NL8105772A - Gangmaker met gangbeperking. - Google Patents

Description

- 1 -

Gangmaker met gangbeperking.

De uitvinding heeft betrekking op een gangmaker voor het therapeutisch stimuleren van het hart.

5 Gangmakers voor het stimuleren van het hart zijn in de techniek wel bekend. Traditioneel werden deze inrichtingen vervaardigd met gebruikmaking van een diskrete analoge schakeling van beperkte ingewikkeldheid. De laatste tijd echter zijn gangmakers ontworpen en vervaardigd met een geïntegreerde digitale 10 schakeling van grote ingewikkeldheid. Deze nieuwe mogelijkheid is gebruikt om wenselijke kenmerken zoals telemetrie en program-meerbaarheid toe te voegen aan deze moderne gangmakers.

De programmeerbaarheid maakt het mogelijk voor de behandelende arts zonder ingreep een parameter van de gangmaker, 15 zoals de gangfrequentie, te wijzigen. Typerend is dat de waarde van de gekozen parameter plaatselijk in de gangmaker is vastgelegd in een vluchtig halfgeleidergeheugen. Een probleem dat is verbonden met gangmakers die werkzaam zijn onder de besturing van ter plaatse vastgelegde gegevens, heeft betrekking op foute 20 werkingen die het gevolg zijn van het verlies van deze vastgelegde informatie. Deze op basis van een programma aangedreven gangmakers zijn gevoelig voor een onbedoelde wijziging van het geheugen of van een spook-programmering, veroorzaakt door elektromagnetische storing. Deze storing kan resulteren in een ver-25 andering in de geheugeninhoud en een gangmaking tot gevolg hebben met een frequentie die aanzienlijk verschilt van die tevoren in de gangmaker door de behandelende arts werd geprogrammeerd. Als gevolg hiervan kunnen deze met het programma verbonden fouten resulteren in een door de gangmaker geïnduceerde bradycardie of 30 een door de gangmaker geïnduceerde tachycardie die het hart ertoe brengen te werken buiten de fysiologisch veilige grenzen.

Een in de techniek bekende oplossing die is gericht op het probleem van de door de gangmaker geïnduceerde tachycardie, is beschreven in het Amerikaanse octrooischrift 3.391*697. Een 35 in dit octrooischrift beschreven uitvoering houdt het gebruik van 8105772 - 2 - een schakeling in die is aangehracht tussen het deel van de gangmaker dat de oscillator-frequentie bepaalt, en’ het uitgangsdeel van de gangmaker. In werking verhindert het frequentiebegrenzings-systeem dat stimulerende pulsen boven een tevoren ingestelde fre-5 quentiebovengrens aan het hart worden afgeleverd. Deze vorm van bescherming tegen het uitlopen van de frequentie is in ruime kring overgenomen en verhindert dat op zichzelf staande gebreken in onderdelen in de gangmaker een levensbedreigende toestand door uitlopen van de frequentie opleveren.

10 Ofschoon deze techniek in moderne digitale gangmakers ruime toepassing heeft gevonden, wordt daarmee niet de gebrekkige werking met lage frequentie aangepakt, noch worden de andere problemen die onder ogen moeten worden gezien bij gangmakers die werken onder de sturing van vastgelegde gegevens, opgelost.

15 Een tweede bekend octrooischrift dat in het algemeen betrekking heeft op frequentie-grenstechnieken voor gangmakers is het Amerikaanse octrooischrift 3.903.897 dat in het algemeen een A-V sequentiele gangmaker beschrijft met een frequentiebovengrens en een frequentieondergrens-schakeling. In deze gangmaker worden 20 synchronisatie-pulsen die worden ontleend aan de atriele of de ventriculaire cardiale depolarisatie en die buiten de vooraf ingestelde frequentiebovengrens, respektievelijk frequentieonder-grens vallen, buiten beschouwing gelaten. Indien deze frequentie-grenzen worden overschreden worden in een terugval-modus asynchrone 25 gangmakingspulsen geproduceerd. Deze frequentiegrenstechniek is niet gericht op en evenmin toepasbaar op de problemen die worden opgeroepen door gangmakers die werken onder de besturing van vastgelegde gegevens, maar heeft uitsluitend betrekking op het effekt op de gangmaker van enkele depolarisaties die de frequentie-30 bovengrens overtreffen of onder de frequentieondergrens blijven.

