NL8200063A

NL8200063A - Water bevattende boor- en vulvloeistoffen.

Info

Publication number: NL8200063A
Application number: NL8200063A
Authority: NL
Original assignee: Nl Industries Inc
Priority date: 1981-01-16
Filing date: 1982-01-08
Publication date: 1982-08-16
Also published as: NO153457C; US4341645A; DE3200960C2; NO813938L; GB2090888A; DE3200960A1; NO153457B; NL184369C; CA1170445A; IT1157912B; IT8219065A0; GB2090888B; NL184369B; JPS5923748B2; PH17443A; JPS57143386A

Description

- * Μ / * - 1 - ♦ Ν.0. 50 550

Water bevattende boor- en vulvloeistoffen.

De noodzaak voor de ontwikkeling van geothermische energie bronnen en de neiging tot dieper boren voor olie en gas heeft een behoefte gecreëerd aan boorvloeistoffen op waterbasis, die houdbaar: zijn bij temperaturen boven 200°C. Geothermische putten zijn ge-5 boord in formaties bij temperaturen boven 370°C. Thans gebruikte boorvloeistoffen zijn niet geschikt hun eigenschappen bij dergelijke temperaturen te handhaven. Slechts door de systematische vervanging van afgebroken boorvloeistof toevoegsels kunnen thans geformuleerde boorvloeistoffen gebruikt worden bij temperaturen van 200°C en 10 hoger.

Een van de hoofdproblemen, die ontstaat bij het boren bij hoge temperatuur is het handhaven van lage rheologisehe eigenschappen van klei bevattende boorsuspensies op waterbasis. Gewoonlijk gebruikte suspensieverdunningsmiddelen, peptisatiemiddelen, zoals de 15 lignosulfonaten verliezen hun doelmatigheid, resulterend in toegenomen rheologisehe eigenschappen.

Teneinde economisch energie aan geothermische gebieden te onttrekken, is het noodzakelijk boorvloeistoffen te verschaffen, die bevredigend kunnen functioneren boven 200°C. Het is een oogmerk van 20 de onderhavige uitvinding toevoegsels te verschaffen voor klei bevattende boorvloeistoffen op waterbasis, die de gelering van de boorvloeistof bij temperaturen boven 200°C voorkomen of vertragen.

Het is een ander oogmerk van de onderhavige uitvinding boor-vloeistofsamenstellingen te verschaffen voor toepassing bij tem-25 peraturen boven 200°C.

Gevonden werd nu, dat de toevoeging van een in water oplosbaar lignosulfonaatzout en een bijzonder acrylcopolymeer met laag molecuulgewicht synergistisch de viscositeit en de gelering van klei bevattende boorvloeistoffen op waterbasis bij temperaturen 30 boven 200°C verminderen. Eveneens werd gevonden, dat een zelfs vergrote^ synergistische viscositeitsvermindering word verkregen na extra toevoeging van een ethoxyleerd fenol oppervlak actief middel.

De lignosulfonaatzouten,die bij de onderhavige uitvinding werk-35 zaam zijn, zijn de water oplosbare lignosulfonaten, die gewoonlijk in boorvloeistoffen gebruikt worden, die een kation bevatten gekozen 8200063 4' ΐ - 2 - uit de groep bestaande uit ijzer, chroom, aluminium, koper, zirkoon, titaan en mengsels daarvan. Zie bijvoorbeeld de volgende Amerikaanse octrooisohriften 2.955*504 en 4*220.585·

