TARIFNAME DOGUM SÜRECINDE AMNIYOTIK MAYIDE NON-INVAZIV MEKONYUM VE KAN TARAMA CIHAZI TEKNIK ALAN Bu bulus, saglik alani ile ilgilidir. Özellikle ebelik, kadin-dogum hekimligi, perinatoloji alanlarinda kullanim alanina sahiptir. Dogum sürecinde fetüsü çevreleyen amniyotik sivi içine fetüsün mekonyumunu yapip yapmadigi ve amniyotik sivi içine kanama olup olmadigi belirlenecektir. TEKNIGIN BILINEN DURUMU Mekonyum intestinal sekresyonlar, mukoza epitel hücreleri ve amniyon sivisinin solid elementlerinden olusan, %85-95'i su olan yenidogan intestinal sisteminin olusturdugu ilk üründür. Mekonyumla boyali amniyotik sivi, mekonyumun miktarina göre hafif yesilden, koyu yesile ve visköz karakterden, partiküllü yogun karakterde bir yapiya kadar farklilik gösterebilir. Fetal hayatta 10-12. haftalarda üretilmeye baslayan mekonyumun amniyotik sivida 34. gebelik haftasindan önce görülmesi nadirdir. Bagirsaklarda güçlü peristaltik hareketlerin gerçeklesmemesi ve anal sfinkterin tonik kontraksiyon halinde olmasi gibi nedenlerle mekonyum geçisi 34. gebelik haftasindan önce meydana gelmez. Ancak gebelik haftasinin ilerlemesiyle birlikte nöronal iletimin artmasi, parasempatik sistemin olgunlasip peristaltizmlerin daha güçlü olmaya baslamasi ve fetusta peristaltizmi saglayan 'motilin' hormonunun gebelik yasiyla birlikte dogru orantili olarak artmasi sonucunda fetüste mekonyum geçisi görülmeye baslanir. Mekonyumla boyali amniyotik sivi normal gebeliklerin %5-24'ünde (ortalama %13) görülür (pretermde %5.1, termde %165, posttermde %27.1) ve olasi bir fetal distres göstergesidir. Amniyotik sivida mekonyum bulunan bebeklerde perinatal mortalite %3-22.2, neonatal mortalite ise %7-50 arasindadir. Intrauterin hayatta mekonyum bazi durumlarda (fetal basin ve/veya göbek kordonunun sikismasina bagli olarak, fetal hipoksiye bagli olarak vb.) amniyotik siviya bosalabilir. Mekonyumun amniyotik siviya geçmesi fetal distrese sebep olur. Bu durum da fetusta hipoksemi, asidoz ve asfiksi gelisebilir. Mekonyumla boyali amniyon sivisi olan yenidoganlarin %20-33'ünde solunum sikintisi ve %2-10'unda mekonyum aspirasyon sendromu (MAS) gelisir. Mekonyum aspirasyonu, amniyotik sivinin mekonyum ile kontaminasyonu ve akcigerlere nüfuz etmesi ile ortaya çikan inflamatuar bir durumdur. Yenidoganlarda yogun bakim gereksinimine yol açan solunum sikintisi nedenlerinin basinda gelmektedir. Hem kisa, hem de uzun dönemde pulmoner ve nörogelisimsel sekellere de yol açabilmektedir. Hastaligin prognozuna bakildiginda ise kisa dönem ve uzun dönem komplikasyonlarinin oldugu ve morbidite/mortalite oranlarinin yüksek oldugu görülmektedir. Hastaligin kisa dönem komplikasyonlari olarak hava kaçaklari, bakteriyel pnömoni, sepsis ve persistan pulmoner hipertansiyon sayilabilir. Mekonyum aspirasyon sendromlu hastalarin uzun dönem nörogelisimsel prognozlari hakkinda günümüzde yeterli bilgi olmamakla birlikte normal popülasyona göre serebral palsi, konvülziyonlar ve zeka geriligi görülme sikliginin daha fazla oldugu bilinmektedir. Ayrica bu hastalarin yaklasik %20'sinde nörogelisimsel gerilik görüldügü belirtilmistir. Dogum eylemi süresince ortaya çikabilecek bir diger riskli durum kanamalardir. Bu süreçteki kanamalarin %80'i ablasyo plasenta nedeni ile %10'u plasenta previa nedeni ile %10'u da diger nedenlere bagli olarak meydana gelmektedir. Plasenta previa, plasentanin uterusun alt segmentine yerlesmesidir. Ablasyo plasenta ise plasentanin erken ayrilmasidir. Dogum eylemi sürecinde ki kanamalar maternal ve neonatal morbidite ve mortalitenin önemli bir nedenidir. Bu süreçteki kanamalar intrapartum ölümlerin en önemli nedenleri arasindadir. Plasenta previa ve ablasyo plasenta kanamalar, hipovolemik sok, postpartum kanama, akut böbrek yetmezligi, yaygin damar