Gangmakers die werken onder de besturing van vastgelegde gegevens, zijn in de techniek bekend uit de op 6 november 1978 ingediende Amerikaanse octrooiaanvrage 957.959, nu ten name van aanvraagster. Programmeerbare gangmakers van dit type hebben 35 een aantal kritische' bedrijfsparameters die in een vluchtig half- 8105772 - 3 - geleidergeheugen zijn vastgelegd. Het verlies van deze informatie als gevolg van spook-programmering of als gevolg van andere oorzaken, kan resulteren in het afgeven van uitgangspulsen met een frequentie die valt "buiten de in fysiologisch opzicht veilige 5 grenzen.

In tegenstelling daarmee omvat de wat de frequentie betreft begrensde gangmaker volgens de uitvinding een schakeling die ervóór zorgt dat het verlies van informatie die in een lokaal geheugen is vastgelegd, nog steeds zal resulteren in stimulerende 10 pulsen die aan het hart worden afgegeven en die liggen tussen een fysiologisch gezien veilige bovengrens en ondergrens.

Deze werking wordt bereikt door een nieuwe frequentie-begrenzingslogika in te brengen tussen het puls-vormende deel van de gangmaker en het uitgangsdeel of puls-afgiftedeel van de 15 gangmaker. In deze konfiguratie accepteert de frequentiebegren-zingslogika een gangmaakfrequentieingangssignaal uit de puls-vormende schakeling en levert deze logika een pulsfrequentie-uitgangssignaal dat is beperkt tussen tevoren gestelde grenzen.

De opbouw van de frequentiebegrenzingslogika die deze werking tot 20 stand brengt, omvat een monitor voor het detekteren van toestands-overgangen van het ingangssignaal en een tijdafpassingsinrichting om ervoor te zorgen dat het ingangssignaal voldoet aan tevoren ingestelde tijdafpassingskriteria.

In het geval dat het ingangssignaal een in fysiolo-25 gisch opzicht veilige frequentiebovengrens overtreft, verhindert de tijdafpassingsschakeling dat stimulerende pulsen het hart eerder bereiken dan een tevoren ingesteld, bij een maximale frequentie behorend tijdsinterval.

In het geval dat de gangmakerlogika een frequentie-30 ingangssignaal oplevert dat ligt beneden een fysiologisch veilige grens, zoals bepaald door een uitvalfrequentie-interval, zal de frequentiebegrenzingslogika werkzaam zijn om stimulerende pulsen te leveren met een tevoren ingestelde minimale frequentie.

De uitvinding wordt hierna toegelicht met een beschrij-35 ving van een voorkeursuitvoering van de uitvinding. De beschrijving 8105772 -leverwijst naar een tekening.

Fig. 1 is een blokschema dat.de funktionele organisatie van de gangmaker met gangbeperking laat zien.

Fig. 2 is een tijdafpassingsschema dat de werking van 5 de frequentiebegrenzingslogika volgens de uitvinding laat zien.

Fig. 3 is een grafische voorstelling van de uitgangs-pulsfrequentie als funktie van de ingangspulsfrequentie voor de gangmaak-modus.

Fig. ^ is een grafische voorstelling voor de blökkeer- 10 modus.

Fig. 5 is een logika-schema van een bepaalde uitvoering van de frequentiebegrenzingslogika van de gangmaker met gangbegrenzing.

De gangmaker met gangbegrenzing die in fig. 1 is 15 getekend, omvat een gangmakerlogika 10 voor het leveren van pulsen met een frequentie die afhangt van de inhoud van geheugen 22 en van waargenomen hartaktiviteit die uit het hart is medegedeeld aan de opname-versterker 30. Dit pulsvormende deel van de gangmaker geeft pulsen af aan de gangbegrenzingslogika 12. De gang-20 begrenzingslogika volgt de ingangsfrequentie via een frequentie-ingangsaansluiting 2b en levert een bijbehorende uitgangsfrequentie indien de ingangsfrequentie ligt tussen een tevoren ingestelde frequentiebovengrens en een ondergrens. De uitgangsfrequentie wordt via een aansluiting 32 toegevoerd aan de uitgangsversterker 25 1^.

