PL72267Y1 - Dokument zabezpieczony - Google Patents

Description

PL 72 267 Y1 2 Opis wzoru Przedmiotem wzoru uzytkowego jest dokument zabezpieczony zawierajacy zabezpieczenie z wi- zualnym efektem ruchu przy zmianie kata jego obserwacji. Znane sa dokumenty zabezpieczone w postaci papierów wartosciowych, takich jak banknoty, a takze dokumentów tozsamosci, dyplomów, certyfikatów czy swiadectw itp. Dokumenty zabezpieczone skladaja sie z podloza przykladowo celulozowego takiego jak papier, badz wykonanego z tworzywa sztucznego na przyklad poliweglanu (PC) czy poli(chlorku winylu) (PCV), lub tez innego materialu podlozowego, na przyklad wykonanego z mieszanki celulozy i tworzywa sztucz- nego z naniesionym lub wprowadzonym w podloze zabezpieczeniem majacym za zadanie utrudnienie sfalszowania badz skopiowania dokumentu. Do znanych zabezpieczen tego typu dokumentów naleza miedzy innymi znaki optycznie zmienne zwane takze hologramami, nalezace do grupy zabezpieczen optycznych, w których widoczny dla ob- serwatora trójwymiarowy obraz powstaje na zasadzie dyfrakcji swiatla. Hologramy stanowia zabezpie- czenie dokumentów uniemozliwiajace ich podrobienie przez skopiowanie. Do grupy hologramów zalicza sie miedzy innymi konstrukcje hologramów kinematycznych, umozliwiajacych zmiane ksztaltu, poloze- nia oraz wielkosci obrazu holograficznego w zaleznosci od kata jego obserwacji. Znane sa ponadto dokumenty zabezpieczone, w których zabezpieczenie ma postac tloczenia na przyklad wykonanego w folii metalicznej, które wytwarza sie poprzez zetkniecie matrycy z folia i przyci- sniecie do podloza. W wyniku docisku matrycy folia zostaje scalona z podlozem, a na jej powierzchni zostaje odwzorowany ksztalt matrycy, stanowiacy zabezpieczenie dokumentu. Znane zabezpieczenia tego typu maja postac liter, cyfr badz obrazów. Zabezpieczenia tego typu nie wykazuja natomiast typo- wych cech hologramu kinematycznego. Takze z literatury patentowej znane sa konstrukcje dokumentów zabezpieczonych. Z publikacji patentu europejskiego EP2117840 znany jest dokument zabezpieczony z warstwa strukturalna, przezroczysta w wybranych obszarach, która ma obszary z pierwsza dyfrakcyjna struktura reliefowa oraz obszary z druga dyfrakcyjna struktura reliefowa, które widziane równolegle do plaszczy- zny warstwy strukturalnej – usytuowane sa w róznych plaszczyznach dokumentu zabezpieczonego. Konstrukcja dokumentu zabezpieczonego zapewnia wizualny efekt zblizony do holograficznego, w któ- rym w zaleznosci od kata obserwacji dokumentu zabezpieczonego niektóre informacje sa widoczne, natomiast inne informacje sa niewidoczne dla obserwatora, co stanowi zabezpieczenie tego dokumentu. Celowym byloby opracowanie dokumentu zabezpieczonego, o konstrukcji alternatywnej wzgle- dem znanych w stanie techniki zabezpieczen, która umozliwilaby uzyskanie widocznego dla obserwa- tora wizualnego efektu ruchu wybranych elementów zabezpieczenia. Przedmiotem wzoru uzytkowego jest dokument zabezpieczony zawierajacy warstwe materialu podlozowego z warstwa materialu blyszczacego, obejmujaca co najmniej trzy obszary, w