NL9320006A - Werkwijze en inrichting voor het afdichten van de verbinding tussen een vertikale boorput en één of meer horizontale boorputten. - Google Patents

Description

Werkwijze en inrichting voor het afdichten van de verbinding tussen eenvertikale boorput en één of meer horizontale boorputten

Achtergrond van de uitvinding

De uitvinding heeft in het algemeen betrekking op de afwerking vanzijdelingse putboorgaten. Meer in het bijzonder heeft de uitvinding be¬trekking op nieuwe en verbeterde werkwijzen en inrichtingen voor hetafwerken van een afgetakt putboorgat dat zich in zijdelingse richtinguitstrekt vanaf een hoofdput die vertikaal kan zijn, in hoofdzaak verti¬kaal, hellend of zelfs horizontaal.

De uitvinding vindt in het bijzonder gebruik bij het afwerken vanmultilaterale putten, dat wil zeggen, putomgevingen langs het boorgatwaar een aantal afzonderlijke, op afstand van elkaar liggende zijdelingseputten zich uitstrekken vanaf een gemeenschappelijke vertikale putboor¬gat.

Het horizontaal boren van putten en de produktie zijn in toenemendemate belangrijk geworden voor de olie-industrie tijdens de afgelopenjaren. Terwijl horizontale putten vele jaren bekend zijn, is slechtsbetrekkelijk kortelings vastgesteld dat dergelijke putten een wat betreftkosten-rendabel alternatief vormen, (of ten minste een pedant zijn van)het gebruikelijke boren van vertikale putten. Hoewel het boren van eenhorizontale put aanzienlijk meer kost dan de vertikale tegenhanger daar¬van, geeft een horizontale boorput vaak een produktieverbetering met eenfactor van vijf, tien of zelfs twintig in reservoirs die verlopen volgenseen natuurlijk breukvlak. In het algemeen moet de beoogde produktiviteituit een horizontale boorput het drievoudige zijn van die van een verti¬kaal boorgat om het horizontaal boren economisch te doen zijn. Deze ver¬grote produktie brengt het aantal platforms tot een minimum terug, waar¬door investerings- en arbeidskosten worden besnoeid. Het horizontaalboren maakt reservoirs in stedelijke gebieden, gebieden waar het perma¬nent vriest en diepe kustwateren betere bereikbaar. Andere toepassingenvoor horizontale boorputten zijn onder andere periferieboorputten, dunnereservoirs die te veel vertikale boorputten zouden vereisen, en reser¬voirs met conus vormingsproblemen waarin een horizontale boorput op eenoptimale afstand zou kunnen worden gebracht van aanraking met het flu¬ïdum.

Horizontale boorputten worden op kenmerkende wijze gegroepeerd invier categorieën afhankelijk van de straal van de bocht: •3 1. Een ultra korte bochtstraal is 0,3048-0,6098 m (1-2 voet); bouwhoek s is 45-60° per 0,3048 m (voet).

2. Een korte bochtstraal is 6,096 m - 30,48 m (20-100 voet); bouwhoekis 2-5° per 0,3048 m (voet).

3. Een middelmatige bochtstraal is 91*44 m - 609.6 m (300-1000 voet);bouwhoek is 6-20' per 30,48 m (100 voet).

4. Een lange bochtstraal is 304,8 m - 914,4 m (1000-3000 voet); bouw¬hoek is 2-6° per 30,48 m (100 voet).

Ook bevatten sommige horizontale boorputten extra boorputten diezich zijdelings uitstrekken vanaf de vertikale hoofdputten. Deze extrazijdelingse boorputten worden soms aangeduid als aftapgaten terwijl ver¬tikale boorputten die meer dan één zijdelingse boorput bevatten wordenaangeduid als multilaterale boorputten. Multilaterale boorputten wordenin toenemende mate belangrijk, zowel vanuit het standpunt van nieuweboorwerkingen als van het in toenemende mate belangrijke standpunt vanhet nabewerken van bestaande boorputboringen met inbegrip van herstel-lingswerkzaamheden en stimuleringswerkzaamheden.

Ten gevolge van de hiervoor staande toegenomen afhankelijkheid vanen belangrijkheid van horizontale boorputten zijn de afwerking van hori¬zontale boorputten en in het bijzonder de afwerking van multilateraleboorputten belangrijke zaken van zorg geweest terwijl deze een grootaantal te overwinnen problemen hebben gegeven (en nog steeds geven).Laterale afwerking, in het bijzonder bij de verbinding tussen de vertika¬le en zijdelingse putboring is zeer belangrijk om samenklappen van deboorput te voorkomen in niet gezette of zwak gezette formaties. Alduszijn open boorgatafwerkingen beperkt tot voldoende sterke rotsformaties;en zelfs dan zijn open boorgatafwerkingen niet geschikt omdat er geencontrole is van de mogelijkheid voor het opnieuw toegang verkrijgen (ofhet opnieuw binnengaan van de zijdelingse putten) of om produktiezonesbinnen de boorput te isoleren. Gepaard gaande met deze noodzakelijkheidom zijdelingse boorputten af te werken is de toenemende wens om de afme¬ting van de putboring in de zijdelingse boorput zo dicht mogelijk tehouden bij de afmeting van de vertikale hoofdboorputboring ter vergemak¬kelijking van het boren en de afwerking.

Gewoonlijk zijn horizontale boorputten afgewerkt met gebruikmakingvan afwerking met van spleten voorziene voering, uitwendige boorbuispak-kingsstukken (ECP's) of cementeertechnieken. Het belangrijkste doel vanhet inbrengen van een van spleten voorziene voering in een horizontaleboorput is bescherming tegen samenklappen van het boorgat. Bovendien verschaft een voering een geschikte baan om verschillende werktuigen inte brengen zoals spiraalbuizen in een horizontale boorput. Drie soortenvoeringen zijn gebruikt namelijk (1) geperforeerde voeringen, waarbijgaten zijn geboord in de voering (2) van spleten voorziene voeringen,waarin spleten van verschillende brede en diepte zijn gefreesd langs delengte van de voering, en (3) van te voren van pakkingen voorziene voe¬ringen.

Van spleten voorziene voeringen verschaffen een beperkte zandrege-ling door het kiezen van boorgatafmetingen en breedte-afmetingen van despleten. Deze voeringen zijn echter onderhevig aan verstopping. In nietgezette formaties zijn met draad gewikkelde van spleten voorziene voe¬ringen gebruikt om de zandproduktie te controleren. Een mantel van grindkan ook worden gebruikt voor de zandcontrole in een horizontale boorput.Het belangrijkste nadeel van een van spleten voorziene voering is dat eeneffectieve boorputstimulering moeilijk kan zijn ten gevolge van de openringvormige ruimte tussen de voering en de boorput. Eveneens is de selec¬tieve produktie (bijvoorbeeld zone-isolatie) moeilijk.

Een andere optie is een voering met gedeeltelijke isolaties. Uitwen¬dige buispakkingsstukken (ECP's) zijn aangebracht aan de buitenzijde vande van spleten voorziene voering om een lange horizontale boorputboringte verdelen in verscheidene kleine secties (figuur 1). Deze werkwijzeverschaft beperkte zone-isolatie, die kan worden gebruikt voor het stimu¬leren of voor de produktieregeling langs de boorput in lengterichtingdaarvan. Uitwendige buispakkingsstukken gaan echter ook gepaard met be¬paalde nadelen en gebreken. Normale horizontale boorputten zijn bijvoor¬beeld niet echt horizontaal over de gehele lengte daarvan, maar zij heb¬ben in plaats daarvan vele buigingen en bochten. In een boorgat met ver¬schillende bochten kan het moeilijk zijn om een voering met verscheideneuitwendige buispakkingsstukken in te brengen.

Tenslotte is het mogelijk om boorputten met een middelmatige enlange straal te cementeren en te perforeren, bijvoorbeeld zoals inAmerikaans octrooinr. 4.436.165·

Terwijl het afdichten van de verbinding tussen een vertikale enzijdelingse boorput van belang is in zowel horizontale als multilateraleboorputten, is het opnieuw binnengaan en de zone-isolatie van bijzonderbelang terwijl deze bijzonder moeilijke problemen' geven bij de afwerkingvan multilaterale boorputten.

Het opnieuw binnengaan van zijdelingse boorputten is nodig om afwer-kingswerkzaamheden uit te voeren, extra boorwerkzaamheden en/of herstel¬ en stimuleringswerkzaamheden. Het isoleren van een zijdelingse boorputvan andere zijdelingse aftakkingen is nodig om migratie van fluïdum tevoorkomen en om te voldoen aan afwerkingspraktijken en regelingen metbetrekking tot de gescheiden produktie van verschillende produktiezones.Isolering van zones kan ook nodig zijn als het boorgat in en uit hetdoelreservoir wordt gedreven ten gevolge van onvoldoende geologischekennis of slechte richtingsregeling; en ten gevolge van drukverschillenin vertikaal verplaatste lagen zoals hierna zal worden besproken.

Als horizontale boorgaten worden geboord in langs natuurlijke breuk¬vlakken verlopende reservoirs, wordt zone-isolatie gezien als gewenst. Deoorspronkelijke druk in langs natuurlijke breukvlakken verlopende forma¬ties kan variëren van het ene breukvlak naar het volgende, zoals ook dekoolwaterstofzwaartekracht en de waarschijnlijkheid van conusvormingkunnn variëren. Om deze gezamenlijk te kunnen laten produceren wordtdwarsstroming tussen breukvlakken en één enkel breukvlak met vroege wa-terdoorbraak mogelijk gemaakt, hetgeen de totale produktie van de boorputin gevaar brengt.

Zoals hierboven vermeld werden oorspronkelijk horizontale boorputtenafgewerkt met niet gecementeerde van spleten voorziene voering tenzij deformatie sterk genoeg was voor een open afwerking van het boorgat. Beidewerkwijzen maken het moeilijk om produktiezones vast te stellen terwijl,als problemen ontstaan, het praktisch onmogelijk is om de goede zoneselectief te behandelen. Tegenwoordig wordt zone-isolatie bereikt metgebruik van uitwendige buispakkingsstukken aan van spleten voorziene ofgeperforeerde voeringen of door het gebruikelijk cementeren en perfore¬ren.

Het probleem van het afwerken van een zijdelingse boorputboring (enin het bijzonder een multilaterale boorputboring), wordt reeds vele jarenerkend zoals ook blijkt uit de octrooiliteratuur. Het Amerikaans oc-trooinr. 4.807.704 beschrijft bijvoorbeeld een systeem voor het afwerkenvan veelvoudige zijdelingse boorputboringen met gebruikmaking van eentweevoudig pakkingsstuk en een afbuigend geleidingsorgaan. Amerikaansoctrooinr. 2.797*893 beschrijft een werkwijze voor het afwerken van zij¬delingse boorputten met gebruikmaking van een buigzame voering en eenafbuigwerktuig. Het Amerikaans octrooinr. 2.397*070 beschrijft op dezelf¬de wijze het afwerken van een zijdelingse boorputboring met gebruikmakingvan een flexibele verhuizing tezamen met een afsluitscherm voor het af¬sluiten van de zijdelingse boorput. In het Amerikaans octrooinr.2.858.107 verschaft een verwijderbaar richtkegsamenstel een middel voor de bepaling van een plaats (bij\oorbeeld he; opnieuw binnengaan) van eenzijdelingse boorput na de afwerking daarvan. Het Amerikaans octrooinr.3.330.3^9 beschrijft een doorn voor het geleiden en afwerken van veelvou¬dige horizontale boorputten. De Amerikaanse octrooinrs. 4.396.075*4.415.205. 4.444.276 en 4.573-541 hebben allen in hoofdzaak betrekking opwerkwijzen en inrichtingen voor multilaterale afwerking met gebruikmakingvan een sjabloon of buisgeleidingskop. Andere octrooien in algemeen be¬lang op het terrein van afwerking van horizontale boorputten zijnAmerikaanse octrooinrs. 2.452.920 en 4.402.551.

