Opublikowano: 31.YIII.1973 68333 KI. 421,3/51 MKP GOln 17/00 CZYlLLNIA Ukd Urzedu Polentr*^ oo niskiej Bzem »• Wspóltwórcy wynalazku: Erast Konstantynowicz, Jerzy Jureczko, Ma¬ rian Zmij, Eryk Tworuszka Wlasciciel patentu: Glówny Instytut Górnictwa, Katowice (Polska) Urzadzenie do oznaczania rozmywalnosci skal Przedmiotem patentu glównego jest urzadzenie do oznaczania rozmywalnosci skal skladajace sie z przezroczystego zbiornika w ksztalcie skrzynki, wewnatrz którego jest zamocowana scianka dzialo¬ wa, majaca pozioma szczeline dla przeplywu cieczy pod cisnieniem, przedzielajaca zbiornik na dwie nierówne czesci. Czesc niniejsza, cisnieniowa, jest zamknieta szczelnie od góry pokrywa, wyposazona w kurek odpowietrzajacy, natomiast wewnatrz wiekszej, odkrytej czesci, zbiornik ma zamocowany do scianki dzialowej uchwyt dla osadzenia w nim oprawki, w której umieszcza sie badana próbke skaly oraz rurke przelewowa dla odprowadzenia wody. Poza tym z kazda czescia zbiornika jest po¬ laczony oddzielny piezometr w celu wyznaczenia róznicy cisnien. Zbiornik urzadzenia jest zasilany woda z sieci wodociagowej poprzez zbiornik cisnie¬ niowy, a przez przeplywomierz lub naczynie pomia¬ rowe ma odplyw do sieci kanalizacyjnej.Urzadzenie do oznaczania rozmywalnosci skal umozliwia badanie równoczesnie mechanicznego i chemicznego procesu niszczenia skal, pozwalajac na biezaca obserwacje tego procesu, przy czym jest przystosowane do pracy w otwartym i zamknietym obiegu wody.Oznaczenie rozmywalnosci skal jest celowe i ko¬ nieczne przy okreslaniu stopnia zagrozenia wodnego i opracowywaniu sposobów likwidacji lub zmniej¬ szenia tego zagrozenia w kopalniach podziemnych..Podobnie celowe i konieczne jest oznaczenie wy- 10 15 20 30 mienionej wlasnosci dla skal podloza i "betonów budowli hydrotechnicznych.Zastosowanie w urzadzeniu do oznaczania rozmy¬ walnosci skal oprawki na próbke z uszczelnieniem, na przyklad za pomoca plasteliny lub krazków gu¬ mowych, wykazuje niedogodnosci, polegajace na stosunkowo latwym uszkodzeniu próbki przy zakla¬ daniu i wyjmowaniu jej z oprawki, a takze na trudnosci stwierdzenia szczególnie malych ubytków wagowych próbki po przeprowadzeniu oznaczenia.Celem wynalazku jest dalsze usprawnienie kon¬ strukcji oprawki do oznaczania rozmywalnosci skal, pozwalajacej na wyznaczenie w precyzyjny sposób wagi próbki na skutek rozmywania oraz zmniejsza¬ jacej do minimum mozliwosc uszkodzenia próbki przy zakladaniu i wyjmowaniu jej z oprawki.Cel ten zostal osiagniety przez opracowanie oprawki na próbki z pneumatycznym uszczelnia¬ niem, która wykonana jest z tworzywa o odpowied¬ niej wytrzymalosci, na przyklad jako prostopadlos¬ cian z cylindrycznym otworem w srodku dla zalo¬ zenia w nim odpowiednio mniejszej walcowej prób¬ ki umieszczanej wczesniej w lateksowej pochewce.Uszczelnienie próbki w oprawce tak, aby pelna ilosc wody przeplynela poprzez szczeline wykona¬ na w próbce, zrealizowane jest nastepujaco. Konce pochewki lateksowej wywiniete sa na kolnierze otaczajace okragle wyloty cylindrycznej przestrze¬ ni wewnatrz oprawki. W bocznej sciance oprawki umieszczony jest zawór zwrotny, który pozwala na 68 33368 333 3 wtlaczanie powietrza pod cisnieniem do przestrzeni pomiedzy sciankami wewnetrznymi oprawki a po¬ chewka z próbka, po zalozeniu tak przygotowanej oprawki do uchwytu przymocowanego do dzialowej scianki zbiornika urzadzenia do oznaczania rozmy¬ walnosci. Powietrze to moze byc doprowadzane na przyklad z pompki typu samochodowego lub z butli cisnieniowej.Zastosowanie oprawki na próbki do oznaczania rozmywalnosci, o uszczelnieniu pneumatycznym, stanowi oryginalny i optymalny sposób uszczelnie¬ nia próbid przy opisanym typie oznaczen. Dal¬ szymi zaletami oprawki jest zmniejszenie do mini¬ mum mozliwosci uszkodzenia próbki przy jej za¬ kladaniu i wyjmowaniu z oprawki, a co za tym idzie, mozliwosc stwierdzenia drobnych nawet ubytków wagi po przeprowadzeniu oznaczenia.Skonstruowana oprawka jest tez laitwa do wykona¬ nia i prosta w obsludze, a pneumatyczne uszczel¬ nienie wykonuje sie na przyklad pompka samocho¬ dowa.Przedmiot wynalazku jest uwidoczniony w przy¬ kladowym wykonaniu na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia przekrój podluzny oprawki, a fig. 2 — oprawke w przekroju plaszczyzna A—A, zaznaczona na fig. 1.Jak przedstawiono na rysunku, oprawka 1 na próbke 2, wykonana z tworzywa o odpowiedniej wytrzymalosci, ma ksztalt na przyklad prostopadlo¬ scianu z wykonanym wzdluz jej poziomej osi cylin¬ drycznym otworem, u wylotów którego na przed¬ niej i tylnej sciance oprawki znajduja sie kolnie¬ rze. Próbka 2 umieszczona w lateksowej pochewce 3, znajduje sie w cylindrycznej przestrzeni opraw¬ ki 1. Konce lateksowej pochewki 3 wywiniete sa na kolnierze przedniej i tylnej scianki oprawki 1.Oprawka zalozona jest w uchwyt 4 i docisnieta do dzialowej scianki 5 z wykonana pozioma szczelina 6. W bocznej sciance oprawki 1 zalozony jest za¬ wór zwrotny 7, przez który doprowadzone jest pod cisnieniem powietrze, na przyklad z pompki samo¬ chodowej lub z butli.Dzialanie pneumatycznie uszczelnianej oprawki 1 na próbki w urzadzeniu do oznaczania rozmywal¬ nosci skal polega na docisnieciu powietrzem spre¬ zonym lateksowej pochewki 3 otaczajacej badana 5 walcowa próbke 2 i skierowaniu w ten sposób pel¬ nego strumienia wody poprzez szczeline wykonana wzdluz srednicy próbki. Mianowicie odpowiednio przygotowana próbke 2 umieszcza sie w lateksowej pochewce 3, a nastepnie calosc wklada sie do 10 oprawki 1, po czym wystajace konce lateksowej po¬ chewki 3 wywija sie na kolnierze przedniej i tylnej scianki oprawki 1. Próbke 2 otoczona lateksowa pochewka 3 w oprawce 1 zaklada sie nastepnie w uchwycie 4 i dociska sie srubami motylkowymi 15 do dzialowej scianki 5 z pozioma szczelina 6. Na¬ stepnie poprzez zwrotny zawór 7 w sciance opraw¬ ki 1 doprowadza sie w pierscieniowa przestrzen po¬ miedzy lateksowa pochewka 3 i oprawka 1 po¬ wietrze sprezone. W ten sposób jedyna droga stru- 20 mienia wody pozostaje szczelina w próbce, co sta¬ nowi realizacje zamierzonego celu. Po wykonaniu oznaczenia, powietrze uszczelniajace próbke 2, wy¬ puszcza sie przez otwarcie zwrotnego zaworu 7. 25 PLPublished: 31.YIII.1973 68333 IC. 421.3 / 51 MKP GOln 17/00 CZYILLNIA Urzedu Polentr * ^ with low Bzem »• Co-authors of the invention: Erast Konstantynowicz, Jerzy Jureczko, Marian Zmij, Eryk Tworuszka Patent owner: Central Mining Institute, Katowice (Poland) Device for Marking the washability of scales The subject of the main patent is a device for determining the washability of scales consisting of a transparent box-shaped reservoir, inside which is mounted a gun wall, having a horizontal gap for the flow of liquid under pressure, dividing the reservoir into two unequal parts. This part, the pressure part, is closed from the top with a lid, equipped with a venting cock, while inside the larger, exposed part, the tank has a handle attached to the partition wall for mounting a holder in which a sample of the rock is placed and an overflow pipe to drain the water. . In addition, a separate piezometer is connected to each part of the reservoir in order to determine the pressure difference. The device's reservoir is supplied with water from the water supply network through a pressure reservoir, and through a flowmeter or measuring vessel it is outflow to the sewage network. The device for determining the washability of scales allows simultaneous testing of the mechanical and chemical process of rock destruction, allowing for ongoing observation of this process, and it is adapted to work in open and closed water circulation. Determining the washability of the scales is expedient and necessary when determining the degree of water hazard and developing methods of eliminating or reducing this hazard in underground mines. Similarly, it is expedient and necessary to mark the values. 