tym obszar srodkowy znajdujacy sie pomiedzy obszarami bocznymi, przy czym kazdy z obszarów ma wiele równo- leglych prazków, charakteryzujacy sie tym, ze: kazdy z prazków jest wytloczony w warstwie materialu blyszczacego i ma szerokosc prazka nie wieksza niz 100 mikrometrów, przy czym odleglosc (D) pomie- dzy dwoma najblizszymi prazkami w kazdym z obszarów wynosi nie wiecej niz 100 mikrometrów; przy czym co najmniej jeden prazek obszaru srodkowego tworzy kat rózny od 180° z najblizszymi prazkami obydwu obszarów bocznych. Korzystnie, co najmniej jeden prazek obszaru srodkowego tworzy kat rozwarty w zakresie od 90 do 178° z najblizszymi prazkami obydwu obszarów bocznych, wytloczonymi po tej samej stronie linii bedacej przedluzeniem prazka obszaru srodkowego. Korzystnie, obszar srodkowy oraz obszary boczne maja ksztalt równoleglych pasów. Korzystnie, obszar srodkowy oraz obszary boczne maja ksztalt obreczy o róznej srednicy. Korzystnie, obszar srodkowy oraz obszary boczne maja ksztalt nieregularny. Korzystnie, obszar srodkowy jest styczny z co najmniej jednym obszarem bocznym. Korzystnie, pomiedzy obszarem srodkowym a co najmniej jednym obszarem bocznym znajduje sie odstep. Korzystnie, prazki co najmniej jednego obszaru bocznego i/lub obszaru srodkowego maja ksztalt prosty. Korzystnie, prazki co najmniej jednego obszaru bocznego i/lub obszaru srodkowego maja ksztalt zakrzywiony. Korzystnie, zawiera wiele obszarów srodkowych oraz wiele obszarów bocznych. PL 72 267 Y1 3 Korzystnie, od strony warstwy materialu podlozowego ma warstwe materialu podkladowego z okienkiem. Korzystnie, warstwa materialu blyszczacego ma powierzchnie o ksztalcie oznaczenia slownego i/lub graficznego, i/lub nominalu. Korzystnie, dokument zawiera dodatkowo obszary transparentne. Korzystnie, dokument zawiera dodatkowo obszary reliefowe i/lub obszary nadruku rastrowego. Przedmiot wzoru uzytkowego uwidoczniono w róznych postaciach wykonania na rysunku, na którym: Fig. 1 przedstawia dokument zabezpieczony wedlug wzoru uzytkowego w przekroju poprzecznym, Fig. 2 przedstawia pierwsza postac dokumentu zabezpieczonego wedlug wzoru uzytkowego w powiekszeniu z uwidocznieniem konstrukcji obszarów prazków pelniacych funkcje zabezpieczenia, Fig. 3A–3C przedstawia schematycznie zasade dzialania zabezpieczenia wedlug wzoru uzyt- kowego, Fig. 4 przedstawia druga postac dokumentu zabezpieczonego wedlug wzoru uzytkowego, z ob- szarami prazków w ksztalcie pasów, Fig. 5 przedstawia trzecia postac dokumentu zabezpieczonego wedlug wzoru uzytkowego, z ob- szarami prazków w ksztalcie obreczy, Fig. 6 przedstawia czwarta postac dokumentu zabezpieczonego wedlug wzoru uzytkowego, z wy- braniem w postaci oznaczenia liczbowego, Fig. 7A–7B przedstawia piata postac dokumentu zabezpieczonego wedlug wzoru uzytkowego z obszarami prazków o powtarzajacych sie wzorach, Fig. 8A–8C przedstawia przykladowe rozmieszczenie obszarów prazków na warstwie podlozowej dokumentu zabezpieczonego wedlug wzoru uzytkowego, Fig. 9 przedstawia szósta postac dokumentu zabezpieczonego wedlug wzoru uzytkowego z war- stwa