Ciagnik lub samojezdny pojazd rolniczy Przedmiotem wynalazku jest ciagnik lub samo¬ jezdny pojazd rolniczy, wsparty na wiecej niz trzech kolach jezdnych, wyposazony w elementy sprzegajace za pomoca których jest przymocowa¬ na odejmowalnie na pojezdzie conajmniej jedna powierzchnia ladunkowa lub maszyna z kabina kierowcy, polaczona z ciagnikiem obejmujaca or¬ gany obslugi dla ciagnika.W znanych ciagnikach tego rodzaju kabina kie¬ rowcy razem z organami obslugi dla ciagnika, jak kierownica i hamulec, zajmuje ustalona pozycje w stosunku do ciagnika. Ogranicza to mozliwosc zastosowania ciagnika. Poza tym kabina kierowcy jest czasem tak ustawiona w stosunku do ciagni¬ ka, ze nie zawsze moze byc prowadzony zadawa¬ lajacy nadzór maszyn sprzezonych z ciagnikiem.Celem wynalazku jest usuniecie wymienionych wyzej wad. Cel ten uzyskano przez zaopatrzenie ciagnika w elementy za pomoca których kabina kierowcy wraz z organami obslugi jest przedsta- wialna w stosunku do ciagnika i zaleznie od wy¬ boru moze byc ryglowana w dwóch lub wiecej polozeniach.Zgodnie z dalsza cecha wynalazku ciagnik, lub podobny pojazd z rama do sprzegania lub prze¬ noszenia nad ciagnikiem maszyn rolniczych lub skrzyni ladunkowej z polaczona z rama kabina kierowcy, jest zaopatrzony w elementy, za pomoca których kabina kierowcy moze byc przedstawiona z przedniego konca ciagnika w kierunku do tyl- 2 nego konca ciagnika. Przy tego rodzaju budowie mozna stworzyc szczególnie korzystne polaczenie ciagnika oraz Jednej lub wiekszej liczby maszyn rolniczych. 5 W korzystnej postaci wykonania ciagnik lub po¬ dobne samojezdne urzadzenie jest zaopatrzony w elementy sprzegajace do mocowania skrzyni la¬ dunkowej i/lub maszyny nad ciagnikiem i wyróz¬ nia sie tym, ze przymocowane do ciagnika urza- io dzenie sprzegajace posiada podnosnik do podno¬ szenia skrzyni ladunkowej lub masizyny w stosun¬ ku ido ciagnika.Wedlug dalszej cechy wynalazku ciagnik lub podobny pojazd samojezdny posiada podnosnik na 15 tylnym koncu ciagnika i wyróznia sie tym, ze ma na swojej górnej stronie drugi podnosnik.W korzystnej postaci wykonania ciagnik posiada dwie osie dla kól bieznych, kabine kierowcy oraz silnik i wyróznia sie tym, ze kabina kierowcy jest 20 umieszczona przed silnikiem pomiedzy osiami kól bieznych.Kabina korzystnie jest umieszczona na ciagniku waihliwie na osi skierowanej do góry, zwlaszcza na ramieniu. Kabina jest umieszczona wahliwie 25 w stosunku do ciagnika dookola dwóch pionowych lub prawie pionowych osi. Co najmniej w jednym z mozliwych polozen kabina znajduje sie na przed¬ niej stronie pojazdu, a w innym prawie w polo¬ wie ciagnika. Dolna czesc kabiny jest umieiszczo- 30 na nizej niz górna strona ciagnika. Pionowe osie 714483 71448 4 wzgledem których jest wahliwie umocowana ka¬ bina znajduja sie po jednej stronie osi podluznej ciagnika. Kabina jest umieszczona przestawnie do polozenia, w którym znajduje sie, patrzac w kie¬ runku podluznym ciagnika, wewnatrz jego obwo¬ du. Równoczesnie jednak kabina moze byc prze¬ mieszczona do polozenia, w którym patrzac od gó¬ ry, znajduje sie poza obwodem ciagnika.Skrzynia ladunkowa lub maszyny sa sprzegane z ciagnikiem za pomoca sprzegla szybko wlaczal- nego. Na przedniej i/lub tylnej czesci ciagnika znajduje sie podnosnik do sprzegania maszyn z ciagnikiem. Srodki do sprzegania nad ciagnikiem skrzyni ladunkowej -iub maszyny obejmuja hy¬ drauliczny podnosnik. Organy sprzegania podno¬ snika sa obslugiwane z kabiny i sa uruchomiane hydraulicznie.Ciagnik jest zaopatrzony w co najmniej jeden hydrauliczny silownik sterujacy, który moze wspól¬ pracowac z maszyna sprzegnieta z ciagnikiem, aby przestawiac przynajmniej jedna czesc odnosnej maszyny. Korzystnie blisko jednego konca ciagni¬ ka jest umieszczona wieksza liczba silowników ste¬ rujacych ustawionych prawie poziomo.Góinna czesc silnika i górna czesc kól ciagnika leza prawie w tej samej plaszczyznie. Górna czesc oslony otaczajacej silnik znajduje sie na tej samej wysokosci co górna czesc kól podpierajacych ciag¬ nik, albo nieco wyzej od niej, przy czym ciagnik posiada cztery kola o tej samej srednicy.Srodki sprzegajace dla skrzyni ladunkowej i/lub narzedzi sa umieszczone na górnej czesci ciagnika.Umieszczone na ciagniku urzadzenie sprzegajace posiada podnosnik sluzacy do podnoszenia skrzyn¬ ki ladunkowej lub maszyny w stosunku do ciag¬ nika. Skrzynia ladunkowa i/lub narzedzia sa pod¬ noszone za pomoca urzadzenia sprzegajacego i srodków pomocniczych tak wysoko, iz skrzynia la¬ dunkowa i/lub maszyna moga byc odstawione na ziemie, a ciagnik moze wyjechac z pod powierzch¬ ni ladunkowej i/lub maszyny.Urzadzenie do podnoszenia skrzyni ladunkowej i/lulb maszyny posiada jeden lub wiecej hydrauli¬ cznych silowników sterujacych dzialajacych w kie¬ runku pionowym, przy czym silowniki te maja za¬ ostrzone górne konce. Hydrauliczne silowniki ste¬ rujace sa umieszczone w poblizu osi kól bieznych.Górna czesc skierowanego do góry hydraulicznego silownika sterujacego w polozeniu sciagnietym znajduje sie prawie w tej samej plaszczyznie co górna czesc ramy ciagnika.Na obu koncach ciagnika umieszczony co naj¬ mniej jeden wal przekaznikowy. Wal przekazniko¬ wy obejmuje czesc szybko wlaczalnego sprzegla wspólpracujace z czescia szybko wlaczalnego sprzegla zamocowanego na maszynie. Korzystnie na kazdym koncu ciagnika jest zalozona Wieksza liczba walów przekaznikowych zaopatrzonych w szybko- wlaczalne sprzegla.Kabina kierowcy jest sprezona z podwoziem w sposób umozliwiajacy jej nastawianie na wysokosc.Kabina jest sprezona wahliwie za pomoca ramie¬ nia polaczonego wahliwie z rama i wahliwie ze wspornikiem kabiny. Na obu koncach wspornika w którym polaczona jest kabina, jest umocowana wahlliwie co najmniej jedno ramie, którego drugi koniec jest polaczony wahliwie z rama. Korzystnie obydwie dzwignie sa umieszczone po obu stronach ciagnika. Kabina jest ustawiona na wsporniku lub na innej konstrukcji, za pomoca której