NL7808975A - Meter, geschikt voor bepaling van de radius van het deel van een voorwerp, waarvan de cirkelcilinder de geometrische basisvorm is. - Google Patents

Description

' ............... ... .· ';'fPjjj| Μ* « • t VOB 5915

Hoekstra Technisch Handelsbureau B.V. Uitvinder: Oege Hoekstra

Groningen - Nederland

Meter, geschikt voor bepaling van de radius van het deel van een voorwerp, waarvan de cirkelcilinder de geometrische hasisvorm is.

De uitvinding heeft "betrekking op een meter, geschikt voor bepaling van de radius van het deel van een voorwerp, waarvan de cirkelcilinder de geometrische basisvorm is.

In de praktijk biedt een meter met de in de vorige alinea om-5 schreven mogelijkheid veel nut, met name in die gevallen, waarbij van het betreffende voorwerp slechts een gedeelte beschikbaar of toegankelijk is, bij voorbeeld slechts het bovendeel van een in de bodem begraven buis. Een dergelijke meter zal echter veel aan waarde inboeten indien zijn enerzijds flexibele toepasbaarheid niet gepaard gaat met een 10 meetwijze waarbij het meetgevoel van de bediener van de meter geheel of nagenoeg geheel is uitgeschakeld, opdat de meetresultaten niet worden beïnvloed door de bedrevenheid van de bediener.

Doel van de uitvinding is derhalve de verschaffing van een meter met de bovenomschreven eigenschappen.

15 Volgens de uitvinding wordt nu een meter verschaft welke is ge kenmerkt door eerste middelen waarmede bij uitvoering van de meting een koorde tussen twee punten van de omtrek van een cirkel, behorende tot de doorsnede van het voorwerp in het vlak dat haaks staat op de as van het de cirkelcilinder als geometrische basisvorm bezittende voorwerpsdeel, 20 kan worden afgegrensd, tweede middelen voor het meten van de pijl van de koorde, alsmede derde middelen voor het waarneembaar maken van de pijl-maat of van de daarmede samenhangende radiusmaat.

De uitvinding wordt aan de hand van de tekening nader toegelicht. In de tekening wordt door 25 fig. 1 in aanzicht een uitvoeringsvoorbeeld van de meter volgens de uitvinding, en in fig. 2 een voorkeursuitvoeringsvorm van een in de meter behorende koordebegrenzingsorgaan weergegeven.

In de tekening wordt door 1 een deel van de buitenomtrek van 7808975 * -2 een "buis weergegeven waarvan de radius r moet worden bepaald, terwijl 2 een uitvoeringsvorm van de meter volgens de uitvinding voorstelt, omvattende een meetklok met een wijzerschaal 3 met tweevoudige schaalverdeling, betrekking hebbend op zowel meting van de uitwendige radius, weer-5 gegeven door schaalverdeling k, als op de meting van de inwendige radius, weergegeven door schaalverdeling 5, van de buis en een via de centrale as 7 roteerbare wijzer 6. De meter omvat voorts een draagbalk 8 met een vierkante doorsnede, haaks waarop koordebegrenzingsorganen in de vorm van congruente platte balkjes 9 en 10 met opzetuiteinden 11 en 12, die 10 wigvormig zijn met scherpe randen 13 en 1U, bevestigd zijn. Het heeft voorkeur als koordebegrenzingsorgaan een balkje te kiezen waarvan het wigvormige opzetuiteinde verkregen is door het betreffende uiteinde van het balkje volgens twee vlakken af té schuinen, welke twee vlakken elkaar. snijden onder een.hoek x van ca, 120° en onder vorming van een 15 ' scherpë fatid' 23 (fig. 2). 1 ' '

De verbinding van de balkjes 9 respectievelijk 10 met de draagbalk 8 is uitgevoerd door middel van de losneembare klemorganen 15 respectievelijk 16, waarbij de balkjes tegen de kopse vlkakken van de balk 8 worden vastgeklemd, en waarbij het mogelijk is de positie van de balk-20 jes 9 en 10 door verschuiving in de lengterichting daarvan nauwkeurig in te stellen. De randen 13 en 1^ lopen onderling nauwkeurig evenwijdig en de afstand tussen deze randen vertegenwoordigt bij plaatsing van de meter op de te meten basis, de lengte van de afgegrensde koorde AB. Deze afstand k kan bij voorbeeld 10 cm bedragen. Essentieel is dit echter 25 niet en genoemde afstand wordt mede gekozen in afhankelijkheid van het te meten radiusbereik.

