Przedmiotem wynalazku jest elektroniczny prze¬ lacznik programów, zwlaszcza do przelaczania na¬ piec sterujacych glowic radiowych i telewizyjnych przestrajanych elektronicznie.Uklad zostal opracowany w celu przelaczenia programów radiowych lub TV z uwzglednieniem mozliwosci wlaczenia jednoczesnie dwu napiec ste¬ rujacych za posrednictwem ukladu wyzwalania elektronicznego.Slan techniki. W znanych rozwiazaniach elek¬ tronicznych przelaczników programów stosowane sa skomplikowane uklady pólprzewodnikowe, czesto na obwodach scalonych. Podtrzymywanie pracy wyzwalanego segmentu w dowolnie dlugim okresie czasu uzyskuje sie na specjalnych elementach np. neonówkach, rozwiazanie stosowane w OTV T-6109 produkcji krajowej, lub w pamieci zawartej w ob¬ wodzie scalonym — obwód SAS660 i SAS670 firmy Telefunken — opis nr B2(V.7.38/0474). Rozwiazania te charakteryzuja sie duzym stopniem skompliko¬ wania ukladu.Istota wynalazku. Istota wynalazku polega na tym, ze elektroniczny przelacznik programów szczególnie przydatny dlo przelaczania napiec ste¬ rujacych glowic radiowych i telewizyjnych prze¬ strajanych elektronicznie zbudowany jest z do¬ wolnej ilosci segmentów, przy czym kazdy z seg¬ mentów zawiera dwa tranzystory pracujace w ukladzie sprzezenia zwrotnego polaczone tak, ze baza tranzystora pierwszego jest polaczona poprzez 10 15 25 30 rezystor do zródla pierwszego napiecia zasilania oraz kolektora tranzystora drugiego, natomiast baza tranzystora drugiego jest polaczona rezysto¬ rem do zródla drugiego napiecia zasilania oraz do kolektora tranzystora pierwszego. Wyzwalanie po¬ szczególnych segmentów wprowadzone jest na baze tranzystora pierwszego lub drugiego, albo na bazy obydwu tranzystorów, a wyjscia napiec przelacza¬ nych wyprowadzane sa z kolektorów obydwu tran¬ zystorów, natomiast emitery pierwszych tranzy¬ storów we wszystkich segmentach posiadaja wspól¬ ny rezystor sprzegajacy spelniajacy role elementu blokujacego wszystkie segmenty z wyjatkiem seg¬ mentu wyzwalanego.Zaleta ukladu wedlug wynalazku jest prostota rozwiazania oraz duza niezawodnosc pracy.Objasnienie rysunku. Przedmiot wynalazku jest uwidoczniony na rysunku, gdzie fig. 1 przedstawia schemat ideowy elektronicznego przelacznika pro¬ gramów dla dodatniego napiecia Ui, a fig. 2 dla ujemnego napiecia zasilania U2.Przyklad wykonania. Dla przypadku przedsta¬ wionego na fig. 1 tranzystory Tn-Tm sa typu p-n-p, natomiast tranzystory T2i-T2n —Typu n-p-n. Dla tego przypadku (Ui 0) powinien byc spelniony warunek, aby Ui-U2 1,2V. Wyzwalanie ukladu odbywa sie w bazach tranzystorów Tn-Tm lub T2i-T2n,albo jednoczesnie w bazach obu tranzy¬ storów Tn-Tx n i T2i-T2n. Tranzystory polaczone sa sa ze soba w ukladzie sprzezenia zwrotnego, a wiec 109 508109508 baza tranzystora T2i-T2n poprzez R3i-R3n jest pola¬ czona z kolektorem tranzystora Tn-Tm , a baza tranzystora Tn-Tm .poprzez rezystor R21-R211 , pola¬ czona jest z kolektorem tranzystora T2i-T2n , Zasi¬ lanie* tranzystorów odbywa sie poprzez rezystor Ri|-Ri n oraz R41-R4 z dwu zródel zasilania Ui i U2.Emitery wszystkich; tranzystorów