PL79161B1 - - Google Patents

Description

Uprawniony z patentu: RCA Corporation, Nowy Jork, Stany Zjednoczo¬ ne Ameryki Urzadzenie do otrzymywania obrazów telewizji kolorowej nie wymagajace dynamicznej korekcji zbieznosci Przedmiotem wynalazku jest urzadzenie do otrzy¬ mywania obrazów telewizji kolorowej, w którym wiazki elektronów sa zbiezne we wszystkich punktach tworzonego rastru bez zastosowania urza¬ dzen do dynamicznej korekcji zbieznosci.Wiekszosc uzywanych dzisiaj odbiorników tele¬ wizji kolorowej stosuje kineskopy, w których wiaz¬ ki elektronów sa wytwarzane przez wyrzutnie ele¬ ktronowa, umieszczona wewnatrz lampy z jednego jej konca i ustawiona w kierunku ekranu zawie¬ rajacego wiele róznokolorowych krazków luminofo¬ ru i usytuowanego na drugim koncu lampy. Maska perforowana lub inne elementy do selekcji barw, np. elektroda perforowana lub siatka skupiajaca, sa umieszczone pomiedzy ekranem lampy i wy¬ rzutnia elektronowa, aby ekranowaly czesci wiazek elektronów, przepuszczajac tylko te czesci, które padaja na odpowiadajace im kolorowe krazki lu¬ minoforu. Zespól odchylajacy, umieszczony na ze¬ wnatrz, wokól kineskopu jest zasilany tak, aby wy¬ tworzyc pole magnetyczne do poziomego i piono¬ wego odchylania wiazek w obszarze rastru na ekranie. Takie podstawowe urzadzenie do otrzy¬ mywania obrazów telewizyjnych jest wyposazone w dodatkowe urzadzenie zapewniajace dynamiczna korekcje zbieznosci. Jedynym wymaganiem jest, aby wiazki byly zbiezne we wszystkich punktach tworzonego rastru. Wynik zlej zbieznosci jest wi¬ doczny na ekranie w postaci niepozadanych ob¬ wódek kolorowych otaczajacych odtwarzane przed¬ lo 15 25 mioty. Blad zbieznosci moze byc mierzony jako wystepujace na ekranie rozdzielenie idealnie po¬ krywajacych sie linii czerwonych, zielonych i nie¬ bieskich z testowego sygnalu kraty, gdy ten sygnal testowy jest podawany do odbiornika.Ogólnie stosowanym sposobem jest statyczne ustawianie zbieznosci wiazek na srodku rastru za pomoca stalych magnesów rozmieszczonych wokól szyjki kineskopu w uprzednio okreslonej zaleznosci wzgledem wiazek. Wiazki nie sa zbiezne w czasie odchylania od srodka rastru, gdyz ekran jest wzglednie plaski i odleglosc pomiedzy ekranem i srodkiem zespolu odchylajacego zwieksza sie, gdy wiazki sa odchylane od srodka ekranu. Ponadto aberracja zespolu odchylajacego, np. skrzywienie pola obrazowego, astygmatyzm i znieksztalcenia przecinkowe powoduja dodatkowe bledy zbieznosci.Zazwyczaj dodaje sie urzadzenie do dynamicznej korekcji zbieznosci strumieni, podczas tworzenia rastru. Kineskopy posiadajace wyrzutnie elektro¬ nowa typu delta, w której wiazki elektronów rozmieszczone sa na wierzcholkach trójkata rów¬ nobocznego, sa zazwyczaj wyposazone w elektro¬ magnetyczny zespól korekcji zbieznosci, w którym elektromagnesy rozmieszczone na zewnatrz kine¬ skopu pobudzaja umieszczone wewnatrz szyjki lam¬ py nabiegunniki magnetyczne, aby kierowac wiaz¬ ki w kierunku promieniowym. Elektromagnesy sa pobudzane sygnalami odchylania poziomego i pio¬ nowego, aby wytworzyc zmienne pola korekcji 7916179161 3 4 zbieznosci w czasie wybierania. Ponadto, czasami konieczne jest polaczenie sygnalów wybierania po¬ ziomego i pionowego, np. modulowanie sygnalu wybierania poziomego sygnalem wybierania pio¬ nowego i zasilenie tym sygnalem wynikowym ele¬ ktromagnesów korekcji zbieznosci lub uzwojen ze¬ spolu odchylajacego, aby poprawic zbieznosc stru¬ mieni w rogach rastru.Zaproponowano zastosowanie odbiorników tele¬ wizji kolorowej wykorzystujacych kineskopy wy¬ posazone w zespól dzial elektronowych do wytwa¬ rzania trzech wspólplaszczyznowych lub ulozonych w linii wiazek, umieszczonych zazwyczaj poziomo.Wiazki tg .musza bycj zbiezne. Wiadomo, ze wiazki moga byc zbiezne dynamicznie w kierunku pozio¬ mym za pomoca korekcyjnych urzadzen elektroma¬ gnetycznych, zasilanych sygnalami wybierania po¬ ziomego lub pionowego, Opisano tu urzadzenie, w którym zbieznosc wiazek zapewniona jest za pomo¬ ca zespolu odchylajacego. Jednakze inne