içi pihtilasma bozuklugu, tromboflebit ve sepsis gibi ciddi tablolara neden olarak anne ölümlerine yol açabilmektedir. Ayrica kanama sonucunda intrauterin hipoksiye bagli olarak intrauterin fetal ölümler ortaya çikmaktadir. Amniyotik mayi içine kanama olmasi durumunda tespit edilmesi güçtür. Amniyotik mayiye olan kanamalarda ultrasonografinin güvenilirligi azdir. Amniyotik mayinin mekonyumlu olmasi ve amniyotik mayiye kanama olmasi durumunda fetüslerde ciddi komplikasyonlar meydana gelmektedir. Bu nedenle dogum süreci içinde amniyotik mayide kan bulunup bulunmadiginin ve amniyotik sivinin mekonyumlu olup olmadiginin erken dönemde tanilanmasi önem tasimaktadir. Amniyotik mayinin kanli ya da mekonyumlu olmasi dogum süreci içinde amniyotik membranlar açildigi ve amniyotik sivi bosaldigi zaman görülebilir. Amniyotik membran genelde dogumun 1. evresinin sonunda açilir. Bu amniyotik sivinin kan ve mekonyum açisindan gözlenmesi için geç bir dönemdir. Günümüze kadar mekonyumlu amniyotik sivinin tanilanmasi için birçok çalisma yapilmistir. Ultrason taramasi ile amniyotik sivida yogunluk üzerine çalismalar yapilmistir. Bu tarama amniyotik sivida ekojenik likör (amniyotik mayinin bulanikligi, yogunlugu) taramasidir. Ultrason ile amniyotik sividaki ekojenik alanlar taranir ve mekonyum ile iliskili oldugu üzerinde durulur. Ancak yapilan çalismalar ultrason taramasinda görülen ekojenik likörün her zaman mekonyum olmadigini göstermistir. Çalismalar ekojenik alanlarin daha çok amniyotik mayide bulunan verniks kazeoza (fetüsün vücudunu kaplayan beyaz krem benzeri madde) ile iliskili oldugunu saptamislardir. Bu nedenle ultrason mekonyumlu amniyotik mayi taramasinda güvenilir sekilde kullanilabilen bir tarama yöntemi degildir. Gebeligin ileri haftalarinda gerekli durumlarda yapilan amniyosentez ile alinan amniyotik sivida mekonyum görülmesi sonucunda da mekonyumlu amniyotik mayi tanisi konulabilmektedir. Ancak amniyosentez invaziv bir islem olmakta birlikte birçok komplikasyon riski (kanama, fetüste yaralanma, erken membran rüptürü, erken dogum eylemi vb.) tasimasindan dolayi mekonyum tanilamasi için tercih edilen bir yöntem degildir. Sadece genetik hastalik taramasi ya da fetal olgunlugun saptanmasinin gerektigi durumlarda kullanilmaktadir. Mekonyumlu amniyotik sivinin erken dönemde tanilamasi için amniyotik membranin dogumun erken evrelerinde suni olarak açilmasi da (amniyotomi) rutinde önerilen bir uygulama degildir. Membranlarin erken açilmasi basta anne ve fetüsa ait enfeksiyonlar (korioamnionitis) olmak üzere, umblikal kord prolapsuslarina ve umblikal kordun sikismasina bagli olarak fetal hipoksi ve asfiksiye sebep olabilmektedir. Piyasada bu amaçla kullanilan herhangi bir cihaz yoktur. Yapilan ulusal ve uluslararasi patent ve model taramalarinda yapilmis bazi patent örneklerine rastlanmistir. Ama yaygin kullanimlari mevcut degildir ve bu örnekler bulusumuz ile ayni özelliklere sahip degillerdir. Örnekler asagida siralanmistir. Patent No: US 7,515,948 B1 PHOTOACOUSTlC ANALYZER OF REGlON OF lNTEREST lN A HUMAN BODY (Apr.7, 2009) [lnventors: Michal Balberg, Jerusalem (lL); Revital Pery Shechter, Rishon LeZion (lL); Michal Olshansky, Tel Bu patentte de ilgili bölge (Region of interest (ROl)) tanimlamasi yapilmistir. Tanimlanan bölgeye ait en az bir karakteristigin non-invasif olarak monitörize edilebilecegi ifade edilmistir (ki bu karakteristikler arasinda oksijen saturasyonu ve amniyotik sivi içerigine de yer verilmistir). Bu patentte ilgili bölge, darbeli isik ile aydinlatildiginda photoacoustic (fotoakustik: isigin neden oldugu titresim olarak tanimlanabilir) etki olusturulabilecegi ve olusturulan akustik etkinin, akustik algilayicilarla toplanarak islenebilecegi öngörülmüstür. Böylece ilgili bölgenin