Ondanks de hierboven beschreven pogingen voor het verkrijgen van watbetreft de kosten effectieve en werkbare afwerkingen van zijdelingseboorputten, is er nog steeds behoefte aan nieuwe en verbeterde werkwijzenen inrichtingen voor het verschaffen van dergelijke afwerkingen, in hetbijzonder de afdichting tussen de verbinding van vertikale en zijdelingseboorputten, de mogelijkheid om zijdelingse boorputten opnieuw binnen tegaan (in het bijzonder in multilaterale systemen) en het bereiken vanzone-isolatie tussen respectieve zijdelingse boorputten in een multilate¬raal boorputsysteem.

Samenvatting van de uitvinding

De hierboven besproken en andere nadelen en gebreken in de stand vande techniek worden overwonnen of vermeden door de verscheidene werkwijzenen inrichtingen volgens de onderhavige uitvinding voor het afwerken vanzijdelingse boorputten en meer in het bijzonder de afwerking van multila¬terale boorputten. Volgens de uitvinding wordt een aantal werkwijzen eninrichtingen verschaft voor het oplossen van belangrijke en ernstigeproblemen die ontstaan door laterale (en vooral multilaterale) afwer¬kingen welke bevatten: 1. Werkwijzen en inrichtingen voor het afdichten van de verbindingtussen een vertikale en zijdelingse boorput.

2. Werkwijzen en inrichting voor het opnieuw binnengaan van geselec¬teerde zijdelingse boorputten voor het uitvoeren van afwerkingswerk-zaamheden, extra boorwerkzaamheden, of herstellings- en stimule-ringswerkzaamheden.

3· Werkwijzen en inrichtingen voor het isoleren van een zijdelingseboorput van andere zij-aftakkingen in een multilaterale boorput tervoorkoming van migratie van fluïdum en om te voldoen aan goede af-werkingspraktijken en regelingen met betrekking tot de afzonderlijkeproduktie van verschillende produktiezones.

Volgens de verscheidene werkwijzen volgens de uitvinding met betrek¬king tot de verbindingsafdichting, wordt een eerste stel uitvoeringsvor¬men beschreven waarin vervormbare middelen worden gebruikt voor het se¬lectief afdichten van de verbinding tussen de vertikale en zijdelingseboorputten. Dergelijke vervormbare middelen kunnen bestaan uit (1) eenopblaasbare vorm waarbij gebruik wordt gemaakt van een uithardbare vloei¬stof (bijvoorbeeld epoxy- of cementsuspensies) voor het vormen van deafdichting; (2) uitzetbare inrichtingen van metaal met vormgeheugen; en(3) smeedinrichtingen voor het plastisch vervormen van een afdichtmateri¬aal.

Bij een tweede stel uitvoeringsvormen met betrekking tot de verbin-dingsafdichting in enkelvoudige of multilaterale boorputten, worden ver¬scheidene werkwijzen beschreven voor een verbeterde verbindingsafdichtingwelke nieuwe technieken bevatten voor het aanbrengen van drukdichte af¬dichtingen tussen een voering in de zijdelingse boorputboring en eenvoering in de vertikale boorputboring. Deze werkwijzen hebben in hetalgemeen betrekking op het aanbrengen van een voering op een plaats tus¬sen de vertikale en zijdelingse boorputboringen zodat de vertikale boor¬putboring wordt afgesloten. Daarna wordt ten minste een deel van de voe-1 ring verwijderd om de afgesloten vertikale boorputboring opnieuw te ope¬nen.

Bij een derde stel uitvoeringsvormen voor verbindingsafdichtingworden verscheidene werkwijzen beschreven waarin gebruik wordt gemaaktvan een nieuwe geleiding of doorn welke zijzakken bevat voor het richten• van voeringen in een zijdelingse boorputboring. Andere werkwijzen bevat¬ten het gebruik van uitzetbare buis- en afbuiginrichtingen welke hetafdichtingsproces bevorderen.

Bij een vierde stel uitvoeringsvormen worden verschillende werkwij¬zen en inrichtingen verschaft voor het helpen bij de plaatsbepaling eni het opnieuw binnengaan van zijdelingse boorputten. Dergelijke inrich¬tingen voor het opnieuw binnengaan bevatten blijvende of terugtrekbareafbuiginrichtingen (bijvoorbeeld richtkeggen) welke verwijderbare af-dichtmiddelen bezitten die zijn geplaatst in een boring die is aange¬bracht in de afbuiginrichtingen. Een andere werkwijze bevat het gebruiki van opblaasbare pakkingsstukken.

Bij een vijfde stel uitvoeringsvormen worden extra werkwijzen eninrichtingen beschreven voor het helpen bij de plaatsbepaling en hetopnieuw binnengaan van zijdelingse boorputten met gebruikmaking van eengeleidings- of doornconstructie. Bij voorkeur maken de werkwijzen voor het opnieuw binnengaan volgens deze uitvinding het "logelijk om. de boor-gatafmeting van de zijdelingse boorputten zo groot mogelijk te maken.

Bij een zesde stel uitvoeringsvormen worden verschillende werkwijzenen inrichtingen verschaft voor fluïdumisolatie van een zijdelingse boor¬put van andere zijdelingse boorputten en voor de gescheiden produktievanuit een zijdelingse boorput zonder vermenging van de produktieflu-idums. Deze werkwijzen bevatten het hiervoor vermelde gebruik van eenzijzakdoorn, richtkeggen met afdichtbare boringen en kleptechnieken waar¬bij kleppen worden geplaatst aan de oppervlakte of langs het boorgat bijde verbinding van een bijzondere zijdelingse aftakking.

Het zal duidelijk zijn dat vele van de hier beschreven werkwijzen eninrichtingen enkelvoudige laterale en multilaterale afwerkingstechniekenverschaffen waarbij tegelijkertijd een aantal belangrijke problemen wor¬den opgelost welke thans nog optreden op het terrein van afwerking vanoliebronnen en de produktie daarvan. De zijzakdoorninrichting verschaftbijvoorbeeld tegelijkertijd een drukdichte afdichting van de verbindingtussen een vertikale en een zijdelingse boorput, verschaft de techniekvoor het makkelijk opnieuw binnengaan van gekozen zijdelingse boorputtenen maakt zone-isolatie mogelijk tussen multilaterale boorputboringen.

De hierboven besproken en andere kenmerken en voordelen van de uit¬vinding zullen voor deskundigen op dit terrein duidelijk worden uit devolgende gedetailleerde beschrijving en de tekeningen.

Korte beschrijving van de tekeningen

Thans wordt verwezen naar de tekeningen, waarin in de verscheidenefiguren dezelfde onderdelen zijn aangeduid met dezelfde verwijzingsgetal-len.

Figuren 1A-B geven opeenvolgende dwarsdoorsneden weer van een werk¬wijze voor het afdichten van een verbinding tussen een vertikale en zij¬delingse boorputboring met gebruikmaking van vervormbare afdichtmiddelenbestaande uit een opblaasbare vorm; figuur 2A geeft een dwarsdoorsnede weer van een vervormbaar tweevou¬dig boorgatsamenstel voor het afdichten van een verbinding tussen verti¬kale en zijdelingse boorputboringen; figuur 2B geeft een dwarsdoorsnede weer volgens de lijn 2B-2B;figuur 2C geeft een dwarsdoorsnede weer gelijk aan die volgens fi¬guur 2B, na de vervorming van het tweevoudige boorgatsamenstel; figuur 2D geeft een dwarsdoorsnede weer van het tweevoudige boorgat¬samenstel volgens figuur 2A na het aanbrengen bij de verbinding van een t zijdelingse boorputboring; figuren 3A-C geven opeenvolgende dwarsdoorsneden weer van een werk¬wijze voor het afdichten van een verbinding tussen vertikale en zijde¬lingse boorputboringen met gebruikmaking van vervormbare van een flensvoorziene leidingen; figuren 4A-D geven opeenvolgende dwarsdoorsneden weer van een werk¬wijze voor multilaterale afwerking met gebruikmaking van een van poortenvoorziene richtkeginrichting waarmede het afdichten van de verbindingtussen vertikale en zijdelingse boorputten, en het opnieuw binnenkomenvan multilaterale boorputten en zone-isolatie mogelijk is; figuren 5A-I geven opeenvolgende dwarsdoorsneden weer van een werk¬wijze voor het afwerken van multilaterale boorputten met gebruikmakingvan een richtkeg/pakkingssamenstel voor het cementeren in een voering endan het selectief frezen voor het vervaardigen van de afdichting van deverbinding tussen vertikale en zijdelingse boorputten en het opnieuwbinnenkomen van multilaterale boorputten; figuren 6A-C geven opeenvolgende dwarsdoorsneden van een werkwijzevoor het afwerken van multilaterale boorputten met gebruikmaking van eennieuw zijzakdoorn voor het aanbrengen van een afdichting van de verbin¬ding tussen vertikale en zijdelingse boorputten, het opnieuw binnenkomenvan multilaterale boorputten en voor zone-isolatie voor een afwerking vaneen nieuwe boorput; figuren 7A-D geven opeenvolgende dwarsdoorsneden weer van een werk¬wijze gelijk aan die volgens figuren 6A-C voor het afwerken van bestaandeboorputten; figuur 8A geeft een dwarsdoorsnede weer van een werkwijze voor hetafwerken van multilaterale boorputten met gebruikmaking van een doorn vande soort weergegeven in figuren 6A-D voor het aanbrengen van afdichtendeverbindingen, het vergemakkelijken van het opnieuw binnengaan en voor hetverschaffen van een zone-isolatie; figuur 8B geeft op vergrote schaal een dwarsdoorsnede weer van eendeel van figuur 8A; figuren 9A-C geven opeenvolgende dwarsdoorsneden weer van een afwer-kingswerkwijze voor multilaterale boorputten met gebruikmaking van eendoorn die is voorzien van een uitzetbare buis voor het aanbrengen vanafgedichte verbindingen, het vergemakkelijken van het opnieuw binnengaanen voor het aanbrengen van een zone-isolatie; figuren 10A-B geven opeenvolgende dwarsdoorsneden weer van een mul¬tilaterale afwerkingswerkwijze gelijk aan de werkwijze volgens figuren 9A-C, maar met gebruikmaking van een tweevoudige pakking voor een verbe¬terde zone-isolatie; figuren 11A-D geven opeenvolgende dwarsdoorsneden weer van een pak¬king van een multilaterale afwerkingskop voor het aanbrengen van afge¬dichte verbindingen, het vergemakkelijken van het opnieuw binnengaan envan zone-isolatie; figuur 11E geeft een perspectivisch aanzicht weer van de tweevoudigeafwerkingskop gebruikt bij de werkwijze volgens figuren 11A-D; figuur 12 geeft een dwarsdoorsnede weer van een multilaterale afwer-kingswerkwijze met gebruikmaking van een opblaasbare brugplunjer metrichtkeganker bestemd voor het opnieuw binnenkomen in een selectievezijdelingse boorputboring; figuren 13A-B geven dwarsdoorsneden weer van een produktierichtkegmet terugtrekbare afdichtingsboring waarbij de afdichtingsboring in fi¬guur 13A is ingébracht en in figuur 13B is weggetrokken; figuur 13C geeft een dwarsdoorsnede weer van een afwerkingswerkwijzemet gebruikmaking van de produktierichtkeg volgens figuren 13A-B; figuren l^A-K geven dwarsdoorsneden weer van een multilaterale af¬werkingswerkwijze met gebruikmaking van de produktierichtkeg volgen figu¬ren 13A-B waarbij selectief opnieuw binnenkomen in multilaterale boorput-boringen en zone-isolatie worden verschaft; figuren 15A-D geven aanzichten gedeeltelijk in dwarsdoorsnede weervan een richtinrichting voor de produktierichtkeg volgens figuren 13A-B; figuren ΐβΑ-C geven opeenvolgende dwarsdoorsneden weer waarbij inbijzonderheden de aftakdoorn is weergegeven welke wordt gebruikt bij dewerkwijze volgens figuren 14A-K; figuur 16D geeft een dwarsdoorsnede weer volgens de lijn 16D-16Dvolgens figuur 16B,

