Sposób hamowania czólenka tkackiego w wyrzutni czólenkowej krosna i urz^.zenie do stosowania tego sposobu Przedmiotem wynalazku jest sposób hamowania czólenka tkackiego w wyrzutni czólenkowej, w której czólenko doprowadza sie do ciernego wspóldzialania z ukladem mas osadzonych obrotowo a co za tym idzie do nadania tym masom ruchu obrotowego Przedmiotem wynalazku jest równiez urzadzenie do stosowania tego sposobu.W znanych krosnach tkackich w których czólenko wylatuje swobodnie z wyrzutni czólenkowej usytuowa¬ nej po jednej stronie krosna do drugiej wyrzutni czólenkowej usytuowanej po jego drugiej stronie, czólenko to zostaje kazdorazowo zahamowane przez umieszczone w wyrzutni cierne elementy hamujace od szybkosci dobiegu do pewnej szybkosci szczatkowej. Czólenko, posiadajace jeszcze te szczatkowa szybkosc uderza nastepnie o zderzak, który moze byc osadzony na urzadzeniu przerzutowym. Hamulec cierny czesto stanowi sciana boczna wyrzutni czólenkowej, pokryta wykladzina hamulcowa, która sprezynujac podatnie naciska na czólenko w kierunku stalej prowadzacej sciany przeciwleglej.Taki sposób hamowania czólenka ma te wade, ze w wyniku drgan podatnej sciany, zmian w okladzinie hamulcowej pod wplywem temperatury i zuzycia oraz innych przyczyn, wystepuja duze wahania sily hamowa¬ nia, wskutek czego szybkosc z jaka czólenko zderza sie ze zderzakiem równiez waha sie w bardzo szerokich granicach i w skrajnych przypadkach moze nastapic sprezyste odbicie czólenka, albo tez nie osiagniecie przez to czólenko jego polozenia koncowego. Nie jest wiec zabezpieczone stale jednakowe zatrzymanie czólenka, co moze pociagnac za soba powstanie zaklócen zarówno podczas wymiany cewki, jak i w samej czynnosci przerzutu czólenka. Wytrzymalosc podatnej sciany na nacisk czólenka, jak i wspólczynnik tarcia wykladziny hamulcowej sa oczywiscie ograniczone. Hamowanie czólenka tym sposobem ogranicza predkosc przelotu czólenka, a tym samym obroty robocze krosna tkackiego.Zadaniem wynalazku jest sposób okreslonego na wstepie typu, przy którym wyeliminowane by zostaly opisane niedogodnosci, a zwlaszcza aby mozliwie najmniejszym nakladem mozna bylo osiagnac stale to samo miejsce zatrzymywania sie czólenka.W mysl wynalazku zadanie powyzsze zostalo rozwiazane w ten sposób, ze energia kinetyczna czólenka jest przenoszona na uklad mas nie posiadajacy wlasnych elementów hamujacych, a po zatrzymaniu sie czólenka wsku¬ tek jago dojscia do zderzaka, nadal jest wspóldzialanie cierne wprawionego przez czólenko w ruch obrotowy ukla¬ du mas z unieruchomionym czólenkiem, az do chwili, gdy uklad obracajacych sie mas, glównie wskutek ciernego '. hamowania przez nieruchome czólenko, zamieni swa energie kinetyczna w energie cieplna i wskutek tego ulegnie zatrzymanig.2 80 992 Przed miotom wynalazku jest ponadto urzadzenie do stosowania opisanego wyzej sposobu, obejmujace uklad masowy, zawierajacy dwie ustawione z korzyscia jedna za druga równolegle do kierunku ruchu czólenka tkackiego rolki, przy czym rolki te sa opasane pasem napedowym, którego odcinek od strony drogi czólenka jest równiez, co najmniej w przyblizeniu, równolegly do kierunku ruchu tego czólenka tkackiego.Wedlug wynalazku, blizsza srodkowi przesmyku rolka osadzona jest nieprzesuwnie i ma mniejszy moment bezwladnosci niz rolka dalsza od srodka przesmyku, która jest