Het acryloopolymeer, dat bij de onderhavige uitvinding werk-5 zaam is, is een in water oplosbaar zout van een copolymeer van acrylzuur en hydroxypropylacrylaat, dat een molecuulgewicht heeft in het traject van ongeveer 5000 tot ongeveer 10000 en dat een mol-verhouding acrylzuur tot hydroxypropylacrylaat heeft in het traject van ongeveer 2,5 tot ongeveer 1,75* Bij voorkeur is het molecuul-10 gewicht in het traject van ongeveer 6000 tot ongeveer 9000 en is de molverhouding acrylzuurzout tot hydroxypropylarcylaat ongeveer 2, d.w.z. in een traject van ongeveer 1,9 tot ongeveer 2,1. Derhalve heeft het acrylpolymeer de structuur met formule 1, waarin n de polymerisatiegraad is voor het voortbrengen van het gewenste 15 molecuulgewicht, x de molverhouding voorstelt van acrylzuurzout tot hydroxypropylacrylaat in het polymeer en M het in water oplosbaar makende zoutvormendë..:- kation voorstelt. Bij voorkeur is M een alkalimetaal- of ammoniumkation en is het meest bij voorkeur natrium. Bij een molverhouding van 2 heeft het copolymeer, dat de 20 voorkeur verdient de structuur met formule 2, waarin 16 <_ n <_32·

Het acrylpolymeer kan volgens bekende technieken, zoals emulsie-, suspensieT,massa- of. oplossing-polymerisatietechnifken bereid worden. Bij voorkeur wordt het copolymeer bereid volgens een suspensie-of oplossing-polymerisatieproces, waarbij een maskeringsmiddel voor 25 het einde van de keten wordt toegevoegd nadat de gewenste polymerisatiegraad verkregen is.

Het oppervlak actieve middel, dat bij de onderhavige uitvinding geschikt is, is een in water oplosbare, niet ionogene verbinding gekenmerkt door de formule 30 E - (X - [(CH2 - CH2-0)n - H]m)y waarin E. een hydrofobe-groep is, die tenminste zes koolstofatomen bevat, X een structuurelement is gekozen uit de groep bestaande uit — 0 —, — S —, 0 S 0 S 0 * . tf ll II II ir % ^ - C - o'-,·—*C - s-, - G- S-, — C — 0 —, — c—N=en — C-NH—’ 35 (CH2 — CH2 — 0) oxyethyleen is, n een geheel getal is, H waterstof is, m een geheel getal is, een minder dan de valentie van het structuurelement X, y een geheel getal is, en het produkt van n, m en y tenminste 10 is, zoals 10 tot 50· Wanneer m 2 is, kan n gelijk of ongelijk zijn voor elk van de (CH2 — CH2 — 0) — H groepen. Het 8200063 - 3 - verdient de voorkeur een verbinding toe te passen waarin y een waarde van 1 heeft. De laatste verbindingen kunnen worden voorgesteld door de formule E - X - [(CH2 - CH2 - 0)n ~ H]m 5 Bij voorkeur wordt een verbinding toegepast, waarin y en m een waarde van 1 hebben en n een waarde in het traject van 20-40, bij voorkeur 25-35 heeft. Deze verbindingen kunnen worden voorgesteld door de formule E - X - (CH2 - CH2 - θ)η H 10 waarin 20 £ n £ 40, bij voorkeur 25 n 35*

Het meest bij voorkeur wordt een fenol toegepast, waaraan 25 tot 30 mol epoxyethaan zijn geaddeerd (zie bijvoorbeeld het Amerikaanse octrooischrift 5.284·352)·

Hoewel de uitvoering beschreven is aan de hand van gespecifi-15 ceerde uitvoeringsvormen, die in detail zijn uiteengezet, zal het duidelijk zijn, dat dit slechts bijwijze van toelichting is en dat de uitvinding niet noodzakelijke, wijze daartoe beperkt is, aangezien andere uitvoeringsvormen en bedrijfstechnieken voor de deskundige met het oog op de onderhavige beschrijving duidelijk zullen 20 zijn.

