TR2022003920A1 - Emme valfı birikinti düzenlemesi için karışık deterjan bileşimi. - Google Patents

Abstract

Bir deterjan ilave madde paketi, yakıt ilave madde konsantratı, yakıt bileşimi ve bir motorun bir kurşusuz benzin yakıtı ile çalıştırılması için usul. İlave madde paketi bir Mannich baz deterjan karışımını kapsamaktadır, burada, karışım, bir di- ya da poliaminden türetilen bir ilk Mannich baz deterjan bileşenini ve bir monoaminden türetilen bir ikinci Mannich baz deterjan bileşenini ihtiva etmektedir. Karışımdaki ilk Mannich baz deterjanın ikinci Mannich baz deterjana ağırlık oranı yaklaşık 1:6'dan yaklaşık 3:1'e değişmektedir.

Description

TARIFNAME EMME VALFI BIRIKINTI DÜZENLEMESI IÇIN KARISIK DETERJAN BILESIMI Bulusun Teknik Alani Bu bulus, kivilcim-ateslemeli yakit bilesimlerine, yakit ilave madde bilesimlerine ve kivilcim-ateslemeli içten yanmali motorlarda enjektör birikintilerinin düzenlenmesi, yani, azaltilmasi ya da ortadan kaldirilmasi ve asinmaya-karsi performansin gelistirilmesi için usullere iliskindir. Daha özel olarak, bulus, bir kivilcim-ateslemeli yakiti ve yakit için bir karisik deterjan ilave bilesimini içeren yakit bilesimlerine ve bahsedilen yakit bilesimlerinin dogrudan enjeksiyonlu benzinli (DIG) motorlarda kullanimina iliskindir. Bulusla Ilgili Bilinen Hususlar ve Bulusun Özeti Uzun yillardir, kivilcim-ateslemeli içten yanmali motorlarin yakit endüksiyon sistemlerinde birikinti olusumunun düzenlenmesi (önlenmesi ya da azaltilmasi) için ilave maddeler üzerinde kapsamli çalismalar yapilmistir. Özellikle, yakit enjektör birikintilerini, emme valfi birikintilerini ve yanma bölmesi birikintilerini efektif sekilde düzenleyebilen ilave maddeler bu alandaki kapsamli arastirma faaliyetlerinin odak noktasini olusturmakta ve bu gayretlere karsin, özellikle gelistirilmis yakit ekonomisi ve motor asinmasina yönelik motor teknolojisinde saglanan ilerlemeler de göz önüne alindiginda yeni gelismeler arzu edilmektedir. DIG teknolojisi, gelistirilmis yakit ekonomisi ve güç açisindan yüksek potansiyelinden ötürü su anda yükselen bir gelisme egrisini izlemektedir. Çevre açisindan, bu tür motorlarin yakit ekonomisi açisindan yararlari dogrudan daha düsük karbon dioksit emisyonlarina çevrilmektedir. Bununla birlikte, DIG motorlar, benzinin yanma bölmesi içine dogrudan enjeksiyonundan ötürü geleneksel benzinli motorlardan farkli problemlerle karsilasabilmektedir. DIG motor gelisiminde en basta gelen engellerden biri buji kirlenmesi olmustur. Yakit enjektörünün bujinin yakininda yerlestirildigi bir dar aralikli yapilandirma yakit bujiye dogrudan vurdugu için kolay yakit ateslemeye olanak saglamistir. Bununla birlikte, bu yakin aralik buji üzerinde kurum birikmesine neden olmakta, en sonunda buji kirlenmesine yol açmaktadir. DIG motorlarda karsilasilan diger bir problem, yakitin katmanli yanmasi üzerine, dumanin en çok benzinin asiri ölçüde zengin oldugu karisim kismindan çikmasidir. Üretilen kurum miktari geleneksel bir motorunkinden fazla olmakta, bu yüzden, yanma gazinin kartere kaçisi ile daha büyük miktarda kurum yaglama yagina girebilmektedir. Farkli, daha ileri motor tipleri dünya çapinda servise girdigi için, sadece geleneksel çok- portlu yakit enjeksiyonlu motorlara degil, fakat dogrudan benzin enjeksiyonlu motorlara güç saglamak için bir yakit gerekebilmektedir. MPI motorlarda deterjan olarak iyi is gören ilave maddeler GDI motorlarda da muhakkak iyi is görecek degildir ve bu itibarla, DIG motorlar için özellikle hazirlanan bu tür ilave deterjanlar bir "top-treat" tipi ilave madde seklinde ya da bir alakali bir yakit katki maddesi seklinde gerekebilmektedir. Yukaridaki hususlara ilave olarak, DIG motor teknolojilerinin bu neslinde birikinti problemleriyle karsilasilmistir. Özellikle üzerinde durulan alanlar, yakit hatlari, enjektörler, yanma bölmesi (CCD), yag karteri kurum yüklenmeleri ve emme vaflaridir (IVD). Emme manifoldundaki birikintiler PCV valfi ve egzos gazi devridaimi (EGR) yoluyla manifolda girmektedir. Emme valflarinin arkasini islatan sivi yakit olmadigi için, bu birikintiler çok hizli sekilde toparlanmakta ve ayrilmadiklari takdirde zaman zarfinda yakit ekonomisinde gerilemeye neden olabilmektedir. Daha yeni benzinli motorda karsilasilan yine diger bir problem, motorun yakita temas eden bilesenlerindeki asinmanin artmasidir. Özellikle, benzin bilesimlerindeki oksijenatlarin hacimle yaklasik yüzde 0'dan yaklasik yüzde 85'e artan miktarlari motorda yakitla temas eden bilesenlerde asinmayi arttirma egilimi arzetmektedir. Açiklanagelen hususlar isiginda, bulusun çesitli düzenlemeleri, bir kivilcim-ateslemeli içten yanmali motor için yakit bilesimlerini, bir kivilcim-ateslemeli motor için bir yakit ilave madde paketini, bir kivilcim-ateslemeli motorun çalistirilmasi için bir usulü ve bir kivilcim- ateslemeli motorda emme valfi birikintilerinin azaltilmasi ya da asinmaya-karsi performansin gelistirilmesi için bir usulü temin etmektedir. Ilave madde paketi, bir di- ya da poliaminden türetilen bir ilk Mannich baz deterjan bileseni ve bir monoaminden türetilen bir ikinci Mannich baz deterjan bilesenini içeren bir Mannich baz deterjan karisimini kapsamaktadir. Karisim içindeki ilk Mannich baz deterjanin ikinci Mannich baz deterjana degismektedir. Bulusun bir düzenlemesinde, bir kivilcim-ateslemeli motor için bir yakit ilave madde paketi temin edilmektedir ve bu yakit ilave madde paketi asagidaki kisimlari kapsamaktadir: (a) bir di- ya da poliaminden türetilen bir ilk Mannich baz deterjan bileseni, (b) bir monoaminden türetilen bir ikinci Mannich baz deterjan bileseni, (0) bir asinmaya-karsi bilesen ve (d) istege göre, bir polieter monool ve polieter poliolü kapsayan gruptan seçilen bir tasiyici akiskan bilesen. Ilk Mannich baz deterjanin ikinci Mannich baz deterjana agirlik degismektedir. Bulusun diger bir düzenlemesinde, bir kivilcim-ateslemeli motorun bir kursunsuz yakit bilesimi ile çalistirilmasi için bir usul temin edilmektedir. Usul, motora, (a) bir benzin yakitini, (b) bir di- ya da poliaminden türetilen bir ilk Mannich baz deterjani, (0) bir monoaminden türetilen bir ikinci Mannich baz deterjani, (d) bir asinmaya-karsi bileseni ve (c) istege göre, bir sükinimid deterjani kapsayan bir yakit bilesiminin saglanmasini kapsamaktadir. Yakit içindeki (b) maddesinin (0) maddesine agirlik orani, yaklasik 1:6'dan yakilmasi için motora verilmekte ve motor yakitla çalistirilmaktadir. Bulusun yine diger bir düzenlemesinde, bir kivilcim-ateslemeli motor için bir kursunsuz yakit bilesimi temin edilmektedir. Yakit bilesimi, (a) en büyük miktarda bir benzin yakitini, (b) bir di- ya da poliaminden türetilen bir ilk Mannich baz deterjanin küçük bir miktarini, (0) bir di-alkil monoaminden türetilen bir ikinci Mannich baz deterjanin küçük bir miktarini, (d) bir hidrokarbil amid ve bir hidrokarbil imidi kapsayan gruptan seçilen bir asinmaya-karsi bileseni ve (f) bir polieter tasiyici akiskani kapsamaktadir. Yakit bilesimi içindeki ilk Mannich baz deterjanin ikinci Mannich baz deterjana agirlik orani, yaklasik 1:6'dan Bulusun diger bir düzenlemesinde, bir kivilcim-ateslemeli motorda emme valfi birikintilerinin azaltilmasi ya da asinmaya-karsi performansin gelistirilmesinden en azindan birinin gelistirilmesi için bir usul temin edilmektedir. Usul, (a) en büyük miktarda bir etanol ihtiva eden benzin yakitini, (b) bir di- ya da poliaminden türetilen bir ilk Mannich baz deterjanin küçük bir miktarini, (0) bir di-alkil monoaminden türetilen bir ikinci Mannich baz deterjanin küçük bir miktarini, (d) bir hidrokarbil amid ve bir hidrokarbil imidi kapsayan gruptan seçilen bir asinmaya-karsi bileseni ve (e) Cs-Czo alkilfenol propoksilati içeren bir polieter tasiyici akiskani kapsayan bir yakit bilesiminin temin edilmesini kapsamaktadir. Yakit bilesimi içindeki ilk Mannich baz deterjanin ikinci Mannich baz deterjana agirlik orani, Yakit bilesimi motora saglanmakta ve motorda yakilmaktadir. Bu duruma uygun sekilde, bulusun düzenlemelerinin Mannich baz deterjani, asagida daha ayrintili olarak açiklanan en azindan iki farkli Mannich baz deterjanini kapsamaktadir. Açiklanan düzenlemelerin avantajlari, ancak sinirli olunmayan sekilde, gelistirilmis enjektör performansi, motor birikintilerinin azaltilmasi, motordaki hareketli parçalarin asinmaya- karsi performansinin gelistirilmesi, yakit ekonomisinin gelistirilmesi, emme valfi birikintilerinin azaltilmasi, enjektör birikintilerinin azaltilmasi ve/veya kivilcim-ateslemeli motorlarda, özellikle DIG motorlarda kurum olusumunun azaltilmasi ve yakit tikanmasinin azaltilmasi avantajlarindan biri ya da daha çogunu kapsayabilmektedir. Daha baska yararlar ve avantajlar ortaya konan düzenlemelerin asagidaki ayrintili açiklamasindan belirginlik kazanacaktir. bulunusu, motorda kontrollü, yani, azalan ya da ortadan kalkan birikintiler ve/veya kurum olusumu ile neticelenen bir bilesik olabilecegi takdir edilecektir. Örnek Teskil Eden Düzenlemelerin Ayrintili Açiklamasi Mannich Baz Deterianlari Bulusun düzenlemelerinde yararli olan Mannich baz deterjanlari, bir alkil-sübstitüeli hidroksi aromatik bilesik, bir aldehid