nowe estry wzglednie amidy estrów cyklopropylopirymidynylowych-4 kwasów (tiono) (tiolo)- -fosforowych(fosfonowych) wykazuja lepsze dzialanie owa¬ dobójcze i roztoczobójcze, niz znane estry pirymidyny- lowe-6 kwasu tionofosforowego o analogicznej budowie i tym samym kierunku dzialania. Zwiazki te stanowia wiec wzbogacenie stanu techniki.W przypadku stosowania jako zwiazków wyjsciowych chlorku estru O-etylo-S-n-propylowego kwasu tionotiolo- fosfbrowego i 2-cykkpropylo-5-metylo-6-izopropyloksy-4- -hydroksypirymidyny, przebieg reakcji przedstawia po¬ dany na rysunku schemat.Stosowane zwiazki wyjsciowe sa ogólnie zdefiniowane wzorami 2 i 3. We wzorach tych korzystnie R oznacza prosty lub rozgaleziony rodnik alkilowy o 1—6, zwlaszcza 1—4 atomach wegla, R1 oznacza prosta lub rozgaleziona grupe alkilowa, alkoksylowa, alkilotio lub monoalkiloami¬ nowa o 1—6, zwlaszcza 1—4 atomach wegla w kazdym rodniku alkilowym, albo rodnik fenylowy, R2 oznacza prosty lub rozgaleziony rodnik alkilowy o 1—6, zwlasz¬ cza 1—4 atomach wegla, R3 oznacza atom wodoru, chlo¬ ru, bromu lub prosty albo rozgaleziony rodnik alkilowy o 1—5 atomach wegla, zwlaszcza rodnik metylowy lub etylowy, a X oznacza atom siarki.Stosowane jako zwiazki wyjsciowe halogenki estrów lub amidów estrów kwsu (tiono) (tiolo)-fosforowego (fos¬ fonowego) o wzorze 2 sa znane i mozna je wytwarzac w znany sposób. Jako przyklady takich zwiazków wymie- 110 297^ 3 nia sie chlorek estru 0,0-dwumetylowego, 0,0-dwuetylo- wego, O,0-dwu-n-propylowego, 0,0-dwuizopropylowego, 0,0-dwu-n-butylowego, 0,0-dwu-izobutylowego, 0,0-dwu- -11-rzed.butylowego, O-metylo-0-etylowego, O-metylo-O- -n-propylowego, O-metylo-0-izopropylowego, O-metylo-0- -n-butylowego, 0-metylo-O-izobutylowego, 0-metylo-O-II- -rzed.-butylowego, O-etylo-0-n-propylowego, O-etylo-0- -izopropylowego, 0-etylo-O-n-butylowego, 0-etylo-O-II-rzed. butylowego, 0-etylo-O-izobutylowego, 0-n-propylo-0~bu- tylowego, lub O-izopropylo-0-butylowego kwasu fosfo¬ rowego oraz odpowiednie tionoanalogi, ponadto chlo¬ rek estru0,S-dwumetylowego, 0,S-dwuetylowego, 0,S-dwu- -n-propylowego, 0,S-dwu-izopropylOwego, O-S-dwu-n-bu- lylQge^Oj OaS-dwuizobutylowego, O-etylo-S-n-propylowe- jL^Cfc-e^lp-S^izoprofwlbwego, 0-etylo-S-n-butylowego, O- ietylo-S-II-rzed. Butylqwego, O-n-propylo-S-etylowego, O- 4i-propylo-S-izopropyIwego, O-n-butylo-S-n-propylowe- |o^3*1MI*rze)d.b»tylóS-etylowego kwasu tiolofosforowego |j^_ odpowiedhie tionoanalogi, ponadto chlorek estru O-metylowego, O-etylowego, O-n-propylowego, O-izopro- pylowego, O-n-butylowego, O-izobutylowego wzglednie O-H-rzed.butylowego kwasu metano,-etano-, n-propano-, izopropano-, n-butano-, izobutano-, H-rzed.butano- wzgled¬ nie fenylo-fosfonowego oraz odpowiednie tionoanalogi, równiez chlorek kwasu 0,N-dwumetyloamido-, 0-me- tylo-N-etyloamido-, O-metylo-N-n-propyloamido-, O-me- tylo-N-izopropyloamido-, 0-etylo-N-metyloamido-, 0,N- -dwumetyloamido-, O-etylo-N-n-propyloamido-, 0-etylo- -N-izopropyloamido-, O-n-propylo-N-metyloamido-, 0-n- -propylo-N-etyloamido-, 0,N-dwu-n-propyloamido-, 0-n- -propylo-N-izopropyloamido-, O-izopropylo-N-metyloami- do-, O-izopropylo-N-etyloamido-, O-izopropylo-N-n-pro- pyloamido-, 