PL 71 247 Y1 2 Opis wzoru Przedmiotem wzoru uzytkowego jest urzadzenie do odzyskiwania energii w pojazdach jednosla- dowych. Dotychczas znane sa koncepcje urzadzenia do odzyskiwania energii w poruszajacych sie pojaz- dach jednosladowych zwlaszcza podczas hamowania, które polaczone sa z ukladem jezdnym i wyko- rzystuja alternatory oraz akumulatory do gromadzenia pradu lub kola zamachowe do gromadzenia mo- mentu obrotowego, które nastepnie wykorzystywane sa do pózniejszego napedzania pojazdu jednosla- dowego. Istota wzoru uzytkowego polega na tym, ze zawiera sprezyne skretna, której jeden koniec pola- czony jest z kolem napedowym poprzez sprzeglo przeciazeniowe cierne, a drugi koniec z zespolem napedowym, poprzez sprzeglo cierne, natomiast dzwignia trójpolozeniowa polaczona jest ze sprzeglem przeciazeniowym ciernym poprzez ciegno elastyczne pierwsze i sprzeglem ciernym poprzez ciegno elastyczne drugie. Zaleta rozwiazania wedlug wzoru uzytkowego jest uniwersalnosc urzadzenia umozliwiajaca jego zainstalowanie w pojazdach jednosladowych, w obudowie pelniacej funkcje widelca przedniego badz tylnego. Zaleta urzadzenia jest mozliwosc zastosowania kilku modulów odzyskiwania energii w ramach jednego pojazdu, do dwóch modulów w kazdym widelcu pojazdu. Zaleta tego rozwiazania jest mozli- wosc odzyskania energii kinetycznej, która w innym wypadku bylaby bezpowrotnie tracona w postaci wydzielanego ciepla podczas procesu hamowania. Zaleta urzadzenia na skutek wykorzystania spre- zyny skretnej jako glównego elementu odzyskiwania energii jest plynne przekazywanie momentu obro- towego pomiedzy ukladem jezdnym, a ukladem mechanicznego odzysku energii, zarówno przy hamo- waniu, jak i napedzaniu, co wynika z charakterystyki pracy sprezyny. Przedmiot wzoru uzytkowego uwidoczniony jest na rysunku przedstawiajacym fragment pojazdu jednosladowego w widoku izometrycznym z wyrwaniem w lewym widelcu pojazdu ukazujacym mecha- nizm urzadzenia. Urzadzenie do odzyskiwania energii w pojazdach jednosladowych zawiera sprezyne skretna 1, której jeden koniec polaczony jest z kolem napedowym 2 poprzez sprzeglo przeciazeniowe cierne 3, a drugi koniec z zespolem napedowym 4, poprzez sprzeglo cierne 5. Natomiast dzwignia trójpoloze- niowa 6 polaczona jest ze sprzeglem przeciazeniowym ciernym 3 poprzez ciegno elastyczne pierwsze 7 i sprzeglem ciernym 5 poprzez ciegno elastyczne drugie 8. Obudowe urzadzenia 9 stanowi ramia wi- delca pojazdu jednosladowego. Dzialanie urzadzenia polega na tym, ze podczas poruszania sie pojazdu dzwignia trójpoloze- niowa 6 znajduje sie w polozeniu pierwszym, w którym sprzeglo przeciazeniowe cierne 3 jest rozlaczone od kola napedowego 2, a zalaczone do obudowy urzadzenia 9, natomiast sprzeglo cierne 5 jest rozla- czone od zespolu napedowego 4, a zalaczone do obudowy urzadzenia 9. Podczas etapu hamowania, w cyklu odzyskiwania energii, dzwignia trójpolozeniowa 6 zostaje manualnie przestawiona w polozenie drugie, w którym ciegno elastyczne pierwsze 7 rozlacza sprzeglo przeciazeniowe cierne 3 od obudowy urzadzenia 9, a zalacza do kola napedowego 2, natomiast sprzeglo cierne 5 jest w dalszym ciagu roz- laczone od zespolu napedowego 4, a zalaczone do obudowy urzadzenia 9. Nastepuje przekazanie mo- mentu obrotowego od poruszajacego sie pojazdu przez obrecz kola 10 i kolo napedowe 2 na sprzeglo przeciazeniowe cierne 3. Róznica predkosci obrotowych kola napedowego 2 i zespolu napedowego 4 skutkuje skrecaniem sprezyny skretnej 1. Uzyskanie odpowiedniego kata skrecenia konców sprezyny skretnej 1 skutkuje uslizgiem sprzegla przeciazeniowego ciernego 3, umozliwiajac dalszy ruch pojazdu do momentu jego wyhamowania hamulcem pojazdu jednosladowego. W cyklu wykorzystania energii dzwignia trójpolozeniowa 6 zostaje manualnie przestawiona w polozenie trzecie, w którym ciegno ela- styczne pierwsze 7 rozlacza sprzeglo przeciazeniowe cierne 3 od kola napedowego 2, a zalacza do obu- dowy urzadzenia 9, natomiast ciegno elastyczne drugie 8 rozlacza sprzeglo cierne 5 od obudowy urza- dzenia 9, a zalacza do zespolu napedowego 4. Nastepuje oddawanie zgromadzonego w sprezynie skretnej 1 momentu obrotowego za posrednictwem zespolu napedowego 4 na obrecz kola 10. Po prze- kazaniu zgromadzonej w sprezynie skretnej 1 energii nastepuje automatyczne przestawienie dzwigni trójpolozeniowej 6 w