De gangbegrenzingslogika 12 wordt bestuurd vanuit de gangmakerlogika 10 door middel van drie besturingssignalen die zijn aangeduid met VRY MAKEN 25, FREQ. BEGR. UITSCHAKELING 26 en GANGMAKEN/BLOKKEREN 28, alsmede een KLOK-signaal 27 zoals in fig.

30 1 getoond. Elk van deze besturingssignalen, ontwikkeld door de gangmakerlogika, wijzigt de werking van de gangbegrenzingslogika 12.

Bijvoorbeeld levert het KLOK-signaal 27 dat wordt ontleend aan een kristal-oscillator met een frequentie van 32,768 35 kHz, levert de fundamentele 1,02^ kHz tijdafpassingsinformatie 8105772 - 5 - voor de verschillende grenzen voor de gangfrequentie. Het GANC-MA-KEN/BLOKKEREN-signaal 28 is een 1-hits besturing die de gangbegrenzingslogika informeert of de gangmaker werkt in een geblokkeerde modus of gangmakerpulsen levert aan het hart. Een logische 5 0 op de verbinding 28 voor de GMGMMEN/BLOKKEREN-besturing komt overeen met het werken van de gangmaker in de geblokkeerde modus en verhindert dat ihgangsfrequentie-signalen een overeenkomstig uitgangsfrequentiesignaal opwekken.

Het FREQ. BEGR. UITSCHAKELING-besturingssignaal 26 10 is op het spanningsniveau van een logische 1 gedurende de normale werking van de geïmplanteerde gangmaker waardoor de gangbegrenzingslogika op een beschermende wijze kan werken. Echter is het voor bepaalde diagnostische doeleinden wenselijk de uitgangs-stimuleringsfrequentie buiten de normaal fysiologisch veilige 15 frequenties te kunnen brengen. Een logische 0 als het FREQ. BEGR. UITSCHAKELING-besturingssignaal 26 zal de gangbegrenzingslogika buiten werking stellen en de uitgangsfrequentie toestaan de bijbehorende ingangsfrequentie boven, respektievelijk onder de vooringestelde maximum waarde en minimum waarde te volgen.

20 Het VRY MAKEN- besturingssignaal 25 is een 1-bits besturing die zich bevindt op het spanningsniveau van een logische 0 gedurende de normale werking van de gangmaker. Indien de gang-maker-logika 10 resulteert in een gangfrequentie die wordt aangeboden aan de ingangsfrequentie-verbinding 2k die onder de fysio-25 logisch veilige grens ligt, zal de gangbegrenzingslogika vasthouden aan een werking met een minimale frequentie en uitgangspulsen leveren bij een minimale stimuleringsfrequentie totdat deze wijze van werken wordt teruggesteld door het aanbieden van een spanningsniveau van een logische 1 aan de vrijmaak-ingang 25.

30 Samenvattend kan worden gesteld dat de in fig. 1 voorgestelde gangmaker met gangbegrenzing omvat een gangbegrenzingslogika die een ingangsfrequentiesignaal ontvangt uit een gangbepalende gangmakerlogika 10, alsmede een aantal en klok en stuursignalen, en die een uitgangsfrequentie levert die ligt tus-35 sen fysiologisch veilige grenzen voor het hart waardoor gebreken 8105772 - 6 - aan onderdelen of een verkeerde programmering van de gangmaker-logika 10 geen gelegenheid krijgen oorzaak.te zijn van door de gangmaker geïnduceerde tachycardie of bradycardie.

In fig. 2 is de werking van de gangbegrenzingslogika 5 12 in reaktie op lage ingangsfrequenties en hoge ingangsfrequenties grafisch weergegeven.

Het signaal op regel A stelt voor de ingangsfrequentie die beschikbaar is op de verbinding 2b en die wordt geleverd door de gangmakerlogika 10 en die wordt afgegeven aan de gangbegren-10 zingslogika 12. De bijbehorende tweede regel B laat de uitgangs-frequentie 32 zien van de gangbegrenzingslogika in reaktie op het ingangssignaal op regel A. In fig. 2 stellen de pulsen bo en b2 ventriculaire stimulerende pulsen voor die zijn gescheiden door 0,8 sek. durende intervallen, hetgeen overeenkomt met een hart-15 slag van ongeveer 72 slagen per minuut (spm). De gangbegrenzingslogika 12 reageert door bijbehorende ventriculaire stimulerende pulsen ^ endi6 af te geven aan de uitgangsversterkerbuffer 14 om aan het hart door te geven. Indien gedurende een 2 sek. durend uitval-interval geen ingangsfrequentiepulsen worden gedetekteerd 20 zal de logika voor te lage frequenties ventriculaire stimulerende uitgangspulsen leveren op de leiding 32 met een tevoren ingestelde minimale frequentiewaarde die in de figuur is aangegeven als een periode van 1,125 sek., hetgeen overeenkomt met een hartslag van 53,3 spm voor een kloksignaal van 1,02^ kHz.