Beschrijving van de voorkeursuitvoerinesvorm

Volgens de uitvinding worden verschillende uitvoeringsvormen vanwerkwijzen en inrichtingen beschreven voor het afwerken van zijdelingse,afgetakte of horizontale boorputten die zich uitstrekken vanaf één enkelehoofdboorputboring, en meer in het bijzonder voor het afwerken van veel¬voudige boorputten die zich uitstrekken vanaf één enkele in hoofdzaakvertikale boorputboring (multilateralen). Het zal duidelijk zijn dathoewel de uitdrukkingen hoofd, vertikale, afgebogen, horizontale, afge-takte en zijdelingse hier gemakshalve worden gebruikt, deskundige op ditterrein zullen opmerken dat de inrichtingen en werkwijzen bij de ver- > schillende uitvoeringsvormen volgens de uitvinding kunnen worden gebruiktten opzichte van boorputten die zich uitstrekken in richtingen anders danin hoofdzaak vertikale of horizontale richtingen. De hoofdboorputboringkan bijvoorbeeld vertikaal, hellend of zelfs horizontaal zijn. Daarom zalin het algemeen de in hoofdzaak vertikale boorput soms worden aangeduidals de hoofdboorput terwijl de boorputboringen die zich zijdelings of inhoofdzaak zijdelings vanaf de hoofdputboring uitstrekken kunnen wordenaangeduid als afgetakte boorputboringen.

Thans verwijzend naar figuren IA en B, wordt een werkwijze en in¬richting weergegeven voor het afdichten van de verbinding tussen eenvertikale boorput en één of meer zijdelingse boorputten met gebruikmakingvan een vervormbare inrichting welke bij voorkeur een opblaasbare vormomvat. Volgens deze werkwijze wordt een hoofd- of vertikale boorput 10 ineerste instantie geboord. Vervolgens wordt bij een gebruikelijke werkwij¬ze, een boorputbuis 12 op zijn plaats gecementeerd met gebruikmaking vancement 14. Daarna wordt de onderste zijdelingse boorput 16 geboord en opbekende wijze afgewerkt met gebruikmaking van een voering 18 die wordtbevestigd aan de hoorbuis 12 door een geschikt pakkingsstuk of een voe-ringhangorgaan 20. Nog steeds verwijzend naar figuur IA wordt bij devolgende stap een venster 12 gefreesd in de buis 12 op de plaats waar eenbovenste zijdelingse boorputboring wordt geboord. Dan wordt een kortzijstuk (bijvoorbeeld met een lengte van 9,144 m (30 voet)) geboord engeopend met gebruikmaking van een uitzetbare boor voor het aannemen vaneen hoorbuis met geschikte afmeting (bijvoorbeeld 24,45 cm 9~5/8")).

Thans verwijzend naar figuur 1B wordt een opblaasbare vorm 24 geleidin de hoofdboorputboring 10 naar het venster 22. De opblaasbare vorm 24bevat een binnenste blaas 26 en een buitenste blaas 28 die daartussen eenuitzetbare ruimte 30 vormen voor het ontvangen van een geschikt onderdruk staand fluïdum (bijvoorbeeld circulerende boorsuspensie). Dit onderdruk staand fluïdum kan worden toegevoerd naar de opening 30 in de op¬blaasbare vorm 24 via een geschikte leiding 32 vanaf de oppervlakte. Hetuitoefenen van druk op de vorm 24 zal maken dat de vorm een knoopvormigevorm aanneemt welke een in hoofdzaak vertikale leiding omvat die zichuitstrekt door de boorbuis 12 en een zijdelings afhangende aftakking 34die zich uitstrekt vanaf de vertikale aftakking 33 tot in de zijdelingsetak 23. De nu opgeblazen vorm 24 verschaft een ruimte of opening 35 tus¬sen de vorm 24 en het venster 22 alsmede de zij-aftakking 23.

Vervolgens wordt een suspensie van een geschikte hardbare of stolba-re vloeistof gepompt in de ruimte 35 vanaf de oppervlakte. Deze uithard- bare vloeistof hardt dan uit voor het vormen van een harde, structurele,ondoordringbare binding. Een gebruikelijke zijtak kan nu worden geboorden afgewerkt op een gebruikelijke wijze zoals met een voering van 17,78cm (7 inch) en met gebruikmaking van een hangende afdichting in de aftak¬king 34. Het zal duidelijk zijn dat vele uithardbare vloeistoffen goedgeschikt zijn om te worden gebruikt in samenhang met de opblaasbare vorm24 met inbegrip van geschikte epoxyharsen en andere polymeren alsmedeanorganische uithardbare suspensies, zoals cement. Nadat het uithardbarevulmateriaal volledig is uitgehard kan de opblaasbare vorm 24 wordenverwijderd door deze leeg te laten lopen zodat een drukdichte en fluïdum-dichte verbinding wordt gevormd tussen de vertikale boorputboring 10 ende zijdelingse boorputboring 23. De opblaasbare vorm 24 kan dan opnieuwworden gebruikt, of er kan een nieuwe vorm worden gebruikt, voor extrazijtakken binnen de boorputboring 10. Aldus kan de opblaasbare vorm 24worden gebruikt bij zowel tweevoudige zijdelingse afwerkingen alsmede bijmultilaterale aftakkingen welke drie of meer horizontale boorputten be¬zit. Bovendien zal het duidelijk zijn dat het gebruik van een opblaasbarevorm 24 ook kan worden toegepast bij bestaande boorputten waar nabewer¬king nodig is en de verbinding tussen de vertikale en één of meer zijde¬lingse boorputten moeten worden afgewerkt.

Thans verwijzend naar figuren 2A-D wordt daarin een tweede uitvoe¬ringsvorm van een inrichting voor het afdichten van de verbinding tussenéén of meer zijdelingse boorputboringen in een vertikale boorput beschre¬ven. Zoals bij de uitvoeringsvorm volgens figuur 1 wordt bij de uitvoe¬ringsvorm volgens figuur 2 gebruik gemaakt van een vervormbare inrichtingvoor het tot stand brengen van een verbindingsafdichting. Deze inrichtingis weergegeven in figuren 2A en 2B waarbij deze een tweevoudig boorgatsa-menstel 36 omvat dat een hoofdleidingsectie 38 bevat en een zich in zij¬delingse richting uitstrekkende aftakking 40 die zich onder een hoekuitstrekt vanaf de hoofdleiding 38. Volgens een belangrijk kenmerk vandeze uitvoeringsvorm van de uitvinding is de zijdelingse aftakking 40vervaardigd uit een geschikte legering met vormgeheugen zoals legeringenvan de NiTi-soort en op Cu gebaseerde legeringen welke het vermogen heb¬ben om voor te komen in twee verschillende vormen of configuraties bovenen onder een kritische overgangstemperatuur. Dergelijke legeringen metvormgeheugen zijn bekend en zijn verkrijgbaar bij Raychem Corporation,Metals Division, welke worden verkocht onder de handelsnaam TINEL*; ofdeze zijn beschreven in het Amerikaans octrooinr. 4.515-213 en in "ShapeMemory Alloys", L. McDonald Schetky, Scientific American, Vol. 24l, nr.

5, blz. 2-11 (november 1979). naar elk waarvan hier wordt verwezen. Dezelegering met vormgeheugen wordt zodanig gekozen dat als het tweevoudigeboorgatsamenstel 36 wordt geleid door een gebruikelijke hoorbuis zoalsweergegeven bij 42 in figuur 2D, de zijdelingse aftakking 40 zal vervor¬men als deze gaat door de bestaande hoorbuis. Het vervormde tweevoudigeboorgatsamenstel 36 is aangegeven in figuur 2C waarin de hoofdaftakking40 is vervormd en de zijdelingse aftakking 38 is ontvangen in het maan¬vormig ontvanggedeelte van de vervormde aftakking 40. Op deze wijze bezithet vervormde boorgatsamenstel 36 een buitendiameter die gelijk is aan ofkleiner dan de diameter van de hoorbuis 42 terwijl dit gemakkelijk kanworden geleid door de bestaande hoorbuis. Een zak of venster 43 is ge¬ruimd op de plaats waar een zijtak wordt gewenst waarbij het vervormdeboorgatsamenstel 36 in het venster 43 wordt geplaatst tussen bovenste enonderste secties van de oorspronkelijke hoorbuis 42.

Vervolgens wordt warmte toegevoerd naar het vervormde boorgatsamen¬stel 36 hetgeen maakt dat het tweevoudige boorgatsamenstel 36 zijn oor¬spronkelijke vorm, weergegeven in figuur 2D terugkrijgt. Warmte kan wor¬den toegevoerd door een aantal verschillende werkwijzen zoals bijvoor¬beeld het laten circuleren van een heet fluïdum (zoals stoom) langs hetboorgat, door elektrische weerstandsverhitting of door het mengen vanchemicaliën langs het boorgat die een exotherme reactie zullen veroorza¬ken. Als de zijdelingse boorput een nieuwe boorputboring moet zijn, wordtop die plaats de zijtak geboord met gebruikmaking van de gebruikelijkemiddelen zoals het op zijn plaats brengen van een terugwinbare richtkegonder de aftakking 40 en het richten van een boorwerktuig in de aftakking40 voor het boren van de zijtak. Volgens een andere mogelijkheid kan dezijtak reeds bestaan zoals aangegeven door de streeplijnen 44 waardoor devan te voren bestaande zijtak zal worden voorzien van een fluïdumdichteverbinding via het inbrengen van een gebruikelijke voering en cementeer-technieken vanaf de aftakking 40.

Thans verwijzend naar figuren 3A-C, zal daar een werkwijze wordenbeschreven voor het vormen van een drukdichte verbinding tussen een zij¬tak en een vertikale boorputboring, zoals de werkwijze volgens de figuren1 en 2, met gebruikmaking van een vervormingstechniek voor het vormen vande fluïdumdichte verbindingsafdichting. Zoals in vele van de uitvoerings¬vormen volgens de uitvinding, kan de werkwijze volgens de figuren 3A-Cook worden gebruikt in samenhang met een nieuwe boorput of in samenhangmet een bestaande boorput (die moet worden nabewerkt of waarin op anderewijze opnieuw moet worden binnen gekomen). Terugkerend naar figuur 3A

wordt een vertikale boorputboring 10 geboord op een gebruikelijke wijzewelke wordt voorzien van een hoorbuis 12 die via cement 40 wordt gecemen¬teerd aan het vertikale boorgat 10. Vervolgens wordt een zijtak 16 ge¬boord op een gekozen plaats vanaf de hoorbuis 12 op een bekende wijze.Een terugwinbare richtkeg (niet weergegeven) kan bijvoorbeeld wordengeplaatst op de plaats van de te boren zijtak waarbij het venster 46wordt gefreesd door de hoorbuis 12 en cement 14 met gebruikmaking van eengeschikt freeswerktuig. Daarna wordt de zijtak 16 geboord vanaf de richt¬keg met gebruikmaking van een geschikte boorwerktuig.