ve bir aminin reaksiyon ürünleridir. Bu bulusta açiklanan Mannich deterjan reaksiyon ürünlerinin yapilmasinda kullanilan alkil-sübstitüeli hidroksiaromatik bilesik, aldehid ve amin, Mannich esasli deterjanlarin, bir di- ya da poliaminden türetilen en azindan bir ilk Mannich baz deterjanini ve bir dialkil monoaminden türetilen en azindan bir ikinci Mannich baz deterjanini kapsamasi kosuluyla, teknikte bilinen ve uygulanan herhangi bir bu tür bilesik olabilmektedir. Mannich baz reaksiyon ürünlerinin olusturulmasinda kullanilabilen temsili alkil-sübstitüeli hidroksiaromatik bilesikler, (bir fenolün polipropilen ile alkillenmesiyle olusturulan) polipropilfenol, (bir fenolün polibütenler ile alkillenmesiyle olusturulan) polibütilfenoller ve (fenolün bütilen ve/veya bütilen ve propilenin bir kopolimeri ile alkillenmesiyle olusturulan) polibütil-ko-polipropilfenollerdir. Diger benzeri uzun-zincirli alkilfenoller de kullanilabilmektedir. Örnekler arasinda, bütilen ve/veya izobütilen ve/veya propilenin kopolimerleri ile alkillenen fenoller ve bunlarla kopolimerize edilebilen bir ya da daha çok mono-olefinik ko-monomer (örnegin, etilen, 1-penten, 1-heksen, 1-okten, 1-desen, vs.) bulunmaktadir, burada, polimer molekülü agirlikça en azindan %50 bütilen ve/veya izobütilen ve/veya propilen birimini ihtiva etmektedir. Propilen, bütilenler ve/veya izobütilen ile polimerize edilen komonomerler alifatik olabilmekte ve ayni zamanda, alifatik-olmayan gruplari, stiren, o-metilstiren, p-metilstiren, divinil benzen ve bu gibi gruplari da ihtiva edebilmektedir. O halde, herhangi bir durumda, alkil-sübstitüeli hidroksiaromatik bilesiklerinde kullanilan neticedeki polimerler ve kopolimerler esas olarak alifatik hidrokarbon polimerleridir. Bu bulusun bir düzenlemesinde, Mannich baz deterjanlarinin olusturulmasinda (bir fenolün polibütilen ile alkillenmesiyle olusturulan) polibütilfenol kullanilmaktadir. Bu tarifnamede baska türlüsü belirtilmedikçe, "polibütilen" terimi, en genel anlamda, "saf" ya da "esas olarak saf" 1-büten ya da izobütenden yapilan polimerleri ya da 1-büten, 2-büten ve izobütenin ikisinden ya da üçünün tümünden yapilan polimerleri kapsayacak sekilde kullanilmaktadir. Bu polimerlerin ticari gradlari, ayni zamanda, baska olefinlerden önemli olmayan miktarlari da ihtiva edebilmektedir. Örnegin, 4,152,499 sayili ABD Patentinde ve W. German Offenlegungsschrift 29 04 314 sayili belgede açiklananlar gibi usuller ile olusturulan, bir terminal viniliden grubuna sahip olan polimer moleküllerinden nispeten yüksek oranlarina sahip bulunan yüksek reaktiflikte polibütilenler denilen maddeler de uzun zincirli alkillenmis fenol reaktanin olusturulmasinda kullanim için uygundurlar. Hidroksiaromatik bilesigin alkillenmesi, tipik sekilde, yaklasik 50°C ila yaklasik 200°C araliginda bir sicaklikta bir alkilleyici katalizörün mevcudiyetinde gerçeklestirilmektedir. Friedel-Crafts alkillemesinin gelistirilmesi için genellikle asidik katalizörler kullanilmaktadir. Ticari üretimde kullanilan tipik katalizörler arasinda, sülfürik asit, BF3, alüminyum fenoksit, metansülfonik asit, katyonik degistirme reçinesi, asidik killer ve modifiye edilmis zeolitler bulunmaktadir. Fenolik bilesigin benzen halkasi üzerindeki uzun zincirli alkil sübstitüentleri, jelden geçme kromatografisi (GPC) ile saptandigi sekilde yaklasik 500 ila yaklasik 3000 Dalton (tercihen yaklasik 500 ila yaklasik 2100 Dalton) bir sayiyla ortalama molekül agirligina (MA) sahip olan poliolefinden türetilmektedir. Ayni zamanda, kullanilan poliolefinin, GPC ile saptandigi sekilde, yaklasik 1 ila yaklasik 4 (uygun sekilde yaklasik 1 ila yaklasik 2) araliginda bir polidispersiteye sahip olmasi da istenmektedir. Tarifname boyunca atif yapilan GPS usulü için kromatografik kosullar asagidaki gibidir: yaklasik olarak 5 mg/mL konsantrasyona sahip bulunan numunenin 20 mikro litresi (polimer/stabilize edilmemis tetrahidrofuran çözücü), 1.0 mL/dk'lik bir akis oraninda 1000 A, 500 A ve 100 A sütunlara enjekte edilmektedir. Ilerleme süresi 40 dakikadir. Bir Difransiyel Kirilma Indisi detektörü kullanilmaktadir ve kalibrasyon, 284 ila 4080 Dalton bir molekül agirlik araligina sahip bulunan poliizobüten standartlarina göre yapilmaktadir. Mannich deterjanlari bir uzun zincirli alkilfenolden yapilabilmektedir. Bununla birlikte, digerlerinin arasinda, resorkinol, hidrokinon, katekol, hidroksidifenil, benzilfenol, fenentilfenol, naftol, tolilnaftolün yüksek molekül agirlikli alkil-sübstitüeli türevlerini kapsayan baska fenolik bilesikler kullanilabilmektedir. Polialkilfenol ve polialkilkresol reaktanlari, örnegin, polipropilfenol, polibütilfenol, polipropilkresol, poliizobütilkresol ve polibütilkresol gibi polialkilfenol ve polialkilkresol reaktanlari Mannich yogunlasma ürünlerinin hazirlanmasi için özellikle uygundur, burada, alkil grubu yaklasik 500 ila yaklasik 2100 bir sayiyla ortalama molekül agirligina sahipken, en uygun alkil grubu, yaklasik 800 ila yaklasik 1300 Dalton araliginda bir sayiyla ortalama molekül agirligina sahip bulunan polibütilenden türetilen bir polibütil grubudur. Alkil-sübstitüeli hidroksiaromatik bilesiginin yapilanisi, bir para-sübstitüeli mono-alkilfenol ya da bir para-sübstitüeli mono-alkil orto-kresolün yapilanisidir. Bununla birlikte, Mannich yogunlasma reaksiyonunda kolaylikla reaktif olan herhangi bir alkilfenol kullanilabilmektedir. Bu durumda, sadece bir halkali alkil sübstitüentine ya da iki ya da daha çok halkali alkil sübstitüentine sahip olan alkilfenollerden yapilan Mannich ürünleri bu bulusta açiklanan Mannich baz deterjanlarinin yapilmasinda kullanim için uygundur. Uzun zincirli alkil sübstitüentleri bir miktar artik doymamislik ihtiva edebilirse de, genelde bunlar esas olarak doymus alkil gruplaridir. Bulusa göre uzun zincirli alkil fenoller kresolü kapsamaktadir. Temsili amin reaktanlari arasinda, ancak sinirli olunmayan sekilde, molekülde en azindan bir uygun sekilde reaktif primer ya da sekonder amino grubuna sahip olan dogrusal, dalli ya da siklik alkilen monoaminler ve di- ya da poliaminler bulunmaktadir. Amin bilesiginde, hidroksil, siyano, amido, vs. gibi baska sübstitüentler mevcut olabilmektedir. Bir düzenlemede, ilk Mannich baz deterjani bir alkilen di- ya da poliaminden türetilmektedir. Bu di- ya da poliaminler arasinda, ancak sinirli olunmayan sekilde, polietilen poliaminler, örnegin, etilendiamin, dietilentriamin, trietilentetramin, tetraetilenpentamin, pentaetilenheksamin, heksaetilenheptamin, heptaetilenoktamin, oktaetilenonamin, nonaetilendekamin, dekaetilenundekamin ve H2N-(A-NH-)nH formülünün alkilen poliaminlerine karsilik gelen azot içeriklerine sahip olan bu aminlerin karisimlari bulunabilmektedir, burada, A, iki-degerli bir etilendir ve n, 1'den 10'a birtamsayidir. Alkilen poliaminler, dikloro alkanlar gibi dihaloalkanlar ve amonyagin reaksiyonu ile elde edilebilmektedir. Bu durumda, 2 ila 11 mol amonyagin 2 ila 6 karbon atomuna ve farkli karbon atomlari üzerinde klorlara sahip olan 1 ila 10 mol dikloro alkanlar ile reaksiyonundan elde edilen alkilen poliaminler uygun alkilen poliamin reaktanlaridir. Bir düzenlemede, ilk Mannich baz deterjani, molekülde bir primer ya da sekonder amino grubuna ve bir tertier amino grubuna sahip olan bir alifatik, dogrusal, dalli ya da siklik diamin ya da poliaminden türetilmektedir. Uygun poliaminlerin örnekleri arasinda, N,N,N",N"-tetraalkil-dialkilentriaminler (iki terminal tertier amino grubu ve bir merkezi sekonder amino grubu), N,N,N',N"-tetraalkiltrialkilentetraminler (bir terminal tertier amino grubu, iki iç tertier amino grubu ve bir terminal primer amino grubu), N,N,N',N",N"'- pentaalkiltrialkilen-tetraminler (bir terminal tertier amino grubu, iki iç tertier amino grubu ve bir terminal sekonder amino grubu), N,N-dihidroksialkil-alfa, omega-alkilendiaminler (bir terminal tertier amino grubu ve bir terminal primer amino grubu), N,N,N'-trihidroksi-alkil- alfa, omega-alkilendiaminler (bir terminal tertier amino grubu ve bir terminal sekonder amino grubu), tris(dialkilaminoalkil)aminoalkilmetanlar (üç terminal tertier amino grubu ve bir terminal primer amino grubu ve benzeri bilesikler bulunmaktadir, burada, alkil gruplari ayni ya da farklidir ve tipik sekilde, her biri yaklasik 12 karbon atomundan fazla ihtiva etmemektedir ve her biri uygun sekilde 1 ila 4 karbon atomu ihtiva etmektedir. Bir düzenlemede, poliaminin alkil gruplari metil ve/veya etil gruplaridir. Bu duruma uygun sekilde, poliamin reaktanlari, N,N-dialkil-alfa, omega-alkilendiaminden, örnegin, alkilen grubunda yaklasik 3 ila yaklasik 6 karbon atomuna ve alkil gruplarinin her birinde yaklasik 1 ila yaklasik 12 karbon atomuna sahip olanlardan seçilebilmektedir. Özellikle yararli bir poliamin, N,N-dimetil-1,3-propandiamin ve N-metil piperazindir. Mannich yogunlasma reaksiyonuna katilabilen bir reaktif primer ya da sekonder amin grubuna ve Mannich yogunlasma reaksiyonuna takdir edilecek düzeyde dogrudan katilamayan en azindan bir sterik sekilde engellenmis amino grubuna sahip olan poliaminlerin örnekleri