podkladowa z okienkiem, Fig. 10A przedstawia dokument zabezpieczony wedlug wzoru uzytkowego zawierajacy obszar nadruku rastrowego, Fig. 10B przedstawia dokument zabezpieczony wedlug wzoru uzytkowego zawierajacy obszar reliefowy, Fig. 11A przedstawia siódma postac dokumentu zabezpieczonego wedlug wzoru uzytkowego, Fig. 11B przedstawia prazki widoczne dla obserwatora dla postaci wzoru uwidocznionej na Fig. 11A, Fig. 12A przedstawia ósma postac dokumentu zabezpieczonego wedlug wzoru uzytkowego, Fig. 12B przedstawia prazki widoczne dla obserwatora dla postaci wzoru uwidocznionej na Fig. 12A. Na Fig. 1 przedstawiono dokument zabezpieczony wedlug wzoru uzytkowego w przekroju po- przecznym. Dokument zabezpieczony zawiera warstwe materialu podlozowego 11, korzystnie mato- wego, z warstwa materialu blyszczacego 12. Warstwa materialu podlozowego 11 moze byc wykonana z róznych materialów, przykladowo pa- pieru, tworzywa sztucznego takiego jak na przyklad poliweglan (PC) lub poli(chlorek winylu) (PCV), papieru z dodatkiem wlókien z tworzywa sztucznego badz papieru laczonego z tworzywem sztucznym zwanego takze podlozem hybrydowym. Warstwa materialu blyszczacego 12 moze byc wykonana z róznych materialów, a korzystnie folii metalicznej, lub tez innych materialów powlokowych takich jak na przyklad: powloka metaliczna, farba metaliczna, powloka irydyscentna, blyszczacy lakier badz farba zmienna optycznie. Warstwa materialu blyszczacego moze byc naniesiona na warstwe materialu podlozowego 11 za pomoca róznych technik takich jak na przyklad: druk offsetowy, druk typooffsetowy, druk typograficzny, sitodruk, druk fleksogra- ficzny, hot-stamping badz cold-stamping. Jedna z cech dokumentu zabezpieczonego jest to, ze warstwa materialu blyszczacego 12 cha- rakteryzuje sie polyskiem (blyszczy sie) po oswietleniu, na przyklad swiatlem widzialnym, natomiast warstwa materialu podlozowego 11, po oswietleniu tym samym swiatlem charakteryzuje sie polyskiem w innym stopniu niz warstwa materialu blyszczacego 12, w szczególnosci jesli jest matowa, to w ogóle moze nie wykazywac polysku. Jak przedstawiono w powiekszeniu na Fig. 2 warstwa materialu blyszczacego 12 ma co najmniej trzy obszary 21, 22, 23 wytloczonych prazków 31, 32, 33: obszar srodkowy 22, który ma wytloczone równolegle prazki obszaru srodkowego 32 i znajduje sie pomiedzy dwoma obszarami bocznymi 21, 23, przy czym kazdy obszar boczny 21, 23 ma wytloczone równolegle prazki 31, 33 obszaru bocznego. War- stwa materialu blyszczacego 12 jest ciagla w obszarach 21, 22, 23 wytloczonych prazków 31, 32, 33. PL 72 267 Y1 4 Prazki 31, 32, 33 kazdego z obszarów 21, 22, 23 moga byc wykonane w warstwie materialu blyszczacego 12 za pomoca róznych technik w tym przykladowo druku stalorytniczego – bez dodatku farby, lub ewentualnie „suchego tloczenia”. Istotna cecha wszystkich postaci niniejszego wzoru uzytkowego jest to, ze co najmniej jeden pra- zek 32 obszaru srodkowego 22 tworzy kat rózny od 180° z najblizszymi prazkami 31, 33 obydwu ob- szarów bocznych 21, 23. Korzystnie natomiast co najmniej jeden prazek 32 obszaru