özellikleri hakkinda bilgi edinilecegi ifade edilmistir. Bu patentte probta akustik algilayicilar vardir ve darbeli isigin dokuya gönderilmesi için konumlandirilmis fiber bulunmaktadir. lsik bu fiberden gönderilir ve bir akustik etki olusturulur. Olusan akustik etki akustik algilayicilarla toplanir ve veri islenerek doku hakkinda bilgi toplanmis olur. Ayrica fiberin algilayicilardan ayri kullanilabilecegi ifade edilmistir (mekonyum analizi için önerilen konumlandirma). Burada da ortam darbeli isikla uyarilip fotoakustik etki akustik veri toplayicilarla toplanmistir. Bu patent de kullanilan yöntem tarafimizdan önerilen yöntemden tamamen farklidir. Bu patentte hem birkaç farkli parametre ölçümü hedeflenmis, hem de oksijen satürasyonu üzerinde yogunlasilmistir. Photoacoustic (fotoakustik) yöntem kullanilarak veri elde edilmesi planlanmistir. Bizim bulusumuzda renk yansimasi ölçümü kullanilacak olup sadece amniyotik mayi renk incelemesi yapilacaktir. Patent No: US 8,644,900 82 METHOD AND APPARATUS FOR NONlNVASlVELY MONlTORlNG PARAMETERS OF A REGlON OF lNTEREST lN A HUMAN BODY (Feb. 4. 2014) [lnventors: Michal Balberg, Jerusalem (lL); Revital Pery Shechter, Rishon LeZion (lL); Michal Olshansky, Tel Aviv (lL)] Numarasi yukarida verilmis olan patentte "region of interest (ROl)" ilgili bölge tanimlanmis ve bu bölge içerisinde, anneye ait dokular, fetüs, amniyotik sivi, oksijen saturasyonu gibi birçok parametrenin önerilen yöntemle analiz edilebilecegi ileri sürülmüstür. Bu patentte ilgili bölge farkli yerler olabilir. Örnegin; oksijen satürasyonu için fetüs kan damarlari ya da plevral, perikardiyal, peritoneal incelemeler için karin ve pelvis bosluklari vb. incelenebilir. Önerilen yöntemde akustik (ultrasound) birim, isik kaynagi, dedektör ve kontrol birimi kullanilmaktadir. Patentte önerilen metod su sekildedir. lsik kaynagindan çikan isik incelenecek bölgeden geçer ve detektöre ulasir. (Dedektör ve isik kaynagi, dedektörün yayilan isigi toplayabilecegi sekilde konumlandirilmistir.) Ultrasonik kaynak ile incelenecek bölge içerisinde incelenmek istenen bölge uyarilir. lsik çok genis bir alana yayilacagindan incelenecek bölgenin ultrasonik olarak uyarilmasi o bölgeden geçen isigi ultrasonik kaynagin frekansinda modüle edilmesine yol açar. Bu durum patentte ultrasonik olarak etiketlenmis isik olarak nitelendirilmistir. Böylece etiketlenen isik ile etiketlenmeyen isigin rahatlikla ayirt edilebileceginden bahsedilmistir. Bu metotta isik, kaynaktan çiktiktan sonra bölge içerisinde yayilir ve detektöre ulasir. Bu metotta yansiyan isiktan ziyade ortam içerisinde yayilan isik ile bilgi toplanmistir. Ayrica akustik birim ile desteklenmistir. Kullanilan isik kaynaginin dar bant genisligine sahip lazer diyot olabilecegi ve biri vurgulanmistir. Kullanilacak dedektör olarak Photomultiplier tüp, image pixel array, fotodiyot kullanilabilecegi vurgulanmistir. Bu patentte kullanilan yöntem tarafimizdan önerilen yöntemden farklidir. Bu patentte anne ve fetüse ait dokular ultrasonik olarak incelenmektedir. Bu patentte ürünün, anneye ve fetüse ait farkli dokularda ultrasonik dalgalarla desteklenmis isigin yayilmasi ile ultrasonik görüntü elde etme yöntemiyle çalistigi söylenmistir. Bu patent bir önce bahsettigimiz patentin (Patent No: US 7,515,948 B1 PHOTOACOUSTlC ANALYZER OF REGlON OF lNTEREST lN A HUMAN BODY) devami niteliginde olup yönteme isik eklenmesi ile elde edilmistir. Bu nedenle tarafimizdan önerilen ürün ile ayni özellikleri ve ayni amaci tasimamaktadir. Ayrica biz bulusumuzda isik kaynagi olarak 400nm ile 1100nm arasinda genis bir spektruma sahip bir kaynak ve dedektör olarak CCD dedektör kullanacagiz. Ayni zamanda ortam içinde yayilan isiktan ziyade renk yansima metodu önermekteyiz. Ve sadece amniyotik mayide