arasinda, N-(tert-bütil)-1,3-propandiamin, N-neopentil-1,3- propandiamin, N-(tert-bütil)-1-metil-1,2-etandiamin), N-(tert-bütil)-1-metil-1,3-propandiamin ve 3,5-di(tert-bütil)aminoetil-1-piperazin bulunmaktadir. Ikinci Mannich baz deterjani, bir alkil-monoaminden türetilebilmektedir ve bunlar arasinda, sinirlandirma olmadan, bir di-alkil monoamin, örnegin, metilamin, dimetil amin, etilamin, di- etilamin, propilamin, izopropilamin, dipropil amin, di-izopropil amin, bütilamin, izobütilamin, di-bütil amin, di-izobütilamin, pentilamin, dipentil amin, neopentilamin, di-neopentil amin, heksilamin diheksil amin, heptilamin diheptil amin, oktilamin, dioktil amin, 2-etilheksilamin, di-2-etilheksil amin, nonilamin, dinonil amin, desilamin, didesil amin, disikloheksilamin ve bu gibi bilesikler bulunmaktadir. Mannich baz ürünlerinin hazirlanmasinda kullanim için temsili aldehidler arasinda, alifatik aldehidler, örnegin, formaldehid, asetaldehid, propionaldehid, bütiraldehid, valeraldehid, kaproaldehid, heptaldehid, stearaldehid bulunmaktadir. Kullanilabilecek aromatik aldehidler arasinda benzaldehid ve salisilaldehid bulunmaktadir. Bu bulusta kullanim için örneklendirici heterosiklik aldehidler furfural ve tiofen aldehiddir, vs. Paraformaldehid gibi formaldehid-üreten tepkin maddeler ya da formalin gibi sulu formaldehid çözeltileri de yararli olmaktadir. Özellikle uygun bir aldehid formaldehid ve formalinden seçilebilmektedir. Alkilfenol, belirlenen amin(ler) ve aldehid arasindaki yogunlasma reaksiyonu, yaklasik 40°C ila yaklasik 200°C araliginda bir sicaklikta gerçeklestirilebilmektedir. Reaksiyon kütle halinde (seyreltici ya da çözücü madde olmadan) ya da bir çözücü ya da seyreltici madde içinde gerçeklestirilebilmektedir. Reaksiyondan su çikmakta ve reaksiyon ilerledigi sürece azeotropik damitma ile ayrilabilmektedir. Tipik sekilde, Mannich reaksiyon ürünleri, alkil- mol oraninda reaksiyona sokulmasiyla olusturulmaktadir. Açiklanan düzenlemelerde kullanim için uygun Mannich baz deterjanlari arasinda, bulunmaktadir. Bulusun son bilesimleri formüle edildiginde, Mannich baz deterjanlarinin bir karisimi kullanilmaktadir. Mannich baz deterjanlari karisimi, ilk Mannich baz deterjaninin ikinci Mannich baz deterjanina yaklasik 1:6 ila yaklasik 3:1 agirlik oranini kapsamaktadir. Diger bir düzenlemede, Mannich baz deterjanlari karisimi, ilk Mannich baz deterjaninin ikinci Mannich baz deterjanina yaklasik 1:4 ila yaklasik 2:1, örnegin, yaklasik 1:3 ila yaklasik 1:1 agirlik oranini kapsamaktadir. Bulusa göre bir benzin yakit bilesimi içinde Mannich baz deterjaninin toplam miktari, yakit bilesiminin toplam agirligi esas alinirsa, agirlikça yaklasik 10 ila yaklasik 400 parça/milyon arasinda olabilmektedir. Sükinimid Baz Deter'iani Bu tarifnamede açiklanan yakit bilesimlerinin istege bagli bir bileseni bir sükinimid deterjanidir. Bulusun çesitli düzenlemelerinde kullanim için uygun sükinimid deterjani, bu amaç için efektif bir miktarda eklendiginde yakit bilesimi üzerinde bir dagitma maddesi etkisi yapabilmektedir. Yakit bilesiminde, karisik Mannich baz deterjanlari ile birlikte sükinimidin bulunmasinin, ya ilk ya da ikinci Mannich baz deterjanlari ile birlikte sükinimidin performansina göre birikinti olusumu düzenlemesinin gelismesiyle neticelendigi gözlenmistir. Sükinimid deterjanlari arasinda, örnegin, bir alkenil sükinik anhidrür, asit, asit-ester ya da alt alkil esterinin en azindan bir primer amin grubunu ihtiva eden bir amin ile reaksiyona sokulmasiyla elde edilen reaksiyon ürünlerini içeren alkenil sükinimidler bulunmaktadir. sükinik anhidrür bir olefin ve maleik anhidrür karisiminin yaklasik 180°C ila 220°C'a isitilmasiyla kolaylikla hazirlanabilmektedir. Olefin, bir düzenlemede, etilen, propilen, izobüten ve bu gibi bir alt monoolefinin bir polimeri ya da kopolimeridir. Diger bir düzenlemede, alkenil grubu kaynagi, 10,000 Dalton ya da daha yüksek bir düzeye kadar bir molekül agirligina sahip bulunan poliizobütendir. Diger bir düzenlemede, alkenil, agirligina sahip olan bir poliizobüten grubudur. Tercih edilen bir düzenlemede, sükinimid bir ve poliizobütilen sükinik anhidrürden (PIBSA) türetilmektedir, burada, PIB yaklasik 950 molekül agirligindadir. Sükinimid deterjanlarinin yapilmasi için kullanilabilen amidler arasinda, bir imid grubunu olusturmak üzere reaksiyona girebilen en azindan bir birincil amin grubuna sahip olan herhangi bir amin bulunmaktadir. Bir kaç temsili örnek söyledir: metilamin, 2-etilheksilamin, n-dodesilamin, stearilamin, N,N-dimeti-propandiamin, N-(3-aminopropil)morfolin, N-dodesil propandiamin, N-aminopropil piperazin etanolamin, N-etanol etilen diamin ve bu gibi aminler. Özellikle uygun aminler arasinda, propilen diamin, dipropilen triamin, di-(1,2- bütilen)-triamin, tetra-(1,2-propilen)pentamin ve TEPA gibi alkilen poliaminler bulunmaktadir. Bir düzenlemede, aminler, H2N(CH2CH2NH)nH formülüne sahip bulunan etilen poliaminlerdir, burada, n, birden ona kadar bir tamsayidir. Bu etilen poliaminler arasinda, n'nin karisimin ortalama degeri oldugu sekilde karisimlari da dahil olmak üzere, etilen diamin, dietilen triamin, trietilen tetramin, tetraetilen pentamin, pentaetilen heksamin ve bu gibi aminler bulunmaktadir. Bu etilen poliaminler, mono-alkenilsükinimidler ve bis- alkenilsükinimidleri olusturabildikleri sekilde her bir uçta bir primer amin grubuna sahip bulunmaktadir. Açiklanan düzenlemelerde kullanim için sükinimid deterjanlari arasinda, ayni zamanda, bir polietilenpoliaminin, örnegin, trietilen tetramin ya da tetraetilen pentaminin, 500 ila 5,000 Dalton, özellikle 700 ila 2000 Dalton molekül agirligi olan poliizobüten gibi bir poliolefinin bir doymamis polikarboksilik asit, diasit ya da anhidrür, örnegin, maleik anhidrür ile reaksiyonu ile yapilan bir hidrokarbon sübstitüeli karboksilik asit, diasit ya da anhidrür ile reaksiyon ürünleri de bulunmaktadir. Ayni zamanda, açiklanan düzenlemelerin sükinimid deterjanlari olarak, 6,548,458 sayili ABD Patentinde ögretildigi sekilde, bir sükinimid-asitin bir poliamin ya da kismen alkoksillenmis poliamin ile reaksiyona sokulmasiyla hazirlanan sükinimid-amidler de uygundur. Bulusun sükinimid-asit bilesikleri, bir alfa-omega amino asitin uygun bir reaksiyon ortam maddesi içinde bir alkenil ya da alkil ile sübstitüe edilmis sükinik anhidrür ile reaksiyona sokulmasiyla hazirlanabilmektedir. Uygun reaksiyon ortam maddeleri arasinda, ancak sinirli olunmayan sekilde, tolüen gibi bir organik çözücü ya da islem yagi bulunmaktadir. Su bu reaksiyonun bir yanürünüdür. Tolüenin kullanimi suyun azeotropik sekilde ayrilmasina olanak saglamaktadir. Sükinimid deterjanlarinin yapilmasi için kullanilan reaksiyon karisiminda maleik anhidrürün olefine mol orani büyük ölçüde degisebilmektedir. Bir örnekte, moleik anhidrürün olefine mol orani 5:1 ila 1:5'tir ve diger bir düzenlemede, aralik 3:1 ila 1:3'tür ve yine diger bir düzenlemede, maleik anhidrür stoykiyometrik fazla halinde, örnegin, olefinin her bir molü için 1.1 ila 5 mol maleik anhidrür kullanilmaktadir. Reaksiyona girmeyen maleik anhidrür sonuçtaki reaksiyon karisimindan buharlastirilabilmektedir. Alkil ya da alkenil ile sübstitüe edilen sükinik anhidrürler, teknikte iyi bilinen kosullar altinda, maleik anhidrürün arzu edilen poliolefin ya da klorlanmis poliolefin ile reaksiyonu sayili ABD Patentlerinde açiklandigi gibi bir poliolefin ve maleik anhidrürün termal reaksiyonu ile hazirlanabilmektedir. Alternatif olarak, sübstitüe edilen sükinik anhidrürler, örnegin, 3,172,892 sayili ABD Patentinde açiklandigi gibi klorlanmis poliolefinlerin maleik anhidrür ile reaksiyonu ile hazirlanabilmektedir. Hidrokarbil ile sübstitüe edilmis sükinik Patentlerinde bulunabilmektedir. Polialkenil sükinik anhidrürler, katalitik hidrojenleme gibi geleneksel indirgeme kosullarinin kullanilmasiyla polialkil sükinik anhidrürlere dönüstürülebilmektedir. Katalitik hidrojenleme için, tercih edilen bir katalizör karbon üzerinde paladyumdur. Benzer sekilde, polialkenil sükinimidler benzer indirgeme kosullari kullanilarak polialkil sükinimidlere dönüstürülebilmektedir. Sükinimid deterjanlarinin yapilmasi için kullanilan sükinik anhidrürler üzerindeki polialkil ya da polialkenil sübstitüenti, mono-elefinler, özellikle 1-mono-olefinler, örnegin, etilen, propilen, bütilen ve bu gibi mono-olefinlerin polimerleri ya da kopolimerleri olan poliolefinlerden türetilebilmektedir. Kullanildiginda, mono-olefin yaklasik 2 ila yaklasik 24 karbon atomuna ve tipik sekilde, yaklasik 3 ila 12 karbon atomuna sahip olacaktir. Yine, mono-olefinler, propilen, bütilen, özellikle izobütilen, 1-okten ve 1-deseni kapsayabilmektedir. Bu tür mono-olefinlerden hazirlanan poliolefinler arasinda, polipropilen, polibüten, poliizobüten ve 1-okten ve 1-desenden üretilen polialfaolefinler bulunmaktadir. Bir düzenlemede, polialkil ya da polialkenil sübstitüenti poliizobütenden türetilen bir sübstitüenttir. Bu bulusun sükinimid asitlerinin hazirlanmasinda kullanim için uygun poliizobütenler arasinda, en azindan yaklasik %20 daha reaktif metilviniliden izomerini, örnegin, en azindan %50 ve arzu edilen sekilde en azindan %70 reaktif metilviniliden izomerini içeren poliizobütenler bulunmaktadir. Uygun