0,N-dwu-izopropyloamido-, O-n-butylo-N-me- tyloamido-, O-n-butylo-N-etyloamido-, O-n-butylo-N-n- -propyloamido-, O-n-butylo-N-izopropyloamido-, O-izobu- tylo-N-metyloamido-, O-izobutylorN-etyloamido-, O-izo- butylo-N-n-propyloamido-, 0-izobutylo-N-izopropyloami- do-, 0-II-rzed.butylo-N*metyloamido-, O-II-rzecLbutylo- -N-etyloamido-, 0-n-rzed.butylo-N-n-propyloamido- i 0- -II-rzed.butylo-N-izopropyloamido-fosforowcgo oraz od¬ powiednie tionoanalogi.Stosowane równiez jako zwiazki wyjsciowe 2-cyklopro- pylo-4-hydroksypirymidyny o wzorze 3 mozna wytwa¬ rzac znanymi metodami, na przyklad przez alkilowanie 2-cyIdopropylo^,6^wuhydroksy-pirymidyn na przyklad za pomoca siarczanu dwumetylowego i ewentualnie chlo¬ rowcowanie otrzymanych produktów np. za pomoca bromu.Jako przyklady tych zwiazków wymienia sie 6-metoksy-, 6-etoksy, 6-n-propoksy-, 6-izopropoksy-, 6-n-butoksy-, 6-H«rzed.butoksy-, 6-izobutoksy- i 6-III-rzed.butoksy-2- -cyklopropylo-4-hydroksypirymidyne, ponadto 5-chloro- -6-metoksy-5-chloro-6-etoksy-, 5-chloro-6-n-propoksy-, 5- -chloro-64zopropokay-, 5-chloro-6-n- butoksy-, 5-chloro- -6-H-rzed.butoksy- 5-chloro-6-izobutoksy- i 5-chloro-6- -III-rzed.butoksy-2-c^dopropylo-4-hydroksypirymidync5 ponadto 5-bromo*6-metoksy-, 5-bromo-6-etoksy-, 5-bromo- -6-n-propoksy-, 5-bromcH6-izopropoksy-, 5-bromo-6-n- -butoksy-, 5-bromo-WI-rzed.butoksy-, 5-bromo-6-izobu- toksy- i 5-bromo-6-III-rze droksypirymidyne, ponadto S^metylo-o-metokay-, 5-metylo- -6-etoksy-, 5-metylo-6-n-propoksy^ 5-metylo-6-izopropo- ksy-, 5-metylo-6-n-butoksy-, 5-metylo-WI-rzed. butok¬ sy-, 5-metylo-6-izobutoksy- i 5-metylo-6-in-rzed.butoksy- -2K7klopropylo-4-hydroksypirymidyne- jak równiez 5- -etylo-o-mctoksy*, 5-etylo-6-etoksy-, 5-«tykv-6^nrpropo- D 297 4 ksy-, 5-etylo-6-izopropoksy-, 5-etylo-6-n-butoksy-, 5-etylo- -6-II-rzed.butoksy-, 5-etylo-6-izobutoksy- i 5-etylo-6-UI- -rzed.butoksy-2-cyklopropylo-4-hydroksypirymidyne.Reakcje wytwarzania nowych zwiazków prowadzi sie 5 korzystnie w srodowisku odpowiednich rozpuszczalni¬ ków lub rozcienczalników. Praktycznie mozna stosowac wszelkie obojetne rozpuszczalniki organiczne, takie jak zwlaszcza alifatyczne i aromatyczne, ewentualnie chlo¬ rowane weglowodory, takie jak benzen, toluen, ksylen, 10 benzyna, chlorek metylenu, chloroform, czterochlorek wegla, chlorobenzen, albo etery, na przyklad eter ety¬ lowy i butylowy, dioksan, dalej ketony, na przyklad ace¬ ton, metyloetyloketon, metyloizopropyloketon i metyloizo- butyloketon, ponadto nitryle, na przyklad acetonitryl i 15 propionitryl.Jako srodki wiazace kwas mozna stosowac wszystkie zwykle uzywane akceptory kwasów, korzystnie weglanjr i alkoholany metali alkalicznych, takie jak weglan, me- tylan lub etylan sodu i potasu, ponadto alifatyczne, aro- 20 matyczne lub heterocykliczne aminy, takie jak trójetyloa- mina, trójmetyloamina, dwumetyloanilina, dwumetyloben- zyloamina i pirydyna. Temperatura reakcji moze zmie¬ niac sie w szerokim zakresie. Na ogól reakcje prowadzi sie; w temperaturze 0—100 °C, korzystnie 20—60 °C. 25 Proces prowadzi sie na ogól pod cisnieniem normal¬ nym.Substancje wyjsciowe wprowadza sie do reakcji naj¬ czesciej w stosunkach równowaznych. Nadmiar jednego lub drugiego skladnika nie przynosi istotnych korzysci. 