Opublikowano: 20.XI.1971 63914 KI. 42k,50 MKP G 01 n, 33/36 CZYTELNIA faUiMl Wspóltwórcy wynalazku: Artur Rózycki, Miroslaw Marcinkowski Wlasciciel patentu: Instytut Wlókiennictwa, Lódz (Polska) Przyrzad do wyznaczania Ht wardosci nawiniecia przedzy w nawojach Przedmiotem wynalazku jest przyrzad do wyznaczania twardosci przedzy w nawojach.Twardosc nawiniecia przedzy na cewce w procesie przedzenia, przewijania, snucia moze byc regulowana w szerokich granicach. Wplywa na nia przede wszystkim naprezenie przedzy podczas procesu przewijania wzgled¬ nie nawijania, charakterystyka mechaniczna przedzy oraz twardosc podloza, na które przedza jest nawijana. Na na¬ prezenie przedzy wplywa z kolei szereg czynników jak szybkosc nawijania, charakterystyka i nastawienie napre- zaczy, wzglednie ciezar biegacza, srednica nawijania i inne.Niewlasciwy dobór wspomnianych parametrów nawi¬ jania lub przewijania przedzy powoduje ujemne skutki w postaci bledów nawoju, jak osypywanie sie nitek prze¬ dzy przy zbyt miekkim nawinieciu lub trudnosci w od- wijaniu przy zbyt twardym, które powoduje oprócz tego wrzynanie sie nitek przedzy w nawój, zmniejszenie re¬ zerwy wydluzania przedzy przy zbyt twardym nawinie¬ ciu. Niekorzystna jest równiez nierównomiemosc twar¬ dosci nawiniecia. Odpowiednia twardosc i jej równo¬ miernosc ma duze znaczenie w procesie barwienia prze¬ dzy w nawojach.Odpowiednia twardosc nawoju ma istotne znaczenie zarówno w przypadku przedz z wlókien chemicznych jak równiez naturalnych, zwlaszcza przedz bawelnianych.Przedza ta wykazuje w porównaniu z przedza z innych surowców stosunkowo male wydluzenie przy rozciaganiu i kazde niepozadane zmniejszenie tego wydluzenia po¬ woduje zwiekszona zrywnosc na krosnie. Przy zbyt twar- 10 15 20 25 30 dym nawinieciu przedza traci czesc potencjalnego wy¬ dluzenia, zwlaszcza gdy nastepuje relaksacja w warun¬ kach odlezenia przy wysokiej wilgotnosci wzglednej i wysokiej temperaturze powietrza.Do wyznaczania twardosci nawojów uzywa sie wiele typów przyrzadów od prostych do bardzo skomplikowa¬ nych.Najczesciej uzywane sa proste w konstrukcji, maloga¬ barytowe twardosciomierze sprezynowe reczne, wycecho- wane w skali Shore'a A lub B, w kg lub G/mm2, wzgled¬ nie wedlug specjalnie dobranej skali, przy czym w za¬ leznosci od twardosci nawiniecia nawoju, oraz typu przyrzadu (powierzchnia robocza koncówki, jej ksztalt, sila docisku) wystepuje w omawianych przyrzadach róz¬ na droga robocza koncówki czujnika przy pomiarze.Przyrzady te sa malo dokladne, poniewaz duzy wplyw na ich wskazania wywiera sila docisku. Moga one byc stosowane do orientacyjnej kontroli (na przyklad bez¬ posrednio przy maszynach produkcyjnych), przy czym porównywalnosc i powtarzalnosc wyników pomiaru za¬ lezy w duzej mierze od sposobu wykonywania pomiaru przez pracownika poslugujacego sie przyrzadem.Do dokladniejszych badan laboratoryjnych uzywane sa bardziej precyzyjne przyrzady, w których czujnik umiesz¬ czony jest w aparaturze zapewniajacej staly, znormalizo¬ wany docisk. Wada tych przyrzadów jest brak mozliwos¬ ci regulowania odleglosci tworzacej nawoju od konców¬ ki, a wiec drogi jej opadania, brak mozliwosci ustawie¬ nia tworzacej nawoju prostopadle do osi koncówki, trud¬ nosc mierzenia twardosci w dowolnym miejscu nawoju, 6391463914 3 4 zwlaszcza w przypadku nawojów wielkogabarytowych.Mankamenty te wplywaja w sposób istotny na otrzymy¬ wane wyniki pomiarów.Wada tych przyrzadów jest równiez niewielki zakres pomiarów, ograniczony tylko do skali jednego czujnika, co w przypadku badania w laboratorium nawojów o róz¬ nej twardosci (przedza z ciaglych wlókien chemicznych w nawojach produkcyjnych, nawoje krzyzowo-stozkowe, nawoje przedzy teksturowanej) wymaga kilku przyrza¬ dów o róznych zakresach.Celem wynalazku bylo skonstruowanie przyrzadu poz¬ bawionego wspomnianych wad, umozliwiajacego doklad¬ ny pomiar twardosci róznego rodzaju nawojów o róz¬ nym stopniu twardosci.CeT^ri7zó^^siaj^iS|ty przez skonstruowanie przy¬ rzadu slcladaftcegb sie z trzech zasadniczych czesci: urza¬ dzenia pomiarowego, urzadzenia do umieszczania nawo¬ ju w poloz^ij^^omiarowym oraz obudowy.Przediniotrwynalazku pokazany jest w przykladzie wy¬ konania na zalaczonym rysunku, na którym fig. 1 przed¬ stawia przyrzad wedlug wynalazku w widoku z przodu, a fig. 2 — widok przyrzadu z boku.Urzadzenie pomiarowe przyrzadu umieszczone w gór¬ nej czesci obudowy 1 sklada sie z