poliizobütenler arasinda, BF3 katalizörleri kullanilarak hazirlananlar bulunmaktadir. Metilviniliden izomerinin toplam bilesimin yüksek bir yüzdesini içerdigi poliizobütenlerin hazirlanmasi 4,152,499 ve 4,605,808 sayili ABD Patentlerinde açiklanmistir. Bu tarifnamede açiklanan yakit bilesimlerinde kullanilan sükinimid deterjani miktari, yaklasik 1:6 ila yaklasik 1:12 arasinda degisen bir sükinimid deterjani Mannich baz deterjani karisimi, örnegin, yaklasik 1:9 ila yaklasik 1:11 sükinimid deterjani Mannich baz deterjani karisimi agirlik oranina sahip bulunabilmektedir. Tasiyici Akiskanlar Diger bir düzenlemede, Mannich baz deterjan karisimi ve sükinimid deterjani, bir sivi tasiyici madde ya da endüksiyon yardimci maddesi ile kullanilabilmektedir. Bu tür tasiyici maddeler çesitli tiplerde, örnegin, sivi poli-alfa-olefin oligomerleri, mineral yaglari, sivi pilo(oksialkilen) bilesikleri, sivi alkoller ya da polioller, polialkenler, sivi esterler ve benzeri sivi tasiyici maddeler olabilmektedir. Bu tür tasiyici maddelerin iki ya da daha çogunun karisimlari kullanilabilmektedir. Poli(oksialkilen) tasiyici akiskanlari, etilen oksit, propilen oksit ve bütilen oksit gibi alkilen oksitlerden yapilabilmektedir. Poli(oksialkilen) bilesigindeki alkilen oksit birimleri sayisi yaklasik 10 ila yaklasik 35 ve örnegin, yaklasik 20 ila yaklasik 30 olabilmektedir. Açiklanan düzenlemelerde kullanim için tasiyici akiskanlar arasindaki poli(oksialkilen) bilesikleri, Rl-(R2-0)n-R3 formülü ile temsil edilebilen yakit içinde çözünen bilesiklerdir, burada, R1, tipik sekilde, bir hidrojen, alkoksi, sikloalkil, hidroksi, amino, hidrokarbil (örnegin, alkil, sikloalkil, aril, alkilaril, aralkil, vs.), amino-sübstitüeli hidrokarbil, ya da hidroksi-sübstitüeli hidrokarbil grubudur; R2, 2 ila 10 karbon atomuna (tercihen 2 ila 4 karbon atomuna) sahip olan bir alkilen grubudur; R3, tipik sekilde, bir hidrojen, alkoksi, sikloalkoksi, hidroksi, amino, hidrokarbil (örnegin, alkil, sikloalkil, aril, alkilaril, aralkil, vs.), amino-sübstitüeli hidrokarbil ya da hidroksi-sübstitüeli hidrokarbil grubudur ve n, 1'den bulunmaktadir ve yinelenen alkilenoksi gruplari sayisini (çogunlukla bir ortalama sayiyi) temsil etmektedir. Bir çok -Rz-O- grubuna sahip olan bilesiklerde, R2 ayni ya da farkli alkilen grubu olabilmektedir ve farkli oldugunda rasgele sekilde ya da bloklar halinde düzenlenebilmektedir. Uygun poli(oksialkilen) bilesikleri, bir alkolün bir ya da daha çok alkilen oksit ile reaksiyona sokulmasiyla olusturulan yinelenen birimlerden mütesekkil monoollerdir. Tasiyici akiskanlar olarak kullanilabilen poli(oksialkilen) bilesiklerinin ortalama molekül araligi içinde bulunmaktadir. Kullanilabilen poli(oksialkilen) bilesiklerinin yararli bir alt-grubu, 4,877,416 sayili ABD Patentinin 6. sütun, 20. satirindan 7. sütun 14. satirina kadar pasajda ve bu pasajda deginilen referanslardaki gibi hidrokarbil-terminli poli(oksialkilen) monoolleri kapsamaktadir ve bahsedilen pasaj ve bahsedilen referanslar referans ile tümüyle bu bulusa katilmistir. Poli(oksialkilen) bilesiklerinin yararli bir alt-grubu, seyreltilmemis halinde 40°C'ta en azindan yaklasik 60 cSt'ye (örnegin, 40°C'ta en azindan 70 cSt) ve 100°C'ta en azindan yaklasik 11 cSt'ye (örnegin, 100°C'ta en azindan yaklasik 13 cSt) sahip olan bir benzin içinde çözünen sivi olan bir alkilpoli(oksialkilen) monoolden ya da bunlarin bir karisimindan mütesekkildir. Ilave olarak, poli(oksialkilen) bilesikleri, seyreltilmemis hallerinde, 40°C'ta yaklasik 400 cSt'den çok olmayan ve 100°C'ta yaklasik 50 cSt'den çok olmayan viskozitelere sahip bulunmaktadir. Örnegin, bu poli(oksialkilen) bilesikleri, 40°C'ta yaklasik 300 cSt'ye ve 100°C'ta yaklasik 40 cSt'yi asmayan viskozitelere sahip olacaktir. Poli(oksialkilen) bilesikleri, ayni zamanda, yukaridaki viskozite gerekliliklerini karsilayan ve etilen oksit kullanimi ile ya da etilen oksit kullanilmadan propilen oksit ve/veya bütilen oksit gibi bir alkilen oksit ile bir alkol ya da polialkolün reaksiyona sokulmasiyla olusturulan yinelenen birimleri içeren poli(oksialkilen) glikol bilesikleri ve bunlarin mono eter türevleri ve özellikle, molekül içindeki oksialkilen gruplarinin en azindan %80 molünün 1,2-propilen oksitten türetildigi ürünleri de kapsayabilmektedir. Bu gibi poli(oksialkilen) bilesiklerinin hazirlanmasina iliskin ayrintilara, Kirk-Othmer, Encyclopedia of Chemical Technology, belgesinde ve bu belgede deginilen referanslarda atif yapilmaktadir ve bu belgedeki ithaf ve bu belgede deginilen referanslar referans ile bütünlükleri içinde bu bulusa katilmistir. açiklamaktadir ve bütünlükleri içinde referans ile bu bulusa katilmislardir. Poli(oksialkilen) bilesikleri, kullanildiklarinda, poli(oksialkilen) bilesigini benzin içinde çözünür kilmak için yeterli sayida dalli oksialkilen birimini (örnegin, metildimetienoksi birimleri ve/veya etildimetilenoksi birimlerini) ihtiva edebilmektedir. Açiklanan düzenlemelerde kullanim için uygun poli(oksialkilen) bilesikleri arasinda, düzenlemede, poli(oksialkilen) bilesigi bir polieter tasiyici akiskani olabilmektedir. Diger bir düzenlemede, tasiyici akiskan bir polieter monool ya da polieter poliolden seçilebilmektedir. Bir düzenlemede, polieter tasiyici akiskani bir Ce-Czo alkilfenol propoksilat ve bir 010-024 alkol propoksilattan seçilebilmektedir. Bazi durumlarda, Mannich baz deterjanlari tasiyici akiskan içinde sentezlenebilmektedir. Baska durumlarda, önceden olusturulan deterjan karisimi tasiyici akiskanin uygun bir miktari ile harmanlanmaktadir. Istenirse, deterjan uygun bir tasiyici akiskan içinde olusturulabilmekte ve daha sonra, ayni ya da farkli bir tasiyici akiskanin ek bir miktari ile harmanlanabilmektedir. Bir düzenlemede, tasiyici akiskanin Mannich baz deterjan karisimina orani agirlikça yaklasik 1:1 olabilmektedir. Diger bir düzenlemede, tasiyici akiskan, tasiyici akiskan Mannich baz deterjan karisimina yaklasik 0.4:1 ila yaklasik 1:1, degisen agirlik oraninda mevcut olabilmektedir. Asinmaya-karsi Ilave Madde Bu tarifnamede açiklanan yakit bilesimleri için asinmaya-karsi bilesen, ilave maddeler ve usuller için bir hidrokarbil amid ve bir hidrokarbil imidden seçilebilmektedir. Bir düzenlemede, hidrokarbil amid, dietanol amin ve oleik asitten türetilen bir alkanol amiddir. Diger bir düzenlemede, hidrokarbil imid, poliizobütenil sükinik anhidrür ve amonyaktan türetilen bir sükinimiddir. Bir düzenlemede, hidrokarbil amid bilesigi bir ya da daha çok yag asiti alkanol amid bilesigi olabilmektedir. Yag asiti alkanol amid, tipik sekilde, bir C4-C75, örnegin, Cs-Cso ve tipik sekilde bir Cg-sz yag asiti ya da esteri ve bir mono- ya da di-hidroksi hidrokarbil aminin reaksiyon ürünüdür, burada, yag asiti alkanol amid tipik sekilde asagidaki formüle sahip olacaktir: burada, R, yaklasik 4 ila 75, örnegin, yaklasik 6 ila 30, istenen haliyle yaklasik 8 ila 22 karbon atomuna sahip olan bir hidrokarbil grubudur; R', 1 ila yaklasik 10, tipik sekilde 1 ila yaklasik 6 ya da yaklasik 2 ila 5 ve istenen haliyle yaklasik 2 ila 3 karbon atomuna sahip olan bir iki-degerli alkilen grubudur; ve a, yaklasik 0 ya da 1 gibi bir tamsayidir. Asit parçasi RCO- olabilmektedir, burada, R, kaprilik, kaproik, kaprik, lorik, miristik, palmitik, stearik, oleik, linoleik, vs. ile tiplestirilen, yaklasik 4 ila 75, örnegin, yaklasik 5 ila 19 karbon atomu ihtiva eden bir alkil ya da alkenil hidrokarbon grubudur. Asit doymus ya da doymamis olabilmektedir. Asit parçasi tam olarak esterlenmis bir bilesik ya da tam olarak esterlenmeden daha az esterlenmis bir bilesik, örnegin, gliseril, tri-stearat, gliseril di-lorat, gliseril mono-oleat vs. içinde saglanabilmektedir. Aralarinda dioller ve polialkilen glikoller bulunan poliol esterleri, örnegin, manitol, sorbitol, pentaeritritol, polioksietilen poliolün vs. esterleri kullanilabilmektedir. Açiklanan düzenlemelerin yakit ilave maddesinde kullanilan yag asiti alkanol amidlerin olusturulmasi için bir primer ya da sekonder amin azot ile bir mono- ya da di-hidroksi hidrokarbil amin reaksiyona sokulabilmektedir. Tipik sekilde, mono- ya da di-hidroksi hidrokarbil aminler HN(R'OH)2.bHb formülü ile karakterize edilebilmektedir, burada, R' yukarida tanimlandigi sekildedir ve b, 0 ya da 1'dir. Tipik aminler arasinda, ancak sinirli olunmayan sekilde, etanolamin, dietanolamin, propanolamin, izopropanolamin, dipropanolamin, diizopropanolamin, bütanolaminler vs. bulunabilmektedir. Reaksiyon, istenen ürünün üretilmesi için esdeger miktarlarda amin ve asit parçasini ihtiva eden yagin isitilmasiyla gerçeklestirilebilmektedir. Reaksiyon, tipik sekilde, reaktanlarin yaklasik 4 saat yaklasik 100°C ila 200°C'ta muhafaza edilmesiyle gerçeklestirilebilmektedir. Reaksiyon, ürünün içinde kullanilacagi nihai bilesim ile uyumlu bir çözücü içinde gerçeklestirilebilmektedir. Açiklanan düzenlemelerin tatbikatinda kullanilabilen tipik reaksiyon ürünleri arasinda, asagidaki asit parçalarina sahip olan esterlerden ve alkanolaminlerden olusturulanlar bulunabilmektedir: Esterdeki asit parçasi Amin Lorik Asit propanolamin Lorik Asit dietanolamin Lorik Asit etanolamin Lorik