De boorvloeistofsamenstellingen voor toepassing bij verhoogde temperaturen dienen een klei gedispengeerd in de water houdende fase te bevatten. In het algemeen zullen bentoniet kleiprodukten van het Wyoming type gebruikt worden. Deze zijn in overwegende mate 25 natriumbentonieten, die dispengeringseigenschappen in een water houdend systeem hebben en hoge viscositeitswaarden en gelsterkte· · waarden en geringe stroombaarheidsverlieswaarden ontwikkelen. Andere kleisoorten, die aanwezig kunnen zijn in de boorsuspensies zijn smectiet kleiprodukten, zoals calciumbentoniet, illiten, kaolinen, 50 kleiprodukten met gemengde lagen en mengsels daarvan.

Wanneer een boorvloeistof, die een zoutoplossing houdende fase bevat, gewenst is, verdient het de voorkeur dat het bentoniet vooraf in verswater gehydrateerd wordt voordat toevoeging aan de zoutoplossing plaats heeft. Dit wordt doelmatig tot stand gebracht onder 35 toepassing van de werkwijze en de inrichting zoals beschreven in het Amerikaanse octrooischrift 3*691·070.

In het algemeen zullen de boorvloeistofsamenstelling van de onderhavige uitvinding ongeveer 14,5 tot ongeveer 103 kg/m^ natrium-bentonietklei, ongeveer 2,8 tot 29 kg/m^ van het lignosulfonaat, 40 ongeveer 1,4 tot 14,5 kg/m^ van het acrylpolymeer en ongeveer 0 tot 8200063 4 - 4 - ongeveer 17 kg/m^ van het oppervlak actieve middel bevatten. Bij voorkeur zullen de boorvloeistoffen ongeveer 29 tot ongeveer 58 kg/rn'* natriumbentoniet, ongeveer 8,5 tot ongeveer 20 kg/m^ van het lignosulfonaat, ongeveer 2,8 tot ongeveer 15,5 van het acrylcopoly-5 meer en ongeveer 2,8 tot 15,5 van het oppervlak actieve middel bevatten.

Wanneer kleiprodukten, anders dan natriumbentoniet aanwezig zijn in de boorvloeistoffen, zullen deze in het algemeen aanwezig zijn in hoeveelheden van ongeveer 14,5 tot ongeveer 285 kg/m^.

10 De volgende voorbeelden zullen verder de nieuwe eigenschappen van de toevoegsels, de samenstelling en de werkwijze van de onderhavige uitvinding toelichten. In deze voorbeelden werden alle gegevens verkregen onder toepassing van de methode RP 13B van the American Petroleum Institute tenzij anders aangegeven. Het in deze 15 voorbeelden gebruikte ferrochroomlignosulfonaat was Q-BROXIM®, dat in de handel verkrijgbaar is bij NL Baroid, NL Industries, Ine.. Het bevat 3% Fe en 1% Cr.

Het toegepast acrylpolymeer is een copolymeer van natriumacryl-aat en hydroxypropylacrylaat in een molverhouding 2:1 met een ge-20 middeld molecuulgewicht van 7500. Het werd toegepast als een 50%'s actieve water bevattende oplossing.

Het in deze voorbeelden gebruikte oppervlak actieve middel is een geëthoxyleerd fenol, waarbij elk molecuul fenol geaddeerd is met 29 mol epoxyethaan. Het werd gebruikt als een 60%xq actieve 25 oplossing, die ook 3% van een anti-schuimmiddel bevat. Dit is in de handel verkrijgbaar bij NL Baroid als AE3AFL0-S

Het gebruikte Wyoming bentoniet was van hoge kwaliteit en werd in de handel gebracht als AQUAGEL 10 door NL Baroid.

Alle hier gebruikte percentages zijn gewichtspercentages tenzij 50 anders vermeld.

Voorbeeld 1.