srodkowego 22 tworzy kat rozwarty, w zakresie od 90 do 178° z najblizszymi prazkami 31, 33 obydwu obszarów bocznych 21, 23, które to prazki obszarów bocznych 31, 33 wytloczone sa po tej samej stronie linii 40 bedacej przedluzeniem prazka 32 obszaru srodkowego 22. Dwa prazki tworzace kat rozwarty, czyli: 31 i 32 lub 32 i 33, moga stykac sie ze soba, lub tez moga byc w odstepstwie od siebie, wówczas miare kata rozwartego, tworzo- nego przed dwa oddalone od siebie prazki mozna wyznaczyc w miejscu przeciecia sie linii bedacych przedluzeniem tych prazków. Prazek 32 obszaru srodkowego 22 oraz jemu najblizsze prazki 31, 33 obszarów bocznych 21, 23 przedstawiono schematycznie na Fig. 2 linia pogrubiona, natomiast obszary boczne 21, 23, oraz obszar srodkowy 22 dla zachowania jasnosci rysunku obrysowano linia przerywana. Kazdy prazek 31, 32, 33 w obrebie jednego obszaru 21, 22, 23 ma szerokosc nie wieksza niz 100 mikrometrów, przykladowo prazki 31, 32, 33 moga miec szerokosc wynoszaca od 10 do 100 mi- krometrów, a bardziej korzystnie prazki moga miec szerokosc wynoszaca 50 mikrometrów. Ponadto, odleglosc D (Fig. 1) pomiedzy dwoma prazkami w obrebie jednego obszaru jest nie wieksza niz 100 mi- krometrów. Prazki 31, 32, 33 co najmniej jednego z obszarów 21, 22, 23 moga byc proste lub zakrzy- wione na wybranych odcinkach, przykladowo prazki moga miec ksztalt falowany. Powyzsze wymiary prazków oraz ich wzajemne rozmieszczenie, a korzystnie takze zachowanie kata rozwartego pomiedzy co najmniej jednym, a bardziej korzystnie wieloma prazkami 22 obszaru srodkowego 22 oraz najblizszymi mu prazkami 31, 33 obszarów bocznych 21, 33 – jak opisano powyzej, zapewnia wizualne zludzenie ruchu prazków pomiedzy obszarem srodkowym 22 oraz obszarami bocz- nymi 21, 23 prazków, co zobrazowano schematycznie na Fig. 3, czym przejawia sie uzytecznosc kon- strukcji dokumentu zabezpieczonego wedlug wzoru uzytkowego. Kazdy prazek 31, 32, 33, ze wzgledu na to, ze jest uksztaltowany w warstwie materialu blyszcza- cego 11, wykazuje wlasnosc odbijania swiatla padajacego, przy czym wymiary prazków 31, 32, 33 i ich wzajemne uksztaltowanie zapewniaja, ze dla obserwatora 50 po oswietleniu dokumentu zabezpieczo- nego widoczne sa prazki 31, 32, 33, lub odcinki prazków, które sa uksztaltowane zasadniczo prostopa- dle do kierunku padania swiatla 51. Przykladowo, jak przedstawiono na Fig. 3A, dla obserwatora 50 widoczne sa prazki 31 pierwszego obszaru bocznego 21, które sa prostopadle do kierunku padania swiatla 51 – schematycznie oznaczone pogrubiona kreska. Natomiast prazki obszarów srodkowego i drugiego obszaru bocznego 32, 33 nie sa widoczne dla obserwatora 50. W przypadku zmiany kata padania swiatla 51 widoczne dla obserwatora 50 sa odpowiednio prazki 32 obszaru srodkowego (Fig. 3B) lub prazki 33 drugiego obszaru bocznego (Fig. 3C), które sa w danej chwili prostopadle do kierunku padania swiatla 51. W przypadku plynnej zmiany kierunku padania swiatla 51, przykladowo gdy obserwator 50 zmie- nia kat nachylenia dokumentu zabezpieczonego wzgledem zródla swiatla 51, uzyskuje sie plynna zmiane