Asit dipropanolamin Palmitik Asit dietanolamin Palmitik Asit etanolamin Stearik Asit dietanolamin Stearik Asit etanolamin Alkanolaminler ile diger yararli karisik reaksiyon ürünleri asagidaki yaglarin asit bileseninden olusturulabilmektedir: hindistan cevizi, babassu, hurma çekirdegi, hurma, zeytin, hintyagi, yerfistigi, kolza, sigir içyagi, domuz yagi, balina yagi, misir, sivi reçine (tall), pamuk tohumu, vs. Bir düzenlemede, istenen reaksiyon ürünü (i) bir polihidroksi bilesiginin bir yag asit esteri (burada, OH gruplarinin bazilari ya da tümü esterlenmistir) ve (ii) dietanolaminin reaksiyonu ile hazirlanabilmektedir. Tipik yag asit esterleri arasinda, yaklasik 6 ila 20, örnegin, yaklasik 8 ila 16 ve istenen haliyle yaklasik 12 karbon atomunu ihtiva eden yag asiti esterleri bulunabilmektedir. Bu asitler, RCOOH formülü ile karakterize olabilmektedir, burada, R, yaklasik 7 ila 15, örnegin, yaklasik 11 ila 13 ve istenen haliyle, yaklasik 11 karbon atomunu ihtiva eden bir alkil hidrokarbon grubudur. Kullanilabilen yag asit esterlerinin tipik olanlari, gliseril trilorat, gliseril tri-stearat, gliseril tri- palmitat, gliseril di-lorat, gliseril mono-stearat, etilen glikol di-lorat, pentaeritritol tetra- stearat, pentaeritritol tri-lorat, sorbitol mono-palmitat, sorbitol penta-stearat, propilen glikol mono-sterat olabilmektedir. Esterler arasinda, asit parçasi asagidaki dogal yaglar ile tiplestirilen sekilde bir karisim olan esterler bulunabilmektedir: hindistan cevizi, babassu, hurma çekirdegi, hurma, zeytin, hintyagi, yerfistigi, kolza, sigir içyagi, domuz yagi, balina yagi. Açiklanan düzenlemeler için uygun arzu edilen alkil amidlerin örnekleri arasinda, ancak sinirli olunmayan sekilde, oktil amid (kapril amid), nonil amid, desil amid (kaprin amid), undesil amid, dodesil amid (Ioril amid), tridesil amid, teradesil amid (miristil amid), pentadesil amid, heksadesil amid (palmitil amid), heptadesil amid, oktadesil amid (stearil amid), nonadesil amid, eikosil amid (alkil amid) ya da dokosil amid (behenil anid) bulunmaktadir. Istenen alkenil amidlerin örnekleri arasinda, ancak sinirli olunmayan sekilde, palmitoolein amid, oleik amid, izooleil amid, elaidil amid, linolil amid, Iinoleil amid bulunmaktadir. Tercihen, alkil ya da alkenil amid bir hindistan cevizi yag yag asiti amididir. Hidrokarbil amidlerin yag asiti esteklerinden ve aIkanoIaminIerden hazirlanmasi, örnegin, açiklamasi referans ile bu bulusa katilan, Schlicht ve dig. adina 4,729,769 sayili ABD Patentinde açiklanmaktadir. Açiklanan düzenlemelerin yakit ilave madde bilesiminde kullanilabilen hidrokarbil amid tipik sekilde asagidaki yapiya sahip olacaktir: R __ clii _ N - H2 burada, R, yaklasik 6 ila 30 karbon atomuna sahip olan bir hidrokarbil grubudur. Hidrokarbil amid, yaklasik 7 ila 31 karbon atomuna sahip olan bir alkil amid ya da bir ya da iki doymamis gruba ve yaklasik 7 ila 31 karbon atomuna sahip olan bir alkenil amid olabilmektedir. Alkil amid örnekleri arasinda, oktan amid (kapril amid), nonan amid, dekan amid (kaprin amid), undekan amid, dodekan amid (Ioril amid), tridekan amid, tetradekan amid (miristil amid), pentadekan amid, heksadekan amid (palmitil amid), heptadekan amid, oktadekan amid (stearil amid), nanodekan amid, eikosan amid (aralkil amid) ve dokosan amid (behenil amid) bulunmaktadir. Alkenil amidin tercih edilen örnekleri arasinda, palmitolein amid, oleil amid, izooleil amid, elaidil amid, linolil amid ve Iinoleil amid bulunmaktadir. Açiklanan düzenlemelerin yakit ilave madde bilesimi içinde kullanilan hidrokarbil amid, tipik sekilde, bir C7-C31 Yag asit ya da esteri ve amonyagin reaksiyon ürünüdür. Kullanilabilen diger bir asinmaya-karsi ilave madde bir hidrokarbil imiddir. Bu tarifnamede kullanildigi sekilde, "imid" teriminin, amonyak ve bir hidrokarbil-sübstitüeli sükinik asit ya da anhidrür (ya da benzeri sükinik asilleyici madde) arasindaki reaksiyondan gelen tamamlanmis reaksiyon ürününü kapsamasi kastedilmis ve ürünün, amonyak ve bir anhidrür parçasi ile temastan ya da bunlarin reaksiyonundan neticelenen tipte imid baglantisina ilave olarak amid ve/veya tuz baglantilarina sahip olabildigi bilesikleri kapsamasi amaçlanmistir. Bulusun yakitlarinda asinmaya-karsi ilave maddeler olarak kullanim için hidrokarbil- sübstitüeli imidler iyi bilinmektedir. Bu bilesikler, ilk önce arzu edilen molekül agirlginda bir olefin açisindan doymamis hidrokarbonun bir hidrokarbil-sübstitüeli sükinik anhidrür olusturmak üzere maleik anhidrür ile reaksiyona sokulmasiyla kolaylikla yapilmaktadirlar. Yaklasik 100°C ila yaklasik 250°C reaksiyon sicakliklari kullanilabilmektedir. Daha yüksek kaynama noktali olefin açisindan doymamis hidrokarbonlar ile, yaklasik 200°C ila yaklasik 250°C'ta iyi sonuçlar elde edilmektedir. Açiklanagelen reaksiyon klor ilavesi ile gelistirilebilmektedir. Içindeki sükinik grubu en azindan 40 karbon atomunu ihtiva eden bir hidrokarbil sübstitüentini ihtiva eden alkenil sükinimidler, tümünün açiklamasi referans ile Tipik olefinler arasinda, ancak sinirli olunmayan sekilde, kirilmis mum olefinleri, dogrusal alfa olefinler, dalli zincirli alfa olefinler, alt olefinlerin polimerleri ve kopolimerleri bulunmaktadir. Olefinler, etilen, propilenden, örnegin, izobütilen, 1-oktan, 1-heksen, 1- desen ve bu gibi bilesiklerden seçilebilmektedir. Yararli polimerler ve/veya kopolimerler arasinda, ancak sinirli olunmayan sekilde, polipropilen, polibütenler, poliizobüten, etilen- propilen kopolimerleri, etilen-izobütilen kopolimerleri, propilen-izobütilen kopolimerleri, etifen-1-deken kopolimerleri ve bu gibi bilesikler bulunmaktadir. Hidrokarbil sübstitüentleri ayni zamanda olefin terpolimerlerinden de yapilmistir. Çok yararli ürünler etilen-C3-12 alfa olefin-C5-12 konjüge-edilmemis dien terpolimerlerinden, örnegin, etilen-propilen-1,4-heksadien terpolimeri, etilenpropilen-1,5-siklooktadien terpalimeri, etilen-propilennorbornen terpolimerleri ve bu gibi terpolimerlerden yapilabilmektedir. Bir düzenlemede, hidrokarbil sübstitüentleri büten polimerlerinden, örnegin, izobütilen polimerlerinden türetilmektedir. Bu bulusun sükinimid-asitlerinin hazirlanmasinda kullanim için uygun poliizobütenler, bir düzenlemede, daha reaktif metilviniliden izomerinden en azindan yaklasik %20, örnegin, en azindan %50 ve bir baska örnek olarak en azindan katalizörleri kullanilarak hazirlananlar bulunmaktadir. Içindeki metilviniliden izomeri toplam bilesimin yüksek bir yüzdesini içeren bu tür poliizobütenlerin hazirlanmasi, açiklamalari bu açiklanmaktadir. Hidrokarbil sübstitüentinin molekül agirligi genis bir aralik boyunca degisebilmektedir. Hidrokarbil grubu 600 Daltondan az bir molekül agirligina sahip olabilmektedir. Örnek teskil eden bir aralik, jelden geçme kromatografisi (GPC) ile saptandigi haliyle, yaklasik 100 ila yaklasik 300 sayiyla ortalama molekül agirligidir, örnegin, yaklasik 150 ila yaklasik 275 araligidir. Bu durumda, baskin olarak C4-C36 hidrokarbil gruplari bu bulusta faydali olmakta; C14-C18 hidrokarbil gruplari bir benzin yakitina gelistirilmis asinmaya-karsi özellikler saglamada sükinimid üzerinde özellikle etkili olmaktadir. Maleik anhidrürden baska karboksilik reaktanlar, maleik asit, fumarik asit, malik asit, tartarik asit, itakonik asit, itakonik anhidrür, sitrakonik asit, sitrakonik anhidrür, mezakonik asit, etilmaleik anhidrür, dimetilmaleik anhidrür, etilmaleik asit, dimetilmaleik asit, heksilmaleik asit ve bu gibi bilesikler kullanilabilmekte ve bunlar arasinda, karsilik gelen asit halojenürler ve alt alifatik esterler bulunmaktadir. Örnegin, hidrokarbil-sübstitüeli sükinik anhidrürler, örnegin, açiklamalari referans ile bu poliolefin ve maleik anhidrürün termal reaksiyonu ile hazirlanabilmektedir. Alternatif olarak, sübstitüe edilmis sükinik anhidrürler, örnegin, açiklamasi referans ile bu bulusa katilan, 3,172,892 sayili ABD Patentinde açiklandigi sekilde, klorlanmis poliolefinlerin maleik anhidrür ile reaksiyonu ile hazirlanabilmektedir. Hidrokarbil-sübstitüeli sükinik anhidrürlere dair bir diger irdeleme, örnegin, açiklamalari referans ile bu bulusa katilan, 4,234,435; Maleik anhidrürün olefin açisindan doymamis hidrokarbona mol orani büyük ölçüde degisebilmektedir. Bu duruma uygun sekilde, mol orani, yaklasik 5:1'den yaklasik 1:5'a, örnegin, yaklasik 3:1'den yaklasik 1:3'e degisebilmektedir ve bir baska örnek olarak, maleik anhidrür reaksiyonu tamamlanmaya zorlamak için stoykiyometrik fazlasiyla kullanilabilmektedir. Reaksiyona girmeyen maleik anhidrür ise vakumla damitma ile ayrilabilmektedir. Hidrokarbil-sübstitüeli sükinik anhidrür ve amonyak arasindaki reaksiyon, bir düzenlemede, bilesenlerin karistirilmasi ve karisimin, bir reaksiyonun cereyan etmesine neden olmak için yeterince yüksek, fakat reaktanlar ya da ürünlerin ayrismasina neden olacak kadar yüksek olmayan bir sicakliga isitilmasiyla gerçeklestirilebilmektedir ya da anhidrür reaksiyon sicakligina isitilabilmekte ve amonyak uzun bir süre zarfinda eklenebilmektedir. Yararli bir sicaklik yaklasik 100°C ila yaklasik 250°C'tir. Örnek teskil eden sonuçlar, reaksiyonun, reaksiyonda olusan suyu damitarak