30 Skladniki reakcji laczy sie najczesciej w jednym z wyzeji podanych rozpuszczalników w obecnosci srodka wiaza¬ cego kwas i miesza w podwyzszonej temperaturze w celu doprowadzenia reakcji do konca w ciagu jednej lub kilku godzin. Nastepnie mieszanine zadaje sie rozpuszczalni- 35 kiem organicznym, na przyklad toluenem i faze organicz¬ na poddaje obróbce w znany sposób droga przemywania,, suszenia i oddestylowania rozpuszczalnika.Nowe zwiazki wydzielaja sie czesto w postaci olejów,, których nie mozna destylowac bez rozkladu. Mozna je u- 40 wolnie od resztek lotnych skladników, a tym samym oczys¬ cic przez tak zwane „poddestylowanie", to jest dluzsze ogrzewanie pod zmniejszonym cisnieniem do miernie podwyzszonej temperatury. Do ich charakteryzowania sluzy wspólczynnik zalamania. Niektóre zwiazki wydzie- 45 laja sie w postaci krystalicznej i mozna je charakteryzo¬ wac temperatura topnienia.Jak juz wspomniano, nowe estry wzglednie amidy es¬ trów cyklopropylopirymidynylowych-4 kwasów (tiono) (tiolo)fosforowych(fosfonowych) wykazuja doskonale wlas- 50 ciwosci owadobójcze i roztoczobójcze. Dzialaja one prze¬ ciwko szkodnikom roslinnym, sanitarnym i magazyno¬ wym, a takze w dziedzinie weterynaryjno-medycznej.Przy niewielkiej fitotoksycznosci wykazuja skuteczne dzialanie przeciwko owadom i roztoczom o narzadzie ge- 55 bowym ssacym i gryzacym. Z tego wzgledu nowe zwiazki mozna stosowac z powodzeniem w dziedzinie ochrony roslin, jak równiez w dziedzinie higieny, ochrony maga¬ zynowanych materialów i w dziedzinie weterynarii jako srodki do zwalczania szkodników. 60 Przy dobrej tolerancji przez rosliny i niewielkiej to¬ ksycznosci dla cieplokrwistych nowe substancje czynne nadaja sie do zwalczania szkodników zwierzecych, zwlasz¬ cza owadów i pajeczaków, wystepujacych w rolnictwie, lesnictwie, w ochronie magazynów i ochronie materialo- 65 wej, jak równiez w dziedzinie higieny. Dzialaja one prze-110 297 5 ciwko rodzajom normalnie wrazliwym i odpornym oraz przeciwko wszystkim lub poszczególnym stadiom roz¬ wojowym.Do szkodników zwalczanych przez srodki wedlug wy¬ nalazku naleza: z rzedu Isopoda, np. Oniscus asellus, Armadillidium vulgare, Porcellio scaber, z rzedu Diplopoda np. Blaniulus guttulatus, z rzedu Chilopoda np. Geophilus carpophagus, Scuti- gera spec., z rzedu Symphyla np. Scutigerella immaculata, - z rzedu Thysanura np. Lepisma saccharina, z rzedu Collembola np. Onychiurus armatus, z rzedu Orthoptera np. Blatta orientalis, Periplaneta americana Leucophaea maderae, Blattella germanica, Acheta domesticus, Gryllotalpa spp., Locusta migtatoria migratorioides, Melanoplus differentalis, Schistocerca gre- garia. z rzedu Dermaptera np. Forficula auricularia, z rzedu Isoptera np. Reticulitermes spp., z rzedu Anoplura np. Phylloxera vastatrix, Pemphigus spp., Pediculus humanus corporis, Haematopinus spp.Linogathus spp., z rzedu Mallophaga np. Trichodectes spp., Damalinea spp., z rzedu Thysanoptera np. Hercinothrips femoralis, Thrips tabaci, z rzedu Heteroptera np. Eurygaster spp., Dysdercus intermedius, Piesma auadrata, Qmex lectularius, Rho- dnius prolixus, Triatoma spp., z rzedu Homoptera np. Aleurodes brassicae, Bemisia tabaci, Trialeurodes vaporariorum, Aphis gossypii Brevicoryne brassicae, Cryptomyzus ribis, Doralis fabae, Doralis