Volgens een belangrijk kenmerk van deze uitvoeringsvorm wordt daneen voering 48 gebracht door de vertikale hoorbuis 12 en in de zijtak 16.De voering 48 bevat een van flenzen voorzien element 50 dat de castrekdaarvan omringt dat in aanraking staat met de omtreksranden van het ven¬ster 46 in de voering 12. Cement kan worden gevoerd naar de ruimte tussende voering 48 en de zijtak 16 op een bekende wijze. Vervolgens wordt eensmeedwerktuig of ander geschikt werktuig 52 getrokken door het met deboorputboring in aanraking staand van flenzen voorzien element 50 waarme¬de de flens 50 wordt gesmeed tegen het metalen venster van de boorbuis 12voor het vormen van een drukdichte metaal-metaalafdichting. Bij voorkeuris de flens 50 voorzien van een epoxyhars of ander materiaal om het ver¬mogen van afdichting tussen de flens en de vertikale boorputboorbuis 12te verbeteren. Het smeedwerktuig 52 omvat bij voorkeur een uitzetbaresmeedconus welke een oorspronkelijke diameter bezit zodanig dat dit werk¬tuig kan worden bewogen tot onder het niveau van de verbinding tussen dezijboorbuis 48 en de vertikale boorbuis 12 waarna het wordt uitgezet voorhet verschaffen van de smeedwerking die nodig is voor het vormen van demetaal-op-metaalafdichting tussen de flens 50 en het venster 46.

Thans verwijzend naar figuren 4A tot en met D, wordt daarin eenwerkwijze voor het multilateraal afwerken volgens de onderhavige uitvin¬ding weergegeven welke zorgt voor de afdichting van de verbinding tusseneen vertikale boorput en meerdere horizontale boorputten, zorgt voor hetvergemakkelijken van het opnieuw binnenkomen in een bepaalde meervoudigezijdelingse boorput en welke ook zorgt voor het isoleren van de ene hori¬zontale produktiezone van de andere horizontale produktiezone. Eerstterugkomend op figuur 4a wordt daarin een vertikaal putboorgat weergege¬ven met 66 met en onderste zijdelingse putboring 68 en een vertikaalverplaatste bovenste zijdelingse boorputboring 70. De onderste zijdeling¬se boorputboring 68 is volledig afgewerkt volgens de werkwijze volgens defiguren 4A-D zoals hierna nader zal worden uiteengezet. De bovenste zij- delingse boorputboring 70 is nog niet afgewerkt. In een eerste afwer-kingsstap wordt een van poorten voorzien richtkegpakkingssamenstel 72door de boorpijp 73 naar omlaag bewogen tot op een vooraf bepaalde plaatsin de nabijheid van het zijdelingse boorgat 70. Het van poorten voorzienerichtkegpakkingssamenstel 72 bevat een richtkeg 'jk met axiaal daar door¬heen een opening 76· Een pakking 78 ondersteunt de van poorten voorzienerichtkeg 74 op zijn plaats aan de hoorbuis 66. Binnen de axiale boring 76is een af dichtende plug 80 geplaatst. Plug 80 kan worden uitgeboord ofuitgespoten en is daarom ook gevormd uit een geschikt hoorbaar materiaal,zoals aluminium. De plug 80 wordt in de axiale boring 76 vastgehoudendoor elk geschikt vasthoudmechanisme zoals inwendige schroefdraad 82 aande axiale boring 76 die in aangrijping staat met uitsteeksel 84 aan deplug 80. Uitsteeksels 84 zijn van schroefdraad voorzien of via een ankervergrendeld zodanig dat zij passen op de schroefdraad 82 aan de binnen¬zijde van de richtkeg 74.

Het zal duidelijk zijn dat de zijtak 70 in eerste instantie wordtgevormd door gebruik van een terugwinbare richtkeg die dan wordt verwij¬derd voor het op zijn plaats brengen van het terugwinbare van poortenvoorziene ankerrichtkegsamenstel 72. Ook zal duidelijk zijn dat hetrichtkegsamenstel 72 als één enkel samenstel naar beneden kan wordenbewogen of naar beneden kan worden bewogen als een tweevoudig samenstel.Voor wat betreft het laatstgenoemde worden de richtkeg 74 en het terug¬winbare of permanente pakkingsstuk 78 in eerste instantie naar benedenbewogen naar hun plaats gevolgd door het naar beneden bewegen van de plug80 en het vergrendelen van de plug 80 in de axiale boring 76 van derichtkeg 74. De in te brengen boorpijp 74 is voorzien van een met af-schuiving werkend losmaakmechanisme 86 om de hoorbuis losmaakbaar teverbinden met de plug 80 nadat de plug 80 is aangebracht in de richtkeg74.

Thans terugkerend naar figuur 4b wordt een gebruikelijke voering ofvan spleten voorziene voering 88 in de zijtak 70 gevoerd nadat deze isafgebogen door het richtkegsamenstel 72. De voering 88 wordt binnen devertikale boorput 66 ondersteunt met gebruikmaking van een geschiktepakkingsstuk of een voeringophangbeugel 92 die is voorzien van een rich-I ting stabiliserend samenstel 94 zodat een eerste deel van de voering 88in de vertikale boorputboring 66 achterblijft en het tweede deel van devoering 88 zich vanaf de boorputboring 66 uitstrekt tot in de zijdelingseboorputboring 70. Bij voorkeur is een uitwendig boorbuispakkingsstuk(ECP) zoals Baker Service Tools ECP Model RTS geplaatst aan het uiteinde van de voering 88 binnen de zijtakopening 70 voor het verder stabiliserenvan de voering 88 en voor het verschaffen van een zone-isolatie voor hetontvangen van cement dat wordt afgegeven tussen de voering 88 en de bocr-putboring 66, 70. Nadat de cement 94 is uitgehard wordt een geschikteboormotor zoals een Eastman boormotor 96 met een frees of beitel (die bijvoorkeur stabilisatievinnen 98 bevat) naar beneden bewogen door de verti-kale boorputboring 66 en axiaal in lijn gebracht met de richtkegafvalplug88 waar, zoals weergegeven in figuur 4C, de boormotor 96 door de voering88, het cement 94 en de afvalplug 80 heen boort waardoor een volledigboorgat wordt verschaft die gelijk is aan de binnendiameter van hetrichtkegsamenstel en het terugwinbare pakkingsstuk 78. Het zal duidelijkzijn dat de afvalplug 80 belangrijk is omdat deze voorkomt dat cement enander afval dat is verzameld en afkomstig is van het boren van de zijope-ning 70 en het cementeren van de voering 88 naar beneden valt op de bodemvan de boorputboring 66 en/of in andere zijdelingse boorputboringen zoalsde zijdelingse boorputboring 68.

Thans verwijzend naar figuur 4D zal het duidelijk zijn dat de multi¬laterale afwerkingswerkwijze volgens deze uitvoeringsvorm een drukdichteverbinding verschaft tussen de multilaterale boorputboring 70 en de ver-tikale boorputboring 76. Bovendien kunnen selectieve stuurmechanismenworden gebruikt om een geselecteerde multilaterale boorputboring 70 of 68binnen te komen om het opnieuw binnenkomen in een bepaalde zijtak tevergemakkelijken. In figuur is bijvoorbeeld een selectieve richtkopvan een spiraalbuis voorzien van een kop met geschikte afmeting zodatdeze niet de richtkegopening 76 met een kleinere diameter zal binnenkomenmaar in plaats daarvan zal worden afgebogen in de dan bestaande veelvou¬dige zijaftakking 70 (met grotere diameter). De kop 100 kan ook bestaanuit een geschikt opgeblazen richtkopmechanisme. Een opgeblazen kop ver¬dient in het bijzonder de voorkeur doordat afhankelijk van de mate vanopblazing de kop 100 kan worden gericht in de zijdelingse boorputboring70 of verder naar beneden kan worden gericht door de axiale boring 76 totin een onderste zijtak 68 (of één of andere andere zijtak niet weergege¬ven in de figuren). Een tweede spiraalbuisleiding 102 heeft zodanigeafmeting dat deze recht door de richtkegboring 76 heen loopt naar benedentoe naar de onderste zijtak 68 of naar een onderste diepte.

Het zal duidelijk zijn dat terwijl de spiraalbuis 100, 102 koppenkan hebben met verschillende afmetingen voor het regelen van het opnieuwbinnenkomen in bepaalde zijdelingse boorputboringen, de axiale boring 76en 104 van de richtkeg ook verschillende binnendiameters kan bezitten voor het selectief opnieuw binnenkomen van zijtakken. In elk geval ver- ·schaft het multilaterale afwerkingsschema volgens figuren 4A-D een effi¬ciënte werkwijze voor het afdichten van de verbinding tussen multilatera¬le boorputboringen en een gemeenschappelijke vertikale boorput; dezewerkwijze verschaft ook een vergemakkelijking van het opnieuw binnenkomenmet gebruikmaking van een spiraalbuis of ander selectief middel voor hetopnieuw binnenkomen. Bovendien verschaft dit multilaterale afwerkings¬schema, zoals duidelijk is bij een overzicht van de verscheidene lei¬dingen 106 en 108 die zich uitstrekken naar beneden toe vanaf de opper¬vlakte en die zich selectief uitstrekken naar verschillende zijtakken,een effectieve zone-isolatie zodat afzonderlijke meervoudige zijtakkenafzonderlijk van elkaar kunnen worden geïsoleerd voor het isoleren van deproduktie van één zijdelingse zone naar een andere zijdelingse zone viade afzonderlijke leidingen 106, 108.

Verder zal het duidelijk zijn dat de uitvoeringsvorm van de figuren4A-D kan worden gebruikt zowel in combinatie met een nieuw geboorde boor¬put of in een reeds bestaande boorput waarin de zijtakken moeten wordennabewerkt, extra boring moeten ondergaan en worden gebruikt voor herstel¬en stimuleringswerkzaamheden.

Thans verwijzend naar figuren 5A-H, is daarin nog een andere uitvoe¬ringsvorm van de uitvinding weergegeven welke een drukdichte verbindingverschaft tussen een vertikale boorbuis en een zijtakvoering en welke ookeen nieuwe werkwijze verschaft voor het opnieuw binnenkomen van veelvou¬dige horizontale boorputten. In figuur 5A is een vertikale boorputboring110 geboord terwijl een boorbuis 112 daarin is aangebracht op een bekendewijze met gebruikmaking van cement 114 voor het vormen van een gecemen¬teerde boorputbuis. Vervolgens is in figuur 5B een richtkegpakkingsstuk116 zoals deze verkrijgbaar is van Baker Oil Tools en in de handel wordtgebracht onder het handelsmerk "DW-1" geplaatst binnen de boorbuis 112 opeen plaats waar een zijtak gewenst is. Thans verwijzend naar figuur 5Cwordt een richtkeg 118 geplaatst op het richtkegpakkingsstuk 116 terwijleen frees 120 wordt geplaatst op de richtkeg 118 om een venster te frezendoor de boorbuis 112 (zoals weergegeven in figuur 50). Bij voorkeur wordteen beschermingsmateriaal 124 afgeleverd naar het gebied dat de richtkeg118 omringt. Beschermingsmateriaal 124 wordt aangebracht om doorsnij¬dingen te voorkomen (ten gevolge van het snijden door het venster 122)bij het opbouwen op een richtkegsamenstel 118. Beschermingsmateriaal 124kan elk geschikt dik gelei-achtig fluïdum omvatten, thixotroop vet, zandof in zuur oplosbaar cement. De beschermingsmaterialen worden rondom het richtkeg- en pakkingssamenstel geplaatst voor het begin van het snijdenvan het venster. Dit materiaal zal voorkomen dat afval zich afzet rondomde richtkeg en het terugwinnen daarvan eventueel verhindert. Het bescher-mingsmateriaal wordt verwijderd vóór het terugwinnen van de richtkeg.Nadat het venster 122 is gefreesd met gebruikmaking van de frees 120,wordt een geschikte boor (niet weergegeven) door de richtkeg 118 afgebo¬gen in het venster 2 waarna de zijdelingse boorputboring 126 wordt ge¬vormd zoals weergegeven in figuur 5D.

