Uprawniony z patentu: Ministerium fur Verkehrswesen, Berlin (Niemiecka Republika Demokratyczna) Urzadzenie do rozprzegania pojazdów szynowych ze sprzegami samoczynnymi i Przedmiotem wynalazku jest urzadzenie do roz¬ przegania pojazdów szynowych ze sprzegami sa¬ moczynnymi, przeznaczone zwlaszcza do zautoma¬ tyzowania pracy manewrowej na stacjach rozrza¬ dowych.Znane sa urzadzenia rozsprzegania pojazdów szynowych ze sprzegami samoczynnymi za pomo¬ ca mechanizmów odbijakowych, zainstalowanych na zewnatrz pojazdu, które powoduja rozprzeganie na drodze pneumatycznej, hydraulicznej, elektrycz¬ nej, mechaniczne lub tez przy zastosowaniu kom¬ binacji wyzej wymienionych srodków napedu.Urzadzenia te wymagaja specjalnego wyposaze¬ nia pojazdów w aparature sterownicza, jak: cy¬ lindry pneumatyczne, zawory elektromagnetyczne i tym podobne urzadzenia, odryglowujace zamki sprzegów samoczynnych; inne sposoby pociagaja za soba koniecznosc wprowadzenia urzadzen sta¬ cjonarnych, przywiazanych do okreslonego miejsca wzdluz toru kolejowego, które na drodze mecha¬ nicznej podnosza dzwignie zamka sprzegowego, po¬ wodujac rozprzegniecie wagonów.Co do urzadzen dzialajacych za posrednictwem cylindrów pneumatycznych, zaworów elektromag¬ netycznych i innych podobnych instalacji, to sa one technicznie skomplikowane i kosztowne, gdyz wymagaja wyposazenia nimi wszystkich wagonów.Jesli zas chodzi o rozprzeganie za pomoca urza¬ dzen stacjonarnych, dzialajacych mechanicznie, to i te nie sa pozbawione mankamentów, poniewaz 20 wlasciwosci konstrukcyjne sprzegu samoczynnego wymagaja, aby dla zwolnienia zamka sprzego¬ wego, dzwignia odryglowujaca go, zostala prze¬ krecona o 150°, co przy wyzszych szybkosciach manewrowych powoduje czeste zaklócenia w toku pracy rozrzadowej i prowadzi do awarii urza¬ dzen.Celem niniejszego wynalazku jest dostarczenie takiego urzadzenia, które by umozliwialo roz¬ przeganie wagonów w sposób pewny, niezaleznie od szybkosci i bez potrzeby dodatkowego wyposa¬ zania taboru ze sprzegami samoczynnymi w kosz¬ towna i wymagajaca konserwacji aparature.Dla osiagniecia tego celu postawiono sobie za zadanie zapewnienie srodków automatycznej pracy rozrzadowej, zwlaszcza zas — techniki rozprzega¬ nia wagonów, przez dostarczenie urzadzenia roz- przegajacego, sterowanego przez sam pojazd lub przez odpowiednie srodki przekazu sygnalów lub danych, które to urzadzenia, przy dowolnych szybkosciach manewrowych, spelnialy by zadanie rozprzegania za pomoca odpowiednich do tego ce¬ lu urzadzen, umozliwiajacych obrót dzwigni zwal¬ niajacej zamek sprzegowy o wymagany kat.Zadanie to rozwiazano wedlug wynalazku tak, ze równolegle do toru kolejowego lub do kierun¬ ku jazdy zamontowano, tuz przy skrajni taboro¬ wej wózek wyposazony w urzadzenie rozprzego- we; wózek ten prowadzony jest na rolkach w dwóch prowadnicach, jedna pod druga, równoleg- 73 23873 238 3 lych do toru i spoczywajacych na stojakach, przy¬ mocowanych do plyty fundamentowej. Wózek po¬ siada naped reczny lub za pomoca urzadzen prze¬ kazu danych, na przyklad kart perforowanych lub tasmy perforowanej i/lub tez za pomoca licz¬ nika osi wzglednie licznika wagonów. Wózek wy¬ posazony jest ponadto w zabieraki z rolkami oraz wal przesuwny poosiowo i sterowany w uzalez¬ nieniu od zabieraków. Zabieraki sa wysuwalne, przy czym ruchy ich sterowane sa za pomoca przycisku umieszczonego przy szynie, na który naciska kolo wagonu. Wal posiada dzwignie kato¬ wa oraz hamulec najazdowy. Poza tym pojazd szynowy wyposazony jest w wystep zderzakowy, umieszczony w scisle okreslonej odleglosci od dzwigni rozprzegajacej, przy czym odleglosc ta równa jest odleglosci pomiedzy zabierakami i wa¬ lem z dzwignia katowa.Wynalazek wyjasniony jest przykladowo na ry¬ sunku, na którym fig. 1 przedstawia szkic sche¬ matyczny urzadzenia rozprzegajacego w rzucie pionowym, fig. 2 pokazuje szkic tego urzadzenia w rzucie poziomym.Urzadzenie rozprzegowe sklada sie z wózka 