polozenie pierwsze pozostawiajac urzadzenie w stanie spoczynku. PL PL PL PL PL PLEN 71 247 Y1 2 Description of the model The subject of the utility model is a device for energy recovery in single-track vehicles. So far, there are known concepts of a device for recovering energy in moving single-track vehicles, especially during braking, which are connected to the running gear and use alternators and accumulators to accumulate current or flywheels to accumulate torque, which are then used for a later drive of a single-track vehicle. The essence of the utility model is that it contains a torsion spring, one end of which is connected to the drive wheel through a friction overload clutch, and the other end to the drive unit through a friction clutch, while the three-position lever is connected to a friction overload coupling through a flexible cable. the first and a friction clutch through the flexible cable of the second. The advantage of the utility model solution is the versatility of the device, which allows it to be installed in single-track vehicles, in a housing that serves as a front or rear fork. The advantage of the device is the possibility of using several energy recovery modules within one vehicle, up to two modules in each fork of the vehicle. The advantage of this solution is the possibility of recovering kinetic energy, which would otherwise be irretrievably lost in the form of heat generated during the braking process. The advantage of the device, due to the use of a torsion spring as the main element of energy recovery, is the smooth transfer of torque between the drive system and the mechanical energy recovery system, both during braking and traction, which results from the operating characteristics of the spring. The subject of the utility model is shown in the drawing showing a fragment of a single-track vehicle in an isometric view with a cutout in the left fork of the vehicle showing the mechanism of the device. The device for recovering energy in single-track vehicles comprises a torsion spring 1, one end of which is connected to the drive wheel 2 through a friction overload clutch 3, and the other end to the drive unit 4 through a friction clutch 5. The three-position lever 6 is connected to the clutch through the frictional friction cable 3 through the first flexible cable 7 and the friction clutch 5 through the second flexible cable 8. The housing of the device 9 is the visual arm of a two-track vehicle. The operation of the device consists in the fact that when the vehicle is moving, the three-position lever 6 is in the first position, in which the friction overload clutch 3 is disconnected from the drive wheel 2 and attached to the device housing 9, while the friction clutch 5 is disengaged. from the drive unit 4, and attached to the device housing 9. During the braking stage, in the energy recovery cycle, the three-position lever 6 is manually moved to the second position, in which the first flexible rod 7 disconnects the friction overload clutch 3 from the device housing 9 and is attached to of the drive wheel 2, while the friction clutch 5 is still disconnected from the drive unit 4 and attached to the device housing 9. The torque is transferred from the moving vehicle through the rim of the wheel 10 and the drive wheel 2 to the friction overload clutch 3 The difference in the rotational speeds of drive wheel 2 and drive unit 4 results in a twist of the spring. torsion 1. Obtaining the appropriate angle of torsion of the ends of the torsion spring 1 results in a slip of the friction clutch 3, allowing the vehicle to continue moving until it is braked by the single-track vehicle brake. In the energy use cycle, the three-position lever 6 is manually moved to the third position, in which the first flexible cable 7 disconnects the friction clutch 3 from the drive wheel 2 and connects it to the device housing 9, while the second flexible cable 8 disengages the friction clutch 5 from the device housing 9, and connects to the drive unit 4. The torque stored in the torsion spring 1 is transferred to the rim of the wheel 10 via the drive unit 4. After the energy accumulated in the torsion spring 1 is transferred, the three-position lever 6 is automatically switched first position, leaving the device at rest. PL PL PL PL PL PL