zjawiska aberracji np. aberracja przecinkowa musza byc ko¬ rygowane. Urzadzenie do dynamicznej korekcji aberracji przecinkowej zmniejsza koszty wytwarza¬ nia zespolów odchylajacych, gdyz eliminuje urza¬ dzenie do dynamicznej korekcji zbieznosci pozio¬ mej.Wiadomo, ze niepozadane znieksztalcenia przecin¬ kowe i bledy zbieznosci mozna zmniejszyc, zmniej¬ szajac odleglosc pomiedzy skierowanymi wspólli- niowo wiazkami mierzonymi w plaszczyznie odchy¬ lania zespolu odchylajacego. Mozna to osiagnac za pomoca zmniejszenia odleglosci pomiedzy sasiedni¬ mi elementami formujacymi wiazke w wyrzutni elektronowej. Im blizsze sa wzgledem siebie ulo¬ zone wiazki wspólliniowo w plaszczyznie odchyla¬ nia, tym mniejsza musi byc przelotowosc maski perforowanej dla wiazek elektronów, aby utrzymac tolerancje pomiedzy plamkami fluorescencyjnymi i krazkami luminoforu nalozonymi na ekran kine¬ skopu. Gdy zmniejsza sie przelotowosc maski, zmniejsza sie równiez jaskrawosc kineskopu. W wyniku nawet, gdy osiagnie sie wlasciwa zbiez¬ nosc i mozliwe do przyjecia zniekszalcenia przecin¬ kowe w urzadzeniu z szeregowa wyrzutnia elekto- nowa o malych odleglosciach pomiedzy wiazkami, koncowy rezultat jest niemozliwy do przyjecia, jesli obraz nie jest na tyle jaskrawy, aby umozli¬ wic wygodna obserwacje w normalnych warunkach ogladania.Celem wynalazku jest opracowanie urzadzenia do otrzymywania obrazów telewizji kolorowej, elimi¬ nujacego potrzebe stosowania urzadzen do dyna¬ micznej korekcji zbieznosci i znieksztalcen prze¬ cinkowych, wytwarzajacego obraz o wystarczajacej jaskrawosci.Cel ten osiagnieto zgodnie z wynalazkiem, sto¬ sujac kineskop telewizji kolorowej posiadajacy wy¬ rzutnie elektronowa do wytwarzania trzech wspól- liniowyCh wiazek, maske perforowana dla tych wiazek z wieloma róznokolorowymi paskami lumi¬ noforu nalozonymi na ekran kineskopu. Wyrzutnia elektronowa jest skonstruowana tak, aby zapewnic maksymalne, uprzednio okreslone, odleglosci mie¬ rzy sasiednimi wiazkami w obszarze oddzialywania zespolu odchylajacego. Zespól odchylajacy jest umieszczony na zewnatrz, wokól kineskopu i slu¬ zy do wytwarzania rastru na ekranie kineskopu przez wiazki elektronów. Uzwojenia cewek zespolu odchylajacego sa tak skonstruowane, aby wytwa- 6 rzaly ujemny, poziomy astygmatyzm izotropowy i dodatni pionowy astygmatyzm izotropowy.Korzystne jest, gdy ekran kineskopu sklada sie z powtarzajacych sie grup, trzech sasiadujacych róznokolorowych pasków luminoforu. Maska wspól¬ pracujaca z tym ekranem zawiera wiele podluznych otworów, umieszczonych wspólliniowo z paskami luminoforu, aby wieksza ilosc elektronów mogla pobudzic luminofor odpowiednich pasków w celu zwiekszenia jaskrawosci.Wyrzutnia elektronowa zawiera przynajmniej jedna wspólna elektrode do formowania wiazek, posiadajaca trzy otwory do ksztaltowania tych trzech wiazek.W innym korzystnym rozwiazaniu wynalazku, wyrzutnia elektronowa zawiera elementy ekranu¬ jace magnetycznie, rozmieszczone wokól drogi przejscia dwóch zewnetrznych wiazek elektronów w celu ekranowania tych wiazek od czesci pola odchylajacego.Wynalazek jest dokladniej opisany na podstawie rysunku, na którym fig. 1 przedstawia urzadzenie wedlug wynalazku w przekroju podluznym, fig. 2 przedstawia rozklad pola magnetycznego, wytwo¬ rzonego przez zespól odchylajacy, pokazany na fig. 1, fig. 3 przedstawia zbieznosc wiazek elektro¬ nowych w urzadzeniu z fig. 1 pod wplywem pola odchylajacego z fig. 2, fig. 4 przedstawia uklad zwojów w uzwojeniu toroidalnym cewek zespolu odchylajacego z fig. 1, fig. 5 przedstawia wyrzut¬ nie elektronowa z fig. 1, fig. 6 przedstawia mas¬ kownice i rozmieszczenie pasków luminoforu na ekranie kineskopu z fig. 1.Przedstawiony na fig. 1 kineskop 10 telewizji kolorowej zawiera obudowe szklana 11 z próznia wewnatrz. Czesc czolowa obudowy 11 posiada ekran i plyte czolowa 12, która na swej wewnetrz¬ nej powierzchni ma nalozone wiele czerwonych, zielonych i niebieskich pasków luminoforu 13, 13a i 13b. Wewnatrz lampy, w poblizu powierzchni