5, zawieszonego na górnej i dolnej prowadnicy 11 za posrednictwem rolek 12. Prowadnice spoczywa¬ ja na stojaku 10, który z kolei ustawiony jest na plycie 13, przymocowanej wkretami 15 do funda¬ mentu 14. Wózek ma moznosc przesuwania sie wzdluz prowadnic.Ruch wózka w prowadnicach ograniczony jest na odcinku pomiedzy pozycja wyjsciowa 17 i kon¬ cowa 18. Ruch ten hamowany jest za pomoca ha¬ mulca najazdowego 19, który zaciska sie w za¬ leznosci od szybkosci najezdzajacego pojazdu.Wózek rozprzegowy 5 ustawiony jest równo¬ legle do toru lub kierunku jazdy i w bezposred¬ niej bliskosci skrajni pojazdu 1, la. Wózek 5 po¬ siada zabierak 6, na koncu którego znajduje sie rolka 7. Zabierak 6 jest przestawny w kierunku poprzecznym wzgledem toru. Równolegle do zabie- raka usytuowany jest wal 8, równiez poprzecznie wzgledem toru i posiada przesuw poosiowy oraz ruch obrotowy lub tez odchylny. Na koncu walu 8 osadzona jest dzwignia katowa 9. Aparatura sterownicza, zainstalowana na wózku 5, nie uwi¬ doczniona na rysunku, polaczona jest z urzadze¬ niem przyciskowym 16 lub stycznikiem szynowym.Aparatura ta steruje za pomoca przekladników pneumatycznych, elektrycznych, hydraulicznych, mechanicznych lub tez przy zastosowaniu kombi¬ nacji powyzszych urzadzen, wysunieciem zabiera- ka 6 i walu 8, którego ruch uzalezniony jest cza¬ sowo od wyzej wymienionego zabieraka. Niezalez¬ nie od tego aparatura sterownicza moze byc uru¬ chomiana recznie lub za posrednictwem srodków przekazu danych, jak karta lub tasma perforowa¬ na i inne podobne uklady w polaczeniu z liczni¬ kiem osi albo licznikiem wagonów.W pojazdach szynowych 1, la z samoczynny¬ mi sprzegami 2, 2a umieszczone sa na czolowni- cach dzwignie rozprzegajace 4, 4a. W odleglosci a od tych dzwigni znajduja sie wystepy zderza¬ kowe 3, 3a. 4 Urzadzenie rozprzegajace wyjasnione jest poni¬ zej z punktu widzenia jego dzialania i wykony¬ wanych funkcji. Moze ono byc uruchomione recznie, to znaczy sterowane bezposrednio lub 5 automatycznie za posrednictwem urzadzenia przy¬ ciskowego 16, dla kazdego pojazdu szynowego, wzglednie — posrednio, za pomoca znanych ukla¬ dów sterujacych wedlug zadanego programu pre¬ selekcyjnego dla okreslonych grup wagonowych.Wagony 1, la ze sprzegami samoczynnymi 2, 2a tocza sie z dowolna szybkoscia w kierunku A ku urzadzeniu rozprzegowemu. Przed dojechaniem wagonów do tego urzadzenia nastepuje urucho¬ mienie aparatury sterujacej, na przyklad, przez najechanie kola na przycisk 16, umieszczony na szynie. Uruchomienie aparatury powoduje wysu¬ niecie zabieraka 6 w strefe skrajni wagonowej az do styku rolki 7 zabieraka 6 z wystepem zde¬ rzakowym 3, umieszczonym na wagonie 1. Wów¬ czas wagon, zaczepiwszy swym wystepem zderza¬ kowym 3 o rolke 7, zabiera ze soba wózek roz¬ przegowy 5, który zaczyna przesuwac sie w swych prowadnicach równolegle z wagonem i z ta sama szybkoscia, poczawszy od pozycji wyjsciowej 17 az do pozycji koncowej 18. Hamulec najazdowy 19 amortyzuje sile uderzenia zderzaka 3 o rolke 7 i1 jednoczesnie nastepuje akumulacja energii któ¬ ra, po rozprzegnieciu wagonów zmusi wózek 5 do powrotu na pozycje wyjsciowa 17. W zaleznosci czasowej od momentu wysuniecie zabieraka 6, wal 8 z dzwignia katowa 9 zostaje przysuniety do dzwigni rozprzegowej 4 a nastepnie — obró¬ cony o okolo 150°, powodujac odryglowanie zamka sprzegu samoczynnego 2. Po tym obrocie, na sku¬ tek zadzialania wylacznika koncowego, nie uwi¬ docznionego na rysunku, wal 8 wraz z zabiera- kiem 6 zostaje cofniety do polozenia spoczynko¬ wego, podczas gdy energia nagromadzona w ha¬ mulcu najazdowym, nadaje wózkowi 5 ruch po¬ wrotny do jego pozycji wyjsciowej 17.W przypadku kiedy pomiedzy pojazdami 1, la wystepuja rózne odleglosci a, konieczne jest za¬ stosowanie w wózku 5 kilku zabieraków 6, które musza byc odpowiednio do danego przypadku wy¬ suwane lub — które sie samoczynnie wysuwaja i zaryglowuja w momencie dojscia do zderzaka 3 w wagonie 1. PL