Vervolgens wordt, verwijzend naar figuur 5E, een voering 128 langsde hoorbuis 112 bewogen en in de zijdelingse boorgatboring 126. De voe¬ring 128 eindigt bij een geleidingsschoen 130 en kan eventueel een ECPbevatten en een kraag 132, een centrale stabiliseringsring 134 en eeninwendig rondom lopende veer 136. Vervolgens wordt, zoals weergegeven infiguur 5F, cement aangebracht in de zijtak 126 waardoor de voering 128 opzijn plaats binnen het venster 122 wordt gecementeerd. Zoals in de uit¬voeringsvorm volgens figuur 4 is het belangrijk dat de voering 128 zoda¬nig wordt geplaatst dat een deel van de voering zich binnen de vertikalehoorbuis 112 bevindt en een deel van de voering zich vanaf de vertikalehoorbuis 112 uitstrekt in de zijdelingse boorgatboring 126. Het cement138 vult de ruimte tussen de verbinding van de zijtak 126 en de vertikalehoorbuis 112 zoals weergegeven in figuur 5^· Opgemerkt wordt dat eengeschikt uit een pakkingsstuk bestaande voeringhanger het boveneinde vande voering 128 in de vertikale hoorbuis 112 kan ondersteunen. Volgens eenvoordelig kenmerk van de uitvinding echter kan de voering 128 geen voe¬ringhanger nodig hebben. Dit is het gevolg van het feit dat de lengte vande voering 128 die nodig is om te gaan vanaf de vertikale stand (of bijnavertikale stand) naar de horizontale stand betrekkelijk kort is. Hetgrootste deel van de voering rust op de onderzijde van de boorputboring.Het gewicht van het bovengedeelte van de voering 128 dat zich bevindt inde gebouwde sectie wordt dus overgebracht naar de onderste sectie. Hetgebruik van een ECP of het cementeren van de voering vermindert verder denoodzakelijkheid van traditionele voeringhangers.

Nadat de cement is uitgehard wordt het voering inbrengende werktuigverwijderd (figuur 5G) en zoals weergegeven in figuur 5H freest een dun-wandige frees 142 door dat deel van de voering 128 en de cement 138 datis geplaatst binnen de diameter van de vertikale hoorbuis 112. De frees142 bevat een centrale axiale opening met een zodanige afmeting dat deterugwinbare richtkeg 118 zonder beschadiging van de richtkeg 118 kanworden ontvangen zoals weergegeven in figuur 5H. Als andere mogelijkheid kan een gebruikelijke frees 142 worden gebruikt die niet alleen door een <deel van de voering 128 en cement 138 zal frezen, maar ook door de richt-keg 118 en het richtkegpakkingsstuk 116. Nadat de frees 142 is verwijderdis een drukdichte verbinding tussen de vertikale hoorbuis 112 en de zij¬delingse hoorbuis 128 aangebracht met een inwendige diameter die gelijkis aan die van de bestaande vertikale hoorbuis 112 zoals weergegeven infiguur 51·

Bij voorkeur wordt de dunwandige frees 142 met de axiale boring 144voor het ontvangen van de richtkeg 118 bij deze uitvoeringsvorm gebruikt.Daardoor kan het richtkegpakkingssamenstel onbeschadigd blijven en wordenverwijderd en opnieuw langs het boorgat worden gestoken bij een anderegekozen zijverbinding voor het gemakkelijk opnieuw binnenkomen van werk¬tuigen voor het nabewerken en andere herstellingstoepassingen.

Thans verwijzend naar figuren 6A-C en 7A-C, is nog een andere uit¬voeringsvorm volgens de uitvinding weergegeven waarin een nieuwe zijzak-doominrichting (soms aangeduid als een geleidingsmiddel) wordt gebruiktin verband met een nieuwe boorput of een bestaande boorput voor het aan¬brengen van de afdichting tussen de verbinding van een vertikale boorputen één of meer zijdelingse boorputten, die het opnieuw binnenkomen vanmeervoudige zijdelingse boorputboringen verschaft en ook zone-isolatietussen respectieve meervoudige zijtakken verschaft. Figuren 6A-C gevendeze methode weer alsmede een inrichting voor een nieuwe boorput terwijlfiguren 7A-C dezelfde werkwijze en inrichting weergeven voor gebruik ineen bestaande boorput. Verwijzend naar figuur 6A is de boorputboring 146weergegeven na het gebruikelijke boren. Vervolgens wordt, verwijzend naarfiguur 6B, een nieuwe zijzak of zijbaandoorn 148 naar beneden gebrachtvanaf de oppervlakte in het boorgat 146 welke vertikaal verplaatste hui¬zen (Y-secties) 150 bevat. Een aftakking van elke Y-sectie 150 zet zichnaar beneden toe voort naar de volgende Y-sectie of naar een lager deelvan het boorgat. De andere aftakking 154 eindigt bij een beschermingsbus156 en een verwijderbare plug 158. Aan de buitenzijde van de doorn 148 endirekt onder de aftakking 154 is een inbouwrichtkeg of een afbuigorgaanl60 bevestigd. Er wordt op gewezen dat elke aftakking 154 en de bijbeho¬rende richtkeg 160 op een vooraf gekozen plaats zijn aangebracht op dedoorn 148 zodat zij worden geplaatst op een plaats waar een zijdelingsboorgat is gewenst.

Thans verwijzend naar figuur 6C wordt dan cement l6l langs het gatgepompt tussen de doorn 148 en het boorgat 146 zodat de gehele doorn inhet boorgat wordt gecementeerd. Vervolgens wordt een bekend aftakwerktuig 162 met beitel geplaatst in de Y-aftakking 152 welke v?erkt voor het af¬takken van een geschikte frees (niet weergegeven) in de Y-aftakking 154.De plug 158 wordt verwijderd en deze frees komt in aanraking met derichtkeg 160 waar de frees wordt omgebogen in en freest door het cementl6l. Vervolgens wordt op gebruikelijke wijze een zijtak 164, 164' ge¬boord. Daarna wordt een zijtakvoering 166 geplaatst in de zijdelingseboorputboring 164 en vastgehouden in de verbinding tussen de zijtak 164en de aftakking 154 met gebruikmaking van een opblaasbaar pakkingsstukzoals Baker Service Tools Production Injection Packer Product nr. 300-01.Het bovenste deel van de voering 166 wordt voorzien van een afdichtsamen-stel 170. Deze reeks stappen worden dan herhaald voor elke zijdelingseboorputboring.

Er wordt op gewezen dat het multilateraal afwerkingsschema volgensfiguren 6A-C een zeer sterke afdichting verschaft tussen de verbindingvan een multilaterale boorputboring en een vertikale boorputboring. Bo¬vendien kunnen, met gebruik van een beitel bezittend aftakwerktuig 152,werktuigen en andere inrichtingen gemakkelijk en op selectieve wijzeworden gebracht in een bepaald boorgat. Bovendien wordt zone-isolatietussen de respectieve zijtakken gemakkelijk tot stand gebracht door hetplaatsen van gebruikelijke pluggen op een bepaalde plaats.

Thans verwijzend naar figuren JA-Ό is daarin een bestaande boorputweergegeven met 17Ο met een oorspronkelijke produktieboorbuis 172 die metcement 174 op zijn plaats is gecementeerd. Volgens een werkwijze van dezeuitvoeringsvorm worden gekozen delen van de oorspronkelijke produktie¬boorbuis en cement gefreesd en op vertikaal geplaatste plaatsen geruimdzoals aangegeven bij 176 en 178 in figuur 7B. Vervolgens wordt een doorn148' van de soort gelijk aan die aangegeven met de verwijzingsgetallen148 in figuren 6A-C in de hoorbuis 177 geleid en op zijn plaats onder¬steunt met gebruikmaking van een voeringhanger 176. Er wordt een azi-muthmeting gedaan en de doorn 148' wordt zodanig gericht dat aftakkingen154' in de juiste positie en op juiste vertikale diepte zullen wordengericht. Vervolgens wordt cement 178 aangebracht tussen de doorn 148' ende boorbuis 172. Er wordt op gewezen dat de opgeruimde secties een onder¬steuning zullen verschaffen voor de doorn 148' en ook het boren van zij¬takken mogelijk zullen maken zoals zal worden weergegeven in figuur 7Ώ.Vervolgens wordt, zoals in detail is besproken aan de hand van figuur 6C,een aftakwerktuig (162 in figuur 6C) gebruikt tezamen met een inbouw-richtkeg 160' om één of meer zijtakken te boren en daarna een zijboorbuisaan te brengen met gebruikmaking van dezelfde werkwijzestappen als be¬ schreven aan de hand van figuur 6C. De uiteindelijk afgewerkte meervoudi¬ge aftakking voor een bestaande boorput met gebruik van een zijzakdoorn148’ is weergegeven in figuur 7D waarin de verbinding tussen de verschei¬dene zijtakken en de vertikale boorputboring stevig zijn afgedicht, elkezijtak gemakkelijk kan worden binnengetreden voor nabewerking en herstel-lings- en stimulatiewerkzaamheden, en de verscheidene meervoudige zijtak¬ken kunnen worden geïsoleerd voor het afscheiden van produktiezones.

Thans verwijzend naar figuren 8A en 8B wordt een andere mogelijkedoornformatie gelijk aan de doorn volgens figuren 6 en 7 weergegeven. Infiguren 8A en 8B is een doorn aangegeven met 180 welke doorn in de hoor¬buis l82 van een vertikale boorbuisboring wordt ondersteund door eenpakkinghanger 184 zoals Baker Oil Tools Model "D". De doorn l80 eindigtbij een verankeringspakkingsstuk 186 van een richtkeg (Baker Oil Tools”DW-1") en wordt ontvangen door een richtlip of wig 188. De richtlip 188hangt af van het pakkingsstuk 186. Bij voorkeur wordt een afschermplug192 gestoken in het nippelprofiel 190 voor het isoleren van de onderstezijtak 194. De richtlip 188 wordt gebruikt voor het zodanig richten vande doorn 180 dat een zijdelings afbuiggedeelte 196 wordt gericht naar eentweede zijtak 198. Voordat de doorn 180 wordt aangebracht, wordt de zij¬tak 198 geboord met gebruikmaking van een terugwinbare richtkeg (nietweergegeven) die is vergrendeld in het pakkingsstuk 186. De richtlip 188verschaft een torsi-ondersteuning voor de terugwinbare richtkeg alsmedeeen azimuthoriëntatie voor het richtkegvlak. Nadat de zijtak 188 is ge¬boord kan een voering 204 worden aangebracht en worden opgehangen in dezijtak 188 via een geschikt middel zoals een ECP 199· Een ontvangstuk 201met gepolijste boring kan worden aangebracht aan de bovenzijde van devoering 198 om de voering 198 in een later stadium vast te zetten in dehoofdboorputboring 182.