widocznych dla obserwatora 50 prazków 31, 32, 33 – co wywoluje wrazenie ruchu tych prazków. Warstwa materialu blyszczacego 12 moze obejmowac wiecej niz trzy obszary prazków 21, 22, 23, przykladowo cztery, piec, szesc, siedem lub wiecej niz siedem obszarów prazków 21, 22, 23. Ponadto w jednej postaci wzoru obszar srodkowy 22 oraz obszary boczne 21, 23 wytloczonych prazków moga znajdowac sie na warstwie materialu podlozowego 11 w odstepstwie, przykladowo ob- szar srodkowy 22 moze byc w odstepstwie od jednego lub obydwu obszarów bocznych 21, 23. Przykla- dowo obszary te moga byc rozdzielone linia ciagla. W innej postaci wzoru obszar srodkowy 22 moze byc styczny do pierwszego 21 i drugiego 23 obszaru bocznego, lub tez obszar srodkowy 22 moze byc styczny z jednym z obszarów bocznych 21 lub 23. Obszary 21, 22, 23 z wytloczonymi prazkami 31, 32, 33 moga miec rózne ksztalty badz wzory, przykladowo równoleglych pasów: Fig. 4, obreczy: Fig. 5, 7A, symboli graficznych, liter, cyfr, i/lub po- wtarzajacych sie wzorów takich jak wzory tapetowe: Fig. 7B. Na Fig. 7A przedstawiono w powiekszeniu jednostke powtarzalna wzoru uwidocznionego na Fig. 7B. PL 72 267 Y1 Wzór uzytkowy w postaci zawierajacej wiele obszarów prazków przykladowo: siedem obszarów prazków – jak uwidoczniono na Fig. 4 lub cztery obszary prazków: Fig. 5, wykazuje jednakowa uzytecz- nosc jak postac wzoru z trzema obszarami prazków. W postaci przedstawionej na Fig. 5 obszar srodkowy ma postac obreczy, a obszary boczne stanowia obrecze przylegajace do niego od strony wewnetrznej i zewnetrznej. W zaleznosci od kierunku padania zródla swiatla, przedstawionego schematycznie za po- moca strzalek, dla obserwatora widoczne sa obszary prazków, w których prazki sa uksztaltowane pro- stopadle do kierunku padania swiatla, co schematycznie oznaczono na Fig. 4 i 5 ciemniejszym kolorem. Warstwa materialu blyszczacego 12 z wytloczonymi obszarami prazków 21, 22, 23 moze calko- wicie lub czesciowo pokrywac warstwe materialu podlozowego 11. W tym drugim przypadku warstwa materialu blyszczacego 12 moze miec powierzchnie o róznym ksztalcie, na przyklad ksztalcie nomi- nalu – jak przedstawiono na Fig. 8C, lub tez napisu badz innego elementu graficznego, takiego jak pelny pasek 12 uksztaltowany na calej szerokosci dokumentu: Fig. 8B – w okolicy transparentnego wzoru graficznego, na przyklad „20”. W innej postaci wzoru, dokument zabezpieczony moze miec obszary gladkie 60 warstwy mate- rialu blyszczacego 12 – bez wytloczonych prazków, jak przedstawiono schematycznie na Fig. 6, które to obszary gladkie nie wykazuja efektu wizualnego jak opisano powyzej. W kolejnej postaci wzoru, warstwa materialu blyszczacego 12 moze miec wybranie, przykladowo w postaci oznaczenia graficznego, slownego czy liczbowego. Ponadto dokument zabezpieczony poza wybraniem, moze zawierac równiez inne obszary na przyklad obszary rastrowe 62 – przedstawione na Fig. 10A, obszary reliefowe 63 – przedstawione na Fig. 10B, lub inne. W jeszcze innej postaci wzoru, warstwa materialu blyszczacego 12 moze byc naniesiona na transparentny film, wraz