przy prze¬ mieszczaniu zachowuje ona ten sam kierunek w stosunku do kierunku jazdy.Ciagnik wedlug wynalazku moze wiecej miec niz cztery napedzane przez silnik kola biezne, na przyklad szesc. Wszystkie kola sa napedzane przez silnik i wszystkie kola sa sterowane. Podnosnik do sprzegania maszyn jest korzystnie umieszczony po¬ nizej przedniej czesci powierzchni ladunkowej ciagnika. Podnosnik ten ma korzystnie ksztalt pod¬ nosnika dwupunktowego.Rama ciagnika ma wydrazona belke wsporcza, w której sa umieszczone srodki napedowe. Ciag¬ nik ma podluzny kanal doprowadzajacy powietrze do chlodzenia silnika. Silnik jest umieszczony po¬ przecznie do osi wzdluznej ciagnika.Punkt obrotu kabiny znajduje sie w widoku z góry pomiedzy silnikiem a przednimi kolami ciagnika. Korzystnie silnik jest umieszczony blizej osi kól tylnych niz osi kól przednich. Szerokosc czesci ciagnika, w której znajduje sie silnik, od¬ powiada w zasadzie rozstawowi kól ciagnika.Na koncu ciagnika jest umieszczony mechanizm do koszenia i/lulb mechanizm do koszenia i/lub zbierania plodów rolnych, a pod rama ciagnika jest umieszczony transporter, za pomoca którego skoszone i/lub zebrane plody rolne sa przenoszone na drugi koniec ciagnika.Ciagnik jest zaopatrzony w mechanizmy, za po¬ moca których kabina jest przestawiana ze strony przedniej ciagnika w kierunku do jego strony tyl¬ nej Hub na boki. Kabina jest sprzezona z ciagni¬ kiem za pomoca ruchomego wieloboku ciegiel lub zespolu drazków i osi. Ten wieloibok ciegiel lub zespolów drazków i osi jest umocowany czescio¬ wo blisko srodka ramy ciagnika. Kabina jest prze¬ stawiana w rózne polozenie za pomoca napedu lan¬ cuchowego, przy zachowaniu jej pionowego polo¬ zenia. Naped lancuchowy na spodniej czesci kabi¬ ny ma os usytuowana poprzecznie do osi podluz¬ nej ciagnika, a na koncach tej osi sa umieszczone kola lancuchowe. Poprzeczna os jest korzystnie umieszczona blisko srodka ramy ciagnika.Ustawiona na ramie ciagnika maszyna rolnicza lub skrzynia ladunkowa posiada mechanizmy, za pomoca których jest dokonywane jej polaczenie z ciagnikiem. Skrzynia ladunkowa lub maszyna maja wsporniki, za pomoca których moga opierac sie o ziemie. Wsporniki te maja regulowana wyso¬ kosc i daja sie skladac do polozenia poziomego.Ciagnik jest zaopatrzony w hydrauliczny silownik za pomoca którego moze byc przechylana znajdu¬ jaca sie na nim skrzynia ladunkowa.Kabina ciagnika jest umieszczona bezposrednio przed skrzynia ladunkowa, korzystnie z przodu przy ciagniku poza jego srodkiem. Kabina jest po¬ laczona z rama ciagnika wahliwie w plaszczyznie poziomej za pomoca ramienia i daje sie ryglowac co najmniej w dwóch polozeniach. Kabina moze tez byc umocowana przestawnie wzgledem ramy w wiekszej liczbie polozen i moze byc w nich ry- 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 605 71448 6 glowana. Kabina moze byc doprowadzona w pobli¬ ze narzedzia do koszenia lub zbierania, nalezacego do przyczepionej do ciagnika maszyny. W korzyst¬ nym rozwiazaniu kabina jest umieszczona wahli- wie dookola osi, która jest równolegla do osi, do¬ okola której jest umieszczona wahliwie w stosun¬ ku do podwozia ramienia kabiny.Ramie wsporcze kabiny jest umocowane wahli¬ wie w zakresie kajtowym wiekszym od 180°. Sta¬ nowisko kierowcy jest umieszczone w kabinie Ka¬ bina ta jest zamykana i jest zaopatrzona w urza¬ dzenie klimatyzacyjne. W kabinie kierowcy jest umieszczony odbiornik telewizyjny oraz radiowe urzadzenie nadawczo-odbiorcze. Urzadzenia nape¬ dowe i silnik ciagnika sa otoczone scianami, przy czym srednia wysokosc scian jest nizsza od sred¬ niej szerokosci ciagnika, zas srednia dlugosc jest 5 do 10 razy wieksza od sredniej wysokosci.Szuflada ladunkowa jest polaczona z ciagnikiem za pomoca dzwigni tak wykonanych, iz szufla na przedniej stronie komory ladunkowej porusza sie do góry.Na przedniej stronie ciagnika jest umieszczony podnosnik, urzadzenie zbierajace^ i transporter, za pomoca których lezace przed ciagnikiem plody rolne sa doprowadzane do skrzynki ladunkowej.Podnosnik jest korzystnie umieszczony pod przed¬ nia czescia skrzynki ladunkowej. Urzadzenie zbie¬ rajace i przenosnik sa umieszczone na dwupunk- towym podnosniku.Gdy na ciagniku jest ustawiony kombajn zbo¬ zowy, kabina kierowcy jest umieszczona wzgledem kombajnu wahliwie. Gdy do ciagnika sa umoco¬ wane skrzynie ladunkowe i sieczkarnia, zwlaszcza do kukurydzy, maszyny sa w ten sposób rozmiesz¬ czone, ze sieczkarnia znajduje sie bezposrednio z przodu ciagnika i obok kabiny kierowcy, a skrzy¬ nia ladunkowa z tylu za sieczkarnia.Kabina kierowcy korzystnie jest umocowana sprezyscie. Szerokosc kabiny odpowiada polowie szerokosci calkowitej ciagnika, a stanowisko kie¬ rowcy jest otwarte.Do ciagnika zaopatrzonego w skrzynie ladunko¬ wa dolaczone jest urzadzenie zbierajace umiesz¬ czone bezposrednio przed przednimi kolami ciag¬ nika. Gdy na ciagniku jest ustawiony kombajn zbozowy, zbiornik zapasowy jest równoczesnie umieszczony na ciagniku.Ciagnik posiada odblysniki tylne, a igidy do ciag¬ nika jest doczepiona skrzynia ladunkowa, odbly¬ sniki znajduja sie ponizej tej skrzyni. Odblysniki moga tez byc umieszczone na podnosniku. Usta¬ wione na ciagniku maszyny, podloga zgrzeblowa lub inne • medhanizmy skrzyni ladunkowej sa na¬ pedzane od silnika przez wal przegubowy. Naped ten nastepuje od tylnego walu przekaznikowego ciagnika.Przedmiot wynalazku jest przykladowo przed¬ stawiony na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia cialgnik w widoku z boku* fig. 2 — ten sam ciag¬ nik w widoku z góry, fig. 3 — polaczenie ciagnika i maszyny w widoku z boku fig. 4 — polaczenie ciagnika i kombajnu zbozowego, fig. 5 — odmiane ciagnika w widoku z boku, fig. 6 — czesciowy przekrój przez urzadzenie do napedu lancuchowe¬ go w ciagniku pokazanym na fig. 5, fig. 7 — wi¬ dok z boku cda^ika ze skrzynia ladunkowa, fife. 8 — widok z boku cialgnika z kombajnem zbozo¬ wym, fig. 9 — widok z boku ciagnika