Door 17 is de taster weergegeven, voorzien van tasterpunt 18 waarvan de vorm variabel is en kan worden aangepast aan de nauwkeurigheids eis én van de meting.

30 De taster 17 is op een op zichzelf bekende, niet nader aange toonde wijze binnen uiterste grenzen axiaal verend verplaatsbaar, waarbij de verplaatsingsbeweging wordt overgebracht naar de wijzer 6 voor het doen roteren daarvan. Daartoe grijpt de taster 17 via een tandheugel-rondsel-systeem op de centrale as 7 aan. De taster wordt door middel van 35 een veersysteem na de meting in de uitsgangsstand (ruststand) terugge- 7808975 xtf^ 3 %

<A

bracht terwijl dit veersysteem er tevens voor zorgt, dat de tasterpunt 18 een nagenoeg constante meetdruk op het voorwerpsoppervlak uitoefent.

De axiale verplaatsingsafstand van de taster 17 wordt zo gekozen, dat de wijzer vanuit de arreteerbare nulstand ten minste tweemaal 5 over een hoek van 360° kan roteren. Door dan als arreteerbare nulstand van de wijzer de positie te kiezen, die na éénmaal rotatie over 360° wordt bereikt, is de meter zowel voor het meten van de inwendige als de uitwendige radius van de buis geschikt.

Hoewel niet noodzakelijk verdient het mede uit symmetrieover-10 wegingen voorkeur de positie van de taster 17 ten opzichte van de koor- debegrenzingsorganen 9 en 10 zodanig te kiezen, dat de tasteras de lijn, die de middens van de randen 13 en Th verbindt, in het midden snijdt, waarbij uiteraard de tasteras haaks staat op het vlak door de randen 13 en 14.

15 Door de opzetuiteinden 11 en 12 van de koordebegrenzingsorganen de vorm te geven van twee onderling evenwijdige randen 13 en 1U, die een bepaalde lengte van bij voorbeeld 1 cm bezitten, wordt een uitschakeling van de invloed van de bediener van de meter op het meetresultaat bevor- 0 derd. De betreffende randen oefenen door de wisselwerking van het gekrom-20 de oppervlak van het voorwerp op de rechte randen een zelfrichtende in vloed uit op het vinden van de juiste meetpositie van de meter op het voorwerpsoppervlak, die wordt bereikt indien de randen 13 en 11* samenvallen met de beschrijvende rechten van de cirkelcilindermantel.

Naast de toepassing van de meter volgens de uitvinding voor di-25 rechte radiusmeting van gebogen oppervlakken met cirkelvormige doorsnede, is hij ook toepasbaar voor uitvoering van vergelijkende metingen van analoog gevormde oppervlakken waarbij de cirkelcilinder niet de geometrische basisvorm is. Zo zou men de meter kunnen gebruiken voor het overbrengen van een in een windtunnel aan een proefmodel vastgestelde vorm van een 30 vliegtuidvleugel naar de werkelijk te bouwen vleugel.

De in de tekening weergegeven uitvoeringsvorm van de meter is die van een direct aanwijzende radiusmeter. Bij plaatsing van de meter op het buitemoppervlak van de buis 1 zal de taster ten opzichte van het vlak door de randen 13, 11* worden ingedrukt over een afstand, die gelijk 35 is aan de pijl p van de koorde AB. Voor de directe aanwijzing van de 7808975 7 u radius is de schaalverdeling k gebaseerd op de formule p r - V r2 - (Jk)2 , in welke formule p, zoals vermeld, praktisch wordt bepaald en k als de afgegrensde koorde een vaste meter-constante is.

