TARIFNAME DISTAN YANMALI MOTOR Bulus; Distan yanmali olarak çalisan bir motor tasarimiyla ilgilidir. Distan yanmali motorlar yakitin yanmasi ile sistemde çalisacak olan farkli bir akiskani isitarak o akiskan araciligi ile enerji dönüsümünü yapan motorlardir.Günümüzde distan yanmali motorlar Stirling motorlari ve Buhar motorlari olarak ikiye ayrilmaktadirlar.Bu motorlardan Buhar motorlari, buhar kazaninda suyun disaridan isitilarak yüksek basinçli buhar olusturulmasi ve bu yüksek basinçli buharin silindirlerdeki pistonlari hareket ettirmesi prensibiyle çalisirlar.Bu motorlar çok karmasik mekanik tasarima sahip olup maliyetleri yüksek kullanilabilirlikleri düsüktür.Çok fazla yer kaplarlar ve çok agirdirlar,sürekli yüksek basinçli buhar depolandigi içinde tehlikeli ve güvenirligi düsük,verimleride düsüktür. Diger bir distan yanmali motor modeli olan stirling motorlar ise daha verimli ve daha güvenilirdirler ancak bu motorlarda teknik olarak yine karmasik,agir ve maliyetleride yü ksektir.Çogu modellerinde Çift piston veya çift silindirlere ihtiyaç duyduklarindan çok daha fazla yer kaplarlar.Bu yüzden agirliklari fazladir.Ayrica bu motorlarda kullanilan isi esanjörleri bu motorlarin isil verimini düsürür ve isitma ve sogutma için çok fazla enerji tüketimine sebep olurlar.Bu motorlarin üretilmesi içinde günümüz motor üretim tesislerinde çok büyük degisikler yapilmasi gerektir. Söz konusu bulusumuzdaki distan yanmali motor konseptinde,klasik içten yanmali motorlardaki standart silindir,piston,biyel kolu,krank mili parçalari ayni sekilde mevcuttur.Bu parçalara ek olarak bir yakit püskürtme enjektörü,silindir kapaginda bir isitma odasi ve bu odanin dis kismini çevreleyen kanatçiklar ve yanma kanallari vardir.Ayrica bu kisimda isitmayi saglamak için yakit deposundan ve silindirden gönderilen gaz yakiti ateslemeye yarayan bir atesleme bujisi vardir.SiIindirin alt ölü noktasinin biraz yukarisinda gaz tahliye kanali veya borusu veya kanallari vardir.Bu kanalin veya borunun hemen çikis kisminda gazin kesilmesini saglayan bir elektronik valf veya kapakçik bulunur. Bu kanal veya metal hortum yukarida silindir kapagindaki isitma odasina silindirden çikan gazlari göndererek burada yanmasini ve isi olusturmasini saglar.Bu motorda klasik subap sistemi yoktur buda bu motorun mekanik verim konusunda büyük avantaj saglar.Bu motorda ayrica sogutma sistemine gerek yoktur bu yüzden isil verimi yüksektir.Ayrica pahali turbosarj veya kompressör sistemleri, pahali yüksek basinçli ve hassas enejeksiyon sistemlerine gerek yoktur.Motorda asiri yüksek basinçta patlama olmadigindan motor daha uzun ömürlü,daha sessizdir ve çok kalin ve agir metal parçalara gereksinim duymaz.Ayrica yanmada yüksek isilar ortaya çikmadigi için eksoz emisyonlari son derece düsüktür. Bu motorda yakit olarak sivilastirilmis LPG,CNG ve hidrojen gibi yakitlar kullanilabildigi için eksoz emisyonlari son derece az veya hidrojen kullanilirsa eger neredeyse sifir emisyon olusturmaktadir.Bu motor konsepti özellikle hibrit araçlar ve jeneratörler içinde hem sessiz olmasi hem çevreci olmasi hemde hafif ve maliyeti düsük,tamir ve bakimlari düsük,uzun ömürlü olmasindan dolayi vazgeçilmezdirler. SEKILLERIN AÇIKLAMASI Bu bulusun amacina ulasmak için distan yanmali motor tasarimlari ekli sekillerde gösterilmistir. SEKIL 1 : Distan yanmali motorun birinci ve ikinci zamanlarinin görünüsüdür. SEKIL 2 : Distan yanmali motorun tüm aksamlariyla genel görünüsüdür SEKILLERDEKI REFERANSLARIN AÇIKLAMASI: 1: SOGUTMA ENJEKTÖRÜ 2: ISITMA ODASI 3: ATESLEME BUJISI 4: GAZ çiKis KANALI : GAZ ÇIKIS BORUSU : EKSOZ BORUSU 7: ATESLEME SISTEMI 8: ISITMA ODASI ENJEKTÖRÜ 9: YAKIT FILITRESI : SILINDIR BLOGU 11: SILINDIR 12: PISTON 13: BIYEL KOLU 14: SEKMAN : KRANK MILI 16: SILINDIR KAPAGI 17: YAKIT DEPOSU 18: YAKIT BORUSU 19: HAVA FILITRESI : MARS MOTORU BU LUSU N AÇIKLANMASI Söz konusu bulus,normal bir içten yanmali iki zamanli veya dört zamanli motorlardaki standart parçalar olan; Silindir blogu(10),Silindir(11),Silindir bujisi(3),Mars motoru(20),Hava filitresi(19),Yakit deposu(17),Yakit borusu(18),Eksoz borusulß) gibi parçalardan olusmaktadirlar.Bu parçalara ek olarak ayrica Silindirin alt ölü noktasina yakin yerinde gaz çikis kanali(4) ve bu kanala bagli