Een boorvloeistofbasis werd bereid, die 71,25 kg/m^ Wyoming bentoniet, 142,5 kg/m^ Glen Rose kleischalie en 2,85 kg/m^ natriumhydroxide bevat. Aan deze basissuspensie werden de in tabel A aan-55 gegeven hoeveelheden ferrochroomlignosulfonaat en acrylpolymeer toegevoerd. Deze suspensies werden in een 50B viscometer ingesteld op 100 omwentelingen per minuut geplaatst en de temperatuur controlemiddelen werden ingesteld voor het geven van temperaturen van 204°C, 232°C en 260°C bij intervallen van 1 uur, terwijl de 40 druk op 5520 kPa werd gehandhaafd. De verkregen gegevens zijn in 8200063 - 5 - ^ » tabel A opgenomen.

De gegevens wijzen erop, dat het lignosulfonaat en het acryl-polymeer synergistisch qp. elkaar inwerken voor het verlagen van de viscositeit van de boorvloeistof bij temperaturen van 200°C en 5 hoger.

Tabel A.

Effect van ferrochroom lignosulfonaat en een acrylpolymeer op de viscositeit van een bentonietsuapensie bij verhoogde temperaturen.

kg/m^ kg/m^ Temp. Tijd Viscositeit 10 FCL·^1 ^ AP^ IT _ h^ cp._ 14.25 0 22,2 0 19 0 4,28 22,2 0 41 14.25 4,28 22,2 0 24 14.25 o 93 0,15 9 15 0 4,28 95 0,15 35 14.25 4,28 93 0,15 13 14.25 0 149 0,25 10 0 4,28 149 0,25 30 14.25 4,28 149 0,25 10 20 14,25 0 204 1 26 0 4,28 204 1 196 14.25 4,28 204 1 28 14.25 0 204 2 65 0 4,28 204 2 237 25 14,25 4,28 204 2 38 14.25 o 232 3 105 0 4,28 232 3 100 14.25 4,28 232 3 36 14.25 0 260 4 162 50 0 4,28 260 4 111 14.25 4,28 260 4 34 14.25 0 260 5 175 0 4,28 260 5 104 14.25 4,28 260 5 31 8200063 - 6 - (1) Eerrochroomlignosulfonaat (2) Acrylcopolymeer, 10% actieve basis (3) Totaal verstreken verhittingstijd Voorbeeld 2.

5 Een boorvloeistof basis werd bereid, die 108 1 water, 6,3 kg

Wyoming bentoniet, 6,3 kg Glen Rose kleischalie en 29,5 kg barite (BAROID) bevatte. Aan deze suspensie werden hetzij (a) 28,5 kg/m^ North Dakota ligniet (Leonardite) en 8,55 kg/m^ natriumhydroxide hetzij (b) 14,25 kg/m^ North Dakota ligniet en 5>7 kg natrium-10 hydroxide hetzij (c) 2,85 kg/m^ NaOH zoals aangegeven in tabel B toegevoegd. Aan deze suspensies werden de in tabel B aangegeven hoeveelheden ferrochroomlignosulfonaat, acrylpolymeer en oppervlak actief middel toegevoegd. Verschillende eigenschappen van deze suspensies werden gewaardeerd na 16 uren walsen bij 66°C en na 16 15 uren verouderen bij 204°C zoals aangegeven in tabel B.

De verkregen gegevens wijzen erop dat het acrylpolymeer en het oppervlak aftiefmiddel synergistisch op elkaar inwerkten onder verlaging van de afschuifsterkte, de theologische waarden van samengestelde deeltjes of het stroombaarheidsverlies van deze klei/lig-20 nosulfonaatsuspensies.

8200063 ro^SWPï'tpcetelo-sjf-d a ¢1 *d Ιί p « fel o, <1 ^ 9 S fe 3

4*. H hd 0*3 CD HsH hd H· H' 3 Hi WW® Η H Hj P· P1 H-Jti *xi O

Oui · M cd m p (Dm ''--H m ^ m 93 S“w _ ^ oo i-a @ ra 3 rnf om H o B ra 3 ra om P*1 · 3