25 Indien de ingangsfrequentie voor de gangbegrenzings logika 12 een bovengrens overschrijdt, zoals in fig. 2 het signaal op regel C laat zien, zal de uitgangsfrequentie 32 uit de gangbegrenzingslogika 12 liggen bij een frequentiebovengrens die overeenkomt met het op de regel D getoonde, 0,390 sek. durende inter-30 val dat overeenkomt met de hartslag van 153,3 spm. Deze werking die werd beschreven met verwijzing naar fig. 2, is in fig. 3 voorgesteld met een grafiek die de uitgangsfrequentie laat zien als een funktie van de ingangsfrequentie voor de gangmaak-modus. Wanneer echter de gangmaker is geblokkeerd zullen geen stimuleren-35 de pulsen worden afgegeven aan de versterkerbuffer ll| door de gang- 8105772 - 7 - begrenzingslogika. Dit "blijkt uit fig. b. Bij de beide wijzen van werking zal echter de gangbegrenzingslogika 12 doorgaan met het kontroleren van de ingangsfrequentie die voor gebruik elders binnen de gangmakerlogika 10 kan zijn opgewekt. In de blokkeer-modus, 5 zoals in fig. b is getekend, zal dus de uitgangsfrequentie van de gangbegrenzingslogika 12 53,3 spm bedragen alleen indien de ingangsfrequentie voor de gangbegrenzingslogika onder 53,3 spm ligt.

Nu het schema van de logika in fig. 5 beziend wordt 10 daarin een wijze voor het ten uitvoer brengen van de nieuwe gangbegrenzingslogika volgens de uitvinding getoond. De ingangsfrequentie aan de ingangsfrequentieaansluiting 2b wordt door de logika heen gevoerd naar de uitgangsfrequentieaansluiting 32 indien de ingangsfrequentie-signaalvorm voldoet aan bepaalde tevoren 15 gestelde herhalingsfrequentiekriteria. Indien de ingangsfrequentie zakt onder een minimum-niveau dat tevoren is gesteld, zal de in fig. 5 getekende logika uitgangssignalen leveren met een tevoren gestelde minimale frequentie. Indien daarentegen de ingangsfrequentie een vooraf bepaalde maximumwaarde overschrijdt, zal 20 de in fig. 5 getekende logika werkzaam zijn om te verhinderen dat stimulerende pulsen de uitgangsfrequentieaansluiting 32 bereiken met een frequentie groter dan een tevoren gestelde waarde.

Om precies te zijn ontvangt de 12-traps rimpelteller 60 1,02^ kHz klokpulsen uit een klokinvoerleiding 27· De Q-uit- 25 gangen van de rimpelteller 60 komen achtereenvolgens in de hoge toestand en een op de Q-uitgangen werkende kombinatorische logika kan worden gebruikt voor het leveren van logische toestanden met tevoren ingestelde tijdsintervallen. Bijvoorbeeld worden, zoals in het schema aangegeven, de Q5, Q8 en Q9-uitgangen die overeen- 1* . . . 7 8 30 komen met de tellerstanden 2 , respektievelijk 2 en 2 van de teller 60, toegevoerd aan een NEN-poort 62 die een uitgangsniveau ter waarde van een logische 1 zal leveren op de verbinding 6b en wel periodiek. De 12^-traps rimpelteller die in het schema is getekend, zal wanneer hij wordt geklokt met een 1 ,02U kHz kloksig-35 naai, een logische 1 leveren op de uitgangsaansluiting 6b eenmaal 8105772 - 8 - per 0,39 sek. Zo zullen de Q8, Q11-ingangen tot de NEN-poort 66 een logische 1 toestand opleveren op de verbinding 68 en wel eenmaal per 1,125 sek. en zullen de kombinatorische ingangen tot de NEI-poort 70 een uitgangssignaal leveren op de verbinding J2 een-5 maal per 2 sek. In bedrijf wordt de teller 60 teruggesteld door elke gedetekteerde logische overgang op de ingangsleiding 2b en bepaalde van de zojuist beschreven kombinatorische uitgangssignalen worden gedurende de normale werking van de gangmaker niet geproduceerd.