z nalozonym luminoforem jest umieszczona mas¬ kownica 14 zawierajaca wiele otworów 15. Otwory 15 sa tak umieszczone w stosunku do pasków lu¬ minoforu, ze sluza do ekranowania wiazek elek¬ tronów, a te czesci wiazek elektronów, które prze¬ chodza przez otwór 15, padaja tylko na odpowia¬ dajace im paski luminoforu. W drugim koncu szklanej obudowy 11 jest umieszczona wyrzutnia elektronowa 16 wytwarzajaca trzy wspólplaszczyz- nowe lub ulozone w linii wiazki elektronów. Wy¬ rzutnia elektronowa 16 jest tak skonstruowana, aby dwie zewnetrzne wiazki elektronów byly zbiezne z wiazka srodkowa w punkcie srodkowym ekranu.Bardziej szczególowy opis wyrzutni elektronowej jest podany dalej przy omawianiu fig. 5.Na zewnatrz szklanej obudowy 11, w jej rozsze¬ rzajacej sie czesci, jest umieszczony zespól odchy¬ lajacy 17, zasilany z odpowiednich zródel pradów odchylajacych, nie pokazanych na rysunku. Zespól odchylajacy ma na celu wytworzenie pola magne¬ tycznego odchylajacego wiazki elektronów w obre- 15 20 25 so 35 40 45 5« 55 605 79141 * bie rastru ekranu. Bardziej szczególowy opis ze¬ spolu odchylajacego 17 jest podany w dalszej czes¬ ci, przy omawianiu fig. 3 i fig. 4.Na szyjce szklanej obudowy 11, za zespolem od¬ chylajacym 17, umieszczono zespól 18 statycznej korekcji zbieznosci. Zespól 18 statycznej korekcji zbieznosci zawiera magnesy, których polozenia sa dobierane tak, aby skompensowac blad w poloze¬ niu wiazek i spowodowac zbieznosc wiazek w srodkowym punkcie ekranu, gdy wiazki nie sa od¬ chylone.Za zespolem 18 statycznej korekcji zbieznosci umieszczono uklad czystosci koloru 19 o konwen¬ cjonalnej konstrukcji powodujacy to, ze wiazka elektronów pada na odpowiadajace mu kolorowe paski luminoforu.Z dalszego opisu wynika, ze czesci skladowe ukladu z fig. 1, to znaczy zespól odchylajacy 17 i wyrzutnia elektronowa 16 wspólpracuja tak, aby wytworzyc wlasciwa zbieznosc trzech wiazek elektronów we wszystkich punktach rastru, bez stosowania dodatkowych urzadzen do dynamicznej korekcji zbieznosci wiazek lub do korekcji znie¬ ksztalcen przecinkowych.Fig. 2 przedstawia rozklad pola magnetycznego odchylajacego wiazki elektronów, wytworzonego przez cewki odchylajace przedstawione na fig. 1.Chociaz niejednorodnosci pola w kierunku pozio¬ mym i pionowym zmieniaja sie w zaleznosci od miejsca na osi wzdluznej lampy, to fig. 2 przed¬ stawia zasadnicze oddzialywanie pola. Pole odchy¬ lajace do odchylania wiazek w kierunku pozio¬ mym, które jest wytworzone przez prace cewek odchylania poziomego przedstawiono w postaci ciaglych linii pola 21, rozprzestrzeniajacych sie w kierunku pionowym. Mozna zauwazyc, ze pole magnetyczne jest uksztaltowane poduszkowo, przy czym linie pola sa wypukle, patrzac od srodka ry¬ sunku. To poziome pole odchylajace wytwarza ujemny poziomy astygmatyzm izotropowy wiazek elektronów.Na fig. 2 przedstawiono równiez linie pola 22 re¬ prezentujace magnetyczne pole odchylajace do od¬ chylania wiazek w kierunku pionowym. Pole to jest wytwarzane przez pare pionowych cewek od¬ chylajacych zespolu odchylajacego 17. Mozna za¬ uwazyc, ze pole odchylania pionowego ma znie¬ ksztalcenia barylkowate, przy czym linie pola sa wklesle, patrzac od srodka rysunku. Pionowe pole odchylajace wytwarza dodatni pionowy astygma¬ tyzm izotropowy wiazek elektronów.Fig. 3 przedstawia zbieznosc wiazek elektronów ukladu z fig. 1 pod wplywem pola odchylajacego z fig. 2. Fig. 3a przedstawia wzgledne polozenie wiazek, zielonej 20a, czerwonej 26b i niebieskiej 20c, gdy pojawiaja sie one w obszarze odchylania (plaszczyzna C na fig. 1), patrzac w strone zespo¬ lu odchylajacego od ekranu kineskopu. Fig. 3b przedstawia w sposób przesadny warunki zbiez¬ nosci strumieni w rogach rastru oraz wzdluz pio¬ nowej osi 25 odchylania i poziomej osi 26 odchy¬ lania. Mozna zauwazyc, ze kazda wiazka elektro¬ nów rozjasnia kilka pasków luminoforu poszcze¬ gólnego koloru w tym samym czasie. Paski lumi¬ noforu sa, oczywiscie, oddzielone od siebie, ale nie jest to pokazane na fig. 3b, która pokazuje