10 15 20 30 of the aforementioned property for the scales of the subsoil and concrete hydrotechnical constructions. The use of a sample holder with a sealing, for example by means of plasticine or rubber discs, in an apparatus for determining the fouability of the scales, shows the disadvantages of relatively easy damage to the sample upon assumption and removing it from the holder, as well as the difficulty of detecting particularly small weight losses of the sample after the determination. The aim of the invention is to further improve the structure of the holder for determining the washability of the scales, allowing the precise determination of the weight of the sample due to washing out and reducing it to minimum possible damage to the sample when inserting and removing it from the holder. This aim was achieved by developing a sample holder with a pneumatic seal, which is made of a material of adequate strength, for example as a rectangular wall with a cylindrical bore in the center for the insertion of a correspondingly smaller cylindrical sample previously placed in a latex sheath. Sealing the sample in the holder so that the full amount of water flows through the gap made in the sample is carried out as follows. The ends of the latex sheath are folded over the collar surrounding the circular outlets of the cylindrical space inside the frame. In the side wall of the holder there is a check valve, which allows air under pressure to be pumped into the space between the inner walls of the holder and the sample bubble, after placing the prepared holder on the holder attached to the dividing wall of the tank of the blurring device. valor. This air can be supplied, for example, from a car-type pump or from a pressure cylinder. The use of a pneumatic seal sample holder for the determination of the permeability is an original and optimal way to seal the samples for the type of determination described. A further advantage of the holder is the minimization of the possibility of damage to the sample when inserting and removing it from the holder, and consequently, the possibility of finding even slight weight loss after the determination. The designed holder is also easy to manufacture and easy to use, and the pneumatic sealing is made, for example, by a car pump. The subject of the invention is illustrated in an exemplary embodiment in the drawing, in which Fig. 1 shows a longitudinal section of the holder, and Fig. 2 shows the holder in section by plane A -A, indicated in Fig. 1 As shown in the drawing, the sample holder 1, made of a material of adequate strength, has the shape, for example, of a rectangular wall with a cylindrical opening along its horizontal axis, at its outlets in front of There are flanges on the front and back of the frame. Sample 2 is placed in the latex sheath 3, is located in the cylindrical space of the holder 1. The ends of the latex sheath 3 are folded over the flange of the front and back walls of the holder 1. The holder is placed in the holder 4 and pressed against the dividing wall 5 with a horizontal slot 6 made A non-return valve 7 is provided in the side wall of the holder 1 through which air is supplied under pressure, for example from a car pump or from a cylinder. The operation of the pneumatically sealed sample holder 1 in the instrument for determining the washability of the scales is compressed air compresses the latex sheath 3 surrounding the test cylindrical sample 2 to be tested and thus directs a full stream of water through a gap along the diameter of the sample. Namely, the properly prepared sample 2 is placed in the latex sheath 3, and then the whole is put into the 10 holder 1, and then the protruding ends of the latex sheath 3 are folded over the flanges of the front and back walls of the holder 1. Sample 2 surrounded by a latex sheath 3 in the holder 1 is then placed in the holder 4 and pressed with thumbscrews 15 against the partition wall 5 with a horizontal slot 6. Then, through the non-return valve 7 in the wall of the holder 1, it is fed into the annular space between the latex sheath 3 and the holder 1 on ¬ Compressed wind. Thus, the only path of the water jet remains a gap in the sample, which fulfills the intended purpose. After the determination, the sealing air for sample 2 is released by opening the check valve 7. 25