10 In bedrijf kontroleert een flank-getrokken logische eenheid 7^· de ingangs frequent ie 2b en levert deze een kortdurende uitgangspuls die beschikbaar is aan het knooppunt 76 gedurende elke positief oplopende overgang van het ingangsfrequentiesig-naal. Dit signaal, in kombinatie met andere, aktiveert de NEN-15 poort 78 die de teller 60 terugstelt via de NEN-poort 80 bij de achterflank van elk ingangsfrequentiesignaal. Het gevolg is dat de teller 60 telt vanaf 0 bij de positieve flank van elk ingangsfrequentiesignaal. De MAX.frequentiebegrenzingsleiding 6k verandert van toestand aan het eind van een 390 millisek.

20 durend tijdafpassingsinterval dat is ingesteld door de teller-uitgangen Q5, Q8 en Q9. Deze logische toestand wordt gemaakt voor het vrijgeven van de NEN-poort 82 via flip-flop 77 waardoor ingangsfrequentiesignalen die zijn aangesloten aan lEN-poort 82, de uitgang van NEN-poort 86 kunnen omzetten en aldus een uit-25 gangssignaal op de uitgangsverbinding 32 kunnen produceren. Het gevolg is dat het door de teller 60 tot stand gebrachte tijdafpassingsinterval aan de uitgangsfrequentie de gelegenheid geeft te sporen met de ingangsfrequentie zolang de ingangsfrequentie niet de maximale frequentiewaarde overschrijdt die door het tijds-30 interval van de teller 60 is ingesteld.

De frequentieondergrens komt als volgt tot zijn recht. Indien door de flankdetektor 7^ geen flank wordt gedetek-teerd binnen een 2 sek.. durend· tijdsinterval dat tot stand wordt gebracht door Q12 op de teller 60, zal de flip-flop 88 worden 35 omgezet hetgeen een logische 0 brengt op de Q-uitgang van de 8105772 - 9 - flip-flop 88 waardoor dus de teller 60 wordt teruggesteld. De flip-flop vertraagt de rest van de teller 60 met een klok-periode 11 .

om een konkurrerende toestand met de 2 uitgang van de teller te voorkomen. Dit verschaft tevens de tijdafpassing voor de puls-5 breedte van de MIN-frequentie. De logische overgang die de flipflop 88 omzet ,levert tevens een MIN-frequentiesignaal aan een omkeerorgaan 90 die de uitgangspoort 86 omzet en een stimulerende puls levert 2 sek. na de laatst gedetekteerde toestandsovergang van de ingangsfrequentieleiding. Dit signaal zet de RS-type flip-10 flop 92 om en produceert een logisch niveau aan de NEN-poort 66 dat extra-pulsen uit de teller 60, overeenkomend met de tellingen van Q8 en Q11, via de verbinding 9^ naaf de uitgangsfrequentie-aansluiting 32 laat gaan. Merk ook op dat de uitgangspuls vanuit de poort 86 de flankdetektor 75 trekt. Deze laatste trekt op de 15 achterflank van elke uitgangspuls en stelt de MAX.frequentie-flip-flop 77 terug om het uitgangssignaal voor een 390 ms durend tijdsinterval uit te schakelen.

Aldus zal na een 2 sek. durende vertraging die volgt op de laatst gedetekteerde logische overgang van de ingangs-20 frequentie de onderbegrenzingslogika werken als een asynchrone tijdafpasser die stimulerende uitgangspulsen levert in het knooppunt 32 met een tevoren ingestelde frequentie die overeenkomt met 1,125 sek. of ongeveer 53,3 spm. Om uit deze lage frequentie-modus te geraken moet een logisch 1-niveau worden gebracht op 25 de vrijmaak-leiding 25 om de flip-flop 92 terug te stellen. Dit kan worden bewerkstelligd door de behandelende arts door de gangmaker opnieuw te programmeren of anders door een logische schakeling in de gangmaker.