z którym jest naniesiona na warstwe materialu podlozowego 11, w których to kolejno sa wytloczone obszary prazków 21, 22, 23, jak przedstawiono na Fig. 8A i 8B. Ponadto, warstwa materialu blyszczacego 12 moze miec obszary prazków 21, 22, 23 wytloczone na calej swojej powierzchni, jak przedstawiono na Fig. 4, 5, 6, 7A, 7B, lub tez warstwa materialu blysz- czacego 12 moze miec powierzchnie w ksztalcie oznaczenia liczbowego, np.: „20” i moze miec obszary gladkie 60 – bez wytloczonych prazków, oraz obszary wytloczonych prazków 21, 22, 23 jak przedsta- wiono na Fig. 11A. Dokument zabezpieczony moze miec ponadto prazki wytloczone w warstwie mate- rialu podlozowego 11 – w obszarach niepokrytych warstwa materialu blyszczacego. W takiej postaci wzoru, dla obserwatora dostrzegalne sa jedynie prazki wytloczone w warstwie materialu blyszczacego. Na Fig. 11B przedstawiono te sama postac wzoru co na Fig. 11 A, z uwidocznionymi prazkami uksztal- towanymi wylacznie w warstwie materialu blyszczacego 12, które sa widoczne dla obserwatora. W kolejnej postaci wzoru uwidocznionej na Fig. 12A, dokument zabezpieczony moze miec war- stwe materialu blyszczacego 12, o powierzchni tworzacej wzór liczbowy, np.: „20”, przy czym warstwa materialu blyszczacego 12 ma obszary prazków wytloczone na calej swojej powierzchni, wykazujace opisany powyzej efekt wizualny. Dokument zabezpieczony moze miec ponadto prazki uksztaltowane w warstwie materialu podlozowego 11 niepokrytego warstwa materialu blyszczacego, które nie wyka- zuja wspomnianego wizualnego efektu ruchu. Prazki uksztaltowane tylko w warstwie materialu podlo- zowego 11 nie sa widoczne dla obserwatora, ja przedstawiono na Fig. 12B. W innej postaci wzoru: Fig. 9 poza warstwa podloza 11 oraz warstwa materialu blyszczacego 12, dokument zabezpieczony moze ponadto zawierac dodatkowe warstwy, przykladowo warstwe materialu podkladowego 13, przykladowo papieru, która moze miec wybranie w ksztalcie okienka 131, na którym umieszczona jest warstwa blyszczacego materialu 12 z wytloczonymi obszarami prazków 21, 22, 23. Konstrukcja wytloczonych obszarów 21, 22, 23 prazków 31, 32, 33 stanowi zabezpieczenie do- kumentu wedlug wzoru uzytkowego, którego uzytecznosc przejawia sie tym, ze prazki danego obszaru, w zaleznosci od kata padania swiatla pozostaja widoczne lub niewidoczne dla uzytkownika. Efekt ten jest dostrzegalny w przypadku co najmniej trzech lub wiekszej liczby obszarów prazków 21, 22, 23 o konstrukcji jak opisano powyzej. W zwiazku z tym, przy plynnej zmianie kata obserwacji uzyskuje sie efekt ruchu tych prazków pomiedzy poszczególnymi obszarami 21, 22, 23, a zatem efekt podobny do hologramów kinematycznych, z ta róznica, ze konstrukcja dokumentu zabezpieczonego wedlug wzoru uzytkowego jest wykonana poprzez wytloczenie prazków w warstwie materialu blyszczacego. Ponadto warstwa materialu blyszczacego moze zawierac takze obszary gladkie, bez wytloczo- nych prazków, w których nie obserwuje sie zjawiska odbijania swiatla jednakowego jak w przypadku obszarów wytloczonych prazków. PL 72 267 Y1 6 PL PL PL PL PL PL PL PL

