Przedmiotem wynalazku jest paliwo do silników z zaplonem islkrowym o lepszych wlasciwosciach eksploatacyjnych.Cechami charakterystycznymi paliw benzynowych opartych na frakcjach naftowych sa liczba okta¬ nowa, sklad frakcyjny, temperatura zaplonu i preznosc par. Wlasciwosci te sa rózne dla róznego rodzaju paliw. W celu polepszenia wlasciwosci ta¬ kich paliw, a tym samym poprawienia ich charak¬ terystyki, odpowiednio miesza sie frakcje naftowe benzynowe tak, aby pozadane cechy wystapily w gotowym paliwie. Równiez w celu poprawienia wlasciwosci paliw wprowadza sie rózne dodatki, np. czteroetylek olowiu, w ilosci nawet do 1 g/1 paliwa. Wprowadzenie dodatku antyutleniaczy do paliw czyni je odporniejszymi na procesy utle¬ niania i bardziej stabilne podczas magazynowania.Do paliw wprowadza sie takze antydetonatory ¦manganowe lub zwiazki o podobnym dzialaniu, nie zawierajace metalu. Z publikacji Ingamells J. C.Lindauist R. H. „Another look at methanol Auto- motive Engineering" April 197<5, znane sa paliwa o niewielkiej zawartosci olowiu, z dodatkiem eteru IIIrzed.Hbutylo-metylowego. Z publikacji Csikos R., Pollayl, Laky J. „Low Lead Fuel with MTBE and C „alkohols", Oil and Gas Research Institute, Budapest, HungaTy, 1976 znane jest zastosowanie metanolu jako dodatku do paliwa benzynowego w mieszance ze zwiazkami olowiu jako antydeto- natorami i niewielka iloscia alkoholu butylowego.Z opisu patentowego RFN nr 2 216 880 znane jest zastosowanie do paliwa weglowodorowego me¬ tanolu wraz z dodatkiem zwiazków pelniacych ro¬ le stabilizatorów, takich jak mrówczan dwuetylo- 5 wy, metylal, dwumetyloacetal, oraz niewielkich ilosci izopropanolu i aniliny. Paliwo o takim skla¬ dzie ma jednak stosunkowo niska liczbe oktano¬ wa okolo 73—78 i temperature rozwarstwienia okolo —30°C. Wprowadzenie do takiego paliwa 10 paraformaldehydu i octanu pozwala na rozpusz¬ czenie w nim okolo 2°/« wody. Z opisu patentowe¬ go RFN nr 2 300 841 znane jest stosowanie dodat¬ ków przeciwstukowych do paliw, takich jak kar¬ bonylki zelaza, niklu, kobaltu, cyklopentadien man- 11 gami lufo ferrocen. Paliwo to zawiera równiez czte¬ roetylek olowiu oraz aceton. Podwyzszenie liczby oktanowej uzyskuje sie przez wprowadzenie do¬ datku alkoholi CA—C4, benzenu i toluenu.Opisane wyzej rozwiazania nie pozwalaja na o- M trzymanie paliw nie zawierajacych zwiazków olo¬ wiu. Obecnie paliwa wytwarza sie dobierajac sklad grupowy weglowodorów i uzalezniona od niego, zmienna ilosc czteroetylku olowiu, w granicach 0,1—1 g/l paliwa. Wada takich paliw jest fakt, 25 ze sklad ich nie jest scisle ustalany, poniewaz istotne wlasnosci eksploatacyjne paliwa musza byc korygowane popTzez dodatek zwiazków toksycz¬ nych, takich jak czteroetylek olowiu. Ze wzgledu na zmienny sklad weglowodorów, paliwa takie M podczas eksploatacji ulegaja czesciowemu spaleniu, 108 070108 07G pozostawiajac znaczne ilosci osadów i sadzy na czesciach silnika