30 8105772

Claims (3)

1. Hartgangmaker, gekenmerkt door: een oscillator -voor het leveren van klokpulsen met een klokfrequentie ; een geheugenorgaan voor het vastleggen van parameter-gegevens; 5 een gangmakerlogika-orgaan voor het leveren van een ingangsfrequent iesignaal in reaktie op vastgelegde parametergegevens en de klokpulsen; en een gangbegrenzingslogika-orgaan dat reageert op het ingangsfre-quentiesignaal en de klokpulsen om een uitgangsfrequentiesignaal 10 te leveren dat gelijk is aan het ingangsfrequentiesignaal indien het ingangsfrequentiesignaal ligt tussen een bovengrens die behoort bij een maximum-frequentie, en een ondergrens die behoort bij een uitvalfrequentie, en voor het leveren van een uitgangs-frequentie die althans nagenoeg gelijk is aan de maximum frequen-15 tiegrens indien het ingangsfrequentiesignaal de maximum frequentie-grens overschrijdt, en voor het leveren van een uitgangsfrequentie met een minimumfrequentie indien de ingangsfrequentie kleiner is dan de uitvalfrequentie.

2. Hartgangmaker volgens conclusie 1, met het kenmerk, 20 dat het gangbegrenzingslogikaorgaan omvat: een kontrole-orgaan dat de toestandsovergangen van het ingangssignaal detekteert en een tellerterugstelsignaal levert in reaktie op toestandsovergangen; een tellerorgaan dat reageert op de klokpulsen om een minimum-25 frequentie-intervalsignaal te leveren, een maximum frequentie- intervalsignaal en een uitvalfrequentie-intervalsignaal; een eerste orgaan dat reageert op het maximum frequentie-intervalsignaal om het ingangssignaal te poorten naar het uitgangs-signaalorgaan wanneer de' ingangssignaal-periode het maximum 30 frequentie-interval overtreft; een tweede orgaan dat reageert op het uitval-intervalsignaal om tellerterugstelsignalen te verhinderen.de teller terug te stellen; en 8105772 V -11- een derde orgaan dat reageert op het uitvalintervalsignaal om een uitgangsfrequentie te leveren die overeenkomt met het minimum-frequentie-interval.

3. Hartgangmaker volgens conclusie 1, met het kenmerk, 5 dat de gangbegrenzingslogika omvat: een kontroleorgaan voor het detekteren van toestandsovergangen in het ingangssignaal en het leveren van een tellerterugstel-signaal in reaktie op toestandsovergangen; een tellerorgaan dat reageert op de klokpulsen om een eerste 10 minimum frequentie-intervalsignaal te leveren, een tweede maximum frequentie-intervalsignaal en een derde uitvalfrequentie-interval-signaal; een eerste logisch orgaan dat reageert op het maximum frequentie-intervalsignaal om het ingangssignaal te poorten naar het uit-15 gangssignaalorgaan wanneer de ingangssignaal-periode het maximum frequentie-interval overtreft; een tweede logisch orgaan dat reageert op het uitvalintervalsignaal om tellerterugstelsignalen te verhinderen de teller terug te stellen; en 20 een derde logisch orgaan dat reageert op het uitvalintervalsignaal om een uitgangsfrequentie te leveren die overeenstemt met het minimum frequentie-interval. U. Hartgangmaker volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat de gangbegrenzingslogika omvat: 25 een kontroleorgaan voor het detekteren van de toestand van het ingangssignaal; een tellerorgaan dat reageert op de klokpulsen om een eerste minimum frequentie-intervalsignaal te leveren; een tweede maximum frequentie-intervalsignaal en een derde uit-30 valfrequentie-intervalsignaal; een eerste logisch orgaan dat reageert op het maximum frequentie-intervalsignaal om het ingangssignaal te poorten naar het uit-gangssignaalorgaan wanneer de ingangssignaalperiode het maximum frequentie-interval overtreft; 35 een tweede logisch orgaan dat reageert op het uitvalintervalsignaal 8105772 -12- A om te voorkomen dat tellerterugstelsignalen de teller terugstellen; en een derde logisch orgaan dat reageert op het uitvalintervalsignaal om een uitgangsfrequentie op te leveren die overeenstemt met het 5 minimumfrequentie-interval. 8105772