renk yansima incelemesi yapacagiz. Fetüs ya da anne dokularinda herhangi bir inceleme yapmayacagiz. G. Genevier, London; Philip J. Steer, Kingdyon upon Thames; Peter J. Danielian, Aberdeen; Nigel J. Randall, London; Robin W. Smith, Crovdon, all of England] Genevier, London; Philip J. Steer, Kingdyon upon Thames; Peter J. Danielian, Aberdeen; Nigel J. Randall, London; Robin W. Smith, Crovdon, all of England] Dogum eylemi sirasinda amniyotik sivida mekonyum veya kanin varliginin ve konsantrasyonunun spektral analiz yoluyla in vivo izlenmesine yönelik bir sistemdir. Rahim içine yerlestirmek için bir sonda içerir. Bu sonda bir optik hücre barindiran esnek bir gövdeye sahiptir. Prob, amniyotik sivinin hücreye girebilmesi için küçük bir açikliga sahiptir. Bir fiber optik kablo, hücreyi bir isik kaynagina ve bir spektral analiz cihazina baglar ve prob, fiber optik kabloyu rahim veya fetüsün duvari tarafindan saçilan herhangi bir isiktan korumak için bir yapi içerir. Bu metot yansiyan isigin spektral incelemesini ele alip spektral olarak geri yansiyan isigin dalgaboyu ve siddetine bagli olarak bilgi olusturmaya çalisirken, bizim önerdigimiz metot yansiyan isiktan amniyotik sivinin rengi hakkinda bilgi verecektir. Her ne kadar yansiyan isik noktasinda benzerlik olsa da biz temelde Ek olarak bu patentte ölçüm için amniyotik sivinin tasarlanan proptan geçmesi gerekmektedir. Propta bir açiklik mevcuttur (bu da keseden sivinin alinmasi anlamina gelmektedir). Bu nedenle invaziv bir yöntemdir. Alinan amniyotik sivi cihazda bulunan bölgeden geçerken ölçüm yapilmasi ve spektral bilgi toplanmasi önerilmistir. Bulus konumuzda önerdigimiz yöntemde keseden sivi alimi yapilmadan amniyotik sivinin rengi yansima yöntemiyle tayin edilecektir. Non-invaziv bir yöntem önermekteyiz. Meconium in Amniotic Fluid [Genady Kostenich, Bat Yam (lL); Sol Kimel, Haifa (lL); Arie Orenstein, Tel Aviv (lL); Reuben Achiron, Tel Aviv (lL); Eliahu Pewzner, Modiin llit (lL) (Dec. 23, 2010)] Çinko-koproporfirin l'in (ZnCP) varliginin saptanmasina dayali olarak bir amniyotik kese içinde tutulan amniyotik sivida mekonyumun in vivo saptanmasi için uzun bir sonda içeren yöntemler ve cihazlar açiklanmaktadir. ZnCP yaklasik 405 nm'de uyarilir ve yaklasik 580 nm'de merkezlenmis ve 630 nm'de daha az yogunlugu olan karakteristik floresan yayar. Amniyotik sivida mekonyum varsa, mekonyumun çinko koproporfirin l (ZnCP) bileseni uyari isigini emer (405 nm) ve floresan yoluyla örnegin 580 nm ve/veya 630 nm'de karakteristik bir dalga boyuna sahip isik yayar. Bu metod bizim önerdigimiz yöntemle tamamen farklidir. Önerdigimiz metod yansiyan isigin algilanmasini esas alip renk tayininden amniyotik sivi hakkinda bilgi verirken bu metot, mekonyum varliginda ZnCP bileseninin uyarilmasi sonucu yaydigi isigin (ki 580nmdir) toplanmasini esas alir. Ayrica kullanilan isik kaynagi 405nm lik laser kaynaktir. Patent No: 6,044,284 Apparatus and method for measuring the concentration of meconium in amniotic fluid (28 Mart 2000) (Eisenfeld et al.) Mevcut bulus, amniyotik sivi içindeki mekonyum konsantrasyonlarini ölçmek için bir aparat ve yönteme yöneliktir. Bu yöntemde birkaç sensör amniyotik kese içinde fetüsün farkli bölmeIerine denk gelen yerlere yerlestirilerek sonuç elde edilmeye çalisilmaktadir. (Billings et al.) Bir sonda yardimiyla amniyon kesesi delinerek rahim içine girilip, sonda lümeni boyunca bir gözlem ünitesine amniyon sivisinin çekilmesi ve alinan amniyotik sivinin mekonyum veya kan içerip içermediginin tespiti için kullanilan bir yöntemdir. Bu modelde de yine invaziv olarak amniyotik mayi örnegi alma isleminin oldugu görülmektedir. Amniyotik membran bütünlügü bozularak sondanin anne karninda bebege kadar ulastirildigi görülmektedir. Patent No: 5,172,693 