pomi, Eriosoma lanigerum, Hyalopterus arun- dinis, Macrosiphum avenae, Myzus spp., Phorodon hu- muli, Rhopalosiphum padi, Empoasca spp., Euscelis bi- lobatus, Nephotertix cincticeps, Lecanium corni, Saisse- tia oleae, Laodelphax striatellus, Nilaparvata lugens, Aonidiella aurantii, Aspidiotus hederae, Pseudococcus spp., Psylla spp., z • rzedu Lepidoptera np. Pactinophora gossypiella, Bupalus piniarius, Cheimatobia brumata, Lithocolletis blancardella, Hyponomeuta padella, Plutella mactilipen- nis, Malacosoma neustria, Euproctis chrysorrhoea, Ly- mantria spp., Bucculatrix thurberiella, Phyllocnistis ci- trella, Agrotis spp., Euxoa spp., Feltia spp., Earias in- sulana. Heliothis spp., Laphygma exigua, Mamestra brassicae, Panolis flammea, Prodenia litura, Spodoptera spp., Trichoplusia ni, Carpocapsa pomonella, Pieris spp., Chilo spp., Pyrausta nubilalis, Ephestia kuehniella, Halle- ria mellonella, Cacoecia podana, Capus reticulana, Choris- toneura fumiderana, Clysia ambiguella, Homona magna- nima, Tortrix viridana. z rzedu Coleoptera np. Anobium punctatum, Rhizopertha dominica, Bruchidius obtectus, Acanthoscelides obtectus, Hylotrupes bajulus, Agelastica alni, Leptinotarsa dece- mlineata, Phaedon cochleariae, Diabrotrica spp., Psylliodes chrysocephala, Epilachna varivestis, Atomaria spp., Oryza- ephilus surinamensis, Anthonomus spp., Sitophilus spp., Otiorrhynchus sulcatus, Cosmopolites sordidus, Ceuthor- rhynchus assimilis, Hypera postica, Dermestes spp., Trogoderma spp., Anthrenus spp., Attagenus spp., Lyctus spp., Meligethes aeneus, Ptinus spp., Niptus hololeucus, Gibbium psylloides, Tribolium spp., Tenebrio molitor, Agriotes spp., Conoderus spp., Melolontha melolontha, Amphimallon solsthialis, Costelytra zealandica. 6 z rzedu Hymenoptera np. Diprion spp., Hoplocampa spp., Lasius spp., Monomorium pharaonis, Vespa spp., z rzedu Diptera np. Aedes spp., Anopheles spp., Cu- lex spp., Drosophila melanogaster, Musca spp., Fannia 5 spp., Calliphora erythrocephala, Lucilia spp., Chryso- myia spp., Cuterebra spp., Gastrophilus spp., Hyppobosca, spp., Stomoxys spp., Oestrus spp., Hypoderma spp., Tabanus spp., Tannia spp., Bibio hortulanus, Oscinclla frit, Phorbia spp., Pegomyia hyoscyami, Ceratitis ca- 10 pitata, Dacus oleae, Tipula paludosa, z rzedu Siphonaptera np. Xenopsylla cheopis, Cerato- phyllus spp., z rzedu Arachnida np. Scorpio maurus, Latrodcctus mactans, 15 z rzedu Acarina np. Acarus siro, Argas spp., Ornithodo- ros spp., Dermanyssus gallinae, Eriophyes ribis, Phyllocop- truta oleivora Boophilus spp., Rhipicophalus spp., Ambly- omma spp., Hyalomma spp., Ixodes spp., Psoroptes spp., Chorioptes spp., Sarcoptes spp., Tarsonemus spp., 20 Bryobia praetiosa, Panonychus spp., Tetranychus spp.Substancje czynne mozna przeprowadzac w znane preparaty, takie jak roztwory, emulsje, proszki zwilzal- ne, zawiesiny, proszki, srodki do opylania, pianki, pasty, proszki rozpuszczalne, granulaty, aerozole, koncentraty 25 zawiesinowo-emulsyjne, pudry do materialu siewnego, substancje naturalne i syntetyczne impregnowane sub¬ stancja czynna, drobne kapsulki w substancjach poli- merycznych i w otoczkach do nasion, ponadto preparaty z palna wkladka, takie jak naboje, ladunki i spirale dym- 30 ne i inne oraz