çikartmak için yeterince yüksek bir sicaklikta gerçeklestirilmesiyle elde edilebilmektedir. Asinmaya-karsi madde yakit içinde küçük bir miktarda mevcut olabilmektedir. Tipik sekilde, asinmaya-karsi madde, yaklasik 5 ppm ila yaklasik 50 ppm arasinda degisen bir miktarda, örnegin, yaklasik 20 ila yaklasik 40 ppm arasinda degisen bir miktarda mevcut bulunmaktadir. Istege Bagli Ilave Maddeler Bu bulusun yakit bilesimleri, yukarida açiklanan deterjan(lar) ve tasiyici akiskanlara ilave olarak tamamlayici ilave maddeleri ihtiva edebilmektedir. Bahsedilen tamamlayici ilave maddeler arasinda, ek dagitma maddeleri/deterjanlar, antioksidanlar, tasiyici akiskanlar, metal deaktivatörleri, boyalar, isaretleme maddeleri, korozyon engelleyici maddeler, biyositler, antistatik ilave maddeleri, sürüklenme azaltici maddeler, emülsiyon çözücü maddeler, bulaniklik alici maddeler, buzlanmaya-karsi ilave maddeler, vuruntu önleyici ilave maddeleri, valf-yuvasi gerilemesine-karsi ilave maddeler, kayganlastirici ilave maddeleri ve yanma gelistirici maddeler bulunmaktadir. Bulusa göre yakit bilesimlerinin formüle edilmesinde kullanilan ilave maddeler, baz yakita tek tek ya da çesitli alt-kombinasyonlarda karistirilabilmektedir. Bununla birlikte, bilesenlerin tümü eszamanli sekilde karistirildiginda, bir ilave madde konsantrati formunda olan bilesen madde kombinasyonu tarafindan saglanan karsilikli uyumlulugun avantajindan istifade edildigi için bilesenlerin tümünün eszamanli sekilde bir ilave madde konsantrati kullanilarak karistirilmasi istenmektedir. Ayni zamanda, bir konsantratin kullanimi karistirma süresini azaltmakta ve karistirmada hata yapilma ihtimalini düsürmektedir. Açiklanan düzenlemelerin digen yanlari arasinda, içine bu tarifnamede açiklanan bulusun çesitli bilesimlerinin küçük miktarlari harmanlanmis olan kivilcim-ateslemeli motorlar için yakitlarin yanisira motora açiklanan düzenlemelerin yakit bilesimlerinin yakit olarak verilmesi ve/veya motorun bunlarla çalistirilmasi sayesinde emme valfi ve enjektör birikintilerinin azaltilmasi ya da minimize edilmesi için usuller bulunmaktadir. Baz Yakit Açiklanan düzenlemelerin yakit bilesimlerinin formüle edilmesinde kullanilan baz yakitlar arasinda, kursunlu ya da kursunsuz motor ve uçak benzinleri ve tipik sekilde, hem benzinin kaynama araligindaki hidrokarbonlari, hem de alkoller, eterler ve diger uygun oksijen- ihtiva-eden organik bilesikler gibi yakit içinde çözünen oksijenlenmis karistirma maddelerini ("oksijenatlari") ihtiva eden yeniden formüle edilmis benzinler denilen benzinler bulunmaktadir. Örnegin, yakit, benzin kaynama araliginda kaynayan bir hidrokarbonlar karisimini kapsayabilmektedir. Bu yakitlar, düz zincirli ya da dalli zincirli parafinleri, sikloparafinleri, olefinleri, aromatik hidrokarbonlari ya da bunlarin herhangi bir karisimini kapsayabilmektedir. Benzin, oktan orani düsük nafta, polimer benzin, dogal benzinden ya da yaklasik 27°C ila yaklasik 230°C araliginda kaynayan katalitik sekilde reforme edilmis stoklardan türetilebilmektedir. Benzinin oktan seviyesi kritik önemde degildir ve bulusun düzenlemelerinde herhangi bir geleneksel benzin kullanilabilmektedir. Yakit, oksijenatlari da ihtiva edebilmektedir. Açiklanan düzenlemelerde kullanim için uygun oksijenatlar arasinda, metanol, etanol, izopropanol, t-bütanol, n-bütanol, biyo-bütanol, karisik C1-C5 alkoller, metil tertier bütil eter, tertier amil metileter, etil tertier bütil eter ve karisik eterler bulunmaktadir. Kullanildiklarinda, oksijenatlar, normal olarak, baz yakit içinde hacim ile yaklasik %85'in altinda bir miktarda ve tercihen, bütün olarak yakit içinde hacim ile yaklasik yüzde 0.5 ila yaklasik yüzde 5 araliginda bir oksijen içerigi saglayan bir miktarda mevcut olacaktir. Bir düzenlemede, benzin kaynama araligi içine düsen bir hidrokarbonlar karisimi, bir sivi hidrokarbon distilat yakit bilesenini ya da yaklasik 0°C ila yaklasik 250°C (ASTM D86 ya yaklasik 230°C araliginda kaynayan hidrokarbonlari ihtiva eden bu tür bilesenlerin bir karisimini içermektedir. Bu gibi baz yakitlar için optimal kaynama araliklari ve damitma egrileri, tipik sekilde, bu yakitlarin amaçlanan kullanim kosullarina göre, örnegin, iklime, mevsime ve herhangi bir geçerli yerel nizami standartlara ya da tüketici tercihlerine göre degisecektir. Hidrokarbon yakit bilesen(ler)i herhangi bir uygun kaynaktan elde edilebilmektedir. Bu yakit bilesenleri, petrol, kömür katrani, dogal gaz ya da odundan, özellikle petrolden türetilebilmektedir. Alternatif olarak, bu bilesenler, bir Fischer-Tropsch sentezi gibi sentezleme ürünleri olabilmektedir. Uygun sekilde, bu bilesenler, düsük oktanli benzin, sentetik sekilde üretilen aromatik hidrokarbon karisimlari, termal ya da katalitik sekilde kirilmis hidrokarbonlar, suyla kirilmis petrol fraksiyonlari, katalitik sekilde reforme edilmis hidrokarbonlar ya da bunlarin karisimlarindan türetilebilmektedir. Tercih edilen bir düzenlemede, hidrokarbon yakit bilesen(ler)i, asagidaki gruplarin biri ya da daha çogundan seçilen bilesenleri içermektedir: doymus hidrokarbonlar, olefinik hidrokarbonlar, aromatik hidrokarbonlar ve oksijenlenmis hidrokarbonlar. Özel bir düzenlemede, benzin kaynama araligi içindeki bir hidrokarbonlar karisimi, doymus hidrokarbonlar, olefinik hidrokarbonlar, aromatik hidrokarbonlar ve istege göre, oksijenlenmis hidrokarbonlarin bir karisimini içermektedir. Tercih edilen bir düzenlemede, benzin kaynama aralikli benzin karisimlari içindeki bir hidrokarbonlar karisimi, hacimle yaklasik %40 ila yaklasik %80 arasinda degisen bir doymus hidrokarbon içerigine, hacimle düsük oktanli benzin, polimer benzin, dogal benzin, dimer ve trimerize edilmis olefinler, sentetik sekilde üretilen aromatik hidrokarbon karisimlari ya da katalitik sekilde kirilmis ya da termal sekilde kirilmis petrol stoklari ve bunlarin karisimlarindan türetilmektedir. Baz yakitin hidrokarbon bilesimi ve oktan seviyesi kritik önemde degildir. Özel bir düzenlemede, oktan seviyesi (RON + MON)/2 genellikle yaklasik 80'in üstünde olacaktir. Bu bulusun düzenlemelerinde herhangi bir geleneksel motor baz yakiti kullanilabilmektedir. Örnegin, bazi düzenlemelerde, benzin içindeki hidrokarbonlar, yakitlarda kullanimlari geleneksel sekilde bilinen geleneksel alkoller ya da eterlerin önemli bir miktara kadari ile ikame edilebilmektedir. Bir düzenlemede, su pürüzsüz yanmayi engelleyebildigi için baz yakitlarin esas olarak su barindirmamasi istenmektedir. Benzin baz yakiti ya da benzin kaynama araligi dahilindeki bir hidrokarbonlar karisimi bulus düzenlemelerinin yakit bilesiminin bir payini temsil etmektedir. Benzin kaynama araligi dahilindeki hidrokarbonlarin miktari çogu zaman agirlik ya da hacim yüzdesiyle yaklasik 50 ya da daha çok oldugu için bu tarifnamede "en büyük miktar" terimi kullanilmistir. Benzin baz yakiti, benzin bilesimi içinde, hac/hac yaklasik %15 ya da daha fazla, daha tercihen hac/hac yaklasik %50 ya da daha fazla mevcut olabilmektedir. Bir düzenlemede, konsantrasyon hac/hac yaklasik %15'e kadar ya da hac/hac yaklasik %49'a kadar olabilmektedir. Diger bir düzenlemede, konsantrasyon, hac/hac yaklasik %60'a kadar, hac/hac yaklasik %65'e kadar, hac/hac yaklasik %70'e kadar, hac/hac yaklasik Tercih edilen benzin bilesimi içindeki hidrokarbon baz akiskani (a) için ABD benzin teknik sartnamesi asagidaki fiziksel özelliklere sahiptir ve bunlar Tablo 2'de gösterilmistir. Tablo 2. ABD Benzin Fiziksel Özellikleri Özellikler Birimler Min Mak Buhar Basinci psi 6.4 15.0 Damitma (°F/Buhar.) %hacim EP 230 437 Sürülebilirlik Indisi* 1050 1250 D4814 sayili benzin teknik sartnamesi, buhar basinci, damitma, sürülebilirlik indisi ve yakit uç noktasi için sinirlar koyarak benzinin uçuculugunu kontrol etmektedir. Yakit içindeki oksijenat miktari ASTM D4815 standardina göre saptandigi sekilde hacimle %20'den azdir; bununla birlikte, oksijenat miktari hacimle %20'den büyükse, usulün ASTM D5501 standardi olmasi gerekmektedir. Tercih edilen benzin bilesimi içindeki hidrokarbon baz yakiti için Avrupa Birligi benzin teknik sartnamesi asagidaki fiziksel özelliklere sahiptir ve bunlar Tablo 3'te gösterilmistir. Tablo 3. Avrupa Benzin Teknik Sartnamesi Özellikler Birimler Min Mak Buhar Basinci Kpa 45.0 90.0 70°C 20 50 100°C 46 71 150°C 75 FP 210 Damitma Artigi 2 Benzin içindeki hidrokarbonlar, yakitlarda kullanimlari geleneksel sekilde bilinen geleneksel aIkoIIer ya da eterlerin önemli bir miktara kadari ile ikame edilebilmektedir. Bir düzenlemede, su pürüzsüz yanmayi engelleyebildigi için baz yakitlarin esas olarak su barindirmamasi istenmektedir. Bir düzenlemenin hidrokarbon yakit karisimi esas olarak kursun barindirmamaktaysa da, baz yakitin hacmi ile yaklasik %01 ila yaklasik %85 düzeyinde metanol, etanol, etil tertier bütil eter, metil tertier bütil eter, tert-amil metil eter ve bu gibi karistirma maddelerinin küçük miktarlarini ihtiva edebilirse, daha büyük miktarlar da kullanilabilmektedir. Bulusun diger bir düzenlemesi, bir kivilcim-ateslemeli motorda emme valfi birikintilerinin azaltilmasi ya da asinmaya-karsi performansin gelistirilmesinin en azindan birinin gelistirilmesi