ze skrzynia ladunkowa i z maszyna ustawiona z przodu ciag¬ nika, fig. 10 — widok z boku ciagnika z umoco¬ wana na przodzie ladowarka, fig. 11 — widok na ciagnik z góry, fig. 12 — szczegól ustawienia wah- liwej dzwigni kabiny kierowcy, w powiekszeniu, fig. 13 — odmiane ciagnika w widoku z góry, fig. 14 — inna odmiane konstrukcyjna tia)gnika w wi¬ doku z boku, fig. 15 — widok z góry odmiany cia¬ gnika pokazanej na fig. 14, fig. 16 — widok z góry dalszej odmiany ciagnika, fig. 17 — widok z boku odmiany ciagnika, fig. 18 — widok z boku polacze¬ nia ciagnika, skrzyni ladunkowej i sieczkarni do kukurydzy, fig. 19 — szczegól urzadzenia nosnego dla nakladanej na ciagnik skrzyni nosnej lub ma¬ szyny, a fig. 20 — widok z boku polaczenia ciag¬ nika i ladowarki.Jak pokazano na fig. 1 i 2, ciagnik 1 ma rame 4 podparta osiami 2 i 3, która moze byc rama sa- monosna. Na osiach 2 i 3 nalozone sa kola 5 i 5A zaopatrzone w opony ciagnikowe, wszystkie równe co do wielkosci i napedzane. Mechanizm kierow¬ niczy ciagnika 1 obejmuje przednie drazki sterow¬ nicze 6 i tylne drazki sterownicze 7. Ciagnik po¬ siada w czasie przedniej dwupunktowy podnosnik 8 ze wspornikami 9 i 10 odchylajacymi sie dokola poziomej osi. Z tylu ciagnik 1 posiada trójpunk- towy podnosnik 11. Rama ciagnika 1 posiada belke nosna 12, z która jest sprzezone przegubowo ra¬ mie 13, które ze swej strony jest polaczone z ka¬ bina 14. Ramie 13 jest wykonane w postaci wy¬ drazonej belki, sprzezonej za pomoca pionowej osi przegubowej 15 z belka nosna 12. Przez wydrazo¬ ne ramie 13 sa przeprowadzone przewody, kable i podobne elementy, nie pokazane na dalszych fi¬ gurach rysunku.Kablami i przewodami sa polaczone z ciagni¬ kiem urzadzenia sterownicze, urzadzenie hamulco¬ we i podobne, które tworza organy obslugi ciag¬ nika. Na drugim koncu 16 ramienia 13 jest umie¬ szczona kabina kierowcy 14, osadzona obrotowo wzgledem pionowej osi 17. Stanowisko kierowcy 18 i urzadzenie sterownicze 19 sa umieszczone w zamknietej kabinie 14. Ta kabina ma w korzyst¬ nej postaci rozwiazania prostokatny dach 20, wiejk- szy póltora do dwóch razy od powierzchni podlogi 21 kabiny. Okna 21A kabiny 14 sa w swej górnej czesci szersze, anizeli w czesci dolnej. Kabina jest zaopatrzona w urzadzenie klimatyzacyjne oraz w instalacje radiowa i iskrowa.Kabina 14 wedlug wynalazku jest umocowana obrotowo na ramieniu 13 i równoczesnie wahliwie dokola osi przegubowej 15, wskutek czego, jak to jest pokazane na fig. 2, mozna ja przestawiac co najmniej w dwa polozenia, przy czym polozenie kabiny narysowane liniami ciaglymi znajduje sie nad ciagnikiem, podczas gdy w polozeniu przed¬ stawionym liniami kreskowanymi, znajduje sie na przedniej czesci ciagnika. Belka nosna 12 obejmu¬ je urzadzenia ryglujace ffl2 i 22A do zablokowania kabiny w dwóch pokazanych polozeniach.Ciagnik wedlug wynalazku posiada podnosnik 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 607 71448 8 pionowy, który sklada sie w zasadzie z czterech hydraulicznych silowników sterujacych 23. Dwa silowniki sterujace sa umieszczone w poblizu prze¬ dniej osi ciagnika, a dwa silowniki w poblizu tyl¬ nej osi ciagnika. Zgodnie z fig. 2 hydrauliczne silowniki sterujace sa umieszczone po dwa na obu sitronach ramy 4 mniej wiecej na wysokosci belki mocujacej 12. Silowniki sterujace 23 i szybko wla- czalne sprzeglo do sprzegania skrzyni ladunkowej luib maszyny moga byc uruchamiane z kabiny kie¬ rowcy. tW korzystnej postaci rozwiazania, blisko górnej czesci silowników sterujacych 23 sa przymocowa¬ ne urzadzenia ryglujace, które stanowia czesc ele¬ mentów sprzegajacych dla skrzyni ladunkowej lub maszyny. Te urzadzenia rymujace skladaja sie z pasków mocujacych 24 zaopatrzonych w otwory 25 przeznaczone do przyjmowania kólka rygluja¬ cego.Miedzy osiami 2 i 3 umieszczone jest urzadzenie napedowe 26 ciagnika, przy czynyw tej postaci roz¬ wiazania silnik jest ustawiony poprzecznie w sto¬ sunku do kierunku jazdy A ciagnika.Ramie 13 sklada sie z dwóch czesci 13A i 13B (fig. 2). Czesc ramienia jest zakrzywiona, podczas gdy druga czejsc 13B jest prosta. Korzystnie u- mieszcza sie przeguby 15 i 17 ramienia 13 nizej od górnej czesci ciagnika. Osiaga sie przez to nizej polozony srodek ciezkosci i nizsze uksztaltowanie czesci ciagnika obejmujacej kabine kierowcy.Wskutek szczególnego uksztaltowania ramienia 13 moze kabina 14 byc wygodnie odchylona do lewej przedniej strony ciagnika w ten sposób, ze czesc 13A ramienia lezy poza kolem 5 ciagnika. Korzyst¬ ne jest dalej, ze kabina jest oparta silnie, jadnak nieco sprezyscie scisle na ramie ciagnika, gdy jest zaryglowana. W tym celu w urzadzeniu do ryglo¬ wania 22 znajduje sie urzadzenie sprezynowe o malym sprezynowaniu.Kabina 14 jest w. sposób niecalkowicie pokazany polaczona z rama ciagnika 1 w sposób sprezysty tak, ze moze wahac sie sprezyscie w kierunku pio¬ nowymi.Ciagnik posiada na czesci przedniej dodatkowy wispornik 32, na którym moze byc oparta jedna czesc ustawionej powyzej ciagnika maszyny lub skrzyni ladunkowej. Z tylu ciagnika do podnosni¬ ka 11 jest dodana belka 33, która posiada na swo¬ ich zakonczeniach odblysniki tylne 34 i 35. Poza tym na tylnym koncu ramy ciagnika jest zamo¬ cowany uchwyt holujacy 36 do holowania wozów i podobnych.Skrzynia ladunkowa 26 jest napedzana przez sil¬ nik umieszczony po drugiej stronie w ciagniku i napedzana przez waly przegubowe 37 i 39 i obie¬ gowe przekladnie róznicowe 38 osi tylnej i przed¬ niej ciagnika. Umieszczony poprzecznie silnik z przekladnia umozliwia niskie ustawienie kabiny kierowcy i zapewnia nisko polozony punkt ciezko¬ sci. Nisko polozony punkt ciezkosci i duzy odstep kól prowadza do tego, ze ciagnik moze byc uzy¬ wany na zboczach i w ciezkich warunkach. Umie¬ szczona w srodku kabina kierowcy posiada te za¬ lete, ze maszyny przyczepione do ciagnika z przo¬ du, jak kosiarka lub siewnik, moga byc bardzo dobrze obserwowane.. Ze srodka ciagnika mozna jednak równiez dobrze