preparaty ULV do mglawicowego roz¬ pylania na zimno i cieplo. Preparaty te mozna wytwarzac w znany sposób, na przyklad przez zmieszanie substancji czynnej z rozcienczalnikami, a wiec cieklymi rozpuszczal¬ nikami, znajdujacymi sie pod cisnieniem skroplonymi 35 gazami i/lub stalymi nosnikami, ewentualnie z zastoso¬ waniem srodków powierzchniowo czynnych, na przyklad emulgatorów i/lub dyspergatorów i/lub srodków piano¬ twórczych.W przypadku stosowania wody jako rozcienczalnika 40 mozna stosowac na przyklad rozpuszczalniki organiczne jako srodki ulatwiajace rozpuszczanie.Jako ciekle rozpuszczalniki stosuje sie na ogól zwiazki aromatyczne, takie jak ksylen, toluen albo alkilonaftaleny, chlorowane zwiazki aromatyczne lub chlorowane weglo- 45 wodory alifatyczne, takie jak chlorobenzeny, chloroety¬ leny lub chlorek metylenu, weglowodory alifatyczne, ta¬ kie jak cykloheksan lub parafiny, na przyklad frakcje ro- , py naftowej, alkohole, takie jak butanol lub glikol oraz ich etery i estry, ketony, takie jak aceton, metyloety- 50 loketon, metyloizobutyloketon lub cykloheksanon, roz¬ puszczalniki silnie polarne, takie jak dwumetyloformamid i sulfotlenek dwumetylowy, oraz woda.Jako skroplone gazowe rozcienczalniki i nosniki stosu¬ je sie ciecze, które sa gazami w normalnej temperaturze 55 i pod normalnym cisnieniem, takie jak gazy aerozolotwór- cze, takie jak chlorowcoweglowodory, a takze butan, pro¬ pan, azot i dwutlenek wegla.Jako stale nosniki stosuje sie naturalne maczki skalne, takie jak kaoliny, glinki, talk, kreda, kwarc, atapulgit, mon- 60 tmorylonit lub ziemia okrzemkowa i syntetyczne^maczki mineralne, takie jak kwas krzemowy o wysokim stopniu rozdrobnienia, tlenek glinu i krzemiany.Jako stale nosniki dla granulatów stosuje sie skruszone i frakcjonowane maczki naturalne, takie jak kalcyt, mar- 65 mur, pumeks, sepiolit, dolomit oraz syntetyczne gnuiu-110 297 8 laty z maczek nieorganicznych i organicznych, jak rów¬ niez granulaty z materialu organicznego, takiego jak tro¬ ciny, lupiny orzechów kokosowych, kolby kukurydzy i lodygi tytoniu.Jako emulgatory i /lub srodki pianotwórcze stosuje sie emulgatory niejonotwórcze i anionowe, takie jak estry polioksyetylenu i kwasów tluszczowych, etery polioksyety- lenu i alkoholi tluszczowych, na przyklad etery alkilo- arylopoliglikolowe, alkilosulfoniany, siarczany alkilowe, arylosulfoniany oraz hydrolizaty bialka. Jako dysperga- tory stosuje sie na przyklad lignine, lugi posulfitowe i metyloceluloze.Preparaty moga zawierac srodki zwiekszajace przy¬ czepnosc, takie jak karboksymetyloceluloza, polimery naturalne i syntetyczne, sproszkowane, ziarniste lub w postaci lateksu, tav.ie jak guma arabska, alkohol poliwiny¬ lowy i polioctan winylu.Mozna równiez dodawac barwniki, takie jak pigmenty nieorganiczne, na przyklad tlenek zelaza, tlenek tytanu, blekit zelazowy i barwniki organiczne, takie jak barwniki alizarynowe, azowe i metaliftalocyjaninowe, a takze sub¬ stancje sladowe, takie jak sole zelaza, manganu, boru, miedzi, kobaltu, molibdenu i cynku. Preparaty zawiera¬ ja na ogól 0-, 1—95% wagowych substancji czynnej, ko¬ rzystnie 0,5—90% wagowych.Nowe substancje czynne stosuje sie w postaci prepa¬ ratów handlowych i/lub przygotowanych z nich prepa¬ ratów roboczych. Zawartosc substancji czynnej w pre¬ paratach roboczych przygotowanych z preparatów han¬ dlowych mozna zmieniac w szerokich granicach. Steze- nie substancji czynnej w preparatach roboczych moze wynosic 0,0000001—100% wagowych, korzystnie 0,01- —10% wagowych substancji, czynnej. Preparaty sto¬ suje sie w sposób dostosowany do postaci preparatu.Przy stosowaniu przeciwko szkodnikom sanitarnym i magazynowym nowe substancje czynne wykazuja dos¬ konale dzialanie pozostalosciowe na drewnie i glinie oraz dobra odpornosc na alkalia na podlozach wapnowanych.Nastepujace przyklady blizej wyjasniaja wynalazek.Przyklad I. Testowanie larw Phaedon.Rozpuszczalnik: 3 czesci wagowe acetonu Emulgator: 1 czesc wagowa eteru alkiloarylopoligliko- lowego W celu uzyskania korzystnego preparatu substancji czynnej miesza sie 1 czesc wagowa substancji czynnej z podana iloscia rozpuszczalnika i podana iloscia emulga¬ tora i koncentrat rozciencza sie woda do zadanego steze¬ nia. Preparatem substancji czynnej spryskuje sie do oro- sienia liscie kapusty (Brassica oleracea) i obsadza lar¬ wami Phaedon cochleariae. Po uplywie okreslonego cza¬ su oznacza sie stopien smiertelnosci w procentach. W tescie tym na przyklad zwiazki o nr kodowych 1, 3, 6, 9, i 14 wykazuja doskonale dzialanie przewyzszajace wyraznie dzialanie zwiazków znanych.Przyklad II. Testowanie Tetranychus (odporny).Rozpuszczalnik: 3 czesci wagowe acetonu Emulgator: 1 czesc wagowa eteru alkiloatylopoliglikolo- wego W celu uzyskania korzystnego preparatu substancji czynnej miesza sie 1 czesc wagowa substancji czynnej z podana iloscia rozpuszczalnika i podana iloscia emul¬ gatora i koncentrat rozciencza sie woda do zadanego ste¬ zenia. Preparatem substancji czynnej spryskuje sie do orosienia rosliny fasoli (Phaseolus vulgaris) silnie zaata¬ kowane wszystkimi stadiami rozwojowymi Tetranychus urticae. Po uplywie oznaczonego czasu okresla sie sto¬ pien smiertelnosci w procentach. W tescie tym na przy¬ klad zwiazki o nr kodowychc 2, 3, 4 i 5 wykazuja dosko¬ nale dzialanie przewyzszajace wyraznie dzialanie zwiazków 5 znanych.Przyklad III. Test LD100.Testowany szkodnik: Sitophilus granarius Rozpuszczalnik: aceton 2 czesci wagowe substancji czynnej roztwarza sie w 1000 10 czesciach objetosciowych rozpuszczalnika. Tak otrzy¬ many roztwór rozciencza sie dalszym rozpuszczalnikiem do zadanego stezenia. 2,5 ml roztworu substancji czyn¬ nej przenosi sie pipetka do szalki Petriego, Na dnie szalki znajduje sie krazek bibuly filtracyjnej o srednicy okolo 15 9,5 cm. Szalke Petriego pozostawia sie otwarta tak dlugo, az rozpuszczalnik calkowicie ulotni sie. W zaleznosci od stezenia roztworu substancji czynnej ilosc substancji czynnej przypadajaca na m2 bibuly jest rózna. Nastepnie do szalki Petriego wprowadza sie okolo 25 testowanych 20 szkodników i przykrywa szklana pokrywka. Stan zwie¬ rzat bada sie po uplywie 3 dni od chwili rozpoczecia tes¬ tu. Stopien smiertelnosci okresla sie w procentach. W tes¬ cie tym na przyklad zwiazki o nr kodowych 1, 2, 3 i 4 wy¬ kazuja doskonale dzialanie, przewyzszajace wyraznie dzia- 25 lanie znanych zwiazków.Przyklad IV. Testowanie pasozytujacych larw muchy.Emulgator: 80 czesci wagowych Cremophor EL.W celu uzyskania