Przedmiotem wynalazku jest sposób powlekania rdzeni, zwlaszcza tabletek substancjami blonotwór¬ czymi oraz urzadzenie do powlekania rdzeni zwlaszcza tabletek substancjami blonotwórczymi.Lakierowanie rdzeni, sluzace do wytwarzania szczelnej powloki z substancji blonotwórczych, ewentualnie z dodatkiem substancji pomocniczych, jest sposobem, którego znaczenie dla przemyslu farmaceutycznego stale wzrasta. Zwykle tabletki, wytwarzane przez wytlaczanie z substancji leczni¬ czych i srodków wypelniajacych i wiazacych, na¬ lezy z róznych powodów zaopatrzyc w powloke.Do najwazniejszych przyczyn naleza: ochrona przed pylem z tabletek, gdy mamy do czynienia z barwnymi lub wysoce czynnymi substancjami 15 leczniczymi, maskowanie nieprzyjemnego smaku lub zapachu substancji czynnej, ulatwione polykanie dzieki bardziej gladkiej lub nie przylegajacej po¬ wierzchni tabletki oraz ochrona substancji, zawar¬ tych w tabletce za pomoca powloki, odpornej na *• dzialanie soków zoladkowych i poprawa wygladu tabletek.Do najwazniejszych powlekanych tabletek nale¬ za drazetki otoczone gruba warstwa cukru i dra¬ zetki powlekane lub lakierowane, posiadajace je¬ dynie cienka powloke. Lakierowanie tabletek w stosunku do wytwarzania drazetek cukrowych zy¬ skuje stale na znaczeniu, dzieki zaletom takim, jak — racjonalny sposób wytwarzania, znacznie mniejszy przyrost wagi i wielkosci, wytwarzanie 30 od razu rowków i oznaczen na tabletce oraz wyz¬ sza odpornosc na wplywy klimatyczne i w zwiazku z tym latwiejsze pakowanie.Znany sposób lakierowania rdzeni, zwlaszcza ta¬ bletek przeprowadza sie, zgodnie z obecnym sta¬ nem techniki, w oparciu o dwie zasady, a miano¬ wicie: przez lakierowanie w kotle do drazowania oraz lakierowanie w zlozu fluidalnym.Kotly do drazowania sa symetrycznymi wobec osi obrotu naczyniami, obracajacymi sie dookola swojej poziomej lub ustawionej skosnie osi. Dzieki temu wprowadzane rdzenie przewracaja sie. Sub¬ stancje sluzace do powlekania natryskuje sie w postaci wodnej lub organicznej zawiesiny lub roz¬ tworu na poruszajace sie rdzenie i nastepnie usu¬ wa rozpuszczalnik za pomoca zimnego lub cieplego powietrza.Podczas, gdy przy powlekaniu warstwa cukru rdzenie musza byc dobrze nawilzone zawiesina do drazowania celem uzyskania równomiernej powlo- czki na 'drazetce, nalezy zwykle tego unikac przy lakierowaniu, poniewaz rdzenie moglyby sie skle¬ jac. Szybkie rozprowadzenie zawiesiny do lakie¬ rowania za pomoca rozpryskiwania jest z tego wzgledu równie konieczne, jak jednoczesne susze¬ nie. Po opublikowaniu przez Hessa i Jansena w pu¬ blikacji „Lackierte Tabletten und Filmdragees" (Pharmac. Acta Helvetiae nr 10/1969), strona 599, rozwiazuje ten problem w ten sposób, ze przepro¬ wadza sie znaczna ilosc (kilkaset do kilku tysiecy) 83 86483 864 krótkotrwalych natrysków, podczas gdy w okresie miedzy nimi prowadzi sie suszenie przez wdmuchi¬ wanie cieplego powietrza. W ten sposób tabletki w kotle nigdy nie staja sie tak wilgotne, aby mo¬ gly ta powodowac sklejanie sie ze soba lub parzy- klejanie do scianki kotla.Jako istotne zalety tego sposobu nalezy wymie¬ nic, ze stosowane aparaitury sa nadzwyczaj proste i w wielu przypadkach juz sa znane do wytwa¬ rzania drazetek, powlekanych