De terugwinbare richtkeg wordt dan uit de boorput verwijderd en danwordt de doorn 180 aangebracht zoals hierboven beschreven. Een kort buis-stuk 203 welke afsluit aan beide einden kan door de doorn l80 wordenaangebracht. De buis 203 wordt inwendig gelast in het aftakgedeelte 196en in het ontvangstuk met gepolijste boring PBR 201 waardoor aan de zij¬tak 198 goede drukweerstand en isolatievermogen wordt gegeven. Er wordtop gewezen dat de zijtak 198 kan worden geïsoleerd door gebruik van eenspiraalbuis of een geschikte plug die daarin worden aangebracht. Boven¬dien kan gemakkelijk de zijtak 198 opnieuw worden binnen gekomen zoals isbesproken aan de hand van figuren 6-8.

Thans verwijzend naar figuren 9A-C zal nog een andere uitvoerings- vorm van een multilaterale afwerkingswerkwijze beschreven met gebruikma¬king van een geleidingsmiddel of een zijafbuigdoorn worden beschreven.Figuur 9*4- geeft een vertikale boorputboring 206 weer die op gebruikelijkewijze is afgewerkt met gebruikmaking van een hoorbuis 208 en cement 210.De zijdelingse boorputboring 218 kan een nieuwe zijtak zijn of een reedsbestaande zijtak. Als de zijtak 218 nieuw is is deze gevormd op gebruike¬lijke wijze met gebruikmaking van een richtkegpakkingssamenstel 212 omeen frees af te buigen voor het frezen van een venster 213 door de hoor¬buis 208 en cement 210, gevolgd door een boor voor het boren van de zij¬tak 218. Een voering 214 wordt in de zijtak 218 aangebracht waar dezedaarin wordt ondersteund door ECP 216. De voering 214 eindigt bij eenontvangstuk met gepolijste boring (PBR) 219·

Thans verwijzend naar figuur 9B wordt een zijaftakkingdoorn 220neergelaten in de boorbuis 208. De doorn 220 bevat een huis 226 dat ein¬digt bij een uitzetbare wig en meetring 228 waarin de gehele zijaftak-kingsdoorn kan draaien (om de wartel 222) in lijn met de zijtak als dezewordt opgepikt vanaf de oppervlakte met de uitzetbare wig 228 in aangrij-ping met het venster 213· Als de doorn 220 op juiste wijze is geplaatstten opzichte van de zijtak 218 wordt het pakkingsstuk 224 geplaatst,hydraulisch of door een ander geschikt middel. Het huis 226 bevat eenzich zijdelings uitstrekkende sectie welke de buis 230 vasthoudt. De buis23Ο is normaal opgeslagen in het huis van de zijaftakkingsdoom 226 om teworden uitgezet (hydraulisch of mechanisch) in de zijaftakking 218 zoalshierna zal worden besproken. Een afdichting 232 is aangebracht in hethuis 226 om binnenstromen van fluïdum vanuit de boorbuis 208 te voorko¬men. De buis 230 eindigt aan zijn boveneinde bij een van een flens voor¬ziene sectie 234 die wordt ontvangen door een complementair oppervlak 236aan de basis van het huis 226. De buis 230 eindigt aan het ondereinde ineen uit een ronde neus bestaande van poorten voorziene geleiding 238welke ligt in de nabijheid van een stel afdichtingen 240. De van poortenvoorziene geleiding 238 kan een verwijderbaar materiaal 239 (zoals zink)bevatten in de poorten om toegang mogelijk te maken in de zijtakvoering214. Nadat de doorn 220 nauwkeurig op zijn plaats zit in de nabijheid vande zijtak 218 wordt de buis 230 hydraulisch of mechanisch naar benedentoe uitgezet door het huis 226 waarna de kop 238 in aanraking zal komenmet een richtkegaftakkingsorgaan 244 welke de kop 238 afbuigt in de PBR219. De afdichtingen 240 zullen een fluïdumdichte afdichting vormen metde PBR 218 zoals weergegeven in figuur 9C. Het aftakkingsorgaan 242 kandan worden aangebracht om werktuigen in de zijtak 218 af te buigen. Vol- gens een andere mogelijkheid kan een bekend omslagwerktuig ("kick-overtooi") worden gebruikt om werktuigen in de zijtak 218 af te buigen.

De uitzetbare buis 230 is een belangrijk kenmerk van de uitvindingomdat dit een opening met een grotere diameter verschaft dan mogelijk isals de buisvormige verbinding tussen de zijtak en de zijaftakkingsdoorndaarin wordt aangebracht vanuit de oppervlakte door de inwendige diametervan een werkkolom.

Zoals weergegeven in figuur 9C verschaft de afwerkingswerkwijze diehierin is beschreven een afgedichte verbinding tussen de zijtak 218 eneen vertikale hoorbuis 208 via de buis 230 terwijl deze ook het opnieuwbinnenkomen in een bepaalde zijtak mogelijk maakt met gebruikmaking vaneen aftakorgaan 242 of een omslagwerktuig voor het naar keuze opnieuwbinnenkomen in de buis 230 en daardoor in de zijaftakkingsvoering 214.Bovendien kan zone-isolatie worden bereikt door het geschikt afpluggenvan de buis 230 of door gebruikt van een afsluitplug onder het pakkings-stuk.

De uitvoeringsvormen volgens figuren 10A-B is gelijk aan de uitvoe¬ringsvormen volgens figuren 9A-C met het verschil dat in eerste instantieligt in een verbeterde zone-isolatie ten opzichte van de uitvoeringsvormvolgens figuur 10. Dat wil zeggen dat bij de uitvoeringsvormen volgensfiguur 10 gebruik wordt gemaakt van een tweevoudig pakkingsstuksamenstel246 tezamen met een gescheiden werkende kolom 248 (in tegenstelling totde kortere (maar op kenmerkende wijze met grotere diameter) uitzetbarebuis 230). De werkende kolom 248 bevat een paar schouders 250 die werkenals een aanslag tussen een niet afgedichte stand weergegeven in figuur10A en een afgedichte stand weergegeven in figuur 10B. Het tweevoudigepakkingsstuksamenstel 246 is aangebracht als een deel van het huis 250dat een gewijzigde zijzakdoorn 252 vormt. De doorn 252 kan draaiend wor¬den gericht binnen de vertikale hoorbuis met gebruikmaking van elk ge¬schikt middel zoals een richtspleet 254 die afhangt van een richtkegpak-kingsstuk 256. Er wordt op gewezen dat de uitvoeringsvorm volgens figuren10A-B een verbeterde zone-isolatie verschaft door het gebruik van afzon¬derlijke leidingen 248, 248' waarvan elk zich kan uitstrekken vanaf af¬zonderlijke multilaterale boorputten.

Thans verwijzend naar figuren 11A-E, is daarin nog een andere uit¬voeringsvorm van de uitvinding weergegeven waarbij multilaterale afwer¬king wordt verschaft met gebruikmaking van een tweevoudige afwerkingskop.Eerste verwijzend naar figuur 11A is daarin een vertikale boorputboringweergegeven nadat deze is verhuisd met de hoorbuis 278 in cement 294.

Volgens een gebruikelijke werkwijze wordt een horizontale boorputboring. geboord bij 280 en wordt een voering 282 geplaatst in de niet verhuisdelaterale opening 280. De voering 282 wordt op zijn plaats ondersteund metgebruikmaking van een geschikt uitwendig boorbuispakkingsstuk zoals BakerService Tools Models RTS Product nr. 30107· Een bovenste afdichtboring284 zoals een ontvangstuk met gepolijste boring wordt geplaatst aan hetboveneinde van de voering 282. In figuur 11B wordt een richtkegveranke-ringspakkingsstuk 286, zoals Baker Oil Tools "DW-l" geplaatst aan debasis van de hoorbuis 278 en voorzien van een onderste buisvormige ver¬lenging 288 welke eindigt in afdichtingen 290 die worden ontvangen in PBR284.

In figuur 11C wordt een terugwinbare borende richtkeg 292 neergela¬ten in de hoorbuis 278 en ondersteund door het richtkegverankeringspak-kingsstuk 286. Vervolgens wordt een tweede zijboorputboring 293 op ge¬bruikelijke wijze geboord (waarbij eerst gebruik wordt gemaakt van eenfrees) om te frezen door de hoorbuis 278 en het cement 294 gevolgd dooreen boor voor het boren van een zijtak 293· De zijtak 293 wordt dan voor¬zien van een voering 296, ECP 298 en PBR 300 zoals werd gedaan in deeerste zijtak 280. Daarna wordt de terugwinbare richtkeg 292 teruggewon¬nen uit de vertikale boorputboring en verwijderd naar de oppervlakte.

Volgens een belangrijk kenmerk van deze uitvoeringsvorm wordt eentweevoudige afwerkingskop, in zijn algemeenheid weergegeven met 302 infiguur 11E neergelaten in de vertikale boorputboring en in het richtkeg-verankeringspakkingsstuk zoals weergegeven in figuur 11D. De tweevoudigeafwerkingskop 302 bezit een bovenste afbuigend oppervlak 304 en bevat eenlangsboring 306 welke naar één einde daarvan is versprongen. Bovendienbevat het afbuigoppervlak 304 een uitgehold oppervlak 308 dat zodanig isgevormd dat dit een complementair deel is van de buis zoals de buis aan¬gegeven met 3IO in figuur 11D. Aldus wordt een eerste buis 312 vanaf hetoppervlak gestoken door de boring 306 van de tweevoudige afwerkingskop302, door het pakkingsstuk 286 en in de buis 288. Op dezelfde wijze wordteen tweede buis 310 gestoken vanaf het oppervlak en afgebogen langs deuitholling 308 van de tweevoudige afwerkingskop 302 waar deze wordt ont¬vangen en afgedicht in PBR 300 via de afdichting 314.

Er wordt op gewezen dat de werkwijze volgens figuren 11A-D een af¬dichting verschaft van de verbinding tussen één of meer zijtakken in eenvertikale boorputboring en ook een gemakkelijke binnengaan in een bepaal¬de zijdelingse boorputboring toelaat terwijl een zone-isolatie mogelijkis voor het isoleren van één produktiezone van een andere met betrekking tot een multilateraal boorputboringssysteem.

Thans verwijzend naar figuur 12 wordt nog een andere multilateraleafwerkingswerkwijze volgens de uitvinding weergegeven en zal deze nuworden beschreven welke zeer goed geschikt is voor het selectief opnieuwbinnengaan in zijdelingse boorputten voor afwerkingswerkzaamheden, extraboringswerkzaamheden of herstellings- en stimuleringswerkzaamheden. Infiguur 12 wordt een vertikale boorput op gebruikelijke wijze geboord enwordt een hoorbuis 316 via cement 318 gecementeerd aan de vertikale boor-putboring 320. Vervolgens worden vertikale boorputten 322, 324 en 326geboord op een gebruikelijke wijze waarin terugwinbare richtkegpakkings-samenstellen (niet weergegeven) worden neergelaten naar bepaalde gebiedenin de hoorbuis 316. Een venster in de hoorbuis 316 wordt dan gefreesdgevolgd door het boren van de respectieve zijtakken. Elk van de zijtakken322, 324 en 326 kan dan worden afgewerkt volgens één van de hierbovenbeschreven werkwijze voor het verschaffen van een afgedichte verbindingvan een vertikale hoorbuis 316 en elke zijtak.