korzystnego preparatu substancji 30 czynnej miesza sie 20 czesci wagowych substancji czyn¬ nej z podana iloscia emulgatora i tak otrzymana miesza¬ nine rozciencza sie woda do zadanego stezenia. Okolo 20 larw muchy (Lucilia cuprina) wprowadza sie do pro¬ bówki szklanej zaopatrzonej w korek z waty o odpowied- 35 niej wielkosci. Probówka zawiera okolo 3 ml 20% zawie¬ siny sproszkowanego zóltka jaja w wodzie. Do tej zawie¬ siny zóltka wprowadza sie 0,5 ml preparatu substancji czynnej. Po uplywie 24 godzin okresla sie stopien smier¬ telnosci w procentach. W tescie tym na przyklad zwiazki 40 o nr kodowych 1—7, 9 i 11 wykazuja doskonale dziala¬ nie.Przyklad V. Testowanie pasozytujacych doro¬ slych osobników kleszcza Boophilus microplus res.Rozpuszczalnik: Cremophor 45 W celu uzyskania korzystnego preparatu substancji czynnej miesza sie substanqe czynna z podanym roz¬ puszczalnikiem w stosunku 1:2 i rozciencza tak otrzymany koncentrat woda do zadanego stezenia. 10 dojrzalych osob¬ ników kleszcza (B. microplus res.) zanurza sie w pre~ 50 paracie badanej substancji czynnej na okres 1 minuty.Po przeniesieniu do naczynia plastikowego i przechowy¬ waniu w klimatyzowanym pomieszczeniu okresla sie sto¬ pien smiertelnosci w procentach. W tescie tym na przyklad zwiazek o nr kodowym 4 wykazuje doskonale dzialanie. 55 Nastepujace przyklady blizej wyjasniaja sposób wytwa¬ rzania substancji czynnej srodka wedlug wynalazku.Przyklad VI. Zwiazek o wzorze 4 (nr kodowy 1).Mieszanine 16,6 g (0,1 mola) 2-cyklopropylo-4-hy- droksy-6-metoksypirymidyny, 20,7 g (0,15 mola) wegla- 60 nu potasu, 16 g (0,1 mola) chlorku kwasu 0,0-dwumetylo- tionofosforowego i 300 ml acetonitrylu miesza sie w ciagu 4 godzin w temperaturze 50 °C. Nastepnie mieszanine chlodzi sie do temperatury pokojowej i po dodaniu 400 ml toluenu wytrzasa dwukrotnie z porcjami po 300 ml wody. 65 Faze organiczna oddziela sie, suszy nad siarczanem sodu,110297 uwalnia od rozpuszczalnika pod obnizonym cisnieniem, a pozostalosc poddestylowuje. Otrzymuje sie 22,6 g (78% wydajnosci teoretycznej) estru 0,0—dwumetylo-0-/2-cy- klopropylo)-6-metoksypirymidynylowego-4 kwasu tiono- fosforowego w postaci zóltego oleju o wspólczynniku za¬ lamania ng = 1,5441.W analogiczny sposób mozna otrzymac zwiazki o wzo¬ rze 1 zestawione w tablicy I.Stosowane jako zwiazki wyjsciowe 2-cyklopropylo-4- -hydroksy-pirymidyny mozna wytwarzac np. w nastepu¬ jacy sposób: a) zwiazek o wzorze 6. 10 TablicaII 10 Zwia¬ zek b c d R2 CH3 QH5 C3H7-izo R3 CH3 H H Wydajnosc (% wydaj¬ nosci teo¬ retycznej) 73 62 27 Temperatura topnienia 199 °C 158°C 150°C Tablica I I Nr kodowy ] zwiazku ] A 1 l 2 1 3 1 4 1 5 6 i 7 J 8 1 9 i io i u 1 12 J 13 14 A 15 1 16 1 17 18 19 | R 2 CH3 QH5 QH5 QHS C3H7-n C2H5 C2H5 C2H5 C2H5 QH5 CH3 CH3 C2H5 C2H3 C3H7-izo , C2H5 QH5 QH5 R1 3 CH3 OC2H5 SC3H7-n CH3 OC2H5 NH-33H7-izo OC2H5 OC2H5 OC2H5 NH-C3H7-izo NH-CH3 OCH3 OC2Hs wzór 5 CH3 C2H5 SC3H7-n SC3H7-n R2 4 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 C.H, QH5 1 CH3 CH3 CH3 CH3 QH5 | R3 5 H H H H H H Br H CH3 H H H H H H H H H X 6 S S s s s s s o s o s S i s s S s o s | Wydajnosc % wydajnos¬ ci teorety¬ cznej 7 78 95 73 76 72 60 52 83 34 53 33 70 81 68 70 i 72 57 78 Wspólczynnik zala¬ mania, temperatura