oraz (toksyczne skladniki w ga¬ zach spalinowych, ta'kie jak zwiazki olowiu, tle¬ nek wegla, aldehyd mrówkowy i tlenki azotu.Okazalo sie, ze mozna usunac lub w powaznym stopniu zmniejszyc niepozadany wplyw paliw oraz produktów spalania na; czesci silnika, zmniejszyc zawartosc skladników .toksycznych w spalinach oraz poprawic warunki; eksploatacyjne silników z zaplonem od iskry i otrzymac mieszanke paliwo¬ wa o dowolnej liczbie oktanowej, dostatecznej sta¬ bilnosci na utlenianie, nie zawierajace zwiazków olowiu. ^attwpp© cilnikpw z zaplonem iskrowym wedlug wynalazku zawieraj frakcje naftowa o temperatu¬ rze wrzenia 25—205°C zawierajaca 23—66% obj. w&gW^W^ró^^rt^matycznych i 9—16% obj. weglo¬ wodoruwMi^raflr3?v^yeh oraz dodatki poprawiajace jej wlasciwosci.Jako dodatki do frakcji naftowej stosuje sie 0,6—12% obj. eteru Ill-rzed.-butylo-metylowego, 0,1—2,1% obj. monometyloaniliny, 0,8—36% obj. metanolu* 0,3—8,2% obj. mieszaniny alkoholi o *—12 atomach wegla w czasteczce zawierajaca 0,1—3,2% obj. propanoli, 1,0—46,9% obj. butanoli i alkoholi amylowych i 0,1—3,5% Obj. alkoholi o 6—12 atomach wegla w czasteczce i 0,001—0,2% wag. zwiazków metaloorganicznych takich jak na- ftenian zelaza, ferrocen, naftenian manganu lub ich mieszanina.Jako frakcje naftowe stosuje sie frakcje benzy¬ nowe otrzymywane w procesie przeróbki ropy naftowej zawierajace 23—66% obj. weglowodorów aromatycznych, 9—16% obj. weglowodorów parafi¬ nowych, syntetyczne weglowodory lub ich mie¬ szanine, przy czym do wytwarzania mieszanek pa¬ liwowych ziomowych stosuje sie frakcje o wiekszej zawartosci weglowodorów aromatycznych — po¬ wyzej 40% obj. Do mieszanek paliwowych letnich stosuje sie frakcje naftowe zawierajace do 27% obj. olefin-.Mieszanki paliwowe wedlug wynalazku wykazu¬ ja szereg nieoczekiwanych korzystnych wlasciwosci eksploatacyjnych, takich jak mozliwosc ustalania odpowiedniej liczby oktanowej paliwa w zaleznosci od rodzaju silnika, tworzenie spalin o zmniejszo¬ nej toksycznosci, znaczne zmniejszenie osadów od¬ kladanych na czesciach silnika oraz w ukladzie wylotowym. Ponadto badania wykazaly, ze zasto¬ sowanie jako skladnika mieszanki paliwowej we¬ glowodorowej metanolu w ilosci 15% obj. i wyz¬ szych alkoholi w ilosci 5%, nie obniza walorów eksploatacyjnych silników. Mieszanka paliwowa zawierajaca wyzsze alkohole jest trwala podczas magazynowania, nawet w okresie zimy przy sredr niej temperaturze ponizej —18°C.Badania eksploatacyjne mieszanek paliwowych wedlug wynalazku wykazaly, ze bezolowiowe mie¬ szanki paliwowe stosowane w samochodzie Polski Fiat 12i5p nie spowodowaly ujemnego dzialania i zaklócen w pracy silników, a zuzycie paliwa u- trzymywalo sie na poziomie zuzycia typowych pa¬ liw benzynowych.Przedmiot wynalazku jest blizej objasniony w przykladach wykonania, które .nie ograniczaja jego zakresu. ' Przyklad I. Do 78 1 frakcji naftowej za¬ wierajacej 67% weglowodorów aromatycznych, 16% 5 weglowodorów parafinowych i 13% olefin, wrzacej w temperaturze 36—189°C o liczbie oktanowej 70, dodano 13 1 metanolu, 7 1 eteru Ill-rzed.