Prenatal non-invasive detection of meconium stained amniotic fluid (22 Aralik 1992) (Michael C. Doody) Bu yöntem mekonyum lekeli amniyon sivisinda mekonyumun bilirubin bileseninin floresansinin saptanmasina dayanarak, amniyotik sivida, non-invaziv olarak mekonyumun tespit edilmesine çalisir. Çikis noktasi mekonyum içeriginde bilirubin bulunmasidir. Eger amniyotik sivida bilirubin tespit edilirse bu mekonyum göstergesi olarak kullanilabilir. Vücuda (tercihen transvajinal) bir sonda yerlestirilir ve 488 nm veya 514 nm dalga boyunda (bir argon lazer tarafindan üretilen) monokromatik uyarma isiginin, probtan vücut dokusundan amniyotik keseye yansitilmasi esasina göre çalisir. Bu modelde sadece bilirubin taramasi yapilmakta olup, ayrica transvajinal bir sonda yerlestirilmesi yapilmaktadir. amniotic fluid (25 Nisan 2013) Bulus, gebe kadinlarda serbest birakilmis amniyotik sivida, mekonyum detektöre sahip bir hijyenik ped gibi bir toplama gövdesi dahil olmak üzere, mekonyumun saptanmasi için bir sistem ve yöntem saglar. Bu bulus, esas olarak evde çalisan bir kisi tarafindan kullanilmak üzere tasarlanmistir. Bu modelde ped ile birlikte amniyotik mayi toplanmasi esastir. Literatürde görülen model ve buluslar genelde sadece amniyotik mayi incelemesine yönelmemis olup çesitli dokularda farkli parametre degerlendirmeleri yapmislardir. Bu patentlerin birçogu invaziv bir girisim yapilarak degerlendirme yapmaktadir. Genellikle amniyotik mayi örnegi alinarak mekonyum ve kan varligi degerlendirilmektedir. Bulusumuzun amniyotik zara zarar vermemesi, amniyotik mayi örnegi almayi gerektirmemesi, portatif ve kullanisli olmasi, non-invaziv olmasi, degerlendirme için herhangi bir sonda, kablo, örnek toplama gibi bir islem gerektirmemesi, sonucu hizli bir sekilde degerlendirebilecek yapida olmasi önemini ve üstünlügünü göstermektedir. Ürün ticarilesme potansiyeli tasimaktadir. Ürünün portatif olmasi ticarilesme potansiyelini artirmaktadir. Dogum sürekli devam eden bir eylem olmasi nedeniyle gelistirilecek olan ürünün genis bir kullanim alanina sahip olmasi olasidir. BULUSUN TANIMI Söz konusu bulus, teknigin bilinen durumunda anlatilmis olan dezavantajlari gidermekte ve ihtiyaçlari karsilamaktadir. Bu bulus, Bulus saglik alani ile ilgilidir. Özellikle ebelik, kadin-dogum hekimligi, perinatoloji alanlarinda kullanim alanina sahiptir. Dogum sürecinde fetüsü çevreleyen amniyotik sivi içine fetüsün mekonyumunu yapip yapmadigi ve amniyotik sivi içine kanama olup olmadigi belirlenecektir. Dogum eylemi süresince amniyotik mayinin kan ve mekonyum açisindan degerlendirilmesini saglayacak bir cihaza ihtiyaç vardir. Bu bulus ile amniyotik mayinin taranmasini saglayacak bir cihaz gelistirilmesi hedeflenmistir. Böylece erken tani ile önlenebilecek nedenlerden kaynakli fetüs ve yenidogan ölümlerinin azaltilmasina katki saglanmasi planlanmaktadir. Bu bulus sayesinde mekonyumlu ve kanli amniyotik sivinin dogum sürecinin erken döneminde tanilanmasi saglanarak, bu problemlerden kaynakli yenidogan müdahalelerinin azaltilmasi, yenidogan yogun bakim gereksinimlerinin azaltilmasi, yenidogan yogun bakim ünitesine yatislarin azaltilmasi, anne sagliginin yükseltilmesi, saglik personelinin zaman ve isgücü kaybinin azaltilmasi diger amaçlardir. Bulus ile dogum eylemi süresince amniyotik mayide kan ve mekonyum bulunmasi nedeniyle ortaya çikabilecek fetüs ve yenidogan ölümlerinin azaltilmasi saglanacaktir. Erken dönemde amniyotik mayinin bu açidan taranabilmesi erken tani saglayacak olup gerekli önlem ve müdahalelerin alinmasini saglayacaktir. Ayrica günümüzde bu amaçli kullanilan bir yöntem ya da cihaz olmadigi için bu alandaki ihtiyaci karsilayacaktir. Bulusumuz yansima ölçümü esasina göre çalismaktadir. Bu yansima ile amniyotik mayi