twardosciomierza 2 ze skala 3 wyposazonego w zamocowana ksztaltke do¬ ciskowa 4 umieszczonych pod nia dwóch nieruchomych plytek oporowych 5, oraz urzadzenia nastawnego 20, u- mozliwiajacego dokladne wyregulowanie styku koncówki (nie pokazanej na rysunku) twardosciomierza 2 z górna powierzchnia koncówki pomiarowej 6.Nacisk koncówki twardosciomierza 2 jest przenoszony na badany nawój za posrednictwem koncówki pomiaro¬ wej 6, osadzonej w gniezdzie 7. Gniazdo to mozna wy¬ suwac do przodu po odkreceniu nakretek 8, celem wy¬ miany koncówki pomiarowej 6 w zaleznosci od stopnia twardosci nawoju. Przez zastosowanie kompletu wymien¬ nych koncówek o róznych ksztaltach powierzchni robo¬ czej jeden twardosciomierz wystarcza do pomiarów twar¬ dosci nawojów wszelkiego rodzaju.Druga zasadnicza czescia przyrzadu jest urzadzenie do umieszczania nawoju w polozeniu pomiarowym — stolik pomiarowy 9 usytuowany pod glowica pomiarowa.Stolik ten jest wyposazony w poziome loze wsporniko¬ we 10, na którym zamocowane sa dwa pionowe wspor¬ niki 11. Rozstaw tych wsporników mozna regulowac za pomoca pokretla 12, umieszczonego na jednym z konców loza 10. W zaleznosci od wielkosci badanego nawoju i sztywnosci cewki uzywa sie róznych zakonczen wspor¬ ników, wyposazonych w uchwyty magnetyczne, jesli do umocowania cewki stosuje sie pret natykowy 13. Wybór odpowiednich koncówek zalezny jest od ksztaltu i wiel¬ kosci cewki.Stolik pomiarowy 9 mozna podnosic lub opuszczac vr 5 plaszczyznie pionowej za pomoca pokretla 14. Pokretlo 15 sluzy do dowolnego obracania stolika wokól osi 16.Stolik po odpowiednim ustawieniu unieruchamia sie przez dokrecenie sruby 17. W obudowie 1 zamocowana jest dzwignia 18 sluzaca do zniesienia w momencie po¬ miaru dzialania sprezyny utrzymujacej glowice pomiaro¬ wa w polozeniu wyjsciowym.Sposób przeprowadzania pomiaru na przyrzadzie we¬ dlug wynalazku polega na umocowaniu nawoju na wspornikach 11, odstep których zaleznie od rozmiaru cewki regulowany jest pokretlem 12. Za pomoca pokret¬ la 14 ustawia sie stolik z zamocowanym nawojem na takiej wysokosci, aby nieruchome plytki oporowe 5 znajdowaly sie w odleglosci okolo 1 mm od powierzchni badanego nawoju, jednoczesnie pokretlem 15 ustawia sie stolik z nawojem w takim polozeniu, aby tworzaca na¬ woju byla równolegla do plytek oporowych 5. Po odpo¬ wiednim ustawieniu, stolik unieruchamia sie przez do¬ krecenie sruby 17.Loze 10, przesuwne w plaszczyznie poziomej i unie- ruchomiane za pomoca sruby blokujacej 19, pozwala na badanie twardosci nawoju w dowolnie wybranym miejscu nawoju. Pomiar twardosci nawoju nastepuje w wyniku docisku ze znormalizowana sila koncówki pomiarowej twardosciomierza do powierzchni nawoju. Sila ta jest wywierana przez ciezar glowicy z umieszczonym w niej obciaznikiem i wystepuje w momencie zniesienia dziala¬ nia sprezyny. Zwolnienie to nastepuje przez odchylenie do tylu dzwigni 18. Odczytu pomiaru twardosci dokonuje sie na skali 3. PL PL PL PL PL PL PLPublished: 20.XI.1971 63914 IC. 42k, 50 MKP G 01 n, 33/36 FaUiMl READING ROOM Inventors: Artur Rózycki, Miroslaw Marcinkowski Patent owner: Textile Research Institute, Lodz (Poland) Device for determining winding hardness of yarns in beams The hardness of winding the yarn on the coil in the process of extending, rewinding and threading can be regulated within wide limits. They are primarily influenced by the tension of the thread during the winding process or the winding up, the mechanical characteristics of the yarn and the hardness of the substrate onto which it is wound. The thread tension is in turn influenced by a number of factors such as winding speed, tension characteristics and setting, relative weight of the runner, winding diameter, etc. Yarn twisting if the winding is too soft or it is difficult to unwind when the winding is too hard, which also causes the thread to cut into the winding, reducing the elongation reserve of the yarn when winding is too hard. The unevenness of the winding hardness is also disadvantageous. Appropriate hardness and its evenness are of great importance in the process of dyeing the yarn in the reels. Appropriate hardness of the bundle is important both for the range of chemical and natural fibers, especially the range of cotton. the relatively low stretch elongation and any undesirable reduction in this elongation results in increased loom loom lability. If the winding is too hard, some of the potential