topnienia 8 n23:l,5310 n^:l,5166 n2J:l,5449 n2J:l,5343 n27:l,5127 46 °C n^:1,5370 n24:a,4886 n25:l,5170 44°C n25:l,5402 n25:l,5254 n^ .1,5130 n22:l,5783 n23:l,5281 n22:l,5402 n^: 1,5247 n25:l,5425 Do roztworu 76 g (0,5 mola) 2-cyklopropylo-4,6-dwu- hydroksy-pirymidyny w 250 ml 2 n lugu sodowego wkra^ pla sie w temperaturze 50 °C 76 g (0,6 mola) siarczanu dwumetylowego. Przez równoczesne dodawanie 2 n lugu sodowego utrzymuje sie wartosc pH roztworu reakcyj¬ nego w granicach 8—8,2. Nastepnie miesza sie dalej w ciagu 2 godzin w temperaturze 50 °C, nadal kontrolujac pH. Nastepnie mieszanine chlodzi sie do temperatury 0°C i odsysa wydzielony produkt. Otrzymuje sie 33 g (40 % wydajnosci teoretycznej) 2-cyklopropylo-4-hy- droksy-6-metoksypirymidyny w postaci bezbarwnych krysz¬ talów o temperaturze topnienia 186°C.W analogiczny sposób mozna otrzymac zwiazki o wzo¬ rze 3 zebrane w tablicy II. e) zwiazek o wzorze 7.Roztwór 12,4 g (0,075 mola) 2-cyklopropylo-4-hydro- :ksy-6-metoksypirymidyny w 100 ml chlorku metylenu za¬ daje sie w temperaturze pokojowej 12 g (0,075 mola) Jjromu. Mieszanine miesza sie w ciagu 1 godziny w tem- 45 50 55 60 peraturze pokojowej, przemywa 100 ml 2,5% roztworu wodoroweglanu sodowego i 100 ml wody i faze organicz¬ na suszy nad siarczanem sodu. Po oddestylowaniu roz¬ puszczalnika otrzymuje sie 6,7 g (36% wydajnosci teore¬ tycznej ) 2-cyklopropylo-4-hydroksy-5-bromo-6-metoksy- pirymidyny w postaci bezbarwnego proszku o temperatu¬ rze topnienia 174°C (rozklad).Zastrzezenie patentowe Srodek owadobójczy i roztoczobójczy zawierajacy substancje czynna oraz staly lub ciekly nosnik, znamien¬ ny tym, ze jako substancje czynna zawiera estry lub ami¬ dy estrów cyklopropylopirymidynylowych-4 kwasów (tiono) (tiolo)-fosforowych(fosfonowych) o wzorze 1, w którym R oznacza rodnik alkilowy, R1 oznacza grupe alkilowa, alkoksylowa, alkilotio, monoalkiloaminowa lub fenylowa, R2 oznacza rodnik alkilowy, R3 oznacza atom wodoru, chlorowca lub rodnik alkilowy, a X oznacza^atom tlenu lub siarki.110 297 ,OR u—rv R20"^N" O-P t \ wzdrl Hal-P / OR wzór 2 OH RZCT N wzór 3 0--P(0CH3)2 CH30- N O wzdr 5 OH SN CH30^ ^N Br wzdr 6 OH ^ wzdr 7 CH30-^N wzer 4 OH f 0C2H5 CH3^A Cl_p\ + X XSC3H7-n izo-C3H70'^N'' srodek wiazacy kwas -HCI 0-P /C2H5 CH. izo-^HyO^^N- \.SC3H7-n Schemat LDD Z-d 2, z. 450/1400/81, n. 100+20 egz.Cena 45 zl PL PL PL PL

Claims (1)

1. Zastrzezenie patentowe Srodek owadobójczy i roztoczobójczy zawierajacy substancje czynna oraz staly lub ciekly nosnik, znamien¬ ny tym, ze jako substancje czynna zawiera estry lub ami¬ dy estrów cyklopropylopirymidynylowych-4 kwasów (tiono) (tiolo)-fosforowych(fosfonowych) o wzorze 1, w którym R oznacza rodnik alkilowy, R1 oznacza grupe alkilowa, alkoksylowa, alkilotio, monoalkiloaminowa lub fenylowa, R2 oznacza rodnik alkilowy, R3 oznacza atom wodoru, chlorowca lub rodnik alkilowy, a X oznacza^atom tlenu lub siarki.110 297 ,OR u—rv R20"^N" O-P t \ wzdrl Hal-P / OR wzór 2 OH RZCT N wzór 3 0--P(0CH3)2 CH30- N O wzdr 5 OH SN CH30^ ^N Br wzdr 6 OH ^ wzdr 7 CH30-^N wzer 4 OH f 0C2H5 CH3^A Cl_p\ + X XSC3H7-n izo-C3H70'^N'' srodek wiazacy kwas -HCI 0-P /C2H5 CH. izo-^HyO^^N- \. SC3H7-n Schemat LDD Z-d 2, z. 450/1400/81, n. 100+20 egz. Cena 45 zl PL PL PL PL