obserwowac maszyny lufo narzadzia przyczepione ewentualnie do ciagnika z tylu.W polozeniu kabiny kierowcy przedstawionym na fig. 1 ciagnik jest przeznaczony do pchania lub do ciagniecia maszyn lub narzedzi. Te maszyny lub narzedzia moga byc przymocowane do pod¬ nosników umieszczonych z przodu lub z tylu ciag¬ nika lub moga byc ciagnione za pomoca urzadze¬ nia do holowania. Ciagnik moze byc równiez ste¬ rowany i wtedy, gdy kabina kierowcy jest umiej¬ scowiona w polazeniu pokazanym na fig. 2 liniami kreskowanymi. W tym przypadku moga byc za¬ mocowane nad ciagnikiem maszyny lub skrzynia ladunkowa za pomoca hydraulicznych silowników sterujacych 23, co bedzie w dalszym ciagu blizej wyjasnione na kilku innych przykladach rozwia¬ zania.Ciagnik moze napedzac dwie maszyny, tworzac z nim jedna calosc. Powieksza sie przez to zdol¬ nosc do manewrowania. Kierowca moze nastepnie dobrze obserwowac prace maszyn. Kabina kierow¬ cy moze byc ustawiona bezposrednio w poblizu pracujacych narzedzi. Gdy mp. ponad ciagnikiem jest ustawiony kombajn zbozowy jako zespól, ka¬ bina kierowcy moze znajdowac sie w poblizu stolu koszacego kombajnu zbozowego.Chociaz siedzenie kierowcy moze byc ustawione w plaszczyznie symetrii BB, korzystne jest umie¬ szczenie asymetrycznie z prawej strony w kierun¬ ku jazdy ciagnika. W polozeniu odchylonym przed¬ stawionym liniami kreskowanymi, kierowca znaj¬ duje sie blizej maszyn umieszczonych z przodu ciagnika, w wyniku czego moze je dobrze obser¬ wowac.Na ciagniku wedlug wynalazku mozna ustawic skrzynie ladunkowa tak, aby ciezar ladunku spo¬ czywal bezposrednio na kolach ciagnika. Gdy ka¬ bina kierowcy posiada szerokosc, jak to pokazano na fig. 1 i fig. 2, która jest znacznie mniejsza od calkowitej szerokosci pojazdu, wlaczajac skrzynie ladunkowa, moga byc umieszczone bezposrednio przy przedniej czesci skrzyni ladunkowej maszy¬ ny podajace material do skrzyni ladunkowej. iMaszyny moga byc ustawione bezposrednio przed przednimi kolami ciagnika, wskutek czego lepiej dostosowuja sie do terenu. Wskutek tego lepiej mozna manewrowac zespolem skladajacym sie z ciagnika, skrzyni ladunkowej i maszyn, a nacisk na przednie kola ciagnika jest mniejiszy niz jesli¬ by maszyny byly ustawione dalej na przodzie.Szczególnie gdy ciagnik posiada naped na wszyst¬ kie kola i sterowanie wszystkich kól, powstaje z tego zespolu, obejmujacego skrzynie ladunkowa, ladowarke i ciagnik urzadzenie z którego mozna korzystac w najciezszych warunkach.Z ciagnika wedlug wynalazku mozna w prosty sposób usuwac skrzynie ladunkowa i ewentualnie maszyny, a ciagnik bez obciazenia skrzynia ladun¬ kowa mozna wykorzystac jako zwykly ciagnik do celów zwiazanych z obróbka ziemi, np. do koszenia lub siania. Wskutek przestawnego umieszczenia kabiny kierowcy mozna w dogodny sposób obser¬ wowac i nadzorowac zarówno maszyny przycze- 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 6071448 10 pione do ciagnika z przodu, jak i maszyny przy¬ czepione do ciagnika z tylu.Raima 40 pokazanego na fig. 3 drugiego przy¬ kladu wykonania ciagnika wedlug wynalazku po¬ siada na koncu tylnym skrzynie 41 na silnik. Ra¬ ma ta moze byc wykonana z wydrazonych belek.Rama jest podiparta na szesciu kolach bieznych, z których obydwa srodkowe kola biezne 42 i kola biezne 43 sa polaczone z rama ruchowo. Korzyst¬ nie grupy kól 44 i 43 moga byc sterowane i/lub napedzane. Jest równiez mozliwe napedzanie gru¬ py kól 42.Blisko kól 43 jest umieszczona pozioma belka, poprzecznie do kierunku jazdy, w tej samej plasz¬ czyznie, co górna strona ramy 1 w ten sposób, ze obydwoma koncami wystaje poza rame. Na wol¬ nych zakonczeniach tej belki sa zamocowane pio¬ nowe wsporniki 45. W poblizu górnej krawedzi wsporników 45 sa zalozone dwa lezace na sobie przeguby walcowe 46 skierowane poziomo i pro¬ stopadle do osi podluznej ciagnika. Na przegubach 46 umocowane sa obrotowo skierowane do przodu równolegle do siebie dzwignie 47. Konce przednie dzwigni 47 sa sprzezone wahliwie ze wspornikiem 49 za pomoca przegubu 48 równoleglego do prze¬ gubów 46.Na wsporniku 49 jest umieszczona obrotowo w osi pionowej zamknieta kabina 50 z organami steru¬ jacymi ciagnik, która mozna zablokowac w wiejk- s na tej figurze oraz na innych figurach kabina mo¬ ze byc wykorzystana bez scian jako siedzenie kie¬ rowcy. Przeguby 46 i 48 sa umieszczone w naro¬ zach równolegloboku ciegiel i osi, przy czym dzwignia 47 nie leza w tej samej plaszczyznie pio¬ nowej tak, ze kabina moze byc odchylana w du¬ zym zakresie katowym z dolu do góry i z przodu do tylu. Dzwignie 47 moga byc odchylane w sto¬ sunku do ramy ciagnika np. za pomoca niepoka- zanego na rysunku silownika sterujacego, który moze byc uruchamiany z kabiny kierowcy.Na obu koncach ciagnika znajduja sie wystepy 51 zaopatrzone w lezace nad soba wyjecia 52 w postaci litery V. W poblizu tych wystepów do ra¬ my sa zamocowane wahliwie haki 53. Dwa umie¬ szczone jeden nad drugim hali 53 sa polaczone ra¬ zem za pomoca prejta 54. Górny z kazdej pary u- mieszczonych jeden nad drugim haków 53 jest po¬ laczony z hydraulicznym silownikiem sterujacym 55, za( pomoca którego haki moga byc odchylane na przegubach 56. Uzywane razem z ciagnikiem maszyny sa korzystnie zaopatrzone w trzpienie, które moga byc wsuwane do wyjec 52 i ryglowa¬ ne hakami 53. Korzystnie haki 53 sa latwo zdej- mowalne d wymienne dla inaczej skonstruowanych dzwigni, wskutek czego mozna laczyc maszyny z ciagnikiem w zwykly sposób.Poza tym na obu koncach ciagnika sa zalozone jeden lub kilka walów przekaznikowych, nie po¬ kazanych na rysunku, które korzystnie moga byc napedzane z róznymi predkosciami. Dla umozli¬ wienia szybkiego sprzegania maszyn zalozone sa korzystnie na tych walach przekaznikowych sprze¬ gla kolowe, które moga wspóldzialac z czesciami sprzegiel klowych, w które sa zaopatrzone maszy¬ ny przeznaczone do sprzegania, a wskutek tego naped moze byc przenoszony na maszyny.Poza tym na ciagniku znajduja sie cztery piono¬ we hydrauliczne silowniki sterujace 57, których 5 tloczyska w pozycji wysunietej siegaja poza ramy ciagnika. Pionowe silowniki znajduja sie blisko krawedzi bocznych' ramy. Dwa silowniki sa usta¬ wione w poblizu obudowy 41 silownika, a dwa silowniki przy przednim koncu ciagnika. 