osadzona przesuwnie, w kierunku przeciwnym do kierunku dzialania elementu sprezystego, w kierunku wymienionej blizszej rolki i ma od tej ostatniej wiekszy moment bezwladnosci.Wedlug dalszej cechy wynalazku, pas osadzony na wymienionych rolkach wyznacza przestrzen wolna w sasiedztwie odcinka tegoz pasa blizszego drogi czólenka. Wymienione rolki osadzone sa w osobnej ramie wzglednie obudowie, która to obudowa zamocowana jest w sposób umozliwiajacy jej zblizanie sie lub oddalanie od czólenka tkackiego, zarówno ruchem skretnym, jak i posuwistym.Przedmiot wynalazku jest przedstawiony w przykladzie wykonania na rysunku, który przedstawia urzadzenie w widoku oraz czesciowym przekroju.Na ryc jnku uwidoczniona jest czesc czólenka 1 wraz z cewka watkowa 3.Czólenko 1 przechodzi z przesmyku do wyrzutni czólenkowej w kierunku oznaczonym strzalka 2. Do dna 4 tej wyrzutni zamocowana jest boczna prowadnica 5 czólenka 1. Naprzeciw prowadnicy 5 zainstalowany jest korpus 6 o ksztalcie skrzynki wzglednie ramy, który równiez zamocowany jest trwale do dna 4 wyrzutni czólenkowej. Sciana 34 korpusu 6 zwrócona do prowadnicy 5, posiada powierzchnie wlotowa 7 w postaci lejka oraz okienko 8. Poprzez to okienko 8 wychodzi do wyrzutni czólenkowej pas 11, owijajacy sie wokolo dwóch rolek 9 i 10. Waly 12 i 13 rolek 9 i 10 osadzone sa w obudowie nosnej 14, która jest przyciskana do sciany tylnej 36 korpusu 6 za posrednictwem sprezyn 15, 16, przy czym ich nacisk jest regulowany za pomoca srub 17, 18.Obudowa nosna 14 zamocowana jest w kierunku prostopadlym do dna 4 wyrzutni czólenkowej poprzez powierzchnie dna i powierzchnie pokrywajaca korpus 6, a w kierunku drogi czólenka poprzez kolki slizgowe 38, które slizgaja sie w otworach prowadzacych 39, znajdujacych sie w scianie tylnej 36 korpusu 6, tak, ze obudowa nosna 14 ma umozliwiony obrót dookola osi prostopadlej do dna 4 wyrzutni czólenkowej.Wielkosc pasa 11, wystajacego poprzez okienko 8 do wyrzutni czólenkowej, regulowana jest poprzez uderzenie dwóch nosków 19 o dwa skrzydelka 21, na dzwigniach wahliwych 23, 24, uruchamianych za pomoca krzywek stycznych 41 i 42.Na wale 13 rolki 10 zamocowane sa obracajace sie wspólnie zwalem 13, wymienne obciazniki 25, 25', 25". Polaczenie miedzy walem 13 i obciaznikami 25, 25', 25" moze byc sztywne lub sprezyste. Naprezenie pasa 11 regulowane jest za posrednictwem sprezyny 26, która wspiera sie ostala sciane poprzeczna 27 obudowy nosnej 14, oddzialywujacej na przesuwne ulozyskowanie 29 walu 13 w rowku wzdluznym 28 obudowy nosnej 14.Poprzez otwór 30 w dnie wyrzutni czólenkowej wystaje w plaszczyznie przerzutu czólenka goniec czólenkowy 31, zamocowany na bijaku 32. Z tylu poza goncem czólenkowym 31 i bijakiem 32 zainstalowany jest jako ogranicznik ruchu amortyzator 33.Dzialanie urzadzenia polega na wylocie czólenka 1 z przesmyku do przestrzeni utworzonej z dna 4 wyrzutni czólenkowej, sciany prowadzacej 5 i powierzchni przedniej pasa 11, przy czym powierzchnia wlotowa 7 stanowi wlasciwe wprowadzenie czólenka 1. Pas 11, stanowiacy czesc skladowa sprezystej obudowy nosnej 14, przyciska czólenko 1 do sciany prowadzacej 5. W momencie zetkniecia sie czólenka 1 z pasem 11, pas jest nieruchomy, chociaz mozliwym bylby równiez taki uklad, w którym caly uklad masowy, skladajacy sie z pasa 11, rolek 9 i 10 oraz obciazników 25, 25', 