içindeki renk degisimlerini ölçebilmektedir. Bulus kapsaminda isik kaynagi olarak RGB led ve tungsten halojen lamba kullanilacaktir. Tungsten halojen bütün görünür bölge dalgaboylarinda isik verirken RGB led ile belli spesifik renkler olmak üzere bütün görünür bölge isik elde edilebilmektedir. Amniyotik mayi normalin disinda, örnegin kanli oldugunda kirmizi bir renk alacagindan yansima ölçümünde kirmizi dalgaboyunda isik daha çok geri yansiyacak ve sivinin kanlandigi tespit edilmis olacaktir. Amniyotik mayinin aldigi renkler, açik yesil ile baslayip, kahverengi ve siyaha gittiginden bu bölgede daha hassas çalisabilecek sekilde bir oem spektrometre kullanilarak mekonyumun rengi algilanacaktir. Bulusun sadece renk yansima ölçümü esasina göre çalismasindan kaynakli o Gebe kadina ve fetüse hiçbir invaziv islem yapilmadan tarama isleminin gerçeklestirilmesi bulusun bir avantajidir. Bulus non-invazivdir. o Amniyotik mayiden örnek almayi gerektirmemesi önemli bir avantajidir. o Yansima ölçümü esasina dayali oldugu için fetüse herhangi bir zarari yoktu r. 0 Degerlendirme sonucu, uygulama aninda cihazin ekraninda hemen görüntülenebilecektir. Ayrica dogum sürecinin erken dönemlerinde tarama yapilabilmesi saglanacaktir. Cihaz tasinabilir, portatif ve kullanimi kolaydir. Bilgisayar gibi büyük bir cihaza baglanmasina gerek yoktur. Pil ile çalisabilmektedir. lsik kaynagi olarak 400nm ile 1100nm arasinda genis bir spektruma sahip bir kaynak kullanilacak olmasi, dedektör olarak CCD dedektör veya PDA fotodiyot array içeren oem bir spektrometre kullanilacak olmasi yenilik boyutudur. Ayni zamanda "colour measurment" renk ölçümü, yansimasini temel almaktayiz. Fetüs ya da anne dokularinda herhangi bir inceleme yapilmayacaktir. REFERANS LISTESI lsik kaynagi Yansima probuna gönderilen isigin tasindigi fiber demeti Yansima probu Yansima probuna yansiyan isigin tasindigi fiber CCD dedektör Spektrometre Monitör Bilgisayar Mikrodenetleyici ÇIZIMLERIN KISA AÇIKLAMASI Sekil 1: Söz konusu bulus yansima probu temsili genel görünümü Sekil 1.1.Yansima probuna gönderilen isigin tasindigi fiber demeti kesit görünümü Sekil 1.2. Yansima probuna yansiyan isigin tasindigi fiber kesit görünümü Sekil 1.3.Gönderilen isigin ve yansiyan isigin tasindigi fiberlerin birlestigi yansima probu fiber kesit temsili görünümü Sekil 2: Söz konusu bulusun optimize edildigi temsili genel cihaz ve çalisma prensibi görünümü Sekil 3: Söz konusu bulus prototip temsili görünümü BULUSUN AÇIKLAMASI Söz konusu bulus unsurlari; RGB LED veya Tungsten halojen lambayi ifade eden lsik kaynagi (1). Yansima probunun (3) bileseni olan ve 6 adet fiberden olusan, isik kaynagindan (1) çikan isigin tasindigi yansima probuna (3) gönderilen isigin tasindigi fiber lsik kaynagindan (1) çikan isigin tasindigi 6 adet fiber ile yansiyan isigin spektrometreye (6) tasindigi 1 adet fiberin bir araya getirilmesi ile olusturulan bir Yansima probu (3). "Y" harfi gibi görünür. Harfin kollarindan biri isik kaynagina (1) baglidir digeri spektrometreye (6) baglidir. Fiberlerin birlestigi alt uç ölçümün yapilacagi yere tutulur. Yansima probunun (3) bileseni olan ve 1 adet fiberden olusan ve yansiyan isigin spektrometreye (6) tasindigi yansima probuna yansiyan isigin tasindigi fiber (4). Içerisinde bir monokromatör, bir CCD dedektör (5) veya Fotodiyot array dedektör (PDA) ve toplanan isik verisinin bilgisayara (8) gönderilebilmesi için elektronik karttan olusan bir aygit olup, isigin dedekte edilmesi için bütün bu bilesenleri barindiran spektrometre (6). Toplanan verinin görsel olarak sunulabilmesi için kullanilan monitör (7). Prototip gelistirmede kullanilan bilgisayar (8). (Yerine mini gelistirici kartlar kullanilacaktir.) Spektrometreden (6) gelen verinin islenip anlamli verinin monitörde (7) gösterilmesi veya verinin toplanmasinda kullanilan ve mini gelistirme kartlari veya mini bilgisayarlari ifade eden mikrodenetleyici (9). Spektroskopik olarak yansima ölçümleri "Yansima Probu" (3) denilen fiber demeti ile yapilir. Yansima probunda 7 adet fiber bulunur ve fiber demetin toplam çapi birkaç milimetreyi (yaklasik 5mm, kullanim amacina göre 12mm kadar degisebilir) geçmez. Bu 7 adet fiberden Spektrometreye (6) giden fiber merkezde yer alir ve diger 6 adet yansima probuna gönderilen isigin tasindigi fiber demeti (2) ile çevrelenmis haldedir (Sekil 1). lsik kaynagindan (1) gönderilen isik bu 6 adet yansima probuna gönderilen isigin tasindigi fiber demeti (2) ile tasinir ve yansima ölçümü yapilacak örnek üzerine isik düsürülür. Örnekten yansiyan isik merkezdeki yansima probuna yansiyan isigin tasindigi fiber (4) ile toplanir ve Spektrometreye (6) iletilir. Yansima ölçümü, karanlik ölçüm ile baslar. Bu kisimda Spektrometreye (6) herhangi bir isik girisine müsaade edilmez. Daha sonra yansima probuna gönderilen isigin tasindigi fiber demetinden (2) (6 adet) gönderilen isigin bütün spektrumunun geri yansiyabilecegi (beyaz) bir numuneden referans ölçüm alinir. Bu iki ölçüm tamamlandiktan sonra hazirlanan örnekten yansima ölçümü alinir. Geri yansiyan isigin dalga boyu örnegin; rengine bagli olarak siddetlenir. Örnekle ayni dalga boyundaki bilesenler siddetlenirken diger bilesenler örnek tarafindan sogrulur. Böylece örnegin rengi hakkinda bilgi edinilmis olur. Literatürde yansima ölçümüne dayanan birçok uygulamaya rastlamak mümkündür. Bu uygulamalara metalik, yari iletken ve dielektrik katmanlarin kalinliklarinin ölçülmesi, gida sektöründe taze ve islem görmüs ürün analizi ve sensör uygulamalari örnek olarak verilebilir. Üründe isik kaynagi (1) olarak RGB led ve tungsten halojen lamba kullanilacaktir. Tungsten halojen bütün görünür bölge dalga boylarinda isik verirken RGB led ile belli spesifik renkler olmak üzere bütün görünür bölge isik elde edilebilmektedir. Amniyotik mayi normalin disinda, örnegin; kanli oldugunda kirmizi bir renk alacagindan yansima ölçümünde kirmizi dalga boyunda isik daha çok geri yansiyacak ve sivinin kanlandigi tespit edilmis olacaktir. Amniyotik mayinin aldigi renkler, açik yesil ile baslayip, kahverengi ve siyaha gittiginden bu bölgede daha hassas çalisabilecek sekilde bir oem spektrometre (6) kullanilarak mekonyumun rengi algilanmaya çalisilacaktir. Yansima probu (3) embriyonun bulundugu keseye mümkün olan en yakin pozisyona kadar yaklastirilir. Daha sonra belirlenecek optimum darbe genisliginde bir isik hüzmesi keseye gönderilir. Keseden geçerek içeri giren isik hüzmesinin bir kismi keseden bir kismi da içerideki amniyotik sividan yansiyarak geri döner. Yansima probuna yansiyan isik demeti yansima probu (3) ile toplanarak Spektrometreye (6) gönderilir. Sekil 2'de metodun görseli verilmeye çalisilmistir. Amniyotik sividaki renklenme görünür bölgede oldugu için ilk çalismalar da görünür bölgede (özellikle 400nm ile 1100nm arasinda) çalisan bir spektrometre (6) kullanilarak yapilacaktir. Spektrometreden (6) alinan bilgi bilgisayara (8) aktarilacak ve toplanan veriler analiz edilecektir. Yansima probunun (3) keseye olan konumu gönderilen isigin siddeti ve darbe süresi optimize edilecektir. Daha sonra bir programlanabilir mikro denetleyici (9) ile bilgisayar (8) birimi devreden çikarilacak ve daha minyatür bir prototip haline getirilecek. Ürün prototip haline getirilirken spektrometre olarak oem bir spektrometre (6) ve isik kaynagi (1) olarak yüksek güçlü bir RGB LED kullanilacaktir. Ölçüm dogrulugunu arttirmak için muhtemel mekonyum sivisinin alabilecegi renkler RGB Led ile üretilecek ve yansiyan isik analiz edilecektir. Sekil 3'te gelistirilmek istenen prototip