10 Korzystnie wymiary kól podpierajacych ciagnik znajduja sie w granicach: dla srednicy 100—150 cm, a dla szerokosci 30—60 cm dla kazdego kola. W ten sposób mozna równiez, gdy stosunkowo ciezkie maszyny sa sprzegane z ciagnikiem, osiagnac sto- 15 sunkowo niski nacisk na grunt. Moc silnika znaj¬ duje sie korzystnie w granicach 100—200 KM. Sze¬ rokosc ciagnika wynosi korzystnie 180—250 cm, co pozwala na osiagniecie statecznego podparcia, gdy sprzega sie z ciagnikiem szerokie narzedzia. 20 Uruchamianie ciagnika jest mozliwe z kabiny 50.Przewody i kable konieczne do sterowania moga byc korzystnie przeprowadzane przez wydrazona dzwignie 47, mozna jednak pomiedzy wspornikiem 49 i rama przeprowadzic specjalne kable i prze- 25 wody, które sa polaczone ze wspornikiem 45 jak i z rama 41 w ten sposób, ze nie przeszkadzaja w przekrecaniu lub odchylaniu kabiny.Mechanizm napedowy jest korzystnie tak wyko¬ nany, ze ciagnik moze poruszac w obu kierun- 30 kach z ta sama predkoscia. Jest przy tym ko¬ rzystne, ze kabina moze sie obracac dookola pio¬ nowej osi i moze byc umocowywana w wiekszej liczbie polozen, wskutek czego kierowca ciagnika moze miec stale dobry wglad w kierunku jazdy 35 oraz na narzedzie sprzegniete z rama.Maszyna 58 jest umieszczona nad ciagnikiem i moze byc przyczepiona do ciagnika za pomoca hydraulicznego silownika sterujacego 57 wykona¬ nego w postaci srodka sprzegajacego. 40 Gdy maszyna ma byc odczepiona od ciagnika, wjezdza sie ciagnikiem pod brame 59. Dla zapew¬ nienia poprawnego polozenia ciagnika w stosunku do bramy przewidziano dla kól ciagnika prowad¬ nice 60. Podnosi sie maszyne 58 za pomoca hydra- 45 ulicznego silowników 57 i w pozycji podniesionej haki 61 umocowane do bramy zaczepiaja sie trzpie- nienie 62 przymocowane do narzedzia. Po cofnie¬ ciu sie tloczysk cylindrów 57 moze ciagnik wyje¬ chac spod maszyny. Nastepnie kabina 50 moze byc 50 przestawiony na wysokosc i w kierunku jazdy, a ciagnik moze byc sterowany jako pojazd ciagni¬ kowy bez zalozonej nad nim maszyny.Ciagnik pokazany na fig. 4 odpowiada ciagni¬ kowi z opisanego wyzej rozwiazania. Odpowiednie 55 czesci maja te same oznaczenia cyfrowe. Na jed¬ nym koncu i na jednej stronie ciagnika jest jed¬ nak przymocowane Obrotowo na pionowej osi do ciagnika ramie 63 lezace w widoku z góry obok ramy 41. Na drugim koncu ramienia 63 znajduje 60 sie kabina 50, która w stosunku do ramienia moze sie obracac na pionowej osi i moze byc ryglo¬ wana w wiekszej liczbie polozen.Do ciagnika sa przymocowane na poziomych osiach 64 wahliwe dzwignie 65, które moga byc 65 odchylane przez hydrauliczne silowniki sterujace11 66. Na koncach dzwigni 65 sa umocowane wahli- wie haki 67. Na tej figurze jest przedstawiony ciagnik w polaczeniu z maszyna, która stanowi komibajn 68. Mechanizm kosizacy 69, motowidlo 70 i slimak transportera 71 kombajnu zbozowego sa umieszczone na przedniej czesci ciagnika. Za sli¬ makiem transportera 71 jest ustawiona rynna 72, w której znajduje sie tasma przenosnika 73. Ryn¬ na 72 siega przez cala dlugosc ciagnika pomiedzy kolami 44, 42 i 43 i pod rama 41 i jest umocowana do ciagnika za pomoca haków 67.Tasma transportera 73 konczy sie na dolnej cze¬ sci zespolu 74 maszyny umieszczonego na tylnej stronie ciagnika, w której znajduje sie mechanizm napedowy. Doprowadzone z tasmy przenosnika 73 pod ciagnikiem zboze jest podnoszone za pomoca transportera 75 umieszczonego w zespole 74 ma¬ szyny i jest doprowadzane do bebna mlócacego 76.Z bejbna mlócacego 76 przechodzi zboze do zna¬ nego mechanizmu sitowego i oczyszczajacego 77.Wymlócone zboze jest doprowadzane za pomoca przenosnika 78 do zbiornika zapasowego 79, który jest umieszczony nad ciagnikiem. W ten sposób ciagnik podtrzymuje bezposrednio zbiornik zapa¬ sowy 79 wskutek czego przy otrzymaniu nisko Srodka ciezkosci miesci on duza ilosc zboza.Wyzej opisane ciagniki sa korzystnie wyposa¬ zone w wieksza liczbe punktów do sprzegania ma¬ szyn, np. dzwignie 53 lub haki 67, które moga byc uruchamiane przez sprzezony wahliwie z rama silownik sterujacy 66.Poniewaz górna czesc kól znajduje sie prawie na tej samej wysokosci, co górna czesc ciagnika i kazde kolo posiada prawie te sama srednice, na¬ daje sie ten ciagnik szczególnie dobrze do sprze¬ gania skrzyni ladunkowej lub maszyny, które przy¬ najmniej czesciowo przewyzszaja ciagnik. Prze¬ stawna kabina kierowcy moze byc przy tym wy¬ chylana do dogodnej pozycji i zaryglowana.Ciajgnik wedlug fife. 5 ma po obu swoich stro¬ nach dla podparcia kabiny lub stanowiska kierow¬ cy 14 tylko jedna dzwignie 80.Rama przedstawionego na fig. 5 ciagnika jest u'tworzona glównie przez rame nosna 81. Przy tej konstrukcji ciagnika jest zastosowany stosunkowo ciezki silnik naeejdowy 82 o mocy w zakresie 200— 300 KM umiejscowiony na przedniej stronie ciag¬ nika. Podwozie jest oparte na dwóch grupach pod¬ wójnych kól 83 lub 84, przy czym wszystkie moga byc sterowane i napedzane.W narozach ramy nosnej 81 sa umieszczone w tej postaci rozwiazania hydraulicznie uruchamian podnosniki srubowe lub podnosniki tlokowe 85, za pomoca których moga byc przemieszczone na wy¬ sokosc jedna lub wiecej skrzyn ladunkowych lub maszyn przyczepnych.Uruchomienie jest przeprowadzane z odchylonej kabiny 14. W tej postaci rozwiazania os poprzecz¬ na lub drazek 86 jest umieszczona w przyblize¬ niu w srodku ramy nosnej 81, podczas gdy os po¬ przeczna wspornika 87 jest umocowana do spod¬ niej strony kabiny 14. Obie osie lub wsporniki 86 i 87 wystaja ponad jedna trzecia swej dlugosci po obu stronach ramy nosnej 81. Na koncach tych ciegiel poprzecznych lub osi 86 i 87 sa osadzone 71448 12 10 wahliwie obudowy lancuchów 80, których