olarak Gaz çikis borusu(5) vardir.Gaz çikis borusuda(5) isitma odasina baglanir(2).lsitma odasi ise(2) Yakit deposundan(17) ve Gaz çikis borusundan(5) gelen yanici gazlarin Atesleme Bujisi(3) sayesinde yakilarak isitilmasi saglanir.Bu parçalara ek olarakta her silindir(11) için bir adet Sogutma Enjektörü(1) vardir. Söz konusu bulus motoru distan yanma prensibine göre çalismaktadir.Bu motorda iki farkli zaman meydana gelmektedirMotorun çalisabilmesi için öncelikle yakit deposundan(17) gelen gaz yakit(lpg,cng,hidrojen) isitma odasi enjektörine(8) gelir ve burada atesleme bujisi(3) sayesinde ateslenerek gaz yakitin yanmasi saglanir.Bu yanma silindir kapaginda(16) bulunan isitma odasini(2) isitarak motoru çalismaya hazir hale getiriszitma saglandiktan sonra mars motoru(20) krank milini(15) döndürerek oda pistonlari(12) hareket ettirerek motorun çevriminin baslamasini saglar. Ilk önce piston(12) üst ölü noktada iken elektronik kontrollü sogutma enjektörü(1) silindir(11) içerisine düsük basinçta gaz yakiti yavasça püskürtür.Bu püskürtme sonucu isitma odasina(2) geçen gazlar burada isinin etkisiyle genlesir ve pistonu(12) asagi dogru hareket ettirir. Piston(12) alt ölü noktaya geldiginde Gaz çikis kanali(4) açilir ve bu kanaldan silindir(11) içeresindeki sicak gazlar gaz çikis borusu(5)sayesinde isitma odasi enjektörlerine(8) gider.Bu enjektörler bu yakiti silindir kapaginda ki(16) isitma odasina(2) püskürtürler ve buradaki atesleme bujiside(3) bu yakiti atesleyerek isitma odasinin(2) isitilmasinin sürekliligi saglanmis olur. Piston(12) alt ölü noktaya geldiginde silindir(11) içerisindeki tüm sicak gazlar çikmayabilir,tam bu esnada silindir(11) içersine sogutma enjektörü(1) yakit deposunda(17) sivilastirilmis halde bulunan gaz yakiti yüksek basinçla aniden püskürterek,Sivilastirilmis yüksek basinç altindaki gazlarin ani basinç düsmesi sonucu,ani buharlasma yapmasindan dolayi çevresinden isiyi çekerek bulundugu ortami veya temas ettigi ortami sogutmasi fizksel kanununa göre,silindir(11) içerisini ve silindir(11) içerisinde kalmis gazlari aniden sogutarak silindir(11) içerisinde hem bir sogutma hemde bir vakum etkisi olusturur. Bu sogutma etkisiyle silindirlerin(11) asiri isinmasi önlenir ve vakum etkisiylede pistonun(12) yukari dogru çekilmesiyle ek bir is gücü olusturulmus olunur.Piston(12) üst ölü noktaya dogru çikarken silindir(11) içersindeki soguk gazda isitma odasina(2) dogru giderek orada isinmaya baslar tekrardan ve piston(12) üst ölü noktaya geldiginde artik isitma odasindaki(2)gazlar isitma odasi enjektörlerinin(8) isitma odasini(2) isitmasi sayesinde ve pistonun(12) olusturdugu basinçla tekrar maksimum sicakliga ulasmistir ve bu noktada sicak gazlar genleserek pistonu(12) asagi dogru güçlü bir sekilde ittirerek tekrar bir arti is meydana getirmis olunur.Piston(12) tekrar alt ölü noktaya gelince tekrar gaz çikis kanali(4) açilir ve buradan gazlar isitma odasi enjektörlerine(8) giderek orada yakilir.Yanma sonucu çikan gazla eksoz borusundan(6) en düsük kirlilik emisyonuyla atmosfere gönderilir. Piston(12) alt ölü noktadayken yine sogutma enjektöründen(1) yüksek basinçla ani olarak sivilastirilmis yakit püskürtülerek tekrar silindir(11) içerisinde bir sogutma ve vakum etkisi olusturularak pistonun(12) yukari dogru çekilmesi ve burada da bir miktar arti is olusturlmasi ayrica çalisma çevriminin simetrik olara devam etmesi saglanirMotorda daha yüksek devir veya güç istendiginde isitma odasinin(2),isitma odasi enjektöründen(8) daha fazla yakit gönderilerek daha fazla isitilmasi ve sogutma enjektörününde(1) silindir(11) içerisine daha fazla yakit püskürtmesiyle daha fazla vakum elde edilmesi sonucu devir ve güç artirimi saglanir.Bu motor konsepti daha fazla güç gerektiren yerlerde çok silindirli olarakta tasarlanip çalisabilmektedir. Ayrica motorun çalisma güvenligi ve çevre güvenligide gaz yakitlarla çalistigi için motor stop ettirildigi zaman sogutma enjektörü(1) yakit püskürtmeyi keser ve piston(12) gaz çikis kanalini(4) kapatarak silindir(11) içerisindeki gazlarin motor çalismazken disari ortama sizmasi engellenmis Bulus sanayide tüm kara,hava,deniz ve uzay tasitlarinda, jeneratörlerde ve hibrit araç ve hibrit makinelerde güç üretmek için kullanilabilir. TR TR TR TR TR