zbiez¬ nosc calych wiazek w róznych obszarach powierz¬ chni czolowej. W punkcie srodkowym rastru wiaz¬ ki zielona, czerwona i niebieska pokrywaja sie. 5 Ta srodkowa zbieznosc jest osiagnieta dzieki usta¬ wieniu wiazek za pomoca konstrukcji wyrzutni elektronowej i dzialania zespolu 18. statycznej zbieznosci, pokazanego na fig. 1. Wzdluz poziomej osi 26 odchylania, wiazki zielona, czerwona i nie¬ bieska rozchodza sie tak, ze wystepuje rozdzielanie wiazki, a kolejnosc ich ulozenia jest taka sama jak na fig. 3a. Ten warunek wystepuje na obu kon¬ cach rastru wzdluz osi poziomej. Jest zrozumiale, ze niepelna zbieznosc jest funkcja odleglosci od srodka rastru, tzn. od punktu gdzie wiazki sa zbiezne. Niepelna zbieznosc jest spowodowana po¬ ziomym polem odchylajacym, przedstawionym na fig. 2.Na koncach osi pionowej 25 na fig. 3b, wiazki czerwona, zielona i niebieska przedstawiono w sta¬ nie nadzbieznosci, tzn. wiazki niebieska i zielona krzyzuja sie w takim punkcie, ze do powierzchni pokrytej luminoforem docieraja w odwrotnym ulo¬ zeniu, w stosunku do ulozenia wlasciwego dla ob¬ szaru oddzialywania zespolu odchylajacego. Ta nadzbieznosc jest funkcja odleglosci od srodka ra¬ stru, gdzie wiazki sa zbiezne. Nadzbieznosc wiazek wzdluz osi pionowej jest spowodowana pionowym polem odchylajacym przedstawionym na fig. 2. Wft- runki zbieznosci sa wynikiem zaprojektowania ze<- spolu odchylajacego wykazujacego ujemny, pozio¬ my astygmatyzm izotropowy i dodatni/pionowy astygmatyzm izotropowy. Chociaz przedstawiono warunki zbieznosci, w których wiazki krzyzuja sie w plaszczyznie przechodzacej przez os pionowa w punkcie przed ekranem kineskopu i nie uzysku¬ ja stanu zbieznosci wzdluz osi poziomej, to jest zrozumiale, ze mozna zapewnic inne warunki kom¬ pensacji celem osiagniecia zbieznosci wzdluz osi, aby uzyskac zadowalajaca zbieznosc na calej po¬ wierzchni rastru.Wiadomo, ze z uwagi na proporcjonalnosc asty- gmatyzmu w cewkach odchylajacych, wiazki elek¬ tronów moga byc w rogach rastru zasadniczo, tak samo zbiezne jak we wszystkich innych punktach rastru, co jest pokazane na fig. 3b. Zbieznosc przedstawiona na fig. 3b w prawym górnym rogu pokazuje wiazki niebieska i zielona lekko przesu¬ niete w stosunku do wiazki czerwonej w kierunku pionowym. W górnym, lewym rogu wiazki zielona i niebieska sa przesuniete w stosunku do wiazki czerwonej w kierunku przeciwnym do przesuniecia z prawego górnego rogu. Wynik tego na rastrze jest znany jako znieksztalcenie trapezowe i po¬ woduje, ze raster staje sie bardziej trapezoidalny niz prostokatny. W przeszlosci podejmowano wysil¬ ki, aby wykonac zespoly odchylajace o liniowej ostrosci, które zapewnialyby idealna zbieznosc wzdluz osi odchylania, ale zasadniczo powodowa^ nie do przyjecia duze znieksztalcenia trapezowe w rogach, przy czym warunki zbieznosci w rogach nadal charakteryzowaly sie poziomym rozdziele¬ niem wiazek, jak równiez duzym rozdzieleniem pionowym.Idealny zespól odchylajacy o liniowej ostrosci po- 16 10 15 to S5 40 45 60 65 •070161 8 siada ujemny poziomy astygmatyzm izotropowy i dodatni pionowy astygmatyzm izotropowy. Ten typ astygmatyzmu jest konieczny do utrzymania zbieznosci trzech ustawionych w linii wiazek wzdluz poziomej i pionowej osi odchylania. Ten 5 warunek zbieznosci wzgledem osi powinien prze¬ nosic sie w rogi i powodowac idealna zbieznosc wiazek we wszystkich punktach rastru. W prakty¬ ce okazalo sie, ze takie idealne warunki odchylania z ostroscia liniowa sa mozliwe do zrealizowania 10 tylko w okraglych kineskopach o srednicy 14 cali lub mniejszych. W kineskopach o wiekszych roz¬ miarach ekranu warunki ostrosci liniowej nie sa mozliwe do spelnienia i w wyniku tego powstaje opisane powyzej znieksztalcenie trapezowe. Z po- 15 wodu obecnosci znieksztalcenia trapezowego, asty¬ gmatyzm dodatni i ujemny musi byc rozlozony proporcjonalnie pomiedzy cewki odchylania pozio¬ mego i pionowego za pomoca odpowiedniego roz¬ lozenia uzwojen, aby zapewnic podstawowe wa- 20 runki zbieznosci we wszystkich