wymia¬ ry i grubosc sa tego rodzaju, ze przesuwanie ka¬ biny z kierowca ze strony przedniej ciagnika na strone tyllna i odwrotnie moze byc latwo prze- 5 prowadzane. Na przedniej i tylnej stronie ramy nosnej 81 znajduja sie wsporniki 88, które sluza glównie jako elementy wsporcze lub ogranicza¬ jace dla oslon lancuchów 80 lub 80A.Wlasciwa przekladnia lancuchowa jest przedsta¬ wiona na fig. 6. Zgodnie z rysunkiem na osi lub drazku 86 jest osadzone kolo lancuchowe 89, do¬ kola którego przesuwa sie lancuch 90. Na osr 87 kabiny 14 osadzone jest kolo 91, przez które jest prowadzony lancuch 92. Zakonczenia 93 i 94 lan- 15 cuchów 92 wzglednie 90 sa ze soba polaczone za pomoca ciegla 95. Jest przy tym korzystne, alby cieglo 95 bylo zaopatrzone w elementy regulacyj¬ ne, za pomoca których moze byc ono przedluzane lub stracane. Czesc koncowa 96 lancucha 92 jest 20 polaczona z cieglem 97, które znowu poprzez dzwiignie nastawna 98 jest polaczone z czescia koncowa 99 lancucha 90. Ciegno 97 jest równiez zaopatrzone w element regulacyjny 100, wskutek czego równiez dlugosc tego ciegla jest zmienna. 25 Punkt polaczenia 101 ciegla 97 i dzwigni nastaw- czej 98, jak i punkt polaczenia 99 lancucha 90 z dzwignia nastawcza 98 leza na jednej linii, któ¬ ra pokrywa sie z osia podluzna ciegla 97. Na scia¬ nie bocznej obudowy lancuchów 80 jest umoco- 30 wany oprócz tego hydrauliczny silownik sterujacy 102, którego ciegno sterujace 103 jest umocowane do dzwigni 98. Punkt zamocowania 104 ciegla ste¬ rujacego 103 znajduje sie w okreslonym odstepie od punktu zamocowania 101 ciegna 97. Dzwignia 35 nastawcza 98, która w tej postaci rozwiazania jest w przyblizeniu prostokatna, moze poruszac sie w organie sterujacym 105. Ten organ sterujacy two¬ rzy równiez czesc obudowy lancuchów 80. Silow¬ nik sterujacy 102 jest sterowany z kabiny 14. Na- 40 kladka mocujaca 106 jest przymocowana do obu¬ dowy lancuchów 80.Sposób dzialania tej przekladni lancuchowej w uniwersalnym ciagniku jest nastepujacy.Gdy olej w hydraulicznym silowniku sterujacym 45 102 zostanie doprowadzony lub- odprowadzony, cie¬ glo sterujace 103 przesuwa sie* Umocowane do dzwigni nastawczej 98 i ciegla 97 czesci lancucha 90 i 92 sa odwijane przez kola 89 wzglednie 91.Poniewaz sztywno .polaczone z kolami lancucho- 50 wymi osie 86 i 87 przyjmuja równiez w stosunku do siebie stale polozenie, co pociaga za soba to, ze równiez i zeby kól lancuchowych 88 i 91 po¬ zostaja w stosunku do siebie w stalym polozeniu, odwijanie czlonów lancucha 90 i 92 na kolach lan- 55 cuchowych 89 wzglednie 91 powoduje, ze obudowy lancucha 80 przesuwaja sie z polozenia poczatko¬ wego do polozenia wybranego, a kabina kierowcy pozostaje w tym samym polozeniu zwrócona w kierunku jazdy. Ta konstrukcja ma jeszcze te za- 60 lete, czesci ruchome sa osloniete i nie sa nara¬ zone na zakurzenie. W tych korzystnych posta¬ ciach rozwiazania jest wiec mozliwe, ze kierowca zaleznie od wyboru, równiez i wysoko ponad te¬ renem, moze obserwowac przeprowadzone procesy 65 robocze.13 71448 14 Na fig. 7 przedstawiono ciagnik, nad którym jest umieszczona za pomoca ramy nosnej 108, 109 komora ladunkowa 107. Ta rama nosna jest w odpowiednich miejscach zaopatrzona w elementy mocujace lub nakladki 110, które sa polaczone za pomoca trzpieni ryglujacych 111 z ciagnikiem.Urzadzenie sprzegajace 112 jest w tej postaci roz¬ wiazania zaopatrzone w nieckowate elementy mo¬ cujace 113, które sa zaczepione o konce tloczysk hydraulicznych silowników 85, przez co jest mozli¬ we wygodne sprzeganie skrzyni ladunkowej z cia¬ gnikiem. Ze wzgledu na skosne sciany elementów mocujacych 113 konce walcowych tloczysk wyszu¬ kuje srodki elementów wzmacniajacych, a ciag¬ nik otrzymuje swoje wlasciwe polozenie w stosun¬ ku do "maszyny, przez co Oba zespoly latwo sie ze soba sprzegaja.Rama ciagnika posiada dalej konstrukcje 114, zawierajaca wahliwy, hydrauliczny, teleskopowy silownik 115 polaczony z belka 116. Belka ta two¬ rzy razem z belkami poprzecznymi 117, 118 czesc ramy nosnej 108, 109. Dla doprowadzenia komory ladunkowej 107 do pozycji pochylonej doprowa¬ dza sie do silownika 115 olej, co równiez przepro¬ wadza sie z kabiny kierowcy 14. Wskutek tego skrzynia ladunkowa jest przeprowadzona do po¬ zycji przedstawionej liniami kreskowanymi na fig. 7, przy czym obraca sie ona dokola osi 119 ustawionej poprzecznie w stosunku do osi podlu¬ znej ciaigndka. Wsporniki 120 i 121 sa umocowane wahliwie do ramy i do kabiny, przy czym prze¬ guby leza w wierzcholkach równoleigloiboku.Fig. 8 pokazuje konstrukcje ciagnika uniwersal¬ nego wedlug wynalazku i Wbudowany na wciag¬ niku kombajn zbozowy 122, przy czym kabina 14 znajduje sie na przodzie ciagnika. Naped kom¬ bajnu nastepuje od ciagnika w sposób nie poka¬ zany na rysunkach. W tej postaci rozwiazania kombajn 122 posiada czopy osi 125, za pomoca których kombajn 122 moze byc podparty, gdy nia jest umieszczony na ciagniku 1. Kombajn 122 po¬ siada elementy mocujace 126 przeznaczone do umo¬ cowania na ciagniku 1. Dla zdjecia kombajnu 122 z ciagnika 1 odchyla sie kabiny 14 do polozenia znajdujacego sie bardziej ku tylowi, po czym, gdy kombajn 122 jest oparty bezposrednio na gruncie, ciagnik 1 moze wyjechac do tylu. Nie jest przy tym konieczne, aby stól zniwny byl odejmowany od kombajnu, a nakladanie i zdejmowanie kom¬ bajnu moze byc przeprowadzane w bardzo krót¬ kim czasie.Na fig. 9 przedstawiono postac rozwiazania, na której na czesci przedniej uniwersalnego ciagnika 1 wedlug wynalazku umieszczono silosokombajn 127, podczas gdy ciagnik 1 jest zaopatrzony w przechylna skrzynie ladunkowa 128. Naped siloso- kombajnu realizuje sie przez przedni wal prze¬ kaznikowy 129 uniwersalnego ciagnika 1. Kabina 14 lub 50 znajduje sie przy tym obok silosokom- bajnu 127 a kierowca moze prace siiosokombajnu obserwowac w sposób bardzo latwy. Silosokom- bajn jest ustawiony bezposrednio przed kolami ciagnika i przed komora ladunkowa, wskutek czego