gösterilmistir. Proje için ön çalismalar yapilmis ve alinan amniyotik sivi örnekleri üzerinde yansima ölçümü çalismalari yapilmistir. Ön çalismalarda sivilar plastik ve seffaf numune kaplarina konarak yapilmistir. Normal amniyotik mayide gönderilen isigin tamami geri toplanirken kanli ve mekonyumlu amniyotik mayide sirasiyla kirmizi ve kahverengine yakin renkler tespit edilebilmistir. Renk diagraminda görülen küçük beyaz daire referans ölçüm sonrasinda belirlenen renktir. lsik kaynagi (1) olarak ocean optic firmasinin LS1 ürünü kullanilmistir. lsik kaynagi bütün dalga boylarini içermekle beraber sariya yakin bir görünümdedir (günesle ayni spektrumu verir). Bu nedenle referans ölçüm sonrasi diagramin ortasindaki beyazda olmasi beklenen daire sari bölgede çikmistir. Renk diagramindaki diger siyah daire yansima sonrasi bize amniyotik mayinin rengi hakkinda bilgi vermektedir. Örnegin; renk diyagraminda beyaz daire ve siyah daire neredeyse üst üste ise buradan sivinin gönderilen bütün isiklari ayni oranda yansittigini söyleyebiliriz. Örnegin; kanli mayide ise siyah daire kirmiziya yönelen bir dogru üzerinde referans (beyaz) daireden uzaklasmistir. Bir diger ölçümde ise siyah daire sari ile turuncu arasinda hafif kahverengimsi bir bölgeye yönelen dogru üzerinde referans daireden uzaklasmistir (ilgili ölçümler renkli oldugu için çizim kurallarinin asilmamasi için paylasilmamis olup yalnizca metin olarak anlatilmistir.). Bu bulus dogum sürecinde amniyotik mayide non-invaziv mekonyum ve kan tarama cihazi olup özelligi; yüksek güçlü bir RGB LED isik kaynagi (1), gönderilen isigin ve yansiyan isigin tasindigi fiberlerin birlestigi yansima probu (3), oem bir spektrometre (6), yansiyan isigin analizinin görüntülendigi monitör (7) ve programlanabilir mikro denetleyiciden (9) olusmaktadir. Dogum sürecinde amniyotik mayide non-invaziv mekonyum ve kan tarama cihazi olarak adlandirilan bu bulus; programlanabilir mikro denetleyici (9), spektrometre (6), yansima probu (3) ve alinan sonuçlarin görüntülenecegi monitörden (7) olusur. Farkli açilarda amniyotik keseye konumlandirilabilecek olan yansima probuna (3) isik kaynagindan gönderilen isigin, amniyotik mayiden geri yansimasini temel alan bir süreç olup özelligi; o isik kaynagindan (1) gönderilen isigin yansima probunun isik tasima kolu olan 6 adet fiberden olusan fiber demeti (2) ile tasinmasi ve yansima ölçümü yapilacak örnek üzerine isik düsürülmesi, o örnekten yansiyan isik merkezdeki yansima probuna yansiyan isigin tasindigi fiber (4) ile toplanmasi ve spektrometreye (6) iletilmesi, o Yansima ölçümünün, karanlik ölçüm ile baslamasi, yansima probuna gönderilen isigin tasindigi fiber demetinden (2) (6 adet) gönderilen isigin bütün spektrumunun geri yansiyabilecegi (beyaz) bir numuneden referans ölçüm alinmasi, bu iki ölçüm tamamlandiktan sonra hazirlanan örnekten (ki burada amniyotik keseden ölçüm alinacak) yansima ölçümü alinmasi, Yansima probu (3) embriyonun bulundugu keseye mümkün olan en yakin pozisyona kadar yaklastirilmasi, Daha sonra belirlenecek optimum darbe genisliginde bir isik hüzmesi keseye gönderilir. Keseden geçerek içeri giren isik hüzmesinin bir kismi keseden bir kismi da içerideki amniyotik sividan yansiyarak geri dönmesi, Yansima probuna yansiyan isik demetinin yansima probu (3) ile toplanarak spektrometreye (6) gönderilmesi, Amniyotik sividaki renklenme görünür bölgede oldugu için ilk çalismalar da görünür bölgede (özellikle 400nm ile 1100nm arasinda) çalisan bir spektrometre (6) kullanilarak, spektrometreden (6) alinan bilginin bilgisayara (8) aktarilmasi ve toplanan verilerin analiz edilmesi, Yansima probunun (3) keseye olan konumu gönderilen isigin siddeti ve darbe süresi optimize edilmesi, Islem adimlarindan olusmasidir. TR TR TR