punktach rastru.Podstawowa zbieznosc jaka tu zastosowano od¬ nosi sie do warunków zbieznosci handlowo przyj¬ mowanych. Wspólna praktyka wytwórców odbior¬ ników telewizyjnych jest ustalenie dopuszczalnych j5 granic odchylki od idealnej zbieznosci podawanych w dokumentacji poszczególnych odbiorników. Po¬ zadane jest utrzymywanie odchylki od idealnej zbieznosci, tak blisko zera jak to jest mozliwe, ale praktyka wykazuje niemozliwosc zerowej odchylki, go W zalozeniach konstrukcyjnych, ustalanych przez producenta, zaklada sie, ze odchylka od idealnej zbieznosci strumieni mierzona w odleglosci 1,27 cm od krawedzi Tastru bedzie nie wieksza niz 1,27 mm, na ekranie kineskopu o przekatnej ekranu 15 cali. g5 Granice podane w zalozeniach wzrastaja z przekat¬ na ekranu i wynosza 1,575 mm dla kineskopu o przekatnej 25 cali.W praktyce produkcyjnej opisane powyzej usta¬ lone odchylki od wartosci nominalnej zmieniaja ^ sie w zaleznosci od egzemplarza telewizora. Wiele odbiorników ma odchylki znacznie mniejsze niz zalozone 1,27 mm. Z drugiej strony inne odbiorni¬ ki wykonane w tej samej partii czesci i na tej sa¬ mej linii produkcyjnej, wykazuja odchylki wiek- 45 sze. Sprzedawane obecnie odbiorniki maja odchyl¬ ke zbieznosci nie wieksza niz 3,3 mm* Odchylka zbieznosci wiazek moze byc obserwowana przez rozdzielenie idealnie nalozonych linii zielonej, czer¬ wonej i niebieskiej z sygnalu testowego kraty, po- 60 dawanego na odbiornik telewizyjny. Jest to mozli¬ we, ze odchylki produkcyjne lampy obrazowej i zespolu odchylajacego naloza sie w nieoptymal¬ nie dobranym zestawie i spowoduja blad zbieznos¬ ci tak duzy jak 3,2 mm, ale jest to wypadek rzad- 55 ko spotykany i nic nie wskazuje na brak zalet wynalazku. Opisany tu zespól odchylajacy wytwa¬ rza pole odchylajace dajace podstawowa zbieznosc we wszystkich punktach rastru dzieki rozdzieleniu astygmatyzmu pomiedzy uzwojenia odchylania po- 60 zioniego i pionowego.Fig:. 4 przedstawia uklad przewodów w uzwoje¬ niu toroidalnym zespolu odchylajacego; odpowied¬ niego do wytworzenia charakterystyki zbieznosci pokazanej na fig. 3b. Zespól sklada sie z przewo- 45 dów 31 tworzacych pare cewek odchylania piono¬ wego i przewodów 32, tworzacych pare cewek od¬ chylania poziomego nawinietych toroidalnie do¬ okola rdzenia ferrytowego 30. Jest zrozumiale, ze przewody powrotne powinny lezec na zewnatrz rdzenia ferrytowego 30.Fig. 5 przedstawia wyrzutnie elektronowa 16 sto¬ sowana w ukladzie z fig. 1. Trzy oddzielne katody 35a, 35b i 35c wytwarzaja trzy wiazki elektronów.Elektrony wyemitowane przez katody, sa nastep¬ nie przyspieszane, formowane w wiazki i ognis¬ kowane przez pozostale elektrody, tzn. przez elek¬ trode Gl 36, elektrode G2 37, elektrode G3 38 i elektrode G4 39. Oczywiscie katody i inne elek¬ trody sa utrzymane w swych wzajemnych poloze¬ niach za pomoca wspólnych pasków szklanych przymocowanych do róznych elektrod. Wyrzutnia elektronowa 16 wytwarza trzy wiazki elektronów, które sa zbiezne w srodku powierzchni czolowej ekranu, gdy nie ma pola odchylajacego, wytwa¬ rzanego przez zespól odchylajacy. Aby uzyskac te zbieznosc, ustawienie elektrod i odleglosci pomie¬ dzy nimi, a zwlaszcza wzajemne zaleznosci elek¬ trod G3 i G4 sa krytyczne. Wszystkie elektrody maja trzy otwory i sa wspólne dla strumieni. Ta zwarta konstrukcja bardzo ulatwia budowe precy¬ zyjnej wyrzutni elektronowej ,która wytwarza po¬ zadane ustawienie wiazek, zwlaszcza w kierunku pionowym. Rozstaw otworów wzgledem siebie w elektrodach G3 i G4 umozliwia dwóm wiazkom zewnetrznym zbieznosc z wiazka srodkowa na srodku ekranu kineskopu. Niewielkie bledy w usta¬ wieniu wiazek (zbieznosc na srodku ekranu kines¬ kopu) sa korygowane za pomoca odpowiedniego ustawienia zespolu statycznej korekcji zbieznosci, omówionego powyzej.W wiekszych kineskopach, np. o przekatnej ekra¬ nu 15 cali i wiekszych, staje sie pozadane zapew¬ nienie korekcji znieksztalcen przecinkowych, aby raster tworzony przez zewnetrzne wiazki mial te same rozmiary 00 raster tworzony przez wiazke