0 rOrt- m3 O d- 3 ty IY3 03 3 Od- ® P B W

ff tej (D H· 03 P· 3 p! (D H· mp· η^Ί>·®3 wp· h 3 o p· ra cd p· H 3 o p· ra _ 3 3 >-

p P1 3 0*3 P· d-0 Hj 3 0*9 H· d-o 3 · N>4 S

3 d- \d- CD 3· 3 m d- \3 (D 3 ÖQ ui hi (D B CD P· (D 0*9 I CD B CD P· <D >- DO /'Ί· p 3 ro-«· d- \ 3!VP-d· B ^ ^ p 3 B d- 04 v_x j. m do m - r\D i a a -a n> i aoo-A fo

On —3 ’ p NO p -a NO —3 P 4a -a

Ul CD CD 00 - - OD ON - ^

1 \ NO M Ul NO <i O 4* - —3 3 DOOI

CD CD CD \ 4a. P Ul "

4A. B H Njl - M

04 P< O U4 m S p:- 2 p Pj NO 3

d- CD

cd ui H -a m 30 -1 W

3 —J P· O NO Ul P· NO 4A. -a I »WHt ui 3 * - U4 ui aj.

1 mmm @04 J) -4 Ji. - ON DOMUI

(D *s NO CD\ CO UI a—'

3 3 4a O

3*3 P· NO O

CD u. O

3 Μ M 3*9 _

Ol 4a O -a M CD 3° UI UI U-l 4» -1 4» 4a Pi CD NO 4a -a I 4^04 ON θ'*»* 4a 04 3" '"'a U1M0U4 O 4a Ul - NO 3U1MMU4 0\ N,, —i 0 Vjl OD VJl N—' 4a. 3¾ U4 3

CD NO PD

pj - CD

3 M

M 4 v M

[v UI CD —a M ON O -a O

UIU1 CD 3 -a 4a ON .00 4a |-a | \ ON Ul 00^^-014^- 3-

ON 4a CO CDU4UI - M HUI M

Zi "v. -3 CD UI 31 -A 4- 3

ON JA

3^ 3

Ol H O

NO MCD-A-A CD O O -a p» - ΓΝ3 N03-a4a4a H 4A.MD3 4a MU4CD O --4aU1 O *, ui \ OUI -i CD M --3 - -A 3 DO jij 4a P \ ^ ^ w2,

Ol U4 d*

-A 3 4a O

O 3 fco

CD UI

-a H 3

O UICD-AM pO-AfcD

OD-A NO 3 -A 4a. 4a B N04AM

M -J NJ1 -O - - 4a U4 CD ~ •'T'' -O UIM-a 3 —a UI - —O H MM 4 _i O "N, —a 3 CO UI ^ JA. 3 U4 m

4a B

3 3

g UI CD

_s. 04H-AM 3 NO-aM

NO NO 3 O 4a P CO - 4a 'N

(U - 0NU1 MCD--4a-^> H "* M-4a 4a OnNO-a @C0NJlNO4A Ul CO M a-' \ Ö ro UI NJ1 —a CD UJ 3 4a H 4a

-J P B

3 NJ4 ®

M Ul3—A 3 -A O -A U

4A U43O-0 3*9 —a 4A Μ JA. - CD ~J MH-NONJ4NJ1 CD- - •'"ά ~J Ν_Π CO 4α UI --3 -- Ο 3-fA- Μ4α \ 00 UI UI a-' 4α \

UI

ON

W «WW UI 00TtLf>

Ui O - -a 4a 04

OD - CO NO U! - ''“A

On O \ - Ul M U1 -A ON ui A—' 4a --3 4A. -A -A O -A bd NONJI 4A. 04A—a N04A04

OD \ U4UI 4a --NOU4 - - ^~A

On NO - NJ3 —3 —3 - —4 Μ M Ul v. NO \ ON CD Ul a—^ ω -a 4a --3

N· —Λ —A —^ O

OD CO 04A.-A GO NO 4A Ul ON \4AON CD -- NO 4a - - - ^-n UI NQNOUl M —3 — Ul UlMMUl - \ ON Ul CO UI . v-' 82 0 0 0 6 3 05 ^ —J _A Ο O -_i o -A ϋ _!. O S -1 4a NJ4 » Ht » » oo-jA - G? CD M NO 4a D£ aD, - 8 - (1) Eerrochroomlignosulfonaat (2) Acrylcopolymeer, 100% actieve basis