25" bylby wprawiony uprzednio w ruch obrotowy w kierunku nadajacym pasowi 11 ruch zgodny lub tez przeciwny do ruchu nadbiegajacego czólenka, tak, by energia tego ukladu masowego badz to sprzyjala, badz tez przeszkadzala temu ruchowi czólenka, umozliwiajac tym sposobem zamierzone ksztaltowanie warunków tego ruchu. W opisywanyni przypadku jednak, pas 11, a z nim razem obciazniki 25, 25', 25" zostaja dzieki sile tarcia miedzy tym pasem a czólenkiem przyspieszone, az szybkosc pasa zrówna sie z szybkoscia przyhamowanego w miedzyczasie czólenka t. Wielkosc tych zrównanych szybkosci zalezy od momentu bezwladnosci poruszajacych sie wraz z pasem 11 obciazników 25, 25', 25", tak, ze moze ona byc regulowana do zadanej wartosci przez odpowiedni dobór tych obciazników.Dzieki tarciu, zwlaszcza czólenka 1 o stala sciane prowadzaca 5, a takze w ulozyskowaniu rolek 9 i 10 oraz w samym pasie 11, przy czym to ostatnie ma charakter tarcia miedzyczasteczkowego, nastepuje przy tym zuzycie energii kinetycznej, dzieki czemu maleje tez szybkosc ukladu ruchowego, skladajacego sie z czólenka, pasa, rolek, i obciazników. To hamowanie, niejako towarzyszace, wynika z praw fizyki i jako takie nie ma zwiazku ze sposobem wedlug wynalazku. Podczas dalszego ruchu czólenko 1 swoim zakonczeniem uderza o goniec czólenkowy 31, który opiera sie o amortyzator 33. Pas 11, a z nim obciazniki 25, 25', 25" znajda sie80 992 3 wstanie bezruchu w glównej mierze poprzez sile tarcia miedzy pasem i w obecnej chwili juz nieruchomym czólenkiem 1, w zwiazku z czym czólenko 1 nacisnie na goniec czólenkowy 31 i zostanie przytrzymane prawidlowo w swym koncowym polozeniu.Hamujacy odcinek pasa 11 wystaje na tyle daleko do wyrzutni czólenkowej, by odcinek ten swym zasiegiem obejmowal zakonczenie czólenka. Poprzez ulozyskowanie rolek 9 i 10 w obudowie nosnej 14, dajacej sie poruszac prostopadle do kierunku ruchu czólenka 1 i równolegle do dna 4 wyrzutni czólenkowej oraz poprzez specjalny uklad tych rolek wedlug wynalazku, w mysl którego to ukladu rolka 9, osadzona w obudowie nosnej 14 blizej srodka przesmyku ma mniejsza bezwladnosc niz druga rolka 10, która jest osadzona dalej od tegoz srodka przesmyku i ma nie tylko wiekszy moment bezwladnosci niz rolka 9, lecz w odróznieniu od tej ostatniej jest osadzona w obudowie 14 przesuwnie wbrew dzialaniu sprezyny -osiagnieto ten fakt, ze pas 11, który swym odcinkiem zwróconym ku drodze czólenka moze byc do tegoz czólenka zblizany lub oddalany od niego - zostaje przycisniety w kierunku prostopadlym do kierunku ruchu czólenka i zwróconym ku korpusowi 6, przy czym nastepuje, za posrednictwem odcinka pasa 11 odwróconego od drogi czólenka, zblizenie rolki 10 do rolki 9, przy równoczesnym scisnieciu sprezyny 26. Wspomniany blizszy odcinek pasa 11 ulega wiec przed miejscem swego zetkniecia sie z czólenkiem odksztalceniu w postaci fali, dazacej do zetkniecia sie z ostrym koncem czólenka. Zjawisko to z kolei umozliwia dopasowanie sie pasa do zewnetrznego obrysu przodu czólenka w obrebie ichstyku. .Azeby zas, podczas wyrzutu czólenka za pomoca bijaka 32, w celu wprowadzenia kolejnego odcinka watku, pas 11 i obciazniki 25, 25', 25" nie dzialaly hamujaco nastepuje w tym Czasie odsuniecie obudowy nosnej 14 w glab korpusu 6 pod dzialaniem krzywek 41, 42, za posrednictwem dzwigienek 23, 24. PL PL PL PL PL