srodkowa. Znieksztalcenia przecinkowe sa powodo¬ wane przez zespól odchylajacy i maja tendencje do wiekszej wyrazistosci wystepowania przy wzros¬ cie wymiarów ekranu kineskopu. Pierscieniowe ekrany magnetyczne 40 i 41 wykonane z mate¬ rialu ferromagnetycznego, np. stopu zelaza i niklu, korygujace znieksztalcenie przecinkowe, sa umiesz¬ czone wokól otworów wyjsciowych elektrody G4.Ekrany te oslaniaja zewnetrzne wiazki od czesci magnetycznego pola odchylajacego i tym samym wyrównuja oddzialywanie pola odchylajacego na trzy wiazki, aby wytworzyc trzy rastry o jednako¬ wych'wymiarach.Jak to zostalo okreslone, odleglosci pomiedzy sa¬ siednimi wiazkami w samoustalajacym zbieznosc kineskopie telewizji kolorowej wedlug wynalazku, musza byc bardzo ostroznie dobierane. Minimalna odleglosc pomiedzy sasiednimi wiazkami jest okres¬ lona wymaganiami na najnizsza zadowalajaca jas¬ krawosc l kineskopu. Gdy wiazki sa wytwarzane przy coraz mniejszej odleglosci pomiedzy nimi, zmniejszane jest przenoszenie przez maske, aby utrzymac czystosc barw. W wyniku zmniejsza sie jaskrawosc wyjsciowa kineskopu. To dolne ogra-79 1«1 9 10 niczenie odleglosci pomiedzy sasiednimi wiazkami, majace na celu zapewnienie zadowalajacej jaskra¬ wosci, moze byc obliczone lub ustalone doswiad¬ czalnie.Z drugiej strony istnieje ograniczenie maksymal¬ nej odleglosci pomiedzy sasiednimi wiazkami. Ogra¬ niczenie to wystepuje, gdy zespól odchylajacy prze¬ staje odchylac wiazki z zadowalajaca zbieznoscia we wszystkich punktach rastru.Wracajac do fig. 1, nalezy zauwazyc, ze od¬ leglosci pomiedzy wiazkami, przechodzacymi przez plaszczyzne C, oznaczono litera S. Litera C ozna¬ cza obszar oddzialywania zespolu odchylajacego.Odleglosc S jest mierzona w plaszczyznie odchy¬ lania, z dala od zespolu wyrzutni elektronowej, ale jest zrozumiale, ze S jest okreslone wyborem wy¬ rzutni elektronowej zapewniajacej pozadane odleg¬ losci, mierzone w plaszczyznie usytuowanej w po¬ lowie dlugosci zespolu odchylajacego. Zaleznosci pomiedzy odlegloscia otworów w elektrodach for¬ mujacych wiazki w wyrzutni elektronowej i od¬ legloscia S moga byc obliczone trygonometrycznie za pomoca pierwszego pomiaru odleglosci pomiedzy otworami i odleglosci srodka zespolu odchylajace¬ go od ekranu, na którym wiazki maja byc zbiez¬ ne. Obszar oddzialywania zespolu odchylajacego C pokrywa sie z plaszczyzna usytuowana w polowie drogi wzdluz osi podluznej zespolu odchylajacego pod katem prostym do niej. Zespól odchylajacy jest umieszczony wokól zewnetrznej strony obudo¬ wy kineskopu, ze wzglednie malym przeswitem pomiedzy obudowa i wewnetrzna powierzchnia ze¬ spolu odchylajacego. Ten przeswit wynosi zazwy¬ czaj 6,4 mm lub mniej. Zespól odchylajacy, opisa¬ nego powyzej typu, moze byc przesuwany w kie¬ runku pionowym, w stosunku do osi podluznej ki¬ neskopu, aby uzyskac lepsza zbieznosc wiazek. Ze¬ spól statycznej korekcji zbieznosci jest najpierw ustawiany tak, aby uzyskac zbieznosc wiazek w srodku rastru. Nastepnie zespól odchylajacy jest przesuwany poprzecznie w stosunku do lampy, az do momentu uzyskania najlepszej calkowitej zbiez¬ nosci w rastrze. Wówczas zespól odchylajacy jest umocowany w wybranej pozycji za pomoca odpo¬ wiednich elementów.W opisanym urzadzeniu, zespól odchylajacy po¬ siadajacy konstrukcje uzwojenia odchylajacego wy¬ brana z uwagi na wytwarzanie ujemnego, poziome¬ go astygmatyzmu izotropowego, sluzy do utrzy¬ mania zbieznosci trzech wiazek elektronów w za¬ dowalajacym stopniu, gdy odleglosc S nie prze¬ kracza 5,08 mm. Urzadzenie dla uzyskiwania obra¬ zów telewizji kolorowej wedlug wynalazku, nadaje sie do zastosowania w kineskopach o przekatnej ekranu 15 cali i 17 cali, posiadajacych odleglosci S wynoszace 4 mm. To polaczenie podluznymi otwo¬ rami maski zapewnia równiez wlasciwa jaskra¬ wosc. Opisane znieksztalcenia przecinkowe, tzn. nierównosc wymiarów róznokolorowych rastrów wzrasta proporcjonalnie do kwadratu odleglosci S.Jest to jedynym powodem, ze odleglosc S nie mo¬ ze byc zwiekszana do wzglednie