cukrem. Poniewaz przepustowosc w praktyce zalezy jedynie do po¬ jemnosci kotla mozna stosunkowo latwo przera¬ biac znaczne ilosci. Istotna wada tego sposobu po¬ lega na tworzeniu sie mgly przy natryskiwaniu, która pokrywa lakierem nie tylko rdzenie, lecz równiez scianke "kotla, przewody odsysajace i oto¬ czenie, co poza nieprzyjemnym zanieczyszczeniem prowadzi do utraty 50% wtryskiwanej ilosci lakieru.W sposobie zloza fluidalnego naczynia, sluzace do obróbki, sa nieruchome. Rdzenie -unosi i utrzy¬ muje w ruchu wirowym strumien powietrza. Do tego zloza fluidalnego Wtryskuje sie zawiesine lakieru i jednoczesnie suszy za pomoca strumienia powietrza który rdzenie unosi (Zeller „Lakieren von Bresslingen im der Fluigsidhicht" Pharmaz. In- dusitrie 1969, tom.31, strona 11).Zalety takiej technologii polegaja na szybkim su¬ szeniu rdzeni dzieki duzemu przeplywowi powietrza i na mozliwosci pracy w zamknietej przestrzeni, co umozliwia zachowanie czystosci. Wada jest dosc znaczny koszt aparatury i koniecznosc przeprowa¬ dzania w wiekszosci przypadków nowych inwesty¬ cji. Do dalszych wad naleza wysokie naklady pro¬ dukcyjne wskutek znacznego zuzycia powietrza przy stosunkowo malych szarzach (okolo 10—30 kg). Ponadto jedynie stosunkowo twarde rdzenie mozna wprowadzic do takiego zloza fluidalnego bez narazania ich na wzajemne scieranie.Celem wynalazku bylo znalezienie siposobu, la¬ czacego zalety lakierowania w drazownicy z zale¬ tami stosowania zloza fluidalnego.Nieoczekiwanie osiagnieto to przez wdmuchiwa¬ nie pomiedzy rdzenie powietrza suszacego do zwy¬ kle stosowanej drazownicy nie, jak dotychczas, na powierzchnie rdzeni poruszanych przez ruch obro¬ towy kotla, lecz za pomoca rury zanurzeniowej, której wylot znajduje sie blisko dna drazownicy i wtryskujac zawiesine wzglednie iroztwór z substan¬ cjami tworzacymi film do worka powietrznego utworzonego dookola wylotu rury zanurzeniowej.Okazalo sie, ze mimo jednoczesnego silnego stru¬ mienia powietrza suszacego, rozpylona mgla osadza sie ilosciowo na rdzeniach i dzieki temu unika sie uciazliwego zanieczyszczania dirazownicy i otoczenia, a ponadto czesciowo utraty zawiesiny lakieruja¬ cej. Poniewaz powietrze suszace styka sie inten¬ sywnie z rdzeniami okazalo sie równiez, ze jego ilosc w stosunku do sposobów konwencjonalnych mozna zmniejszyc w sposób istotny i mimo to uzy¬ skac szybki efekt suszacy.Dla sposobu wedlug wynalazku zupelnie nie jest istotne jaka recepture lakieru sie stosuje, tak dlu¬ go, jak lakier posiada niska lepkosc, pozwalajaca na dobre rozpryskiwainie. Ponadto do przerobu na¬ daja sie rdzenie wszelkiego rodzaju, które sa do¬ statecznie trwale równiez w warunkach stosowa¬ nych przy powlekaniu cukrem.Do powlekania rdzeni substancjami blonotwór¬ czymi stosuje sie.urzadzenie, bedace równiez przed- miotem wynalazku./Urzadzenie sklada sie ze znanej drazownicy, dy¬ szy rozpylajacej z doprowadzeniem dla substancji folonotwórczych i dla powietrza , suszacego, przy czym wedlug wynalazku dysza rozpylajaca umie- io szczona jest w rurze zanurzeniowej*/ ctÓTej wylot znajduje sie w poblizu dna drazownicy.Zarówno ksztalt, jak i umiejscowienie rury za¬ nurzeniowej mozna w znacznym stopniu modyfi¬ kowac ,nie