PL64897Y1 - Pokrywa żeliwno-betonowa, zwłaszcza do włazów kanałowych - Google Patents

Description

2 PL 64 897 Υ1

Opis wzoru

Przedmiotem wzoru użytkowego jest pokrywa żeliwno - betonowa mająca postać odlewu żeliwnego, którego część środkowa w kształcie czaszy wypełniona jest betonem, znajdująca zastosowanie przede wszystkim do włazów kanałowych o dużej wytrzymałości.

Znane są pokrywy żeliwne mające czaszę wypełnioną betonem lecz między tą czaszą a wsporczym wieńcem znajduje się lico o niewielkiej grubości, zbliżonej do grubości czaszy, na której znajduje się wzór przeciwślizgowy. Od spodu lico ma wzmocnienie promieniowymi żebrami łączącymi wieniec wsporczy z czaszą, lecz pomimo tego obszar ten jest najbardziej narażony na pękania w wyniku wystąpienia wysokich nacisków. Dzieje się tak dlatego, że żeliwo ma trzykrotnie mniejszą wytrzymałość na rozciąganie niż na ściskanie. Żebra od spodu lica podczas nacisków z góry poddane są naprężeniom rozciągającym więc ich skuteczność jest mała, tym bardziej, że ich wysokość i powierzchnia przekroju poprzecznego jest niewielka.

Znane konstrukcje pokryw żeliwno - betonowych nie są więc optymalne a ich stosunek wytrzymałości do masy pokrywy nie jest dostateczny. Przy dostatecznej wytrzymałości są więc zbyt ciężkie, albo też przy zadawalającym ciężarze nie posiadają dostatecznej wytrzymałości.

Celem wzoru użytkowego jest opracowanie konstrukcji optymalnej i uzyskanie bardzo wysokiej wytrzymałości przy stosunkowo umiarkowanej masie, a ponadto uzyskanie konstrukcji pokrywy statecznej i bezpiecznej w użytkowaniu.

Cel ten został osiągnięty poprzez wyeliminowanie najsłabszego ogniwa, to znaczy stosunkowo cienkiej części licowej i umieszczenie części cylindrycznej o zewnętrznej średnicy minimalnie mniejszej od średnicy wewnętrznej prześwitu korpusu, w którym ma zostać zainstalowana.

Stosunek zewnętrznej średnicy części cylindrycznej - Dc, do średnicy prześwitu - Dp, wynosi nie mniej niż 0,985 a maksymalnie może wynosić 1, kiedy średnice te są równe, to znaczy w przypadku pasowania suwliwego. Jednak pasowania suwliwego nie można uzyskać technologią odlewania lecz drogą dokładnej obróbki mechanicznej, co z kolei jest nieopłacalne ekonomicznie. Różnice wymiarowe odlewów oraz pewne zmiany w kształcie, na przykład powstawanie owalności, spowodowane są różnicami w składzie chemicznym i w warunkach krzepnięcia, które z kolei rzutują na zmiany w wielkości skurczu odlewniczego. Aby zniwelować te różnice i uzyskać luz między średnicą prześwitu korpusu a średnicą części cylindrycznej pokrywy, zbliżony do zera, co stanowi sytuację najkorzystniejszą, w rozwiązaniu konstrukcyjnym pokrywy według wzoru użytkowego zastosowano dodatkowo na po-bocznicy części cylindrycznej blokująco-kompensacyjne występy. Występy te, co najmniej dwa, a najlepiej trzy, usytuowane co 120°, mają na zewnątrz styk krawędziowy lub punktowy. Średnica okręgu opisanego na zewnętrznych krawędziach występów blokująco-kompensacyjnych jest bardzo zbliżona do średnicy prześwitu w korpusie. W tych przypadkach, kiedy jest ona większa nieco od średnicy prześwitu i pokrywa nie może być z tego powodu prawidłowo zainstalowana w korpusie, wówczas przez szlifowanie zewnętrznej krawędzi lub ich wszystkich można zniwelować nadmierne odchyłki wymiarowe i dopasować indywidualnie pokrywę do korpusu tak, że luz między pokrywą a korpusem jest kilkakrotnie mniejszy niż dopuszczalny, co jest rzeczą bardzo korzystną z punktu widzenia stateczności i bezpieczeństwa całego włazu. Minimalny, bliski zeru, luz powoduje skuteczne blokowanie pokrywy w korpusie, nawet na skutek dużego nacisku, na przykład od koła przejeżdżającego pojazdu, co wywołuje mechanizm dźwigni i wtedy pokrywa może wypaść z gniazda korpusu, gdy nie jest dodatkowo zabezpieczona za pomocą mechanizmu śrubowego lub innego ryglującego. Istotną cechą konstrukcji pokrywy według wzoru użytkowego jest również to, że stosunek łącznej wysokości wsporczego wieńca i części cylindrycznej wchodzącej w pole prześwitu korpusu, do zewnętrznej średnicy cylindra, wynosi nie mniej niż 0,08, korzystnie 0,1. Dzięki temu środek ciężkości pokrywy jest nisko i pokrywa jest stateczna.