Volgens de werkwijze volgens de uitvinding zal nu een werkwijzeworden beschreven welke een snel en efficiënt opnieuw binnengaan in eenbepaalde zijtak toestaat zodat de bepaalde zijtak kan worden nabewerkt ofop andere wijze kan worden gebruikt. Volgens deze werkwijze wordt eenpakkingsstuk 328 geplaatst boven een zijtak met een staartbuis 330 diezich daar vanaf naar beneden toe uitstrekt. Om elke zijtak opnieuw binnente komen wordt een opblaasbare pakkingsstuk met een richtkegverankerings-profiel 332 langs het gat gestoken en opgeblazen met gebruikmaking vaneen geschikte spiraalbuis of ander middel. Het richtkegverankeringspro-fiel 332 is in de handel verkrijgbaar, bijvoorbeeld Baker Service ToolsThru-Tubing Bridge Plug. Met gebruikmaking van standaard logboeknotitie-technieken in samenhang met booroptekeningen, kan het richtkegveranke-ringsprofiel 332 in lijn worden gericht met de zijtak (bijvoorbeeld dezijtak 326 zoals weergegeven in figuur 12). Daarna kan men de opblaasbarepakking/richtkeg 332 laten leeglopen met gebruikmaking van de spiraalbuisen bewogen naar een tweede zijtak zoals weergegeven bij 324 voor hetopnieuw binnengaan in die tweede zijtak.

Thans verwijzend naar figuur 13C wordt daarin nog een andere uitvoe¬ringsvorm van de uitvinding weergegeven waarbij de multilaterale afwer¬king tot stand wordt gebracht met gebruikmaking van een produktierichtkeg370 met een terugwinbare afdichtplug 372 die wordt ontvangen in een axia¬le opening 374 door de richtkeg. Deze produktierichtkeg is meer gedetail¬leerd weergegeven in figuren 13A en B waarbij figuur 13A de terugwinbare plug 372 weergeeft die is gestoken in de richtkeg 370 en figuur 13B deterugwinbare plug 372 weergeeft die is weggetrokken. De richtkeg 370bevat een geschikt mechanisme voor het verwijderbaar vasthouden van deterugwinbare plug 372. Een voorbeeld van een dergelijk mechanisme is hetgebruik van een schroefdraad 376 (zie figuur 13B) die is aangebracht inde axiale boring 374 voor het vergrendelen van de afdichtplug 372 via hetop elkaar inwerken van de grendel en de door afschuiving werkende los-maakankers 378. Bovendien is een geschikt plaatsbepalings- en richtmecha-nisme aangebracht in de produktierichtkeg 370 om de terugwinbare plug opjuiste wijze te richten en te plaatsen in de axiale boring 374. Een devoorkeur verdienend plaatsbepalingsmechanisme omvat een plaatsbepalings-spleet 380 met een axiale boring 374 en welke is verplaatst onder deschroefdraad 376. De plaatsbepalingsspleet heeft een zodanige afmeting envorm dat deze een plaatsbepalingswig 382 kan ontvangen die is aangebrachtop de terugwinbare afdichtplug 372 op een plaats onder de vergrendelings-ankers 378. De afdichtplug 372 bevat een axiaal gat 384 dat een terugwin-gat vormt voor het ontvangen van een terugwinnend steekorgaan 386. Deterugwinnende kolom 386 bevat één of meer J-vormige spleten (of andergevormde aangrijpingsspleten) of een opviswerktuigprofiel 387 om in aan-grijping te komen met één of meer terugwinlippen 388 die zich naar binnentoe uitstrekken naar elkaar toe binnen het terugwingat 384.

Het terugwinbare steekorgaan 386 bevat een doorstroomopening 390voor het spoelen. De terugwinbare plug 372 bevat ook een bovenste hellendoppervlak 392 dat vlak loopt naar een eveneens hellende ringvormige ring393 welke het buitenste bovenoppervlak vormt van de richtkeg 370. Boven¬dien bevat de afdichtbare plug 372 eventuele onderste afdichtingen 396voor het vormen van een fluïdumafdichting met een axiale boring 374 vande richtkeg 370.

Zoals hierna zal worden besproken bevat de richtkeg 370 een richtin-richting 398 met een plaatsbepalingswig 399· Het onderste deel van derichtkeg 370 bevat een grendel en een door afschuiving werkend losmaakan¬ker 400 voor het vergrendelen van een richtkegpakking, zoals Baker OilTools "DW-1" in de axiale opening. Onder het vergrendelings- en doorafschuiving losmakend anker 400 bevinden zich een paar eventuele afdich¬tingen 402.

Thans verwijzend naar figuur 13C zal een multilaterale afwerking metgebruikmaking van de nieuwe produktierichtkeg volgens figuren 13A-B wor¬den beschreven. In een eerste stap van deze werkwijze wordt een vertikaleboorputboring 4θ4 geboord. Vervolgens wordt een gebruikelijke onderste zijdelingse boorputboring 406 geboord op een gebruikelijke wijze. Van¬zelfsprekend kan de vertikale boorgatopening 404 worden verhuisd op eengebruikelijke wijze en kan een voering worden aangebracht in de zijde¬lingse boorputboring 406. Vervolgens wordt een produktierichtkeg 370 meteen terugwinbare plug 372 die is gestoken in de centrale boring 374 inhet gat aangebracht en geïnstalleerd bij de plaats waar een tweede zijde¬lingse boorputboring is gewenst. Er wordt op gewezen dat de richtkeg 370wordt ondersteund in de vertikale boorputboring 404 door gebruik van eengeschikte richtkegpakkingsstuk zoals Baker Oil Tools "DW-l". Vervolgenswordt een tweede zijtak geboord op de gebruikelijke wijze, bijvoorbeeld,met gebruik van een beginnende frees weergegeven bij 412 in figuur 13Awelke is bevestigd aan de richtkeg 370 door de afschuifbout 4l4. De be¬ginnende frees 412 freest door de boorbuis en het cement op een bekendewijze waarna de frees 412 wordt weggetrokken en een boor het uiteindelij¬ke zijdelingse boorgat 4l0 boort. Bij voorkeur is de zijtak 4l0 voorzienvan een voering 412 die op zijn plaats is gebracht door een ECP of eenpakkingsstuk 4l4 welke eindigt bij een PBR 4l6.

In de volgende stap wordt de afdichtbare plug 372 teruggewonnen metgebruikmaking van een terugwininsteekorgaan 386 zodat de richtkeg 370 nudaar doorheen een axiale opening bezit om het uithalen en binnenbrengenvan een produktiekolom vanaf de oppervlakte mogelijk te maken. Er wordtop gewezen dat de afdichtende boring aldus werkt als een leiding voor hetproduceren van fluïdum en als een ontvangorgaan voor het opnemen van dedrukopnemende afdichting gedurende de afwerking van zijtakken boven derichtkeg 370 welke in feite bescherming biedt tegen het naar benedenvallen van afvalmaterialen door de richtkeg heen in de onderste zijtakken4o6.

Bij voorkeur wordt dan een Y-bloksamenstel aangebracht op de produk¬tiekolom 4l8. Het Y-blok 420 is in wezen gelijk aan het huis 150 in fi¬guur 6 of het huis 196 in figuur 8 of het huis 226 in figuur 9· In elkgeval maakt het Y-blok 420 een selectief uithalen en binnenbrengen vaneen leiding of ander werktuig in de zijtak 410 en in verbinding PBR 4l6mogelijk. Bovendien kan het Y-blok 420 zijn voorzien van een klep om deboorputboring 410 op selectieve basis af te sluiten om zone-isolatiemogelijk te maken. Voor het opnieuw binnengaan, kan een kort buisdeelworden aangebracht door de excentrische poort van het Y-blok om de boor-putboringspakking in de zijboorputboring 410 af te sluiten gevolgd doorhet afdichten van het Y-blok. Dit is geschikt als de produktie bedie-ningsman niet wenst dat een open gat naar de produktiefluïdums bloot ligt. öok kan een scheidingsbus worden aangebracht door het Y-blok dat dezijdelingse boorput 410 isoleert.

Er wordt op gewezen dat extra produktierichtkeggen 370 kunnen wordengebruikt in bovenwaartse richting van het boorgat ten opzichte van dezijtak 410 om extra zijtakken in een multilateraal systeem te verschaf¬fen, waarvan allen selectief opnieuw kunnen worden binnenkomen en kunnenworden geïsoleerd zoals besproken. Voorbeeld van een extra zijdelingseboorputboring is weergegeven bij 422. Tenslotte wordt er op gewezen dat,terwijl de werkwijze volgens figuur 13C werd beschreven in samenhang meteen nieuwe boorputboring, de multilaterale afwerkingswerkwijze volgensfiguur 13C ook kan worden gebruikt in samenhang met het nabewerken en hetafwerken van een bestaande boorput waarbij de van de vroegere geboordezijtakken (afvoergaten) opnieuw moeten worden binnengetreden voor nabe-werkingsdoeleinden.

Thans verwijzend naar figuren 14A-K, 15A-D en 16A-C, is nog eenandere uitvoeringsvorm van de uitvinding voor multilaterale boorputbo-ringsafwerking weergegeven en zal deze worden beschreven. Zoals bij dewerkwijze volgens figuur 13C wordt bij de werkwijze die achtereenvolgensin figuren 14A-K is beschreven gebruik gemaakt van het richtkegsamenstelmet terugwinbare afdichtplug 370 volgens figuren 13A-B. Er wordt op gewe¬zen dat, terwijl deze methode zal worden beschreven in samenhang met eennieuwe boorput, deze eveneens kan worden toegepast op multilaterale af¬werkingen van bestaande boorputten.

In figuur l4A wordt een vertikale boorput op gebruikelijke wijzegeboord en afgewerkt met de verhuizing 424. Vervolgens wordt een onderstehorizontaal boorgat 426 geboord, weer op gebruikelijke wijze (zie figuur14B). In figuur l4C wordt een werkkolom 428 aangebracht in een samenstelwelke een richtkegverankerings/richtinrichting 430 omvat, een richtkeg-verankeringspakking (bij voorkeur hydraulisch) 432, een nippelprofiel 434en een voering 436. Druk wordt uitgeoefend op de werkkolom 428 om depakking 432 te plaatsen. Een uitlezing van de oriëntatie wordt tot standgebracht via een controlewerktuig 438 (zie figuur l4ü) en overgebrachtnaar de oppervlakte door de draadleiding 440. Het lopende werktuig wordtdaarna losgemaakt (door het geschikt daaraan trekken met een kracht vanbijvoorbeeld 30.000 pond) en teruggebracht naar de oppervlakte.

In figuren 15A-D zijn in detail de richtkeg/pakkingsrichtinrichting43Ο weergegeven. De inrichting 430 omvat een lopend werktuig 442 datachtereenvolgens is bevestigd aan een richtinrichting 444 en een pak-kingsstuk 446. Aan een boveneinde bevat het lopende werktuig 442 een richtkeg 448 om samen te werken met het opneemwerktuig 438 (zie figuur14D). Het ondereinde van het werktuig 442 bezit een plaatsbepalingswig450 die zich daar vanaf naar buiten toe uitstrekt. Het lopende werktuig442 eindigt bij een vergrendelings- en door afschuiving werkend losmaak-mechanisme 456 (zoals dit verkrijgbaar is bij Baker Oil Tools, PermanentPacker Systems, Model "E", "K" of "N" Latch-In Shear Release Anchor Tu-bing Seal Assembly) gevolgd door een paar afdichtingen 458.