Claims (14)

1. Zastrzezenia ochronne 1. Dokument zabezpieczony zawierajacy warstwe materialu podlozowego z warstwa materialu blyszczacego, obejmujaca co najmniej trzy obszary, w tym obszar srodkowy znajdujacy sie pomiedzy obszarami bocznymi, przy czym kazdy z obszarów ma wiele równoleglych prazków, znamienny tym, ze ? kazdy z prazków (31, 32, 33) jest wytloczony w warstwie materialu blyszczacego (12) i ma szerokosc prazka nie wieksza niz 100 mikrometrów, przy czym odleglosc (D) pomiedzy dwoma najblizszymi prazkami (31, 32, 33) w kazdym z obszarów (21, 22, 23) wynosi nie wiecej niz 100 mikrometrów; ? przy czym co najmniej jeden prazek (32) obszaru srodkowego (22) tworzy kat rózny od 180° z najblizszymi prazkami (31, 33) obydwu obszarów bocznych (21, 23).

2. Dokument wedlug zastrzezenia 1 znamienny tym, ze co najmniej jeden prazek (32) obszaru srodkowego (22) tworzy kat rozwarty w zakresie od 90 do 178° z najblizszymi prazkami (31, 33) obydwu obszarów bocznych (21, 23), wytloczonymi po tej samej stronie linii bedacej prze- dluzeniem prazka (32) obszaru srodkowego (22).

3. Dokument wedlug zastrzezenia 1 lub 2 znamienny tym, ze obszar srodkowy (22) oraz ob- szary boczne (21, 23) maja ksztalt równoleglych pasów.

4. Dokument wedlug zastrzezenia 1 lub 2 znamienny tym, ze obszar srodkowy (22) oraz ob- szary boczne (21, 23) maja ksztalt obreczy o róznej srednicy.

5. Dokument wedlug zastrzezenia 1 lub 2 znamienny tym, ze obszar srodkowy (22) oraz ob- szary boczne (21, 23) maja ksztalt nieregularny.

6. Dokument wedlug dowolnego z powyzszych zastrzezen znamienny tym, ze obszar srod- kowy (22) jest styczny z co najmniej jednym obszarem bocznym (21, 23).

7. Dokument wedlug dowolnego z powyzszych zastrzezen znamienny tym, ze pomiedzy ob- szarem srodkowym a co najmniej jednym obszarem bocznym (21, 23) znajduje sie odstep.

8. Dokument wedlug dowolnego z powyzszych zastrzezen znamienny tym, ze prazki (31, 32, 33) co najmniej jednego obszaru bocznego (21, 23) i/lub obszaru srodkowego (22) maja ksztalt prosty.

9. Dokument wedlug dowolnego z powyzszych zastrzezen znamienny tym, ze prazki (31, 32, 33) co najmniej jednego obszaru bocznego (21, 23) i/lub obszaru srodkowego (22) maja ksztalt zakrzywiony.

10. Dokument wedlug dowolnego z powyzszych zastrzezen znamienny tym, ze zawiera wiele obszarów srodkowych (22) oraz wiele obszarów bocznych (21, 23).

11. Dokument wedlug dowolnego z powyzszych zastrzezen znamienny tym, ze od strony war- stwy materialu podlozowego (11) ma warstwe materialu podkladowego (13) z okienkiem (131).

12. Dokument wedlug dowolnego z powyzszych zastrzezen znamienny tym, ze warstwa mate- rialu blyszczacego (12) ma powierzchnie o ksztalcie oznaczenia slownego i/lub graficznego, i/lub nominalu.

13. Dokument wedlug dowolnego z powyzszych zastrzezen znamienny tym, ze zawiera dodat- kowo obszary transparentne.

14. Dokument wedlug dowolnego z powyzszych zastrzezen znamienny tym, ze zawiera dodat- kowo obszary reliefowe i/lub obszary nadruku rastrowego. PL PL PL PL PL PL PL PL