5 Bij meting van de inwendige radius van buis 1 zal de taster on der invloed van de veerspanning voorbij het door de randen 13, 1^ gaande vlak buitenwaarts worden gedreven. De radius is dan direct af te lezen op de schaalverdeling 5, die uiteraard eveneens op de eerder vermelde formule is gebaseerd.

10 Hoewel de hierboven beschreven uitvoeringsvorm van de meter voor de praktijk uiterst praktisch en handzaam is, is de meter volgens de uitvinding niet daartoe beperkt. Zo is het mogelijk de meter te voorzien van een schaalverdeling die rechtstreeks de pijlmaat aangeeft waarbij de daarmede overeenkomende.radiusmaat in een. daarvoor ingerichte, ta.- 15 bel kan worden opgezocht. ' ·· ··. *

Als andere belangrijke uitvoeringsvormen kunnen nog worden genoemd die, waarbij de radiusmaat onder toepassing van op zichzelf voor dit doel bekende hulpmiddelen rechtstreeks mechanisch-digitaal of elec-tronisch-digitaal afleesbaar is.

» 7808975

Claims (4)

1. Meter, geschikt voorbepaling ran de radius van het deel van t een voorwerp, waarvan de cirkelcilinder de geoiaetrische basisvorm is, gekenmerkt door eerst* middelen waarmede bij uitvoering van de meting een koorde tussen twee pinten van de onttrek van een cirkel, beho-5 rende tot de doorsnede van het voorwerp in het vlak dat haaks staat op --Φ- de as van het de cirkelcilinder als geometrische basisvorm bezittend voorwerpsdeel, kan worden afgegrensd, tweede middelen voor het meten van de pijl van de koorde, alsmede derde middelen voor het waarneembaar maken * van de pijlmaat of van de daarmede samenhangende radiusmaat.

2. Meter volgens conclusie 1, g e k e n m e r k t door een dimen- siestabiele stijve draagbalk, voorzien van twee zijwaarts reikende op het te meten voorwerp te plaatsen stijve koordebegrenzingsorganen, van welke koordebegrenzingsorganen het op het voorwerp te plaatsen uiteinde is afgeschuind onder vorming van een scherpe rand waarbij de beide scherpe 15 randen onderling evenwijdig zijn, en door een taster die binnen het ge bied tussen de scherpe randen of de verlengden daarvan en in het midden van de afstand tussen de scherpe randen haaks op het vlak door de scherpe randen axiaal onder veerspanaing verplaatsbaar door de draagbalk is geleid, terwijl de verplaatsing van de taster.als maat voor de pijl waar-20 neembaar is via koppeling van d§ taster met de derde middelen.

3. Meter volgens conclufie. 2» met het kenmerk, dat de koordebegrenzingsorganen twee afzonderlijke congruente organen zijn in de vorm van platte balken mei rechthoekige dwarsdoorsnede en waarvan de op het te meten voorwerp te plaatsen uiteinden analoog zijn afge- t Mjjï: ·| 25 schuind, welke koordebegrenzingsorganen door middel van klemorganen haaks "j: : ...... : .Is op de draagbalk verschuifbaar daarmede verbonden zijn en de tasteras vol- # # φ gens welke de taster zich kan verplaatsen de verbindingslijn tussen de r : ·ΐ middens van de scherpe randen van de koordebegrenzingsorganen in het mid- ïv - - - # den snijdt.

30 U. Meter volgens conclusies 2-3» m et het k e n m e r k, " 1 1 ' d a t de meter is opgebouwd als een meetklok voor directe klokaflezing Si van de pijlmaat of de daarmede taiBenhangende radiusmaat waarbij de taster volgens het tandheugel-rondiel-principe verbonden is met de centrale ΐ - : . tl:, 7808975 ;r as van een langs een wijzerschaal beweegbare wijzer, zoals op zichzelf bekend. 7808975