için bir usulü temin etmektedir. Bu usul, asagidaki maddeleri kapsayan bir yakit bilesiminin temin edilmesini kapsamaktadir: (a) en büyük miktarda etanol ihtiva eden bir benzin yakiti, (b) bir di- ya da poliaminden türetilen bir ilk Mannich baz deterjanin küçük bir miktari, (0) bir di-alkil monoaminden türetilen bir ikinci Mannich baz deterjanin küçük bir miktari, (d) bir hidrokarbil amid ve bir hidrokarbil imidi kapsayan gruptan seçilen bir asinmaya-karsi bilesen ve (e) Ce-Czo alkilfenol propoksilati içeren bir polieter tasiyici akiskan. Yakit bilesimi içindeki ilk Mannich baz deterjanin ikinci Mannich baz deterjana agirlik orani yaklasik 1:1 ila yaklasik 10:1 arasinda degismektedir. Akiskan bilesimi motora saglanmakta ve motorda yakilmaktadir. Bulusun diger bir düzenlemesi, bir kivilcim-ateslemeli motorda hem emme valfi birikintilerinin azaltilmasi hem de asinmaya-karsi performansin gelistirilmesi için bir usulü temin etmektedir. Bu usul, asagidaki maddeleri kapsayan bir yakit bilesiminin temin edilmesini kapsamaktadir: (a) en büyük miktarda etanol ihtiva eden bir benzin yakiti, (b) bir di- ya da poliaminden türetilen bir ilk Mannich baz deterjanin küçük bir miktari, (0) bir di- alkil monoaminden türetilen bir ikinci Mannich baz deterjanin küçük bir miktari, (d) bir hidrokarbil amid ve bir hidrokarbil imidi kapsayan gruptan seçilen bir asinmaya-karsi bilesen ve (e) Ce-Czo alkilfenol propoksilati içeren bir polieter tasiyici akiskan. Yakit bilesimi içindeki ilk Mannich baz deterjanin ikinci Mannich baz deterjana agirlik orani yaklasik 1:1 ila yaklasik 10:1 arasinda degismektedir. Akiskan bilesimi motora saglanmakta ve motorda yakilmaktadir. Bir düzenlemede, benzin yakiti hacimle %85'e kadar etanol ya da karistirilan oksijenatlari ihtiva edebilmektedir. Bulusun baska bir düzenlemesi, bir kivilcim-ateslemeli motorun bir kursunsuz yakit bilesimi ile çalistirilmasi için bir usulü temin etmektedir. Usul, motora asagidaki maddeleri ihtiva eden bir yakit bilesiminin saglanmasini kapsamaktadir: (a) bir benzin yakiti, (b) bir di- ya da poliaminden türetilen bir ilk Mannich baz deterjan, (0) bir dialkil monoaminden türetilen bir ikinci Mannich baz deterjan, (d) bir hidrokarbil amid ve bir hidrokarbil imidi kapsayan gruptan seçilen bir asinmaya-karsi bilesen ve (e) istege göre, bir sükinimid deterjani. Ilk ve ikinci Mannich deterjanlari yakit bilesimi içinde yaklasik 1:1'den yaklasik 10:1'e kadar agirlik oraninda mevcut bulunmaktadir. Yakit bilesimi motora verilmekte ve motor çalistirilmakta ve yakit bilesimini yakmaktadir. Diger bir düzenlemede, sükinimid deterjani gerekmektedir. ÖRNEKLER Açiklanan düzenlemelerin tatbikati ve avantajlari, sinirlandirma amaciyla degil görüntüleme amaciyla sunulmus olan asagidaki örnekler tarafindan ortaya konulabilmektedir. Baska türlüsü belirtilmedikçe, tüm miktarlar, yüzdeler ve oranlar agirlikça verilmistir. Karisik Mannich deterjanlarinin birikinti engelleme üzerindeki etkililiginin degerlendirilmesi için bir dizi motor testi gerçeklestirilmistir. Testlerde kullanilan ilk Mannich baz deterjani, bir uzun zincirli poliizobütilen-sübstitüeli kresal ("PBC"), N,N-dimetil- reaksiyonundan üretilen bir reaksiyon ürünü seklinde elde edilmistir. Testlerde kullanilan ikinci Mannich baz deterjani, bir uzun zincirli poliizobütilen-sübstitüeli kresol, di-bütilamin ve formaldehidden türetilen bir reaksiyon ürünü seklinde elde edilmistir. Karisik Mannich baz deterjan ilave madde sistemlerinin hacimle %10 etanol ihtiva eden bir kursunsuz yakit bilesiminde etkililiginin ortaya konmasi için, testlerde bir 2.3 L Ford motoru kullanilmistir. Tasiyici Akiskan 1, 24 mol propilen oksit ile yapilan bir nonilfenol propoksilat olmustur. Tasiyici Akiskan 2, bir C16 alkil sübstitüeli sükinik anhidrür ve amonyaktan yapilan bir sükinimid olmustur. Asinmaya-karsi madde 2, dietanol amin ve oleik asitten yapilan bir alkanol amid olmustur. Sükinimid deterjani tetraetilenpentaminden yapilan bir poliizobütenil sükinimid olmustur. Karsilastirma örneklerine ve bulusun düzenlemelerine göre kullanilabilen bilesen miktarlari ve oranlari asagidaki Tablo 4'te gösterilmistir. Sonuçlar daha sonra gelen Tablo 5 ila 9'da gösterilmistir. Tablolarda, PTB pound/bin varil anlamina gelmektedir. Agirlikça ppm'den PTB'ye dönüstürme için dönüstürme faktörü, 0.74 bir yakit yogunlugu ile 3.86 ppm/PTB olmustur. Tablo 5'te, islem orani 95 PTB olmustur ve kati içerigi 48.6 PTB olmustur. Tablo 6'da, islem orani 90 PTB olmus ve karsilastirma örnekleri için kati içerigi 49.10 ve Örnek 6 için içerigi olmustur. Örnek 9 ila 10'un 70 PTB bir islem orani ve 38.60 PTB bir kati içerigi olmustur; ve Karsilastirma Örnekleri 5 ila 6'nin 100 PTB bir islem orani ve 41.00 PTB bir kati içerigi olmustur. Tablo 8'e, Karsilastirma Örnegi 7 ve Örnekler 11 ila 14'ün 90 PTB bir islem orani olmus, Karsilastirma Örnegi 8'in 49.10 PTB bir kati içerigi olmus; Örnekler 11 Tablo 9'da, Karsilastirma Örnekleri 8 ila 11'in 100 PTB bir islem orani olmus; Karsilastirma PTB bir kati içerigi olmus; Karsilastirma Örnekleri 10 ila 11'in 48.5 PTB bir kati içerigi olmus; ve Karsilastirma Örnekleri 12 ila 13'ün 37.7 PTB bir kati içerigi olmustur. PTB cinsinden test akiskanlarinin kati içerigi (M1) (M2) (PTB) (PTB) madde1 Ag. Orani (M1+M2) (PTB) (PTB) (PTB) Orani Tablo 5 ve 6, ilk Mannich baz deterjanin ikinci Mannich baz deterjan ile 1:6 ila 3:1 agirlik oranindaki (Örnek 1 ila 4) bir kombinasyonunun, tek basina baz deterjanlarin ikisinden biri ile karsilastirildiginda (Karsilastirma Örnekleri 1 ila 4) emme valfi birikintilerinde (IVD) sinerjistik bir azalma temin ettigini göstermektedir. Tablo 7, tüm durumlarda, Tasiyici Akiskan 2'nin, Mannich baz deterjanlarin bir kombinasyonunun kullanilip kullanilmamasindan bagimsiz olarak IVD degeri üzerinde pozitif bir etkisi oldugunu ve ilave maddenin bütün olarak islem oraninin IVD degeri üzerinde etkisi oldugunu göstermektedir, yani, bütün olarak islem orani ne kadar düserse, Tablo 8, ilk Mannich baz deterjanin ikinci Mannich baz deterjana orani 3:1'in üstünde oldugunda, Mannich baz deterjanin IVD üzerinde sahip oldugu pozitif etki ile kombine sekilde asinmaya-karsi maddenin pozitif etkisini göstermektedir. Tablo 9, ilave madde içinde sadece ilk Mannich baz deterjani mevcut oldugunda, 2 ila 14 PTB islem oraninda bir asinmaya-karsi maddenin kullanilmasinin IVD degeri üzerindeki negatif etkisini göstermektedir. Asagidaki örnek, hacimle %0 ila %20 etanol ihtiva eden tam olarak formüle edilmis bir kursunsuz yakit bilesiminde karisik Mannich baz deterjan ilave madde sistemlerinin gelistirilmis asinmaya-karsi özelliklerini ortaya koymaktadir. Tüm seferlerde, asinmaya- karsi madde yukarida açiklanan Asinmaya-karsi Madde 1 olmustur. Mannich baz deterjan karisimi Yukarida Tablo 4'te gösterildigi gibi 6:1 bir M1/M2 agirlik oranina sahip olmustur. Tasiyici Akiskan 1 21 PTB miktarinda mevcut olmus ve sükinimid dagitma maddesi göre ölçülmüstür. Hacimle Yakittaki Asinmaya-karsi madde 1 "S1 + M2 Mannich - o eterjan karisimi Asinma siyrigi (mm) /0 Etanol (PTB) 0 8 26.1 580 0 16 52.2 525 0 0 750 0 52.2 775 0 52.2 785 8 26.1 702 0 0 770 8 26.1 715 Tablo 10, ASTM D 6079 standardi kullanilarak üretilen asinma siyrigi test verilerini sunmaktadir (Modifiye Benzin, 75 dakika ve 25°C). Tablo, bir benzinin etanol içeriginin attirilmasinin asinma siyrigi performansi üzerinde pazar yerinde gözlenen olumsuz etkisini görüntülemektedir. Benzin içinde hiç bir ilave madde olmadan % sifir, %10 ve %20 etanol içerigi sirasiyla 700, 750 ve 770 asinma siyrigi degerleri vermistir. Bu durumda, üzerinde durulmasi gereken bir problem, motor asinmasini arttirmadan ve aslinda motor asinmasini azaltarak benzinde oksijenat kullanimi artisinin mümkün kilinmasi olmustur. Bu yüzden, bu bulusa göre, tüm etanol seviyelerinde asinmaya-karsi ilave maddenin katilmasi asinma siyrigi degerlerini iyilestirmistir (azaltmistir). Açiklanagelen sonuçlarin gösterdigi gibi, asinma sayrigi, etanol ihtiva etmeyen, tam olarak formüle edilmis bir benzin bilesiminde 26.1 PTB karisik Mannich baz deterjan sistemi ve Asinmaya-karsi Madde 1'in kullanilmasiyla 700 mm'den 580 mm'ye önemli ölçüde iyilesmistir. Asinmaya-karsi Madde 1'in ve karisik Mannich deterjaninin miktarinin iki misline çikartilmasi asinma siyrigini 525 mm'ye daha da azaltmistir. Hacimle yüzde 10 etanol ihtiva eden bir benzin yakiti için ayni trend gösterilmistir. Bununla birlikte, hacimle %10 etanolde ilave maddesi olmayan baz yakitin, etanol barindirmayan benzin yakiti için 700 mm'ye karsi 750 mm'lik çok daha yüksek bir asinma siyrigi olmustur. Asinmaya-karsi Madde 1 ve karisik Mannich baz deterjanlari, hacimle %20 etanol ihtiva eden benzin içinde, 8 PTB Asinmaya-karsi Madde 1 ve 26.1 PTB karisik Mannich baz deterjanlarina karsilik gelen bir islem oraninda asinma siyriginda önemli bir iyilesme saglamistir. Bu duruma uygun sekilde, benzinin etanol içeriginin hacimle %O'dan %20'ye artmasi asinma siyrigini arttirma egilimi gösterirken, karisik Mannich baz deterjan sistemi ve Asinmaya-karsi Madde 1, etanolün neden oldugu asinma siyrigi artisini önemli ölçüde azaltmada etkili