Przedmiot wzoru użytkowego zobrazowany jest na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia przekrój poprzeczny pokrywy wypełnionej betonem, fig. 2 - widok z góry pokrywy bez betonu, fig. 3 - widok częściowy z dołu z uwzględnieniem występu blokująco-kompensującego, fig. 4 - przekrój poprzeczny skośnego występu w kształcie gwiazdy.

Pokrywa wg wzoru użytkowego ma żeliwną czaszę 1 wypełnioną betonem 2. Wewnątrz czaszy 1 znajdują się ukośne występy 6 stanowiące integralną część odlewu. Usytuowanie wstępów 6 ukośnie względem osi pionowej wzmacnia efekt dobrej przyczepności betonu 2 do czaszy 1. Wewnątrz czasza 1 ma dodatkowo pierścieniowy występ U_, w celu jej wzmocnienia i jeszcze lepszego złączenia z betonem 2. Wsporczy wieniec 3 służy do osadzenia pokrywy w gnieździe korpusu. Poniżej wsporczego wieńca 3 pokrywa ma cylinder 4 o wysokości ok. 2/3 wysokości wsporczego wieńca 3, średnica ze-

Claims (8)

1. 3 PL 64 897 Υ1 wnętrzna cylindra 4 - Dc jest minimalnie mniejsza od średnicy prześwitu Dp. Skrajne jej wielkości określa nierówność: 0,985<Dc/Dp < 1. Na pobocznicy 7 cylindra 4 znajdują się dodatkowo trzy bloku-jąco-kompensacyjne występy 8, mające w przekroju poprzecznym kształt trójkąta, o ostrych krawędziach 9. Dzięki nim luz między pokrywą a korpusem ograniczony jest do minimalnych wielkości. Pokrywa ma otwory 10 do jej wyjmowania. Pokrywa żeliwno - betonowa według wzoru użytkowego, znajduje głównie zastosowanie do ciężkich włazów kanałowych przejazdowych o dużej wytrzymałości, ale także może mieć zastosowanie do zbiorników, szamb, pomieszczeń ciepłowniczych. Zasadniczo jej kształt jest okrągły, ale może też mieć zastosowanie do otworów o innych przekrojach. Zastrzeżenia ochronne 1. Pokrywa żeliwno - betonowa, zwłaszcza do włazów kanałowych, mająca wsporczy wieniec oraz czaszę wypełnioną betonem, znamienna tym, że poniżej wsporczego wieńca (3), ma cylinder (4) o zewnętrznej średnicy takiej, że jej stosunek do średnicy prześwitu włazu jest nie mniejszy niż 0,985 a jego wysokość jest taka, że stosunek łącznej wysokości wsporczego wieńca (3) i cylindra (4) do zewnętrznej średnicy cylindra (4) wynosi nie mniej niż 0.08.
2. 2. Pokrywa według zastrz. 1, znamienna tym, że na pobocznicy (7) cylindra (4) ma blokująco-kompensacyjne występy (8).
3. 3. Pokrywa według zastrz. 2, znamienna tym, że blokująco-kompensacyjne występy (8) mają ostre zewnętrzne krawędzie (9).
4. 4. Pokrywa według zastrz. 1, znamienna tym, że na wewnętrznej powierzchni (5) czaszy (1) ma skośne występy (6) dla mocnego przytwierdzenia betonu (2) do czaszy (1_).
5. 5. Pokrywa według zastrz. 4, znamienna tym, że skośne występy (6) mają w przekroju poprzecznym kształt prostokąta.
6. 6. Pokrywa według zastrz. 4, znamienna tym, że skośne występy (6) mają w przekroju poprzecznym kształt trójramiennej gwiazdy.
7. 7. Pokrywa według zastrz. 1, znamienna tym, że w centralnej części czasza (1) ma wewnątrz płaską powierzchnię (5).
8. 8. Pokrywa według zastrz. 1, znamienna tym, że czasza (1) ma wewnątrz pierścieniowy występ (H).