De richtinrichting 444 bevat een bovenste hellend ringvormig opper¬vlak 460. Het oppervlak 460 wordt onderbroken door een plaatsbepalings-spleet 462 die zodanig is geplaatst en gevormd dat deze wordt ontvangendoor een plaatsbepalingswig 450. Een inwendige boring 464 van de richtin¬richting 444 bezit een van schroefdraad voorzien gedeelte 466 (bijvoor¬beeld een linkse vierkante schroefdraad). Het ondergedeelte van de in¬richting 444 wordt ontvangen in het pakkingsstuk 446 welke bij voorkeurbestaat uit een Baker Oil Tools pakkingsstuk "DW-1".

Thans verwijzend naar figuur 14E zal nu worden doorgegaan met debeschrijving van de afwerkingswerkwijze. In figuur l4E is het lopendewerktuig 442 verwijderd zodat de richtinrichting op zijn plaats wordtachtergelaten ondersteund door het pakkingsstuk 446. Vervolgens wordt hetproduktierichtkegsamenstel 370 volgens figuur 12A-B aangebracht in dehoorbuis 424. Zoals hierboven besproken bevat het samenstel 370 een vaneen wig voorziene richtinrichting 398 (die overeenkomt met het ondersterichtgedeelte van het lopende werktuig 442) zodat het samenstel 370 zichzelf zal richten (ten opzichte van de samenwerkende oriënteerinrichting444) via wisselwerking tussen de plaatsbepalingsspleet 462 en de plaats¬bepalingswig 399 en daardoor worden vergrendeld (doordat het vergrende-lingsmechanisme 400 samenwerkt met het van schroefdraad voorziene deel376) aan de richtinrichting 444.

Figuur 14F geeft het frezen van een venster 448 in de hoorbuis 444weer met gebruikmaking van een beginnende frees 412. Dit wordt tot standgebracht door het uitoefenen van gewicht op de afschuifbout 4l4. Volgenseen andere mogelijkheid brengt, als aan de richtkeg 370 geen beginnendefrees aanwezig is, een werkende kolom een geschikte frees in de boorgat-opening op een gebruikelijke wijze. Nadat een zijtak 450 is geboord wordtde zijtak 450 op gebruikelijke wijze afgewerkt met gebruikmaking van eenvoering 452 die wordt ondersteund door een ECP 454 en die eindigt bij eenafdichtboring 456 (zie figuur l4G).

Daarna wordt, zoals weergegeven in figuur 14h, een afdichtbarerichtkegplug 372 teruggewonnen met gebruikmaking van een terugtrekin- steekorgaan 386 zoals is beschreven aan de hand van figuur 13C. Ten ge¬volge hiervan blijft de produktierichtkeg 370 achter met een open axialeboring 374. De verkregen samenstelling in figuur 14H verschaft verschil¬lende alternatieven voor het opnieuw binnengaan, het afdichten van ver¬bindingen en zone-isolatie. In figuur l4l wordt bijvoorbeeld de spiraal-buis of de van schroefdraad voorziene buis 458 in het gat gebracht engestoken in de boring 374 van de richtkeg 370 of afgebogen in aangrijpingmet de voering 372. Een dergelijk selectief opnieuw binnengaan is moge¬lijk met gebruikmaking van selectieve inrichtingen met geschikte afmeting(bijvoorbeeld een aftakkend orgaan 460 met een uitzetbare neus) zoalshierboven beschreven aan de hand van figuur 13C. Aldus kunnen beide boor-putboringen worden vervaardigd (of kan daarin worden gespoten).

Volgens een andere mogelijkheid kan, zoals weergegeven in figuurl4j, het gehele richtkegsamenstel uit de boorputboorbuis 424 worden ver¬wijderd door het vergrendelen daarvan in de terugwinwerktuig 462 en hetwegtrekken van de produktierichtkeg 370. Daarna wordt, verwijzend naarfiguur 14K, een afbuigdoorn 464 in de hoorbuis 424 gebracht en samenge¬bracht met de richtinrichting 444 en het pakkingsstuk 446. Een richtkeg-verankeringspakking of een standaard pakking 447 kan worden gebruikt voorhet ondersteunen van de afbuigdoorn 464 in de boorputboorbuis 424. Zoalsweergegeven in meer bijzonderheden in figuren 16A-D, werkt de afbuigbo-ring 464 als een geleidingsmiddel op een wijze gelijk aan de uitvoerings¬vorm weergegeven in figuur 6B.

In figuur 16A omvat de afbuigdoorn 464 een huis 466 met een inhoofdzaak omgekeerde "Y"-vorm welke Y-aftakkingen 468, 470 bevat en eenvertikale tak 472. De aftakking 468 is bestemd om te worden gericht naarde zijtak 450 terwijl de aftakking 470 wordt gericht naar het onderstedeel van de boorputboring 424. Bij voorkeur bevat de inwendige diametervan de aftakking 468 een nippel en een afdichtprofiel 472. De aftakking470 bevat een richtspleet 474 voor een afbuiggeleiding alsmede een nippelen afdichtprofiel 476. Direkt onder de uitgang van de aftakking 468 iseen afbuigorgaan 478 geplaatst. Tenslotte omvat het onderste deel van dedoom 466 een richtinrichting 480 en een daarbij behorende plaatsbepa-lingswig 481 gelijk aan de oriënteerinrichting 498 en de richtkeg 370.

De doorn 466 maakt een selectief opnieuw binnengaan mogelijk, eenzone-isolatie en een verbindingsafdichting. In figuren l6B en D wordt eenafbuiggeleiding 482 gebracht in de spleet 474 en vergrendeld in het nip-pelprofiel 476. De afbuiggeleiding 482 is in hoofdzaak gelijk aan deverwijderbare plug 372 (figuur 13B) en wordt, zoals het best weergegeven in figuur 16d, op juiste wijze gericht door het plaatsen van een pen 484vanaf de geleiding 482 in een spleet 485 in de doorn 466. Op deze wijzeworden werktuigen gemakkelijk afgebogen in de boorputboring 450. Volgenseen andere mogelijkheid kunnen bekende omknikwerktuigen worden gebruikt(in plaats van het ombuigorgaan 482) om werktuigen 485 in de zijtak 450te plaatsen voor het opnieuw binnengaan. Er wordt op gewezen dat de ge¬leiding voor het ombuigorgaan niet alleen een opnieuw binnengaan mogelijkmaakt, maar ook werkt voor het isoleren van produktiezones.

In figuur 16C is een korte sectie van een buis 488 weergegeven welkegrendels 490 bezit en eerste afdichtmiddelen 492 aan één einde en tweedeafdichtmiddelen 494 aan het andere einde. De buis 488 kan langs het gatworden aangebracht en worden afgebogen in afdichtende aangrijping met deafdichtboring 456 zodat een afgedichte verbinding wordt verschaft endaardoor samenklapping wordt voorkomen welke afsluiting van de produktieof voor het opnieuw binnengaan zou vormen.

Terwijl voorkeursuitvoeringsvormen zijn weergegeven en beschreven,kunnen verschillende wijzigingen en vervangingen daarvoor worden uitge¬voerd zonder te treden buiten het kader van de uitvinding.

Claims (18)

1. Werkwijze voor het afdichten van de plaats waar een hoofd¬boorgat en een afgetakt boorgat elkaar snijden waarbij een hoorbuis aan¬wezig is in het hoofdboorgat, welke werkwijze de volgende stappen omvat: (1) het plaatsen van een afbuigmiddel bij de ingang naar het afgetakteboorgat; (2) het aanbrengen van een voering bij de plaats waar de hoofdboorgat ende afgetakte boorgaten elkaar snijden waarbij een eerste deel van devoering aanwezig is in het hoofdboorgat en daardoor het hoofdboorgatafsluit en waarbij een tweede deel van de voering wordt afgebogendoor het afbuigmiddel zodanig dat dit komt te liggen in het afgetak¬te boorgat; (3) het afdichten van de voering na het aanbrengen tussen de hoofd- enaftakboorgaten, en (4) het verwijderen van een deel van het eerste deel van de voering voorhet opnieuw openen van het afgesloten hoofdboorgat.

2. Werkwijze volgens conclusie 1, welke werkwijze de volgendestappen omvat: het vormen van een opening in de hoorbuis op de plaats waar hethoofdboorgat en een te voren afgetakt boorgat elkaar snijden, waarbijdeze opening in de hoorbuis wordt gevormd vóór of na het aanbrengen vande hoorbuis in het hoofdboorgat, en het boren van het afgetakte boorgat.

3· Werkwijze volgens conclusie 2, waarbij een hoofdboorgat wordtgeboord.

4. Werkwijze volgens conclusie 1, welke de volgende stappen omvat: het voorzien van het afbuigmiddel van een centrale verwijderbareplug en het verwijderen van de plug gedurende de verwijderingsstap (4).

5· Werkwijze volgens conclusie 4, waarbij stap (4) gebruik maaktvan een boor of een inspuiting voor het verwijderen van het genoemde deelen de genoemde plug.

6. Werkwijze volgens conclusie 4, waarbij het afbuigmiddel een richtkegpakkingssamenstel omvat.

7. Werkwijze volgens conclusie 4, waarbij de plug verwijderbaaris bevestigd in een boring die axiaal is gevormd door het afbuigmiddel.

8. Werkwijze volgens conclusie 1, waarbij de afdichtstap het afgeven van een cementachtige suspensie tussen (1) de voering en (2) het afbuigmiddel en de hoorbuis omvat.

9· Werkwijze volgens conclusie 1, welke werkwijze de stap bevatbestaande uit het vasthouden van de voering op zijn plaats in het hoofd¬boorgat met gebruikmaking van pakkingsmiddelen.

10. Werkwijze volgens conclusie 9. waarbij stap (4) verder bevathet verwijderen van het pakkingsmiddel en in hoofdzaak het gehele genoem¬de eerste deel van de voering.

11. Werkwijze volgens conclusie 10, waarbij de verwijderingsstap(4) tot stand wordt gebracht met gebruikmaking van freesmiddelen, waarbijde freesmiddelen een centrale opening bezitten en waarin het afbuigmiddeleen buitendiameter bezit die kleiner is dan de afmeting van de centraleopening waardoor het afbuigmiddel wordt ontvangen door de centrale ope¬ning van de freesmiddelen.

12. Werkwijze volgens conclusie 1, welke werkwijze de stap bevatbestaande uit het verwijderen van het afbuigmiddel uit het hoofdboorgat.

13· Werkwijze volgens conclusie 1, welke werkwijze de stap bevatbestaande uit het tot stand brengen van een verbinding vanaf de binnen¬zijde van de voering naar de oppervlakte van de hoofdboorputboring, welkeverbinding tot stand wordt gebracht via verbindingsmiddelen in het hoofd¬boorgat .

14. Werkwijze volgens conclusie 1, waarbij de stappen (1)-(4)voor ten minste één tweede afgetakt boorgat worden herhaald.

15· Werkwijze volgens conclusie 7. waarbij de boring in het af¬buigmiddel een diameter bezit die een andere afmeting heeft dan de diame¬ter van de voering in het afgetakte boorgat voor het selectief ontvangenvan opnieuw binnentredende voorwerpen.

16. Werkwijze volgens conclusie 7. welke werkwijze het gebruikvan opnieuw binnenkomende voorwerpen met verschillende afmetingen bevatvoor het selectief opnieuw binnentreden van de boring in het afbuigmiddelof de voering.

17. Werkwijze volgens conclusie 16, waarbij de opnieuw binnen tebrengen voorwerpen bestaan uit spiraalbuis.

18. Werkwijze volgens conclusie 1, welke werkwijze de stap bevatbestaande uit het opnieuw op zijn plaats brengen van het afbuigmiddelvoor het selectief opnieuw binnentreden in een ander afgetakt boorgat.