Pierwszenstwo: Opublikowano: 19.IV.1973 67631 KI. 31bi, 1/18 MKP B22c 1/18 I CZY i llNIa" Wspóltwórcy wynalazku: Zdzislaw Wertz, Stanislaw Jaworski, Czeslaw Smiech Wlasciciel patentu: Przedsiebiorstwo Dostaw Materialów Odlewniczych, Katowice (Polska) Srodek powlokowy do form i rdzeni odlewniczych Przedmiotem wynalazku jest srodek powlokowy do form i rdzeni odlewniczych dla zeliwa, staliwa i metali niezelaznych.W znanych powlokach jako wypelniacza uzywa sie nastepujace materialy ogniotrwale jak: grafit, cyrkomit, magnezyt, elektrokorund i inne obcia¬ zniki.W sklad srodka powlokowego wprowadza sie material wiazacy z zadaniem zapewnienia przy¬ czepnosci do uzytego tworzywa, formy odlewniczej.Do najbardziej znanych i rozpowszechnionych ma¬ terialów wiazacych zalicza sie: spoiwo organiczne, zywice fenolowe i tworzywa termoplastyczne jak: zywica poliwinylobutyral i inne.Wada znanych srodków powlokowych jest znaczne ich przywieranie do powierzchni odlewu, trudno oddzielaja sie od odlewu w procesie oczyszczania.Ponadto powoduja powstawanie wad powierzchnio¬ wych, dyskwalifikujacych wykonany odlew.Podane wady eliminuje sie przez zastosowanie srodka powlokowego przy uzyciu materialów wia¬ zacych wedlug wynalazku.Zadaniem srodków powlokowych w odlewnictwie jest wytwarzanie zewnetrznej warstwy zabezpiecza¬ jacej wneke formy przed dzialaniem wysokiej tem¬ peratury metalu cieklego.Istota wynalazku polega na zastosowaniu w skla¬ dzie pokryc jako materialu wiazacego kopolimer chlorku winylu z chlorkiem winilidenu lub poli¬ octanu winylu w stosunku 1 — 5 do 3 — 1 czesci 10 15 20 25 30 wagowych. Stosunek kopolimeru chlorku winylu z chlorkiem winilidenu do polioctanu winylu wy¬ nosi 10 — 70 czesci wagowych.Zawiesine srodka powlokowego sporzadza sie z udzialem metanolu, który jest dodawany w ilosci 20 do 40 czesci wagowych w stosunku do suchej substancji kopolimeru chlorku winylu z chlorkiem winilidenu lub polioctanu winylu.Zastosowanie materialów wiazacych wedlug wy¬ nalazku ulatwia proces pokrywania form i rdzeni, tworzac równomierna warstwe, która po wysuszeniu nie ulega luszczeniu, a w procesie wypelniania for¬ my metalem cieklym nie ulega scieraniu.W zaleznosci od tworzywa odlewu i uzytych materialów formierskich mozna sporzadzic srodek powlokowy o najbardziej optymalnym dzialaniu.Przyklady srodka powlokowego wedlug wyna¬ lazku: I — grafit 10 czesci wagowych kopolimer octanu winylu z chlorkiem winilidenu w stosunku 1 — 3 z udzialem 25 czesci wagowych metanolu 2 czesci wagowych woda 5 czesci wagowych II — maczka cyrkonowa 10 czesci wagowych polioctan winylu z udzialem 20 czesci wagowych metanolu 3 czesci wago¬ wych woda 8 czesci wagowych 67 63167 631 Materialy uzyte do wykonania srodka powloko¬ wego winny sie charakteryzowac nastepujacymi parametrami, kopolimer chlorku winylu z chlorkiem winilidenu, zawartosc suchej substancji 45 — 60 czesci wagowych oraz lepkosc 4—100 cP, poliocta¬ nu winylu o zawartosci suchej substancji 40—60 czesci wagowych i lepkosci 1000 — 4000 cP.Sporzadzony srodek powlokowy poddaje sie pro¬ cesowi mieszania w czasie potrzebnym do otrzy¬ mania jednolitej zawiesiny. Trwalosc wytworzonej mieszaniny wynosi ponad 6 miesiecy.Srodek powlokowy przy uzyciu pedzla lub pis¬ toletu natryskowego nanosi sie na powierzchnie formy. Formy nalezy suszyc w zakresie temperatury 200 do 280°C.Srodek powlokowy o zadanej gestosci mozna stosowac do mas formierskich z dodatkiem spoiw naturalnych, mas syntetycznych, mas opartych na szkle wodnym, cieklych i sypkich mas samoutwar- dzalnych lub innych mas formierskich stosowanych w odlewnictwie. PL