(3) Deze suspensies bevatten 28,5 kg/m^ CABBONQX^ ligniet en 8,55 kg/m5 UaOH

(4) Deze suspensies bevatten 14,25 kg/m^ CARB0N0XR ligniet en 5*7 5 NaOH

(5) Deze suspensies bevatten 2,85 kg/m^ NaOH * Te groot om te meten

Voorbeeld 5«

Een klei/ligninesulfonaatveldsuspensie- werd verkregen uit een 10 put, die geboord was tot 5516 meter. Deze suspensie bevatte 70 vol.% water en 30 vol.% vaste stoffen, waarvan 0,5 vol.% opgeloste vaste stoffen waren. De niet opgeloste vaste stoffen, die 72,7 gew-.-% van de suspensie vormden, hadden een gemiddelde dichtheid van 4,06.

15 Deze suspensie werd behandeld met de in tabel C aangegeven hoeveelheden acrylpolymeer en oppervlak actief middel en werd gewaardeerd zoals in voorbeeld 2. De verkregen gegevens zijn in tabel C opgenomen.

Bovendien werd deze suspensie tervergelijking behandeld met 20 een maleinezuur-anhydride-gesulfoneerd polystyreenpolymeer van het type zoals beschreven in het Amerikaanse octrooischrift 3*730.900.

De gegevens wijzen erop, dat het natriumaerylaat, isopropylacrylaat-copolymeer van de onderhavige uitvinding zich wezenlijk beter gedraagt dan dit copolymeer in deze suspensie.

8200063 - 9 -

IA MD

C— NN CM NN CT\ MD KN

pal o O O oü QQ cm i*n fA ft-tn ^

1 *v^ * O MD v \ CM

On O CM On fC' ft- •^t· T- T-

t- NN

CO O KN t- MD (DMA T- «lOOCM KN O CM CO LA KN KN NO O- ·

~ 1- \ ·> O O CM “ MD

-3* ON ON CM CO CM CO IA

'st" f- T“

NO O

00 LtN ^ 00 T- O IN·^ NO

Ol CM O CM KN t- CM ON LiN CM CM CM O

„ T-^-ON CM KN \ * KN

ft- ft* fO, on r r CM ON V

r- NO KN

« u 0)

CD

a r*s t- t- ft

ΙΛ o "ί ^ vj- v- OD t- O

fllOOW ^TCM^ ft ^ O CM O

^ ^ O CM O NOONNO O

0 r- KS T- T- ω g

H S

1 £ I £

H

O

- 1— V- · ft CO D~- KN t- OCMONNO “ .

^ VO ^ J 5 ft- CN O ^ v- CO IA d ® T- >- ft ® CM ö

CD O

ί> ft

CD H

•Η d -μ cd

O CD

ft, cö δο ft ^ . vp ^ °%ι - a o .

~ \ CM CD ''v. O ^ ft δο a ft δο ft ft M "Nv ft Λη Η (D δΟ CD “ 'Ö ft CD ,¾ ft CD ^ 3> ft ft d ft S Oft

CD m CD CM HO CD 03 CM HO SB

-d ona a “ 0 6, J* so ag

>0 οδθ\ Μ- 0) ο .M \ "'t p? H

H 02 CD δο ^ O ft CD CD δ0 ~ O H2

g ft ft Λί ft CM Μ H ft Λ! -¾ OJ 2B

> ft d 'N ?H r· ft > ft ® ft CD d CÖCÖCD <Dd ft ft 92 CD NN CD ft CD |4 Ph ft CD ft CD ft Od KN H g Λ ft ft ft >j CD A! ft ft ft^4 ft ^ . a ft \ ΟΟ,Μ H ftOO>i ft ® N. Ο δΟ CD ft d ft Ο H CD «Η ft ft o ft ft