wychodzac poza zakres wynalazku. Ko- rzy,stne postacie wykonania rury zanurzeniowej przedstawione sa na rysunku jako fig. li fig. 2.Fig. 1 przedstawia zakrzywiona rure 1, której otwór 3 znajduje sie w pozycji prawie prostopa¬ dlej i w której srodku umieszczona jest dysza rozpylajaca 2. Doprowadzenie do dyszy rozpylaja¬ cej 4 umocowane jest wspólosiowo w rurze zanu¬ rzeniowej.Fig. 2 przedstawia pionowa rure zanurzeniowa, której poziomy otwór 3 jest rozszerzony w kie- runku ruchu obrotowego nie pokazanej na rysun¬ ku drazownicy. Dysza rozpylajaca 2 umieszczona jest wewnatrz przy dolnym koncu rury zanurzenio¬ wej tak, ze rozpryskiwany strumien przebiega w kierunku ruchu rdzeni. Doprowadzenie 4 do dyszy rozpylajacej w tym przypadku umocowane jest na scianie wewnetrznej rury zanurzeniowej.Sposób wedlug wynalazku polega na tym, ze wtryskuje sie zawiesine lub roztwór substancji, tworzacych blone, do strumienia powietrza susza- cego, otoczonego ze wszystkich stron poruszaja¬ cymi sie rdzeniami.Celem uzyskania szczególnie równomiernej po¬ wloki korzystnie skierowuje sie strumien susza¬ cego powietrza, a wiec i strumien rozpryskiwanej *o zawiesiny lakieru w kierunku, odpowiadajacym ruchowi rdzeni w wyniku ruchu obrotowego pod¬ kladu i dzialania sily ciezkosci.Podczas, gdy przy konwencjonalnym sposobie lakierowania w drazownicy konieczne sa dysze 45 jednoskladnikowe celem ograniczenia powstawania mgly i z tego wzgledu trzeba stosowac cisnienie rozpylajace do 150 atmosfer, mgla tego rodzaju v* sposobie wedlug wynalazku nie przesizkadza. Dla¬ tego tez mozna w sposobie wedlug wynalazku sto- 50 sowac z powodzeniem dysze dwuskladnikowe, na¬ pedzane powietrzem rozpylajacym o cisnieniu 2— —5 atmosfer.Szczególnie korzystna okazala sie okolicznosc, ze sposobem wedlug wynalazku mozna pokrywac po- 55 szczególne tabletki lub rdzenie scisle okreslona iloscia lakieru. Dzieki temu mozna wprowadzac do zawiesiny lakieru substancje czynne o wyso¬ kiej aktywnosci, przy czym mozna je dozowac z duza dokladnoscia. 60 Nastepujace przyklady wyjasniaja blizej wyna¬ lazek, nie ograniczajac jego zakresu.Przyklad I. W drazownicy umieszcza sie 50 kg rdzeni drazetek placebo (rdzenie nie zawieraja sub¬ stancji czynnej), zaopatrzonych w rowek. Srednica 65 rdzeni wynosi 10 mm, a ich twardosc 3 kp )we-5 83 864 6 dlug Stokesa). Przecietna waga rdzenia wynosi 333 mg.Rure z polipropylenu o wewnetrznej srednicy 8 cm, która poprzez zakrzywienie przechodzi w czesc koncowa o 12 crn zanurza sie pomiedzy rdze- 5 nie. Otwór wylotu powietrza jest skierowany w strone w dól przebiegajacego przeplywu rdzeni.W srodku •wylotu powietrza znajduje sie dyszia dwuskladnikowa, której ksztat ze wzgledu aero¬ dynamicznych jest stozkowy. Otwór dyszy wynosi le 1,5 mm. Zawiesine lakieru, stale poruszana mie¬ szadlem doprowadfea isie beEmsnlienibwo. Cisnienie rozpylajace wynosi 2 atmosfery. Wydajnosc rury zanurzeniowej wynosi 500 nrtygodzine. .Wdmuchi¬ wane powietrze posiada temperature otoczenia.Za 'pomoca opisanego urzadzenia natryskuje sie na rdzenie w ciagu 50 minut 6000 g zawiesiny lakieru, o nastepujacym skladzie: Kationowy polimeryzat skladajacy sie 20 z metakrylanu dwumetylo-aminoetylo- wego (12,5%) 300 czesci Talk 50 