olmuslardir. Tablo 5 ila 8'de görüldügü gibi, bu bulusun ayni karisik Mannich deterjan ilave madde paketinin katilmasi Bu tarifname ve istemlerinde herhangi bir yerde kimyasal ismi ile atif yapilan reaktanlar ve bilesenlerin, ister tekil ister çogul olarak atif yapilmis olunsunlar, kimyasal ismi ya da kimyasal tipi (örnegin, baz yakit, çözücü, vs.) ile atif yapilan bir diger madde ile temas haline gelmeden önce varolduklari sekliyle belirtildikleri anlasilmalidir. Bu tür degisiklikler, dönüsümler ve/veya reaksiyonlar belirtilen reaktanlar ve/veya bilesenlerin bu bulus uyarinca ortaya konan kosullar altinda bir araya getirilmelerinin dogal sonucu oldugu için, önemli olan, sonuçtaki karisim ya da çözelti ya da reaksiyon ortaminda, eger varsa, hangi kimyasal degisiklikler, dönüsümler ve/veya reaksiyonlarin cereyan ettigi degildir. Bu durumda, reaktanlar ve bilesenler, ya (bir Mannich yogunlasma reaksiyonu gibi) istenen bir kimyasal reaksiyonun gerçeklestirilmesinde ya da (bir ilave madde konsantrati ya da eklenen yakit karisimi gibi) bir istenen bilesimin olusturulmasinda bir araya getirilecek bilesen maddeler olarak belirtilmis olmaktadir. Ayni zamanda, ilave madde bilesenlerinin baz yakitlara ya da baz yakitlar ile bilindigi gibi tek tek ve/veya önceden olusturulmus olan ilave madde kombinasyonlari ve/veya alt-kombinasyonlarinin olusturulmasinda kullanilan bilesenler olarak eklenebilecegi ya da karistirilabilecegi de kaydedilecektir. Bu duruma uygun sekilde, buradan sonraki istemler maddeler, bilesenler ve/veya bilesen maddelere simdiki zamanda ("içermektedir", "-dir, -dir", vs.) atif yapabilecekse de, referans, bu bulusa göre, bir ya da daha çok madde, bilesen ve/veya bilesen madde ile ilk olarak karistirilmasi ya da harmanlanmasindan hemen önceki sirada varoldugu haliyle madde, bilesen ya da bilesen maddelere yapilmis olmaktadir. Bu yüzden, madde, bilesen ya da bilesen maddelerin bu tür harmanlama ya da karistirma islemlerinin ilerleyisi esnasinda bir kimyasal reaksiyon ya da dönüsüm yoluyla orjinal neligini yitirebilmesi bu bulus ve istemlerine dair kesin bir anlayis ve takdir saglanmasi açisindan bütünüyle ehemmiyetsizdir. Bu tarifnamede kullanildigi sekilde, "yakit içinde çözünen" ya da "benzin içinde çözünen" terimi, irdelenen maddenin, amaçlanan islevine hizmet edebilmesini mümkün kilmak için gerekli en azindan minimum konsantrasyona erismesi için kullanim için seçilen baz yakit içinde 20°C'ta yeterince çözünecek oldugu anlamina gelmektedir. Tercihen, madde baz yakit içinde bundan esas olarak daha büyük bir çözünürlüge sahip olacaktir. Bununla birlikte, maddenin baz yakit içinde tüm oranlarinda çözünmesi gerekmemektedir. Bu tarifname boyunca bir çok yerde ABD Patentleri ve yayimlanmis yabanci patent basvurularina atifta bulunulmustur. Deginilen tüm bu belgelerin, bu tarifnamede tam olarak ortaya kondugu haliyle bu bulusa bütünlükleri içinde katilmis oldugu kastedilmistir. Bulus, tatbikatinda, hatiri sayilir ölçüde farklilasmaya elverislidir. Bu yüzden, süregelen açiklamanin, bulusu yukarida sunulan belirli örneklendirmelerine sinirlandirmasi amaçlanmamistir ve bu açiklamanin sinirlandirici olarak anlamlandirilmamasi gerekmektedir. Kapsam altina alinmasi amaçlanan hususlar, açiklamadan sonra ortaya konan istemlerde ve kanun hükümlerine göre izin verilen muadillerinde ortaya konmustur. TR TR TR

Claims (1)

1.ISTEMLER . Bir Mannich baz deterjan karisimini içeren bir kursunsuz benzin yakiti için bir deterjan ilave paketi olup, burada, karisim, bir di- ya da poliaminden türetiIen bir ilk Mannich baz deterjan bilesenini ve bir monoaminden türetiIen bir ikinci Mannich baz deterjan bilesenini içermektedir, burada, karisimdaki ilk Mannich baz deterjanin ikinci Mannich baz deterjana agirlik orani yaklasik 1:6 ila yaklasik 3:1 arasindadir. Istem 1'in deterjan paketi olup, ayrica, bir tasiyici akiskan içermektedir, burada, tasiyici akiskanin Mannich baz deterjan karisimina agirlik orani yaklasik 0.25:1 ila yaklasik 1:1 arasindadir. Istem 1'in deterjan paketi olup, burada, ilk Mannich baz deterjanin ikinci Mannich baz deterjana agirlik orani yaklasik 1:1 ila yaklasik 1:3 arasindadir. Istem 1'in deterjan paketi olup, ayrica, bir sükinimid deterjan içermektedir, burada, suksinimid deterjanin Mannich baz deterjan karisimina agirlik orani yaklasik 0.04:1 ila yaklasik 0.2:1 arasindadir. Istem 1'in deterjan ilave paketini ve ayrica bir asinmaya-karsi bileseni içeren bir ilave konsantrat olup, asinmaya-karsi bilesen bir hidrokarbil amid ve bir hidrokarbil imidi kapsayan gruptan seçilmektedir. . Bir kursunsuz benzin yakit bilesimi olup, istem 5'in ilave konsantratindan agirlikça yaklasik 40 ila yaklasik 2000 ppm içermektedir. . Bir kursunsuz benzin yakit bilesimi olup, istem 5'in ilave konsantratindan agirlikça yaklasik 200 ila yaklasik 400 ppm içermektedir. . Bir kivilcim-ateslemeli motor için bir yakit ilave paketi olup, asagidakileri içermektedir: (a) bir di- ya da poliaminden türetiIen bir ilk Mannich baz deterjan bileseni, (b) bir monoaminden türetiIen bir ikinci Mannich baz deterjan bileseni, (0) bir asinmaya-karsi bilesen ve (d) istege bagli olarak, bir polieter monool ve polieter poliolü kapsayan gruptan seçilen bir tasiyici akiskan bileseni, burada, yakit ilave paketindeki ilk Mannich baz deterjanin ikinci Mannich baz deterjana agirlik orani yaklasik 1:6 ila yaklasik 3:1 arasindadir. Istem 8'in yakit ilave paketi olup, burada, asinmaya-karsi bilesen bir hidrokarbil amid ve bir hidrokarbil imidi kapsayan gruptan seçilmektedir. Bir kursunsuz benzin yakit bilesimi olup, istem 8'in yakit ilave paketinden agirlikça yaklasik 40 ila yaklasik 2000 ppm içermektedir. .Bir kivilcim-ateslemeli motorun bir kursunsuz yakit bilesimi ile çalistirilmasi için bir usul olup, bu usul asagidaki asamalari içermektedir: motora asagidaki maddeleri içeren bir yakit bilesimi saglanir: (a) bir benzin yakiti, (b) bir di- ya da poliaminden türetilen bir ilk Mannich baz deterjani, (0) bir monoaminden türetilen bir ikinci Mannich baz deterjani, (d) bir asinmaya-karsi bilesen ve (e) istege bagli olarak, bir süksinimid deterjani, burada, yakittaki (b) maddesinin (0) maddesine agirlik orani yaklasik 1:6 ila yaklasik 3:1 arasindadir; yakit yakilmasi için motora verilir ve motor çalistirilir. Istem 11'in usulü olup, burada, asinmaya-karsi bilesen, bir hidrokarbil amid ve bir hidrokarbil imidi kapsayan gruptan seçilmektedir. Istem 11'in usulü olup, burada, (b) ve (c) deterjanlari poliizobütenil fenolden türetilmektedir, burada, poliizobütenil grubu, jel geçirim kromatografisi ile saptandiginda yaklasik 500 Daltondan yaklasik 1000 Daltona degisen bir molekül agirligina sahip bulunmaktadir. Bir kivilcim-ateslemeli motor için bir kursunsuz yakit bilesimi olup, asagidakileri içermektedir: (a) büyük miktarda bir benzin yakiti, (b) az miktarda bir di- ya da poliaminden türetilen bir ilk Mannich baz deterjani, (c) az miktarda bir di-alkil monoaminden türetilen bir ikinci Mannich baz deterjani, (d) bir hidrokarbil amid ve bir hidrokarbil imidi kapsayan gruptan seçilen bir asinmaya-karsi bilesen ve (e) bir polieter tasiyici akiskan, burada, yakit bilesimindeki ilk Mannich baz deterjanin ikinci Mannich baz deterjana agirlik orani 1:6 ila yaklasik 3:1 arasindadir. Istem 14'ün kursunsuz yakit bilesimi olup, ayrica, bir suksinimid deterjani içermektedir. Istem 15'in kursunsuz yakit bilesimi olup, burada, suksinimid deterjaninin ilk ve ikinci Mannich baz deterjanlarinin toplam miktarina agirlik orani yaklasik 0.04:1 ila yaklasik 0.2:1 arasindadir. Istem 15'in kursunsuz yakit bilesimi olup, burada, (b) ve (c) deterjanlari poliizobütenil fenolden türetilmektedir, burada, poliizobütenil grubu, jel geçirim kromatografisi ile saptandiginda yaklasik 500 Daltondan yaklasik 1000 Daltona degisen bir molekül agirligina sahip bulunmaktadir. Bir kivilcim-ateslemeli motorda emme valfi birikintilerinin azaltilmasi ya da asinmaya-karsi performansin gelistirilmesinin en azindan birinin gelistirilmesi için bir usul olup, asagidakileri içeren bir yakit bilesimini ve asagidaki asamalari içermektedir: (a) etanol içeren büyük miktarda bir benzin yakiti, (b) bir di- ya da poliaminden türetilen az miktarda bir ilk Mannich baz deterjani, (0) bir di-alkil monoaminden türetilen az miktarda bir ikinci Mannich baz deterjani, (d) bir hidrokarbil amid ve bir hidrokarbil imidi kapsayan gruptan seçilen bir asinmaya-karsi bilesen ve (e) Cs-Czo alkilfenol propoksilati içeren bir polieter tasiyici akiskan, burada, yakit bilesimindeki ilk Mannich baz deterjanin ikinci Mannich baz deterjana agirlik orani 1:6 ila yaklasik 3:1 arasindadir; yakit bilesimi motora saglanir ve yakit bilesimi motorda yakilir. Istem 18'in usulü olup, burada, yakit bilesimi, ayrica, bir suksinimid deterjani içermektedir. 20. Istem 18'in usulü olup, burada, yakit bilesimindeki ilk Mannich baz deterjanin ikinci Mannich baz deterjana agirlik orani 1:4 ila yaklasik 2:1 arasindadir. 21. Istem 18'in usulü olup, burada, yakit bilesimindeki ilk Mannich baz deterjanin ikinci Mannich baz deterjana agirlik orani 1:3”ten büyük bir deger iIa yaklasik 1:1 arasindadir. TR TR TR