elongation is lost, especially when there is relaxation under conditions of lying down at high RH and high air temperature. The most commonly used are simple-to-design, small-scale manual spring hardness testers, marked in the Shore A or B scale, in kg or G / mm2, or according to a specially selected scale, with Depending on the winding hardness of the coil and the type of device (working surface of the tip, its shape, pressure force), the working path of the sensor tip differs during the measurement. They can be used for indicative control (for example directly at production machines), where the comparability and repeatability of the measurement results depend largely on the way the measurement is performed by the worker using the instrument. More precise instruments are used for more accurate laboratory tests. in which the sensor is located in an apparatus providing a constant, standardized pressure. The disadvantage of these devices is the inability to regulate the distance forming the bundle from the tip, and thus the path of its descent, the inability to arrange the bundle forming the bundle perpendicularly to the axis of the tip, difficulty measuring the hardness anywhere on the bundle, 6391463914 3 4, especially in These shortcomings significantly affect the obtained measurement results. The disadvantage of these devices is also the small range of measurements, limited only to the scale of one sensor, as in the case of tests of rolls of different hardness (continuous fiber strips) in the laboratory. Chemicals in production windings, cross-cone windings, textiles of textured yarns) requires several instruments with different ranges. CeT ^ ri7zó ^^ siaj ^ iS | you by constructing the device slcladaftcegb out of three principles parts: the measuring device, the device for placing the fertilizer in the measuring position and the housing. front, and Fig. 2 is a side view. The measuring device located in the upper part of the housing 1 consists of a durometer 2 with scale 3 equipped with a clamping shape 4 placed underneath two fixed stop plates 5, and the device of the adjustable 20, which enables precise adjustment of the contact of the tip (not shown in the drawing) of the durometer 2 with the upper surface of the measuring tip 6. The pressure of the tip of the durometer 2 is transferred to the tested coil by means of the measuring tip 6 embedded in the socket 7. This socket can be move it forward after unscrewing the nuts 8, in order to change the measuring tip 6 depending on the degree of hardness of the package. Due to the use of a set of interchangeable tips with different shapes of the working surface, one hardness tester is sufficient to measure the hardness of rolls of all kinds. equipped with a horizontal cantilever bed 10, on which two vertical supports 11 are mounted. The ends of the brackets, equipped with magnetic holders, if a crest 13 is used to fix the coil. The choice of appropriate tips depends on the shape and size of the coil. 15 is used to freely rotate the table around its axis. 16. After the table is properly positioned The arm is immobilized by tightening the screw 17. In the housing 1, a lever 18 is mounted, which serves to be lifted at the moment of the measurement of the spring which keeps the measuring head in the starting position. , the distance of which, depending on the size of the coil, is regulated by knob 12. By means of knob 14, the table with the winding fixed is set at such a height that the fixed stop plates 5 are located at a distance of about 1 mm from the surface of the tested bundle, while at the same time the knob 15 is set the table with the coil in such a position that the thread forming is parallel to the retaining plates 5. After proper positioning, the table is fixed by tightening the screw 17. Loungers 10, sliding in the horizontal plane and immobilized by means of the locking screw 19, allows to test the hardness of the package in any selected location of the package. The hardness of the package is measured as a result of pressure with the standardized force of the measuring tip of the durometer against the surface of the package. This force is exerted by the weight of the head with the weight placed in it and occurs when the spring action is canceled. This release is made by tilting the lever backwards 18. The hardness measurement is read on a scale 3. PL PL PL PL PL PL PL PL