Tn-Tm pracuja na' wspólny rezystor sbrzegajacy RS, który spelnia role elementu Blokujacego wszystkie segmenty z wyjatkiem segmentu wyzwalanego. Napiecia prze¬ laczane Un-Uin iU2i-U2n sa wyprowadzone z kolek¬ torów tranzystorów Tu-Tini T2i-T2n Uklad przelacznika na fig. 2 zbudowany jest identycznie z tym, ze tranzystory Tn-Tm sa typu n-p-n, a tranzystory T2i-T2n — typu p-n-p. Dla tego przypadku (Uj<0) powinien byc spelniony warunek, aby U2-Ui 1,2V. Zasada dzialania ukla¬ du polega na tym, ze segment Si-Sn jest wyzwa¬ lany przez krótkotrwale wprowadzenie pradu wy¬ zwalajacego I WZ])W. j lub I^ 2 lub jednoczesnie * UJHZUJ. 1 OraZ *¦ ujyzii). 2 * Przez segment wyzwalany Si-Sn plynie prad, który wydziela na rezystorze Rs napiecie sprzezenia zwrotnego Us. Napiecie to blokuje wszystkie po¬ zostale segmenty ukladu. Wyzwolenie segmentu Si-Sn odbywa sie na zasadzie wprowadzenia tran¬ zystorów Tn-Tm r2i-T2n w stan przewodzenia, który jest nastepnie podtrzymywany samoczynnie w wyniku sprzezenia istniejacego miedzy kolek¬ torem Tn-Tm i baza T2i-T2n oraz miedzy kolekto¬ rem T2i-T2n.W wyniku przewodzenia tranzystorów Tn-Tm na wyjscia segmentu podawane sa napiecia Un-Uin . Rezystor Rs powinien byc tak dobrany, aby wartosc spadku napiecia Us byla znacznie mniejsza od wartosci napiecia Uj. Proponowane rozwiazanie jest szczególnie przydatne w ukladach, które maja zblizone obciazenie w galeziach Un-Uin, Skok napiecia Un-Um lub U2i-U2n wystepujacy po wlaczeniu segmentu Si-Sn moze byc wykorzystany do wlaczenia elementu sygnalizujacego stan pracy segmentu Si-Sn . 5 Proponowane rozwiazanie zawiera niewielka licz¬ be elementów, które pelnia jednoczesnie funkcje wlaczania napiec wyjsciowych Un-Um i U2i-U2 n oraz funkcje pamieci, czyli podtrzymywania pracy segmentu w dowolnie dlugim okresie czasu. Ele- 10 menty te moga jednoczesnie pelnic dodatkowa funkcje sterowania wskaznikiem wlaczania seg¬ mentu.Zastrzezenie patentowe 15 Elektroniczny przelacznik programów, zwlaszcza do przelaczania napiec sterujacych glowic radio¬ wych i telewizyjnych przestrajanych elektronicznie, zbudowany z dowolnej ilosci segmentów, znamien¬ ny tym, ze kazdy z segmentów zawiera dwa tran- 20 zystory pracujace w ukladzie sprzezenia zwrotnego polaczone tak, ze baza tranzystora (Tn-Tm) jest po¬ laczona poprzez rezystor (Rai-R2n) do zródla pier¬ wszego napiecia (Ui) zasilania i kolektora tran¬ zystora (T2i-T2n), natomiast baza tranzystora 25 (T2i-T2n) jest polaczona rezystorem (R3i-Rjm) do zródla drugiego napiecia (U2) zasilania i do kolek¬ tora tranzystora (Tn-Tm), natomiast wyzwalanie poszczególnych segmentów wprowadzone jest na bazy tranzystorów (Tii-Tln) lub (Tai-T2n, albo rów- 30 noczesnie na bazy obydwu tranzystorów (Tn-Tm i (T2i-T2n), a wyjscia napiec przelaczanych wypro¬ wadzone sa z kolektorów obydwu tranzystorów, natomiast emitery tranzystorów (Tn-Tm ) we wszystkich segmentach posiadaja wspólny rezystor c5 sprzegajacy (Rs), spelniajacy role elementu bloku¬ jacego wszystkie segmenty z wyjatkiem segmentu wyzwalanego.109 508 duali * ./ stttt) * TTT- fffn Ul PL