ÖOCÖJ^ftftCD pH IA ft ft <D IftLA O

S' ^ft.TIft ^^ftftft ^ <1 s

^ . CD “ CD E-i KN O CD 2 CD &C KN

, a a, cj ® H ω cqcöc9h M

¾o§^aüftÈ 8200063

Claims

1. Water bevattende boorvloeistof, die de volgende bestanddelen bevat: een water bevattende fase; een kleimateriaal gesuspendeerd in de water bevattende fase; ongeveer 2,85 tot 28,5 kg/m''* 5 van een in water oplosbaar lignosulfonaat, dat een kation bevat gekozen uit de groep bestaande uit ijzer, chroom, alimunium, koper, zirkoon, titaan en mengsels daarvan en ongeveer 1,4 tot ongeveer 14,5 van een copolymeer van acrylzuur en hydroxypropylacrylaat met een gemiddeld molecuulgewicht in het traject van ongeveer 5000 tot 10 ongeveer 10000 en met de structuur van formule 1, waarin n de polymerisatirgraad is om het molecuulgewicht voort te brengen, x de molverhouding acrylzuurzout tot hydroxypropylacrylaat in het polymeer voorstelt en M het zoutvormende kation voorstelt, dat gekozen is uit de groep bestaande uit ammonium, de alkalimetalen en 15 mengsels daarvan.

2. Vloeistof volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat x een waarde heeft in het traject van ongeveer 1,75 tot ongeveer 2,5·

5· Vloeistof volgens conclusie 1 of 2, met het ken-20 m e r k, dat de klei een bentoniet bevat, waarin de uitwisselbare kationen overwegend natrium zijn.

4· Vloeistof volgens conclusies 1 tot 3j met het ken*· merk, dat x een waarde heeft in het traject van ongeveer 1,9 tot ongeveer 2,1. 25 5· Vloeistof volgens conclusies 1 tot 4> met het ken merk, dat een in water oplosbare, niet ionogene verbinding aanwezig is met de formule E - ( X - [(CH--CBL-0) - H] ) v 2 2 'n nry waarin E een hydrofobe groep is, die tenminste zes koolstofatomen 30 bevat, X een structuurelement is gekozen uit de grope bestaande uit 0 S S 0 0 11 11 11 11 11 - 0 S C - 0 C - S C - 0 C-N = en-C-NH-, (CH^ “ CH2 “ 0) oxyethyleen is, n een geheel getal is, H waterstof is, m een geheel getal is, één minder dan de valentie van het structuurelement X, y een geheel getal is en het produkt van n, m en y 35 in het traject van 10 tot 50 ligt.

6. Vloeistof volgens conclusie 5> met het kenmerk, dat m en y een waarde van 1 hebben.

7· Vloeistof volgens conclusie 5 of 6, met het ken- 8200063 - 11 - merk, dat 20 n 40.

8. Vloeistof volgens conclusies 5 tot 7> met het kenmerk, dat X zuurstof is en E een fenylgroep is.

9· Vloeistof volgens conclusies 5 tot 8, met het ken-5 m e r k, dat x een waarde heeft in het traject van ongeveer 1,75 tot ongeveer 2,5·

10. Vloeistof volgens conclusie 7» met het kenmerk, dat x een waarde heeft in het traject van ongeveer 1,75 tot ongeveer 2,5«

11. Vloeistof volgens conclusie 8, met het ken- { merk, dat x een waarde heeft in het traject van ongeveer 1,75 tot ongeveer 2,5*

12. Werkwijze voor het boren van een ondergrondse put, met het kenmerk, dat in de booropening de water bevattende 15 boorvloeistof volgens conclusies 1 tot en met 11 gecirculeerd wordt. s 8200063