czesci Dwutlenek tytanu o specjalnej wielko¬ sci ziaren (RN 56) 40 czesci 25 Barwnik zólty (tartrazyna: sól trójsodo¬ wa kwasu 4-/4,-sulfo-r-fenylazo-[l-/4- -sulfofenylo/-5-hydroksypirazolo-3-kar- boksylowego], EWG-Nr. E 102) wytra¬ cona w postaci nierozpuszczalnej ma 30 tlenku glinu) 20 czesci Poliglikol 10 czesci (50% roz¬ twór WOd- ^y) 35 Etanol 580 czesci Po zakonczeniu nanoszenia lakieru, pozostawia sie rdzenie jeszcze przez okolo 5 minut w urucho¬ mionej aparaturze. Dzieki temu na drazetkach po¬ wstaje polysk. Sredni przyrost wagi wynosi 6 mg/ 40 /rdzen.Przyklad II. Roztwór lakieru nanosi sie w aparaturze opisanej w przykladzie I, z nastepu¬ jacymi zmianami: ksztalt rury zanurzeniowej jest taki, jak przed¬ stawia fig. 2. Ksztalt i umieszczenie dyszy przed¬ stawia fig. 2, a srednica jej otworu wynosi 1 mm, powietrze suszace doprowadza sie w ilosci 300 m3 i o temperaturze20°C so etyloceluloza 60 czesci poliwinylopiroilidon 10 czesci stearynian polioksyetylenowy 10 czesci czterochlorek wegla 880 czesci izopropanol 40 czesci 55 Przyklad III. W drazownicy pokrywa sie la¬ kierem 50 kg granulatu placebo w ksztalcie szta- bek (sredni ciezar. 10 mg, dlugosc 5 mm, srednica 1,5 mm) analogicznie, jak w .przykladzie I. Za¬ miast barwnika zóltego stosuje sie taka sama ilosc brunatnego pigmentu z (tlenkiem zelaza.Ilosc nanoszonego lakieru: 8000 g.Przyklad IV. W aparaturze, omówionej w przykladzie I, natryskuje sie 50 kg okraglych rdzeni placebo o srednicy 10 mm i sredniej wadze jednego rdzenia 333 mg lakierem o nastepujacym skladzie: Anionowy polimeryzat z kwasu meta¬ krylowego i estru kwasu metakrylowe¬ go o liczbie kwasowej 292 Anionowy polimeryzat z kwasu meta¬ krylowego i estru kwasu metakrylo¬ wego o liczbie kwasowej 178 Talk Skazony etanol (okolo 96%) 60 8000 g 8000 g 5800 g 18200 g Przyrost wagi gotowych lakierowanych drazetek wyniósl srednio 43 mg. Ich rozpad odpowiada wy¬ mogom dla odpornych na soki zoladkowe powlok wedlug DAB 7.Przyklad V. Na 1O000 sztuk kapsulek placebo z twardej zelatyny o ksztalcie podluznym i wiel¬ kosci 2, o sredniej wadze 438 mg nanosi sie w drazownicy za pomoca urzadzenia wedlug przy¬ kladu III nastepujacy roztwór lakieru: hydroksjrpropylometylo-ftalan celulozy 42,0 g ftalan dwuetylowy 12,6 g aceton 365,4 g Kapsulki daja sie lakierowac bez trudnosci.Przyrost wagi na jedna kapsulke wynosi srednio 42 mg.Przyklad VI. Analogicznie, jak w przykla¬ dzie I, traktuje sie 50 kg okraglych rdzeni draze¬ tek placebo o sredniej wadze jednej drazetki 333 mg i o srednicy 10 mm nastepujacym roztwo¬ rem lakieru: Kationowy polimeryzat (z przykladu I) 300,0 czesci talk 49,5 czesci Ti02 (z przykladu I) 40,0 czesci zólty barwnik (z przykladu I) 20,0 czesci poliglikol 10,0 czesci (50% roz¬ twór wodny) digoksyna 0,5 czesci etanol 580,0 czesci Sredni przyrost wagi wynosi 6 mg/rdzen. W war¬ stwie lakieru, powlekajacego kazdy rdzen, znajdu¬ je isie 0,2 mg digoksyny. Oznaczenia analityczne, wedlug USP 17, strona 198, przeprowadzone na 50 lakierowanych drazetkach, wykazuja zawartosc 0,2 mg ±10°/o. Lakierowanie sposobem wedlug wy¬ nalazku umozliwia dostatecznie dokladne dawko¬ wane rozmieszczenie niewielkiej ilosci substancji czynnej w warstwie lakieru. PL