rozklad ciezaru calego ukladu jest korzystny.Na fig. 10 pokazano postac rozwiazania, w któ¬ rej kabina 14 zostala przesunieta dalej do tylu* Ciagnik 1 posiada lopate 130 do podnoszenia. Ta lopata jest na swoim tylnym koncu polaczona z ra¬ ma uniwersalnego ciagnika za pomoca przegubu 5 131. Lopata 130 jest zwiazana za pomoca polacze¬ nia przegubowego 132 z przednim silownikiem pod¬ noszacym 85. Wskutek tego lopata 130 moze byc podnoszona razem z ladunkiem, a ladunek moze byc przenoszony na wóz lub na inne miejsce. Za- 10 miast lopaty mozna stosowac widly lub inne na¬ rzedzia do ladowania.Pokazane na fig. 11 i 12 ciagnik i czesci ciagnika przedstawiaja ramie podtrzymujace kabine kierow¬ cy, wahliwie umocowane na pionowej osi, Poza 15 tym ciagnik posiada rame 133 oparta na czterech kolach biezacych 5 i 5A. Kazdorazowo sa przy tym polaczone sterownie dwie pary kól Ciernych 5 i 5A za pomoca silownika sterujacego 134.Wszystkie kola biezne 5 lub 5A, które zgodnie 20 z fig. 11 i 12 posiadaja równa wielkosc, moga byc napedzane przez silnik 26, który znajduje sie miedzy kolami 5 lub 5A. Z przodu i z tylu ciagnik posiada trzypunktowy podnosnik 135 i 136. Dolne dzwignie 137 kazdego trójpunktowego podnosnika 25 posiadaja na stronie górnej wahliwe halki 138, uru¬ chamiane przez nie przedstawiony na rysunku hy¬ drauliczny silownik sterujacy. W ten sposób moze byc przeprowadzane z kabiny 14 ciagnika 1 przy¬ laczanie narzedzi, y 30 Ciagnik posiada na jednej stronie blisko srodka wspornik 139 skierowany poprzecznie do kierunku jazdy, którego haki 140 kierunku poziomym. Na stronie wspornika odwró¬ conej od ciagnika jest umieszczona widlowata czesc 35 142 pomiedzy hakami 140 za pomoca pionowej osi 141, do której jest przymocowane ramie 143 skie¬ rowana najpierw w góre, a dalej poziomo. Miedzy dolnym koncem widlowatej czesci 142 i dzwignia 143 jest umocowany wspornik 144. Ramiona 145 40 widlowatej czesci 142 sa wykonane na stronie .od¬ wróconej od dzwigni 143 w postaci kolowej (fig. 12).Wzdluz obwodu czesci kolowej wykonane sa wy¬ jecia 146, które moga byc ryglowane osie 147, 45 Kabina 14 posiada stanowisko kierowcy 150 oraz organy uruchamiajace, np. kierownice 151, która jest umieszczona waMiwie razem z kabina kie¬ rowcy. Poza tym kabina 14 posiada nie pokazany na rysunku odbiornik telewizyjny oraz radiowy 50 aparat nadawczo-odbiorczy. Oprócz tego w kabinie przewidziana jest instalacja klimatyzacyjna 152, która jest przedstawiona schematycznie. Kabina 14 posiada na jednej stronie u dolu wahliwe schody 153. Znajdujaca sie w kabinie 14 kierownica 151 55 i dalsze organy sterowania dla ciagnika sa po¬ laczone elementami zlacznymi z uruchamianymi czesciami ciagnika. Organy zlaczne sa prowadzo¬ ne przez wydrazone ramie 143.Wyzej opisany ciagnik moze byc stosowany do 60 róznych celów rolniczych. Kabina 14 zawierajaca stanowisko kierowcy 150 Obracana w plaszczyznie poziomej za pomoca wahliweij dzwigni 143, moze byc przestawiana w rózne pozycje.Fig. 13 pokazuje ciagnik wedlug wynalazku, któ- 65 ry jest zbudowany w glównych zarysach tak samo,15 71448 16 jak ciagnik wyzej opisany. W ciagniku tym prze¬ widziane sa równiez równe kola biezne 5 lub 5A, które sa w talki sam sposób sterowane i napedza¬ ne. Poza tym ciagnik posiada równiez na przed¬ niej i na tylnej czesci trzypunktowe podnosniki 135 lub 136. W tej postaci rozwiazania kabina 14 jest polaczona wahliwie dokola pionowej osi przez wahliwe ramie 159 ze wspornikiem 160 blisko srodka i z boku ciagnika. Ramie to posiada kon¬ strukcje lancuchowa podobna do pokazanej na fig. 6. Kabina jest wiec podczas odchylania ra¬ mienia skierowana swoja przednia czescia do przodu.Na fig. 14—17 pokazano postaci rozwiazanie ciag¬ nika lub podobnego, samojezdnego urzadzenia we¬ dlug wynalazku, w którym kabina kierowcy jest przestawialna równiez w stosunku do okreslonego punktu ciagnika.Zgodnie z fig. 14 i 15 kabina 14 jest umocowana na swojej dolnej czesci obrotowo na ramieniu wsporczym 161, która jest polaczona z ciagnikiem z mozliwoscia ryglowania zia pomoca pionowego przegubu 162 i belki wisfporczej 163.Wedlug wynalazku górna strona powierzchni la¬ dunkowej 166 ciagnika nadaje sie do przyjmowa¬ nia maszyn rolniczych lub skrzyni ladunkowej.Ciagnik posiada tam urzadzenie podnosnikowe, które w korzystnej postaci rozwiazania ma cztery uruchamiane hydraulicznie silowniki 167 lub 168.Te silowniki hydrauliczne 168 znajduja sie blisko osi tylnej 3 ciagnika, podczas gdy hydrauliczne silowniki 167 znajduja sie blisko przedniej osi 2 ciagnika. W korzystnej postaci rozwiazania hydra¬ uliczne silowniki urzadzenia podnosnikowego sa zaopatrzone w przystawki 169, które wspólpra¬ cuja z maszynami lub skrzyniami ladunkowymi mocowanymi na ciagniku. Na czesci przedniej lub tylnej ciagnika jest zalozony podnosnik. Na czesci tylnej ciagnik posiada trzypunktowy podnosnik 170, a na czesci przedniej dwupunktowy podnosnik 171.W korzystnej postaci rozwiazania wedlug wyna¬ lazku silnik 172 oraz nie pokazane na figurach urzadzenia napedowe ciagnika 1 jest otoczone za¬ sadniczo pelnymi scianami 173. Jest przy tym ko¬ rzystne, aby srednia wysokosc sciany byla mniej¬ sza od sredniej szerokosci ciagnika, podczas gdy srednia dlugosc ciagnika byla piec do siedmiu ra¬ zy wieksza od wysokosci sciany. Poza tym jest jeszcze korzystne, aby silnik 172 byl zamocowany poprzecznie do kierunku jazdy ciagnika, przy czym silnik 172 jest mocowany blizej do kól tylnych 5 niz do Ifól przednich 5A.Kabina 14 obraca sie w tej korzystnej postaci rozwiazania dokola dwóch pionowych osi, które sa umocowane na obu koncach ramienia wspor- czego 161.Kabina 14 eiajgmika wedlug fig. 16 posiada urza¬ dzenie wsporcze 174A, które w tej postaci roz¬ wiazania ma zespól dzwigni w postaci równoleglo- boku umieszczonego wahliwie na pionowych osiach.Cieglo 175 tworzy przy tym glówna dzwignie ka¬ biny 14, podczas gdy ciensze ciegla 176 sluza jako ciegla sterujace równolegloboku. Wedlug