Pierwszenstwo: Zgloszenie ogloszono: 31.05.1973 Opis patentowy opublikowano: 21.04.1975 77568 KI. 37b, 5/08 MKP E04c5/08 CZYTELNIA Urzedu Patentowego F ; .ej RzeezwKyBliiei V ¦ t\ Twórcywynalazku: Wladyslaw Batkiewicz, Józef Lojas, Henryk Pierzchala Uprawniony z patentu tymczasowego: Kopalnia Wegla Kamiennego „Sosnowiec", Sosnowiec (Polska) Sposób profilaktycznego zabezpieczania budowli i budynków przed szkodami górniczymi Przedmiotem wynalazku jest sposób profilaktycznego zabezpieczania budowli powierzchniowych i budyn¬ ków przed szkodami górniczymi wystepujacymi w czasie przeprowadzania eksploatacji górniczej, zwlaszcza przy kierowaniu stropem na zawal. Sposób ten ma na celu zmniejszenie skutków eksploatacji na powierzchni terenu poprzez czasowo przestrzenne skoordynowanie skutków eksploatacji z wykonaniem specjalnych zabezpieczen tych budowli.Do ujemnych skutków eksploatacji górniczej, zwlaszcza na terenach mocno zabudowanych, nalezy zaliczyc przede wszystkim uszkodzenie a nawet zniszczenie budowli zlokalizowanych na tym terenie.Znane dotychczas i powszechnie stosowane sposoby zabezpieczania budowli polegaja na ogól na zalozeniu kotew stalowych lub zelbetowych opasujacych budynek i wkutych w jego sciany,na wykonaniu przerw dylatacyj¬ nych z równoczesna rekonstrukcja stropów i murów w ich poblizu, a takze na zakladaniu kosztownych przepon zelbetowych w poziomie podlogi piwnic. Znane metody usuwania uszkodzen budynków i budowli polegaja przewaznie na przemurowaniu peknietych miejsc w murach i nadprozach a takze na wymianie zniszczonych elementów i skotwieniu budynku.Stosowane sposoby zabezpieczania budowli powierzchniowych maja jednak szereg wad do których glównie nalezy zaliczyc to, ze najpierw dopuszczaja do spekania i niszczenia budowli, a nastepnie mimo najlepszego wykonawstwa, nie sa w stanie przywrócic obiektom pierwotnej nosnosci i sztywnosci, a nawet poprzez dodatko¬ we kucie bruzd na kotwy, przyczynia sie do dalszego oslabienia budowli. Do wad znanych sposobów równiez nalezy zaliczyc pogarszanie w sposób trwaly zewnetrznych walorów estetycznych budowli, a takze znaczny koszt wykonywania tych prac oraz dlugi czas ich realizacji.Wszystkie te wady i niedomagania jakie wystepuja w dotychczasowych sposobach zabezpieczania budowli powierzchniowych eliminuje sposób wedlug wynalazku, polegajacy na profilaktycznym zabezpieczaniu tych budowli poprzez powazne ograniczenie powstawania rys i pekniec oraz innych uszkodzen, lub nawet niedopusz¬ czanie do ich pojawiania sie poprzez wczesniejsze, czasowe tylko zabezpieczenie budowli. Zabezpieczenie to moze byc wykonywane na przyklad ze stalowych elementów prefabrykowanych lub rozbieralnych, których2 77 568 nosnosc w sposób optymalny pod wzgledem techniczno-ekonomicznym odpowiadac bedzie warunkom prowa¬ dzenia eksploatacji górniczej i zwiazanej z nia deformacja powierzchni terenu. To profilaktyczne zabezpieczenie obiektów wykonywane jest w czasie przed pojawieniem sie jakichkolwiek deformacji w ich podlozu gruntowym, indywidualnie dla danej budowli na podstawie obliczonych wartosci podstawowych i wskazników deformacji powierzchni terenu, przy czym wskazniki te wyznaczaja konieczne wartosci, naprezen w konstrukcji zabezpie¬ czajacej obiekt. We wszystkich tych czynnikach powazna role odgrywa wykorzystanie w maksymalnym stopniu aktualnych dla danej eksploatacji warunków górniczych czyli systemu eksploatacji o odpowiednim z punktu widzenia szkód górniczych sposobie kierowania stropem oraz odpowiednia synchronizacja w czasie tych czyn¬ ników celem optymalnego