-butylo- -metylowego, 0,2 1 metyloaniliny, 1,7 1 mieszaniny alkoholi alifatycznych o 3—8 atomach /wegla w li czasteczce zlozonej z 3% etanolu, 6% propanoli, 66% butanoli, 25% alkoholi o 6—9 atomach wegla w czasteczce, 0,1% wag. w stosunku do calej mie¬ szanki paliwowej 12%-owego roztworu ferrocenu, naftenianu zelaza, naftenianu manganu w stosun- 15 ku wagowym 1,5:1:1,3, w rozpuszczalniku weglo¬ wodorowym. Otrzymano mieszanke paliwowa o na¬ stepujacych wlasnosciach: liczba oktanowa 86, ge¬ stosc 0,758 g/ml, preznosc par 0,58 kg/cm2, po¬ czatek wrzenia 39°C, 10% obj. destyluje do tem- 20 peratury 58°C, 50% obj. destyluje do temperatury 113°C, temperatura zmetnienia —32°C. Paliwo eksploatowano w samochodzie Fiat 125p. Po prze¬ biegu 36.000 km stwierdzono zmniejszona ilosc osadów w komoTze spalania i na powierzchniach 25 tloków i zaworów. Zawartosc skladników toksycz¬ nych w spalinach w stosunku do paliwa weglowo¬ dorowego zmniejszyla sie nastepujaco: tlenku wegla o 88%, aldehydu mrówkowego o 19%, a obecnos¬ ci zwiazków olowiu nie stwierdzono. 34 Przyklad II. Do 75 1 frakcji naftowej wrza¬ cej w temperaturze 36—190°C o liczbie oktanowej 89, dodano 0,2 1 monometyloaniliny 16 1 metanolu, 9 1 eteru Ill-rzed.-butylo-metylowego i 0,12%-owego roztworu zwiazków metaloorganicznych, jak w J5 przykladzie I. Otrzymano mieszanke paliwowa o nastepujacych wlasciwosciach liczba oktanowa 95, temperatura zmetnienia —33°C. Paliwo eksploato¬ wano w samochodzie z silnikiem gaznikowym, cztero suwowym. Po przebiegu 88.000 km stwier- 40 dzono zmniejszone ilosci osadów i nagaru na czes¬ ciach silnika oraz osadu sadzy w rurze wyloto¬ wej, brak tlenku wegla w gazach spalinowych.Zawartosc tlenku azotu w spalinach zmniejszyla sie o 18%, a zawartosc weglowodorów o 78%.Jednoczesnie nie stwierdzono obecnosci zwiazków olowiu. Po okresie eksploatacji nie zaobserwowano objawów korozji na czesciach silnika. Zuzycie pa^ liwa utrzymywalo sie na poziomie zuzycia paliwa weglowodorowego o liczbie oktanowej 94. 50 Zastrzezenie patentowe 55 Paliwo do silników z zaplonem iskrowym oparte na frakcji weglowodorowej, znamienne tym, ze sklada sie z frakcji weglowodorowej zawierajacej 23—66% obj. weglowodorów aromatycznych, 9^- —16% obj. weglowodorów parafinowych oraz 0,6— 60 —12% obj. eteru III-rzed.Jbutylometylowego, 0,1— —2,1% obj. monometyloaniliny, 0,8—36% obj. me^ tanolu, 0,3—'8,2% obj. mieszaniny alkoholi o 2—12 atomach wegla w czasteczce zawierajacej 0,1— —3,2% obj. etanolu, 0,1—13,7% obj. propanoli, 65 1,0—46,9% obj. butanoli i alkoholi amylowych i 45108 076 5 * 0,1—3,5#/« abj. alkoholi o 6—12 atomach wegla w taloorganicznych takich jak naftenian zelaza, fer- czasteczce oraz z 0,001—0,2tyt wag. zwiazków me- rocen, naftenian manganu lub ich mieszanina. PL