fig. l6 w celu obrócenia na boki ze skrajnego polozenia tylnego do skrajnego polozenia przedniego cieglo sterujace 176 musi byc usuniete w polozeniu srod¬ kowym ze swego punktu obrotu 177. Kabira 14 moze byc w ten sposób wychylana w zakresie ka¬ towym wiejkszym od 180°C.Sama kabina ma jeszcze drugie, nie pokazane na rysunku, urzadzenie ryglujace, za pomoca któ¬ rego kierowca moze zablokowac kabine w sto¬ sunku do ramy ciagnika. Na tylnej czesci ciagnika jest korzystnie zamocowana do urzadzenia podno¬ snikowego 178 poprzecznie do kierunku jazdy bel¬ ka 179, zaopatrzona w tylne odblysniki 180 lub181.W ten sposób mozna ustawiac na ciagniku maszy¬ ny luib platformy ladunkowe bez koniecznosci mo¬ cowania na nich odblysników. I w tej postaci roz¬ wiazania mozna napedzac i sterowac wszystkie cztery kola 5 lub 5A ciagnika, przy czym wszyst¬ kie kola sa równe.Zgodnie z fig. 17 kabina 14 znajduje sie, patrzac w kierunku jazdy A, przed silnikiem 172 ciagnika.W tej postaci rozwiazania kabina 14 znajduje sie przed silnikiem 172 ciagnika. Kabina 14 jest umie¬ szczona na ramieniu wsporczym 184, posiadaja¬ cym z ciagnikiem polaczenia przegubowe 185, u- mieszczone blisko przedniej osi 2 ciagnika 1. Pola¬ czone przegubowe 185 jest umieszczone ponizej górnej czesci ciagnika. Wskutek umieszczenia ka¬ biny 14 przed silnikiem 172 powstaje ciagnik, któ¬ rego wysokosc calkowita z kabina wlacznie jest mniejsza od wysokosci wyzej opisanych ciagników.Dolna czesc kabiny 14 jest polozona nizej od gór¬ nej czesci obudowy napedu. Oprawki oswietlenio¬ we 182 sa wahliwie umieszczone razem z kabi¬ na 14.Fig. 18 przedstawia komore ladunkowa 186 u- mieszczona na ciagniku 1, przeznaczona do zbiera¬ nia pocietego materialu przez zamocowana z przo¬ du do ciagnika sieczkarnie do kukurydzy 187.Sieczkarnia do kukurydzy 187 jest sprzezona za pomoca trójkatnego ukladu belek z dwupunikto- wym podnosnikiem 171. Komora ladunkowa 186 jest wedlug wynalazku zaopatrzona w elementy wsporcze 188 dla bezposredniego podpierania skrzyni ladunkowej 186 na ziemi, gdy skrzynia la¬ dunkowa jest zdjeta z ciagnika 1. Poza tym skrzy¬ nia ladunkowa posiada elementy ryglujace 189.Skladaja sie one glównie z jezyka ryglujacego 190 i z czesci razem z nim wspólpracujacej umieszczo¬ nej na ciaigniku obok hydrauliczny silownik 168.Poza tym skrzynia ladunkowa 186 wedlug wyna¬ lazku posiada podloge zgrzeglowa 192, napedzona poprzez przekladnie 193 i wal przegubowy 195 na¬ pedzany przez wal przekaznikowy ciagnika. Tego rodzaju postac rozwiazanie komory ladunkowej, której górna czesc 196 moze byc odchylona dokola poziomej osi 197 daje te korzysc, ze skrzynia la¬ dunkowa 186 przy odchylonej czesci 196 jest tak wysoka jak kabina i ijcj wysokosc wynosi okolo 230 cm.Na fig. 19 sa przymocowane do dolnych belek 191 skrzyni ladunkowej 186 plyty wzmacniajace 198, do których jest umocowane wahliwie cieglo 199, które dalej posiada czesc oporowa 200 prze¬ stawiana za pomoca sruby. W okreslonej odleglo¬ sci od plyt wzmacniajacych 198 jest umocowana druga plyta 201, z która jest polaczone wahliwie drugie cieglo 202, 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60ii 71448 1S ' Belka skrzyni 191 ma poza tym urzadzenie ry¬ glujace 203, za poiriófea którego ciegla 199 lub 202 mog4 by6 zablokowane w polozeniu poziomym, gdy nie sa uzywane. Elementy wsporcze nosne lub wsporcze 188 skrzyni ladunkowej 186 moga byc od¬ chylane do dolu, gdy skrzynia ladunkowa musi byc zdjeta z ciagnika. W tym celu cieglo 199 przepro¬ wadza* sie do polozenia zaznaczonego liniami kres¬ kowanymi, podczas gdy cieglo 202 zostaje swoim koncem zaryglowane w jezyku ryglujacym 204. Po¬ lozenie to mozna osiagnac, gdy uruchomi sie uklad hydraulicznego silownika 168 i gdy skrzynia la¬ dunkowa 186 jest w'stosunku*do ciagnika podnie¬ siona. Gdy skrzynia ladunkowa jest podparta przez elementy wsporcze 188, mozna ciagnikiem 1 wy¬ jechac z pod skrzyni ladunkowej.Na fig. 20 na ciagniku 1 jest ustawiona skrzynia ladunkowa 205, zaopatrzona z tylu w urzadzenie do rozsypywania 206, przez które moze byc rozsy¬ pany 'material znajdujacy sie w skrzyni ladunko¬ wej. W korzystnej postaci rozwiazania to urzadze¬ nie do rozsypywania sklada sie z organów rozsy¬ pujacych 208 obracajacych sie dokola pionowych osi 207. Na stronie przedniej, na mniej wiecej jed¬ nej trzeciej dlugosci komora ladunkowa 205 posia¬ da os 209, na której jest nalozona wahliwie dzwi¬ gnia 210 luib 211, której budowa jest podobna do budowy dzwigni z fig. 6.Konce 212 obudowy 210 i 211 odsuniete od osi 209 sa polaczone wahliwie z druga osia poprzecz¬ na 213, do któreij jest przymocowana lopata 214.Poniewaz w ten sposób lopata 214 jest polaczona tak samo z dzwignia, która konstrukcyjnie po¬ dobna jest do dzwigni z fig. 6, lopata 214 parzy obrocie wykonanych w postaci obudów lancucho¬ wych dzwigni dokola osi 209 od czesci przedniej do czesci tylnej ciagnika pozostaje prawie w tym samym poziomym polozeniu wyjsciowym. W tej korzystnej postaci rozwiazania lopata 214 jest za¬ opatrzona w urzadzenie ryglujace 216, za pomoca którego lopata moze byc oprózniona na stanowisku zsypywania 215. Uruchomienie tego urzadzenia ry¬ glujacego 216 nastepuje równiez hydraulicznie z kabiny kierowcy 14.W ciagniku wedlug wynalazku czesc przednia ciagnika tworzy kanal powieltrzny dla powietrza chlodzacego silnik, przechodzacy do silnika umie¬ szczonego w czesci tylnej. Ma to te zalete, ze silnik nie zanieczyszcza sie szybko, gdyz kanal powietrz¬ ny jest dlugi.Ciagnik wedlug wynalazku dzieki swojej budo¬ wie nadaje sie do stosowania jako ciagnik do ho¬ lowania lub do pchania maszyn lub urzadzen, pod¬ czas gdy z drugiej strony nadaje sie równiez, do podwieszenia maszyn lub skrzyn ladunkowych.Gdy kabina kierowcy jest umieszczona prawie w srodku ciagnika, zapewniona jest dobra obser¬ wacja maszyn umocowanych do ciagnika z przodu lub z tylu, a poza tym punkt ciezkosci ciagnika jest nisko polozony. PL PL