duzej wartosci, przy której osiaga sie duza jaskrawosc, Przy od¬ leglosci S nie wiekszej od 5,08 mm nie zachodzi koniecznosc korygowania znieksztalcen przecinko¬ wych, jesli przekatna ekranu kineskopu nie prze¬ kracza 14 cali. Gdy stosowany kineskop ma wiek¬ sza przekatna ekranu, znieksztalcenie przecinkowe b zwieksza sie proporcjonalnie i jest wówczas poza¬ dane zastosowanie ekranów opisanych przy oma¬ wianiu fig. 5. Chociaz opisano tu rozwiazanie wy¬ korzystujace toroidalny zespól odchylajacy, to oczy¬ wiscie mozliwe jest zastosowanie cewek typu sio¬ dlowego. Wiadomo, ze w cewkach typu siodlowe¬ go, znieksztalcenie przecinkowe moze byc regulo¬ wane ukladem zwojów w uzwojeniu w czesci wejsciowej i srodkowej cewki odchylajacej. Po¬ dobnie astygmatyzm cewek siodlowych moze byc regulowany ukladem zwojów w czesci srodkowej i wyjsciowej cewek odchylajacych. W niektórych okolicznosciach staje sie mozliwe wyeliminowanie ekranów korygujacych znieksztalcenie przecinkowe, opisane przy omawianiu fig. 5 z uwagi na mozli¬ wosci regulowania znieksztalcenia przecinkowego w zespolach odchylajacych typu siodlowego.W niektórych rozwiazaniach wedlug wynalazku zachodzi koniecznosc zmniejszenia bledów zbiez¬ nosci wiazek lub zmniejszenia znieksztalcenia prze¬ cinkowego poprzez zmniejszenie odleglosci S po¬ miedzy sasiednimi strumieniami do wielkosci, któ¬ rej jaskrawosc spada ponizej zadowalajacej war¬ tosci, w kineskopach, w których ekran sklada sie z krazków luminoforu, i w których maska ma okragle otwory. W tym przypadku jaskrawosc moz¬ na poprawic stosujac paski luminoforu i maske pokazane na fig. 6.Fig. 6 przedstawia otwory maski i paski lumino¬ foru, typu odpowiedniego do zastosowania w ki¬ neskopie z fig. 1. Na fig. 6 trzy wiazki elektronów 20a, 20b i 20c sa przepuszczane przez wydluzone otwory 15 w masce 14, aby padaly na odpowied¬ nie zielone, czerwone i niebieskie paski luminoforu umieszczone na ekranie 12. Polaczenie tego typu, w którym otwory wydluzone sa wspólliniowe z pionowymi paskami luminoforu mozna korzystnie stosowac wraz z szeregowa wyrzutnia elektronowa typu poziomego, gdyz pionowe ustawienie wiazek nie jest krytyczne. Dzieje sie tak gdyz paski lu¬ minoforu rozciagaja sie w sposób ciagly na ekra¬ nie w kierunku pionowym i nie jest konieczne krytyczne sterowanie pionowe wiazkami, bowiem padna one na pozadany kolor w kierunku piono¬ wym. Czyli wydluzone otwory 15 w masce 14 po¬ zwalaja na latwiejsze przejscie wiazikom, niz otwo¬ ry okragle wspólpracujace z ekranem zawieraja¬ cym krazki luminoforu. Dzieki ksztaltowi wydlu¬ zonych otworów i paskom luminoforu ulozonym jak na fig. 6, osiaga sie wzrost jaskrawosci kines¬ kopu, umozliwiajacy wzglednie male odleglosci S pomiedzy wiazkami, aby uzyskac podstawowa zbieznosc wiazek elektronów podczas wybierania za pomoca opisanego powyzej zespolu odchylajacego.Innym zespolem o tym samym zastosowaniu jest wyrzutnia elektronowa typu delta. Szeregowa wy¬ rzutnia elektronowa wedlug wynalazku nie wy¬ maga dynamicznej korekcji zbieznosci, a wiec nie przegrupowuje potrójnej wiazki, tzn. nie powiek¬ sza odleglosci pomiedzy trzema wiazkami, gdy sa one odchylane od srodka rastru. Tak wiec ognisko- 15 20 25 80 35 40 45 50 55 6070161 11 12 wanie przy naniesieniu krazków luminoforu jest uproszczone.Zaleta opisanego urzadzenia jest to, ze nie wy¬ maga zastosowania ukladów dynamicznej korekcji zbieznosci i znieksztalcen przecinkowych. Ponie¬ waz blad zbieznosci i znieksztalcenia przecinkowe wzrastaja wraz ze wzrostem rozmiarów ekranu ki¬ neskopu, wiec wynalazek moze byc korzystnie sto¬ sowany w kineskopach telewizji kolorowej, o prze¬ katnych ekranu 23 cale oraz 25 cali, wykorzystu¬ jacych szeregowa wyrzutnie elektronowa. Jednakze w tych przypadkach moze zajsc potrzeba stosowa¬ nia samoczynnej korekcji zbieznosci za pomoca uproszczonych urzadzen do zbieznosci dynamicznej.Moga tu byc stosowane elektrostatyczne lub elek¬ tromagnetyczne elementy korygujace zbieznosc, umieszczone w rejonie szyjki kineskopu, pobudza¬ ne tylko raz na wybierana linie i raz na wybiera¬ ne pole. Na przyklad zastosowanie tylko poziomej dynamicznej korekcji zbieznosci wspólnie z szere¬ gowa wyrzutnia elektronowa opisana powyzej spo¬ wodowaloby zadowalajaca zbieznosc wiazek w ca¬ lym tworzonym rastrze. PL PL PL