zmniejszenia deformacji terenu.Sposób wedlug wynalazku jest tytulem przykladu wykonania przedstawiony blizej na rysunku na którym fig. 1 przedstawia ogólny widok zabezpieczonej budowli zlokalizowanej na granicy fali odksztalcen terenu.Profilaktyczne zabezpieczenie budowli sposobem wedlug wynalazku wykonuje sie w ten sposób, ze obiekt budowlany opasuje sie zewnetrzna stalowa siatka majaca za zadanie sprezenie i usztywnienie budowli, przy czym siatka ta stawianajest w sposób podobny do stawiania rusztowania rurowego.Siatke te wykonuje sie ze stalowych elementów o odpowiedniej wytrzymalosci, wymiarach i przekroju dostosowanym do dodatkowych sil wywolanych w budowli naprezeniami spowodowanymi przechodzeniem niecki weglowej. Stalowe elementy ulozone wkszalt czworokatów usztywnione ewentualnie po bokach budyn¬ ku krzyzulcami tworza zewnetrzna, powierzchniowa siatke stalowa, która przez kolejne sprezanie w poszczegól¬ nych pretach siatki bandazuje sie i usztywnia budowle w czasie przechodzenia fali odksztalcen terenu, oraz zamienia wystepujace w obiekcie niekorzystne sily, zwlaszcza rozciagajace, spowodowane pelzaniem podloza gruntowego na o wiele korzystniejsze sily sciskajace, znoszone stosunkowo "dobrze przez mury i nadproza ceglane budowli.Poszczególne elementy stalowe siatki, rozbieralne i mozliwe do wieloktronego zastosowania, lacza sie ze soba w naroznych blachach stalowych (2) umozliwiajacych zalozenie i dokrecenie pretów. Teelementy stalowe spelniajace role blach wezlowych przylegaja za posrednictwem cienkiej warstwy amortyzujacej do powierzchni tynku budowli i zalozone sa na poziomie stropów w wolnych przestrzeniach miedzyokiennych. Naroza budowli i wystajace jej pionowe fragmenty ujmuje sie prawie na calej wysokosci w stalowe katowniki (3) tak skonstruo¬ wane, by nie tylko dobrze ujmowaly chronione naroze budowli, lecz równiez umozliwialy zalozenie i naciag elementów siatki usztywniajacej i sprezajacej budowle. Zakladanie elementów siatki i blach wezlowych rozpo¬ czyna sie od dolu na calym obwodzie budowli, montujac i wstepnie sprezajac najnizszy rzad siatki usztywniaja¬ cej. Nastepny rzad siatki zaklada sie stopniowo równiez po obwodzie, zamykajac go na calym obwodzie budo¬ wli. Po wstepnym calkowitym zmontowaniu siatki w kazdym wezle napreza sie ostatecznie poszczególne ele¬ menty stalowe siatki wykorzystujac odpowiednio skonstruowane koncówki, na przyklad gwintowane i prasy naciagowe az do momentu odpowiedniego naprezenia calej siatki.Po przejsciu niecki obnizeniowej terenu i po uspokojeniu sie ruchów górotworu, cala siatke sprezajaca rozbiera sie rozpoczynajac demontaz od góry budowli. Siatke te mozna wykorzystac ponownie w innym budyn¬ ku czy budowli. W celu przywrócenia wygladu estetycznego ochranianego budynku, uszkodzone miejsca na tynku zewnetrznym pochodzace od oparcia sie katowników o mur, zamalowuje sie w czasie demontazu elemen¬ tów stalowych siatki.Sposób profilatycznego zabezpieczania budowli jest bardzo korzystnym sposobem, ograniczajacym do minimum powstawanie pekniec i uszkodzen budowli, które sa wywolywane ujemnymi skutkami eksploatacji górniczej, zmniejsza czy nawet zupelnie eliminuje wydatki przeznaczone na usuwanie szkód górniczych nie obnizajac równoczesnie odpornosci i trwalosci zagrozonych budowli. Ponadto sposób ten jest niekosztowny imalo pracochlonny, umozliwiajacy wielokrotne wykorzystanie elementów, a takze co jest bardzo istotne, mozna go przystosowac do róznego rodzaju budowli mieszkaniowych czy przemyslowych, niezaleznie od ich wymiarów gabarytowych. PL