Claims (5)

1. Zastrzezenia patentowe 1. Urzadzenie do otrzymywania obrazów telewi¬ zji kolorowej zawierajace kineskop posiadajacy po¬ wierzchnie czolowa z rozmieszczonymi na niej gru¬ pami trzech róznych kolorowych elementów lu¬ minoforu tworzacych ekran kineskopu, wyrzutnie elektronowa do wytwarzania trzech wiazek elek¬ tronów, lezacych w plaszczyznie poziomej zasadni¬ czo normalnej do ekranu kineskopu, i maskownice posiadajaca wiele otworów o usytuowaniu zgod¬ nym z usytuowaniem elementów luminoforu, przy czym wyrzutnia elektronowa ma taka konstrukcje, ze wytwarza wspomniane trzy wiazki wzdluz trzech ogólnie zbieznych linii, rozciagajacych sie w kie¬ runku do wspomnianego ekranu oraz zespól odchy¬ lania typu elektromagnetycznego, zawierajacy cew¬ ki odchylania poziomego i pionowego, umieszczone wokól kineskopu pomiedzy maskownica i wyrzut¬ nia elektronowa, przeznaczone do zapewnienia od¬ chylania wspomnianych wiazek elektronów w celu wytworzenia rastru na ekranie kineskopu, zna¬ mienne tym, ze uklad zwojów w uzwojeniu wspo¬ mnianych cewek odchylajacych jest taki, aby uzy¬ skac dodatni pionowy astygmatyzm izotropowy i ujemny poziomy astygmatyzm izotropowy, tak zeby wiazki elektronów byly nadzbiezne wzdluz osi pionowej rastru i podzbiezne wzdluz osi pozio¬ mej rastru, a wyrzutnia elektronowa ma taka kon¬ strukcje, ze wytwarza wiazki elektronów odlegle od siebie nie wiecej niz 5,08 mm w plaszczyznie usytuowanej w polowie odleglosci pomiedzy kon¬ cami wspomnianego zespolu odchylajacego.

2. Urzadzenie wedlug zastrz. 1, znamienne tym, ze wyrzutnia elektronowa zawiera przynajmniej jedna wspólna elektrode formujaca wiazki elek¬ tronów z trzema otworami do ksztaltowania trzech wiazek elektronów.

3. Urzadzenie wedlug zastrz. 1, znamienne tym, ze wyrzutnia elektronowa zawiera elementy ekra¬ nujace rozmieszczone wokól drogi przejscia dwóch zewnetrznych strumieni elektronowych, aby oslonic wspomniane strumienie od czesci pola odchylaja¬ cego.

4. Urzadzenie wedlug zastrz. 1, znamienne tym, ze wyrzutnia elektronowa ma taka konstrukcje, ze wytwarza wiazki elektronów odlegle od siebie o 4 mm w obszarze oddzialywania cewek odchyla¬ jacych (C). 5. Urzadzenie wedlug zastrz. 1, znamienne tym, ze kineskop telewizji kolorowej ma powierzchnie czolowa (12) z nalozonymi na nia powtarzajacymi sie grupami trzech róznych kolorowych elementów luminoforów (13, 13a, 13b), przy czym wspomniane elementy luminoforu w ksztalcie sasiadujacych ze soba pasków tworza ekran obrazowy oraz wyrzut¬ nie elektronowa do wytwarzania trzech wiazek elektronów usytuowanych poziomo w plaszczyznie zasadniczo normalnej do ekranu kineskopu i nor¬ malnej do kierunku wspomnianych pasków lumi¬ noforu, jak równiez maskownice (14) posiadajaca wiele wydluzonych otworów (15), rozciagajacych sie wspólliniowo ze wspomnianymi paskami lumi¬ noforu i odpowiadajacych wspomnianym grupom luminoforów. 6. Urzadzenie wedlug zastrz. 1, znamienne tym, ze kineskop telewizji kolorowej ma powierzchnie czolowa (12) z nalozonymi na nia powtarzajacymi sie grupami z trzech róznokolorowych elementów luminoforu (13, 13a, 13b), przy czym elementy lu¬ minoforu maja ksztalt triad i tworza ekran obra¬ zowy, oraz wyrzutnie elektronowa (16) do wytwo¬ rzenia trzech wiazek elektronów lezacych w plasz¬ czyznie poziomej, zasadniczo normalnej w kierun¬ ku wspomnianych triad i maskownice (14) posia¬ dajaca wiele otworów (15) odpowiadajacych wspomnianym grupom elementów luminoforów. 10 15 20 25 80 35 40 45KI. 21n», 9/28 79161 MKP HÓ4n 9/23 , 20a „ 20b y20c Fic. 3a. 20b 2Qa ,K20c # 26 * .ft^. 6". CZYTELNIA Ur-edu PatentowegoK1. 2in*, 9/23 74161 MKP H04n 9/28 Fic.

5. 37 38 CZu tslLNIA Ur-edu Patentowego W.D.Kart. C/997/75, 110+15, A4 Cena 10 zl PL PL PL